SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI opracowany na lata 2014-2017 w Zespole Oświatowym w Starej Róży
GŁÓWNE ZAŁOŻENIA I ZADANIA PROGRAMU Dzięki przeprowadzonym badaniom ankietowym SPP uwzględnia treści dostosowane do potrzeb uczniów naszego środowiska. Zakresem swoich oddziaływań SPP obejmuje zarówno wszystkich uczniów Zespołu Oświatowego w Starej Róży, nauczycieli oraz rodziców. W SPP profilaktykę rozumiemy jako wzmacnianie czynników chroniących ucznia i redukowanie zagrożeń obecnych w środowisku. Działania realizowane w ramach szkolnego programu profilaktycznego są skoordynowane z wewnętrznymi dokumentami szkoły: Statut szkoły, Plan rozwoju szkoły, program wychowawczy szkoły. Profilaktyka to eliminacja lub redukcja czynników ryzyka oraz wzmocnienie czynników chroniących. Celem programu jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia; kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia, kształtowanie umiejętności życiowych, jak również zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Założenia programu są zgodne z : Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26.02.2002 roku sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (z późniejszymi zmianami), Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym Szkoły, Szkolnym zestawem programów nauczania. Cel ogólny programu: W odniesieniu do uczniów: Wyrobienie umiejętności samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi. 2
w odniesieniu do nauczycieli i rodziców: Podniesienie jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia i działań mających na celu zapobieganie zachowaniom problemowym. Cele szczegółowe: uczniowie wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, kształtowanie postawy asertywnej, ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni, ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, ukazywanie destrukcyjnego wpływu nałogów na zdrowie, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, wskazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia, wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych, 3
nauczyciele, rodzice poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń rodzic, wyrabianie umiejętności współpracy z innymi ludźmi, stworzenie klimatu zaufania między nauczyciele i uczniem, rodzicem i dzieckiem, dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania, wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i z sytuacjami trudnymi, uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci, wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka. Program naszej szkoły kierowany jest do każdego ucznia, jego rodziców i nauczycieli. Odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole, grupie klasowej oraz w środowisku. Zadania, formy i sposoby działań w zakresie profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. W ramach programu działamy w następujących obszarach: 1. Redukcja czynników ryzyka: profilaktyka uzależnień, zapobieganie agresji i przemocy, praca na rzecz innych osób, zmniejszanie skali problemów w nauce i niepowodzeń szkolnych, pomoc uczniom z rodzin niedostosowanych społecznie. 4
2. Wzmacnianie czynników chroniących: promowanie zdrowego stylu życia, wzmacnianie pozycji rodziny, ciągłe zachęcanie do doskonalenia siebie (samorozwój). Sposoby realizacji programu: - zajęcia w ramach godzin wychowawczych, - zajęcia w trakcie realizacji programów profilaktyczno- zdrowotnych, - zajęcia w trakcie realizacji poszczególnych przedmiotów, - prelekcje, - warsztaty, - pogadanki, - projekcje filmów, - gazetki ścienne, - rozmowy indywidualne, - zajęcia pozalekcyjne (wycieczki, wyjazdy na basen, lodowisko, ogniska, koła zainteresowań itp.) - uroczystości szkolne i klasowe, - apele, - spektakle edukacyjno - profilaktyczne, - konkursy - akcje profilaktyczne - badania ankietowe. 5
I. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ (papierosy, alkohol, dopalacze, narkotyki, komputer i internet) kształtowanie właściwych postaw wobec uzależnienia:, - informowanie o społecznych i zdrowotnych wychowawcy świetlicy szkolnej, skutkach stosowania substancji bibliotekarz, psychoaktywnych (ze zwróceniem uwagi zwłaszcza na pojawiające się na rynku tzw. dopalaczy ) oraz podejmowania zachowań niebezpiecznych wychowawcy, - zwalczanie mitów na temat uzależnień zajęcia profilaktyczne w ramach godzin wychowawczych i lekcji przedmiotowych organizacja konkursów, przedstawień teatralnych, gazetek ściennych i koncertów dotyczących treści profilaktycznych wszyscy pracownicy szkoły, opiekunowie samorządów szkolnych kształtowanie u uczniów umiejętności segregowania i krytycznego odbioru informacji oraz wytworów kultury masowej rozpowszechnianych przez media (prasę, radio, telewizję, internet, reklamy) opiekunowie samorządów szkolnych konsekwentne egzekwowanie zakazu palenia na terenie obiektu szkolnego organizacja warsztatów profilaktycznych dla uczniów zagrożonych nikotynizmem, wychowawcy świetlicy szkolnej, bibliotekarz, 6
(profilaktyka II-rzędowa) organizacja warsztatów dla rodziców dotyczących problemów wychowawczych i zagrożenia uzależnieniami wychowawcy ciągłe diagnozowanie problemu zagrożenia uzależnieniami uczniów w ramach badań ankietowych wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotu II. ZAPOBIEGANIE AGRESJI (słownej i fizycznej) oraz PRZEMOCY prowadzenie zajęć profilaktycznych dotyczących problemu agresji w ramach zajęć wychowawczych i lekcji przedmiotowych wpajanie ogólnych zasad bezpiecznych zachowań (w domu, w szkole, na drodze, w trakcie zabawy i wypoczynku) interwencje wobec zachowań agresywnych propagowanie dbałości o czystość języka polskiego poprzez: - reagowanie na niewłaściwe zachowania językowe (wulgaryzmy, wyśmiewanie, obrażanie i inne) - organizację konkursów,, wychowawcy świetlicy szkolnej, wszyscy pracownicy szkoły wszyscy pracownicy szkoły wszyscy pracownicy szkoły indywidualna pomoc uczniom z trudnościami emocjonalnymi ciągłe diagnozowanie problemu agresji i poczucia bezpieczeństwa uczniów w ramach wychowawcy klas 7
badań ankietowych III. PRACA NA RZECZ INNYCH OSÓB poznawanie sytuacji życiowej uczniów i ich trudności organizowanie pomocy materialnej i finansowej: - zbiórki rzeczy i pieniędzy - pomoc formalna przy staraniu się o stypendium udział w ogólnopolskich i wewnątrzszkolnych akcjach pomocy np.: Góra grosza, WOŚP, I ty możesz zostać św. Mikołajem wychowawcy, opiekunowie samorządu szkolnego IV. ZMNIEJSZANIE SKALI PROBLEMÓW W NAUCE I NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH ciągłe diagnozowanie trudności uczniów i podejmowanie działań zaradczych organizacja zajęć specjalistycznych dla uczniów wymagających pomocy: - zajęcia korekcyjno kompensacyjne - zespoły dydaktyczno- wyrównawcze - zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju - zajęcia logopedyczne - zajęcia z gimnastyki korekcyjno- kompensacyjnej - zajęcia świetlicowe - pomoc koleżeńska uczniów wdrażania programów autorskich i projektów edukacyjnych skierowanych do uczniów z różnego typu trudnościami szkolnymi wychowawcy, nauczyciele specjaliści logopeda szkolny nauczyciel specjalista wychowawcy świetlicy opiekunowie samorządu uczniowskie 8
kierowanie uczniów na badania specjalistyczne do PPP, wychowawcy V. POMOC UCZNIOM Z RODZIN NIEDOSTOSOWANYCH SPOŁECZNIE wzmacnianie w uczniach odpowiedzialności i poszanowania dla obowiązujących norm szczegółowe określanie obowiązujących w szkole norm i procedur oraz konsekwentne ich egzekwowanie zapobieganie uchylaniu się od realizacji obowiązku szkolnego wzmacnianie w uczniach zachowań odpowiedzialnych poprzez stwarzanie im możliwości do podejmowania samodzielnych odpowiedzialnych działań przeciwdziałanie wczesnej inicjacji seksualnej - promowanie zdrowego wzorca rodziny - przygotowywanie uczniów do podejmowania odpowiedzialnych ról w życiu w ramach WDŻ - organizacja wsparcia dla uczniów z trudnościami wynikającymi z okresu dojrzewania - udział w akcjach uświadamiających np.: Między nami kobietkami propagowanie znajomości prawa i jego przestrzegania - organizacja prelekcji z funkcjonariuszami Policji wszyscy pracownicy szkoły wszyscy pracownicy szkoły wychowawcy,, wychowawcy, opiekunowie samorządów nauczyciel WDŻR, wychowawcy nauczyciel WDŻ wychowawcy 9
VI. PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA promowanie zdrowia w ramach zajęć szkolnych: - higieny osobistej - zdrowego odżywiania -aktywności fizycznej, sportu - kształtowanie nawyku prawidłowej postawy /profilaktyka chorób kręgosłupa/ udział w akcjach promujących zdrowy styl życia: Owoce w szkole, Mleko z klasą i inne wspieranie harmonijnego rozwoju uczniów pod względem emocjonalnym, psychicznym i społecznym - kształtowanie umiejętności psychospołecznych: rozpoznawania i wyrażania własnych stanów emocjonalnych; radzenia sobie ze stresem; zachowań asertywnych; rozwiązywania konfliktów i inne - rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej uczniów - wzmacnianie w uczniach postawy tolerancyjnej i wrażliwości na inność, odmienność - kształtowanie pozytywnego obrazu siebie Poświęcania szczególnej uwagi przez wychowawcę na wzmocnienie poczucia własnej wartości ucznia poprzez: - okazanie zainteresowania każdemu uczniowi - badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami - udzielanie pomocy w rozwiązywaniu, wychowawcy, wychowawcy 10
problemów osobistych poruszanych przez wychowanków - wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych - dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku promowanie zachowań proekologicznych w ramach zajęć lekcyjnych i kół zainteresowań VII. CIĄGŁE ZACHĘCANIE DO DOSKONALENIA SIEBIE (samorozwój) zwiększanie motywacji do nauki rozbudzanie zainteresowań i odkrywanie talentów ucznia /muzycznych, sportowych, plastycznych, literackich i in./ organizacja dodatkowych zajęć i pomocy dla uczniów zdolnych organizacja różnego typu konkursów przedmiotowych motywowanie do poszukiwania pozytywnych wzorców i autorytetów budowanie w uczniach refleksji na temat własnej przyszłości rozwijanie świadomości siebie kształtowanie pozytywnego obrazu siebie i nauka umiejętności autoprezentacji nauka technik uczenia się, /samokształcenie/ w ramach zajęć lekcyjnych i warsztatów Jak się uczyć? wychowawcy, wychowawcy 11
EWALUACJA PROGRAMU Oceny efektów realizacji Szkolnego programu profilaktyki, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu każdego roku szkolnego. Podstawę dla formułowania ocen realizacji Szkolnego programu profilaktyki stanowią: sprawozdania z realizacji działań wychowawczych, analizy, dane statystyczne, obserwacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone projekty działań. Ewaluacja sumująca będzie przeprowadzona po trzecim roku funkcjonowania programu. Wyniki badań ankietowych staną się podstawą do sformułowania wniosków, które następnie będą uwzględnione przy opracowywaniu kolejnego programu profilaktycznego Niniejszy Program Profilaktyki został przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu:.. Rada Rodziców. Samorząd Uczniowski 12
13