Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej. 1 Obliczanie pochodnej i jej interpretacja geometryczna

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej. 1 Obliczanie pochodnej i jej interpretacja geometryczna"

Transkrypt

1 Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 4 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus 4 grudnia 08r. Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej Obliczanie pochodnej i jej interpretacja geometryczna Zadanie. Korzystając z definicji oblicz pochodne podanych funkcji we wskazanych punktach: a) f ) gdy f) = + 5 b) f ) gdy f) = + c) f ) gdy f) = 4 + d) f ) gdy f) = e Zadanie. Korzystając z definicji oblicz pochodne następujących funkcji: a) f) = b) f) = cos c) f) = cos d) f) = sin e) f) = log f) f) = 7 log + g) f) = e +5 + WSKAZÓWKA do b,c,d: Skorzystaj ze wzorów na różnicę sinusów i różnicę cosinusów. Zadanie. Oblicz, jeśli istnieje, pochodną funkcji f w punkcie 0, jeśli: { sin dla 0 a) f) =, 0 = 0 b) f) = 0 dla = 0, 0 = 0 { { c) f) = sin dla 0 0 dla > 0 0 dla = 0, 0 = 0 d) f) = + ) dla 0, 0 = 0 { { e) f) = + + dla arctg dla <, dla 0 0 = f) f) = 0 dla = 0, 0 = 0 g) f) = { e, 0 = 0 h) f) = + + dla + 4 dla >, 0 = i) f) = sin π), 0 = n Z j) f) = ma{, }, 0 = Zadanie 4. Zbadaj różniczkowalność następujących funkcji: a) f) = sgn b) f) = + + c) f) = 6 d) f) = e e) f) = ) Zadanie 5. Dobierz parametry a, b, c, d R tak, by funkcja f była różniczkowalna na R, jeśli: { a + b dla 0 sin dla < 0 a) f) = a b) f) = c + b dla 0 + d dla 0, ] dla > { c) f) = + 4 dla a + b dla >

2 Zadanie 6. Sprawdź, że następujące funkcje sa ciągłe zerze, ale nie są różniczkowalne w tym punkcie: a) f) = b) f) = Zadanie 7. Dobierz parametry a i b, tak by funkcja f dana poniżej była ciągła na R. Czy jest ona wówczas różniczkowalna na R? a + dla < f) = dla [, ) + + b dla Zadanie 8. Znadaj różniczkowalność funkcji f) = sin + w przedziale [ π, π ]. Zadanie 9. Załóżmy, że funkcje f i g maja pochodną w punkcie a. Oblicz granice: a) lim a fa) af) a b) lim a f)ga) fa)g) a c) lim a f)e fa) f) cos fa), a = 0, f 0) 0 Zadanie 0. Niech f0) = 0, istnieje f 0) oraz k N. Oblicz lim 0 [ f) + f ) + f ) f k )]. Zadanie. Zbadaj, czy podane funkcje mają pochodne niewłaściwe we wskazanych punktach: a) f) = sin 5, 0 = 0 b) f) =, 0 = 0 Zadanie. Korzystając z twierdzenia o pochodnej funkcji odwrotnej wyprowadź wzory na pochodne następujących funkcji: a) f) = arcsin b) f) = c) f) = e d) f) = ctg Zadanie. Funkcja f : R R ma pochodną na R. W jakich punktach R istnieje pochodna funkcji f? Zadanie 4. Korzystając z reguł różniczkowania oblicz pochodne następujących funkcji: a) y = b) y = e) y = c) y = + ln + d) y = 5 cos + e + +5 f) y = 4 g) y = 4 h) y = sin +cos cos sin i) y = ) 5 + ln sin ) + + j) y = e + cos 5 + cos + ) k) y = sin + + 4) 4 + cos 5 l) y = sin ) m) y = ln [ tg π + ) ] 4 n) y = + + e sin + 4 cos o) y = 7e ln + 5 ln0) p) y = tg + esin r) y = arctg ln + )+arctg s) y = ln + + )+ln ln t) y = ln +

3 u) y = arcctg v) y = b ac a+b b ac a+b+ b ac w) y = 6 + tg) sin ) y = ) + y) y = arctg arctg z) y = sin ) ln ) + e ) ab) y = + bc) y = cos log 7 + ) cd) y = + sin[sin sin )] de) y = sinh arcsin a ef) y = + ) 49 fg) y = arccos 8 ) log ) 0,5 gh) y = log 4 arcctg + ) ij) y = ln [ + ln + ln )] jk) y = a b ) b ) a a) b, a, b > 0 kl) y = log +cos ) arcctg5 ) lm) y = mn) y = arcsin [6 cos )] ln tg 7 ) 0+5 ) +arctg 6 ) +ln +0 ) tg ) Zadanie 5. Zakładając, że funkcje f i g mają pochodne właściwe, oblicz pochodne funkcji: a) y = log f) g) b) y = arctg f) g) c) y = [f)] + [g)] Zadanie 6. Uzasadnij, że pochodna funkcji: a) parzystej jest funkcją nieparzystą b) nieparzystej jest funkcją parzystą c) okresowej jest funkcją okresową o tym samym okresie Korzystając z powyższych faktów oblicz: i) f 4), jeśli f jest parzsta oraz f 4) = ii) f 0), jeśli f jest parzysta i ma pochodną w zerze iii) f ), jeśli f jest nieparzysta oraz f ) = iv) g 5), jesli g) = f), f jest funkcją okresową o okresie T = oraz f ) = 4 v) f 5), jeśli f jest nieparzysta, okresowa o okresie T = 4 oraz f ) = Zadanie 7. Oblicz pochodne rzędu drugiego następujących funkcji: a) f) = + + b) f) = arccos c) f) = e sin d) f) = + )arctg e) f) = Zadanie 8. Sprawdź, że funkcja f) = e +e spełnia równanie f )+ f ) f) = 0. 4 Oblicz f 0). Zadanie 9. Zbadaj, czy istnieje f 0), jeśli: { a) f) = 4 dla 0 b) f) = sin 4 dla > 0 Zadanie 0. Napisz równanie stycznej do wykresu funkcji f w punkcie P = 0, y 0 ), gdy: a) f) =, 0 = b) f) = ln, 0 = c) f) = + ), P =, f )) d) f) =, P =, f))

4 Zadanie. W jakim punkcie styczna do linii y = 9 + jest równoległa do osi O? Zadanie. Jaki kąt z osią O tworzy styczna do paraboli y = + 8 w punkcie o odciętej =? Zadanie. Na wykresie funkcji y = ln znajdź punkt, w którym styczna jest równoległa do prostej y + = 0. Zadanie 4. W jakim punkcie styczna do paraboli y = : a) tworzy z osią O kąt 45? b) jest prostopadła do prostej 6y + 5 = 0? c) jest równoległa do siecznej przeprowadzonej przez punkty o odciętych =, =? Zadanie 5. Dla jakich wartości parametrów b i c krzywa y = + b + c jest styczna do prostej y = w punkcie P =, )? Zadanie 6. Czy pochodna funckji różniczkowalnej jest zawsze funkcją ciągłą? Różniczka funkcji Zadanie 7. Oblicz różniczkę funkcji: a) e b) ln + ) Zadanie 8. Za pomocą różniczki oblicz przybliżoną wartość wyrażeń: a) ln0, 96) b) e,97 c), 06 d) sin e) arctg, 05) Zadanie 9. Krawędź sześcianu zmierzono z dokładnością mm i otrzymano 5mm. Z jaką w przybliżeniu dokładnością można obliczyć pole powierzchni całkowitej tego sześcianu? Podstawowe twierdzenia rachunku różniczkowego Zadanie 0. Udowodnij, że jeżeli funkcja ma pochodną właściwą w punkcie, to jest w tym punkcie ciągła. Zadanie. Korzystając z własności Darbou udowodnij, że: a) równanie 4 = ma dokładnie jeden pierwiastek ujemny b) równanie + ma dokładnie jedno rozwiązanie w przedziale, ) Zadanie. Sprawdź, czy podane funkcje spełniają założenia twierdzenia Rolle a na przedziale [, ]: a) f) = ) b) f) = 4

5 Zadanie. Korzystając z twierdzenia Rolle a uzasadnij, że: a) równanie g ) = 0 ma rozwiązanie w przedziale [, ], gdzie g) = b) wielomian w) = nie może mieć dwóch różnych pierwiastków w przedziale, ) c) na wykresie funkcji f) = 4 + istnieje taki punkt P 0 = 0, f 0 )), że 0, ) oraz styczna do wykresu tejże funkcji w punkcie P 0 jest równoległa do osi O Zadanie 4. Niech f) = + 6. Bez liczenia pochodnej uzasadnij, że równanie f c) = 0 ma rozwiązanie w przedziale, ). Zadanie 5. Nie znajdując pochodnej funkcji f) = + ) ) 4) 5) oblicz liczbę pierwiastków rzeczywistych równania f ) = 0 i podaj przedziały, w których leżą te pierwiastki. Zadanie 6. Na paraboli y = obrano dwa punty P i P o odciętych = oraz =. Przeprowadzono przez te punkty prostą sieczną. Korzystając z twierdzenia Lagrange a o wartości średniej podać punkt, w którym styczna do paraboli jest równoległa do otrzymanej siecznej. Zadanie 7. *) Korzystając z twierdzenia Lagrange a uzasadnij, że: a) a b a < ln a < a b α β, dla 0 < b < a b) b b cos β tgα tgβ α β cos α, dla 0 < β α < π c) sin sin y y, dla, y R d) + < ln + ) <, dla > 0 e) e > +, dla > 0 f) cos 00 cos 00 y 00 y, dla, y R WSKAZÓWKA do d), e): Rozważyć przedziała [0, ]. Zadanie 8. Korzystając z reguły de l Hôspitala oblicz granice: a) lim 0 sin b) lim ln c) lim 0 e e sin d) lim 0 sin e) lim 0 sin cos arctg f) lim + a g) lim b 0 e h) lim arctg+ π i) lim 0 e sin 5 j) lim 0 cos + sin k) lim ) π arctg l) lim m) lim + ln + ) 0 n) lim 0 cos o) lim π sin π ) e p) lim e ) cos 0 cos q) lim π e π e sin π ) sin r) lim s) lim 6 t) lim 0 sin 5 tg4 u) lim e e + + sin ) v) lim 0 + ln +) sin w) lim ln cos ) + ) lim arcctg 0 y) lim 0 sin tg z) lim 0 a b c d e ab) lim 6 arcsin arcsin e 0 bc) lim cos + 0 cd) lim 0 de) lim cos ef) lim ln fg) lim 0 + ln ctg gh) lim 0 + ln hi) lim ln sin ) + ij) lim π 4 cos tg tg π 4 +) 5

6 jk) lim 4 kl) lim e e 0 ctg lm) lim sinh +e no) lim 0 + ln sin a) ln sin b) op) lim 0 + ln ln e ) Zadanie 9. Korzystając z reguły de l Hôspitala oblicz granice: a) lim 0 + ln b) lim 0 e )ctg c) lim 0 ctg d) lim + )e e) lim + π arctg) ln f) lim 0 + ln g) lim )tg π h) lim i) lim e ) j) lim cos π ln ) k) lim tg π l) lim 0 ln [ln + )] m) lim sin arcctg ) o) lim [+)e ] p) lim 0 sin [ s) lim 0 +ctg ) t) lim 0 ln + + ) ln +) w) lim 0 + ln ) ) lim + e ) y) lim 0 + n*) lim [ + ) q) lim ln ] ) e ] sin + r) lim 0 sin ) u) lim v) lim π tg ln tg) ) tg ) a) z) lim a tg π a ab) lim 0 + bc) lim ) e cd) lim ) tg ) de) lim 0 +[lnln + ))] ef) lim ln fg) lim 0 +tg) tg gh) lim 0 + tg 4 ln 5 hi) lim ij) lim 0 e + ) mn) lim qr) lim 0 [cos sin )] uv*) lim [e jk) lim a ) +b 0 kl) lim cos ) lm) lim 0 cos ) ) ) no) lim + op) lim arcsin ) 0 ) ] + rs) lim π arctg) vw) lim ) arcctg st) lim 0 e +7) 5 pq) lim tg ) 0 tu) lim sin ) 0 WSKAZÓWKA do uv) : Wyciągnij przed nawias e, a następnie skorzystaj z reguły de [ + ]. l Hôspitala, aby oszacować granicę lim ) e Zadanie 40. Zbadaj, czy do obliczenia poniższych granic można zastosować regułę de l Hôspitala. Oblicz te granice. a) lim + e e b) lim c) lim + sin +sin d) lim + +cos e) lim 0 cos sin Zadanie 4. Napisz wzór Taylora z resztą Lagrange a R n dla podanej funkcji f, punktu 0 oraz n N, gdy: a) f) =, 0 =, n = b) f) =, 0 =, n = Zadanie 4. Napisz wzór Maclaurina dla podanych funkcji z resztą R n : a) f) = sin, n = 4 b) f) = e, n N ustalone c) f) = cos, n = 4 6

7 4 Badanie funkcji danej równaniem y = f) Zadanie 4. Zbadaj monotoniczność i znajdź ekstrema funkcji: a) f) = + 9 b) f) = )e + c) f) = ln d) f) = e) f) = e f) f) = e g) f) = e h) f) = + ) ln + ) i) f) = j) f) = ) ln ) k) f) = ) ln + 4 l) f) = + )arctg π 8 ) m) f) = 4 n) f) = tg o) f) = e p) f) = ln ) + ln q) f) = ) +) +) r) f) = ) n! n! e, n N s) f) = ) t) f) = arctg ln + 00 Zadanie 44. Korzystając z definicji uzasadnij, że podane funkcje mają ekstrema we wskazanych punktach: a) f) = +, 0 = b) f) = 4 00, 0 = 0 { { dla 0 dla c) f) = 0 dla = 0, 0 = 0 d) f) = dla >, 0 = Zadanie 45. Czy podane funkcje mają ekstremum w zerze? a) f) = b) f) = c) f) = Zadanie 46. Wyznacz ekstrema lokalne podanych funkcji. Rozstrzygnij, czy są to minima czy maksima. a) f) = ) +) b) f) = sin + cos c) f) = cos cos d) f) = ln + 0 e) f) = ln ln f) f) = g) f) = h) f) = i) f) = 5 j) f) = 4 k) f) = l) f) = e +) m) f) = arcsin + n) f) = e p) f) = sin + cos Zadanie 47. Posługując sie pochodnymi wyższych rzędów rozstrzygnij, czy podane funkcje osiągają ekstremum w zerze. Jeśli tak, to jest to minimum czy maksimum? a) f) = 4 b) f) = 4 c) f) = e + e + cos d) f) = Zadanie 48. Na rysunkach przedstawiono wykresy pochodnych pewnych funkcji ciągłych. Wskazać punkty, w których funkcje te mają ekstrema lokalne. 7

8 a) b) Zadanie 49. Liczbę 8 przedstaw jako sumę takich dwóch składników, żeby suma ich sześcianów była najmniejsza. Zadanie 50. Funkcja f jest różniczkowalna w swojej dziedzinie. przyjmuje ekstrema lokalne, jeśli Wskaż punkty, w których f f ) = 7) ) 0 ) 5 ) 6 + ) + 5) 9 + 0) ) 4. Zadanie 5. Znajdź największą i najmniejszą wartość funkcji we wskazanym przedziale: a) f) = ln, [, e] b) f) = arctg, [0, ] c) f) =, [, ] d) f) = arcsin +, [, ] e) f) = + arctg ), [, ] Zadanie 5. Określ przedziały wypukłości / wklęsłości funkcji i wskaż punkty przegięcia: a) f) = + b) f) = arctg c) f) = ) +) e) f) = 9 5 e f) f) = ln e ) d) f) = )e g) f) = + ln cos h) f) = ln e i) f) = ln j) f) = e sin k) f) = e l) f) = log 5 ) e 5 m) f) = arccos 6 +9 n) f) = +) o) f) = + sin Zadanie 5. Wykorzystując pochodne wyższych rzędów rozstrzygnij, czy punkt 0, f0)) jest punktem przegięcia krzywej y = f), gdy: a) f) = b) f) = 6 c) f) = e + sin + cos jest malejąca i wklęsła jed- Zadanie 54. Wyznacz przedziały, w których funkcja f) = ln nocześnie. Zadanie 55. Uzasadnij, że funkcja f) = e jest różnowartościowa na przedziale, + ). Zadanie 56. Udowodnij, że funkcja f) = arctg+arcsin + ) jest stała na przedziale, + ) 8

9 Zadanie 57. Dana jest funkcja f) = { dla 0 dla > 0. Czy istnieje f 0)? Czy f ma w zerze ekstremum lokalne? Czy f ma w zerze punkt przegięcia? Zadanie 58 *). Dana jest funkcja f) = { sin dla 0 0 dla = 0. Uzasadnij, że f jest ciągła i różniczkowalna na R. Czy f jest funkcją klasy C na R? Czy f ma w zerze ekstremum lokalne? Czy f ma w zerze punkt przegięcia? Zadanie 59. Naszkicuj kształt wykresu funkcji f na podstawie wykresu jej pochodnej f. a) b) Zadanie 60. Na rysunku przestawiono wykres pierwszej i drugiej pochodnej pewnej funkcji f. Podaj przedziały monotoiczności i wypukłości funkcji f. Wskaż jej ekstrema lokalne i punkty przegięcia. Zakładając że f0) = 0, naszkicuj kształt wykresu funkcji f. Zadanie 6. Narysuj wykresy funkcji spełniających następujące warunki: a) lim f) = 0, lim 0 + f) =, f - parzysta b) lim f) =, lim 0 f) =, lim f) + ) = 0 c) lim f) =, lim 4 f) =, lim 4 + f) = 0 d) lim f) =, lim f) nie istnieje, f - nieparzysta 9

10 e) f nieparzysta, w = ma punkt nieciągłości drugiego rodzaju, w = ma punkt przegięcia, = 5 to jej asymptota obustronna, w = 6 ma punkt niciągłości pierwszego rodzaju f) f jest okresowa o okresie podstawowym T =, w = ma maksimum lokalne, = 5 to asymptota pionowa lewostronna nie prawostronna), w = 8, 5 jest ciągła ale nie różniczkowalna Zadanie 6. Wyznacz asymptoty pionowe, ukośne, poziome podanych funkcji. W przykładach a)-e) naszkicuj wykres funkcji. a) f) = e b) f) = + c) f) = + 4 d) f) = arctg e) f) = f) f) = 6+ sin g) f) = h) f) = ln) 5 i) f) = j) f) = ln e + ) k) f) = arccos l) f) = e 4 m) f) = e 9 n) y = arctg + o) y = + ) ln + + ) p) f) = )+) + ln ) q) f) = arcctg r) f) = 4 ++) +6 +)+) Zadanie 6. Zbadaj przebieg zmienności funkcji: a) f) = b) f) = e c) f) = e ) d) f) = ln e) f) = + cos f) f) = arcsin + g) f) = h) f) = + i) f) = log j) f) = 4 Odpowiedzi Zadanie. a) b) 9 c) d) e Zadanie. a) f ) = b) f ) = sin c) f ) = sin + cos d) f ) = sin ln cos e) f ) = ln f) f ) = 7 ln log +) g) f ) = e+5 e +5 +) Zadanie. a) f 0) = 0 b) f 0) nie istnieje c) f 0) = 0 d) f 0) nie istnieje e) f ) nie istnieje f) f 0) nie istnieje g) f 0) nie istnieje h) f ) = i) f n) = 0 j) f ) nie istnieje Zadanie 4. a) różniczkowalna na R\{0} b) różniczkowalna na R\{, } c) różniczkowalna na R \ {, } d) różniczkowalna na R \ {0, } e) różniczkowalna na R \ {} Zadanie 5. a) b =, a dowolne b) a = d =, b = 0, c dowolne c) a = 5, b = 5 Zadanie 7. a =, b =, nie jest wówczas różniczkowalna Zadanie 8. f 0) nie istnieje Zadanie 9. a) fa) af a) b) ga)f a) fa)g a) c) f 0)+f0) f 0) 0

11 Zadanie 0. f 0) [ k ] Zadanie. a) pochodna niewłaściwa równa b) różne pochodne jesnostronne niewłaściwe Zadanie. Funkcja f jest różniczkowalna w tych punktach, dla których f) 0. Zadanie 4. a) f ) = b) f ) = 9 ) c) f ) = ln ln d) f ) = 5 4 cos 5 sin + e +5) e) f ) = 4 7 +) +5) f) f ) = g) f ) = 4 4 h) f ) = i) f ) = 54 cos sin ) 5 + ) 4 8 5) + ctg + + j) f ) = e + 5 cos 5 4 sin + ) k) f ) = sin ln cos 4 + 4) + 5 sin 5 l) f ) = sin m) f ) = cos n) f ) = cos e sin 8 sin cos o) f ) = 8e ln ln p) f ) = 4 tg cos sin esin r) f ) = arctg s) f ) = + + t) f ) = + ln + ) u) f ) = v) f ) = + w) f ) = 6 6 ln + ) + tg) sin [cos ln tg) + +c) a+b cos ] ) f ) = + ) ln + ) + ) y) f ) = + arctg arctg) z) f ) = 7 sin ) cos + + ln +) +) ln +) + e ln ln ) [ln ln ) + ln ] + ee ln [e ln + e ] ab) f ) = ln +) bc) f ) = cos ln sin log ) 7 + ) + 6cos + ) ln 7 cd) f ) = [arcsin )] + cos [sin sin )] cos sin ) cos de) f ) = a ) cosh + sinh 9 ef) f ) = [49 + ) ) 49 4 ln + )] fg) f ) = ln 8 8 log ) ln a ) arccos 8 ) gh) f ) = +) + ln 4 arcctg + ij) f ) = + ln +ln )[ ] jk) f ) = a + ln b ) b )a a )b [ln a + b a] b kl) f ) = [arcctg5 )] log + cos )) ) lm) f ) = [ sin ln 7 4+)+ ln +cos ) ] arcctg5 + 5 ln ) +arctg 6 ) tg ) [ tg ) +ln +0 +[tg ) ] ] arctg 6 ) ln + ) +ln +0 +arctg 6 ) cos ) 4 + ) ln +arctg +ln +0) 4+ arctg mn) f ) = arcsin 6 cos )) ln 6 ) ) +ln ) ) ) +ln +0) sin )) ln tg 7 ) 0+5 +arcsin 6 cos 0+5 )) tg 7 ) tg7 ) 70+5 ) cos 7 ) tg 7 )5 ln 5 6 cos )) 0+5 ) g ) Zadanie 5. a) y g) = ln f)) f ) ln g)) f) b) y = f )g) f)g ) c) y = g)) f)) +g)) [f)) + g)) ] f)f ) + g)g )) Zadanie 6. i) f 4) = ii) f 0) = 0 iii) f ) = iv) g 5) = v) f 5) = Zadanie 7. a) f ) = 6 4 b) f ) = ) c) f ) = e sin cos + cos sin ) d) f ) = arctg + + e) f ) = [ln +) + ] Zadanie 8. f 0) = Zadanie 9. a) nie istnieje b) f 0) = 0

12 Zadanie 0. a) y = 6 b) y = c) y = 4 ) d) 4ln + ) 4 ln + ) Zadanie. w punktach, 7) oraz, 5) Zadanie. 4 π Zadanie. punkt, 0) Zadanie 4. a), ) b), 9 ) c), 4) 4 4 Zadanie 5. b =, c = Zadanie 6. nie Zadanie 7. a) + )e d b) + d Zadanie 8. a) 0, 04 b) 0, 97e c), 0 d) π + ) e) π Zadanie 9. 5 cm Zadanie. a) tak b) nie Zadanie 5. trzy licząc z krotnościami) pierwiastki leżące w przedziałach, ),, 4), 4, 5) Zadanie 6., 4) Zadanie 8. a) b) c) d) e) f) g) ln a h) i) 9 j) 6 b 50 k) l) m) n) o) 4 p) 4 q) r) 40 s) 6 t) 5 u) v) w) ) 0 y) z) ln a b ab) bc) cd) de) ef) 0 fg) 0 gh) ln c d hi) ij) jk) 0 kl) lm) mn) no) op) Zadanie 9. a) 0 b) c) d) e) 0 f) 0 g) h) i) j) 0 k) 4 l) π π 0 m) n*) e o) p) 0 q) r) s) 0 t) u) v) w) ) e 4 y) z) ab) bc) cd) de) ef) e 5 7 fg) gh) hi) ij) e jk) ab e kl) lm) e mn) 4 no) e op) e 6 pq) qr) e rs) e π st) e 9 5 tu) e 6 uv) vw) 0 Zadanie 40. a) b) można, ale nie upraszcza to problemu c) d) e) nie można Zadanie 4. a) c, ) = )+ ) ) c ) 4, c, ) b) = + ) 8 + ) 6 c 5, Zadanie 4. a) sin = 4 + sin c), c 0, ) b) c+n)e c n, c 0, ) c) cos = + 4 cos c, c 0, ) n! 4 e = +! +! n n )! + Zadanie 4. a) f rosnąca dla, ),, ), f malejąca dla, 0), 0, ), w = maksimum lokalne, w = minimum lokalne b) f rosnąca dla, 0),, ), f malejąca dla, ), 0, ), w = ± minimum lokalne, w = 0 maksimum lokalne c) f rosnąca dla e, ), f malejąca dla 0, ),, e), w = e minimum lokalne d) f rosnąca dla, 0), f malejąca dla 0, ), w = 0 maksimum lokalne e) f rosnąca dla, ), 4, ), f malejąca dla, ),, 4), w = maksimum lokalne, w = 4 minimum lokalne f) f rosnąca dla, ),

13 , ),, ), f malejąca dla, ),, ), w = minimum lokalne, w = maksimum lokalne g) f rosnąca dla, ), 0, ), f malejąca dla, 0),, ), w = ± maksimum lokalne, w = 0 minimum lokalne h) f rosnąca dla, ), f malejąca dla, ), w = minimum lokalne e e e i) f rosnąca dla, ), 4, 8), f malejąca dla, ),, 4), w = oraz = 4 minimum lokalne, w = maksimum lokalne j) f rosnąca dla +, ), e + e, ), f malejąca dla, + e ),, + e ), w = + e maksimum lokalne, w = + minimum lokalne k) f rosnąca dla 0, ), e, ), e f malejąca dla, e), w = maksimum lokalne, w = e minimum lokalne l) f rosnąca dla, 0),, ), f malejąca dla 0, ), w = 0 maksimum lokalne, w = minimum lokalne m) f rosnąca dla, ), f malejąca dla, ),, ), w = minimum lokalne, w = maksimum lokalne n) f rosnąca dla π, π), f 4 4 malejąca dla π, π), π, π), w = π minimum loklane, w = π maksimum lokalne o) f rosnąca dla, ), 0, ), f malejąca dla, 0),, ), w = ± maksimum lokalne, w = 0 minimum lokalne p) f rosnąca dla 0, ), e, ), e f malejąca dla, ),, e), w = maksimum lokalne, w = e minimum lokalne e e q) f rosnąca dla, ), f malejąca dla ),,, ), w = maksimum lokalne r) Dlan parzystych, f malejąca, brak ekstremów, dla n parzystych f rosnąca dla < 0, malejąca dla > 0, w = 0 maksimum globalne) s) f rosnąca dla, 0), 0, ),, ), f malejąca dla, ), w = maksimum lokalne, w = minimum lokalne t) f malejąca dla 0, ), tj. w całej dziedzinie, brak ekstremów Zadanie 45. a) b) tak, minimum c) nie Zadanie 46. a) funkcja rosnąca w całej dziedzinie, brak ekstremów b) w punktach = ± π +kπ, k Z f ma maksima lokalne, w = lπ, l Z minima lokalne c) w punktach = ± π + kπ, k Z f ma minima lokalne, w = lπ, l Z maksima lokalne d) w = maksimum lokalne e) w = ±e minimum lokalne f) w = minimum lokalne g) w = 0 minimum lokalne e h) w = 0 minimum lokalne i) brak ekstremów j) w = 0 oraz = minima lokalne k) w = 4 minimum globalne l) w = 0 minimum lokalne m) w = minimum lokalne, w = maksimum lokalne n) w = ± maksimum lokalne, w = 0 minimum lokalne p) w = π + kπ, = π + kπ, = π + kπ, k Z minima lokalne, w = 5 π + kπ, = kπ, 4 4 = π + kπ, k Z maksima lokalne Zadanie 47. a) c) tak, minimum b) tak, maksimum d) nie Zadanie 48. a) w = 4 minimum lokalne, w = maksimum lokalne b) w = ± minimum lokalne, w = 0 maksimum lokalne Zadanie = Zadanie 50. = oraz = 5 Zadanie 5. a) wartość najmniejsza f) = 0, wartość największa fe) = e b) wartość najmniejsza f0) = 0, wartość największa f) = π c) wartość najmniejsza f ) = f0) = 4 f) = 0, wartość największa f) = 7 d) wartość najmniejsza f0) =, wartość największa f±) = π e) wartość najmniejsza f) =, wartość największa f ) = + arctg

14 Zadanie 5. a) f wypukła dla, ), 0, ), f wklęsła dla, 0);, f )) punkt przegięcia b) f wypukła na R; brak punktu przegięcia c) f wypukła dla, ), f wklęsła dla, );, ),, f)) punkt przegięcia d) f wypukła dla, 0), 0, ), f wklęsła dla, );, f)) punkt przegięcia e) f wypukła dla 0, 5 5), , ), f wklęsła dla, 0); 5 5, 5+ 5), 5± 5, f 5± 5)) punkt przegięcia f) f wypukła dla, 0), f wklęsła dla, ); brak punktu przegięcia g) f wypukła dla e π +kπ, π +kπ), k Z, f wklęsła dla π +kπ, π +kπ), π +kπ, π +kπ), k Z; π + k π, 4 fπ + k π)) punkt przegięcia h) f wypukła dla 4 e ),, f wklęsła dla 0, e ); e, f e )) punkt przegięcia i) f wypukła dla 0, e 5 ), f wklęsła dla 0, e 5 ); e 5, fe 5 )) punkt przegięcia j) f wypukła dla 0, arcsin 5 ), f wklęsła dla arcsin 5, π); arcsin 5, farcsin 5 )) punkt przegięcia k) f wypukła dla, 0), 8, ), f wklęsła dla 0, 8); 0, f0)) oraz 8, f8)) punkt przegięcia l) f wypukła dla, 5), 0, 5), czyli w całej dziedzinie; brak punktu przegięcia m) f wypukła dla, ),, ), f wklęsła dla, ); ±, f±)) punkt przegięcia o) f wypukła na R; brak punktu przegięcia Zadanie 5. a) tak b) c) nie Zadanie 54. e, 0) Zadanie 57. f 0) nie istnieje, w = 0 minimum globalne, 0, f0)) punkt przegięcia Zadanie 58. f nie jest ciągła w = 0, dla = 0 nie ma ani ekstremum, ani punktu przegięcia Zadanie 60. f rosnąca dla, 0),, ), f malejąca dla, ), 0, ), w = ± minimum lokalne, w = 0 maksimum lokalne, f wypukła dla, ),, ), f wklęsła dla, ),, f )) oraz, f)) to punkty przegięcia Zadanie 6. a) = 0 asymptota pionowa obustronna, y = asymptota ukośna w ± b) = 0 asymptota pionowa obustronna, y = asymptota ukośna w ± c) = ± asymptota pionowa obustronna, y = asymptota pozioma w ± d) brak asymptot pionowych, y = π asymptota ukośna w, y = + π asymptota ukośna w e) = asymptota pionowa obustronna, y = asymptota ukośna w ± f) brak asymptot pionowych, y = 6 asymptota ukośna w ± g) = asymptota pionowa lewostronna, = asymptota pionowa prawostronna, y = asymptota ukośna w, y = asymptota ukośna w h) = 0 asymptota pionowa prawostronna, = 5 asymptota pionowa obustronna, y = 0 asymptota pozioma w i) brak asymptot pionowych i ukośnych j) = asymptota pionowa lewostronna, y = + asymptota ukośna w ± k) brak asymptot pionowych, y = π asymptota pozioma w ± l) = e e asymptota pionowa obustronna, y = 0 asymptota pozioma w m) = ± asymptota pionowa obustronna, brak asymptot ukośnych n) = 0 asymptota pionowa prawostronna, y = π asymptota ukośna w, y = π asymptota ukośna w o) = asymptota pionowa prawostronna, y = + ) ln asymptota ukośna w ± p) =, = asymptota pionowa obustronna, = asymptota pionowa lewostronna, y = asymptota ukośna w q) brak asymptot pionowych,y = 0 asymptota pozioma w, y = π asymptota ukośna w r) = asymptota pionowa obustronna, y = + asymptota ukośna w 4

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywistej

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywistej Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus 3 listopada 06r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej

Bardziej szczegółowo

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywsitej

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywsitej Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus listopada 07r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej

Bardziej szczegółowo

Pochodna funkcji jednej zmiennej

Pochodna funkcji jednej zmiennej Pochodna funkcji jednej zmiennej Def:(pochodnej funkcji w punkcie) Jeśli funkcja f : D R, D R określona jest w pewnym otoczeniu punktu 0 D i istnieje skończona granica ilorazu różniczkowego: f f( ( 0 )

Bardziej szczegółowo

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Pochodne funkcji, przebieg zmienności funkcji

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Pochodne funkcji, przebieg zmienności funkcji Zadania z analizy matematycznej - sem. I Pochodne funkcji przebieg zmienności funkcji Definicja 1. Niech f : (a b) R gdzie a < b oraz 0 (a b). Dla dowolnego (a b) wyrażenie f() f( 0 ) = f( 0 + ) f( 0 )

Bardziej szczegółowo

Pochodna funkcji. Pochodna funkcji w punkcie. Różniczka funkcji i obliczenia przybliżone. Zastosowania pochodnych. Badanie funkcji.

Pochodna funkcji. Pochodna funkcji w punkcie. Różniczka funkcji i obliczenia przybliżone. Zastosowania pochodnych. Badanie funkcji. Pochodna funkcji Pochodna funkcji w punkcie. Różniczka funkcji i obliczenia przybliżone. Zastosowania pochodnych. Badanie funkcji. Małgorzata Wyrwas Katedra Matematyki Wydział Informatyki Politechnika

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK RÓŻNICZKOWY FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ. Wykorzystano: M A T E M A T Y K A Wykład dla studentów Część 1 Krzysztof KOŁOWROCKI

RACHUNEK RÓŻNICZKOWY FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ. Wykorzystano: M A T E M A T Y K A Wykład dla studentów Część 1 Krzysztof KOŁOWROCKI RACHUNEK RÓŻNICZKOWY FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ Wykorzystano: M A T E M A T Y K A Wykład dla studentów Część 1 Krzyszto KOŁOWROCKI Przyjmijmy, że y (, D, jest unkcją określoną w zbiorze D R oraz niec D Deinicja

Bardziej szczegółowo

VIII. Zastosowanie rachunku różniczkowego do badania funkcji. 1. Twierdzenia o wartości średniej. Monotoniczność funkcji.

VIII. Zastosowanie rachunku różniczkowego do badania funkcji. 1. Twierdzenia o wartości średniej. Monotoniczność funkcji. VIII. Zastosowanie rachunku różniczkowego do badania funkcji. 1. Twierdzenia o wartości średniej. Monotoniczność funkcji. Twierdzenie 1.1. (Rolle a) Jeżeli funkcja f jest ciągła w przedziale domkniętym

Bardziej szczegółowo

Pochodne funkcji wraz z zastosowaniami - teoria

Pochodne funkcji wraz z zastosowaniami - teoria Pochodne funkcji wraz z zastosowaniami - teoria Pochodne Definicja 2.38. Niech f : O(x 0 ) R. Jeżeli istnieje skończona granica f(x 0 + h) f(x 0 ) h 0 h to granicę tę nazywamy pochodną funkcji w punkcie

Bardziej szczegółowo

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 7 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WFiIS, informatyka stosowana, I rok Elżbieta Adamus 13 grudnia 2018r. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna MAEW101

Analiza Matematyczna MAEW101 Analiza Matematyczna MAEW0 Wydział Elektroniki Listy zadań nr -7 (część I) na podstawie skryptów: M.Gewert, Z Skoczylas, Analiza Matematyczna. Przykłady i zadania, GiS, Wrocław 005 M.Gewert, Z Skoczylas,

Bardziej szczegółowo

Zadania do samodzielnego rozwiązania zestaw 11

Zadania do samodzielnego rozwiązania zestaw 11 Zadania do samodzielnego rozwiązania zestaw 11 1 Podać definicję pochodnej funkcji w punkcie, a następnie korzystając z tej definicji obliczyć ( ) π (a) f, jeśli f(x) = cos x, (e) f (0), jeśli f(x) = 4

Bardziej szczegółowo

x 2 5x + 6 x 2 x 6 = 1 3, x 0sin 2x = 2, 9 + 2x 5 lim = 24 5, = e 4, (i) lim x 1 x 1 ( ), (f) lim (nie), (c) h(x) =

x 2 5x + 6 x 2 x 6 = 1 3, x 0sin 2x = 2, 9 + 2x 5 lim = 24 5, = e 4, (i) lim x 1 x 1 ( ), (f) lim (nie), (c) h(x) = Zadanie.. Obliczyć granice 2 + 2 (a) lim (d) lim 0 2 + 2 + 25 5 = 5,. Granica i ciągłość funkcji odpowiedzi = 4, (b) lim 2 5 + 6 2 6 =, 4 (e) lim 0sin 2 = 2, cos (g) lim 0 2 =, (h) lim 2 8 Zadanie.2. Obliczyć

Bardziej szczegółowo

22 Pochodna funkcji definicja

22 Pochodna funkcji definicja 22 Pochodna funkcji definicja Rozważmy funkcję f : (a, b) R, punkt x 0 b = +. (a, b), dopuszczamy również a = lub Definicja 33 Mówimy, że funkcja f jest różniczkowalna w punkcie x 0, gdy istnieje granica

Bardziej szczegółowo

1. Pochodna funkcji. 1.1 Pierwsza pochodna - definicja i własności Definicja pochodnej

1. Pochodna funkcji. 1.1 Pierwsza pochodna - definicja i własności Definicja pochodnej . Pierwsza pochodna - definicja i własności.. Definicja pochodnej Definicja Niech f : a, b) R oraz niech 0 a, b). Mówimy, że funkcja f ma pochodna w punkcie 0, którą oznaczamy f 0 ), jeśli istnieje granica

Bardziej szczegółowo

Rachunek różniczkowy funkcji f : R R

Rachunek różniczkowy funkcji f : R R Racunek różniczkowy funkcji f : R R Załóżmy, że funkcja f jest określona na pewnym otoczeniu punktu x 0 (tj. istnieje takie δ > 0, że (x 0 δ, x 0 + δ) D f - dziedzina funkcji f). Definicja 1. Ilorazem

Bardziej szczegółowo

Roksana Gałecka Okreslenie pochodnej funkcji, podstawowe własnosci funkcji różniczkowalnych

Roksana Gałecka Okreslenie pochodnej funkcji, podstawowe własnosci funkcji różniczkowalnych Temat. Okreslenie pochodnej funkcji, podstawowe własnosci funkcji różniczkowalnych.twierdzenia o wartosci sredniej w rachunku różniczkowalnym i ich zastosowania. Roksana Gałecka 20..204 Spis treści Okreslenie

Bardziej szczegółowo

Materiały do ćwiczeń z matematyki. 3 Rachunek różniczkowy funkcji rzeczywistych jednej zmiennej

Materiały do ćwiczeń z matematyki. 3 Rachunek różniczkowy funkcji rzeczywistych jednej zmiennej Materiały do ćwiczeń z matematyki Kierunek: chemia Specjalność: podstawowa 3 Rachunek różniczkowy funkcji rzeczywistych jednej zmiennej 3.1 Podstawowe wzory i metody różniczkowania Definicja. Niech funkcja

Bardziej szczegółowo

(5) f(x) = ln x + x 3, (6) f(x) = 1 x. (19) f(x) = x3 +2x

(5) f(x) = ln x + x 3, (6) f(x) = 1 x. (19) f(x) = x3 +2x . Zadania do samodzielnego rozwiązania Zadanie. Na podstawie definicji pochodnej funkcji w punkcie obliczyć pochodną funkcji f zdefiniowanej równością () cos (2) (3) ln (4) sin 2 (5) ln + 3 (6) cos(3 )

Bardziej szczegółowo

6. FUNKCJE. f: X Y, y = f(x).

6. FUNKCJE. f: X Y, y = f(x). 6. FUNKCJE Niech dane będą dwa niepuste zbiory X i Y. Funkcją f odwzorowującą zbiór X w zbiór Y nazywamy przyporządkowanie każdemu elementowi X dokładnie jednego elementu y Y. Zapisujemy to następująco

Bardziej szczegółowo

Wykład 11 i 12. Informatyka Stosowana. 9 stycznia Informatyka Stosowana Wykład 11 i 12 9 stycznia / 39

Wykład 11 i 12. Informatyka Stosowana. 9 stycznia Informatyka Stosowana Wykład 11 i 12 9 stycznia / 39 Wykład 11 i 12 Informatyka Stosowana 9 stycznia 2017 Informatyka Stosowana Wykład 11 i 12 9 stycznia 2017 1 / 39 Twierdzenie Lagrange a Jeżeli funkcja f spełnia warunki: 1 jest ciagła na [a, b] 2 f istnieje

Bardziej szczegółowo

10 zadań związanych z granicą i pochodną funkcji.

10 zadań związanych z granicą i pochodną funkcji. 0 zadań związanych z granicą i pochodną funkcji Znajdź przedziały monotoniczności funkcji f() 4, określonej dla (0,) W przedziale ( 0,) wyrażenie 4 przyjmuje wartości ujemne, dlatego dla (0,) funkcja f()

Bardziej szczegółowo

f(x + x) f(x) . x Pochodne ważniejszych funkcji elementarnych (c) = 0 (x α ) = αx α 1, gdzie α R \ Z (sin x) = cos x (cos x) = sin x

f(x + x) f(x) . x Pochodne ważniejszych funkcji elementarnych (c) = 0 (x α ) = αx α 1, gdzie α R \ Z (sin x) = cos x (cos x) = sin x Iloraz różnicowy Niech x 0 R i niech funkcja y = fx) będzie określona w pewnym otoczeniu punktu x 0. Niech x oznacza przyrost argumentu x może być ujemny!). Wtedy przyrost wartości funkcji wynosi: y =

Bardziej szczegółowo

Lista 1 - Funkcje elementarne

Lista 1 - Funkcje elementarne Lista - Funkcje elementarne Naszkicuj wykresy funkcji: a) y = sgn, y = sgn ; b) y = ; c) y = 2 Przedstaw w jednym układzie współrzędnych wykresy funkcji potęgowej y = α dla: a) α =, 2, 3, 4; b) α =,, 2;

Bardziej szczegółowo

9. BADANIE PRZEBIEGU ZMIENNOŚCI FUNKCJI

9. BADANIE PRZEBIEGU ZMIENNOŚCI FUNKCJI BADANIE PRZEBIEGU ZMIENNOŚCI FUNKCJI Ekstrema i monotoniczność funkcji Oznaczmy przez D f dziedzinę funkcji f Mówimy, że funkcja f ma w punkcie 0 D f maksimum lokalne (minimum lokalne), gdy dla każdego

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna Ćwiczenia

Analiza Matematyczna Ćwiczenia Analiza Matematyczna Ćwiczenia Spis treści Ciągi i ich własności Granica ciągu Granica funkcji 4 4 Ciągłość funkcji 6 Szeregi 8 6 Pochodna funkcji 7 Zastosowania pochodnej funkcji 8 Badanie przebiegu zmienności

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna I Wydział Nauk Ekonomicznych. wykład XI

Analiza Matematyczna I Wydział Nauk Ekonomicznych. wykład XI Analiza Matematyczna I Wydział Nauk Ekonomicznyc wykład XI dr ab. Krzysztof Barański, prof. UW dr Waldemar Pałuba Uniwersytet Warszawski rok akad. 0/3 semestr zimowy Racunek różniczkowy Pocodna funkcji

Bardziej szczegółowo

Pochodna i jej zastosowania

Pochodna i jej zastosowania Pochodna i jej zastosowania Andrzej Musielak Str Pochodna i jej zastosowania Definicja pochodnej f( Przy założeniu, że funkcja jest określona w otoczeniu punktu 0 jeśli istnieje skończona granica 0+h)

Bardziej szczegółowo

ANALIZA MATEMATYCZNA 1 zadania z odpowiedziami

ANALIZA MATEMATYCZNA 1 zadania z odpowiedziami ANALIZA MATEMATYCZNA zadania z odpowiedziami Maciej Burnecki strona główna Spis treści Elementy logiki, zbiory, funkcje Funkcje trygonometryczne 3 3 Ciągi 3 4 Granice funkcji, ciągłość 4 5 Rachunek różniczkowy

Bardziej szczegółowo

Matematyka. rok akademicki 2008/2009, semestr zimowy. Konwersatorium 1. Własności funkcji

Matematyka. rok akademicki 2008/2009, semestr zimowy. Konwersatorium 1. Własności funkcji . Własności funkcji () Wyznaczyć dziedzinę funkcji danej wzorem: y = 2 2 + 5 y = +4 y = 2 + (2) Podać zbiór wartości funkcji: y = 2 3, [2, 5) y = 2 +, [, 4] y =, [3, 6] (3) Stwierdzić, czy dana funkcja

Bardziej szczegółowo

ANALIZA MATEMATYCZNA 1

ANALIZA MATEMATYCZNA 1 ANALIZA MATEMATYCZNA Maciej Burnecki strona główna Spis treści I Zadania Elementy logiki, zbiory, funkcje Funkcje trygonometryczne 3 3 Ciągi 3 4 Granice funkcji, ciągłość 4 5 Rachunek różniczkowy 5 6 Całki

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 Przebieg zmienności funkcji. Badanie dziedziny oraz wyznaczanie granic funkcji poznaliśmy na poprzednich wykładach.

Wykład 4 Przebieg zmienności funkcji. Badanie dziedziny oraz wyznaczanie granic funkcji poznaliśmy na poprzednich wykładach. Wykład Przebieg zmienności funkcji. Celem badania przebiegu zmienności funkcji y = f() jest poznanie ważnych własności tej funkcji na podstawie jej wzoru. Efekty badania pozwalają naszkicować wykres badanej

Bardziej szczegółowo

LISTY ZADAŃ DO KURSU ANALIZA MATEMATYCZNA 1 (MAT 1637, 1644)

LISTY ZADAŃ DO KURSU ANALIZA MATEMATYCZNA 1 (MAT 1637, 1644) LISTY ZADAŃ DO KURSU ANALIZA MATEMATYCZNA MAT 67, 644) Zadania przeznaczone są do rozwiązywania na ćwiczeniach oraz samodzielnie. Dwie dodatkowe listy: POWTÓRKA i POWTÓRKA to przygotowanie do kolokwiów.

Bardziej szczegółowo

1 Wyrażenia potęgowe i logarytmiczne.

1 Wyrażenia potęgowe i logarytmiczne. Wyrażenia potęgowe i logarytmiczne. I. Wyrażenia potęgowe (wykładnik całkowity). Dla a R, n N mamy a = a, a n = a n a. Zatem a n = } a a {{... a}. n razy Przyjmujemy ponadto, że a =, a. Dla a R \{}, n

Bardziej szczegółowo

Agata Boratyńska ZADANIA Z MATEMATYKI, I ROK SGH GRANICA CIĄGU

Agata Boratyńska ZADANIA Z MATEMATYKI, I ROK SGH GRANICA CIĄGU Agata Boratyńska Zadania z matematyki Agata Boratyńska ZADANIA Z MATEMATYKI, I ROK SGH GRANICA CIĄGU. Korzystając z definicji granicy ciągu udowodnić: a) n + n+ = 0 b) n + n n+ = c) n + n a =, gdzie a

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna - pochodna funkcji 5.8 POCHODNE WYŻSZYCH RZĘDÓW

Analiza matematyczna - pochodna funkcji 5.8 POCHODNE WYŻSZYCH RZĘDÓW 5.8 POCHODNE WYŻSZYCH RZĘDÓW Drugą pochodną nazywamy pochodną funkcji pochodnej f () i zapisujemy f () = [f ()] W ten sposób możemy też obliczać pochodne n-tego rzędu. Obliczmy wszystkie pochodne wielomianu

Bardziej szczegółowo

Badanie funkcji. Zad. 1: 2 3 Funkcja f jest określona wzorem f( x) = +

Badanie funkcji. Zad. 1: 2 3 Funkcja f jest określona wzorem f( x) = + Badanie funkcji Zad : Funkcja f jest określona wzorem f( ) = + a) RozwiąŜ równanie f() = 5 b) Znajdź przedziały monotoniczności funkcji f c) Oblicz największą i najmniejszą wartość funkcji f w przedziale

Bardziej szczegółowo

2. ZASTOSOWANIA POCHODNYCH. (a) f(x) = ln 3 x ln x, (b) f(x) = e2x x 2 2.

2. ZASTOSOWANIA POCHODNYCH. (a) f(x) = ln 3 x ln x, (b) f(x) = e2x x 2 2. 2. ZASTOSOWANIA POCHODNYCH. Koniecznie trzeba znać: twierdzenia o ekstremach (z wykorzystaniem pierwszej i drugiej pochodnej), Twierdzenie Lagrange a, Twierdzenie Taylora (z resztą w postaci Peano, Lagrange

Bardziej szczegółowo

1. Pochodna funkcji. Twierdzenie Rolle a i twierdzenie Lagrange a.

1. Pochodna funkcji. Twierdzenie Rolle a i twierdzenie Lagrange a. Ćwiczenia 3032010 - omówienie zadań 1-4 z egzaminu poprawkowego Konwersatorium 3032010 - omówienie zadań 5-8 z egzaminu poprawkowego Ćwiczenia 4032010 (zad 445-473) Kolokwium nr 1, 10032010 (do zad 473)

Bardziej szczegółowo

Funkcja jednej zmiennej - przykładowe rozwiązania 1. Badając przebieg zmienności funkcji postępujemy według poniższego schematu:

Funkcja jednej zmiennej - przykładowe rozwiązania 1. Badając przebieg zmienności funkcji postępujemy według poniższego schematu: Funkcja jednej zmiennej - przykładowe rozwiązania Zadanie 4 c) Badając przebieg zmienności funkcji postępujemy według poniższego schematu:. Analiza funkcji: (a) Wyznaczenie dziedziny funkcji (b) Obliczenie

Bardziej szczegółowo

LISTA 0 (materiał do samodzielnego powtórzenia). Działania w zbiorze liczb rzeczywistych

LISTA 0 (materiał do samodzielnego powtórzenia). Działania w zbiorze liczb rzeczywistych LISTA 0 materiał do samodzielnego powtórzenia). Działania w zbiorze liczb rzeczywistych W zadaniach 0. 0.5 n N, natomiast a, b,, y są liczbami rzeczywistymi, dla których występujące w zadaniach wyrażenia

Bardziej szczegółowo

Pochodna funkcji. Zastosowania

Pochodna funkcji. Zastosowania Pochodna funkcji Zastosowania Informatyka (sem.1 2015/16) Analiza Matematyczna Temat 3 1 / 33 Niektóre zastosowania pochodnych 1 Pochodna jako narzędzie do przybliżania wartości 2 Pochodna jako narzędzie

Bardziej szczegółowo

Ekstrema globalne funkcji

Ekstrema globalne funkcji SIMR 2013/14, Analiza 1, wykład 9, 2013-12-13 Ekstrema globalne funkcji Definicja: Funkcja f : D R ma w punkcie x 0 D minimum globalne wtedy i tylko (x D) f(x) f(x 0 ). Wartość f(x 0 ) nazywamy wartością

Bardziej szczegółowo

Lista 1 - Kilka bardzo prostych funkcji. Logarytm i funkcja wykładnicza

Lista 1 - Kilka bardzo prostych funkcji. Logarytm i funkcja wykładnicza Lista - Kilka bardzo prostych funkcji Logarytm i funkcja wykładnicza Naszkicuj wykresy funkcji: y = sgn x oraz y = x sgn x; b) y = x oraz y = x ; c) y = x x Przedstaw w jednym układzie współrzędnych wykresy

Bardziej szczegółowo

Notatki z Analizy Matematycznej 3. Jacek M. Jędrzejewski

Notatki z Analizy Matematycznej 3. Jacek M. Jędrzejewski Notatki z Analizy Matematycznej 3 Jacek M. Jędrzejewski ROZDZIAŁ 6 Różniczkowanie funkcji rzeczywistej 1. Pocodna funkcji W tym rozdziale rozważać będziemy funkcje rzeczywiste określone w pewnym przedziale

Bardziej szczegółowo

Wykłady z matematyki - Pochodna funkcji i jej zastosowania

Wykłady z matematyki - Pochodna funkcji i jej zastosowania Wykłady z matematyki - Pochodna funkcji i jej zastosowania Rok akademicki 2016/17 UTP Bydgoszcz Definicja pochodnej Przy założeniu, że funkcja jest określona w otoczeniu punktu f (x x 0 jeśli istnieje

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna F1 dla Fizyków na WPPT Lista zadań 3, 2018/19z (zadania na ćwiczenia)

Analiza Matematyczna F1 dla Fizyków na WPPT Lista zadań 3, 2018/19z (zadania na ćwiczenia) Analiza Matematyczna F dla Fizyków na WPPT Lista zadań 3 08/9z (zadania na ćwiczenia) (Na podstawie podręcznika M. Gewert Z. Skoczylas Analiza Matematyczna. Przykłady i zadania GiS 008) 3 Granica funkcji

Bardziej szczegółowo

Wzór Maclaurina. Jeśli we wzorze Taylora przyjmiemy x 0 = 0 oraz h = x, to otrzymujemy tzw. wzór Maclaurina: f (x) = x k + f (n) (θx) x n.

Wzór Maclaurina. Jeśli we wzorze Taylora przyjmiemy x 0 = 0 oraz h = x, to otrzymujemy tzw. wzór Maclaurina: f (x) = x k + f (n) (θx) x n. Wzór Maclaurina Jeśli we wzorze Taylora przyjmiemy x 0 = 0 oraz h = x, to otrzymujemy tzw. wzór Maclaurina: f (x) = n 1 k=0 f (k) (0) k! x k + f (n) (θx) x n. n! Wzór Maclaurina Przykład. Niech f (x) =

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA, studia niestacjonarne ANALIZA MATEMATYCZNA1, lista zadań 1

WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA, studia niestacjonarne ANALIZA MATEMATYCZNA1, lista zadań 1 WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA, studia niestacjonarne ANALIZA MATEMATYCZNA, lista zadań. Dla podanych ciągów napisać wzory określające wskazane wyrazy tych ciągów: a) a n = n 3n +, a n+, b) b n = 3

Bardziej szczegółowo

WKLĘSŁOŚĆ I WYPUKŁOŚĆ KRZYWEJ. PUNKT PRZEGIĘCIA.

WKLĘSŁOŚĆ I WYPUKŁOŚĆ KRZYWEJ. PUNKT PRZEGIĘCIA. WKLĘSŁOŚĆ I WYPUKŁOŚĆ KRZYWEJ. PUNKT PRZEGIĘCIA. Załóżmy, że funkcja y f jest dwukrotnie różniczkowalna w Jeżeli Jeżeli przedziale a;b. Punkt P, f nazywamy punktem przegięcia funkcji y f wtedy i tylko

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI

ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI Wykłady z matematyki inżynierskiej ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI IMiF UTP 04 JJ (IMiF UTP) ZASTOSOWANIA POCHODNEJ FUNKCJI 04 1 / 13 Reguła de L Hospitala TWIERDZENIE (Reguła de L Hospitala). Załóżmy,

Bardziej szczegółowo

Rozdział 7. Różniczkowalność. 7.1 Pochodna funkcji w punkcie

Rozdział 7. Różniczkowalność. 7.1 Pochodna funkcji w punkcie Rozdział 7 Różniczkowalność Jedną z konsekwencji pojęcia granicy funkcji w punkcie jest pojęcie pochodnej funkcji. W rozdziale tym podamy podstawowe charakteryzacje funkcji związane z pojęciem pochodnej.

Bardziej szczegółowo

ANALIZA MATEMATYCZNA I

ANALIZA MATEMATYCZNA I ANALIZA MATEMATYCZNA I Lista zadań dla kursów mających ćwiczenia co dwa tygodnie. Zadania po symbolu potrójne karo omawiane są na ćwiczeniach rzadko, ale warto też poświęcić im nieco uwagi. Lista nie zawiera

Bardziej szczegółowo

Wykład 13. Informatyka Stosowana. 14 stycznia 2019 Magdalena Alama-Bućko. Informatyka Stosowana Wykład , M.A-B 1 / 34

Wykład 13. Informatyka Stosowana. 14 stycznia 2019 Magdalena Alama-Bućko. Informatyka Stosowana Wykład , M.A-B 1 / 34 Wykład 13 Informatyka Stosowana 14 stycznia 2019 Magdalena Alama-Bućko Informatyka Stosowana Wykład 13 14.01.2019, M.A-B 1 / 34 Pochodne z funkcji elementarnych c = 0 (x n ) = nx n 1 (a x ) = a x ln a,

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna 1 zadania z odpowiedziami

Analiza matematyczna 1 zadania z odpowiedziami Analiza matematyczna zadania z odpowiedziami Maciej Burnecki strona główna Spis treści Elementy logiki, zbiory, funkcje Funkcje trygonometryczne 3 3 Ciągi 4 4 Granice funkcji, ciągłość 5 5 Rachunek różniczkowy

Bardziej szczegółowo

Tydzień 2 - Kilka bardzo prostych funkcje. Logarytm i funkcja wykładnicza. ; e)

Tydzień 2 - Kilka bardzo prostych funkcje. Logarytm i funkcja wykładnicza. ; e) Tydzień - Logika. Każde z poniższych zdań wyraź w postaci p = q. Wskaż założenie i tezę twierdzenia. A. W trójkącie prostokątnym suma kwadratów przyprostokątnych jest równa kwadratowi przeciwprostokątnej.

Bardziej szczegółowo

ANALIZA MATEMATYCZNA I

ANALIZA MATEMATYCZNA I ANALIZA MATEMATYCZNA I Lista zadań dla kursów mających ćwiczenia co tydzień Choć zadania po symbolu potrójne karo nie są typowe, warto też poświęcić im nieco uwagi Lista nie zawiera odpowiedzi, ale poprawność

Bardziej szczegółowo

Pochodna funkcji. Zastosowania pochodnej. Badanie przebiegu zmienności

Pochodna funkcji. Zastosowania pochodnej. Badanie przebiegu zmienności Temat wykładu: Pochodna unkcji. Zastosowania pochodnej. Badanie przebiegu zmienności Kody kolorów: żółty nowe pojęcie pomarańczowy uwaga kursywa komentarz * materiał nadobowiązkowy 1 1. Pochodna Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: mgr Jerzy Pietraszko

Opracowanie: mgr Jerzy Pietraszko Analiza Matematyczna Opracowanie: mgr Jerzy Pietraszko Zadanie 1. Oblicz pochodną funkcji: (a) f(x) = x xx (b) f(x) = log sin 4 x cos 4 x (c) f(x) = sin sin x log x 2(2x) (d) f(x) = ( tg ( x + π 2 (e)

Bardziej szczegółowo

Wykład VI. Badanie przebiegu funkcji. 2. A - przedział otwarty, f D 2 (A) 3. Ekstrema lokalne: 4. Punkty przegięcia. Uwaga!

Wykład VI. Badanie przebiegu funkcji. 2. A - przedział otwarty, f D 2 (A) 3. Ekstrema lokalne: 4. Punkty przegięcia. Uwaga! Wykład VI Badanie przebiegu funkcji 1. A - przedział otwarty, f D A x A f x > 0 f na A x A f x < 0 f na A 2. A - przedział otwarty, f D 2 (A) x A f x > 0 fwypukła ku górze na A x A f x < 0 fwypukła ku

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zestawy pytań maturalnych z matematyki na egzamin ustny.

Przykładowe zestawy pytań maturalnych z matematyki na egzamin ustny. Przykładowe zestawy pytań maturalnych z matematyki na egzamin ustny Zestaw I 1) Przedstaw i omów postać kanoniczną i iloczynową funkcjikwadratowej Daną funkcję przedstaw w postaci kanonicznej: y = ( )(

Bardziej szczegółowo

Wykład 6, pochodne funkcji. Siedlce

Wykład 6, pochodne funkcji. Siedlce Wykład 6, pochodne funkcji Siedlce 20.12.2015 Definicja pochodnej funkcji w punkcie Niech f : (a; b) R i niech x 0 ; x 1 (a; b), x0 x1. Wyrażenie nazywamy ilorazem różnicowym funkcji f między punktami

Bardziej szczegółowo

< > Sprawdzić prawdziwość poniższych zdań logicznych (odpowiedź uzasadnić) oraz podać ich zaprzeczenia:

< > Sprawdzić prawdziwość poniższych zdań logicznych (odpowiedź uzasadnić) oraz podać ich zaprzeczenia: Zadania na zajęcia z przedmiotu Repetytorium z matematyki elementarnej, GiK, 06/7 Zdania logiczne Funkcje zdaniowe i kwantyfikatory Ocenić wartość logiczną zdania (odpowiedź uzasadnić): < Nieprawda, że

Bardziej szczegółowo

Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska. Wykład 3. ANALIZA FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ

Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska. Wykład 3. ANALIZA FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ Wykład z Podstaw matematyki dla studentów Inżynierii Środowiska Wykład 3 ANALIZA FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ Deinicja (unkcja) Niech zbiory XY, będą niepuste Funkcją określoną na zbiorze X o wartościach w

Bardziej szczegółowo

1 Funkcja wykładnicza i logarytm

1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1. Rozwiązać równania; (a) x + 3 = 3 ; (b) x 2 + 9 = 5 ; (c) 3 x 1 = 3x 2 2. Rozwiązać nierówności : (a) 2x 1 > 2 ; (b) 3x 4 2x + 3 > x + 2 ; (c) 3 x > 1. 3. Znając wykres

Bardziej szczegółowo

postaci kanonicznej i iloczynowej trójmiany: y = 0,5x 2. Podaj określenie ciągu arytmetycznego. Dany jest ciąg a n

postaci kanonicznej i iloczynowej trójmiany: y = 0,5x 2. Podaj określenie ciągu arytmetycznego. Dany jest ciąg a n Propozycje pytań na maturę ustną ( profil podstawowy ) Elżbieta Kujawińska ZESTAW Podaj wzory na postać kanoniczną i iloczynową funkcji kwadratowej Sprowadź do postaci kanonicznej i iloczynowej trójmiany:

Bardziej szczegółowo

Fakt 3.(zastosowanie różniczki do obliczeń przybliżonych) Przy czym błąd, jaki popełniamy zastępując przyrost funkcji

Fakt 3.(zastosowanie różniczki do obliczeń przybliżonych) Przy czym błąd, jaki popełniamy zastępując przyrost funkcji Wykład 5 De.5 (różniczka unkcji Niech unkcja ma pochodną w punkcie. Różniczką unkcji w punkcie nazywamy unkcję d zmiennej określoną wzorem. Fakt 3.(zastosowanie różniczki do obliczeń przybliżonych Jeżeli

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna 1 zadania z odpowiedziami

Analiza matematyczna 1 zadania z odpowiedziami Analiza matematyczna zadania z odpowiedziami Maciej Burnecki Spis treści I Elementy logiki, zbiory, funkcje 3 Zadania................................ 3....................... 4 II Funkcje trygonometryczne

Bardziej szczegółowo

Egzamin podstawowy (wersja przykładowa), 2014

Egzamin podstawowy (wersja przykładowa), 2014 Egzamin podstawowy (wersja przykładowa), Analiza Matematyczna I W rozwiązaniach prosimy formułować lub nazywać wykorzystywane twierdzenia, przytaczać stosowane wzory, uzasadniać wyciągane wnioski oraz

Bardziej szczegółowo

11. Pochodna funkcji

11. Pochodna funkcji 11. Pochodna funkcji Definicja pochodnej funkcji w punkcie. Niech X R będzie zbiorem niepustym, f:x >R oraz niech x 0 X. Funkcję określoną wzorem, nazywamy ilorazem różnicowym funkcji f w punkcie Mówimy,

Bardziej szczegółowo

I. Pochodna i różniczka funkcji jednej zmiennej. 1. Definicja pochodnej funkcji i jej interpretacja fizyczna. Istnienie pochodnej funkcji.

I. Pochodna i różniczka funkcji jednej zmiennej. 1. Definicja pochodnej funkcji i jej interpretacja fizyczna. Istnienie pochodnej funkcji. I. Pochodna i różniczka funkcji jednej zmiennej. 1. Definicja pochodnej funkcji i jej interpretacja fizyczna. Istnienie pochodnej funkcji. Niech x 0 R i niech f będzie funkcją określoną przynajmniej na

Bardziej szczegółowo

Matematyka i Statystyka w Finansach. Rachunek Różniczkowy

Matematyka i Statystyka w Finansach. Rachunek Różniczkowy Rachunek Różniczkowy Ciąg liczbowy Link Ciągiem liczbowym nieskończonym nazywamy każdą funkcję a która odwzorowuje zbiór liczb naturalnych N w zbiór liczb rzeczywistych R a : N R. Tradycyjnie wartość a(n)

Bardziej szczegółowo

Rachunek różniczkowy i całkowy 2016/17

Rachunek różniczkowy i całkowy 2016/17 Rachunek różniczkowy i całkowy 26/7 Zadania domowe w pakietach tygodniowych Tydzień 3-7..26 Zadanie O. Czy dla wszelkich zbiorów A, B i C zachodzą następujące równości: (A B)\C = (A\C) (B\C), A\(B\C) =

Bardziej szczegółowo

1 Funkcja wykładnicza i logarytm

1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1. Rozwiązać równania; (a) x + 3 = 3 ; (b) x 2 + 9 = 5 ; (c) 3 x 1 = 3x 2 2. Rozwiązać nierówności : (a) 2x 1 > 2 ; (b) 3x 4 2x + 3 > x + 2 ; (c) 3 x > 1. 3. Znając wykres

Bardziej szczegółowo

PLAN WYNIKOWY Z MATEMATYKI DLA KLASY IV TECHNIKUM 5 - LETNIEGO

PLAN WYNIKOWY Z MATEMATYKI DLA KLASY IV TECHNIKUM 5 - LETNIEGO PLAN WYNIKOWY Z MATEMATYKI DLA KLASY IV TECHNIKUM 5 - LETNIEGO Lp. Temat lekcji Umiejętności Podstawowe Ponadpodstawowe I Granica i pochodna funkcji. Uczeń: Uczeń: 1 Powtórzenie wiadomości o granicy ciągu,

Bardziej szczegółowo

DEFINICJA. E-podręcznik pod redakcją: Vsevolod Vladimirov Autor: Tomasz Zabawa

DEFINICJA. E-podręcznik pod redakcją: Vsevolod Vladimirov Autor: Tomasz Zabawa Pochodna funkcji jednej zmiennej rzeczywistej E-podręcznik pod redakcją: Vsevolod Vladimirov Autor: Tomasz Zabawa 2015 Spis treści Pochodna funkcji w punkcie. Pochodna jednostronna, niewłaściwa i funkcji

Bardziej szczegółowo

Matematyka ETId I.Gorgol. Funkcja złożona i odwrotna. Funkcje

Matematyka ETId I.Gorgol. Funkcja złożona i odwrotna. Funkcje Funkcja złożona i odwrotna. Funkcje cyklometryczne. Definicja funkcji DEFINICJA Niech dane będa dwa zbiory D i P. Funkcja f : D P nazywamy przyporzadkowanie, które każdemu elementowi ze zbioru D przyporzadkowuje

Bardziej szczegółowo

SIMR 2013/14, Analiza 1, wykład 5, Pochodna funkcji

SIMR 2013/14, Analiza 1, wykład 5, Pochodna funkcji SIMR 03/4, Analiza, wykład 5, 0--6 Pocodna funkcji Definicja: Niec będzie dana funkcja f : D R oraz punkt intd. Wtedy pocodną funkcji f w punkcie nazywamy granicę (o ile istnieje i jest skończona): f f(

Bardziej szczegółowo

Indukcja matematyczna

Indukcja matematyczna Indukcja matematyczna Zadanie. Zapisać, używając symboli i, następujące wyrażenia (a) n!; (b) sin() + sin() sin() +... + sin() sin()... sin(n); (c) ( + )( + /)( + / + /)... ( + / + / +... + /R). Zadanie.

Bardziej szczegółowo

Zajęcia nr 1 (1h) Dwumian Newtona. Indukcja. Zajęcia nr 2 i 3 (4h) Trygonometria

Zajęcia nr 1 (1h) Dwumian Newtona. Indukcja. Zajęcia nr 2 i 3 (4h) Trygonometria Technologia Chemiczna 008/09 Zajęcia wyrównawcze. Pokazać, że: ( )( ) n k k l = ( n l )( n l k l Zajęcia nr (h) Dwumian Newtona. Indukcja. ). Rozwiązać ( ) ( równanie: ) n n a) = 0 b) 3 ( ) n 3. Znaleźć

Bardziej szczegółowo

1. Równania i nierówności liniowe

1. Równania i nierówności liniowe Równania i nierówności liniowe Wykonać działanie: Rozwiązać równanie: ( +x + ) x a) 5x 5x+ 5 = 50 x 0 b) 6(x + x + ) = (x + ) (x ) c) x 0x (0 x) 56 = 6x 5 5 ( x) Rozwiązać równanie: a) x + x = 4 b) x x

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania prac domowych - Kurs Pochodnej. x 2 4. (x 2 4) 2. + kπ, gdzie k Z

Rozwiązania prac domowych - Kurs Pochodnej. x 2 4. (x 2 4) 2. + kπ, gdzie k Z 1 Wideo 5 1.1 Zadanie 1 1.1.1 a) f(x) = x + x f (x) = x + f (x) = 0 x + = 0 x = 1 [SZKIC] zatem w x = 1 występuje minimum 1.1. b) f(x) = x x 4 f (x) = x(x 4) x (x) (x 4) f (x) = 0 x(x 4) x (x) (x 4) =

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA II. znaleźć f(g(x)) i g(f(x)).

MATEMATYKA II. znaleźć f(g(x)) i g(f(x)). MATEMATYKA II PAWEŁ ZAPAŁOWSKI Równania i nierówności Zadanie Wyznaczyć dziedziny i wzory dla f f, f g, g f, g g, gdzie () f() =, g() =, () f() = 3 + 4, g() = Zadanie Dla f() = 3 5 i g() = 8 znaleźć f(g()),

Bardziej szczegółowo

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z matematyki dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Projekt Era

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI KLASA III ZAKRES ROZSZERZONY (90 godz.) , x

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI KLASA III ZAKRES ROZSZERZONY (90 godz.) , x WYMAGANIA EDUACYJNE Z MATEMATYI LASA III ZARES ROZSZERZONY (90 godz.) Oznaczenia: wymagania konieczne (dopuszczający); P wymagania podstawowe (dostateczny); R wymagania rozszerzające (dobry); D wymagania

Bardziej szczegółowo

III. Funkcje rzeczywiste

III. Funkcje rzeczywiste . Pojęcia podstawowe Załóżmy, że dane są dwa niepuste zbiory X i Y. Definicja. Jeżeli każdemu elementowi x X przyporządkujemy dokładnie jeden element y Y, to mówimy, że na zbiorze X została określona funkcja

Bardziej szczegółowo

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Granice funkcji, asymptoty i ciągłość

Zadania z analizy matematycznej - sem. I Granice funkcji, asymptoty i ciągłość Zadania z analizy matematycznej - sem. I Granice funkcji asymptoty i ciągłość Definicja sąsiedztwo punktu. Niech 0 a b R r > 0. Sąsiedztwem o promieniu r punktu 0 nazywamy zbiór S 0 r = 0 r 0 0 0 + r;

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA WSTĘPNE Z MATEMATYKI

WYMAGANIA WSTĘPNE Z MATEMATYKI WYMAGANIA WSTĘPNE Z MATEMATYKI Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie I. ZBIORY I.1. Działania na zbiorach I.2. Relacje między

Bardziej szczegółowo

4.3 Wypukłość, wklęsłość l punkty przegięcia wykresu funkcji

4.3 Wypukłość, wklęsłość l punkty przegięcia wykresu funkcji 4.3 Wypukłość, wklęsłość l punkty przegięcia wykresu funkcji Definicja 4.6. Wykres funkcji różniczkowalnej w punkcie Xo nazywamy wypukłym (odpowiednio wklęsłym) w punkcie xo, jeżeli istnieje takie sąsiedztwo

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Zagadnienia omawiane na wykładzie w dniu r

Wykład 5. Zagadnienia omawiane na wykładzie w dniu r Wykład 5. Zagadnienia omawiane na wykładzie w dniu 14.11.2018r Definicja (iloraz różnicowy) Niech x 0 R oraz niech funkcja f będzie określona przynajmnniej na otoczeniu O(x 0 ). Ilorazem różnicowym funkcji

Bardziej szczegółowo

Matematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 9

Matematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 9 Matematyka I Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 9 Przykład z fizyki Rozpatrzmy szeregowe połączenie dwu elementów elektronicznych: opornika i diody półprzewodnikowej.

Bardziej szczegółowo

Jolanta Pająk Wymagania edukacyjne matematyka w zakresie rozszerzonym w klasie 2f 2018/2019r.

Jolanta Pająk Wymagania edukacyjne matematyka w zakresie rozszerzonym w klasie 2f 2018/2019r. Jolanta Pająk Wymagania edukacyjne matematyka w zakresie rozszerzonym w klasie 2f 2018/2019r. Ocena dopuszczająca: Temat lekcji Stopień i współczynniki wielomianu Dodawanie i odejmowanie wielomianów Mnożenie

Bardziej szczegółowo

Projekt Informatyka przepustką do kariery współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Informatyka przepustką do kariery współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia 1 Pewne funkcje - funkcja liniowa dla gdzie -funkcja kwadratowa dla gdzie postać kanoniczna postać iloczynowa gdzie równanie kwadratowe pierwiastki równania kwadratowego: dla dla wzory Viete a

Bardziej szczegółowo

Treści programowe. Matematyka 1. Efekty kształcenia. Literatura. Warunki zaliczenia. Ogólne własności funkcji. Definicja 1. Funkcje elementarne.

Treści programowe. Matematyka 1. Efekty kształcenia. Literatura. Warunki zaliczenia. Ogólne własności funkcji. Definicja 1. Funkcje elementarne. Treści programowe Matematyka 1 Katarzyna Trąbka-Więcław Funkcje elementarne. Granica funkcji, własności granic, wyrażenia nieoznaczone, ciągłość funkcji. Pochodna funkcji w punkcie i w przedziale, pochodne

Bardziej szczegółowo

1 Pochodne wyższych rzędów

1 Pochodne wyższych rzędów Pochodne wyższych rzędów Pochodną rzędu drugiego lub drugą pochodną funkcji y = f(x) nazywamy pochodną pierwszej pochodnej tej funkcji. Analogicznie definiujemy pochodne wyższych rzędów, jako pochodne

Bardziej szczegółowo

ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZNIA. oprac. I. Gorgol

ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZNIA. oprac. I. Gorgol ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZNIA oprac. I. Gorgol Spis treści. Elementy logiki. Elementy rachunku zbiorów 4. Funkcje zdaniowe i kwantyfikatory. 4 4. Funkcja złożona i odwrotna 6 5. Granica ciągu liczbowego

Bardziej szczegółowo

Ciągłość funkcji jednej zmiennej rzeczywistej. Autorzy: Anna Barbaszewska-Wiśniowska

Ciągłość funkcji jednej zmiennej rzeczywistej. Autorzy: Anna Barbaszewska-Wiśniowska Ciągłość funkcji jednej zmiennej rzeczywistej Autorzy: Anna Barbaszewska-Wiśniowska 2018 Spis treści Definicja ciągłości funkcji. Przykłady Funkcja nieciągła. Typy nieciągłości funkcji Własności funkcji

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN PISEMNY Z ANALIZY I R. R n

EGZAMIN PISEMNY Z ANALIZY I R. R n EGZAMIN PISEMNY Z ANALIZY I R Instrukcja obsługi. Za każde zadanie można dostać 4 punkty. Rozwiązanie każdego zadania należy napisać na osobnej kartce starannie i czytelnie. W nagłówku rozwiązania należy

Bardziej szczegółowo

Literatura podstawowa

Literatura podstawowa 1 Wstęp Literatura podstawowa 1. Grażyna Kwiecińska: Matematyka : kurs akademicki dla studentów nauk stosowanych. Cz. 1, Wybrane zagadnienia algebry liniowej, Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2003.

Bardziej szczegółowo

( ) Pochodne. Załómy, e funkcja f jest okrelona w pewnym otoczeniu punktu x 0. Liczb

( ) Pochodne. Załómy, e funkcja f jest okrelona w pewnym otoczeniu punktu x 0. Liczb Pocodne Załómy, e unkcja jest okrelona w pewnym otoczeniu punktu. Liczb ( + ) ( ) nazywamy ilorazem rónicowym unkcji w punkcie dla przyrostu. Pocodn ( ) unkcji w punkcie nazywamy granic ilorazu rónicowego,

Bardziej szczegółowo

Egzamin z matematyki dla I roku Biochemii i Biotechnologii

Egzamin z matematyki dla I roku Biochemii i Biotechnologii Egzamin z matematyki dla I roku Biochemii i Biotechnologii 9..04 Zadanie (0 punktów). Rozwiązać układ + 3y z = 3 5y + z = a 5 ay + 3z = 3 dla a = oraz dla a = 4. Zadanie (0 punktów). Wyznaczyć dziedzinę,

Bardziej szczegółowo