EWALUACJA WEWNĘTRZNA. 1. Szkoła prowadzi działania zapobiegające uzależnieniom i są one znane uczniom i rodzicom.

Transkrypt

1 EWALUACJA WEWNĘTRZNA ZAKRES PROWADZONYCH DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAJĄCYCH UZALEŻNIENIOM CELE: - badawczy W jakim stopniu uczniowie są świadomi zagrożeń wynikających z wpływu uzależnień na ich zdrowie i bezpieczeństwo? - praktyczny Opracowanie planu działań podnoszących skuteczność i świadomość wpływu uzależnień na zdrowie i bezpieczeństwo uczniów. Weryfikacja programu profilaktycznego i wychowawczego szkoły. PYTANIA KLUCZOWE: 1. Jakie działania zapobiegające uzależnieniom prowadzi szkoła? 2. Jaka jest skuteczność działań zapobiegających uzależnieniom prowadzonych przez szkołę? 3. W jakim stopniu młodzież jest świadoma wpływu uzależnień na ich zdrowie i bezpieczeństwo? KRYTERIA: 1. Szkoła prowadzi działania zapobiegające uzależnieniom i są one znane uczniom i rodzicom. 2. Działania zapobiegające uzależnieniom prowadzone przez szkołę są skuteczne. 3. Młodzież jest świadoma złego wpływu uzależnień na ich zdrowie i bezpieczeństwo. METODY I TECHNIKI BADAŃ: 1. Ankieta dla nauczycieli, wywiad z pedagogiem i psychologiem. 2. Analiza dokumentów szkolnych (Program Profilaktyczny, Program Wychowawczy, Programy Wychowawcze klas, wpisy do dzienników lekcyjnych). 3. Spotkanie z Radą Rodziców. 4. Ankieta dla rodziców i uczniów. PRÓBA BADAWCZA: - uczniowie klas I, II i III, - pedagog i psycholog szkolny, - nauczyciele, - rodzice, - dzienniki lekcyjne, - dokumentacja szkolna (program profilaktyczny i wychowawczy).

2 HARMONOGRAM ZADAŃ ZWIAZANYCH Z EWALUACJĄ ZAKRES PRZEPROWADZONYCH DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAJĄCYCH UZLEŻNIENIOM I ICH SKUTECZNOŚĆ Miesiąc Zadanie Osoby odpowiedzialne za wykonanie Wrzesień 1.Opracowanie koncepcji ewaluacji i harmonogramu zadań. 2.Przygotowanie ankiet dla rodziców i uczniów. 3.Przygotowanie ankiety dla nauczycieli. 4.Opracowanie szaty graficznej ankiet. 1. B. Wesołowska, A. Kaszuba, 2. B. Wesołowska, A. Kaszuba, 3. A. Bagrowska, K. Ratajczak, 4. D. Sroka Październik 1.Przeprowadzenie i analiza ankiety dla nauczycieli. 2.Wywiad z psychologiem i pedagogiem. 3.Analiza programu profilaktycznego i wychowawczego szkoły. 4.Przeprowadzenie ankiety dla uczniów. 1. R. Knaś, M. Janiak, 2. M. Karpińska, 3. G. Kierzek, K. Ziółkowska, 4. wychowawcy klas Listopad Styczeń 1.Rozmowa z Radą Rodziców. 2.Przeprowadzenie ankiety wśród rodziców. 3.Analiza dokumentacji( wpisy do dzienników lekcyjnych z ostatnich dwóch lat, analiza programów wychowawczych klas). 4.Opracowanie ankiety dla rodziców. 1.Opracowanie raportu ewaluacji. 2.Graficzne opracowanie raportu. 3.Przedstawienie raportu Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców oraz rodzicom na wywiadówkach. 1. B. Wesołowska, A. Kaszuba, wychowawcy klas 2. B. Wesołowska, A. Kaszuba 3. B. Wesołowska, A. Kaszuba 1. B. Wesołowska,A. Kaszuba 2. D. Sroka 3. A. Kaszuba oraz wychowawcy klas

3 SPOSÓB PREZENTACJI WYNIKÓW Raport w formie prezentacji multimedialnej został zaprezentowany i przedyskutowany na Radzie Pedagogicznej oraz zamieszczony na stronie internetowej szkoły (o czym zostają poinformowani uczniowie i rodzice). Najważniejsze wyniki będą przedstawione rodzicom na zebraniach przez wychowawców. ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD NAUCZYCIELI 1. Czy Państwa zdaniem uczniowie w wieku gimnazjalnym są narażeni na uzależnienia? nie wiem 0% nie 0% tak 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2. Czy prowadzą Państwo zajęcia lub realizują treści w ramach przedmiotu, które mają na celu zapobieganie uzależnieniom? nigdy 0% bardzo często 13% rzadko 26% często 71% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 3. Jeśli tak to w jaki sposób realizujecie Państwo te zajęcia/treści? Zajęcia/treści, które mają zapobiegać uzależnieniom, realizowane są: - podczas przerabiania tematów związanych z uzależnieniami w ramach zajęć przedmiotowych np. spotkanie ze specjalistą do spraw uzależnień dr E. Kamińską dla wszystkich uczniów gimnazjum,

4 - podczas realizacji obowiązkowych zajęć lekcyjnych np. podczas lekcji religii-opisanie skutków zniewolenia i uzależnienia na osobowość i poczucie własnej wartości i projektów edukacyjnych, - na lekcjach wychowawczych - filmy edukacyjne, referaty na temat przeciwdziałaniu uzależnieniom, prezentacje multimedialne, dyskusje - podczas realizacji programów i projektów w ramach kół zainteresowań np. zapobieganie AIDSprelekcja prowadzona przez pracownika Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Poznaniu, Trzymaj Formę, - na warsztatach na temat uzależnień organizowanych i przeprowadzanych przy współpracy z psychologiem i pedagogiem szkolnym podczas lekcji wychowawczych, - podczas realizacji projektów edukacyjnych związanych z szeroko pojętym zdrowym stylem życia. 4. Czy mają Państwo zajęcia profilaktyczne zawarte w programach wychowawczych? nie 29% tak 71% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 5. Czy podejmowali Państwo współpracę ze specjalistami w zakresie profilaktyki uzależnień? często 25% rzadko 54% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

5 W zakresie profilaktyki uzależnień podejmowano współpracę z następującymi organizacjami i specjalistami: - Poradnia AL-ANON w Poznaniu - Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu- profilaktyka AIDS, - dr E. Kamińska - specjalista do spraw uzależnień. 6. Z jakimi rodzajami uzależnień zetknęli się Państwo podczas pracy pedagogicznej? (proszę zaznaczyć - możliwość wielokrotnego wyboru) Podczas pracy pedagogicznej najczęściej spotykamy się z następującymi uzależnieniami: - uzależnienie od palenia papierosów (w tym elektronicznych), - uzależnienie od Internetu, telefonu komórkowego i gier komputerowych, - uzależnienie od portali społecznościowych. 7. Czy uczniowie zgłaszają Państwu potrzebę rozmowy na tematy uzależnień? bardzo często 8% nigdy 13% często 25% rzadko 54% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 8. Jakie rodzaje uzależnień są Państwa zdaniem (w chwili obecnej) najbardziej niebezpieczne dla młodzieży? Najbardziej niebezpieczne uzależnienia dla młodzież obecnie to: - palenie papierosów, - sięganie po dopalacze, narkotyki i alkohol, - gry komputerowe, Internet - cyberprzemoc, telefon komórkowy.

6 9. Czy w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia uzależnienia ucznia współpracują Państwo z rodzicami/opiekunami? nie wiem 0% nie 0% tak 100% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Słabe strony: ponad połowa nauczycieli nie podejmuje kontaktów ze specjalistami od uzależnień, uczniowie nie maja potrzeby rozmowy z nauczycielami na temat zagrożeń jakie powodują uzależnienia. Mocne strony: nauczyciele są świadomi zagrożeń, z jakimi styka się na co dzień uczeń, stosowanie różnorodnych form prowadzenia zajęć z profilaktyki uzależnień, ze szkołą współpracuje kilka ośrodków przeciwdziałających uzależnieniom, dostrzeganie zagrożeń wynikających z postępu technologicznego w codziennym życiu.

7 WYWIAD Z PEDAGOGIEM I PSYCHOLOGIEM SZKOLNYM. 1. Jakie są najważniejsze problemy i potrzeby szkoły z zakresu profilaktyki? Do najważniejszych problemów i potrzeb szkoły należą: - profilaktyka zachowań agresywnych i przemocy, w tym cyberprzemocy, - profilaktyka siecioholizmu - nadmiernej ilości czasu spędzanego w Internecie, - profilaktyka nikotynizmu, - profilaktyka alkoholizmu. 2. Jakie działania prowadzi szkoła? Na terenie szkoły odbyły się: - warsztaty profilaktyczne dla klas I - Zdrowy Styl Życia w zeszłym roku szkolnym prowadzone przez specjalistów z zewnątrz, - co roku realizowany jest program profilaktyczny Zachowaj Trzeźwy Umysł - akcja informacyjna w formie ulotek oraz konkursów profilaktycznych, - zajęcia z pedagogiem w klasach II pt.: " Skutki uzależnienia od alkoholu", - warsztaty dla klas I pt.: Zagrożenia płynące z nadużywania komputera i Internetu. 3. Czy rodzice znają działania prowadzone przez szkołę i biorą w nich czynny udział? Rodzice klas I uczestniczyli w warsztatach Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu prowadzonych przez psychologa i pedagoga. Dodatkowo wszyscy rodzice będą mieli możliwość obejrzenia prezentacji dotyczącej tego tematu przez kolejnymi zebraniami. Rodzice uczestniczą w konsultacjach mających na celu wprowadzenia zmian w statucie dotyczących zakazu używania telefonów komórkowych na terenie szkoły w ramach profilaktyki siecioholizmu i cyberprzemocy. 4. Czy uczniowie zgłaszają potrzebę rozmowy na temat uzależnień? Z ankiety, którą przeprowadziliśmy w zeszłym roku szkolnym w klasach I, wynika, ze uczniowie mają niewielką wiedzę na temat uzależnień, nie zawsze potrafią wymienić na przykład ich skutki. W ankiecie nie zgłaszają jednak potrzeby, rozmowy z nauczycielem na ten temat. Uważają go za nudny i niepotrzebny. Podczas realizacji zajęć okazuje się jednak, że spora część uczniów jest w grupie ryzyka osób zagrożonych np. uzależnieniem od komputera. Dlatego warto poruszać z nimi ten temat, uświadamiać, jakie zagrożenia czyhają pod postacią różnego rodzaju używek. 5. Jakiego rodzaju zagrożenia w kierunku uzależnień występują wśród młodzieży gimnazjalnej? Młodzież obecnie jest najbardziej narażona na różnego rodzaju zagrożenia płynące z posiadania dostępu do świata wirtualnego. Mamy tu na myśli Internet (w szczególności Facebook), gry komputerowe i czas spędzany przez młodzież przy różnego rodzaju mediach. Oczywiście nadal poważnym źródłem zagrożenia dla młodzieży są papierosy, (w tym e-papierosy0 oraz alkohol. 6. Czy działania prowadzone przez szkołę są skuteczne i wystarczające?

8 Profilaktyka jest skuteczna wówczas, gdy uda się nawiązać ścisłą współpracę ze środowiskiem rodzinnym i wypracować z nim wspólny model oddziaływań profilaktycznych. Szczególnie jest to widoczne na przykładzie profilaktyki z zakresu nadużywania Internetu i cyberprzemocy. ZAKRES PROWADZONYCH DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAJĄCYCH UZALEŻNIENIOM Działania szkoły w zakresie realizacji programu profilaktyki uzależnień oraz realizacji programu wychowawczego szkoły: gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. uzależnień, prowadzenie lekcji wychowawczych dotyczących uzależnień i asertywności, prowadzenie zajęć dotyczących profilaktyki uzależnień, przekazywanie treści edukacyjnych poprzez gazetki informacyjne w klasach oraz w holu szkoły, wystawianie spektakli teatralnych uświadamiających uczniom problem uzależnień., obserwacja uczniów oraz zapewnienie im bezpieczeństwa podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych i dyskotek szkolnych, pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy. współpraca z rodzicami. ANALIZA DOKUMENTÓW SZKOLNYCH Analizując programy wychowawcze, stwierdzono, że podstawowe zagadnienia dotyczące uzależnień są w nich ujęte. Na podstawie wpisów do dzienników lekcyjnych można stwierdzić, że w/w zagadnienia nie są w pełni realizowane w postaci pogadanek i prezentacji podczas godzin wychowawczych. Należy zwiększyć liczbę godzin wychowawczych poświęconych tematyce dotyczących wszystkich uzależnień, w szczególności uzależnień od komputera i Internetu. WYWIAD Z RADĄ RODZICÓW Dnia 4 listopada 2014 roku odbyło się spotkanie Rady Rodziców z ewaluatorkami na temat,,zagrożeń i zapobiegania uzależnieniom. Podczas tego spotkania został przeprowadzony z nimi wywiad, w wyniku którego Rodzice udzielili odpowiedzi na następujące pytania: 1. Które z uzależnień, o których była mowa w ankiecie, stanowi największe zagrożenie dla Państwa dzieci? Jakie działania według Państwa, oprócz tych, które są obecnie w szkole, powinniśmy jeszcze wprowadzić?

9 Według Rady Rodziców największym zagrożeniem dla młodzieży w chwili obecnej jest uzależnienie od alkoholu. Rodzice uważają, że gdyby dzieci okazywały większe zainteresowanie ofertą sportową to spowodowałoby to dużo mniejsze zainteresowanie ogólnodostępnymi używkami oraz multimediami. Sport na pewno pochłonąłby dużo wolnego czasu, którego uczniowie nie potrafią zagospodarować. Rada Rodziców stwierdziła, że oferty działań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę są wystarczające. 2. Czy na zebraniach z Rodzicami wychowawcy poruszają problem uzależnień? Rodzice uznali, że na zebraniach wychowawcy w sposób niewystarczający poruszają problem uzależnień występujący wśród młodzieży. Wychowawcy powinni w większym stopniu informować uczniów o konsekwencjach uzależnień. 3. Czy Państwo jesteście świadomi, w jakim celu wydawane są pieniądze tzw. Kieszonkowe, które dzieci otrzymują od Was na śniadanie? Rodzice dając dzieciom pieniądze (np. na drugie śniadanie) są przekonani o tym że pieniądze te były wydane na dany cel. Jednak w trakcie dyskusji okazało się, że dużo dzieci okłamuje swoich rodziców i nie kupuje drugiego śniadania. Dzieci drobne sumy systematycznie odkładają i potem przeznaczają je na zakup używek (np. papierosy, e-papierosy, alkohol). Rada Rodziców zaproponowała, aby sklepik szkolny wydawał paragony za zakupiony towar. To umożliwiłoby większą kontrolę wydatków ich dzieci. 4. Z którym uzależnieniem wg Państwa najtrudniej w chwili obecnej sobie poradzić? Rodzice stwierdzili, że największym zagrożeniem dla ich dzieci, z którym trudno jest sobie poradzić jest uzależnienie od narkotyków i dopalaczy. ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ Z RODZICAMI UCZNIÓW WSZYSTKICH KLAS GIMNAZJUM 1. Czy Państwa dziecko chętnie rozmawia z Wami o swoich problemach?

10 2. Czy wg Państwa Wasze dziecko jest od czegoś uzależnione? (pytanie wielokrotnego wyboru) 3. Jakiej pomocy oczekujecie Państwo ze strony szkoły i nauczycieli. (pytanie wielokrotnego wyboru)

11 4. Kto zdaniem Państwa powinien przestrzegać młodzież przed negatywnymi skutkami nałogów? (pytanie wielokrotnego wyboru) inne, jakie? (np. kościół, spotkanie z ludźmi, którzy wyszli z nałogu). 5. Gdzie Państwa dziecko spędza najwięcej wolnego czasu?

12 6. Czy dziecko ma wyznaczone przez Państwa granice czasowe na korzystanie z komputera? 7. Czy wg Państwa Wasze dziecko posiada wystarczającą wiedzę nt. zagrożeń wynikających z uzależnień?

13 8. Czy jako Rodzic podejmuje Pani/Pan działania profilaktyczne w celu zapobiegania uzależnieniom u swojego dziecka (np. uświadamianie dziecka nt. wpływu alkoholu, tytoniu, narkotyków, gier komputerowych itp.)? nie 4% tak 96% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 9. Które z uzależnień wg. Państwa zagraża najbardziej Waszemu dziecku?

14 ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ Z UCZNIAMI WSZYSTKICH KLAS GIMNAZJUM 1. Jaki wpływ Twoim zdaniem mają uzależnienia na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka? 2. Z jakimi rodzajami uzależnień spotkałeś(łaś) się do tej pory, i które z nich Twoim zdaniem najbardziej zagrażają bezpieczeństwu młodzieży? (pytanie wielokrotnego wyboru)

15 3. Dlaczego młodzież sięga pierwszy raz po używki? (pytanie wielokrotnego wyboru) inne: (np. dla zabawy, pod wpływem namowy, żeby się uspokoić, zastraszenie, żeby spróbować). 4. Czy kiedykolwiek sięgnąłeś/ęłaś po używki (alkohole, papierosy, dopalacze itp.) tak..., nie.. Jeżeli tak to kiedy?

16 5. Czy zdajesz sobie sprawę z tego, że istnieje uzależnienie od Internetu i telefonów komórkowych? 6. Ile czasu w ciągu dnia spędzasz, grając w gry komputerowe i korzystasz z Internetu lub innego środka telekomunikacyjnego? 7. Czy pijesz alkohol nie, a jeżeli tak, to w jakich sytuacjach najczęściej? (pytanie wielokrotnego wyboru).

17 8. Czy palisz papierosy? 9. Czy wiesz co to są dopalacze i jak działają? ANALIZA, WNIOSKI I PODSUMOWANIE EWALUACJI Podsumowanie dotyczące uczniów. Analiza wykazała, że 74% ankietowanej młodzieży uważa, że uzależnienia mają zły wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka, a 24% nie wie, jaki wpływ mają uzależnienia na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka. Uzależnieniami najbardziej zagrażającymi bezpieczeństwu młodzieży są: - papierosy 52%, - alkohol 37%, - narkotyki 33%, - Internet 25%. Zdecydowana większość młodzieży (69%) pierwszy raz sięgnęła po używki, aby zaimponować środowisku, 38% z powodu problemów osobistych, 35% bo taka jest moda a 26% pod wpływem stresu.

18 68% ankietowanej młodzieży nigdy nie sięgnęło po używki, jednak 30% zdecydowało się je spróbować z czego większość w gimnazjum i był to głównie alkohol i papierosy. 90% uczniów ma świadomość, że istnieje duże uzależnienie od Internetu i telefonów komórkowych. 47% młodzieży poświęca około 2 godzin dziennie na korzystanie z multimediów, 23% 3-4 godziny dziennie aż 23% powyżej 4 godzin dziennie. 68% młodzieży nie spożywa alkoholu jednak sięga po niego 30%, 63% uczniów spożywa podczas uroczystości rodzinnych, a 36% na spotkaniach z rówieśnikami. 84% młodzieży nie pali papierosów. Również 85% ankietowanych ma pełną świadomość jak działają. Podsumowanie dotyczące Rodziców. Zdecydowana większość uczniów rozmawia z Rodzicami o swoich problemach (21% zawsze, 39% często, 36% czasami). 44% Rodziców uważa, że ich dzieci są uzależnione od telefonu komórkowego, 31% od komputera, ale aż 22% Rodziców nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. 16% Rodziców nie wie od czego ich dziecko jest uzależnione, 51% Rodziców oczekuje pomocy ze strony szkoły i nauczycieli w kwestii organizacji czasu wolnego dla dzieci oraz 43% organizowania wspólnych spotkań z psychologiem bądź pedagogiem dla Rodziców i dzieci. Około 90% ankietowanych Rodziców uważa, że młodzież przed negatywnymi skutkami nałogów przede wszystkim powinna ostrzegać rodzina i szkoła, a 52% sądzi, że powinny robić to media (pytanie wielokrotnego wyboru). 64% dzieci spędza najwięcej czasu w domu przed komputerem a tylko 32% uprawia sport. 62% uczniów ma wyznaczone granice czasowe korzystania z komputera ale aż 21% uczniów ich nie ma. Większość uczniów posiada wystarczającą wiedzę na temat zagrożeń środkami uzależniającymi. 96% Rodziców podejmuje działania profilaktyczne w celu zapobiegania uzależnieniom u swoich dzieci. Wg 41% Rodziców uważa, że najbardziej zagrażającym uzależnieniem u dziecka jest Internet a 20% sądzi, że jest nim telefon komórkowy.

19 WNIOSKI 1. Wypracować wspólnie z Rodzicami drogę działania w kwestii informacji o uzależnieniach i wynikających z nich zagrożeniach. 2. Rodzice mają świadomość, że ich dzieci spędzają bardzo dużo czasu przed komputerem i z telefonem komórkowym, ale nie traktują tego jako uzależnienie a jako normalność w dzisiejszych czasach. 3. Zagospodarować więcej wolnego czasu uczniów organizując koła zainteresowań, zajęcia sportowe, wycieczki, imprezy szkolne np.: - zajęcia na basenie, - miejsce prezentowania dodatkowych talentów Mam talent. DZIALANIA (REKOMENDACJE): 1. Spotkanie Rady Rodziców nt. Zagrożeń uzależnieniami z pedagogiem i psychologiem. 2. Podnieść poziom realizacji programu profilaktycznego w zakresie uzależnień np: - broszura dotycząca skutków uzależnienia od komputera i Internetu (p. Tatarska, p. Perz - październik), - konkurs na najciekawszy filmik na temat uzależnień pt. To mi się nie podoba - chcę aby było inaczej (II połowa listopada minimum jeden filmik z klasy odpowiedzialni wychowawcy). 3. Kontynuować pedagogizację Rodziców na temat profilaktyki uzależnień np. spotkanie ze specjalistą (pedagog / psycholog). 4. Ukierunkowanie uczniów w zmianie przyzwyczajeń i złych nawyków. Pomoc w nabywaniu umiejętności i poprawnego funkcjonowania w różnych wymiarach (np. normy społeczne, interakcja z rówieśnikami, standard życia czy własne cechy charakteru). 5. Należy podjąć działania zmierzające do uświadomienia Rodzicom i ich ogromnej roli nie tylko w nadzorowaniu i wspomaganiu nauki ich dzieci ale przede wszystkim w wychowaniu młodych ludzi.