Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE PED.3.10./4.6./5.10 PROFIL KSZTAŁCENIA ogólnoakademicki TYP PRZEDMIOTU Forma studiów stacjonarne/ niestacjonarne (obligatoryjny, fakultatywny) FAKULTATYWNY DLA KIERUNKU OBLIGATIORYJNY DLA SPECJALNOŚCI KIERUNEK PEDAGOGIKA WSKAZANY SEMESTR KSZTAŁCENIA VI MODUŁ KSZTAŁCENIE SPECJALNOŚCIOWE W ZAKRESIE PEDAGOGIKI RESOCJALIZACJI, PROF. SPOŁE., PREWENCJI KRYM. CAŁKOWITA LICZBA PKT ECTS 3 JĘZYK WYKŁADOWY NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU POLSKIM NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU ANGIELSKIM CELE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE: POLSKI ANGIELSKI FORMA OSTATECZNEGO ROZLICZENIA PRZEDMIOTU ZARYS WIEDZY O PROFILAKTYCE UZALEŻNIEŃ FOUNDATIONS OF SUBSTANCE ABUSE PREVENTION Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu: wyposażenie Studenta w wiedzę o ch stanowiącą niezbędną podstawę teoretyczną dla konstruowania programów profilaktycznych. 1. W zaznajomienie z podstawowymi pojęciami z zakresu uzależnień, 2. Ukazanie biologicznych i psychospołecznych mechanizmów uzależnień, 3. Wyposażenie w umiejętności rozpoznawania objawów oraz identyfikowania jego fazy. 4. Doskonalenie umiejętności posługiwania się prawnymi narzędziami systemu przeciwdziałania narkomanii i alkoholizmowi. WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Posiada wiedzę na temat profilaktyki I, II i II rzędowej; Sytuuje problemy społeczne w określonym segmencie litery i praktyki stosowania prawa; Używa terminologii prawniczej w zakresie podstawowych pojęć prawnych i instytucji prawno społecznych Dokonuje samooceny własnej wiedzy o procesach regulowania stosunków człowieka z otoczeniem społecznym EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU STUDENT/ ABSOLWENT: W ODNIESIENIU DO OBSZAROWYCH EK W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EK ODNIESIENIE DO FORM ZAJĘĆ W ĆW/K/W inne 1. Wylicza kryteria diagnostyczne uzależnień H1A_W05; K_W03
2. Kwalifikuje objawy do odpowiednich faz 3. Analizuje prawno-społeczny system przeciwdziałania uzależnieniom S1A_U02; S1A_U01; S1A_U06; H1A_U04; S1P_U02 K_U02 S1A_U06; S1A_U07 K_U09 Tabela 2. Walidacja i weryfikacja efektów kształcenia EFEKTY KSZTAŁCENIA- student Formy prezentacji EK 1. Wylicza kryteria diagnostyczne uzależnień Pisemne zadanie testowe (wielokrotnego wyboru) 2. Kwalifikuje objawy do odpowiednich faz 3. Analizuje prawno-społeczny system przeciwdziałania uzależnieniom Pisemne zadanie testowe (wielokrotnego wyboru) Pisemne, otwarte zadanie testowe np. typu nazwij i opisz Poziomy osiągnięcia EK i odpowiadające im oceny ndst (2) dst (3) db (4) bdb (5) Błędnie wymienia kryteria uzależnień pod kątem biologicznych i psychospołecznych mechanizmów Błędnie rozpoznaje objawy uzależnień. Niepoprawnie opisuje je w kontekście odpowiedniej fazy Błędnie wybiera instytucje prawno społeczne w odniesieniu do przeciwdziałania uzależnieniom. Niewłaściwie wyjaśnia rolę oraz kompetencje poszczególnych instytucji prawa i placówek terapii Popełnia nieznaczące błędy przy wyliczaniu kryteriów uzależnień pod kątem niektórych biologicznych i psychospołecznych mechanizmów Popełnia błędy w rozpoznawaniu objawów uzależnień. Wąsko opisuje je w kontekście odpowiedniej fazy Poprawnie wybiera instytucje prawno społeczne w odniesieniu do przeciwdziałania uzależnieniom. Popełnia błędy w argumentacji i wyjaśnianiu ról oraz kompetencji kompetencje poszczególnych instytucji prawa i placówek terapii Prawidłowo wymienia kryteria uzależnień pod kątem większości biologicznych i psychospołecznych mechanizmów Prawidłowo rozpoznaje objawy większości uzależnień. Wąsko opisuje je w kontekście odpowiedniej fazy Poprawnie wybiera instytucje prawno społeczne w odniesieniu do przeciwdziałania uzależnieniom. Wskazuje na nieliczne argumenty i wąsko wyjaśnia rolę oraz kompetencje poszczególnych instytucji prawa i placówek terapii Trafnie wymienia kryteria uzależnień pod kątem wszystkich biologicznych i psychospołecznych mechanizmów Prawidłowo rozpoznaje objawy wszystkich uzależnień. Wyczerpująco opisuje je w kontekście odpowiedniej fazy Poprawnie wybiera instytucje prawno społeczne w odniesieniu do przeciwdziałania uzależnieniom. Wyczerpująco argumentuje i wyjaśnia rolę oraz kompetencje poszczególnych instytucji prawa i placówek terapii
Tabela 3 A. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów stacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Wprowadzenie do problematyki: pojęcie ; granice ; rodzaje. 1 - Pojęcie uzależnień w kontekście jego psychicznego i biologicznego mechanizmu (kryteria diagnostyczne ICD 10, DSM-IV). Klasyfikacja i patomechanizm działania substancji psychoaktywnych (według międzynarodowych wytycznych WHO i ATP). Koncepcje i modele (genetyczno behawioralne, psychologiczne, społeczne czynniki ryzyka). 4-3 - Fazy uzależnień. 4 - Uzależnienie jako zjawisko patologii indywidualnej i społecznej, medyczne i psychospołeczne konsekwencje: alkoholizm (w tym alkoholizowanie się i uzależnienie młodzieży), narkomania (rodzaje narkotyków, rozmiary sięgania, gruzy ryzyka), nikotynizm (rozpowszechnienie, charakterystyka szkodliwości; psychologiczne i społeczne aspekty zagadnienia rzucania papierosów ). 6 1 Inne (w tym: hazard, uzależnienie od komputera i Internetu, pracoholizm). 2 2 Zapobieganie uzależnieniom (profilaktyka I, II i III rzędowa). 6 4 Prawno-społeczny system profilaktyki uzależnień. 2 4 Elementy psychologicznej i pedagogicznej terapii uzależnień. Programy leczenia alkoholików. Modele i programy leczenia narkomanów. Profilaktyka uzależnień w środowisku szkoły. Pedagog szkolny jako animator i koordynator działalności profilaktycznej (formy, metody i narzędzia pracy). Nauczyciele w szkolnym systemie zapobiegania sięgania przez uczniów po używki. 2 4 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 30 15 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 45
Tabela 3 B. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów niestacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Wprowadzenie do problematyki: pojęcie ; granice ; rodzaje. 1 - Pojęcie uzależnień w kontekście jego psychicznego i biologicznego mechanizmu (kryteria diagnostyczne ICD 10, DSM-IV). Klasyfikacja i patomechanizm działania substancji psychoaktywnych (według międzynarodowych wytycznych WHO i ATP). Koncepcje i modele (genetyczno behawioralne, psychologiczne, społeczne czynniki ryzyka). 2 2 2 1 Fazy uzależnień. 1 Uzależnienie jako zjawisko patologii indywidualnej i społecznej, medyczne i psychospołeczne konsekwencje: alkoholizm (w tym alkoholizowanie się i uzależnienie młodzieży), narkomania (rodzaje narkotyków, rozmiary sięgania, gruzy ryzyka), nikotynizm (rozpowszechnienie, charakterystyka szkodliwości; psychologiczne i społeczne aspekty zagadnienia rzucania papierosów ). 2 Inne (w tym: hazard, uzależnienie od komputera i Internetu, pracoholizm). 1 Zapobieganie uzależnieniom (profilaktyka I, II i III rzędowa). 2 1 Prawno-społeczny system profilaktyki uzależnień. 1 1 Elementy psychologicznej i pedagogicznej terapii uzależnień. Programy leczenia alkoholików. Modele i programy leczenia narkomanów. Profilaktyka uzależnień w środowisku szkoły. Pedagog szkolny jako animator i koordynator działalności profilaktycznej (formy, metody i narzędzia pracy). Nauczyciele w szkolnym systemie zapobiegania sięgania przez uczniów po używki. 1 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 8 10 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 18
Tabela 4. Końcowa walidacja efektów kształcenia METODA KOŃCOWEJ OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA FORM ZAJĘĆ KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO Test pisemny WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Zaliczenie z oceną (pisemne, otwarte zadanie testowe) - Tabela 5 A. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów stacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 30 1,2 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 15 0,6 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia - - Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia - - Samodzielne czytanie wskazanej literatury 10 0,4 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 6 0,2 Przygotowane do egzaminu 10 0,4 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) - - Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 75 3 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 35 1,4
Tabela 5 B. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów niestacjonarnych KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS (szacowana dla EK; obliczamy dzieląc liczbę godzin przez 25) Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 8 0,3 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 10 0,4 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia Samodzielne czytanie wskazanej literatury 25 1 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 22 0,9 Przygotowane do egzaminu 10 0,4 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 75 3 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 18 0,7
Tabela 6. Wykaz literatury źródłowej Zalecana literatura obowiązkowa 1. Cekiera Cz. (1993), Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja, Lublin. 2. Gaś Z. B. (1993), Profilaktyka uzależnień, Warszawa. 3. Juczyński (2002), Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców, Warszawa 4. Lowe G., Foxcroft D. R., Sibley D., Picie młodzieży a style szycia w rodzinie, Warszawa. 2000. uzupełniająca 1. Cekiera C., W. Zatorski (red.) (2001), Palenie tytoniu: wolność czy zniewolenie, Lublin 2. Krajewski K. (2001), Sens i bezsens prohibicji. Prawo karne wobec narkotyków i narkomanii, Warszawa. 3. Leksykon terminów. Alkohol i narkotyki (1997), Warszawa. 4. Ogińska Bulik N. (2006), Użytkowanie Internetu przez dzieci i młodzież ryzyko i wyznaczniki psychologiczne, [w:] Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży, (red.) N. Ogińska Bulik, Łódź. 5. Profilaktyka w środowisku lokalnym (2002), Warszawa: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Tabela 7. Dane osób odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć oraz walidację założonych efektów kształcenia Prowadzący tytuł/ stopień naukowy/ zawodowy, imię i nazwisko adres e-mail Autor programu dla przedmiotu dr Renata Szczepanik, szczepanik.renata@wp.pl dr Małgorzata Marszałek Kierownik przedmiotu- rozliczenie końcowe dr Małgorzata Marszałek malgorzata.marszalek@wp.pl Prowadząca/ cy wykład dr Małgorzata Marszałek Prowadząca/ cy ćwiczenia dr Małgorzata Marszałek Prowadząca/ cy warsztat Prowadząca/ cy inne formy zajęć
Tabela 8. Rekomendowane metody dydaktyczne 1 Metoda/y (wybrane na podst. grup wg F. Szloska 2 ) wykład informacyjny, prelekcja, odczyt wykład problemowy, konwersatoryjny pogadanka, objaśnienie lub wyjaśnienie klasyczna metoda problemowa metoda przypadków/ sytuacyjna inscenizacja gry dydaktyczne symulacyjne/ decyzyjne dyskusja dydaktyczna burza mózgów, metoda okrągłego stołu panelowa metaplan film, ekspozycja, prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera z wykorzystaniem podręcznika (prac z tekstem) ćwiczenia przedmiotowe/ laboratoryjne ćwiczenia produkcyjne metoda projektów Inne, jakie? Forma zajęć wykład ćwiczenia konwersatorium warsztat laboratorium, inne 1 Ostatecznie zastosowana metoda dydaktyczna winna korespondować z wynikami diagnozy potrzeb i możliwości edukacyjnych grupy studentów, dokonanej przez Prowadzących zajęcia 2 Franciszek Szlosek (1995), Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, TIE, Radom