POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE PED.3.3./4.10 PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU Forma studiów stacjonarne/ niestacjonarne (obligatoryjny, fakultatywny) FAKULTATYWNY DLA KIERUNKU OBLIGATIORYJNY DLA SPECJALNOŚCI PED.RES./PROF.ZAGR.SPOŁ KIERUNEK PEDAGOGIKA WSKAZANY SEMESTR KSZTAŁCENIA IV MODUŁ (kształcenie ogólne, specjalność Profilaktyka społeczna, itp.) KSZTAŁCENIE SPECJALNOŚCIOWE W ZAKRESIE PEDAGOGIKI RESOCJALIZACJI PROFILAKTYKI ZAGROŻEN SPOŁ. CAŁKOWITA LICZBA PKT ECTS 3 JĘZYK WYKŁADOWY NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU POLSKIM POLSKI ANGIELSKI FORMA OSTATECZNEGO ROZLICZENIA PRZEDMIOTU PRZEMOC I AGRESJA W RELACJACH SPOŁECZNYCH ZALICZENIE Z OCENĄ NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU ANGIELSKIM CELE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU ( w punktach, jako założone przez prowadzącego, ale odzwierciedlone w efektach kształcenia) WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE: VIOLENCE AND AGGRESSION IN SOCIAL RELATIONS -zapoznanie z wiedzą dotyczącą teoretycznych podstaw zachowań agresywnych i przemocy oraz prawnospołecznych mechanizmów przeciwdziałania - uświadomienie czynników ryzykotwórczych zjawiska agresji i przemocy w różnych relacjach społecznych (rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza, placówka wychowawcza itp.), - ukazanie psychospołecznych konsekwencji doświadczania przemocy oraz sposobów wsparcia ofiar - zaznajomienie z założeniami merytorycznymi projektów zapobiegających tym negatywnym zjawiskom. WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Wiedza dotycząca procesów poznawczych i emocjonalnomotywacyjnych człowieka. Posługiwanie się aparatem pojęć psychologii ogólnej, definiujących i wyjaśniających procesy poznawcze, procesy emocjonalno-motywacyjne i problematykę osobowości. Dokonuje samooceny własnej wiedzy o procesach regulowania stosunków człowieka ze światem i wskazuje treści do dalszego poznawania. EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU STUDENT/ ABSOLWENT: W ODNIESIENIU DO OBSZAROWYCH EK W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EK ODNIESIENIE DO FORM ZAJĘĆ W ĆW/K/W inne 1. Rozpoznaje kulturowo społeczne determinanty zjawiska H1A_W05; K_W03
agresji i przemocy. Interpretuje czynniki ryzyka agresji i przemocy w instytucjach oświatowych i wychowawczych 3. Buduje plan pomocy prawno-społecznej i pedagogicznej ofiarom przemocy H1A_U04; S1A_U03; S1P_U06; S1A_U08 S1P_U03 S1A_U06; S1A_U07 K_U03 K_U09 K_K08 Tabela. Walidacja i weryfikacja efektów kształcenia EFEKTY KSZTAŁCENIA- student 1. Rozpoznaje kulturowo społeczne determinanty zjawiska agresji i przemocy. Interpretuje czynniki ryzyka agresji i przemocy w instytucjach oświatowych i wychowawczych 3. Buduje plan pomocy prawnospołecznej i pedagogicznej ofiarom przemocy Formy prezentacji EK Pisemne, otwarte zadanie testowe np. typu nazwij i opisz Pisemne, otwarte zadanie testowe np. typu nazwij i opisz Przeprowadzenie zajęć na bazie przygotowanego w parach scenariusza (CASE STUDY) Poziomy osiągnięcia EK i odpowiadające im oceny ndst () dst (3) db (4) bdb (5) Nie identyfikuje czynników kulturowych i społecznych wpływających na agresje i przemoc. Używa szkodliwych społecznie stereotypów w opisie przyczyn. Błędnie rozpoznaje i opisuje warunki stwarzające ryzyko występowania zachowań agresywnych i przemocy. Popełnia znaczne błędy w identyfikacji symptomów sytuacji ryzyka. Błędnie identyfikuje dominujące problemy przypadku oraz co się z tym wiąże buduje nieoptymalny plan pomocy prawnospołecznej i pedagogicznej Poprawnie identyfikuje najważniejsze czynniki kulturowe i społeczne wpływające na agresję i przemoc. Nie opisuje mechanizmów działania szydliwych stereotypów. Rozpoznaje i opisuje najważniejsze warunki stwarzające ryzyko występowania zachowań agresywnych i przemocy. Popełnia nieznaczne błędy w identyfikacji symptomów sytuacji ryzyka. Poprawnie choć wąsko identyfikuje dominujące problemy przypadku oraz co się z tym wiąże buduje plan pomocy prawnospołecznej i pedagogicznej, jednakże pomija ważne jego elementy Właściwie identyfikuje czynniki kulturowe i społeczne wpływające na agresję i przemoc. Wąsko opisuje mechanizmy oddziaływania szkodliwych społecznie stereotypów w opisie przyczyn. Rozpoznaje i opisuje najważniejsze warunki stwarzające ryzyko występowania zachowań agresywnych i przemocy. Identyfikuje najważniejsze symptomy sytuacji ryzyka. Poprawnie identyfikuje dominujące problemy przypadku oraz co się z tym wiąże buduje plan pomocy prawno-społecznej i pedagogicznej, jednakże nie wskazuje na wszystkie możliwości. Właściwie identyfikuje czynniki kulturowe i społeczne wpływające na agresję i przemoc. Wyczerpująco opisuje mechanizmy oddziaływania szkodliwych społecznie stereotypów w opisie przyczyn. Trafnie rozpoznaje i wyczerpująco opisuje najważniejsze warunki stwarzające ryzyko występowania zachowań agresywnych i przemocy. Identyfikuje wszystkie możliwe symptomy sytuacji ryzyka. Poprawnie i wyczerpująco identyfikuje dominujące problemy przypadku oraz co się z tym wiąże buduje optymalny plan pomocy prawnospołecznej i pedagogicznej,
Tabela 3 A. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów stacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Agresja i przemoc analiza pojęć. Typy i rodzaje. Teorie biologiczne zachowań agresywnych (Neurofizjologiczne i organiczne podłoże agresji; Agresja jako instynkt i popęd); Psychospołeczne teorie agresji (Teoria frustracja agresja, teorie oparte na uczeniu się, Motywacyjna Teoria Agresji). Teorie wyjaśniające zjawisko przemocy: Modele skoncentrowane na jednostce; Teorie psychodynamiczne; Teorie oparte na analizie interakcji; Koncepcje całościowe. Przemoc a tzw. podatność wiktymologiczna. Kozioł ofiarny. Mechanizm napędowy przemocy 1 4 wobec kozła ofiarnego. Wybrane zjawiska przemocy i agresji w relacjach społecznych: Przemoc w rodzinie (rodzaje, objawy, 4 uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Przemoc w miejscu pracy. Problematyka molestowania seksualnego (rodzaje, objawy, 4 uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Przemoc seksualna ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania seksualnego dzieci (typy, objawy, uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Agresja rówieśnicza: przemoc w środowisku szkolnym (rodzaje, objawy, uwarunkowania, prawno 4 społeczny system zapobiegania). Kozioł ofiarny w klasie szkolnej. Przemoc w placówkach opiekuńczo wychowawczych i resocjalizacyjnych. Przestępczość z użyciem przemocy. Charakterystyka. Pojęcie i charakterystyka wiktymizacji pierwotnej i wtórnej w kontekście przemocy. 4 Agresja i przemoc a płeć. ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 15 4 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 39
Tabela 3 B. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów niestacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Agresja i przemoc analiza pojęć. Typy i rodzaje. 1 Teorie biologiczne zachowań agresywnych (Neurofizjologiczne i organiczne podłoże agresji; Agresja jako instynkt i popęd); Psychospołeczne teorie agresji (Teoria frustracja agresja, teorie oparte na uczeniu się, 1 Motywacyjna Teoria Agresji). Teorie wyjaśniające zjawisko przemocy: Modele skoncentrowane na jednostce; Teorie 1 psychodynamiczne; Teorie oparte na analizie interakcji; Koncepcje całościowe. Przemoc a tzw. podatność wiktymologiczna. Kozioł ofiarny. Mechanizm napędowy 1 przemocy wobec kozła ofiarnego. Wybrane zjawiska przemocy i agresji w relacjach społecznych: Przemoc w rodzinie 1 3 (rodzaje, objawy, uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Przemoc w miejscu pracy. Problematyka molestowania seksualnego (rodzaje, objawy, uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Przemoc seksualna ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania seksualnego dzieci (typy, objawy, uwarunkowania, prawno społeczny system zapobiegania). Agresja rówieśnicza: przemoc w środowisku szkolnym (rodzaje, objawy, uwarunkowania, 3 prawno społeczny system zapobiegania). Kozioł ofiarny w klasie szkolnej. Przemoc w placówkach opiekuńczo wychowawczych i resocjalizacyjnych. Przestępczość z użyciem przemocy. Charakterystyka. Pojęcie i charakterystyka wiktymizacji pierwotnej i wtórnej w kontekście przemocy. Agresja i przemoc a płeć. 1 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 10 16 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 6
Tabela 4. Końcowa walidacja efektów kształcenia METODA KOŃCOWEJ OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA FORM ZAJĘĆ KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Pisemne, otwarte zadanie testowe - Przeprowadzenie zajęć na bazie przygotowanego w parach scenariusza (CASE STUDY) - Tabela 5 A. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów stacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 5) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 15 0,6 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia - - Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 4 - Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia - 0,96 Samodzielne czytanie wskazanej literatury 16 0,6 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 10 0,4 Przygotowane do egzaminu 10 0,4 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) - - Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 75 3 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 39 1,6
Tabela 5 B. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów niestacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 5) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 10 0,4 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia - - Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 16 0,6 Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia - - Samodzielne czytanie wskazanej literatury 9 1, Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 10 0,4 Przygotowane do egzaminu 10 0,4 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) - - Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 75 3 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 6 1
Tabela 6. Wykaz literatury źródłowej Zalecana literatura obowiązkowa 1. Browne K., Herbert M. (1999), Zapobieganie przemocy w rodzinie, Warszawa.. Krahe B. (005), Agresja, Gdańsk. 3. Pospiszyl I. (003), Ofiary chroniczne. Przypadek czy konieczność, Warszawa. 4. Pospiszyl I. (1994), Przemoc w rodzinie, Warszawa. 5. Szczepanik R. (007), Kulturowo społeczna płeć agresji. Perspektywa pedagogiczna, [w:] J. Wawrzyniak (red.), Socjologiczne i psychopedagogiczne aspekty przemocy, Łódź. uzupełniająca 1. Ambroziak W., Zieliński F. (003), Młodociani mordercy. Studia nad agresją i zbrodnią, Poznań.. Błachut J., Gaberle A., Krajewski K. (004), Kryminologia, Gdańsk. 3. Heitzman J. (00), Stres w etiologii przestępstw agresywnych, Kraków. 4. Herman J. L.(000), Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańsk. 5. Kubacka-Jasiecka D. (006), Agresja i autoagresja z perspektywy obronno-adaptacyjnych dążeń ja, Kraków. 6. Ostrowska K., Surzykiewicz J. (005), Zachowania agresywne w szkole. Badania porównawcze 1997 i 003, Warszawa. 7. Pospiszyl K. (006), Przestępstwa seksualne, Warszawa. 8. Ranschburg J. (1980), Lęk, gniew, agresja, Warszawa Tabela 7. Dane osób odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć oraz walidację założonych efektów kształcenia Prowadzący tytuł/ stopień naukowy/ zawodowy, imię i nazwisko adres e-mail Autor programu dla przedmiotu dr Renata Szczepanik szczepanik.renata@wp.pl Kierownik przedmiotu- rozliczenie końcowe dr Renata Szczepanik szczepanik.renata@wp.pl Prowadząca/ cy wykład dr Renata Szczepanik szczepanik.renata@wp.pl Prowadząca/ cy ćwiczenia Prowadząca/ cy warsztat Prowadząca/ cy inne formy zajęć
Tabela 8. Rekomendowane metody dydaktyczne 1 Metoda/y (wybrane na podst. grup wg F. Szloska ) wykład informacyjny, prelekcja, odczyt wykład problemowy, konwersatoryjny pogadanka, objaśnienie lub wyjaśnienie klasyczna metoda problemowa metoda przypadków/ sytuacyjna inscenizacja gry dydaktyczne symulacyjne/ decyzyjne dyskusja dydaktyczna burza mózgów, metoda okrągłego stołu panelowa metaplan film, ekspozycja, prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera z wykorzystaniem podręcznika (praca z tekstem) ćwiczenia przedmiotowe/ laboratoryjne ćwiczenia produkcyjne metoda projektów Inne, jakie? Forma zajęć wykład ćwiczenia konwersatorium warsztat laboratorium, inne 1 Ostatecznie zastosowana metoda dydaktyczna winna korespondować z wynikami diagnozy potrzeb i możliwości edukacyjnych grupy studentów, dokonanej przez Prowadzących zajęcia Franciszek Szlosek (1995), Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, TIE, Radom