Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Nałęczowie ul. B. Prusa11, 24-150 Nałęczów tel./fax: 81 5014633 e-mail: spnaleczow@interia.eu ; www.naleczow.pl/spnaleczow NIP 716-21-50-650 REGON:000559279.... Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Nałęczowie 1
Wstęp do programu System wartości kształtuje się już w młodym wieku i odgrywa bardzo ważną rolę w ukształtowaniu osobowości człowieka. Wyzwala określone emocje wobec otaczających ludzi i zjawisk, ma wpływ na kierunek i sposób zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. W związku ze zwiększającą się potrzebą przeciwdziałaniu zjawiskom zagrażającym zdrowiu oraz bezpieczeństwu dzieci i młodzieży istnieje konieczność kompleksowych działań profilaktycznych na terenie szkoły. Program profilaktyki w Szkole Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Nałęczowie znowelizowano w wyniku diagnozy środowiska, zgodnie z Programem Wychowawczym i aktami prawa oświatowego. Diagnozy dokonano na podstawie analizy dokumentacji pedagogicznej, w tym informacji o sytuacji wychowawczej klas uzyskanych w wyniku obserwacji, rozmów z uczniami, rodzicami i nauczycielami. Główne założenia programu to kreowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie zachowaniom agresywnym oraz szeroko rozumiana edukacja niezbędna do wyrobienia właściwych postaw i zachowań. Klasy I III Cele ogólne programu profilaktyki - wdrażanie do życia w szkole i klasie, - zapoznanie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia, - promowanie zdrowego stylu życia, - dbanie o prawidłową postawę, zapobieganie wadom postawy, - uczenie prawidłowych reakcji na zagrożenia w świecie rzeczywistym i wirtualnym. Klasy IV VI - kształtowanie postaw promujących zdrowy styl życia, szczególnie w zakresie aktywności fizycznej i zdrowego odżywiania się, - uczenie prawidłowych reakcji na zagrożenia w świecie rzeczywistym i wirtualnym, 2
- dbanie o prawidłową postawę, - zapobieganie zachowaniom agresywnym. Cele szczegółowe przedstawiono w formie zadań na poszczególnych etapach kształcenia. Treści dobierane były z uwzględnieniem: - wieku rozwojowego dzieci, - programu nauczania, - indywidualnych potrzeb dzieci, - potrzeb środowiskowych. Wykorzystano zasoby szkoły w postaci kompetentnych, zaangażowanych w pracę wychowawczą nauczycieli, z których większość ukończyła szkolenie przygotowujące do realizacji programu wychowawczo profilaktycznego Spójrz inaczej autorstwa Andrzeja Kołodziejczyka, Tomasza Kołodziejczyka i Ewy Czemierowskiej. Program ten realizowany w naszej szkole, stał się inspiracją do tworzenia własnego programu profilaktycznego. 3
Program profilaktyki w klasach I - III Cele Zadania Treści i formy realizacji Osiągnięcia 1. Przygotowanie do życia w szkole i w klasie wdrażanie zasad zachowania obowiązujących w szkole, zapoznanie z wybranymi treściami Statutu Szkoły i innych dokumentów szkolnych uczniowie przestrzegają zasad i norm przyjętych w szkole i w klasie, dbając o swoje otoczenie, dbałość o estetykę klasy i znajdujące się w niej sprzęty, poznanie regulaminu klasy i norm zachowania, estetyczny wygląd sal, kształtowanie umiejętności zachowania się wobec pracowników szkoły, uczenie właściwych zachowań wobec personelu szkoły, uczniowie kulturalnie zachowują się wobec rówieśników i pracowników szkoły, kształtowanie pozytywnych relacji między uczniami, zachęcanie do zwracania się o pomoc w sytuacjach trudnych, prawidłowo współpracują w grupie, udzielając sobie pomocy, wyrabianie postaw wzajemnej pomocy, uczenie reagowania na takie zjawiska, jak: wyłudzanie, bicie, kradzież, zachęcanie do szukania pomocy u dorosłych, umieją rozwiązywać konflikty w klasie, 4
wspieranie uczniów 6 i 7 letnich rozpoczynających naukę w szkole, wspieranie uczniów zdolnych oraz rozwijanie ich zainteresowań, zachęcanie do udzielania sobie pomocy, ukształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów między uczniami, opiniowanie pracy samorządu /wybory do samorządu klasowego/, wsparcie uczniów w odnalezieniu się w nowym środowisku szkolnym, zachęcanie do zwracania się o pomoc w trudnych sytuacjach do pracowników szkoły, rozwijanie zdolności i zainteresowań uczniów w różnych dziedzinach, uczniowie radzą sobie w nowej roli (jako uczniowie pierwszej klasy) uczniowie rozwijają swoje zdolności odnosząc sukcesy, 5
2. Zapoznanie z zagrożeniami zdrowia człowieka i ukształtowanie prawidłowych reakcji na te zagrożenia uczenie zdrowego stylu życia, organizacja czynnego wypoczynku uczniów, poznanie zasad higieny osobistej i zachęcenie do dbałości o własne zdrowie i ciało, zachęcanie do aktywności fizycznej poprzez organizowanie wycieczek, rajdów, gier i zabaw na świeżym powietrzu, zawodów sportowych uczniowie znają zasady higieny osobistej i wiedzą, jakie są zagrożenia dla ich zdrowia i życia, uczniowie widzą potrzebę czynnego wypoczynku i pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zdrowie człowieka organizacja wyjść do gospodarstw agroturystycznych, na targowisko miejskie i do innych miejsc promujących zdrową żywność zachęcanie do zdrowego odżywiania się, uczniowie widzą potrzebę spożywania owoców i warzyw, samodzielnie przygotowują w salach drugie śniadanie, gazetki szkolne na temat zdrowego odżywiania się jak i chorób wynikających z nieprzestrzegania zdrowego stylu życia, organizacja spotkań i pogadanek na temat zagrożeń wynikających z zażywania substancji szkodliwych dla zdrowia przestrzeganie przed spożywaniem substancji szkodliwych (nikotyny, alkoholu, dopalaczy, narkotyków) rozmowy ze specjalistami, uczniowie znają zagrożenia dla zdrowia wynikające z zażywania substancji szkodliwych, 6
realizacja programów edukacyjnych dla klas I-III promujących zdrowy styl życia: Owoce i warzywa w szkole, Mleko w szkole, Żyj zdrowo, kolorowo, Śniadanie daje moc, realizacja programu Akademia Czystych Rąk - Carex, wychowawcami klas, pedagogiem i pielęgniarką szkolną na temat skutków spożywania substancji szkodliwych dla zdrowia, propagowanie wśród uczniów nawyków zdrowego żywienia, kształtowanie właściwych nawyków higieny mycia rąk w każdej wymagającej tego sytuacji (przed spożyciem posiłku, po wyjściu z toalety, po wykonanej pracy itp.) kształtowanie uczniowie rozumieją potrzebę stosowania urozmaiconego jadłospisu w celu prawidłowego rozwoju w szczególnym dla nich okresie dojrzewania, uczniowie stosują się do zalecanych zasad higieny - mycia rąk, 7
3. Dbanie o bezpieczeństwo własne i innych. realizacja programu Klub Bezpiecznego Puchatka w kl. I wdrażanie uczniów do prawidłowego poruszania się po drodze i zachowania bezpieczeństwa w szkole uczniowie rozumieją potrzebę prawidłowego poruszania się w ruchu drogowym, znają zasady bezpiecznego przebywania w budynku szkolnym realizacja projektu w kl. II Bezpieczne wędrówki od grosika do złotówki z zakresu edukacji finansowej oraz bezpieczeństwa uczniów szkoły podstawowej wdrażanie uczniów do samodzielnego podejmowania decyzji o zarabianiu, oszczędzaniu i racjonalnym wydawaniu pieniędzy oraz gospodarowaniu innymi zasobami, uczniowie rozumieją potrzebę oszczędzania pieniędzy oraz potrafią racjonalnie nimi gospodarować, zachęcanie do szukania pomocy w trudnych sytuacjach u osób dorosłych, kształtowanie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi, kształtowanie u uczniów postawy otwartości i chęci szukania pomocy u osób dorosłych (wychowawców, nauczycieli, pedagoga szkolnego i innych pracowników szkoły), poznanie numerów alarmowych, wdrażanie do przestrzegania norm klasowych, uczniowie chętnie zwracają się o pomoc do dorosłych, 8
kształtowanie postawy ograniczonego zaufania do osób nieznanych, reagowanie na zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia, wdrażanie wiedzy na temat zasad poruszania się w ruchu drogowym jako pieszy i rowerzysta, współpraca szkoły z Policją, Strażą Miejską, uczenie pokojowego rozwiązywania konfliktów, przestrzeganie przed niebezpieczeństwami mogącymi grozić ze strony nieznanych osób, wyrabianie umiejętności rozpoznawania sytuacji grożących zdrowiu, wyrabianie umiejętności mówienia nie w sytuacjach grożących zdrowiu dziecka, zasada ostrożności w określonych sytuacjach, poznanie zasad ruchu drogowego oraz właściwego poruszania się po drogach publicznych poznanie zasad zachowania się uczniowie potrafią znaleźć wzajemne porozumienie i pozytywnie zakończyć konflikt prezentują postawę ograniczonego zaufania do osób nieznanych uczniowie umieją dostrzegać sytuacje zagrażające ich zdrowiu umieją mówić nie w sytuacjach zagrażających ich zdrowiu, uczniowie znają zasady poruszania się w ruchu drogowym pieszo, uczniowie wiedzą jak zachować się podczas ewakuacji, wypadku 9
Strażą Pożarną, w sytuacjach zagrażających życiu ludzi (w czasie pożaru, wypadku drogowego, w czasie wypoczynku nad wodą,w górach, lesie), drogowego i innych zagrożeń, 4. Poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy w ramach programu Ratujemy i uczymy ratować sposoby zachowania się wobec poszkodowanych w różnych wypadkach, uczniowie umieją zachować się w sytuacji zagrożenia i udzielić odpowiedniej pomocy, Sposoby realizacji: ww. programy edukacyjne, pogadanki, warsztaty, wycieczki klasowe, konkursy, inscenizacje, zajęcia w terenie Realizatorzy: nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, pielęgniarka szkolna, pedagog szkolny, nauczyciele gimnastyki korekcyjnej, zaproszeni specjaliści. Termin realizacji: Cały rok szkolny, zgodnie z planem pracy nauczycieli. 10
Program profilaktyki klas IV - VI Cel 1. Kształtowanie postaw promujących zdrowy styl życia Zadania: 1. Dostarczenie informacji o pozytywnych skutkach prowadzenia zdrowego stylu życia. 2. Rozbudzanie zainteresowania własnym rozwojem i zdrowiem. 3. Dostarczenie informacji na temat wpływu substancji szkodliwych (leki, tytoń, alkohol, dopalacze, środki odurzające) na zdrowie i życie ucznia, 4. Pokazanie możliwości poszukiwania dobrego sposobu życia bez pomocy używek i innych substancji szkodliwych dla zdrowia. 5. Uczenie, jak odmawiać, by uchronić się przed odrzuceniem. 6. Zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Treści poznanie zasad dotyczących: higieny osobistej, Sposoby realizacji pogadanki Realizatorzy nauczyciel przyrody pielęgniarka szkolna wychowawcy klas Osiągnięcia uczniów uczniowie znają zasady higieny osobistej, zdrowego żywienia programy pt. Żyj zdrowo, kolorowo, Mleko w szkole organizacja wyjść do gospodarstw p. Beata Kozłowska, p. Agnieszka Kanarek, pedagog szkolny, wychowawcy klas uczniowie znają zasady zdrowego żywienia, poznają zdrowe produkty żywnościowe, widzą potrzebę spożywania owoców i warzyw, samodzielnie przygotowują w salach drugie śniadanie, gazetki szkolne na temat zdrowego odżywiania się, 11
agroturystycznych, targowiska miejskiego i innych miejsc promujących zdrową żywność jak i chorób wynikających z nieprzestrzegania zdrowego stylu życia, higieny pracy ucznia pogadanki, prezentacje wychowawcy klas uczniowie znają zasady higieny pracy zapoznanie z rolą sportu i wypoczynku oraz rozwijanie zainteresowań sprzyjających zdrowemu stylowi życia gazetki promujące zdrowy styl życia uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych sportowych i innych formach pracy pozalekcyjnej: Grand Prix w tenisie stołowym. mistrzostwa szkoły w minipiłce siatkowej wychowawcy klas nauczyciele prowadzący takie zajęcia: p. Małgorzata Tochman p. Czesław Mitura p. Adam Musiał, p. Czesław Mitura, p. Małgorzata Tochman p. Adam Musiał, p. Czesław Mitura, p. Małgorzata Tochman uczniowie wiedzą, co zrobić, by zdrowo żyć uczniowie znają rolę sportu i rozwijają swoje zainteresowania, podnoszą swoją sprawność fizyczną 12
organizacja różnych form spędzania czasu promujących aktywność fizyczną rajd pieszy rajd rowerowy wycieczki zabawy i gry na świeżym powietrzu wychowawcy klas, nauczyciele wychowania fizycznego uczniowie chętnie biorą udział w różnego rodzaju formach czynnego wypoczynku /wycieczkach, rajdach, grach i zabawach na świeżym powietrzu/, zapoznanie z negatywnym wpływem substancji szkodliwych na organizm dziecka (leki, tytoń, alkohol, dopalacze i środki odurzające) realizacja odpowiednich treści na lekcjach przyrody i godzinach wychowawczych, warsztaty, prelekcje i prezentacje profilaktyczne nauczyciel przyrody, wychowawcy klas, pedagog szkolny, specjaliści, znają negatywne skutki zażywania substancji odurzających uczenie umiejętności obrony przed naciskiem ze strony rówieśników i osób dorosłych trening umiejętności wg scenariuszy programu Spójrz inaczej pedagog szkolny, wychowawcy klas uczniowie poznają sposoby obrony przed presją grupy prowadzenie rozmów na temat poszanowania godności ludzkiej, koleżeństwa i praw dziecka zapoznanie z Konwencją praw dziecka na lekcjach wychowawczych wychowawcy klas, Samorząd Uczniowski, nauczyciel historii uczniowie szanują się wzajemnie 13
i poprzez gazetkę informacyjną poznanie zasad ruchu drogowego oraz właściwego poruszania się po drogach publicznych (zdobycie karty rowerowej), lekcje wychowania komunikacyjnego w ramach zajęć technicznych, egzamin na kartę rowerową p. Dagmara Wrzos Piech, funkcjonariusz Policji, Straży Miejskiej uczniowie znają zasady poruszania się w ruchu drogowym rowerem i pieszo, kształtowanie postawy bezpiecznego i rozważnego zachowania się w trudnych sytuacjach prowadzenie pogadanek, warsztatów w zakresie bezpieczeństwa dzieci w domu i w szkole we współpracy z Policją, Strażą Miejską, Strażą Pożarną, szkolenie z zasad udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej wychowawcy klas, pedagog szkolny, p. Wiktor Flis uczniowie potrafią właściwie zachować się w sytuacji zagrożenia lub wypadku, wiedzą jak zachować się podczas ewakuacji i innych zagrożeń 14
Zadania: Cel 2. Zapobieganie zachowaniom agresywnym 1. Wzmacnianie pozytywnego obrazu samego siebie i samooceny. 2. Wdrażanie do współpracy jako formy zapobiegania zachowaniom agresywnym. 3. Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych. 4. Kształtowanie postaw otwartości wobec personelu szkoły. Treści Sposoby realizacji Realizatorzy Osiągnięcia uczniów rozwijanie zdolności, talentów i predyspozycji każdego ucznia, wdrażanie do efektywnego wykorzystania czasu wolnego wspólne poszukiwanie, praca wychowawcza, nauczycieli, bibliotekarza, pedagoga szkolnego, wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów, pedagog szkolny, bibliotekarz uczniowie umieją doskonalić swoje zdolności i właściwie gospodarować czasem wolnym zachęcanie do otwartości w stosunku do nauczycieli i pracowników szkoły praca wychowawcza, nauczycieli, bibliotekarza, pedagoga szkolnego, pracowników szkoły wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły uczniowie prezentują postawę otwartości uświadomienie, że wszelkie przejawy zapoznanie z odpowiednimi treściami Konwencji wychowawcy klas, pedagog szkolny, uczniowie starają się postępować zgodnie z ogólnie przyjętymi normami 15
przemocy są naruszeniem praw człowieka i ustalonych norm zachowania praw dziecka, Statutu szkoły (realizacja punktowego systemu oceny zachowania uczniów zawartego w Statucie Szkoły) bez naruszania praw człowieka uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów spotkanie z policjantem policjant, pedagog szkolny, wychowawcy klas uczniowie potrafią polubownie rozwiązywać konflikty kształtowanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie realizacje treści na lekcjach Wychowanie do życia w rodzinie i godzinach wychowawczych pedagog szkolny wychowawcy klas uczniowie mają pozytywny obraz samego siebie wyrabianie umiejętności dobrego kontaktu między uczniami i nauczycielami /prawidłowe relacje/ trening umiejętności wg programu wychowawczego Spójrz inaczej, praca ogólnowychowawcza wychowawcy klas, pedagog szkolny, pozostali nauczyciele, uczniowie nabywają umiejętności dobrego kontaktu z ludźmi 16
kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami Sposoby ewaluacji trening umiejętności wg programu Spójrz inaczej, włączanie się uczniów do aktywnej pracy w Samorządzie Uczniowskim, SKO i innych szkolnych organizacji wychowawcy klas, opiekunowie organizacji, pedagog szkolny uczniowie są tolerancyjni wobec innych Przewidziano ewaluowanie programu profilaktyki na koniec każdego roku szkolnego celem oceny jego realizacji i wprowadzenia modyfikacji przy pomocy: 1. bezpośredniej obserwacji, 2. analizy ilościowej i jakościowej dokumentacji wychowawczej i pedagogicznej, 3. efektów działań uczniów - wyniki konkursów, akcji i imprez zaplanowanych w programie, 4. okresowej informacji nauczycieli z realizacji programu profilaktyki, 5. ankiety dla uczniów/rodziców. Program profilaktyki został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w dniu 24 września 2015r. Anna Szczęsna /dyrektor/ Szczepan Piech /przewodniczący Rady Rodziców/ 17