TEKST JEDNOLITY Z DNIA 30 WRZEŚNIA 2009 R. 1
2
SPIS TREŚCI 1.1. CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI... 3 1.2. ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI... 4 1.3. FORMY REALIZACJI... 5 3
CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI Cel ogólny: Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu wśród uczniów. Cele szczegółowe: kształtowanie umiejętności szanowania praw innych ludzi, rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktu, usprawnienie relacji interpersonalnych, zmniejszanie napięć pomiędzy uczniami oraz uczniami i nauczycielami, stworzenie okazji do samooceny, rozwijanie motywacji pracy nad sobą, kształtowanie samorządności uczniowskiej, dbanie o prawidłowy przebieg informacji, przeciwdziałanie agresji. 4
ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Zadania: 1. Stwarzanie w szkole atmosfery życzliwości, zrozumienia, poszanowania godności osobistej ucznia oraz poczucia bezpieczeństwa. 2. Otoczenie troską dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym. 3. Pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów oraz eliminowanie negatywnych napięć i zahamowań emocjonalnych, zaburzonego procesu socjalizacji i negatywnych wpływów środowiskowych (psychiczne wsparcie, rozmowy, porady). 4. Wyrabianie wśród dzieci umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów i przezwyciężania stresów. 5. Stały kontakt oraz współpraca z rodzicami dzieci. 6. Dbanie o realizację obowiązku szkolnego. 7. Rozpoznawanie warunków życia i nauki uczniów sprawiających trudności w realizacji procesu dydaktyczno wychowawczego. 8. Utrzymywanie ścisłej współpracy wychowawców z pedagogiem szkolnym, dyrekcją szkoły. 9. Szukanie przyczyn niepowodzeń szkolnych, diagnozowanie, zapobieganie pogłębiania stresów. 10. Organizowanie zajęć integracyjnych w klasach pierwszych. 11. Organizowanie zajęć na temat przyczyn oraz skutków agresji. 12. Organizowanie zajęć na temat bezpieczeństwa dzieci w Internecie oraz podejmowanie działań zabezpieczających uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju. 13. Organizowanie pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniom z trudnościami w uczeniu się. 14. Stosowanie procedur szkolnych. 15. Prowadzenie ćwiczeń terapeutycznych przeciw agresji w świetlicy szkolnej. 5
FORMY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI Formy realizacji : indywidualne spotkania z rodzicami, /odpowiedzialni wychowawcy, pedagog szkolny, dyrektor szkoły/, wizyty domowe /odpowiedzialni wychowawcy, pedagog szkolny/, stała kontrola obecności uczniów na zajęciach lekcyjnych /odpowiedzialni wychowawcy, pedagog szkolny/, prowadzenie zajęć uczących właściwych relacji interpersonalnych, obejmujących: - ćwiczenia zachowań asertywnych, - integracji grupy, - doskonalenia komunikacji, - wyrażania uczuć, - radzenia sobie ze stresem, realizacja w klasie V zajęć dotyczących przeciwdziałania paleniu papierosów zanim spróbujesz, realizacja w klasie VI zajęć dotyczących środków uzależniających, prelekcje na temat przeciwdziałania agresji i niedostosowaniu społecznemu prowadzone przez przedstawiciela policji ( wg możliwości). 6
7
SPIS TREŚCI 2.1. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY PIERWSZEJ... 7 2.2. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY DRUGIEJ... 8 2.3. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY TRZECIEJ... 9 2.4. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY CZWARTEJ... 10 2.5. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY PIĄTEJ... 11 2.6. PROGRAM PROFILAKTYKI DLA KLASY SZÓSTEJ... 12 8
Program profilaktyki dla klasy I Nasza klasa to my Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Jesteśmy klasą 2. Pracujemy w grupie - ustalenie zasad pracy kontrakt - przedstawienie się uczestników oraz ich zainteresowań - zabawa Niedokończone zdania - ćwiczenie Autoportret wykonanie portretu Nasza klasa - zabawa Ulubiony bohater - tworzymy historyjkę obrazkową praca indywidualna i grupowa - dyskusja na temat wykonanych prac - zabawa Wszystkie dzieci które Cele - poznanie się - przełamanie nieśmiałości - rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów - uświadomienie uczniom, że tworzą klasę - integracja zespołu - lepsze poznanie się - uświadomienie korzyści z pracy w grupie Uwagi Wspomaganie procesu wychowawczego s. 105 Scenariusze lekcji wychowawczej s. 27 Lekcja wychowawcza s. 28,29 Wspomaganie procesu wychowawczego s. 108 3. Umiemy rozwiązywać konflikty w klasie - opowiadanie o ilustracji Bójka - przedstawienie sposobów godzenia się praca w grupie - opowiadanie o skarżeniu - ułożenie listy Jak zapobiegać skarżeniu? - kształtowanie umiejętności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi bójek i kłótni - kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze skarżeniem Spójrz inaczej kl. II 9
Program profilaktyki dla klasy II Umiemy dbać o swoje bezpieczeństwo Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Rozpoznajemy sytuacje niebezpieczne 2. Jak postępować aby być zdrowym? 3. Umiemy się zachować w trudnych sytuacjach - burza mózgów Co to znaczy czuć się bezpiecznie? - zapis na tablicy w dwóch kolumnach: Co należy robić, aby czuć się bezpiecznie? Czego nie należy robić? - projekcja filmu - pogadanka w oparciu o film: Jakie niebezpieczeństwa zagrażają dzieciom? - sporządzenie listy osób u których można szukać pomocy w sytuacjach trudnych - zapis na tablicy numerów telefonów na policję, pogotowie i do straży pożarnej - zabawa Przybysz z kosmosu - praca w grupach: zasady bezpiecznego przyjmowania lekarstw - uzupełnianie zdań dotyczących zażywania lekarstw - zabawa: Najpierw pytamy, a potem do buzi wkładamy - odgrywanie scenek przedstawiających zaistnienie niebezpiecznej sytuacji i próba reakcji na nią - wykonanie ilustracji przedstaw. sposoby zachowania w trudnych sytuacjach Cele - uświadomienie uczniom grożących im niebezpieczeństw - poznanie zasad prawidłowego zachowania w sytuacjach niebezpiecznych - uczniowie uczą się odpowiedzialności za swoje zdrowie - uświadomienie co można robić aby utrzymać zdrowie - rozpoznawanie produktów szkodliwych dla zdrowia - uczeń rozpoznaje i potrafi poradzić sobie w sytuacjach trudnych Uwagi Spójrz inaczej spotkanie 23 Wychowanie w szkole podstawowej kl. V sc.01 Bezpieczeństwo dziecka 10
Program profilaktyki dla klasy III Porozumiewamy się i wyrażamy własne uczucia Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Czy można mówić nie używając słów? 2. Uczymy się słuchać tego co mówią inni. Czy jestem dobrym słuchaczem? 3. Rozpoznajemy, nazywamy i wyrażamy uczucia. - rozmowa na temat sposobów porozumiewania się - ćwiczenia Zgadnij kim jestem, co oznaczają gesty - rozmowa na temat porozumiewania się za pomocą gestów, umownych znaków i symboli - ćwiczenia dotyczące przekazywania informacji bez użycia słów, np. zabawa w zaszyfrowane wiadomości lub kalambury. - rozmowa na temat porozumiewania - wyjaśnienie znaczenia słowa słuchać - zabawa głuchy telefon - ćwiczenia dotyczące dobrego słuchania i nieuważnego słuchania - tworzenie i zapisywanie listy cech dobrego słuchacza - rozmowa na temat sytuacji, w których dobre słuchanie jest przydatne i co to jest aktywne słuchanie. - zabawa w rozpoznawanie uczuć (np. obrazków) - sytuacje, w których ludzie przeżywają różne uczucia - rozmowa na temat rozpoznawania i wyrażania uczuć - ćwiczenia dot. Rozpoznawania i nazywania uczuć np. Teatr, Maski - uzupełnianie zdań dot. wyrażania własnych uczuć Cele - uświadomienie uczniom czym jest porozumiewanie się - wprowadzenie pojęć komunikacji werbalnej i niewerbalnej - uświadomienie roli gestów i mimiki w komunikacji międzyludzkiej - kształtowanie umiejętności komunikowania się - kształtowanie umiejętności aktywnego słuchania - rozumienie znaczenia aktywnego słuchania w procesie komunikowania się. - uświadomienie, że w różnych sytuacjach ludzie przeżywają różne uczucia i różnie je wyrażają - rozpoznawanie i wyrażanie uczuć Uwagi Wychowanie w szkole podstawowej komunikacja kl. IV sc.01 Scenariusze lekcji wychowawczej M. Jachimska s. 67 Wychowanie w szkole podstawowej kl. IV sc.02 Scenariusze lekcji wychowawczej s. 69 Zdrowiej i świadomiej żyć s. 39,41 Spójrz inaczej kl. I spotkanie 8 11
Program profilaktyki dla klasy IV Zanim spróbuję Jak uniknąć palenia papierosów? Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Anatomia, fizjologia i skutki palenia tytoniu 2. Uboczne skutki palenia Załóż się o swoje płuca - prezentacja filmu Palenie papierosów - dyskusja dot. emisji - choroby wywołane paleniem omówienie karty Tytoń a organizm człowieka - wykonanie palącej maszyny obserwacja - przemijające skutki palenia burza mózgów - przeprowadzenie konkursu Załóż się o swoje płuca - przedstawienie wyników badań dot. palenia Cele - określenie wpływu substancji smołowatych na układ oddechowy i cały organizm - umiejętność zróżnicowania trwałych i przemijających skutków palenia - umiejętność wymienienia krótkotrwałych skutków palenia - określenie charakterystycznych cech palacza - określenie stosunku uczniów do palenia papierosów Uwagi Palenie tytoniu str.16,19,21 Palenie papierosów str. 27 Sylwetka palacza str. 33 3. Podejmowanie decyzji - ćwiczenie Co cenię w sobie najbardziej? pr. Indywidualna - pozytywny model postępowania charakterystyka nastolatków - odegranie scenek Papierosowa historia Klub komputerowy - podsumowanie wybór zdrowego stylu życia - umiejętność utożsamiania decyzji i niepodejmowania palenia z pozytywnym modelem postępowania - uświadomienie, że palenie tytoniu jest zaprzeczeniem zdrowego stylu życia - uświadomienie wpływu decyzji na jakość zdrowia Palenie tytoniu str. 37,39 str. 42,52 str. 47 12
Program profilaktyki dla klasy V Budowanie asertywności co to znaczy być asertywnym? Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Mam prawo do swoich praw - zabawa baloniki - rozmowa o uczuciach - wprowadzenie pojęcia asertywności - ćwiczenie karta praw osobistych Cele - wprowadzenie pojęcia zachowanie asertywne - uświadomienie istoty asertywności - sporządzenie wł. karty praw Uwagi Jak żyć z ludźmi program profilaktyczny 2. Jak radzić sobie z agresją? - identyfikowanie agresji fizycznej i psychicznej - określanie przyczyn zachowań agresywnych - poszukiwanie sposobów radzenia sobie z przejawami agresji oraz swoimi napięciami - informacja dot. Osób i instytucji, do których można zwrócić się o pomoc - zrozumienie i szanowanie siebie i innych - zdobycie umiejętności radzenia sobie z problemami - poznanie sposobów na wyładowanie swojej złości Schemat: kto lub co ma wpływ na wywołanie agresji? 3. Uczymy się asertywnie reagować w różnych sytuacjach - wykład dot. zasad asertywnych sposobów reagowania - ćwiczenia dot. odmawiania - uczenie się asertywności poprzez odgrywanie scenek bronienie swoich praw - analiza zachowań, określenie korzyści zachowań asertywnych - rozwijanie umiejętności asertywnych Jak żyć z ludźmi program profilaktyki dla młodzieży MEN 13
Program profilaktyki dla klasy VI Udane i zdrowe życie Jak sprzeciwiać się środkom uzależniającym? Jak walczyć ze stresem? Lp. Temat zajęć Przebieg Odpowiedzial ni 1. Sprawy dla których warto żyć 2. Środki uzależniające - alkohol 3. Jak sprzeciwiać się narkotykom? - zabawa sałatka owocowa burza mózgów po co warto żyć - jak warto żyć - co to jest dobre życie - ćwiczenie Jestem indywidualnością - zabawa Bezludna wyspa stosowanie norm - zasady zdrowego życia plakat - zabawa Sławne postacie - zabawa powiedz 6 - w jaki sposób ludzie poprawiają swoje samopoczucie burza mózgów - odegranie scenki Małgosia na wycieczce omówienie - fakty o alkoholu bingo - ile alkoholu - dlaczego ludzie piją alkohol? wywiad - wielka gra losowanie fasolek - uzależnienie i współuzależnienie wyjaśnienie pojęć, dyskusja - emisja filmu Tajemnica skarbonki - pogadanka na temat filmu - rysunek narkotykowy plansza praca na forum klasy - ćwiczenie Torba w grupach - lista środków uzależniających - umiejętność odmawiania odgrywanie scenek, plansza 10 sposobów odmawiania Cele - wskazanie pozytywnych i atrakcyjnych celów w życiu - kształtowanie pozytywnego myślenia o sobie i świecie - uświadomienie zasad zdrowego stylu życia - wskazanie atrakcyjnych i pozytywnych form życia ludzkiego - dostarczenie podstawowych wiadomości o alkoholu i jego oddziaływaniu na organizm - ujawnienie przekonań na temat alkoholu - ukształtowanie. umiejętności rozpoznawania psycholog. cech uzależnienia i współuzależnienia - uświadomienie skutków uzależnienia od narkotyków - poznanie funkcjonowania rynku narkotykowego z jego cechami - rozwijanie umiejętności radzenia sobie z presją rówieśników Uwagi Wspomaganie procesu wychowawczego s. 43, s. 271 Wspomaganie procesu wychowawczego s. 47 Wspomaganie procesu wychowawczego s.52 14
15