Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE PED.2.14. PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU Forma studiów stacjonarne/ niestacjonarne (obligatoryjny, fakultatywny) FAKULTATYWNY DLA KIERUNKU KIERUNEK PEDAGOGIKA WSKAZANY SEMESTR KSZTAŁCENIA VI MODUŁ KSZTAŁCENIE KIERUNKOWE CAŁKOWITA LICZBA PKT ECTS 5 JĘZYK WYKŁADOWY NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU POLSKIM NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU ANGIELSKIM CELE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU ( w punktach, jako założone przez prowadzącego, ale odzwierciedlone w efektach kształcenia) WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE: POLSKI (ANGIELSKI) FORMA OSTATECZNEGO ROZLICZENIA PRZEDMIOTU PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZA Z METODYKĄ PRACY OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZEJ PEDAGOGY OF CARE AND THE METHODS OF CHILDCARE EGZAMIN 1. Poznanie przez studentów wybranych obszarów pracy opiekuńczo-wychowawczej /szkoła, internat, dom dziecka, pogotowie opiekuńcze, dom spokojnej starości/ 2. Nabywanie przez studenta wiedzy na temat metod pracy, form i środków realizacji 3. Kształcenie umiejętności planowania i organizacji pracy w wybranych ośrodkach WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Posiada wiedzę o istocie wychowania, zna podstawowe pojęcia pedagogiki (wychowanie, opieka) oraz wie jakie są potrzeby psychiczne dzieci Wypowiada się logicznie i spójnie, wyrażając własne opinie Nawiązuje komunikację społeczną, jest gotów do wymiany poglądów w grupie STUDENT/ ABSOLWENT: EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU W ODNIESIENIU DO OBSZAROWYCH EK W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EK ODNIESIENIE DO FORM ZAJĘĆ W ĆW/K/W inne 1. zna elementarną terminologię używaną w pedagogice i rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych H1A_W02; H1A_W03 K_W01 2. ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących S1A_W03; S1A_W08; S1A_W02 K_W10 3. ma elementarną, uporządkowaną wiedzę na temat różnych subdyscyplin pedagogiki, obejmującą terminologię, teorię i metodykę H1A_W04 K_W13 1
4. ma podstawową wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i pomocowych wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych 5. ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej i pomocowej 6. potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami działalności pedagogicznej 7. jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie S1A_W09 K_W14 S1A_W04 K_W15 S1A_U06; S1A_U07 K_U09 S1A_K02; H1A_KO2 K_K07 X Tabela 2. Walidacja i weryfikacja efektów kształcenia EFEKTY KSZTAŁCENIA- student Formy prezentacji EK Poziomy osiągnięcia EK i odpowiadające im oceny 1. zna elementarną terminologię używaną w pedagogice i rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych 2. ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących W zadaniu otwartym definiuje pojęcia, wskazuje ich źródła i dyscypliny naukowe, w których są stosowane W pracy zaliczającej ćwiczenia (esej) procesy zachodzące w różnych środowiskach społecznych ndst (2) dst (3) db (4) bdb (5) Popełnia rażące błędy w definiowaniu pojęć, błędnie wskazuje ich źródła lub nie wskazuje w ogóle W eseju nie wskazuje języka kolokwialnego, nie realizuje tematu pracy Popełnia nieznaczące błędy w definiowaniu pojęć i wskazywaniu ich źródeł (nazwisk, okresów), podaje co najmniej dwie dyscypliny naukowe, w których są powszechnie stosowane W eseju wskazuje języka kolokwialnego, ale procesy zachodzące w środowiskach społecznych Bezbłędnie definiuje pojęcia wskazuje ich źródła i dyscypliny, w których są stosowane W eseju wskazuje pedagogicznej terminologii, procesy zachodzące w środowiskach społecznych Bezbłędnie i wyczerpująco definiuje pojęcia, wskazuje wszystkie ich źródła i dyscypliny, w których są stosow W eseju wskazuje pedagogicznej terminologii, procesy zachodzące w środowiskach społecznych, odnosi się do konsekwencji braku wiedzy i 2
umiejętności pedagogicznych dla postrzegania tych procesów 3. ma elementarną, uporządkowaną wiedzę na temat różnych subdyscyplin pedagogiki, obejmującą terminologię, teorię i metodykę W zadaniu otwartym nazywa i objaśnia przedmiot badań i podstawową terminologię subdyscyplin pedagogiki, wskazując jednocześnie związki pomiędzy subdyscyplinami Nie definiuje lub popełnia znaczące błędy w definicjach pojęć typowych dla subdyscyplin pedagogiki Poprawnie nazywa subdyscypliny pedagogiki, popełnia drobne błędy w definicjach pojęć i określaniu przedmiotu badań subdyscyplin Nazywa i definiuje aparat pojęciowy subdyscyplin pedagogiki, poprawnie określa przedmiot ich badań Nazywa i definiuje aparat pojęciowy subdyscyplin pedagogiki, poprawnie określa przedmiot ich badań i wskazuje związki pomiędzy subdyscyplinami 4. ma podstawową wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i pomocowych wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych W zadaniu zamkniętym wskazuje funkcje wybranych instytucji edukacyjnych, pomocowych, wychowawczoopiekuńczych Nie wskazuje funkcji instytucji lub popełnia znaczące błędy w ich prezentowaniu Poprawnie wskazuje funkcje wybranych instytucji edukacyjnych, pomocowowychowawczych, popełnia drobne błędy w w ich określaniu Nazywa i definiuje funkcje wybranych instytucji edukacyjnych, pomocowowychowawczych, poprawnie każdą z nich Nazywa i definiuje funkcje wybranych instytucji edukacyjnych, pomocowowychowawczych, wskazuje zależności między nimi 5. ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej i pomocowej W pracy zaliczającej ćwiczenia (kolokwium) uczestników działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej i pomocowej W pracy zaliczeniowej (kolokwium) nie wskazuje języka kolokwialnego, nie realizuje tematu pracy W pracy zaliczeniowej (kolokwium) wskazuje języka kolokwialnego, ale uczestników działalności edukacyjnej, wychowawczej, W pracy zaliczeniowej (kolokwium) wskazuje pedagogicznej terminologii, uczestników działalności edukacyjnej, wychowawczej, W pracy zaliczeniowej (kolokwium) wskazuje pedagogicznej terminologii, uczestników działalności edukacyjnej, wychowawczej, 3
opiekuńczej i pomocowej opiekuńczej i pomocowej opiekuńczej i pomocowej odnosi się do konsekwencji braku wiedzy i umiejętności pedagogicznych dla ich postrzegania 6. potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z różnymi sferami działalności pedagogicznej 7. jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących działania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie W czasie ćwiczeń trafnie zauważa przydatność znajomości metod i procedur do realizacji zadań z różnych obszarów działalności pedagogicznej Nazywa nie więcej niż 3 metody przydatne do rozwiązywania problemów z różnych obszarów pedagogiki Nazywa większość metod i procedur przydatnych do rozwiązywania problemów z różnych obszarów pedagogiki, popełniając nieistotne błędy Nazywa wszystkie metody i procedury przydatne do rozwiązywania problemów z różnych obszarów pedagogiki Nazywa wszystkie metody i procedury przydatne do rozwiązywania problemów z różnych obszarów pedagogiki oraz dostrzega zależności między nimi 4
Tabela 3 A. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów stacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym Pedagogika opiekuńcza jako dyscyplina naukowa przedmiot i założenia wstępne Nurty oraz ważniejsze etapy rozwoju myśli i praktyki opiekuńczo wychowawczej Historia opieki w Polsce Podstawowe funkcje pedagogiki opiekuńczej i związanych z nią metodyk Związki pedagogiki opiekuńczej z innymi kierunkami i dyscyplinami pedagogicznymi. Pedagogika opiekuńcza a pedagogika ogólna, społeczna i specjalna Model wzorzec opiekuna wychowawcy. Różna role opiekunów Placówki pracy opiekuńczo-wychowawczej /placówki wsparcia dziennego, placówki interwencyjne, placówki rodzinne, placówki socjalizacyjne, placówki resocjalizacyjne/. Zadania. Formy pracy Osamotnienie dziecka symptomy, trudności wychowawcze. Czynniki dezintegrujące życie rodzinne Organizacja pracy opiekuńczo-wychowawczej na przykładzie szkoły, internatu, domu dziecka /konspekt zajęć świetlicowych i godziny wychowawczej Zastosowanie w pracy wychowawczej burzy mózgów, treningu spotkaniowego, swobodnej ekspresji plastycznej oraz zabaw i gier ruchowych wg klasyfikacji R. Trześniowskiego LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE 4 4 6 2 6 2 4 4 10 4 10 2 8 2 10 12 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 30 60 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 90 5
Tabela 3 B. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów niestacjonarnych LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym 1. Pedagogika opiekuńcza jako dyscyplina naukowa przedmiot i założenia wstępne WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE 4 Podstawowe funkcje pedagogiki opiekuńczej i związanych z nią metodyk Model wzorzec opiekuna wychowawcy. Różna role opiekunów Placówki pracy opiekuńczo-wychowawczej /placówki wsparcia dziennego, placówki interwencyjne, placówki rodzinne, placówki socjalizacyjne, placówki resocjalizacyjne/. Zadania. Formy pracy Organizacja pracy opiekuńczo-wychowawczej na przykładzie szkoły, internatu, domu dziecka /konspekt zajęć świetlicowych i godziny wychowawczej Zastosowanie w pracy wychowawczej burzy mózgów, treningu spotkaniowego, swobodnej ekspresji plastycznej oraz zabaw i gier ruchowych wg klasyfikacji R. Trześniowskiego 6 4 10 6 10 5 10 5 15 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 30 45 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 75 Tabela 4. Końcowa walidacja efektów kształcenia METODA KOŃCOWEJ OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA FORM ZAJĘĆ Egzamin WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Kolokwium 6
Tabela 5 A. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów stacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 30 1,2 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 60 2,4 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia Samodzielne czytanie wskazanej literatury 20 0,8 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 10 0,4 Przygotowane do egzaminu 5 0,2 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 125 5 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 90 3,6 7
Tabela 5 B. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów niestacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 30 1,2 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 45 1,8 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia Samodzielne czytanie wskazanej literatury 30 1,2 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 10 0,4 Przygotowane do egzaminu 10 0,4 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 125 5 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 75 3 8
Tabela 6. Wykaz literatury źródłowej Zalecana literatura obowiązkowa 1. Dąbrowski Z. Pedagogika opiekuńcza w zarysie, T. I i II, Olsztyn 2006. 2. Dąbrowski Z. Teoretyczne podstawy opieki i wychowania opiekuńczego, Toruń 1980. 3. Gajewska G. Elementy pedagogiki opiekuńczej oraz metodyki opieki i wychowania. Zielona Góra 2001. 4. Kelm A. Węzłowe zagadnienia pedagogiki opiekuńczo wychowawczej,. Warszawa 2002.Kamińska U., Zarys metodyki pracy opiekuńczowychowawczej w rodzinnych i instytucjonalnych formach wychowania, Katowice 2004. uzupełniająca 1. Bogdanko A. /red./, Wspomaganie procesu wychowawczego programami profilaktyczno-edukacyjnymi, Kraków 1999.; 2. Doliński A., Gajewska G., Rewińska E., Teoretyczno-metodyczne aspekty korekcji zachowań. Programy profilaktyczne, Zielona Góra 2004. 3. Gajewska G., Bazydło-Stodolna K., Teoretyczno-metodyczne podstawy pracy społeczno-opiekuńczej w świetlicy, Zielona Góra 2005.; 4. Jarosz E., Diagnoza rodziny w praktyce pedagogicznej, Problemy poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego 2003, Nr 1, s. 19-34.; 5. Maciaszkowa J., Z teorii i praktyki pedagogiki opiekuńczej, Warszawa 1991 Tabela 7. Dane osób odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć oraz walidację założonych efektów kształcenia tytuł/ stopień naukowy/ zawodowy, Prowadzący imię i nazwisko adres e-mail Autor programu dla przedmiotu dr Małgorzata Kosiorek, dr Katarzyna Wypiorczyk- Przygoda m.kosiorek@medyk.edu.pl k.wypiorczyk@wp.pl Kierownik przedmiotu- rozliczenie końcowe dr Katarzyna Wypiorczyk- Przygoda Prowadząca/ cy wykład dr Katarzyna Wypiorczyk- Przygoda Prowadząca/ cy ćwiczenia dr Katarzyna Wypiorczyk- Przygoda Prowadząca/ cy warsztat Prowadząca/ cy inne formy zajęć - 9
Tabela 8. Rekomendowane metody dydaktyczne 1 Metoda/y Forma zajęć (wybrane na podst. grup wg F. Szloska 2 ) wykład ćwiczenia konwersatorium warsztat laboratorium, inne wykład informacyjny, prelekcja, odczyt X wykład problemowy, konwersatoryjny pogadanka, objaśnienie lub wyjaśnienie klasyczna metoda problemowa metoda przypadków/ sytuacyjna inscenizacja gry dydaktyczne symulacyjne/ decyzyjne dyskusja dydaktyczna burza mózgów, metoda okrągłego stołu panelowa metaplan film, ekspozycja, prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera z wykorzystaniem podręcznika (praca z tekstem) ćwiczenia przedmiotowe/ laboratoryjne ćwiczenia produkcyjne metoda projektów Inne, jakie? 1 Ostatecznie zastosowana metoda dydaktyczna winna korespondować z wynikami diagnozy potrzeb i możliwości edukacyjnych grupy studentów, dokonanej przez Prowadzących zajęcia 2 Franciszek Szlosek (1995), Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, TIE, Radom 10