Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE PED.6.9. PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU FAKULTATYWNY DLA KIERUNKU Forma studiów stacjonarne/ niestacjonarne OBLIGATIORYJNY DLA SPECJALNOŚCI KIERUNEK PEDAGOGIKA WSKAZANY SEMESTR KSZTAŁCENIA V MODUŁ KSZTAŁCENIE SPECJALNOŚCIOWE W ZAKRESIE TERAPII UZALEŻNIEŃ JĘZYK WYKŁADOWY POLSKI FORMA OSTATECZNEGO ROZLICZENIA PRZEDMIOTU NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU POLSKIM NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU ANGIELSKIM CELE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU STUDENT/ ABSOLWENT: WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE: CAŁKOWITA LICZBA PKT ECTS 4 SYSTEM POMOCY I METODY PRACY Z OSOBAMI UZALEŻNIONYMI I ICH RODZINAMI - Zapoznanie studentów z systemem prawnym i organizacyjnym pomocy na rzecz uzależnionych i ich rodzin ZALICZENIE Z OCENĄ Przygotowanie studentów do kierowania uzależnionych do odpowiednich miejsc, osób i wyboru metod terapii z perspektywy pedagoga WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Posługiwanie się wiedza z zakresu patologii społecznych EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU Interpretacji zjawisk patologicznych na tle wiedzy o mechanizmach uzależnień W ODNIESIENIU DO OBSZAROWYCH EK Współpraca w grupie oparta na kooperatywnym uczeniu się W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EK ODNIESIENIE DO FORM ZAJĘĆ 1. Wskazuje źródła prawa stanowiące o pomocy uzależnionym i ich S1A_W09 K_W14 rodzinom 2. Wymienia instytucje, organizacje i osoby tworzące strukturę pomocy S1A_W02; S1A_W03; S1A_W09 K_W07, K_W14 uzależnionym i ich rodzinom 3. Nazywa i charakteryzuje strategie i metody udzielenia pomocy S1P_W02; S1P_W03; H1A_W04 K_W16 uzależnionym 4. Definiuje i charakteryzuje czynniki chroniące i ryzyka na podstawie teorii S1P_W02; S1P_W03; H1A_W04 K_W16 Resilience 5. Projekcyjnie inicjuje procedurę Niebieskiej karty S1A_U06; S1A_U07 K_U09 W ĆW/K/W inne
Tabela 2. Walidacja i weryfikacja efektów kształcenia EFEKTY KSZTAŁCENIA- student 1. Wskazuje źródła prawa stanowiące o pomocy uzależnionym i ich rodzinom 2. Wymienia instytucje, organizacje i osoby tworzące strukturę pomocy uzależnionym i ich rodzinom 3. Nazywa i charakteryzuje strategie i metody udzielenia pomocy uzależnionym 4. Definiuje i charakteryzuje czynniki chroniące i ryzyka na podstawie teorii Resilience 5. Projekcyjnie inicjuje procedurę Niebieskiej karty Formy prezentacji EK Test pisemny Test pisemny Test pisemny Praca problemowa Praca problemowa Praca problemowa Poziomy osiągnięcia EK i odpowiadające im oceny ndst (2) dst (3) db (4) bdb (5) Nie wykonał zadania/ błędnie wskazał istniejące źródła prawne Pominął większość instytucji i osób w strukturze pomocy/ nie wykonał zdania w ogóle Popełnił rażące błędy w nazwach strategii i metod, nie dokonał charakterystyki strategii ani metod Nie odniósł do opracowanego przypadku żadnej ze strategii ani metody. Nie uwzględnił w pracy czynników ryzyka i chroniących Pominął w pracy konieczność zainicjowania procedury Niebieskiej Karty Popełnił nieznaczące błędy w nazwach źródeł prawnych Wymienił większość elementów struktury, nie wskazała ich zadań i kompetencji Poprawnie nazwał strategie i metody pomocy, popełnił drobne wąsko je charakteryzując W opracowanym przypadku wspomniał o możliwym wyborze strategii i metody pomocy Uwzględnił w pracy czynniki ryzyka i chroniące, popełnił drobne błędy w ich odniesieniu do opisu przypadku Wskazał w pracy konieczność zainicjowania procedury Niebieskiej karty, ale pominął podmioty odpowiedzialne Poprawnie wskazała nazwy i wiodącą treść źródeł prawnych Wymienił wszystkie elementy struktury, większości przypisała zadania i kompetencje Poprawnie nazwał strategie i metody pomocy, popełnił drobne szeroko je charakteryzując W opracowanym przypadku odniósł się do wyboru konkretnej strategii i metody pomocy, popełnił drobne błędy w charakterystyce Bezbłędnie uwzględnił w pracy czynniki ryzyka i chroniące, choć opisał je powierzchownie Wskazał w pracy osoby i etapy założenia Niebieskiej karty Poprawnie wskazał nazwy i wyczerpująco omówił ich treść Wymienił wszystkie elementy struktury, wskazując ich zadania i kompetencje Poprawnie nazwał strategie i metody pomocy, szeroko i bezbłędnie je scharakteryzował W opracowanym przypadku bezbłędnie odniósł się do wyboru konkretnej strategii i metody pomocy, poprawnie ja charakteryzując Bezbłędnie i wyczerpująco uwzględnił w pracy teorię resillience Wskazał w pracy osoby odpowiedzialne i etapy zakładania Niebieskiej karty, opisał zakres działania procedury, adekwatny do przypadku
Tabela 3 A. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów stacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym 1. Kontekst prawny zasad udzielania pomocy uzależnionym i ich rodzinom. Struktura systemu 5 - pomocy. 2. Strategie udzielania pomocy uzależnionym. Modele i programy terapii jednostki i rodziny 10 15 uzależnionego. Diagnoza i terapia współuzależnienia. 3. Metody pomocy i samopomocy w uzależnieniach. Przegląd metod psychoterapii uzależnień. 10 10 Teoria resillience. 4. Procedura Niebieskiej karty w pomocy uzależnionym i ich rodzinom. 3 20 5. Programy wczesnej interwencji wobec uzależnionych. 2 KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 30 45 0 0 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 75 Tabela 3 B. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów niestacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym 1. Kontekst prawny zasad udzielania pomocy uzależnionym i ich rodzinom. Struktura systemu 2 - pomocy. 2. Strategie udzielania pomocy uzależnionym. Modele i programy terapii jednostki i rodziny 5 10 uzależnionego. Diagnoza i terapia współuzależnienia. 3. Metody pomocy i samopomocy w uzależnieniach. Przegląd metod psychoterapii uzależnień. 5 10 Teoria resillience. 4. Procedura Niebieskiej karty w pomocy uzależnionym i ich rodzinom. 2 10 5. Programy wczesnej interwencji wobec uzależnionych. 1 LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 15 30 0 0 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 45
Tabela 4. Końcowa walidacja efektów kształcenia METODA KOŃCOWEJ OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA FORM ZAJĘĆ Test pisemny WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Praca problemowa zawierająca odniesienia EK do przygotowanego przez prowadzącego case study - - Tabela 5 A. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów stacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 15 0,6 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 45 1,8 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia - Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia - Samodzielne czytanie wskazanej literatury 20 0,8 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) Przygotowane do egzaminu Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) 20 0,8 Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 100 4 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 45 1,8
Tabela 5 B. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów niestacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 15 0,6 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 30 1,2 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia - Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia - Samodzielne czytanie wskazanej literatury 35 1,4 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) Przygotowane do egzaminu Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) 20 0,8 Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 100 4 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 45 1,8
Tabela 6. Wykaz literatury źródłowej Zalecana literatura obowiązkowa 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 roku Nr 147 poz. 1231) 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) 3. Łakomski M. (2007), Pomóż uzależnionym. Integralny program profilaktyczny w szkole. Poradnik dla nauczycieli i wychowawców, Kraków: Impuls 4. Niewiadomska I., Kalinowski M. (2010), Wezwani do działania. Zasoby społeczne w profilaktyce zachowań destrukcyjnych, Lublin: Wydawnictwo KUL 5. Rogala Obłękowska J. (2002): Narkoman w rodzinie: wskazania do terapii. Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych ; Uniwersytet Warszawski. 6. Sasal H. (1998), Przewodnik do procedury interwencji Policji wobec przemocy w rodzinie http://www.elblag.policja.gov.pl/p_d_f/niebieskie.pdf uzupełniająca 1. Karpowicz P.(2002), Narkotyki: jak pomóc człowiekowi i jego rodzinie?: duchowe aspekty leczenia uzależnienia. Białystok: Instytut Wydawniczy Kreator. 2. Nowak M.: Risflecting nowa odpowiedź pedagogiczna na zagrożenie alkoholowe i zachowania ryzykowne okresu dorastania. Cz. 3: powrót do starych zwyczajów i rytuałów // Wspólne Tematy. 2008, nr 7-8, s. 31-37 3. Nowak M.: Risflecting nowa odpowiedź pedagogiczna na zagrożenie alkoholowe i zachowania ryzykowne okresu dorastania. Cz.2: Punkt widzenia zależy od // Wspólne Tematy. 2008, nr 6, s. 19-23 4. Riley D. (1994): Nie piję: Poradnik dla alkoholików, ich rodzin, przyjaciół i bliskich. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 5. Robinson B.E. (1998): Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 6. Wobiz A.(2001): Współuzależnienie w rodzinie alkoholowej: czym to się je i jak się tym nie udławić?. Warszawa: Wydawn. Akuracik Inne artykuły, np.: TEN sam cel różne drogi. Metody terapii odwykowych // Tematy. 1998, nr 7-8, s. 75-83 TEN sam cel różne drogi. Metody terapii odwykowych - dokończenie // Tematy. 1998, nr 9, s. 11-17 TRUDNE rozmowy trudne decyzje. Alkoholik w rodzinie // Tematy. 1997, nr 7-8, s. 36-41 W GRUPIE łatwiej. Specyfika spotkań dla dzieci alkoholików // Na temat. 2006, nr 3, s. 33-36 WYCHODZIĆ z alkoholizmu jako rodzina. Etapy procesu, problemy klientów, cele terapii // Na temat. 2006, nr 3, s. 5-8
Tabela 7. Dane osób odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć oraz walidację założonych efektów kształcenia tytuł/ stopień naukowy/ zawodowy, Prowadzący imię i nazwisko adres e-mail Autor programu dla przedmiotu dr Małgorzata Marszałek dr Wanda Baranowska malgorzata.marszalek@wp.pl w.baranowska@medyk.edu.pl Kierownik przedmiotu- rozliczenie końcowe dr Małgorzata Marszałek Prowadząca/ cy wykład dr Małgorzata Marszałek Prowadząca/ cy ćwiczenia dr Małgorzata Marszałek Prowadząca/ cy warsztat - - Prowadząca/ cy inne formy zajęć -
Tabela 8. Rekomendowane metody dydaktyczne 1 Metoda/y Forma zajęć (wybrane na podst. grup wg F. Szloska 2 ) wykład ćwiczenia konwersatorium warsztat laboratorium, inne wykład informacyjny, prelekcja, odczyt wykład problemowy, konwersatoryjny pogadanka, objaśnienie lub wyjaśnienie klasyczna metoda problemowa metoda przypadków/ sytuacyjna inscenizacja gry dydaktyczne symulacyjne/ decyzyjne dyskusja dydaktyczna burza mózgów, metoda okrągłego stołu panelowa metaplan film, ekspozycja, prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera z wykorzystaniem podręcznika (praca z tekstem) ćwiczenia przedmiotowe/ laboratoryjne ćwiczenia produkcyjne metoda projektów Inne, jakie? 1 Ostatecznie zastosowana metoda dydaktyczna winna korespondować z wynikami diagnozy potrzeb i możliwości edukacyjnych grupy studentów, dokonanej przez Prowadzących zajęcia 2 Franciszek Szlosek (1995), Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, TIE, Radom