Tabela 1. Metryka przedmiotu programowego- cele i efekty kształcenia POZIOM KSZTAŁCENIA POZIOM VI/ STUDIA I STOPNIA NR PRZEDMIOTU W PROGRAMIE NZ.1.4. PROFIL KSZTAŁCENIA praktyczny TYP PRZEDMIOTU obligatoryjny Forma studiów stacjonarne/ niestacjonarne KIERUNEK KOSMETOLOGIA WSKAZANY SEMESTR KSZTAŁCENIA I MODUŁ KSZTAŁCENIE OBSZAROWE W ZAKRESIE DYSCYCPLIN PODSTAWOWYCH DLA NAUK MEDYCZNYCH I NAUK O ZDROWIU JĘZYK WYKŁADOWY POLSKI FORMA OSTATECZNEGO ROZLICZENIA PRZEDMIOTU NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU POLSKIM NAZWA PRZEDMIOTU W JĘZYKU ANGIELSKIM CELE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU STUDENT/ ABSOLWENT: WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE: FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA - CAŁKOWITA LICZBA PKT ECTS 4 EGZAMIN 1. Zapoznanie studentów z wiedzą dotyczącą budowy jak i z fizjologicznym funkcjonowaniem narządów w poszczególnych układach organizmu człowieka (układ pokarmowy, hormonalny, krążenia, nerwowy, oddechowy, moczowy, termoregulacji, mięśniowy). Zapoznanie studentów z funkcjonowaniem poszczególnych narządów zmysłu. 2. Zwrócenie uwagi studentów na występowanie zależności w funkcjonowaniu pomiędzy poszczególnymi układami w organizmie człowieka. 3. Zapoznanie studentów z nazewnictwem medycznym stosowanym podczas nauki fizjologii człowieka. 4. Przygotowanie studentów do wykorzystania uzyskanej wiedzy w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych oraz w dalszych etapach kształcenia. WIEDZY UMIEJĘTNOŚCI KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Wymienia i definiuje, na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej, pojęcia oraz procesy związane z fizjologicznym funkcjonowaniem poszczególnych układów w organizmie człowieka EFEKTY KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE PRZEDMIOTU Interpretuje informacje o fizjologii człowieka, zaczerpnięte z literatury przedmiotu W ODNIESIENIU DO OBSZAROWYCH EK W ODNIESIENIU DO KIERUNKOWYCH EK Bierze czynny udział w dyskusjach ODNIESIENIE DO FORM ZAJĘĆ W ĆW/K/W inne 1. Wymienia i definiuje pojęcia opisujące procesy fizjologiczne zachodzące w poszczególnych układach organizmu człowieka M1_W01 KW_01; KW_02 x x 1
2. Objaśnia zależności zachodzące w funkcjonowaniu poszczególnych układów M2_W02 KW_01; KW_02 x x 3. Dostrzega skutki wpływu różnych czynników na fizjologiczne funkcjonowanie różnych narządów w poszczególnych układach M1_W01; M1_W02 M1_W03 KW_01; KW_02 x x 4. Interpretuje i łączy zdobytą wiedzę z obserwacjami własnego organizmu M1_W03 M1_U04 KW_01; KW_02; K_U03 x x Tabela 2. Walidacja i weryfikacja efektów kształcenia EFEKTY KSZTAŁCENIA- student Formy prezentacji EK Poziomy osiągnięcia EK i odpowiadające im oceny ndst (2) dst (3) db (4) bdb (5) 1. Wymienia i definiuje pojęcia opisujące procesy fizjologiczne zachodzące w poszczególnych układach organizmu człowieka Egzamin : pisemne zadania testowe zamknięte jednokrotnego wyboru Ćwiczenia: pisemne zadania testowe zamknięte lub otwarte np. wymień, zdefiniuj Nie potrafi wymienić oraz zdefiniować podstawowych procesów fizjologicznych Potrafi prawidłowo wymienić i zdefiniować procesy, jednakże w stopniu podstawowym, popełnia błędy Potrafi prawidłowo i dość obszernie wymienić i opisać procesy fizjologiczne zachodzące w poszczególnych układach, popełnia małe błędy Prawidłowo, wyczerpująco i bardzo obszernie wymienia i opisuje procesy fizjologiczne 2. Objaśnia zależności zachodzące w funkcjonowaniu poszczególnych układów Egzamin : pisemne zadania testowe zamknięte, jednokrotnego wyboru Ćwiczenia: pisemne zadania testowe zamknięte lub otwarte np. wymień, zdefiniuj Nie potrafi opisać zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów Potrafi prawidłowo jednakże w stopniu podstawowym, opisać zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów, popełnia błędy, Potrafi prawidłowo i dość obszernie wymienić i opisać zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów, popełnia małe błędy Prawidłowo, wyczerpująco i bardzo obszernie opisać zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów 3. Dostrzega skutki wpływu różnych czynników na fizjologiczne funkcjonowanie różnych narządów w poszczególnych układach Egzamin : pisemne zadania testowe zamknięte, jednokrotnego wyboru Ćwiczenia: pisemne zadania testowe zamknięte lub otwarte np. wymień, zdefiniuj Nie potrafi wymienić czynników oraz skutków ich działania na funkcjonowanie poszczególnych narządów Potrafi prawidłowo jednakże w stopniu podstawowym, wymienić czynniki oraz skutki ich działania na funkcjonowanie poszczególnych narządów popełnia błędy Potrafi prawidłowo i dość obszernie wymienić i opisać czynniki oraz skutki ich działania na funkcjonowanie poszczególnych narządów, popełnia małe błędy Prawidłowo, wyczerpująco i bardzo obszernie wymienia i opisuje czynniki oraz skutki ich działania na funkcjonowanie poszczególnych narządów 4. Interpretuje i łączy zdobytą wiedzę z obserwacjami własnego organizmu Egzamin : pisemne zadania testowe zamknięte, jednokrotnego wyboru Ćwiczenia: pisemne zadania testowe zamknięte lub otwarte np. wymień, zdefiniuj Nie potrafi zinterpretować procesów zachodzących we własnym organizmie ani połączyć ich ze zdobyta wiedzą Potrafi prawidłowo jednakże w stopniu podstawowym, zinterpretować procesy zachodzące we własnym organizmie oraz połączyć ich ze zdobyta wiedzą popełnia błędy Potrafi prawidłowo i dość obszernie wymienić i opisać procesy zachodzące we własnym organizmie oraz połączyć ich ze zdobyta wiedzą popełnia małe błędy Prawidłowo, wyczerpująco i bardzo obszernie wymienia i opisuje procesy zachodzące we własnym organizmie oraz łączy je ze zdobyta wiedzą 2
Tabela 3 A. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów stacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym 1. Krew, układ sercowo-naczyniowy. Rola oraz budowa elementów morfotycznych krwi; rola układu krzepnięcia i fibrynolizy, rola szpiku kostnego; grupy krwi - układ ABO i Rh, konflikt serologiczny; budowa i funkcja tętnic, żył i naczyń włosowatych; 6 budowa i rola układu chłonnego; budowa serca, budowa i rola układu bodźcoprzewodzącego, tony serca, funkcja tętnic wieńcowych, unerwienie serca 2. Układ hormonalny -Definicja hormonu, podział; zasada działania osi podwzgórze - przysadka - gruczoły obwodowe; ujemne sprzężenie zwrotne; rola podwzgórza, rola i budowa przysadki; rola hormonów tarczycy, nadnerczy (kora oraz 6 rdzeń) i hormonów płciowych na funkcjonowanie organizmu człowieka ze szczególnym uwzględnieniem działania na gospodarkę węglowodanową, białkową i tłuszczową; cykl menstruacyjny; spermatogeneza. Omówienie regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej. 3. Układ pokarmowy Budowa, unerwienie i rola poszczególnych odcinków układu pokarmowego oraz funkcja najważniejszych dla tych narządów enzymów jak i hormonów; rola endo- i egzokrynna trzustki; rola żółci; podstawowe 6 informacje dotyczące metabolizmu tłuszczów (cholesterolu, FFA), białek i węglowodanów; rola witamin. 4. Układ wydalniczy - Budowa i czynność nefronu; filtracja kłębuszkowa, czynność kanalików nerkowych (resorpcja i sekrecja);. zakwaszenie moczu: kwaśność miareczkowa, jony amonowe. 6 LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE 5. Układ oddechowy - Budowa i rola poszczególnych odcinków układu oddechowego, wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych, przestrzenie oddechowe, wdech i wydech, mięśnie oddechowe; aktywacja ośrodka oddechowego - 6 nerwowa i chemiczna, lokalizacja i funkcja chemoreceptorów; kaszel, kichanie, czkawka; spirometria; 6. Układ nerwowy - Budowa i funkcja neuronu; potencjał spoczynkowy i czynnościowy; budowa i rola ośrodkowego oraz obwodowego układu nerwowego; budowa i funkcja układu autonomicznego oraz somatycznego. 4 - - 7. Zasada działania układu termoregulacji. 8. Fizjologia ucha - Ucho jako narząd słuchu i równowagi, metody pomiaru słuchu. Budowa ucha, narząd Cortiego, funkcja komórek zmysłowych; etapy - od fali akustycznej aż do powstawania dźwięku w mózgu, zakresy słyszalności. 4 9. Fizjologia oka - Ogólna budowa gałki ocznej, fotorecepcja siatkówki; powstawanie impulsów w pręcikach i czopkach, unerwienie oka; układ optyczny oka, oko miarowe, krótkowzroczność i nadwzroczność, astygmatyzm, metody badania 4 wzroku - perymetr Foerstera, tablica Snellena, tablice pseudoizochromatyczne, złudzenia wzrokowe. 10. Fizjologia starzenia się organizmu procesy apoptozy i nekrozy; czynność narządów a wiek człowieka; porównanie metabolizmu człowieka w różnych okresach życia. Czynność różnych układów w spoczynku oraz podczas wysiłku. 4 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 30 20 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 50 4 3
Tabela 3 B. Treści kształcenia według form zajęć i liczby godzin dla studiów niestacjonarnych Treści kształcenia według formy zajęć i liczby godzin w kontakcie z prowadzącym 1. Krew, układ sercowo-naczyniowy. Rola oraz budowa elementów morfotycznych krwi; rola układu krzepnięcia i fibrynolizy, rola szpiku kostnego; grupy krwi - układ ABO i Rh, konflikt serologiczny; budowa i funkcja tętnic, żył i naczyń włosowatych; 4 budowa i rola układu chłonnego; budowa serca, budowa i rola układu bodźcoprzewodzącego, tony serca, funkcja tętnic wieńcowych, unerwienie serca 2. Układ hormonalny -Definicja hormonu, podział; zasada działania osi podwzgórze - przysadka - gruczoły obwodowe; ujemne sprzężenie zwrotne; rola podwzgórza, rola i budowa przysadki; rola hormonów tarczycy, nadnerczy (kora oraz 4 rdzeń) i hormonów płciowych na funkcjonowanie organizmu człowieka ze szczególnym uwzględnieniem działania na gospodarkę węglowodanową, białkową i tłuszczową; cykl menstruacyjny; spermatogeneza. Omówienie regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej. 3. Układ pokarmowy Budowa, unerwienie i rola poszczególnych odcinków układu pokarmowego oraz funkcja najważniejszych dla tych narządów enzymów jak i hormonów; rola endo- i egzokrynna trzustki; rola żółci; podstawowe 4 informacje dotyczące metabolizmu tłuszczów (cholesterolu, FFA), białek i węglowodanów; rola witamin. 4. Układ wydalniczy - Budowa i czynność nefronu; filtracja kłębuszkowa, czynność kanalików nerkowych (resorpcja i sekrecja);. zakwaszenie moczu: kwaśność miareczkowa, jony amonowe. 4 KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO LICZBA GODZIN WG FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE 5. Układ oddechowy - Budowa i rola poszczególnych odcinków układu oddechowego, wymiana gazowa w pęcherzykach płucnych, przestrzenie oddechowe, wdech i wydech, mięśnie oddechowe; aktywacja ośrodka oddechowego - 4 nerwowa i chemiczna, lokalizacja i funkcja chemoreceptorów; kaszel, kichanie, czkawka; spirometria; 6. Układ nerwowy - Budowa i funkcja neuronu; potencjał spoczynkowy i czynnościowy; budowa i rola ośrodkowego oraz obwodowego układu nerwowego; budowa i funkcja układu autonomicznego oraz somatycznego. 2 - - 7. Zasada działania układu termoregulacji. 8. Fizjologia ucha - Ucho jako narząd słuchu i równowagi, metody pomiaru słuchu. Budowa ucha, narząd Cortiego, funkcja komórek zmysłowych; etapy - od fali akustycznej aż do powstawania dźwięku w mózgu, zakresy słyszalności. 2 9. Fizjologia oka - Ogólna budowa gałki ocznej, fotorecepcja siatkówki; powstawanie impulsów w pręcikach i czopkach, unerwienie oka; układ optyczny oka, oko miarowe, krótkowzroczność i nadwzroczność, astygmatyzm, metody badania 2 wzroku - perymetr Foerstera, tablica Snellena, tablice pseudoizochromatyczne, złudzenia wzrokowe. 10. Fizjologia starzenia się organizmu procesy apoptozy i nekrozy; czynność narządów a wiek człowieka; porównanie metabolizmu człowieka w różnych okresach życia. Czynność różnych układów w spoczynku oraz podczas wysiłku. 2 ŁĄCZNIE GODZIN WG FORM ZAJĘĆ 10 10 RAZEM GODZIN ZAJĘĆ 50 2 4
Tabela 4. Końcowa walidacja efektów kształcenia METODA KOŃCOWEJ OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA FORM ZAJĘĆ WYKŁAD ĆWICZENIA WARSZTAT INNE Egzamin pisemny, test Ocena pisemnych kolokwiów, test z pytaniami zamkniętymi oraz otwartymi - - Tabela 5 A. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów stacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 30 1,2 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 20 0,8 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia Samodzielne czytanie wskazanej literatury 20 0,8 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 10 0,4 Przygotowane do egzaminu 20 0,8 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) - Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 100 4 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 50 0,2 5
Tabela 5 B. Nakład pracy studenta- rozliczenie punktów ECTS dla przedmiotu dla studiów niestacjonarnych FORMA AKTYWNOŚCI STUDENTA LICZBA GODZIN KARTA PRZEDMIOTU PROGRAMOWEGO ODPOWIADAJĄCA JEJ LICZNA PUKTÓW ECTS Liczba godzin wykładów w kontakcie z prowadzącym zajęcia 20 0,8 Liczba godzin ćwiczeń w kontakcie z prowadzącym zajęcia 10 0,4 Liczba godzin warsztatów w kontakcie z prowadzącym zajęcia Liczba godzin innych zajęć (laboratorium, konwersatorium, prezentacja projektu, itp.)) w kontakcie z prowadzącym zajęcia Samodzielne czytanie wskazanej literatury 30 1,2 Przygotowanie do zajęć (wykonywanie zlecanych zadań) 20 0,8 Przygotowane do egzaminu 20 0,8 Inny nakład pracy (np. przygotowanie projektu) - Łączna liczba godzin/ łączna liczba punktów ECTS 100 4 W tym godzin/ punktów za udział w zajęciach w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym 30 1,2 6
Tabela 6. Wykaz literatury źródłowej Zalecana literatura obowiązkowa uzupełniająca 1. Tkaczyk W." Fizjologia człowieka w zarysie" PZWL, 1999 1. Jaskólski A., Jaskólska A. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. Wyd. AWF we Wrocławiu, 2006. Tabela 7. Dane osób odpowiedzialnych za prowadzenie zajęć oraz walidację założonych efektów kształcenia tytuł/ stopień naukowy/ zawodowy, Prowadzący imię i nazwisko adres e-mail Autor programu dla przedmiotu dr Natalia Wittek n.wiitek@medyk.edu.pl Kierownik przedmiotu- rozliczenie końcowe dr Natalia Wittek Prowadząca/ cy wykład dr Natalia Wittek Prowadząca/ cy ćwiczenia dr Natalia Wittek Prowadząca/ cy warsztat Prowadząca/ cy inne formy zajęć 7
Tabela 8. Rekomendowane metody dydaktyczne 1 Metoda/y Forma zajęć (wybrane na podst. grup wg F. Szloska 2 ) wykład ćwiczenia konwersatorium warsztat laboratorium, inne wykład informacyjny, prelekcja, odczyt x x wykład problemowy, konwersatoryjny x pogadanka, objaśnienie lub wyjaśnienie x x klasyczna metoda problemowa x x metoda przypadków/ sytuacyjna x x inscenizacja gry dydaktyczne symulacyjne/ decyzyjne dyskusja dydaktyczna x x burza mózgów, metoda okrągłego stołu panelowa metaplan film, ekspozycja, prezentacja multimedialna x x z wykorzystaniem komputera x x z wykorzystaniem podręcznika (praca z tekstem) ćwiczenia przedmiotowe/ laboratoryjne ćwiczenia produkcyjne metoda projektów Inne, jakie? 1 Ostatecznie zastosowana metoda dydaktyczna winna korespondować z wynikami diagnozy potrzeb i możliwości edukacyjnych grupy studentów, dokonanej przez Prowadzących zajęcia 2 Franciszek Szlosek (1995), Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, TIE, Radom 8