STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA

Podobne dokumenty
PROJEKT NR 2 STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA

Stateczność ramy. Wersja komputerowa

ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 2 Z MECHANIKI BUDOWLI

Stateczność ramy - wersja komputerowa

OBLICZANIE RAM METODĄ PRZEMIESZCZEŃ WERSJA KOMPUTEROWA

POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH ZAKŁAD MACHANIKI BUDOWLI

DYNAMIKA RAM WERSJA KOMPUTEROWA

STATYKA Z UWZGLĘDNIENIEM DUŻYCH SIŁ OSIOWYCH

ALGORYTM STATYCZNEJ ANALIZY MES DLA KRATOWNICY

Autor: mgr inż. Robert Cypryjański METODY KOMPUTEROWE

Rozwiązanie stateczności ramy MES

1. METODA PRZEMIESZCZEŃ

Zad.1 Zad. Wyznaczyć rozkład sił wewnętrznych N, T, M, korzystając z komputerowej wersji metody przemieszczeń. schemat konstrukcji:

PROJEKT NR 1 METODA PRZEMIESZCZEŃ

Projekt nr 1. Obliczanie przemieszczeń z zastosowaniem równania pracy wirtualnej

Mechanika i Budowa Maszyn

UTRATA STATECZNOŚCI. O charakterze układu decyduje wielkośćobciążenia. powrót do pierwotnego położenia. stabilnego do stanu niestabilnego.

2kN/m Zgodnie z wyznaczonym zadaniem przed rozpoczęciem obliczeń dobieram wstępne przekroje prętów.

PRZYKŁADOWE ZADANIA. ZADANIE 1 (ocena dostateczna)

Narysować wykresy momentów i sił tnących w belce jak na rysunku. 3ql

gruparectan.pl 1. Metor Strona:1 Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą przemieszczeń Rys. Schemat układu Współrzędne węzłów:

Mechanika ogólna Wydział Budownictwa Politechniki Wrocławskiej Strona 1. MECHANIKA OGÓLNA - lista zadań 2016/17

Obliczanie układów statycznie niewyznaczalnych metodą sił.

Al.Politechniki 6, Łódź, Poland, Tel/Fax (48) (42) Mechanika Budowli. Inżynieria Środowiska, sem. III

5. METODA PRZEMIESZCZEŃ - PRZYKŁAD LICZBOWY

[ P ] T PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES. [ u v u v u v ] T. wykład 4. Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia)

Przykład 1 Dany jest płaski układ czterech sił leżących w płaszczyźnie Oxy. Obliczyć wektor główny i moment główny tego układu sił.

1. Silos Strona:1 Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą sił Rys. Schemat układu ...

MODELOWANIE ZA POMOCĄ MES Analiza statyczna ustrojów powierzchniowych

Obsługa programu Soldis

METODA SIŁ KRATOWNICA

Podstawowe przypadki (stany) obciążenia elementów : 1. Rozciąganie lub ściskanie 2. Zginanie 3. Skręcanie 4. Ścinanie

Dr inż. Janusz Dębiński

ĆWICZENIE 7 Wykresy sił przekrojowych w ustrojach złożonych USTROJE ZŁOŻONE. A) o trzech reakcjach podporowych N=3

Linie wpływu w belce statycznie niewyznaczalnej

Katedra Mechaniki Konstrukcji ĆWICZENIE PROJEKTOWE NR 1 Z MECHANIKI BUDOWLI

Politechnika Białostocka

Wyboczenie ściskanego pręta

Mechanika teoretyczna

Zgodnie z wyznaczonym zadaniem przed rozpoczęciem obliczeo dobieram wstępne przekroje prętów.

gruparectan.pl 1. Silos 2. Ustalenie stopnia statycznej niewyznaczalności układu SSN Strona:1 Dla danego układu wyznaczyć MTN metodą sił

3. METODA PRZEMIESZCZEŃ - ZASADY OGÓLNE

F + R = 0, u A = 0. u A = 0. f 0 f 1 f 2. Relację pomiędzy siłami zewnętrznymi i wewnętrznymi

Najprostszy element. F+R = 0, u A = 0. u A = 0. Mamy problem - równania zawierają siły, a warunek umocowania - przemieszczenia

Z1/7. ANALIZA RAM PŁASKICH ZADANIE 3

Metoda Różnic Skończonych (MRS)

PODSTAWY MECHANIKI OŚRODKÓW CIĄGŁYCH

WIADOMOŚCI WSTĘPNE, PRACA SIŁ NA PRZEMIESZCZENIACH

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH

Podpory sprężyste (podatne), mogą ulegać skróceniu lub wydłużeniu pod wpływem działających sił. Przemieszczenia występujące w tych podporach są

Wykład nr 2: Obliczanie ramy przesuwnej metodą przemieszczeń

1. PODSTAWY TEORETYCZNE

5.1. Kratownice płaskie

4. ELEMENTY PŁASKIEGO STANU NAPRĘŻEŃ I ODKSZTAŁCEŃ

WYZNACZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W BELCE

Projekt nr 4. Dynamika ujęcie klasyczne

Pytania przygotowujące do egzaminu z Wytrzymałości Materiałów sem. I studia niestacjonarne, rok ak. 2015/16

Pierwsze komputery, np. ENIAC w 1946r. Obliczenia dotyczyły obiektów: o bardzo prostych geometriach (najczęściej modelowanych jako jednowymiarowe)

Obliczanie układów statycznie niewyznaczalnych. metodą sił

Z1/2 ANALIZA BELEK ZADANIE 2

Metoda elementów skończonych w mechanice konstrukcji / Gustaw Rakowski, Zbigniew Kacprzyk. wyd. 3 popr. Warszawa, cop

Zadanie: Narysuj wykres sił normalnych dla zadanej kratownicy i policz przemieszczenie poziome węzła G. Zadanie rozwiąż metodą sił.

gruparectan.pl 1. Kratownica 2. Szkic projektu 3. Ustalenie warunku statycznej niewyznaczalności układu Strona:1

POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Zakład Mechaniki Budowli LINIE WPŁYWOWE SIŁ W UKŁADACH STATYCZNIE WYZNACZALNYCH

1. Obciążenie statyczne


Analiza I i II rzędu. gdzie α cr mnożnik obciążenia krytycznego według procedury

Z-LOG-0133 Wytrzymałość materiałów Strength of materials

Metoda elementów skończonych

NOŚNOŚĆ GRANICZNA

ĆWICZENIE 6 Kratownice

Budownictwo I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) niestacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)

Przykład obliczeniowy wyznaczenia imperfekcji globalnych, lokalnych i efektów II rzędu P3 1

Konstrukcje betonowe Wykład, cz. II

Część ZADANIA - POWTÓRKA ZADANIA - POWTÓRKA. Zadanie 1

Materiały do wykładu na temat Obliczanie sił przekrojowych, naprężeń i zmian geometrycznych prętów rozciąganych iściskanych bez wyboczenia.

Wstęp. Numeryczne Modelowanie Układów Ciągłych Podstawy Metody Elementów Skończonych. Warunki brzegowe. Elementy

Karta (sylabus) przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I stopnia o profilu: A P

Stateczność ram stalowych z węzłami podatnymi

Spis treści Rozdział I. Membrany izotropowe Rozdział II. Swobodne skręcanie izotropowych prętów pryzmatycznych oraz analogia membranowa

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu:

Treść ćwiczenia T6: Wyznaczanie sił wewnętrznych w belkach

2. Pręt skręcany o przekroju kołowym

MECHANIKA I WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW - OBLICZANIE SIŁ WEWNĘTRZNYCH W BELKACH

Mechanika ogólna Kierunek: budownictwo, sem. II studia zaoczne, I stopnia inżynierskie

Z1/1. ANALIZA BELEK ZADANIE 1

METODY KOMPUTEROWE W MECHANICE

WPROWADZENIE DO PROGRAMU FEAS - KAM Wersja r.

Przykład 9.2. Wyboczenie słupa o dwóch przęsłach utwierdzonego w fundamencie

Wytrzymałość materiałów Strength of materials

Zastosowanie MES do rozwiązania problemu ustalonego przepływu ciepła w obszarze 2D

PŁYTY OPIS W UKŁADZIE KARTEZJAŃSKIM Charakterystyczne wielkości i równania

DYNAMIKA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Wytrzymałość materiałów Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Kod przedmiotu:

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Drgania układu o wielu stopniach swobody

MECHANIKA BUDOWLI I. Prowadzący : dr inż. Hanna Weber pok. 225, weber@zut.edu.pl strona:

Ć w i c z e n i e K 3

ROZWIĄZANIE PROBLEMU NIELINIOWEGO

Transkrypt:

Politechnika Poznańska Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Instytut Konstrukcji Budowlanych Zakład Mechaniki Budowli Studia Stacjonarne II Stopnia I rok Semestr II 21/211 STATECZNOŚĆ RAM WERSJA KOMPUTEROWA Wykonał: inż. Daniel Rejek Grupa Dziekańska 4MBP Poznań, 2.12.21r.

Dla układu 13 przedstawionego na rysunku należy: 1. Dowolną metodą znaleźć rozkład sił normalnych w prętach od zadanego obciążenia jednoparametrowego. 2. Zbudować globalne macierze: sztywności i geometryczną przez agregację macierzy elementowych. 3. Obliczyć wartość obciążenia krytycznego i narysować postać wyboczenia 4. Obliczyć przemieszczenia i siły przekrojowe uwzględniając siły osiowe dla obciążenia odpowiadającego połowie obciążenia krytycznego (wykonać jedną iterację). 1. Dane: 1 25 = ܧ ଶ൨ Pręt 1 - dwuteownik I2 Część I statyka 1 ሾmସ ሿ 214 = ܫ 1 ସ ሾm ଶ ሿ 33.5 = ܣ 1 214 1 = 4387ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 33.5 1 ସ = 68675ሾ ሿ 25 = ܣܧ Pręt 2 - dwuteownik I24 1 ሾmସ ሿ 425 = ܫ 1 ସ ሾm ଶ ሿ 46.1 = ܣ 1 425 1 = 8712.5ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 46.1 1 ସ = 9455ሾ ሿ 25 = ܣܧ 2

2. Oznaczenie prętów układu i określenie liczby niewiadomych: 3. Wykres sił normalnych N (wykonany za pomocą RM-Win): -44,9 3-6,6-6,6 2,6-44,9-45,2 1 4-45,2,6 3

4. Macierze sztywności i geometryczne dla poszczególnych prętów: ܭ = ܭ - macierz sztywności elementu dla układu globalnego ܭ ܭ - macierz sztywności elementu dla układu lokalnego - macierz transformacji ܥ = ቂ ߙ ݏ ߙݏ ൩ ߚݏ ߙ ݏ = ܥ ቃ ܥ 1 - kąt między osią x układu globalnego a osią ~ x układu lokalnego ߙ ܭ = ܭ - macierz geometryczna elementu dla układu globalnego ܭ ܭ - macierz geometryczna elementu dla układu lokalnego 4

4.1. Macierz sztywności i geometryczna dla pręta I (obustronnie utwierdzonego). Dwuteownik I2: = 4.ሾ ሿ 1 33.5 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 214 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 45.2ሾ ሿ 1 214 1 = 4387ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 33.5 1 ସ = 68675ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz sztywności elementu dla układu lokalnego: ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ܭ = 1 ଷ ଶ ܫܧ 4 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 = ଶ ܣܧ ܫܧ 12 ܫܧ 6 ܫܧ 6 ے ଶ ܫܧ 4 1,716875E+5-1,716875E+5 822,5625 1645,125-822,5625 1645,125 1645,125 4387-1645,125 2193,5 1,716875E+5-1,716875E+5-822,5625-1645,125 822,5625-1645,125 ے -1645,125 4387 1645,125 2193,5 Macierz geometryczna elementu dla układu lokalnego: = ܭ 36 3 3 4 ଶ 3 36 3 ଶ 3 36 3 3 ଶ = 36 3 ے 3 4 ଶ,,,,,,, -13,56-4,52, 13,56-4,52, -4,52-24,17, 4,52 6,27,,,,,,, 13,56 4,52, -13,56 4,52 ے, -4,52 6,27, 4,52-24,17 5

Macierz transformacji = ሾ ሿ: ߙ ݏ ߙݏ ܥ ൩ = ቂ ߙݏ ߙ ݏ = ܥ = ቃ ܥ 1-1 1 1-1 1 ے 1 Macierz sztywności elementu dla układy globalnego: = ܭ = ܭ 822,5625 1645,125-822,5625 1645,125 171687,5-171687,5 1645,125 4387-1645,125 2193,5-822,5625-1645,125 822,5625-1645,125-171687,5 171687,5 ے 1645,125 2193,5-1645,125 4387 Macierz geometryczna elementu dla układu globalnego: = ܭ = ܭ -13,56-4,52 13,56-4,52-4,52-24,1667 4,52 6,26667 13,56 4,52-13,56 4,52 ے -4,52 6,26667 4,52-24,1667 6

4.2. Macierz sztywności i geometryczna dla pręta II (obustronnie utwierdzonego). Dwuteownik I2 = 3.ሾ ሿ 1 33.5 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 214 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 44.9ሾ ሿ 1 214 1 = 4387ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 33.5 1 ସ = 68675ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz sztywności elementu dla układu lokalnego: ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ܭ = 1 ଷ ଶ ܫܧ 4 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 = ଶ ܣܧ ܫܧ 12 ܫܧ 6 ܫܧ 6 ے ଶ ܫܧ 4 2,289167E+5-2,289167E+5 1949,777778 2924,667-1949,78 2924,667 2924,666667 5849,333-2924,67 2924,667-2,289167E+5 2,289167E+5-1949,7778-2924,67 1949,778-2924,67 ے 2924,666667 2924,667-2924,67 5849,333 Macierz geometryczna elementu dla układu lokalnego: = ܭ 36 3 3 4 ଶ 3 36 3 ଶ 3 36 3 3 ଶ = 36 3 ے 3 4 ଶ,,,,,,, -17,96-4,49, 17,96-4,49, -4,49-17,96, 4,49 4,49,,,,,,, 17,96 4,49, -17,96 4,49 ے, -4,49 4,49, 4,49-17,96 7

Macierz transformacji = ሾ ሿ: ߙ ݏ ߙݏ ܥ ൩ = ቂ ߙݏ ߙ ݏ = ܥ = ቃ ܥ 1-1 1 1-1 1 ے 1 Macierz sztywności elementu dla układy globalnego: = ܭ = ܭ 1949,777778 2924,667-1949,777778 2924,667 228916,6667-228917 2924,666667 5849,333-2924,666667 2924,667-1949,777778-2924,67 1949,777778-2924,67-228916,6667 228916,7 ے 2924,666667 2924,667-2924,666667 5849,333 Macierz geometryczna elementu dla układu globalnego: = ܭ = ܭ -17,96-4,49 17,96-4,49-4,49-17,96 4,49 4,49 17,96 4,49-17,96 4,49 ے -4,49 4,49 4,49-17,96 8

4.3. Macierz sztywności i geometryczna dla pręta III (obustronnie utwierdzonego). Dwuteownik I24: = 6.ሾ ሿ 1 46.1 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 425 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 6.6ሾ ሿ 1 425 1 = 8712.5ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 46.1 1 ସ = 9455ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz sztywności elementu dla układu lokalnego: ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ܭ = 1 ଷ ଶ ܫܧ 4 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 ଶ ܣܧ ܫܧ 6 ܫܧ 12 ଶ ܫܧ 2 ܫܧ 6 = ଶ ܣܧ ܫܧ 12 ܫܧ 6 ܫܧ 6 ے ଶ ܫܧ 4 1,57583E+5-1,57583E+5 484,278 1452,83-484,28 1452,83 1452,83 588,333-1452,8 294,167-1,57583E+5 1,57583E+5-484,278-1452,8 484,278-1452,8 ے 1452,83 294,167-1452,8 588,333 Macierz geometryczna elementu dla układu lokalnego: = ܭ 36 3 3 4 ଶ 3 36 3 ଶ 3 36 3 3 ଶ = 3 36 ے 3 4 ଶ,,,,,,, -12,12-6,6, 12,12-6,6, -6,6-48,48, 6,6 12,12,,,,,,, 12,12 6,6, -12,12 6,6, -6,6 12,12, 6,6-48,48 ے 9

Macierz transformacji = ሾ ሿ: ߙ ݏ ߙݏ ܥ ൩ = ቂ ߙݏ ߙ ݏ = ܥ = ቃ ܥ 1 1 1 1 1 1 ے 1 Macierz sztywności elementu dla układy globalnego: = ܭ = ܭ 15758,3333-15758,3333 484,278 1452,83-484,28 1452,83 1452,83 588,333-1452,8 294,167-15758,3333 15758,3333-484,28-1452,8 484,278-1452,8 ے 1452,83 294,167-1452,8 588,333 Macierz geometryczna elementu dla układu globalnego: = ܭ = ܭ -12,12-6,6 12,12-6,6-6,6-48,48 6,6 12,12 12,12 6,6-12,12 6,6 ے -6,6 12,12 6,6-48,48 1

4.4. Macierz sztywności i geometryczna dla pręta IV (przegub z prawej). Dwuteownik I24: = ξ4 ଶ + 6 ଶ = 7.211ሾ ሿ 1 46.1 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 425 = ܫ ሾm ସ ሿ 1 ቂ 25 = ܧ మቃ =.6ሾ ሿ 1 425 1 = 8712.5ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 46.1 1 ସ = 9455ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz sztywności elementu dla układu lokalnego: ଶ ܣܧ ܫܧ 3 ܫܧ 3 ܭ = 1 ଷ ଶ ܫܧ 3 ܫܧ 3 ଶ ܣܧ ܫܧ 3 ܫܧ 3 ଶ ܣܧ ܫܧ 3 = ܫܧ 3 ଶ ܣܧ ܫܧ 3 ے 1,31567E+5-1,31567E+5 6,97719E+1 5,26585E+2-6,97719E+1-5,26585E+2 5,26585E+2 3,624671E+3 1,31567E+5-1,31567E+5-6,97719E+1-5,26585E+2 6,97719E+1 ے Macierz geometryczna elementu dla układu lokalnego: = ܭ 36 6 6 6 ଶ 3 6 36 36 = 6 36 ے,,,99847455,12 -,9984746,,12,86532 -,12,, -,99847455 -,12,99847455 ے, 11

Macierz transformacji = ૡ. =. ሾ ሿ: ߙ ݏ ߙݏ ܥ ൩ = ቂ ߙݏ ߙ ݏ = ܥ = ቃ ܥ 1 -,8325948 -,554699216,554699216 -,8325948 1 -,8325948 -,554699216,554699216 -,8325948 ے 1 Macierz sztywności elementu dla układy globalnego: = ܭ = ܭ 9753,16549 6455,48449 278,824299-9753,16549-6455,48449 6455,48449 4373,266-418,237544-6455,48449-4373,266 278,824299-418,237544 3624,67642-278,824299 418,237544-9753,16549-6455,48449-278,824299 9753,16549 6455,48449-6455,48449-4373,266 418,237544 6455,48449 4373,266 ے Macierz geometryczna elementu dla układu globalnego: = ܭ = ܭ,3722185 -,4683396,66564 -,3722185,4683396 -,4683396,6912527 -,9985,4683396 -,6912527,6656396 -,99846114,86532 -,6656396,99846114 -,3722185,4683396 -,6656,3722185 -,46834,4683396 -,6912527,99846 -,4683396,6912527 ے 5. Macierz sztywności i geometryczna dla całego układu w układnie globalnym: Tabela powiązań: Nr pręta: 1 2 3 4 5 6 I 1 2 3 4 5 6 II 4 5 6 7 8 9 III 7 8 9 1 11 12 IV 13 14 15 4 5 16 12

: agregacji Macierz sztywności dla całego układu po K 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 1 822,5625 1645,125-822,5625 1645,125 2 171687,5-171687,5 3 1645,125 4387-1645,125 2193,5 4-822,5625-1645,125 93525,56 6455,484 1279,5417-1949,7778 2924,6667-9753,165-6455,484-278,82429 5-171688 6455,484 44977,43-228916,67-6455,484-4373,261 418,2375 6 1645,125 2193,5 1279,5417 1236,333-2924,6667 2924,6667 7-1949,7778-2924,6667 159458,11-2924,6667-15758,33 8-228916,67 2294,69 1452,833-484,2778 1452,833 9 2924,6667 2924,6667-2924,6667 1452,833 11657,667-1452,833 294,1667 1-15758,33 15758,33 11-484,2778-1452,833 484,2778-1452,833 12 1452,833 294,1667-1452,833 588,3333 13-9753,165-6455,484 9753,165 6455,484 278,82429 14-6455,484-4373,261 6455,484 4373,261-418,2375 15-278,82429 418,2375 278,82429-418,2375 3624,676 16 Pret I Pręt II Pręt III Pręt IV 13

Macierz geometryczna całego układu po agregacji - : Kg 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 1-13,56-4,52 13,56-4,52 2 3-4,52-24,16667 4,52 6,266667 4 13,56 4,52-31,489278 -,46834,3 17,96-4,49 -,3722185,46834 -,665639 5 -,46834,691253,4683396 -,691253,998461 6-4,52 6,266667,3-42,66667 4,49 4,49 7 17,96 4,49-17,96 4,49 8-12,12-6,6 12,12-6,6 9-4,49 4,49 4,49-6,6-66,44 6,6 12,12 1 11 12,12 6,6-12,12 6,6 12-6,6 12,12 6,6-48,48 13 -,37222,46834,3722185 -,46834,665639 14,46834 -,691253 -,4683396,691253 -,998461 15 -,665639,998461,6656396 -,998461,86532 16 Pret I Pręt II Pręt III Pręt IV 14

Po uwzględnieniu warunków podparcia (należy wykreślić wiersze oraz kolumny nr: 1,2,3,1,11,12,13,14,15, oraz redukcji momentu w przegubie nr 16) otrzymano zredukowane macierze w postaci (pozostają niewiadome 4,5,6,7,8,9) = ܭ 93525,5577 6455,48449 1279,541667-1949,777778 2924,666667 6455,48449 44977,4273-228916,6667 1279,541667 1236,33333-2924,666667 2924,666667-1949,777778-2924,666667 159458,1111-2924,666667-228916,6667 2294,6944 1452,83333 ے 2924,666667 2924,666667-2924,666667 1452,83333 11657,66667 = ܭ -31,4893 -,468,3 17,96-4,49 -,468,69125,3-42,667 4,49 4,49 17,96 4,49-17,96 4,49-12,12-6,6 ے -4,49 4,49 4,49-6,6-66,44 Cześć II - Stateczność 1. Wartości własne obciążenia krytycznego oraz wektor przemieszczeń węzłów po utracie stateczności: Wyznaczenie wartości obciążenia krytycznego sprowadza się do rozwiązania równania równowagi układu: = ݍ ሻ ܭ ߣ + ܭሺ Sprowadzając powyższe równanie do rozwiązania problemu własnego otrzymuję się: = ݍ ൰ቇܭ ߣ ൬ 1 ܭቆ Macierz A macierz geometryczna Macierz B macierz sztywności Do rozwiązania równania problemu własnego posłużono się programem UPW: 15

DANE MACIERZ A ---------------------------------------------------------------------- ROZWIAZANIE UOGOLNIONEGO PROBLEMU WLASNEGO ---------------------------------------------------------------------- -.314893E+2 *-.468E-1 *.3E-1 *.1796E+2 *.E+ *-.449E+1 * -.468E-1 *.69125E-1 *.E+ *.E+ *.E+ *.E+ *.3E-1 *.E+ *-.42667E+2 *.449E+1 *.E+ *.449E+1 *.1796E+2 *.E+ *.449E+1 *-.1796E+2 *.E+ *.449E+1 *.E+ *.E+ *.E+ *.E+ *-.1212E+2 *-.66E+1 * -.449E+1 *.E+ *.449E+1 *.449E+1 *-.66E+1 *-.6644E+2 * MACIERZ B.935255E+5 *.64555E+5 *.127954E+4 *-.194978E+4 *.E+ *.292467E+4 *.64555E+5 *.44977E+6 *.E+ *.E+ *-.228917E+6 *.E+ *.127954E+4 *.E+ *.12363E+5 *-.292467E+4 *.E+ *.292467E+4 * -.194978E+4 *.E+ *-.292467E+4 *.159458E+6 *.E+ *-.292467E+4 *.E+ *-.228917E+6 *.E+ *.E+ *.22941E+6 *.14528E+4 *.292467E+4 *.E+ *.292467E+4 *-.292467E+4 *.14528E+4 *.116577E+5 * ---------------------------------------------------------------------- WYNIKI ---------------------------------------------------------------------- WARTOSCI WLASNE NR REAL IMAG 1.157549E-6.E+ 2 -.379644E-4.E+ 3 -.1334E-3.E+ 4 -.49511E-3.E+ 5 -.339282E-2.E+ 6 -.744746E-2.E+ WEKTORY WLASNE WEKTOR NR 1 NR REAL IMAG 1 -.425859E-2.E+ 2.997382E+.E+ 3 -.515214E-3.E+ 4 -.44647E-2.E+ 5.312551E-2.E+ 6 -.333825E-3.E+ WEKTOR NR 2 NR REAL IMAG 1 -.685473E+.E+ 16

2.53165E-1.E+ 3 -.118123E+.E+ 4 -.18324E+1.E+ 5 -.8662E-1.E+ 6 -.273421E-1.E+ WEKTOR NR 3 NR REAL IMAG 1.152294E-1.E+ 2.466117E+.E+ 3 -.28842E-1.E+ 4 -.16627E+.E+ 5.93267E+.E+ 6 -.955455E-1.E+ WEKTOR NR 4 NR REAL IMAG 1.1E+1.E+ 2 -.328256E+.E+ 3 -.1618E-1.E+ 4 -.279981E+.E+ 5 -.36886E+.E+ 6 -.329565E-1.E+ WEKTOR NR 5 NR REAL IMAG 1 -.248892E-1.E+ 2.783213E-2.E+ 3.74291E+.E+ 4.12319E-1.E+ 5.851664E-2.E+ 6.39355E+.E+ WEKTOR NR 6 NR REAL IMAG 1.161273E-1.E+ 2 -.15819E-2.E+ 3.762575E+.E+ 4 -.355751E-2.E+ 5.121459E-2.E+ 6 -.1E+1.E+ ---------------------------------------------------------------------- KONIEC OBLICZEN - SPRAWDZ DANE ---------------------------------------------------------------------- 17

Po przekształceniu ߣ ௭௭ = otrzymano: ఒ ଵ UPW λ 1,57549E-7-6347232 -3,79644E-5 2634,47 -,1334 968,167 -,49511 238,69 -,339282 294,741 -,744746 134,274 Wynika z tego iż: = 134.274 ߣ Wektor własny dla ߣ równy jest: ସ ݍ ହ ݍ ݍ = ݍ ݍ = ݍ ے ଽ ݍ,161273 -,15819,7622575 -,355751,121459 ے 1-2. Przemieszczenia punktów i funkcje kształtu: Przemieszczenie punktu opisuję się ogólnie: ሻݐሺݍ ሺݔሻ ሻݐ =, ݔሺݑ Co jest równoznaczne z zapisem: ݍ ସ ସሺݔሻ ଵ + ݍ ଵሺݔሻ = ݑ ݍ ሺݔሻ ݍ ହ + ହሺݔሻ ݍ ଷ + ଷሺݔሻ ݍ ଶ + ଶሺݔሻ = ݒ gdzie: przemieszczenie po kierunku równoległym do elementu ݑ przemieszczenie po kierunku prostopadłym do elementu ݒ funkcje kształtu 18

Funkcje kształtu dla poszczególnych elementów w zależności od sposobu ich podparcia: Pręt obustronnie utwierdzony Pręt z przegubem na prawym końcu ଵሺݔሻ = 1 ݔ ଶሺݔሻ = 1 3 ൬ ݔ ଶ ൰ + 2 ൬ ݔ ଷ ൰ ଶ ଷሺݔሻ = ݔ ቈ1 2 + ൰ ݔ ൬ݔ ଵሺݔሻ = 1 ݔ ଶሺݔሻ = 1 3 ଶ 2 ൬ݔ ൰ + 1 ଷ 2 ൬ݔ ൰ ଷሺݔሻ = ݔ ቈ1 3 2 ݔ + 1 ଶ 2 ൬ݔ ൰ ସሺݔሻ = ݔ ହሺݔሻ = 3 ൬ ݔ ଶ ൰ 2 ൬ ݔ ଷ ൰ ଶ ሺݔሻ = ݔ ቈ + ൰ ݔ ൬ݔ ସሺݔሻ = ݔ ହሺݔሻ = 3 ଶ 2 ൬ݔ ൰ 1 ଷ 2 ൬ݔ ൰ ሺݔሻ = 3. Przemieszczenia poszczególnych prętów: ݍ = ݍ gdzie: ݍ wektor przemieszczeń lokalnych danego pręta - wektor przemieszczeń globalnych danego pręta ݍ - macierz transformacji 3.1. Pręt I obustronnie utwierdzony: Wektor przemieszczeń globalnych: = ݍ,161273 -,15819 ے,7622575 Wektor przemieszczeń lokalnych: = ݍ 19

,15819,161273 ے,7622575 Funkcje kształtu: ݔ ݔ ଵሺݔሻ ଶሺݔሻ ଷሺݔሻ ସሺݔሻ ହሺݔሻ ሺݔሻ,, 1, 1,,,,, 1,,25,75,8231,5625,25,15625 -,1875 2,,5,5,375,5,5,5 -,5 3,,75,25 -,5469,1875,75,84375 -,5625 4, 1,,,, 1, 1,, Przemieszczenia punktów: ݒ ݑ ݔ,,, 1,,4 -,144 2,,79 -,3737 3,,119 -,41516 4,,158,1613 3.2. Pręt II obustronnie utwierdzony: Wektor przemieszczeń globalnych: = ݍ,161273 -,1582,7622575 -,35575,12146 ے 1,- Wektor przemieszczeń lokalnych: = ݍ,158,1613,76226 -,121 -,356 ے 1,- 2

Funkcje kształtu: ݔ ݔ ଵሺݔሻ ଶሺݔሻ ଷሺݔሻ ସሺݔሻ ହሺݔሻ ሺݔሻ,, 1, 1,,,,,,75,25,75,8231,42188,25,15625 -,1463 1,5,5,5,375,375,5,5 -,375 2,25,75,25 -,5469,1463,75,84375 -,42188 3, 1,,,, 1, 1,, Przemieszczenia punktów: ݒ ݑ ݔ,,158,1613,75,88,47488 1,5,18,66512 2,25 -,52,52518 3, -,121 -,356 3.3. Pręt III obustronnie utwierdzony: Wektor przemieszczeń globalnych: = ݍ -,35575,12146 1,-,, ے, Wektor przemieszczeń lokalnych: = ݍ -,356,1215 1- ے Funkcje kształtu: ݔ ݔ ଵሺݔሻ ଶሺݔሻ ଷሺݔሻ ସሺݔሻ ହሺݔሻ ሺݔሻ,, 1, 1,,,,, 1,5,25,75,8231,84375,25,15625 -,28125 3,,5,5,375,75,5,5 -,75 4,5,75,25 -,5469,28125,75,84375 -,84375 6, 1,,,, 1, 1,, 21

Przemieszczenia punktów: ݒ ݑ ݔ, -,356,121 1,5 -,267 -,84275 3, -,178 -,74954 4,5 -,89 -,28132 6,,, 3.4. Pręt IV przegub na prawym końcu: = ݍ Wektor przemieszczeń globalnych:,161273 -,1582 ے Wektor przemieszczeń lokalnych: = ݍ -,1254,126 ے Funkcje kształtu: ݔ ݔ ଵሺݔሻ ଶሺݔሻ ଷሺݔሻ ସሺݔሻ ହሺݔሻ ሺݔሻ,, 1, 1,,,,, 1,8,25,75,9146 1,1835,25,8594, 3,61,5,5,6875 1,3526,5,3125, 5,41,75,25,36719,8454,75,63281, 7,21 1,,,, 1, 1,, Przemieszczenia punktów: ݒ ݑ ݔ,,, 1,8 -,314,88 3,61 -,627,321 5,41 -,941,649 7,21 -,1254,126 22

3.5. Postać utraty stateczności: 4. Obliczenie przemieszczeń i sił przekrojowych uwzględniając siły osiowe dla obciążenia odpowiadającego połowie obciążenia krytycznego (wykonanie jednej iteracji): Zadanie sprowadza się do rozwiązania problemu w postaci: = ݍ ഥܭ ഥ ଵܭ = ݍ Gdzie: wektor przemieszczeń węzłowych układu ݍ ቁቃ - nowa macierz sztywności układu ߣ ቀ ଵ ଶ ܭ + ܭቂ ഥܭ = - wektor sił 1 = 67.137 134.274 1 = ߣ 2 2 23

Rama obciążona siłami przemnożonymi przez ଵ ߣ ଶ = ଵ 134.274 = 67.137 ଶ 4.1. Wykres sił normalnych N (wykonany za pomocą RM-Win) - punkt odniesienia dla kolejnych obliczeń iteracja zerowa. -3,E+3 3-4,1E+3-4,1E+3 2-3,E+3 38,643-3,E+3 1 4-3,E+3 38,643 24

4.2. Macierze geometryczne i nowe sztywności dla poszczególnych prętów: 4.2.1. Pręt I (obustronnie utwierdzony). Dwuteownik I2: = 4.ሾ ሿ 1 33.5 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 214 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 335.363ሾ ሿ 1 214 1 = 4387ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 33.5 1 ସ = 68675ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz geometryczna w układzie lokalnym: = ܭ -91,61-33,537 91,61-33,537-33,537-1618,861 33,537 44,715 91,61 33,537-91,61 33,537 ے -33,537 44,715 33,537-1618,861 Macierz geometryczna w układzie globalnym: = ܭ -91,695-33,5365 91,695-33,5365-33,5365-1618,861 33,5365 44,7153 91,695 33,5365-91,695 33,5365 ے -33,5365 44,7153 33,5365-1618,861 Nowa macierz sztywności w układzie globalnym: = ܭ + ܭ = ഥܭ -8,847E+1,E+ 1,34159E+3 8,847E+1,E+ 1,34159E+3,E+ 1,71688E+5,E+,E+ -1,71688E+5,E+ 2,59822E+3 1,34159E+3,E+ 2,76814E+3-1,34159E+3,E+ 8,847E+1,E+ -1,34159E+3-8,847E+1,E+ -1,34159E+3,E+ -1,71688E+5,E+,E+ 1,71688E+5,E+ ے 2,76814E+3 1,34159E+3,E+ 2,59822E+3-1,34159E+3,E+ 25

4.2.2. Pręt II (obustronnie utwierdzony). Dwuteownik I2: = 3.ሾ ሿ 1 33.5 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 214 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 313.928ሾ ሿ 1 214 1 = 4387ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 33.5 1 ସ = 68675ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz geometryczna w układzie lokalnym: = ܭ,,,,,,, -125,571-31,393, 125,571-31,393, -31,393-125,571, 31,393 31,393,,,,,,, 125,571 31,393, -125,571 31,393 ے, -31,393 31,393, 31,393-125,571 Macierz geometryczna w układzie globalnym: = ܭ -125,57-31,393 125,571-31,393-31,393-125,57 31,3928 31,3928 125,571 31,3928-125,57 31,3928 ے -31,393 31,3928 31,3928-125,57 Nowa macierz sztywności w układzie globalnym: = ܭ + ܭ = ഥܭ 7,4427E+2,E+ 2,62327E+3-7,4427E+2,E+ 2,62327E+3,E+ 2,28917E+5,E+,E+ -2,28917E+5,E+ 3,2266E+3 2,62327E+3,E+ 4,64376E+3-2,62327E+3,E+ -7,4427E+2,E+ -2,62327E+3 7,4427E+2,E+ -2,62327E+3,E+ -2,28917E+5,E+,E+ 2,28917E+5,E+ ے 4,64376E+3 2,62327E+3,E+ 3,2266E+3-2,62327E+3,E+ 26

4.2.3. Pręt III (obustronnie utwierdzony). Dwuteownik I24: = 6.ሾ ሿ 1 46.1 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 425 = ܫ ሾm ସ ሿ 25 = ܧ 1 ቂ మቃ = 6.6ሾ ሿ 1 425 1 = 8712.5ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 46.1 1 ସ = 9455ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz geometryczna w układzie lokalnym: = ܭ,,,,,,, -813,149-46,575, 813,149-46,575, -46,575-3252,598, 46,575 813,149,,,,,,, 813,149 46,575, -813,149 46,575, -46,575 813,149, 46,575-3252,598 ے Macierz geometryczna w układzie globalnym: = ܭ -813,149-46,575 813,1494-46,575-46,575-3252,6 46,5747 813,1494 813,1494 46,5747-813,149 46,5747 ے -46,575 813,1494 46,5747-3252,6 Nowa macierz sztywności w układzie globalnym: = ܭ + ܭ = ഥܭ 1,5758E+5,E+,E+ -1,5758E+5,E+,E+,E+ -3,29122E+2 1,4551E+3,E+ 3,29122E+2 1,4551E+3,E+ 1,4551E+3 2,55574E+3,E+ -1,4551E+3 3,71732E+3-1,5758E+5,E+,E+ 1,5758E+5,E+,E+,E+ 3,29122E+2-1,4551E+3,E+ -3,29122E+2-1,4551E+3 ے 2,55574E+3,E+ 1,4551E+3 3,71732E+3,E+ -1,4551E+3 27

4.2.4. Pręt IV (przegub z prawej strony). Dwuteownik I24: = 7.211ሾ ሿ 1 46.1 = ܣ ସ ሾm ଶ ሿ 1 425 = ܫ ሾm ସ ሿ 1 ቂ 25 = ܧ మቃ = 38.643ሾ ሿ 1 425 1 = 8712.5ሾ ଶሿ 25 = ܫܧ 1 46.1 1 ସ = 9455ሾ ሿ 25 = ܣܧ Macierz geometryczna w układzie lokalnym: = ܭ,, 6,43675357 7,7286-6,4367536, 7,7286 55,7393-7,7286,, -6,43675357-7,7286 6,43675357 ے, Macierz geometryczna w układzie globalnym: = ܭ 1,978662345-2,968196 4,28748-1,978662345 2,968196-2,968196 4,4521312-6,4359 2,968196-4,452131 4,28748358-6,43588957 55,7393-4,28748358 6,43588957-1,978662345 2,968196-4,2875 1,978662345-2,96811 2,968196-4,4521312 6,43589-2,968196 4,4521312 ے Nowa macierz sztywności w układzie globalnym: = ܭ + ܭ = ഥܭ 9,7551E+4 6,4525E+4 2,83111E+2-9,7551E+4-6,4525E+4,E+ 6,4525E+4 4,3777E+4-4,24668E+2-6,4525E+4-4,3777E+4,E+,E+ 2,83111E+2-4,24668E+2 3,684E+3-2,83111E+2 4,24668E+2-9,7551E+4-6,4525E+4-2,83111E+2 9,7551E+4 6,4525E+4,E+ -6,4525E+4-4,3777E+4 4,24668E+2 6,4525E+4 4,3777E+4,E+ ے,E+,E+,E+,E+,E+,E+ 28

4.3. Macierz geometryczna całego układu w układzie globalnym: Ke 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 1-88,47 1341,5885 88,47 1341,5885 2 171687,5-171687,5 3 1341,5885 2768,1387-1341,5885 2598,2153 4 88,47-1341,5885 91411,34 6452,516 1281,6854-744,2658 2623,2739-9755,144-6452,516-283,11134 5-171687,5 6452,516 44981,88-228916,67-6452,516-4377,713 424,6689 6 1341,5885 2598,2153 1281,6854 7411,98-2623,2739 3226,595 7-744,2658-2623,2739 158252,54-2623,2739-15758,33 8-228916,67 228587,55 145,586 329,12162 145,586 9 2623,2739 3226,595-2623,2739 145,586 7199,4979-145,586 3717,3161 1-15758,33 15758,33 11 329,12162-145,586-329,12162-145,586 12 145,586 3717,3161-145,586 2555,7357 13-9755,144-6452,516 9755,144 6452,516 283,11134 14-6452,516-4377,713 6452,516 4377,713-424,6689 15-283,11134 424,6689 283,11134-424,6689 368,416 16 Pret I Pręt II Pręt III Pręt IV 29

Po uwzględnieniu warunków podparcia (należy wykreślić wiersze oraz kolumny nr: 1,2,3,1,11,12,13,14,15, oraz redukcji momentu w przegubie nr 16) otrzymano zredukowane macierze w postaci (pozostają niewiadome 4,5,6,7,8,9) Macierz sztywności: = ܭ 93525,5577 6455,48449 1279,541667-1949,777778 2924,666667 6455,48449 44977,4273-228916,6667 1279,541667 1236,33333-2924,666667 2924,666667-1949,777778-2924,666667 159458,1111-2924,666667-228916,6667 2294,6944 1452,83333 ے 2924,666667 2924,666667-2924,666667 1452,83333 11657,66667 Macierz geometryczną: = ܭ -2114,2-2,968 2,1437 125,571-31,393-2,968 4,45213 2,1437-2824,43 31,3928 31,3928 125,571 31,3928-125,57 31,3928-813,149-46,575 ے -31,393 31,3928 31,3928-46,575-4458,17 Nową macierz sztywności: തതത = ܭ + ܭ = ܭ 91411,3 6452,52 1281,685-744,27 2623,274 6452,52 44981,9-228917 1281,685 7411,91-2623,27 3226,59-744,27-2623,27 158252,5-2623,27-228917 228587,5 145,59 ے 2623,274 3226,59-2623,27 145,59 7199,498 4.4. Obliczenie wektora sił P: = ௪ ௪ - wektor zewnętrznych sił węzłowych układu - wektor sił przywęzłowych układu od obciążenia przęsłowego Obliczanie wektorów sił przywęzłowych układu od obciążenia przęsłowego: 3

Pręt I = = ے Pręt II = = ے Pręt III układ lokalny pręta pokrywa się z układem globalnym pręta: = 134.274ሾ / ሿ ݍ ݍ 2 ଶ ݍ 42.822 42.822 = 12 = = ݍ 42.822 ے 42.822 2 ଶ ے 12 Pręt IV = = ے Wektor sił P: = ௪ = 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 1 2 3 4 5 6 428.22 7 428.22 388.32 42.822 8 2685.48 42.822 = 42.822 9 1 42.822 42.822 11 42.822 42.822 12 13 14 15 ے ے 16 ے 31

4.5. Obliczenie wektora przemieszczeń węzłowych układu q: ഥ ଵܭ = ݍ = = ݍ ഥܭ - wektor przemieszczeń węzłowych układu ݍ - macierz sztywności układu ܭ - wektor sił 91411,3 6452,52 1281,685-744,27 2623,274 6452,52 44981,9-228917 1281,685 7411,91-2623,27 3226,59-744,27-2623,27 158252,5-2623,27-228917 228587,5 145,59 ے 2623,274 3226,59-2623,27 145,59 7199,498 4 ݍ 5 ݍ 4 ݍ 5 ݍ 6 ݍ = ݍ = = 6 ݍ = 7 ݍ 428.22 7 ݍ 8 ݍ 388.32 8 ݍ ے 9 ݍ ے 428.22 ے 9 ݍ -,2874,1931 -,29188,3222,2961 ے,7822 4.6. Wektor przemieszczeń globalnych dla poszczególnych prętów: Dla pręta I: = ݍ,2874-,1931 ے,29188- Dla pręta II: = ݍ -,2874,1931 -,29188,3222,2961 ے,7822 32

Dla pręta III: = ݍ,3222,2961,7822 ے Dla pręta IV: = ݍ -,2874,1931 ے 1 4.7. Wektor przemieszczeń lokalnych dla poszczególnych prętów: ݍ = ݍ ݍ - wektor przemieszczeń lokalnych danego pręta - wektor przemieszczeń globalnych danego pręta ݍ - macierz transformacji Dla pręta I: = ݍ,19399-,287394- ے,291886- Dla pręta II: = ݍ,193994-,2873936- -,2918858,296889-,322262 ے,782164 33

Dla pręta III: = ݍ,322262,296889,782164 ے Dla pręta IV: = ݍ,13214,3286- ے 1 * - w wektorze przemieszczeń globalnych i lokalnych w pręcie IV występuje niewiadoma powstała w wyniku redukcji statycznej dla tego pręta. Ponieważ nie wpływa ona na dalsze obliczenia można w tym miejscu wpisać dowolną liczbę aby umożliwić dalsze obliczenia w programach kalkulacyjnych. Wpisano liczbę 1. 4.8. Obliczenie wektorów sił węzłowych dla poszczególnych prętów. = ഥܭ ݍ + - wektor sił przywęzłowych ഥܭ - nowa macierz sztywności elementu ݍ - wektor przemieszczeń węzłów elementu - wektor sił przywęzłowych od obciążenia przęsłowego Dla pręta I: = 3315,28 394,11- -719,81 3315,28-394,11 ے 769,41-34

Dla pręta II: = 2357,6 146,8 769,41 2357,6- -146,8 ے 2187,25 Dla pręta III: 575,16 327,8794 1438,148 = 575,16- -1133,523 ے 366,443 Dla pręta IV: = -173,13 2,44 16,34 173,13-2,44 ے, 5. Zestawienie wyników: Iteracja ଵ ሾ ሿ ଶ ሾ ሿ ଷ ሾ ሿ ସ ሾ ሿ zerowa -335,365-313,928-465,75 38,643 pierwsza -3315,28-2357,6-575,2 173,13 druga -3424,27-2374,54-5215,9 191,5 trzecia -3439,41-2367,84-5238,5 1951,58 czwarta -3441,91-2367,49-5242,2 1957,8 różnica w %:.7%.15%.7%.28% Wniosek: Wynik z czwartej iteracji jest bardzo zbliżony do wyników z trzeciej iteracji, dlatego wykonywanie kolejnych iteracji nie jest konieczne. 35