Xtre m e II. W ynik i k onk urs u i ank ie ty. 28 w rz e śnia 2007 rok u rus z a k am pania pod h as łe m W io O w Sz k ołach Linux dl

Transkrypt

1 Linux d a Sz k ół 28 w rz e śnia 2007 rok u rus z a k am pania pod h as łe m W io O w Sz k ołach Linux d a s z k ół", organiz ow ana prz e z Fundację W o ne go i O tw arte go O program ow ania oraz w ortajak i inux.org. > s tr.3 Xtre m e II W ios na?a w ios na bo Xtre m e 2 je s toparty na s tabi ne jw e rs ji M andriva Linux Spring. A ato to dobry cz as na odm ianę i z robie nie cz e goś inne go. Xtre m e to e tni pow ie w św ie żości, k tóry odm ie ni nas z e biurk a. > s tr.17 W ynik i k onk urs u i ank ie ty Są już w ynik i k onk urs u Javy i ank ie ty. > s tr.65

2 W s tępniak Te n w stępniak zacznę od zach ęce nia W as, drodzy czyte nicy, do przyłącze nia się do b ardzo zacne j k am panii W io O w szk ołach Linux d a szk ół. Czas nastał, ab y w szk ołach i ucze niach w yższych b ardzie jzainte re sow ano się W o nym O program ow anie m. Ta k am pania m a na ce u propagow anie za e t, jak ie nie sie ze sob ą O pe n Source. W ięce j m oże cie dow ie dzie ć się na stronie trze cie j te go num e ru Dragonii. W tym num e rze m ożna prze czytać sporo k rótk ich re ce nzji dystryb ucji stara iśm y się, ab y nie b yły to such e w yw ody, ty k o opinie k onk re tnych osób, k tóre na co dzie ń używ ają dane j dystryb ucji. O sob y te m iały za zadanie napisać, co w dane jdystryb ucji je sttak ie go w yjątk ow e go. Z am ie ści iśm y te ż inform acje na te m at now e j w e rsji M andrivy Xtre m e II, k tóra m a się uk azać pod k onie c ipca. Jak zw yk e, je stsporo artyk ułów na te m atprogram ow ania oraz opisu ap ik acji, a tak że rodzyne k te k st, k tóry prze dstaw ia, jak dom ow ym i sposob am i nie co zm nie jszyć te m pe raturę proce sora, zm nie jszyć szum y w k arcie dźw ięk ow e j, w yciszyć w iatrak i. Z apraszam do e k tury. W s z ys tk ie m ate riały s ą objęte praw e m autors k im (na z as adach ice ncji Cre ative Com m ons ). Nie ponos im y odpow ie dz ia ności z a tre ść ogłos z e ń. Naz w y firm, naz w y h and ow e i z nak i tow arow e, je ś i z os tały użyte w pub ik acji, to je dynie w ce ach inform acyjnych i s ą w łas nością pos z cz e gó nych podm iotów. S PIS T R E Ś C I NEW S 3 - Linux d a Sz k ół 5 - Ne w s SYSTEM 6 - ope nsuse 8 - K ate O S 9 - M andriva 10 - Ubuntu 11 - Ge ntoo 13 - De bian 15 - S ack w are 17 - Xtre m e II SO FTW ARE 19 - Gobby 20 - Pidgin 22 - M ysql cz.ii 25 - Vm w are Se rve r Cons o e 30 - Ce de ga H ARDW ARE 33 - Popraw ianie Fabryk i PRO GRAM OW ANIE 37 - Java cz Program ow anie w środow is k u s ys te m u GNU/Linux cz Kurs Qt Bib iote k a ibgadu RO Z RYW K A 63 - Fre e Co KO NK URS 65 - W ynik i k onk urs u i ank ie ty Piotr Krak ow iak (dragon) - re dak tor nacz e ny, z ałożycie, k oordynacja, s k ład, Tom as z Cz unk o (tom cas h ) - re dak tor, ne w s y Macie k Ma inow s k i (borim ir),karokoz ioł (Axio) - re dak torz y, organiz acja k onk urs ów, opie k a nad forum, ne w s y Piotr Sz e w cz uk, Rafał Dom e rack i (RD) - re dak torz y, opie k a nad h os tingie m, opie k a nad w w w Katarz yna Myre k (O ivia), Pau ina Budz oń, Tom as z Łucz ak (T u), Mich ał Rz e pk a - re dak torz y Krz ys z tofbis k up - re dak tor, opie k a nad w w w W s półpracujący: Prz e m e k Ka ick i, Tom as z Be dnars k i, Macie k Rute ck i, Rafał Topo nick i w w w : h ttp://w w w.dragonia.p forum : h ttp://forum.dragonia.p e -m ai : dragonia.m agaz gm ai.com LayoutDragonia M agaz ine prz ygotow ałm 4c. 2

3 NE W S Linux d a s z k ół 28 w rz e śnia 2007 rok u rus z a k am pania pod h as łe m W io O w Sz k ołach Linux d a s z k ół", organiz ow ana prz e z Fundację W o ne go i O tw arte go O program ow ania oraz w ortajak i inux.org. RAFAŁ BRZ YCH CY, FW IO O BO RYS M USIELAK, JAK ILINUX.O RG Głów nym ce e m je st dotarcie do m łodzie ży w w ie k u szk o nym i prze k azanie je j w ie dzy oraz narzędzi um oż iw iających dok onanie re a ne go w yb oru pom iędzy oprogram ow anie m zam k niętym i otw artym. Program te n je st je dnocze śnie sk ie row any do nauczycie i inform atyk i oraz prze dstaw icie i środow isk a zw iązane go z sze rok o pojętą e duk acją. Program b ędzie re a izow any w szk ołach, poprze z prze prow adzanie d a uczniów i nauczycie i godzinnych pre ze ntacji na te m at W o ne go O program ow ania, z nacisk ie m na je go prak tyczne aspe k ty (m.in. pre ze ntacja na żyw o syste m u z zainsta ow anym Li- nuk se m ). Ak cja m a na ce u rów nie ż upow sze ch nie nie w szk o nych pracow niach inform atycznych dostępu do w o ne go i otw arte go oprogram ow ania, k tóre b ędzie m y rozdaw ać podczas pre ze ntacji dzie ciom. Pude łk ow e w e rsje ufundow ane prze z sponsorów prze k aże m y na potrze b y szk o ne jpracow ni inform atyczne j. M am y nadzie ję, że pozw o i to m łodzie ży na e pszy rozw ój, a szk ołom da w ięk sze b e zpie cze ństw o i nie za e żność oraz przyczyni się do m inim a izacji k osztów. Z aoszczędzone w te n sposób pie niądze zam iast na ice ncję m ogą prze znaczyć na inne ce e ośw iatow e. Korzyści z w o ne go oprogram ow ania w szk ołach je st m nóstw o. O to k i k a z nich : - Praca na b azie w o ne go oprogram ow ania uczy nie ty k o ob sługi k onk re tne go program u, a e tak że ogó ne j te ch nik i posługiw ania się narzędziam i inform atycznym i. - W yk orzystanie w szk o e Linuk sa czy O pe n O ffice um oż iw ia dzie ciom zainsta ow anie tak ie go sam e go oprogram ow ania w dom u, w b e zpłatne j, e ga ne jw e rsji. - Duża, w porów naniu z innym i syste m am i, i ość darm ow ych narzędzi i dok um e ntacji, z k tórych w ięk szość je strozpow sze ch niana raze m z dystryb ucją. - W ięk sza żyw otność rozw iązań opartych na otw artych standardach - ucze ń, k ończąc szk ołę, b ędzie m ógłre a izow ać sw oje potrze b y w zak re sie inform atyk i w g tych sam ych standardów - w w ięk szości nadab ędą ak tua ne. - Uśw iadom ie nie m łodzie ży, że m oże m ie ć w pływ na jak ość oprogram ow ania, w łączając się, stosow nie do sw oich um ie jętności, w prace społe czności je go tw órców. - M oż iw ość w yk orzystania starsze go sprzętu b e z uszcze rb k u na funk cjona ności. - W ie op atform ow ość, w spie ranie standardów te ch nicznych, inte rope racyjność. W arto przy tym zauw ażyć, że w o ne i otw arte oprogram ow anie, jak o w spie rające rozw ój gospodarczy, je st za e cane prze z Unię Europe jsk ą, a tak że rządy Francji, Nie m ie c, Norw e gii, Szw e cji, H iszpanii czy USA. W Po sce prom ują je m.in. ucze nie w yższe, a po e cają i stopniow o zaczynają używ ać Se jm i Se nat oraz urzędy m.in. w Puław ach, Toruniu i Sopocie. Do udziału w k am panii W io O w Szk o e " zgłosiło sie do te j pory ok oło 10 0 szk ółz całe j Po sk i oraz ponad stu w o ontariuszy. Liczb y te z k ażdym dnie m rosną, co św iadczy o ogrom nym zainte re sow aniu ak cją oraz zapotrze b ow aniu na te go typu szk o e nia. Popar- 3

4 NE W S kę m e dia ną ogó nopo sk ie go dzie n- M am y nadzie ję, że dzięk i pom ocy w o ontariuszy i firm,ak cja zak ończy się suk ce se m. nik a oraz stacji radiow ych i te e w izyjnych. cie d a re a izow ane j prze z nas ide i w yraziły znaczące w św ie cie inform atyk i porta e i organizacje, m.in.: Linux.p, A rauna.org, LinuxD afirm.pi PLUG. O nasze j ak cji pisało te ż w ie e se rw isów inte rne tow ych, m.in. Dzie nnik Inte rnautów, fe dora.p, k om pute rsw iat.p, b ank ie r.p, m one y.p. Sw oim patronate m ob jął naszą ak cję tak że W oje w oda W ie k opo sk i (na odpow ie dzi pozostałych w oje w odów je szcze cze k am y) oraz Głos W ie k opo sk i.staram y się tak że o opie - - Strona głów na ak cji: h ttp://w ik i.jak i inux.org/e duk acja Na w ik i proje k tu ( ista w o ontariuszy: h ttp://w ik i.jak i inux.org/e du(h ttp://w ik i.jak i ik acja- w o ontariusze, nux.org/e duk acja) pra- ista szk ół: h ttp://w ik i.jak i inux.org/e duk acja- istacuje m y rów nie ż nad szk o ). pre ze ntacjam i oraz m a- - Forum Ak cji: te riałam i prom ocyjny- h ttp://forum.jak i inux.org/vie w forum.ph p?id=12. m i, w tym nad ogo - Inform acja o inauguracji ak cji: ak cji - - k onk urs na o- h ttp://b og.jak i inux.org/w orta /inauguracja- ak cjigo trw a do 23 ipca - - w ioo- w - szk o e - inux- d a- szk o /. h ttp://jak i i- Inform acja o ak cji na stronie FW IO O : nux.org/ne w sy/k onh ttp://w w w.fw ioo.p /program y- dzia ania/e duk acyjk urs- na- ogo- ak cji- inu ny/szk o e nia/w ioo- w - szk o e.h tm. x- d a- szk o /. Cały czas - Dzie nnik Inte rnautów o ak cji: rów nie ż zach ęcam y do h ttp://di.com.p /ne w s/ ,1.h tm w pisyw ania sw oich (w ięce j w Prasa o ak cji: h ttp://w ik i.jak i ik andydatur na w o ontariuszy oraz zgłaszania szk ół nux.org/e duk acja- prasa ). do ak cji! R e a izacja te go rodzaju program ów w ym aga tak że pom ocy instytucji i firm, k tóre są gotow e w e sprze ć nas nie ty k o sw oim pre stiże m, a e tak że finansow o ub w inny pre fe row any prze z nie sposób. Potrze b ny je st sprzęt (m.in. proje k tory i aptopy) do w yk orzystania przy pre ze ntacjach, a tak że w sparcie ogistyczne. 4

5 NE W S Now a w e rsja S ack w are, oznaczona num e rk ie m 12, sprzym ie rze ńców M icrosoftu nie b ędzie się już pow ięk szać. je st już dostępna! O parta na k e rne u , z X11 w w e rsji 7.2.0, m a pe łne w sparcie d a sie ci z O pe nssl, O pe nssh, O pe nvpn i GnuPG, poza tym Apach e z SSLi now ym PH P, ob sługę H ALa, now e pak ie ty de w e ope rsk ie. Dystryb ucja daje do w yb oru dw a środow isk a graficzne Xfce i KDE Społe czność KDE z radością inform uje o w ydaniu drugie jw e rsji a ph a KDE. - tak Se b astian Küg e r zaczyna inform ację o now ym w ydaniu te go środow isk a. KDE 4 ch yb a nie trze b a nik om u prze dstaw iać. W ym ie niać m ożna b e z k ońca, a e naj e pie j ch yb a po M am nadzie ję, że akade m y tak że. Im pre za zaczęła prostu ściągnąć now e go S ack a i spraw dzić sam e m u! się 30 cze rw ca, a zak ończyła 7 ipca. Drugie go dnia w w w.s ack w are.com odb yło się praw ie tradycyjne rozdanie nagród.z a naj e pszą ap ik ację uznano K3B, w ięc nagrodzono je go tw órcę - Se b astiana True ga. Nagrodę za naj e pszą W szyscy w ie dzą, że Nove, Xandros i Linspire podpi- nie - ap ik ację - Ph onon, otrzym ał M atth ias Kre tz. sały um ow y z M icrosofte m.w połow ie m ie siąca poja- Nagrody otrzym a i tak że Danny A e n i Ke nny Dufw iły się p otk i, że do te go grona m a te ż dołączyć fus. W praw dzie statue tk i, k tóre m iano w ręczać nie M andriva. W yw ołało to m ałą b urzę w śród pracow ni- zostały w yk onane na czas, w ięc ob ie cano, że zostaną k ów i osób zw iązanych z firm ą, k tórzy od początk u one w ysłane do dom ów zw ycięzców. Poza tym dostam ów i i, że to nie praw da. Pie rw szy b ył Adam W i - i oni ob raze k Konq ie go z podpisam i w szystk ich tw ór iam son, k tóry na k ana e IR C M andriva Cook e r za- ców KDE ob e cnych na akade m y, k siążk ę M aste ring prze czył p otk om, pow ołując się na sze fostw o CM ak e oraz roczną pre num e ratę Linux M agazine. M andrivy. Jak o, że po tym p otk a nie um arła, w ypo- Danny A e n otrzym ał te ż apart cyfrow y ufundow aw iadać zaczę i się inni pracow nicy M andrivy w szy- ny prze z Kitw are. scy je dnogłośnie zaprze cza i. Dysk usje zam k nął dot.k de.org oficja nie pre ze s M andrivy François Banci h on, k tóry (w dw óch język ach ) oficja nie stw ie rdził, że tak ich p anów nie m a i nie b ędzie. Podob no M icrosoft na- Na stronie ve nture cak e.com pojaw ił się opis 10 rze w e tnie k ontak tow ałsię w te jspraw ie z M andrivą.po- czy, k tóre m ożna popraw ić w zw iązk u z GNO M E. Audob ną postaw ę w te j spraw ie prze jaw iają tw órcy tor w spom ina m iędzy innym i o porzuce niu Ub untu, R e dh ata i PLD. M ie jm y nadzie je, że grono ak ronim u (GNU Ne tw ork O b je ctm ode ing Environ- m e nt), podśw ie t aniu now ozainsta ow anych ap ik acji w m e nu i usuw aniu ap ik acji po k ik nięciu praw ym przycisk ie m m yszk i w m e nu. Cie k aw y k om e ntarz do te go te k stu zam ie szczono na stronie inux- w izard.ne t. M andriva zapre ze ntow ała pie rw szy prototyp dystryb ucji M andriva Linux z KDE, działające j na now e j p atform ie M ob i e Inte rne tde vice (M ID) Inte a podczas k onfe re ncji akade m y Fi m o prototypie M ID M andrivy je st dostępny pod adre se m : h ttp://w w w.dai ym otion.com /b ino/m ID. Fi m y te pre ze ntują prototyp urządze nia, działające go z pu pite m 3D M andrivy, w yk orzystując e fe k ty M e tisse i Com piz. Efe k ty 3D są pok azane raze m ze w sparcie m d a k am e ry inte rne tow e j oraz e k ranu dotyk ow e go. Ko e jny fi m pok azuje O pe nare na - grę b azującą na si nik u Quak e 3 - działającą na tym prototypie, de m onstrując m oż iw ości te go urządze nia. O d 15 do 21 ipca w Birm ingh am odb yła się k onfe re ncja de w e ope rów GNO M E GUADEC. Jak co rok u, de w e ope rzy i użytk ow nicy GNO M E spotk a i się, ab y rozm aw iać o sw oim u ub ionym środow isk u graficznym je go za e tach i p anach na przyszłość. W ięce jinform acji na te m atk onfe re ncji: guade c.org. 5

6 S Y S TE M ope nsuse W raz z e z m ianą k om pute ra, z m us z ony byłe m do z m iany s ys te m u na tak i, k tóry popraw nie obs łużyłby m ój s prz ęt, byłby "k ik a ny" i robił w s z ys tk o z a m nie. W ybór padłna ope nsuse radnik i do syste m u, istę ob sługiw ane go sprzętu, aptopów i w irtua nych m aszyn. Strona posiada rów nie ż inne w e rsje język ow e, w tym po sk ą, ch ociaż nie w szystk o je st je szcze prze tłum aczone na nasz język. Sam a insta acja je st b ardzo prosta, już w na sam ym początk u m ożna zm ie nić język insta atora na po sk i. Pyt ania, k t óre zadaj e inst a at or są j asno post aw ione ANDRZ EJ PAW CENIS i nie m a m ow y o jak ie jś pom yłce. Je dyny m om e nt, w e zatrzym ać, są "ustaw ie Na oficja ne jstronie proje k tu dostępne są ob - k tórym w arto się na ch w i acji" a szcze gó nie część "partycjonow arazy iso oraz p ik i.torre nt pięciu płyt cd b ądź je dne j nia insta nie ". O gó nie inst a at or nie rusza partycji dvd. Strona proje k tu zrob iona je st w oparciu o w ik i i nie inuk sow ych i sam tw orzy sob ie punk ty m ontow aoprócz podstaw ow e j funk cjona ności czy i ogó nych w iadom ości o syste m ie i działu dow n oad zaw ie ra po- nia innych partycji. W arto je dnak spraw dzić, czy w szystk o zostało dob rze dob rane, że b y nie ok azało się, że syste m ch ce zająć sob ie cały dysk. D a osób, k tóre ub ią m ie ć w szystk o działające od razu, dob rą w iadom ością je st to, że od razu m ogą b yć zainsta ow ane tak ie dodatk i jak np. p ugin F ash a a b o com piz z xg. Sam a insta acja, w za e żności od i ości pak ie tów, trw a od 30 m inutdo godziny, ch yb a, że dodatk ow o ak tua izuje m y re pozytorium Yasta. Insta acja potrw a w te dy dłuże j, w za e żności od szyb k ości łącza. I tu w łaśnie w idać pe w ną w adę Yasta, jak I całe go syste m u: m ianow icie je st pow o ny. M ożna je dnak zastosow ać inne oprogram ow anie do insta acji i rozw iązyw ania za e żności, ch oćb y znany z De b iana czy Ub untu apt- ge t. Je go insta acja i k onfiguracja opisane są na po sk im forum SUSE. Pie rw sze, co się rzuca w oczy, to nie ste ty w spom niana juz ociężałość syste m u. O pracy w środow isk u graficznym na ste row nik ach ve sa nie m a co m yś e ć, ch yb a, że k toś ub i pok az s ajdów przy prze suw aniu ok ie ne k. Insta acja zam k niętych ste row nik ów Nvidii b ądź Ati je st opisana na oficja ne j stronie O pe nsuse, jak rów nie ż na po sk im forum użytk ow nik ów SUSE. Trze b a przyznać, że insta acja ow ych ste row nik ów je st dosyć prosta, czynność tę znacznie ułatw ia yast2, b ądź je go w e rsja k onso ow a w ncurse s. Z astosow any k e rne posiada dużo ste row nik ów do now ych urządze ń, je dnak m im o te go nie udało m i się uruch om ić zinte grow ane j k arty dźw ięk ow e j ob sługiw ane j prze z m oduł, k tóry te ore tycznie ow ą k artę ob sługuje. Dużym p use m 'susła' je st je go 6

7 S Y S TE M tycznie m ożna za je go pom ocą sk onfigurow ać cały syste m, pod w arunk ie m, że nie m a się jak ie goś e gzotyczne go sprzętu a b o spe cja nych w ym agań. W te dy b ow ie m nie ob ędzie się b e z znajom ości k onso i. Po prze zw ycięże niu początk ow ych prob em ów z SUSE, pracow ało się b ardzo k om fortow o i naw e t je go ociężałość nie stanow iła prze szk ody. D a osób, k tóre ch cą syste m u, k tóry po prostu działa, a k onfiguracja nie oznacza znajom ości k ata ogu /e tc i czytania podręcznik ów syste m ow ych, je st to dob ry w yb ór. Z a e tą je st te ż b ardzo duża po sk a społe czność użytk ow nik ów syste m u. Na forum m ożna zna e źć rozw iązania w ie u prob e m ów, je dnak b rak ow ało m i działu z gotow ym i poradam i. Te zna e źć m ożna na oficja ne j stronie ope nsuse b ądź na po sk im w ik i. Stron a głów n a proje k tu - w w w.ope n s u s e.org Po s k ie foru m u ży tk ow n ik ów ope n SU SE w w w.foru m.s u s e.p Po s k ie w ik i ope n SU SE - h ttp://porta.s u s e.p now ocze sność. KDE je st w w e rsji Cie k aw ostk ą je st zm ie nione K m e nu, k tóre podzie ono na zak ładk i. Z ainsta ow ać m ożna rów nie ż Gnom e w w e rsji 2.16, o m odu arnym Xorgu nie w spom inając, gdyż je stto te raz standard. Syste m zaw ie ra tak że w k om pi- ow ane w k e rne w sparcie d a m aszyn w irtua nych Xe n. Z astosow ano Apparm or, łatw y w użyciu m e ch anizm k ontro i dostępu i praw poszcze gó nych program ów do p ik ów. Podczas insta acji syste m u najb ardzie jcie k aw iło m nie to, z cze go SUSE słynie, czy i Yast2. I fak - 7

8 S Y S TE M K ate O S M ICH AŁ RZ EPK A Kate O S je st syste m e m, k tóry m oże b yć z pow odze nie m używ any tak prze z osob ę zaaw ansow aną, jak i śre dnio- zaaw ansow aną. Na sw oim przyk ładzie w idzę, że rów nie ż prze z osob ę początk ującą, pod w arunk ie m że osob a tak a je st w stanie w yk onyw ać ch ociażb y proste ope racje w pow łoce, i rozróżnia ab so utnie podstaw ow e pojęcia jak m ontow anie, czy grub. Ta uniw e rsa ność m a ch yb a źródło w ob e cności graficznych narzędzi do typow ych proce sów k onfiguracyjnych (jak k onfiguracja sie ciów e k ) oraz nie w ch odze niu w drogę osob ie, k tóra w o i po prostu e dytow ać p ik i k onfiguracyjne. Używ any je sttu unik a ny form attgz e x, przypom inający paczk i S ack w are, a e idący znacznie da ej i w spie rający prze tw arzanie za e żności (oczyw iście opcjona nie ). Do zarządzania pak ie tam i służy rów nie ż unik a ny program pk g pozw a a w przystępny i szyb k i sposób insta ow ać, odinsta ow yw ać, ak tua izow aći spraw dzaćza e żności znajdujących sięna dysk u pacze k. Do pob ie rania z inte rne tu i insta acji pacze k, czy ak tua izacji całe go syste m u, służy zaś program update os. od w łoże nia płyty ive cd do napędu m ożna pracow ać na zainsta ow anym syste m ie. Dom yś ny ze staw oprogram ow ania, jak i je st dostępny po zainsta ow aniu pe łne j w e rsji syste m u, spraw ia, że typow y użytk ow nik nie w ie e czasu spędzi na doinsta ow yw aniu ap ik acji. Syste m ofe ruję w ie e Kate O S to produk t w prze w ażające j części po sk i, tak w ięc z łatw ością m ożna uzysk ać potrze b ne inform acje tak na forum, jak i na W ik i proje k tu. Forum podzie one je st na część angie sk ojęzyczną i po sk o- ap ik acji k ażde go typu, ab y dogodzić różnym gustom. Ponadto, ap ik acje działają szyb k o, dzięk i optym a izacji pod now ocze śnie jsze arch ite k tury proce sorów.syste m od razu po zainsta ow aniu ob sługuje tak ie funk cje, jak h ib e rnacja syste m u (pod w arunk ie m, że m am y partycję sw ap), a na pu picie cze k ają ik onk i popu arnych ap ik acji, w tym program u ne oconfig pozw a ające go szyb k o sk onfigurow ać usługę Ne ostrada. języczną, co je st uzasadnione, gdyż proje k t cie szy się popu arnością tak w śród naszych rodak ów, jak i użytk ow nik ów z innych k rajów. Z aaw ansow ana część społe czności m a rów nie ż sw ój PKGPorta, sk ąd w szyscy użytk ow nicy m ogą ściągać przygotow yw ane prze z nich paczk i. W e rsja ' ive ' syste m u rów nie ż rob i św ie tne w raże nie. Be z prob e m u daje się uruch om ić naw e t na starszych k artach jak np. Voodoo Bansh e e. Cie szy ok o św ie tnie sk om ponow aną szatą graficzną; dom yś nym środow isk ie m graficznym je sttu xfce, co pozw a a zm ie ścić na płycie ade k w atny do w ie u potrze b ze staw ap ik acji od Gim pa po O pe n O ffice. Ponadto, na pu picie znajduje się ik onk a graficzne go insta atora, pozw a ające go w prosty i szyb k i sposób zainsta ow ać syste m na dysk u, sk onfigurow ać grub a, itd. W ciągu k i k unastu czy k i k udzie sięciu m inut K ate O S 3.6 be ta2 - ins ta acja s ys te m u z a pośre dnictw e m dos tępne go na Live CD ins ta atora 8

9 S Y S TE M M andriva m ie ć w yk onując je dno k ik nięcie m yszk ą. No i w żadnym innym syste m ie nie m ożna m ie ć M e tisse. A m oż iw ości, jak ie ona daje, nie m ożna w żade n sposób zastąpić. W gruncie rze czy M andriva nie je st syste m e m prze znaczonym d a k onk re tnych użytk ow nik ów. Linuk som uw ie b ia się przycze piać e tyk ie tk ę d a początk ujących czy ty k o d a starych w yjadaczy. D acz e go używ ać M andrivy Linux?Z az w ycz aj, k ie dy k toś z adanie m i tak ie pytanie, re aguję śm ie ch e m. Bo d a m nie odpow ie dź je s tocz yw is ta. PAULINA BUDZ O Ń M andriva to syste m, k tóry ciąg e po e ca się początk ującym użytk ow nik om. To m oże troch ę odstraszać starych inuk siarzy, b o po co im syste m, k tóry je stb ana ny w ob słudze i prow adzi za rączk ę?tak ie postrze ganie M andrivy dość ostro m ija się z rze czyw istością. Je st to je de n z nie w ie u Linuk sów, w k tórym w szystk o m ożna sob ie rów nocze śnie i w yk ik ać, i w ypisać w k onso i. Z aczynając od insta acji początk ujący użytk ow nik m oże zdać się całk ow icie na insta ator, k tóry zrob i w szystk o za nie go. Dom yś ne ustaw ie nia zazw yczaj pasują w ięk szości (w k ońcu po to je tw orzono), w ięc osob a, k tóra nie b ardzo orie ntuje się co tak na praw dę ch ce m ie ć w tym Linuk sie, b ędzie zadow o ona. R ów nocze śnie użytk ow nik, k tóry dok ładnie w ie, cze go ch ce od syste m u, jak ie pak ie ty ch ce m ie ćzainsta ow ane i jak ie funk cje m a spe łniać je go syste m, m oże to w szystk o sob ie ustaw ić. W ystarczy w yb rać odpow ie dnią opcję. Po insta acji, syste m szyb k o m ożna dostosow ać do sw oich potrze b. Użytk ow nik, k tóry nie m iał w cze śnie j styczności z syste m e m, m oże zdać się (znow u) na ustaw ie nia dom yś ne. M oże k orzystać z graficznych k re atorów, k tóre dok ładnie w szystk o w yjaśniają i potrafią sk onfigurow ać prak tycznie cały syste m. Natom iast stary inuk siarz, k tóry ub i sob ie w szystko wk e pać w k onso i, te ż m oże to zrob ić i całk ow icie zapom nie ć o graficznych nak ładk ach. M im o łatw ości użytk ow ania i dostosow yw ania syste m u, m yś ę, że tak na praw dę głów ną za e tą M andrivy są te rozw iązania, k tórych nie m a w innych Linuk sach. Pie rw szym z nich m ogą b yć pu pity 3D. O czyw iście, Be ry a czy Com piza m ożna m ie ć w k ażdym syste m ie, a e ch yb a ty k o w M andrivie m ożna je P ak ie tk a na M andrivie zaczęła już b ak nąć, b o te n syste m je st w stanie spe łnić ocze k iw ania w szystk ich użytk ow nik ów. O czyw iście nie iczę na to, że zapa ony fan Ge ntoo czy S ack a nag e porzuci sw ój syste m i prze siądzie się na M andrivę. Na pe w no te go nie zrob i. A e m oże k ie dyś b ędzie m iałoch otę pob aw ić się jak im ś fajnym syste m e m, tak im osob om po e cam zainsta ow ać M andrivę. M oże przy nie j zostanie... 9

10 S Y S TE M Ubuntu nia za e żności.program y z re pozytoriów Ub untu, w yw odzące się z De b iana, b yły insta ow ane szyb k o i m oże już dużo. R ok te m u zacząłe m m yś e ć o program ie Ub une o Z aczęło się od te go, że w znanym se rw isie zob aczyłe m inform ację o ak tua nie najpopu arnie jsze jdystry- działały b e zprob e m ow o. M im o te go, że w yw odziły się z nie stab i ne jgałęzi starsze go b rata. W ięce j zacząłe m używ ać Ub untu przy ok azji w ydania w e rsji 6.0 6, gdy zob aczyłe m jak łatw o insta uje się na m oim note b ook u i jak dob rze w spie ra sprzęt, a e z je dnym m ałym w yjątk ie m w sk aźnik a b ate rii i (h ttp://ub une o.ub untu.p /), k tóry m iał zre w o ucjonizow ać sposób k onfiguracji połącze nia Ne ostrady w Ub untu. Codzie nnie na h ttp://forum.ub untu.p /, co najm nie jk i k a osób zgłaszało prob e m y z k onfiguracją te go dodatk u. I udało się! Po k i k u m ie siącach pracy w raz z grupą osób, udało się stw orzyć pro- b ucji Linuk sa na św ie cie. I nie b ył to R e d H at- Fe dora, De b ian czy naw e t Suse. W k roczyłnow y gracz i w szyscy się nim zach w yca i. To b ył pie rw szy im pu s do zainte re sow ania. Drugim b yło to, że za tą dystryb ucją stoi k onk re tny człow ie k, M ark Sh ut ew orth i je go firm a Canonica. Dzięk i Ub untu, firm a ta zarab ia duże pie niądze. Spore w raże nie zrob iła na m nie nie ustająca ak cja Sh ip- It, dzięk i k tóre j k ażdy na św ie cie m oże dostać najnow sze Ub untu do dom u. Gdy je szcze usłyszałe m k i k a pozytyw nych opinii na je jte m at, postanow iłe m sprób ow ać. Z aczynałe m od w e rsji 5.0 4, czy i już ponad dw a ata te m u. Na początk u Ub untu b yło zainsta ow ane jak o e k spe rym e nt ob ok inte nsyw nie używ ane j inne j dystryb ucji - najpie rw od daw ie n daw na używ ane go R e dh ata- Fe dory, a pote m ob ok Ge ntoo. Trzym ałe m ręk ę na pu sie co w Ub untu piszczy, a e je szcze w te dy nie prze k onało m nie do sie b ie. W te dy cze goś b yło b rak. W m iarę poznaw ania syste m u zacząłe m doce niać w ygodę k orzystania z m e nadże ra do zarządzania insta acją oprogram ow ania APT. W idziałe m jak w ygodne je st zdanie się na autom atyk ę rozw iązyw a- ładow ania. To b yła b o ączk a w szystk ich ów cze snych distro i ch oć prob e m b ył do rozw iązania, to w b ardzo sk om p ik ow any sposób. D a m nie całk ow itym prze łom e m b yła w e rsja 6.10, k tóra już całk ow icie prze k onała m nie do Ub untu. Te n inux spow odow ał, że w szystk o na m oim sprzęcie działało prak tycznie zaraz po zainsta ow aniu, out- of- th e - b ox, naw e t b ate ria i ładow anie b yło św ie tnie ob sługiw ane. Cały syste m i oprogram ow anie działało stab i nie i ta dystryb ucja m iała już to coś - używ ało się je jz przyje m nością. Z ob aczyłe m, że insta acja oprogram ow ania m oże b yć b e zprob e m ow a i szyb k a, a sam softw are - działać b ardzo stab i nie. Z aczął iczyć się d a m nie czas, k tóry m uszę pośw ięcić syste m ow i, ab y rob iłto cze go od nie go ocze k uję. I Ub untu w ygrało! Nie m ały w pływ na tak ą de cyzję m iało istnie nie św ie tne go po sk ie go forum Ub untu h ttp://forum.ub untu.p /. Z rozum iałe m, że pojaw iła się w re szcie dystryb ucja d a zw yk łe go użytk ow nik a, k tóry nie m ając zb yt głęb ok ie j w ie dzy na te m at Linuxa jak o tak ie go, b ędzie w stanie dzięk i graficznym k onfiguratorom w yk onać podstaw ow e czynności. Nadanie zrob i w szystk ie go, a e gram, k tóry poprze z k i ka k ik nięcia m yszą tw orzy połącze nie z tym ope ratore m. Te raz program działa na w szystk ich m ode m ach USB, i ość zgłaszanych prob e m ów spadła drastycznie. Udało się stw orzyć coś sk ute czne go, a je dnocze śnie łatw e go w ob słudze. I tak w łaśnie w idzę Ub untu: nie staw ia prze d początk ującym użytk ow nik ie m poprze czk i zb yt w ysok o, nie k aże czytać m nóstw a m anua i, ab y w yk onać najprostsze czynności, a je dnocze śnie pozw a a w ygodnie i w ydajnie używ ać k om pute ra. PRZ EM EK K ALICK I 10

11 S Y S TE M Ge ntoo odpow ie dnie k om e ndy. W raz z nastanie m graficzne go insta atora, zrzędzący m usie i zre w idow ać sw oje pog ądy, a e zła fam a trw a naw e t do dziś. Insta acja Ge ntoo m oże i je st nie co trudnie jsza od insta acji M andrivy czy SuSE. A e m a coś, co osob iście ce nię Re dak tor Nacz e ny popros ił m nie s w e - b ardzo duża e astyczność. M ożna instaow ać za pogo cz as u, bym pok rótce opis ał d acz e - m ocą instaatora graficzne go ub te k stow e go, abo naw e t zre zygnow ać z k asyczne go insta atora i go używ am ak urat Ge ntoo, a nie je dne j zainstaow ać syste m k om b inacyjnie, opie rając się na z tys iąca innych dys trybucji. Pom yś a- w łasnym dośw iadcze niu i zasob ach dok um e ntacji łe m nie co nad tym, co m nie prz y Ge n- Ge ntoo.pam iętam, jak m oje pie rw sze Ge ntoo instaotoo trz ym a, a ow oce m tych prz e m yś e ń w ałe m spod SuSE (k orzystajac z m e ch anizm u ch root), a w t e e ciała sob ie m uzyczk a. Podczas je s tw łaśnie te n artyk uł. Tak w ięc z acz yb ootstrapow ania m ożna b yło zaś pograć w jak ąś gie rnam w y icz ać. Trz y, dw a, je de n, s tart! k ę. W za e żności od i ości w o ne go czasu i m oż iw ości k om pute ra, m ożna w yb rać m iędzy insta acją poziom u stage 1, 2 czy 3, a naw e t z pre k om pi ow ak ARO LKO Z IO Ł nych pak ie tów b inarnych. Dodatk ow o, syste m je st nie insta atory popuge ntoo, w e dług m nie, nie słusznie je st uw ażana za b udow any napraw dę m inim a arnych dystryb ucji rpm ow ych ofe rują na starcie w je dną z trudnie jszych dystryb ucji Linuk sa. Je dnak e że b y uzysk ać ty k o podm im o sw e j (pozorne j) trudności je st dość popu arna pe łni w yposażony syste m, a w rank ingu DistroW atch oscy uje ok oło drugie j staw ow y syste m, trze b a odznaczyć b ardzo dużo nie acja Ge ntoo w ych odzi z dzie siątk i, w yprze dzając np. R e d H at a. Czy i coś w potrze b nych pak ie tów. Insta nie jje st. Poniże jpostaram się opisać, co m i się szcze - innych założe ń dam y ci m inim um, a całą re sztę dob uduje sz sob ie sam, w e dług w łasnych upodob ań. gó nie w Ge ntoo podob a. izacja pod użytk ow nik a W ięk szość popuinsta acja m oże je st trudna, a e w ysoce e astyczna O ptym a arnych dyst ryb ucji je st nadaoparta na pak ie tach Kie dyś popu arny b yłpog ąd, że insta acja Ge ntoo to ow anych pod arch ite k turęi386, w ce u w ste czpie k ło na zie m i. Z w ypie k am i na tw arzy, w je dne j rę- k om pi ności. Prob e m w tym, że udzie k upuce w ydruk ow any podręcznik insta acji, a druga spo- ne jk om patyb i czyw ając na k aw iaturze pie czołow icie w pisuje ją now e k om pute ry (arch ite k tura i686, pom inę w te j ch w i i k w e stię k om pute rów 64- b itow ych ), zaś syste m y przystosow ane do starych k om pute rów nie w yk orzystują w pe łni m oż iw ości tych now ych. Istnie ją w praw dzie dystryb ucje z pak ie tam i k om pi ow anym i pod i686 (np. Arch ), a e Ge ntoo podch odzi do prob e m u w inny sposób. O tóż użytk ow nik sam de cyduje jak b ędą k om pi ow ane program y, z jak im i f agam i i na jak ich zasadach. W zrost szyb k ości syste m u nie je st drastyczny m oże z 20 % (zaw iodą się ci, k tórzy m arzy i, że po prze siadce na Ge ntoo ich syste m b ędzie działał3 razy szyb cie j), a e d a m nie w ażnie jsze je st co inne go w o ność w yb oru. Sam b ędę de cydow ał, jak staw iać sw oją dystryb ucję. M ogę ją dopracow ać do granic m oż iw ości, a m ogę te ż ze psuć, ustaw iając jak ie ś dziw ne f agi k om pi acji a e pre te nsje b ędę m iałw te dy ty k o do sie b ie. Portage & Em e rge Pisałe m k ie dyś o syste m ie zarządzania pak ie tam i w Ge ntoo i uznałe m go za naj e pszy, z jak im się spotk ałe m. I to zdanie podtrzym uje aż do te raz. Em e rge je st napraw dę w ygodny, dob rze sob ie radzi z za e żnościam i i nigdy nie m iałe m z nim w ięk szych k łopotów. W drze w ie portage znajduje się w szystk o, cze go prze ciętny inuk sow ie c zapragnie, a tak że dużo w ięce j. W prze ciw ie ństw ie do innych dystryb ucji, Ge ntoo nie opie ra się na re pozytoriach zaw ie rających gotow e do zainsta ow ania pak ie ty b inarne. Portage zaw ie ra za to istę e b ui d ów inform acji sk ąd i jak pob rać źródło program u oraz jak ich za e żności potrze b uje. Sam a k om pi acja, w raz z de finicjam i f ag USE (k tóre ok re - 11

12 S Y S TE M ś ają jak ie opcje m ają b yć użyte podczas k om pi acji), odb yw a się już na m aszynie użytk ow nik a. Czy to do- żam, że Ge ntoo je st je dną z naj e pie j udo- b re rozw iązanie? ja m yś ę, że tak. W praw dzie insta acja program ów trw a dłuże j, a e to użytk ow nik de cyduje o prze b ie gu k om pi acji. A i w ydajność w łasnoręcznie sk om pi ow anych program ów je st często nie co w ięk sza niż tych z b inare k. Duża k onfigurow a ność Ge ntoo nie m a de dyk ow a- k um e ntow anych dystryb ucji. Je że i cze goś przypadk ie m nie znajdzie m y w dok um e ntacji, to zaw sze m ożna zapytać na oficja nym ne go ce ntrum k onfiguracyjne go (tak ie go jak YaST w SuSE czy Drak conf w M andrivie ) i k onfiguracja odb yw a się prze z e dycję te k stow ych p ik ów k onfiguracyjnych. W praw dzie podob no to S ack w are m a najb ardzie j k asyczny uk ład p ik ów k onfiguracyjnych, a e te m u z Ge ntoo te ż nic nie b rak uje w szystk o m ożna łatw o zna e źć. Ku m oje m u zadow o e niu, w dystryb ucji zna azło się k i k a drob nych, acz pożyte cznych program ik ów, k tóre ułatw iają k onfigurację są to rc- update, do zarządzania sk ryptam i startow ym i, oraz ge nk e rne, ułatw iający nie co k om pi ację jądra. W ogó ności uw ażam, że je że i k toś poradził sob ie z k onfiguracją Ge ntoo, to poradzi sob ie z k onfiguracją k ażde jinne jdystryb ucji, i to b e z pom ocy różnorak ich pane i ste row ania. M nogość dok um e ntacji i społe czność Z asob y dok um e ntacji Ge ntoo stanow ią je dną z w ięk szych b az danych o dystryb ucji. Z poradnik a insta acji Ge ntoo ub z dzie siątk ów innych dok um e ntów - m ożna dow ie dzie ć się nie m a że w szystk ie go o tym syste m ie. Dok um e ntacja porusza różne sposob y insta acji i k onfiguracji softw are i h ardw are. O sob iście uw a- forum Ge ntoo. Dystryb ucja ta m a b ardzo prężną i pom ocną społe czność. M ożna te ż się zapisać do ne w s e tte ra, b y zaw sze m ie ć najśw ie ższe inform ację ze św iata Ge ntoo (w tym inform acje o ak tua izacjach, now ych dziurach i załatanych b łędach ). M am nadzie ję, że podałe m w ystarczająco pow odów prze m aw iających za tą w spaniałą dystryb ucją. Ja je j używ am i je ste m b ardzo zadow o ony. Ge ntoo Pe nguin - Pingw in b iałob re w y (Pygosce is papua) Nie zb ytduży (ok. 80 cm ) pingw in zam ie szk ujący w ody Antark tydy. Ch arak te ryzuje się p am ą b iałe j m aści nad ok ie m. M ały, szyb k i, ub i je ść ryb y, sk orupiak i, m ięczak i i w szystk o, co je st m nie jsze od nie go i ak uratda się złapać. Ge n too Lin u x Je dna z dystryb ucji Linuk sa, ch arak te ryzująca się optym a izacją insta acji pak ie tów pod sprzęt użytk ow nik a oraz w ysok ą k onfigurow a nością syste m u. 12

13 S Y S TE M De bian Sposób insta acji pak ie tów i ich i ość w oficja nym w ydaniu. O b e cnie je st już ich k i k anaście tysięcy, do k tórych m ożna dodaćje szcze znacznie w ięce j, dostępnych na nie oficja nych se rw e rach. Drugą rze czą, k tórą doce nia się po dłuższym użytk ow aniu, je st De bian to je dna z najs tars z ych stab i nośćoraz dopracow anie sam e go syste m u.doce dys trybucji Linuk s a. Pow s tała w s ie rp- nii to zarów no k ie nci firm y H P, k upujący u nie j niu rok u, z am bitnym i z ałoże nia- sprzętna se rw e ry, jak i sam a firm a, k tóra postanow im i. Z nana je s t z te go, że w śród ła daw ać w sparcie te ch niczne da sw oich użytk ow ninajw ięk s z ych s ys te m ów je s t je dyną, z a k ów, instaujących De b iana. Dopracow anie dystryb ucji w ynik a z cyk u k tórą nie s toi żadna firm a.w całości tw o- rozw oju te go syste m u. Ak tyw nych de w e ope rów je st rz ona prz e z s połe cz ność, m a s w oje go i- ponad tysiąc i panuje zasada, że k ażdy z nich nie opie de ra, w ybie rane go prz e z innych k uje się w ięce j niż k ikom a pak ie tam i je dnocze śnie. de w e ope rów i os oby ak tyw nie z aanga- Dodatk ow o, w ysok ie w ym agania staw iane tak opie k unom, jak i pak ie tom, k tóre tw orzą, w pływ ają na jażow ane w proje k t. Z ate m De bian to pro- k ość stab ine go w ydania. Z anim dow ony program, je k t, a e tak że grupa os ób, k tóre uznany prze z autora za stab iny, dostanie się do De pos tanow iły s tw orz yć s ys te m ope racyj- b iana, trafia do w e rsji nie stab ine j dystryb ucji. Dony oparty na jądrz e Linuk s a. M nie j pie ro, gdy nie b ędzie spraw iał prob em ów, je st prze k azyw any do te stow e j. Ta z k o e i co jak iś czas os ób w ie, że dos tępne s ą roz w ojow e (2 ata) je st zam rażana i usuw ane są je dynie b łędy, w e rs je oparte o jądro GNU/H urd, Fre - b e z w ięk szych ak tuaizacji, aż uzna się ją za stab ine w ydanie. Co cie k aw e, naw e t w e rsja nie stab i na De e BSD, Ne tbsd oraz O pe nso aris. b iana je st na ty e b e zaw aryjna, że ch ętnie używ a je j się na k om pute rach typu de sk top.m a ona w ie u użytm ACIEJ RUTECK I (UNIXY.PL) k ow nik ów, a w yk ryte b łędy są zazw yczaj popraw iane ną w e rsję zaś ce nią adsw oją przygodę z De b iane m rozpocząłe m w w ciągu je dne go dnia. Stab i styczniu rok u, po prze siadce z M andrak e 9.1. m inistratorzy - za b ardzo w ygodne zarządzanie i b e ze m ow e ak tua izacje. Co m nie najb ardzie j urze k ło na sam ym początk u? prob W ady: syste m za e żności pak ie tów je st b ardzo w ygodny, je dnak nie k ażde m u pasuje fak t, że program A w ym aga pak ie tu B, z k tóre go funk cji użytk ow nik nie zam ie rza k orzystać. Na szczęście zrob ie nie w łasnych pak ie tów je st b ardzo proste i sprow adza się do trze ch (czte re ch?) po e ce ń. Długi cyk w ydaw niczy, k tóre m u De b ian zaw dzięcza stab i ność, d a w ie u osób je stprze dm iote m k rytyk i. Z apom inają one, że w e rsja te stow a je st b ardzo stab i na (w szak że zaw ie ra stab i ne w e rsje program ów ) i m ożna ją z pow odze nie m stosow ać tak że na se rw e rach. De b ian dosyć długo się uruch am ia za to m a je dne z naj e pie j dopracow anych sk ryptów startow ych (nie spotk ałe m się z przypadk ie m, ab y nie praw idłow o napisany sk rypt unie m oż iw ił uruch om ie nie syste m u). 13

14 S Y S TE M Czy je st trudny? Nie k onie cznie. Nie posiada, co praw da, graficznych k onfiguratorów, a e w ygodny m e ch anizm insta acji pak ie tów - w połącze niu z ich i ością - pow odują, że adm inistracja syste m e m je st napraw dę m ało czasoch łonna. Po to m am y prze cie ż k om pute r, ab y ułatw iał nam życie, a nie utrudniał! Je ś i ub isz spraw dzony syste m i ce nisz sta- nu/m anife st.h tm [3]h ttp://w w w.de b ian.org/intro/ab out [4]h ttp://jak i inux.org/ inux/de b ian/ [5]h ttp://w w w.de b ian.org/socia _ contract b i ność, to De b ian b ędzie dob rym w yb ore m. Ponadto znając De b iana - znasz Linuk sa (czy to b y b ył: S ack w are, Ge ntoo itp.)! Nie m ożna te go zazw yczaj pow ie dzie ć o syste m ach use rfrie nd y typu: Suse, M andriva. Z a e ty De b iana doce ni i inni produce nci dystryb ucji: Xandros, Ub untu, w ie e syste m ów Live CD. O pie rają się one na rozw iązaniach prze nie sionych z nie go i potw ie rdzają je go e astyczność. No i po e ce nie apt- ge tm a m oc Supe r Krow y! [1] Je ś i ch ce sz poznać pow ody, d a k tórych pow stał te n syste m, to prze czytaj M anife st De b iana [2]. M im o upływ u at prob e m y w nim poruszane są nadaak tua ne. Ponadto b ędzie sz m ógł zw e ryfik ow ać, czy ce e tam staw iane są re a izow ane. W arto prze czytać tak że Um ow ę społe czną De b iana [5] czyż nie o tak ie założe nia ch odzi w społe czności W o ne go O program ow ania? Strona proje k tu: w w w.de b ian.org [1]Z ob acz po e ce nie apt- ge t- - h e p [2] h ttp://w w w.m aste r.p /~ w ie dzm in/dfu/m e - 14

15 S Y S TE M S ack w are Z os tałe m popros z ony o to, aby napis ać k rótk i fe ie ton na te m at używ ane j prz e z m nie dys trybucji oraz w yjaśnie nie d acz e go ta, a nie jak aś inna. So aris i QNX. Pe w ne go dnia ponow nie zainsta ow ałe m S ack w are i o dziw o ok azało się, że je st tym cze go szuk ałe m z proste j przyczyny po prostu działa. Je st to pie rw szy i najw ażnie jszy argum e nt, k tóry prze m aw ia za S ack w are. To co podob a m i się najb ardzie j to prostota b udow y syste m u. Struk tura k ata ogów je st b ardzo b isk a sys- te m ow i UNIX. Ch arak te rystyczną rze czą są św ie tnie opisane sk rypty startow e á a BSD, k tóre są znacznie b ardzie j czyte ne i ogiczne niż te w yw odzące się z Syste m V.Ge ne ra nie w S ack w are panuje ład i porząrafał TO PO LNICK I de k cze go nie m ożna pow ie dzie ć np. o M andrak e i je Nie ch cę rozpoczynać k o e jne j św ięte j w ojny o w yż- go potom nych. Syste m te n św ie tnie nadaje się do nauk i. M aszości dystryb ucji A nad dystryb ucją B, gdyż są one z de finicji b e z se nsu. Ponadto, nie je ste m jak im ś fa- ło te go, czasam i w ręcz do nie j zm usza. Brak w sze natyk ie m i nie zam ie rzam prze k onyw ać w szystk ich k ie j m aści k onfiguratorów graficznych w b re w do sw oich racji. Nie m nie j je dnak ch ciałb ym zapre - pozorom je st atute m syste m u. Efe k t tak ie go stanu rze czy dob rze odzw ie rcie d a pow ie dze nie : Je że i ze ntow ać sw oje stanow isk o i sw ójpunk tw idze nia. znasz S ack w are 'a, to znasz Linuk sa, je że i znasz k o R e d H ata. Do pe rfe k cji doprzygodę z syste m am i a te rnatyw nym i w ob e c W in- R e d H ata, to znasz ty ator m im o, że na dow sa rozpocząłe m na e k cji inform atk i, k ie dy to na- prow adzony je st te k stow y insta pie rw szy rzut ok a odst rasza. Je st naj b ardzie jintuicyjuczycie, za co je ste m m u w dzięczny, pok azał nam atore m jak i w idziałe m. UżytAurok sa 8.0.Pob ie głe m z płytam i do dom u i zaraz za- nym i poręcznym insta ę nad postępe m insta acji insta ow ałe m. Z początk u uznałe m, że zaiste to dziw - k ow nik m a pe łną k ontro ow anym i pak ie tam i, je st w ięc dok ładnie ny w yna aze k. Postanow iłe m spraw dzić inne oraz insta odw rot nie niż w Ub untu. Tak a w o ność to k o e jna ce dystryb ucje - M andrak e, Knoppix oraz S ack w are. ack a. Te go ostatnie go używ ałe m ch w i ę, a e jak oś nie ocza- ch a za jak ą ce nię S ack w are 'a je st ob słurow ałm nie. Późnie j przysze dłczas na e k spe rym e nty W e dług m nie, m ocną stroną S e żności, a w zasadzie je jb rak. Fak tte n je stpod PLD, De b ian, Yope r, Ge ntoo, Ne tbsd czy naw e t ga za k re ś any na k ażdym k rok u z tym, że je dni trak tują go jak o w adę, inni jak o za e tę. I ość tzw. w ani iow ych pak ie tów, czy i tak ich, k tóre uk azują się w oficja nych w ydaniach, je st nie duża prze z co użytk ow nicy nie je dnok rotnie są zm usze ni do k orzystania z se rw isów ofe rujących paczk i, tak ich jak inuxpack age s.ne t, s ack y.it oraz scxd.info ub do tw orze nia w łasnych. Brak ob sługi za e żności um oż iw ia unik nięcie pie k ła za e żności oraz pom aga k ontro ow ać syste m. Nie w szyscy w ie dzą, e cz część program ów dostępnych np. w rpm - ach czy de b - ach b yła k om pi ow ana ze w szystk im i opcjam i co pow oduje w zrost iczb y za e żności. A e czy fak tycznie k orzystam y ze w szystk ich ich m oż iw ości? Z drugie j strony nie b aw i m nie k om pi ow anie w szystk ich pak ie tów w e w sze ch św ie cie. Z łoś iw i tw ie rdzą że S ack w are to sk anse n oprogra- 15

16 S Y S TE M m ow ania. Fak tycznie oprogram ow anie w ch odzące w sk ład te j najstarsze j dystryb ucji nie zaw sze je st najnow sze.m usi b yć je dnak najw yższe jjak ości, w ięc w ym aga dok ładne go prze te stow ania, a to trw a. Ponie w aż nad rozw oje m dystryb ucji, od sam e go początk u, czuw a je dna osob a - Patrick Vo k e rding, syste m je st spójny, b e zpie czny i dopracow any. Staranne te stow anie pak ie tów w pływ a rów nie ż na ogrom ną stab i ność syste m u, co m oim zdanie m je st tak sam o w ażne na de sk topie, jak i na se rw e rze. M im och ode m w ym ie niłe m założe nia syste m u opisane w th e 4S ru e : S ack w are is stab e, so id, sim p e, se nsib e i w łaśnie za te czte ry ce ch y ub ię te n syste m. Nie zapom nijm y je dnak, że najw ażnie jsze je st w łasne dośw iadcze nie. D ate go je dyną m e todą, ab y zna e źć najb ardzie j odpow iadającą nam dystryb ucję, je stte stow anie w szystk ich dostępnych. Nie tw ie rdzę oczyw iście, że inne dystryb ucje nie są podob ne pod pe w nym i w zg ędam i do S ack w are, że nie m a na przyk ład innych stab i nych. Ponoć zam iłow anie do S ack w are 'a m ija, gdy ch ce m y szyb k o i b e zb o e śnie zainsta ow ać dodatk ow e oprogram ow anie m ające w ie e za e żności. Być m oże tak je st, a e pók i co je ste m b ardzo zadow o ony z te jdystryb ucji. w w w.s ack w are.com w w w.forum.s ack w are.p w w w.s ack w are.p 16

17 S Y S TE M W ios na ate m? Tak ie cuda to ty kow M andrivie... cz y i Xtre m a nie po raz drugi W ios na? A w ios na bo Xtre m e 2 je s t oparty na s tabi ne j w e rs ji M andriva Linux Spring. A ato to dobry cz as na odm ianę i z robie nie cz e goś inne go. Xtre m e to e tni pow ie w św ie żości, k tóry odm ie ni nas z e biurk a. w yg ąd now ocze sny i dynam iczny. Praca w re, a e udało się uzysk ać k i k a inform acji na te m at k ształtu syste m u, zaw artości i je go w yg ądu. W pie rw sze j w e rsji Xtre m e zm odyfik ow ano w yg ąd pu pitu i dodano m oż iw ości 3D. W Xtre m e 2 autorzy posz i o k rok da e j. Z m odyfik ow ano Ce ntrum Ste - row ania M andriva Linux. Z m ie niono uk ład ik on i sposób naw igacji. O k o cie szy rów nie ż now ocze sny i dynam iczny w yg ąd. Użytk ow nik a w ita e k ran z najczęście j używ anym i program am i do k onfiguracji (rys.1). Dzięk i te m u ob sługa je st prostsza i na pe w no szyb sza. W poszcze gó nych se k cjach pojaw i się tak że rozw ijane m e nu ułatw iające dotarcie do poszcze gó nych w izardów (rys. 2). Rys. 1. Now y w yg ąd Ce ntrum Ste row ania M andriva Linux Xtre m e e k ran głów ny Rys. 2. Now y w yg ąd Ce ntrum Ste row ania M andriva Linux Xtre m e s e k cja s prz ęt TO M ASZ BEDNARSK I O szałam iająca szata graficzna, trzy pu pity 3D do w yb oru, spe cja na w e rsja Ce ntrum Ste row ania M andriva Linux, po sk i ze staw program ów to ty ko nie k tóre z xtre m a nych ce ch now e go Xtre m e. D ate go w szyscy spragnie ni m ocnych w raże ń przy k om pute rze pow inni w yprób ow ać najnow szą w e rsję spe cja ne j e dycji M andrivy M andriva Linux Xtre m e 2. W ch w i i pisania te go artyk ułu prace nad Xtre m e 2 idą pe łną parą. Na pe w no nasze oczy ucie szy now y 17

18 S Y S TE M ne tak że b y ob sługiw ało jak najw ięk szą i ość sprzętu (płyty głów ne, dźw ięk, k arty graficzne ) - tu pom ogła nym i d a W indow s. ryw k i.ponie w aż je szcze nie w szyscy użytk ow nicy w ie dzą, że Linux św ie tnie ob sługuje m u tim e dia: pozw a a na odtw arzanie, e dycję m uzyk i, fi m ów czy zdjęć. Utarło się tak że, że w Linuk sie nie m ożna grać. Ce ntrum R ozryw k i przygotow ano, ab y użytk ow nicy m og i się prze k onać że je st inacze j i ułatw ić w spółpraca z firm ą NTT Syste m, k tóry dostarcza sprzętdo te stów. Xtre m e przygotow a iśm y spe cja nie d a Po ak ów d ate go zaw ie ra program y, k tórych używ ają na codzie ń. Puszczam y tak że w odze w yob raźni przygotow uje m y now y w yg ąd pu pitu, now y uk ład Ce ntrum Ste row ania. Ch ce m y dać w ięce j niż dają inni, a e ch ce m y te ż spraw dzić jak te go typu zm iany przypad- dostęp do m u tim e diów i gie r. Dzięk i te m u naw e tpoczątk ujący szyb k o i b e z prob e m u b ędą m og i sk orzystać z dob rodzie jstw now ocze snych m u tim e diów. to inform acje je szcze nie potw ie rdzone. Tak czy inacze jzapow iada się k o e jne cie k aw e w ydanie. Całk ow itą now ością w Xtre m e 2 b ędzie Ce ntrum R oz- Na e ży się spodzie w ać tak że najnow szych w e rsji najpopu arnie jszych program ów tj: Fire fok sa, Th unde rb irda, Gim pa, digikam, Azure us, DC+ +, am u e. A e ną do gustu użytk ow nik om. Je że i sie spodob ają to k to w ie, b yć m oże francusk ie w ydanie M andrivy prze jm ie część rozw iązań... ;- ) Słow a Tom asz Grzyb a potw ie rdza pre ze ntacja w ide o syste m u Xtre m e, w k tóre j m ożna zob aczyć nie sam ow ite e fe k ty 3D (Be ry ) oraz m oż iw ości jak ie daje przygotow any ze staw oprogram ow ania. Pre ze ntacja je stdostępna na stronie inte rne tow e j[1]. Rys. 3. Ce ntrum Roz ryw k i w M andriva Linux Xtre m e 2 M andriva Linux Spring k orzysta z jądra w w e rsji Xtre m e 2 praw dopodob nie b ędzie pracow aćpod k ontro ą Jądro b ędzie sk om pi ow a- Xtre m e 2 zb udow ano w oparciu o M andriva Linux Spring Pow e rpack. Posiada zate m w szystk ie je go m oż iw ości p us m oż iw ości dodane prze z po sk ich program istów z firm y Am azis.ne t. Z apytałe m Tom asza Grzyb a, sze fa działu te ch niczne go Am azis.ne t, jak ie to dodatk i i d acze go w ogó e pow stał Xtre m e. W ch w i i pisania artyk ułu prace trw ały w naj e psze. Xtre m e 2 pojaw i się pod k onie c ipca Ch ce m y dać użytk ow nik om now ocze sny syste m inuk sow y o dużych m oż iw ościach. Ch ce m y pok azać 1. Pre ze ntacja w ide o syste m u M andriva Linux Xtre użytk ow nik om zarów no Linuk sa jak i W indow sa ja- m e h ttp://w w w.m andriva.p /produk ty/ink ie m oż iw ości drze m ią w tym w spaniałym oprogra- fo.ph p?p=pre ze ntacja m ow aniu. D ate go dołączam y najnow sze te ch no ogie i najśw ie ższe w e rsje program ów. Uzupe łniam y go o Cross O ve r O ffice, Ce de gę. Dzięk i nim prze siadk a na Linuk sa je st b e zb o e sna, a użytk ow nicy m ogą cie szyć się tak że program am i i gram i napisa- 18

19 S O FTW A R E Gobby - s ie ciow y e dytor te k s tu Nie w ie u program is tów s am odz ie nie tw orz y oprogram ow anie. W ie e os ób robi to w s pó nie, w ym ie niając s ię pom ys łam i a bo fragm e ntam i k odu, ch oćby prz y pom ocy inte rne tu. W łaśnie do te go s łuży Gobby [1]. Prz y je go pom ocy, je de n k om pute r s taje s ię s e rw e re m, a poz os tałe k ie ntam i. M ożna połącz yć s ię z s e rw e re m i w s pó nie e dytow ać p ik i a bo tw orz yć now e w s z ys tk o odbyw a s ię z da nie. O czyw iście, na początk u m usim y uruch om ić e dytor. Najpraw dopodob nie j znajduje się on w m e nu syste m ow ym. Je ś i je dnak go tam nie m a, to proponuję uruch om ić go z k onso i, w ydając po e ce nie 'gob b y'. Gob b y działa w środow isk u sce ntra izow anym - je dna k opia program u pe łni ro ę se rw e ra, a pozostałe proce sy pe łnią ro ęk ie ntów i m uszą podłączyć się do se rw e ra. By utw orzyć now ą se sję, k ik am y ik onę Cre ate se ssion. W now o otw artym ok nie w yb ie ram y port, na k tórym se rw e r m a nasłuch iw ać, nazw ę użytk ow nik a, pod k tórą b ędzie m y w idoczni w czasie trw ania pracy i k o or, k tórym b ędą zaznaczane w prow adzane prze z nas zm iany w k odzie. Pozostaje już ty k o w yb ranie h asła, k tórym zab e zpie czym y się prze d podłącze nie m nie autoryzow anych k ie ntów. M ACIEJ M ALINO W SK I Na pozostałych m aszynach w ystarczy k ik nąć Join se ssion i w pisać param e try tak ie jak nazw a h osta or i oczyw iście Gob b y działa na w szystk ich popu arnych p atfor- oraz nazw a użytk ow nik a, w yb rać k o w pisać popraw ne h asł o. Po ch w i i zost aje m y dołącze m ach : Linux, W indow s oraz M ac O S X. M oże m y a ik ając w ik onę Use r ist m oże b o zainsta ow ać paczk i prze znaczone d a nasze j ni do dane j se sji. K i ob e cne j dystryb ucji, k tóre najpraw dopodob nie j znajdują się m y spraw dzić, jacy użytk ow nicy są w ch w i w je j inte rne tow ym re pozytorium (np. De b ian) ub, podłącze ni do se rw e ra. je ś i ich nie m a, m oże m y sam odzie nie sk om pi ow ać Inte rfe js program u je st prze jrzysty. W do ne j części ściągnięte z inte rne tu źródła [2]. pojaw iają się inform acje o pracy program u i ch at.po- w yże j znajduje się m ie jsce, w k tórym w yśw ie t ana je st zaw artość otw artych p ik ów. M am y trzy m oż iw ości. M oże m y: tw orzyć now e p ik i - k ik ając w ik onę Cre ate docum e nt, otw orzyć dok um e nt już otw arty/utw orzony prze z inne go k ie nta - przy pom ocy ik ony Docum e nt ist, ub otw orzyć dok um e nt znajdujący się na naszym dysk u - O pe n docum e nt. Program um oż iw ia zapisanie b ie żące j se sji w ce u późnie jsze go je j odtw orze nia. W zasadzie, są to w szystk ie różnice pom iędzy gob b y, a pozostałym i e dytoram i te k stu. Jak k ażdy szanujący się e dytor prze znaczony d a program istów, udostępnia on podśw ie t anie sk ładni i ob sługuje w ie e język ów program ow ania. Gob b y to cie k aw e narzędzie. Nadaje się dob rze do pisania nie w ie k ich program ów prze z program istów porozrzucanych po całym św ie cie, a e ponie w aż je st to na razie stosunk ow o prosty proje k t, nie nadaje się do rozb udow anych proje k tów. [1]h ttp://gob b y.0 x539.de /trac/ [2]h ttp://gob b y.0 x539.de /trac/b row se r 19

20 S O FTW A R E Pidgin Pidgin to k om unik ator inte rne tow y, obs ługujący k i k a protok ołów cz ęs to s potyk am s ię z tak im opis e m i z aw s z e z as tanaw iam s ię, d acz e go k toś napis ał k i k a?ak tua nie, m ójpidgin z z ains ta ow aną w tycz k ą do T e na, je s t w s tanie obs łużyć 13 różnych rodz ajów k ont. 12, je ś i uz nam y, że Goog e Ta k i XM PP to po pros tu Jabbe r. Je dnak że, nie z a e żnie od s pos obu patrz e nia, ta icz ba z aw s z e prz e k racz a 10. D acz e go w tak im raz ie k toś napis ał k i k a? No cóż, pe w nie po pros tu te n opis z os tał je s z cz e z cz as ów jak ie jś s tare j w e rs ji Gaim a... PAULINA BUDZ O Ń Po w ydaniu poprze dnie go num e ru Dragonii, Sm ok Nacze ny zasuge row ał m i, że m ogłab ym napisać te k st o Pidginie. Pom yś ałam, że prze cie ż ub ię te n program, w ięc nie b ędę m iała prob e m u. Je dnak po dłuższym nam yś e doszłam do w niosk u, że nie m am pojęcia co tu napisać. W szyscy użytk ow nicy Gaim a prze sz i na Pidgina, a Ci, k tórzy od daw na używ ają już Psi czy Kope te racze j nag e nie zm ie nią sw oich przyzw yczaje ń. M im o to stw ie rdziłam, że św iat sie nie zaw a i, je ś i w ype łnię stronę Dragonii te k ste m o Pidginie.Poza tym, m oże jak iś początk ujący użytk ow nik prze k ona się do now e go k om unik atora. Co do sam e go Pidgina je go ob sługa je st dość prosta i w m iarę intuicyjna (cze go nie m ożna pow ie dzie ć, na przyk ład, o Psi). W sze k ie opcje dotyczące isty k ontak tów znajdują się w m e nu Z najom i dodaw anie, usuw anie, opcje w yśw ie t ania, w iadom ości, itp. Spis k ont i dostęp do ich ob sługi je st w m e nu... Konta. Ab y dodać now e k onto, ub zm ie nić opcje ak tua nie istnie jące go, w ystarczy w yb rać Dodaj/Edytuj. W ięk szość opcji dotyczących działających k ont (na przyk ład im port k ontak tów z se rw e ra gadu- gadu) m ożna zna e źć w m e nu dane go k onta. M e nu Narzędzia je st już b ardzie j rozb udow ane, b o znajdują się w nim ogó ne opcje Pidgina, spis w tycze k, opcje dotyczące pryw atności (np. odb ie ranie w iadom ości z dane go k onta, ub ty k o od osób z isty k ontak tów ), dzie nnik syste m ow y, ok no prze syłania p ik ów, itd. W ięk szość z nich je st dostępna tak że po k ik nięciu praw ym przycisk ie m m yszk i w ik onk ę Pidgina na pask u. M oją u ub ioną opcją Pidgina je st W yłącze nie dźw ię- k ów dostępne w tym m e nu podręcznym. Pow oduje w yłącze nie w szystk ich dźw ięk ów (pow iadam ianie o now e j w iadom ości itp.), co je st całk ie m przydatne, k ie dy og ądam fi m a b o słuch am m uzyk i i nie ch cę, że b y w k radały m i się tam jak ie ś dziw ne pisk i (b o tak ie w łaśnie dźw ięk i m am ustaw ione...). O k no rozm ow y w yg ąda b ardzo standardow o, na do e pisze m y te k st, na górze czytam y. W m e nu R ozm ow a dostępne są różne opcje od czyszcze nia ok na rozm ow y po w ysyłanie p ik ów. Je st tam te ż dzie nnik rozm ów, dane osob y, z k tórą rozm aw iam y oraz m oż iw ość je j zab ok ow ania i usunięcia z isty. W m e nu O pcje m ożna zna e źć, na przyk ład, w yże j w spom nianą opcje w łącze nia ub w yłącze nia dźw ięk ów, daty oraz zapisu dane j rozm ow y do dzie nnik a (zw ane go te ż h istorią) czy te ż m oż iw ości form atow ania te k stu. A je ś i na iście k ontak tów jak ie goś użytk ow nik a m am y zgrupow ane go (czyt. m am y z nim k ontak t 20

21 S O FTW A R E prze z w ięce j niż je dno k onto) pojaw i się je szcze m e nu W yś ij do, w k tórym m oże m y w yb rać to k onto, prze z k tóre ch ce m y rozm aw iać. Ustaw ianie ak tua ne go opisu i statusu w Pidginie je st b ardzo proste. W szystk ie opcje m ożna zna e źć na do e isty k ontak tów. W ystarczy w yb rać je de n z czte re ch statusów (Dostępny, Z ajęty, Nie w idoczny, R ozłączony) i w pisać opis pod nim.m ożna te ż zapisyw ać k onk re tny opis i status prze z w yb ranie Now y. M e nu z w cze śnie jzapisanym i je stdostępne pod przycisk ie m Z apisane. Pidgin je st je dnym z tych k om unik atorów, k tóry je st prosty w ob słudze i (zazw yczaj) nie w ym aga od użytk ow nik a zb yt w ie e. Nie m a b e zpośre dnie go dostępu do b ardzie j zaaw ansow anych opcji k onta, co nie k tórzy uznają pe w nie za w adę, a inni za za e tę. Na pe w no je dnak za e tą je st fak t, że je st b ardzo dob rą ap ik acją d a osób, k tóre nie daw no zre zygnow ały z W indow sa. Przyzw yczajanie do nie go m ożna zacząć naw e tpod syste m e m M icrosoft'u, ponie w aż i d a nie go istnie je w e rsja Pidgina. A k ie dy już się do nie go przyzw yczai, nie zauw aża się jak ich k o w ie k b łędów czy prob e m ów w działaniu.

22 S O FTW A R E Baz a pod k ontro ą k ons o i - cz ęść II W 11. num e rz e z acz ąłe m opis yw ać s pos ób obs ługi baz y danych z poz iom u k ons o i. Była to cz e ść pie rw s z a, a te raz z apre z e ntuję drugą. K RZ YSZ TO F BISKUP D a prze ćw icze nia te go, co w yk onyw a iśm y ostatnio, utw órzm y je szcze je dną tab e ę o nazw ie k ata og. Create tabe kataog( adres char(30), tytu char(30), sowa_kucz bob, opis bob, data_dod date, pubic char(1) defaut y, id int not nu auto_increment, primary key(di)) Ab y ob e jrze ć i prze ana izow ać struk turę tab e i w ydajm y po e ce nie : de scrib e k ata og. Które w yśw ie t a nam szcze gółow e inform acje o now o utw orzone jtab e i (R ys. 1). Je ś i zajdzie tak a potrze b a, to m ożna te ż usunąć tab e ę. Służy do te go po e ce nie drop tab e, po k tórym podaje m y nazw ę tab e i do usunięcia. D a przyk ładu, usuńm y utw orzoną ostatnio tab e ę strony. Ab y to uczynić, w ydam y po e ce nie : drop tabe strony, ab y zob aczyć, że tab e a rze czyw iście została usunięta, użyje m y zapytania: show tabes. Jak w idzim y (R ys. 1), po w ydaniu tych po e ce ń, na- Rys.1 sza b aza zaw ie ra ty k o tab e ę k ata og. Do k o e jnych istotnych zapytań na e ży za iczyć po ece nie a te r, k tóre służy do m odyfik acji i prze b udow yw ania tab e. Z acznijm y od zm iany nazw y tab e i k ata og na k ata og_ stron, w ydając po e ce nie : ater tabe kataog rename kataog_stron. Ab y spraw dzić czy po e ce nie zadziało popraw nie, w ydajm y k o e jne po e ce nie w yśw ie t ające tab e e: show tabes, Jak w idać (R ys. 3.), uzysk a iśm y pożądany e fe k t. Ko e jne zastosow anie po e ce nia a te r, to dodaw anie k o um n do istnie jące jjuż tab e i. O to przyk ład: ater tabe kataog_stron add autor Rys.2 22

23 S O FTW A R E Rys.3 Przy w yk onyw aniu te j czynności, pozna iśm y k o e jne zastosow anie po e ce nia a te r - tym raze m do usu- 3.de cim a : iczb a zm ie nnoprze cink ow a, zapisana w postaci łań- w ania k o um ny z tab e i. Z astosow anie po e ce nia a te r je sto w ie e b ardzie jsze rok ie niż prze dstaw ione w tych przyk ładach. Je go opis je stw dok um e ntacji M ysqldostępne jpod adre se m : h ttp://de v.m ysq.com /doc/re fm an/4.1/e n/a te r- tab e.h tm. cuch a znak ów o zak re sie jak doub e. III.Typ data i czas: 1.date : od do , 2.date tim e : od :0 0 :0 0 do :59 :59, O m ów m y te raz typy danych, pogrupow ane w k ate gorie : I.Typ iczb całk ow itych : 1.tinyint: do 127, 2.b it, b oo, b oo e an: synonim tinyint(1), 3.sm a int: do 32767, autor po po u tytuł. Prze d tym je dnak, usuńm y k o- 4.m e dium int: um nę, k tórą doda iśm y prze d m om e nte m do , ater tabe kataog_stron drop coumn 5.int, inte ge r: autor do , A te raz, dodajm y k o um nę autor w odpow ie dnie j po- 6.b igint: zycji: do ater tabe kataog_stron add autor varchar(15) after tytuł, II.Typ iczb zm ie nnoprze cink ow ych : spraw dźm y, jak i je st w ynik te go działania, w ydając 1.f oat: po e ce nie : E+ 38 do E- 38, describe kataog_stron. 2.doub e, re a : W idzim y (R ys. 5), że tym raze m k o um na autor je st E do zaraz po k o um nie tytuł E , varchar(15), zob aczm y te raz zm odyfik ow aną struk turę tab e i, w ydając po e ce nie : de scrib e k ata og_ stron. Jak w idzim y (R ys. 4.), k o um na autor została dodana do tab e i k ata og_ stron na k ońcu. Istnie je m oż iw ość dodaw ania k o um ny w inne j pozycji. Trze b a w te dy użyć param e tru afte r. Sprób ujm y dodać po e 3.tim e stam p: data i czas w yśw ie t ane w form acie R R R R - M M - DD GG:M M :SS od :0 0 :0 0 do rok u 20 37, 4.tim e : - 838:59 :59 do 838:59 :50, 5.ye ar: ( ) ub IV.Typ te k sty i napisy: 1.ch ar, ascii: te k sto długości od 0 do 255 znak ów, Rys.4 23

24 S O FTW A R E 2.se t ('w artosc1','w artosc2',...): w k o um nie m oże znajdow ać się ze ro, je dna ub k i k a w artości zade k arow anych na iście. Lista m oże m ie ć m ak sym a ną długość do 64 e e m e ntów. Na k onie c te go artyk ułu prze dstaw ię je szcze opcje dotyczące różnych typów : auto_increment Rys.5 2.varch ar: te k sto długości od 0 do 255 znak ów, 3.tinyb ob, tinyte xt: te k sto długości do 255 znak ów, 4.b ob, te xt: te k sto długości do znak ów, 5.m e dium b ob, m e dium te xt: te k sto długości do znak ów, 6. ongb ob, ongte xt: te k sto długości do znak ów. V.Inne typy: 1.e num ('w artosc1','w artosc2',...): w k o um nie m oże znajdow ać się ty k o je dna z m oż iw ych w artości zade k arow anych na iście. Lista m oże m ie ć m ak sym a ną długość do e e m e ntów, m oże b yć stosow any w e w szystk ich typach INT (całk ow itych ) binary m oże b yć stosow any d a typów CH AR i VAR CH AR defaut m oże b yć stosow any do w szystk ich typów za w yjątk ie m BLO B i TEXT not nu w szystk ie typy nu w szystk ie typy primary key w szystk ie typy unique w szystk ie typy unsigned typy num e ryczne zerofi typy num e ryczne. 24

25 S O FTW A R E Vm w are Se rve r Cons o e w irtua iz acji ciąg da s zy PAULINA BUDZ O Ń Kie dy odpa e nie syste m u w tryb ie Live m am y za sob ą (artyk ułw num e rze 12. Dragonia M agazine ), m oże m y pok usić się o zainsta ow anie zw yk łe go syste m u. W sw oim przyk ładzie użyję ob razu płyty CD De b iana, do insta acji prze z sie ć. Z aczynam oczyw iście tak sam o, jak w przypadk u syste m u Live. Tym raze m ok re ś am je dnak rodzajsyste m u jak o O th e r Linux 2.6.x k e rne. A zam iast dysk u w irtua ne go, w yb ie ram opcję Use ph ysica disk. D acze go? W ok nie w yb oru dysk u, m am do dyspozycji trzy m oż iw ości: m ogę utw orzyć now y dysk w irtua ny (tak, jak to zrob i iśm y w przypadk u syste m u Live ), m ogę sk orzystać z w cze śnie jstw orzone go dysk u ub użyć fizyczne go urządze nia. Pie rw sza z tych opcji, (w yk orzystana w poprze dnim przyk ładzie ) tw orzy p ik.vm dk i p ik i pom ocnicze do nie go. P ik te n je st m ontow any prze z VM w are i udaje praw dziw y dysk. Po stw orze niu tak ie go dysk u, m am y do dyspozycji pustą partycję, b e z żadne go syste m u p ik ów. Daje nam to m oż iw ość zarządzania nią w dow o ny sposób, jak zw yk łym dysk ie m. Późnie j m oże m y zde cydow ać o rodzaju dysk u (Virtua Disk Type ) IDE ub SCSI i je go rozm iarze (Disk Size ). Pod po e m rozm iaru, m am y do w yb oru dw ie opcje : A ocate a disk space now i Sp it disk into 2GB fi e s. Pie rw sza z nich spraw ia, że VM w are stw orzy na naszym dysk u (tym praw dziw ym ) p ik.vm dk, k tóry rze czyw iście b ędzie m iałtak i rozm iar, jak zade k arow any w cze śnie j rozm iar dysk u w irtua ne go. Je st to pom ocne w m om e ncie, k ie dy ch ce m y m ie ć pe w ność, że m ie jsce prze znaczone na te n dysk nie zostanie zajęte prze z inne p ik i. Z aznacze nie te j opcji m oże znacznie w ydłużyć proce s tw orze nia m aszyny w irtua ne j (za e żnie od ustaw ione go rozm iaru dysk u). Pozostaw ie nie je j nie zaznaczone j, spow oduje utw orze nie p ik u.vm dk, k tóry początk ow o b ędzie m iał ty k o k i k a k i ob ajtów, a e je go rozm iar b ędzie się zw ięk szał, za e żnie od i ości danych, k tóre b ędzie zapisyw ałw irtua ny syste m, aż osiągnie zade k arow aną w ie k ość. Druga z tych opcji ( Sp it disk into 2GB fi e s ) je st pom ocna, k ie dy zapisuje m y p ik i m aszyny w irtua ne j na dysk u z syste m e m p ik ów FAT. Po w yb raniu te jopcji VM w are dzie i ob raz dysk u na p ik i o w ie k ości dw óch gigab ajtów, k tóre m oże prze ch ow yw ać tak a partycja. Poza tym i opcjam i, VM w are zapyta nas je szcze, gdzie ch ce m y zapisać p ik.vm dk. Pozostaw ie nie dom yś ne go w yb oru (VM w are podaje sam ą nazw ę p ik u, b e z ście żk i) zapisze te n p ik w fo de rze z innym i p ik am i dane j m aszyny w irtua ne j. M ała dygre sja co do sam ych p ik ów.vm dk : p ik i te, u m nie, nigdy nie m iały fizycznie tak ie go rozm iaru, jak i w yk orzystyw ał syste m w irtua ny b yły m nie jsze. Poza tym p ik i.vm dk m ożna zam ontow ać jak o norm a ne partycje w Inte rne cie m ożna zna e źć m nóstw o program ów do te go typu zadań. W racając do VM w are - drugą z opcji w yb oru dysk u ( Use an e xisting virtuadisk ) m ożna w yk orzystać, k ie dy m am y już w cze śnie j utw orzony dysk w irtua ny, a e - na przyk ład - nie m am y innych p ik ów z tam te j m aszyny w irtua ne j. Tu w ystarczy w sk azać 25

26 S O FTW A R E p ik.vm dk już znajdujący się na dysk u, k tóry b ędzie w yk orzystany prze z tw orzoną m aszynę w irtua ną. (patrz - począte k artyk ułu), ustaw iam w je j w irtua nym napędzie ob raz płyty insta acyjne j De b iana (d a Trze cia opcja ( Use a ph ysicadisk ) w ym aga fizyczne go dysk u ub partycji, k tóra b ędzie w yk orzystana prze z m aszynę w irtua ną.m im o te go, co m oże się w ydaw ać, opcja ta nie tw orzy na tym dysk u zw yk łe jpartycji, ani nie zapisuje danych w norm a ny sposób. VM w are tw orzy spe cja ną partycję, k tórą (prak tycz- osób ze słab ą pam ięcią: Edit virtuam ach ine se ttings - CD R O M - Use an ISO im age - Brow se i tutajch yb a już k ażdy sob ie poradzi ). Te raz, po prostu, uruch am iam y m aszynę w irtua ną ( Pow e r on th is virtuam ach ine ) i insta uje m y De b iana. nie ) ty k o on m oże odczytać. W racając do De b iana d acze go w ięc ch cę stw orzyć m aszynę w irtua ną na fizycznym dysk u?bo tw orze nie p ik u.vm dk już w cze śnie jopisałam, a z re guły epie j iść do przodu, niż ciąg e rob ić to sam o. Poza tym, m aszyny w irtua ne VM w are m ożna uruch om ić na k ażdym syste m ie posiadającym VM w are. M ożna stw orzyć tak ą m aszynę u sie b ie w dom u, a późnie j sk opiow ać ją na płytę ub pe ndrive i zanie ść do znajom e go, zainsta ow ać m u VM w are i ją uruch om ić. Nie b ędzie z tym prob e m u, ponie w aż VM w are nie w yk orzystuje tak na praw dę nasze go sprzętu w yk orzystuje sw ój w irtua ny, nie za e żny od k om pute ra h osta. A je ś i stw orzy się dysk w irtua ny na fizycznym dysk u, łatw ie j prze nosi się tak ą m aszynę, b o nicze go nie trze b a k opiow ać w ystarczy w yciągnąć dysk. Nie m a prob e m u. Po stw orze niu now e j m aszyny GRUB uruch am iający De biana te sam ozadow o e nie i uruch om ić naszą now ą m aszynę w irtua ną. Insta acja syste m u w irtua ne go na dysk u fizycznym i w p ik u.vm dk prze b ie ga prak tycz- Ins ta acja De biana Insta acja De b iana (w e dług m nie ) w ca e nie je st zb yt trudna. Prob e m e m m oże b yć ty k o stw orze nie partycji je ś i k toś m a prob e m, to m oże prze d insta acją uruch om ić sob ie (z płyty CD a b o naw e t dysk ie tk i) sw óju ub iony program do partycjonow ania oczyw iście prze z VM w are. Po zak ończe niu insta acji, m oże m y popaśćw całk ow i- Uruch om iony De bian z GNO M E 26

27 S O FTW A R E nie tak sam o. Je dynym prob e m e m z dysk ie m fizycznym, k tóre go ja dośw iadczyłam, b yłb rak dostępu do nie go z poziom u użytk ow nik a. O sob iście nie po ecam uruch am iać VM w are jak o root (tak na w sze ki w ypade k...), w ięc je że i przy prób ie dostępu do m aszyny pojaw ia się k om unik ato b rak u dostępu do dysk u, m ożna (jak o root, oczyw iście ) w yk onać po e ce nie ch ow n use r /de v/h dx. A b o po prostu porządnie ustaw ić sob ie opcje m ontow ania dysk u... to te ż pom aga. Tak jak ob ie całam w poprze dnim artyk u e, opiszę tak że insta ację W indow sa XP prze z VM w are. Nie różni się ona zb yt od insta acji Linuk sa, w ięc ch yb a nik t nie pow inie n m ie ć z tym zb yt w ie k ich prob em ów, je dnak na w sze k i w ypade k opiszę - po k o- W indow s XP uruch am ia s ię pod VM w are e i - sposób tw orze nia m aszyny w irtua ne j z W indow se m. Pom inę ty k o sam ą insta ację, b o prze z uw ażyć, że m yszk a jak oś dziw nie ' ata', a b o W indow s nie zna azł jak ich ś ste row nik ów, a b o dźw ięk u nią ch yb a k ażdy potrafi prze jść. W m oim przyk ładzie b ędę insta ow ać W indow sa XP Pro (32- b ity) na dysk u w irtua nym o poje m ności 12GB. Sk orzystam z dom yś ne go fo de ru VM w are do zapisu te j m aszyny, nik t poza m ną nie b ędzie m iał do nie j dostępu (opcja pryw atna), przydzie ę je j 224M B R AM u i coś nie słych ać... D ate go stw orzono VM w are Too s, czy i w sk rócie ze staw ste row nik ów d a w irtua ne go sprzętu. Po e cam go zainsta ow ać przy w irtua izow aniu W indow sa (insta uje sie jak o zw yk ły program, uruch am iany podczas startu syste m u). Poza tym, po ich zainsta ow aniu, m yszk a nie b ok uje udostępnię Inte rne tprze z połącze nie m ostk ow e. się w w irtua izow anym syste m ie i nie trze b a używ ać (dom yś ne j) k om b inacji Ctr + A t k ie dy m yszz aczynajm y w ięc. W yb ie ram y Cre ate a ne w virtua k a znajduje się nad ok ne m w irtua izow ane go m ach ine Ne xt Custom Ne xt 1.M icrosoftw in- syste m u, działa w tym syste m ie, a k ie dy prze sunie dow s Ve rsion: W indow s XP Profe ssiona Ne xt się ją poza to ok no działa na syste m ie h oście. Bardzo Ne xt Ne xt Ne xt 224 Ne xt Use b ridge d ne - ułatw ia to życie. tw ork ing Ne xt Ne xt Cre ate a ne w virtuadisk Z Linuk sam i je st troch ę gorze j - przynajm nie j z m o Ne xt IDE Ne xt Disk Size (GB): 12 opcje A - je go dośw iadcze nia. Z azw yczaj nie m ają prob e m ów ocate... i Sp it... odznaczone Ne xt Finish. ze ste row nik am i do sprzętu, a e trick z m yszk ą nie M am y już naszą m aszynę. Te raz, m ontuje m y je j ob - zaw sze działa. VM w are Too s często je dnak przyspie raz ISO płyty insta acyjne j: szają działanie syste m u. Edit virtuam ach ine se ttings CD- R O M opcja Ab y zainsta ow ać VM w are Too s, w ystarczy uruch oconne ct at pow e r on zaznaczona Use ISO im age : - m ić w irtua izow any syste m i z m e nu VM w VM w are Brow se w yb ie ram p ik ISO na dysk u O tw órz w yb rać Insta VM w are Too s. Pojaw i się ostrze że O K. nie, że insta ację m ożna zacząć ty k o je ś i w irtua izote raz w ystarczy już ty k o uruch om ić naszą m aszynę w any syste m je st uruch om iony. K ik am y oczyw iście w irtua ną Pow e r on th is virtuam ach ine i prze jść Insta. prze z proce s insta acji. Po je j zak ończe niu uruch am iam y nasz syste m i popadam y w narcyzm. W w irtua izow anym W indow sie pok aże się zam ontow ana płyta, z k tóre j syste m pow inie n autom atycznie uruch om ić insta ator. Syste m przy ok azji znajdzie Po uruch om ie niu w irtua ne go syste m u m oże m y za- troch ę now e go sprzętu. Insta acja (jak to w W indow - 27

28 S O FTW A R E sie ) po e ga na k ik aniu przycisk u Da e j. Do w yb oru m am y 3 opcje insta acji. Je ś i k toś ch ce się zagłęb iać re Too s z m e nu VM i potw ie rdzam, że ch cę zainsta ow ać i że m ójsyste m je stw łączony. w arunk ie m, że zna się ch oć troch ę angie sk i ), w ięc nie pow inie n spraw iać k łopotu. Ab y zgadzać się na i b aw ić z udostępnianie m k ata ogów na syste m ie h oście, m oże w yb rać Custom. Pozostałe dw ie - zgodnie z opisam i. Ja d a pe w ności w yb ie ram Com p e te. Późnie j już ty k o Insta i ponow ne uruch om ie nie syste m u. W tray'u pojaw i się ik onk a VM w are Too s pozw a a ona na dostęp do szcze gółow ych funk cji, k tó- 2.W m oim De b ianie w łączam k onso ęi oguję się na k onto roota. M ontuję płytę z VM w are Too s. W yk onane k om e ndy: $ su # mount /dev/cdrom /media/cdrom 3.Na płycie znajdują się dw a p ik i:.tar.gz i.rpm.tw o- dom yś ne ustaw ie nia, w ystarczy k ik ać Ente r. Sk rypt zapyta nas o położe nia różnych k ata ogów k onfiguracyjnych i b ędzie ch ciałsk om pi ow ać dzie enie p ik ów i szyb k ie połącze nia inte rne tow e (je ś i nie m am y odpow ie dnich pak ie tów w syste m ie gcc, b inuti s, źródła k e rne a trze b a w pisać no przy tych rzę k ata og vm w are - t w m oim k ata ogu dom ow ym, k opiuję do nie go i rozpak ow uję p ik.tar.gz. W yk onane k om e ndy: Insta acja VM w are Too s w w irtua izow anym Linuk - # s sie je st ty k o troch ę trudnie jsza i za e ży od syste m u. VMwareToos i386.rpm VMwaM ożna sk orzystać z pak ie tu.rpm ub arch iw um retoos tar.gz.tar.gz ob a znajdują się na płycie, k tórą m ontuje # mkdir /home/pauina/vmware-t VM w are. Insta acja z.rpm je st ch yb a na ty e prosta, # cp VMwareToos tar.gz że nie b ędzie z nią prob e m ów, trze b a ty k o pam ię- /home/pauina/vmware-t tać, ab y po je j zak ończe niu w yk onać po e ce nie k onfi- # cd /home/pauina/vmware-t guracyjne vm w are - config- too s.p. Trze b a je dnak # tar zxpf VmwareToos-1.0.3m ie ć na uw adze fak t, że insta ację VM w are Too s naj tar.gz e pie j prze prow adzać z k onso i, b e z tryb u graficzne - 4.Po rozpak ow aniu (nie prze jm uję się dziw nym i dogo (z w yłączonym i X'am i). Je ś i k toś zam ontuje tą datk ow ym i p ik am i ) prze ch odzę do utw orzone go płytę w środow isk u graficznym, to m a b ardzo duże k ata ogu vm w are - too s- distrib, szanse, że je jzaw artością b ędzie k i k a p ik ów o dziw - # cd vmware-toos-distrib nych nazw ach, z k tórym i nic nie m ożna zrob ić. Sk u- # s pię się na insta acji z arch iw um, ponie w aż ją m ożna bin doc etc FILES INSTALL instaer w yk onać na k ażdym Linuk sie. M ójopis oprę na przy- ib vmware-insta.p k ładzie m oje go zainsta ow ane go już De b iana, uruch o- 5.Następnie w yk onuję sk ryptvm w are - insta.p. m ione go w tryb ie aw aryjne jk onso i. #./vmware-insta.p 1.Po uruch om ie niu syste m u, w yb ie ram Insta VM w a- 6.Insta ator je st dość prze jrzysty i zrozum iały (pod pytaniach, w te dy funk cje te zostaną pom inięte ). Cze k a nas je szcze w yb ór rozdzie czości e k ranu (ja w yb ie ram opcję 7) i w k rótce zostanie m y poinform ow ani, że m usim y zre se tow ać k om pute r. Z godnie z podaną inform acją, ab y uruch om ić dodatk ow e narzędzie k onfiguracyjne - po zainsta ow aniu VM w are Too s - w ystarczy w yk onać po e ce nie /usr/b in/vm w are - too b ox. 7.Po ponow nym uruch om ie niu syste m u (w irtua ne go, oczyw iście!) m oże m y już w yk onać w yże j w spom niane po e ce nie /usr/b in/vm w are - too b ox a b o po prostu vm w are - too b ox &. Naj e pie j dodać je do autostartu, ab y m ie ć pe w ność, że b ędzie zaw sze uruch am iane. M im o w szystk o, nie m a gw arancji, że po zainsta ow aniu VM w are Too s w irtua izow any Linux b ędzie działał e pie j, niż prze d tą insta acją. W duże j m ie rze za e ży to od syste m u. Czase m VM w are Too s potrafi b ardzo ułatw ić pracę z w irtua izow anym syste m, a czase m potrafi ją b ardzo utrudnić. Po e cam prze te stow ać u sie b ie działanie syste m u prze d i po insta acji. re są ch yb a na ty e zrozum iałe, że nie m uszę ich tutajszcze gółow o opisyw ać. 28

29 S O FTW A R E Ab y odinsta ow ać VM w are Too s w Linuk sie, w ystarczy odinsta ow ać pak ie t.rpm ub (je ś i k orzysta i- Je ś i w ięc k aw iatura po uruch om ie niu w irtua izow ane go syste m u nie działa jak pow inna (prob e m m oże śm y ze sk ryptu z arch iw um.tar.gz) uruch om ić sk rypt vm w are - uninsta - too s.p, k tóry znajduje się w k ata ogu vm w are - too s- distrib /b in w arch iw um. w ystępow aćnie ty k o z M e tisse ), najszyb szym rozw iązanie m je st w yłącze nie m apow ania k aw iszy spe cja nych. Trze b a w yłączyć VM w are i w sw oim k ata ogu dom ow ym, w uk rytym fo de rze.vm w are, stw orzyć p ik config i w pisać w nim : xk e ym ap.nok e ycode M ap = true. VM w are pozw a a na dodaw anie dodatk ow e go sprzętu, poza tym, k tóry dodałdom yś nie. M oże m y dodać k o e jne dysk i, napędy CD- R O M, stacje dysk ie te k, k arty sie ciow e, urządze nia USB, urządze nia SCSI i inne. W sze k ie ustaw ie nia sprzętu są dostępne w ok nie k onfiguracyjnym m aszyny w irtua ne j ( Edit Virtua M ach ine Se ttings ).W ystarczy w yb rać Add i urządze nie, k tóre ch ce m y dodać. Na przyk ład, po dodaniu k ontro e ra USB i uruch om ie niu m aszyny w irtua ne j w m e nu VM R e m ovab e de vice s dostępna b ędzie ista urządze ń USB, podłączonych do nasze go k om pute ra h osta. Ab y udostępnić k tóre ś m aszynie w irtua ne j w ystarczy... k ik nąć w nie m yszk ą. Ak tua nie uruch om ione urządze nia USB są zaznaczone w tym m e nu. Użytk ow nicy M andrivy Linux, k tórzy k orzystają z M e tisse, na pe w no dośw iadczą prob e m u z m apow anie m k aw iatury k aw isze są w te dy ustaw ione k om p e tnie nie prze w idyw a nie. Prob e m nie w ystępuje z Be ry e m (ani Com pize m ), je dnak z M e tisse nie ste ty - zaw sze. Po ponow nym uruch om ie niu VM w are zm iany zostaną zastosow ane. Spow oduje to, że w w irtua izow anym W indow sie nie b ędzie działać k aw iatura num e ryczna (b oczna, k aw isze cyfr nad głów ną k aw iaturą b ędą działać norm a nie ) oraz po sk ie znak i. W w irtua izow anym Linuk sie w szystk o pow inno działać norm a nie (ch ociaż m oże się rów nie ż zdarzyć, że b ędzie działać jak w W indow sie ). Je ś i nie używ am y M e tisse i opcja true nic nie zm ie nia, m ożna sprób ow ać opcji fa se (xk e ym ap.nok e ycode M ap = fa se ). Je ś i je dnak i to nie pom aga, trze b a zw rócić się do Goog e o pom oc. Tak, jak w spom niałam w poprze dnim artyk u e, ch cę udow odnić, że nie ty k o Virtua Box (co je st dość częstym prze k onanie m ) je st w stanie norm a nie zw irtua izow ać W indow sa Vistę. Podczas tw orze nia m aszyny w irtua ne j, w opcjach w yb oru typu syste m u, w ystarczy zaznaczyć W indow s Vista i postępow ać da e j tak, jak przy insta acji XP. Z godnie z opise m, ob sługa te go syste m u prze z VM w are je st - Ek ran uruch am iania W indow s a Vis ty na razie - ty k o e k spe rym e nta na, je dnak u m nie nie b yło w ięk szych prob e m ów z uruch om ie nie m te go syste m u (pod w arunk ie m, że zużycie zasob ów na poziom ie 9 0 % nie uw ażam y za prob e m ). Udało m i się naw e t zainsta ow ać VM w are Too s, k tóre działały całk ie m dob rze. Pu pitvis ty z w idże tam i 29

30 S O FTW A R E Ce de ga K ATARZ YNA M YREK nvidia Ge Force (za e cane ). Insta acja: Ce de ga je stdostępna w w e rsjach :.rpm,.de b,.tgz,.cpk g. W ie u z nas Linuk sow ców, trzym a zainsta ow any sysację prze prow adziłam na św ie żym Ub untu te m W indow s ty k o z je dne go pow odu: u ub ione j Insta W szystk ie w ym agane pak ie ty są standardow o gry ub program u, k tóry je st napisany ty k o pod syste m z R e dm ond.w ciągu ostatnich k i k u m ie sięcy po- w syste m ie : jaw iła się w re szcie praw dziw a a te rnatyw a: program y Ce de ga oraz CrossO ve ro ffice. Ce de ga to nak ładk a na W inapi (inte rfe js program istyczny W indow s), oparta na ope nsourcow ym W ine. Pozw a a grać w w ie e gie r napisanych d a syste m ów M icrosoftu. transgam ing.com Dzięk i te m u zostaną spraw dzone i ściągnięte w szystk ie ak tua izacje. W se rii 6.0 dodano: Dire ctx 9 a, Pixe Sh ade rs 1.4, Ve rte x Sh ade rs 1.1. M inim a ne w ym agania: Linux Ke rne 2.4, XFre e a b o Xorg, g ib c 2.2, Co najm nie j 60 M B m ie jsca na dysk u na insta ację program u, Przy pie rw szym uruch om ie niu zostanie m y poprosze ni o ak ce ptację ice ncji. Następnie rozpocznie się proce s k onfiguracji. Będzie m y m usie i w pisać dane do nasze go k onta w 30

31 S O FTW A R E Ce de ga to tak że odm iana w ina Porto, stąd gra słów : port (prze nie sie nie, np. z syste m u do syste m u)/porto + W ine /w ino - > portw ine (czy i Porto) Ce de ga. (źródło W ik ipe dia). Ce de ga- Ins ta acja prz yk ładow e jgry Na forach w ie u dystryb ucji m ożna zna e źć udzi, Ko e jnym k rok ie m je stw yk rycie nasze go sprzętu. Je ś i w szystk o się zgadza, to w yk onuje m y k i k a te stów w ydajnościow ych. k tórzy m aja w ie e prob e m ów z insta acja gie r prze z Ce de ge. Najw ażnie jsza rze czą o k tóre j na e ży pam iętać są za e żności. Naj e pie j odpa ić program poprze z te rm ina, k tóry w ypisze w szystk ie b łędy i e w e ntua ne b rak i. Przy k łopotach w arto spraw dzić jak ie sie m a w e rsje pyth ona, naj e pie j ab y to b yły w ydania o tych sam ych num e rach. I już Ce de ga je stgotow a do pracy. Po e ce nie, k tóre spow oduje w y istow anie w szystk ich Autorzy program u od nie daw na w prow adzi i e ncyk ope dię gie r, k tóra została opub ik ow ana na oficja ne j stronie. Użytk ow nicy dodają do nie j tytuły, k tóre te stow a i, instruk cje i uw agi. Dzięk i te m u nie m aod razu m ożna zob aczyć, czy dana gra zostanie uruch om iona b e zprob e m ow o. Najnow sza Ce de ga je st dostępna ty k o na stronie ce de ga.com. Se rw is ce de ga.pofe ruje starsze w e rsje. Pie rw sza nazw a program u b rzm iała: W ine X. Z m iana nastąpiła 22 cze rw ca w raz z uk azanie m się w e rsji 4.0. pak ie tów m ających w nazw ie pyth on, zainsta ow anych w syste m ie : rpm - q a gre p k e rne Gdy juz m am y w szystk ie potrze b ne pak ie ty czas na insta acje pie rw sze j gry. Ja sie posłużyłam Te st Drive 6 z se rii Extra K asyk a. Jak o, że gra na e ży do k ate gorii w ie k ow ych je j w ym agania sprzętow e spe łnia praw ie k ażdy k om pute r: Proce sor: 233M H z R AM : 32M B H DD: 250 M B Grafik a: 4M B zgodna z Dire ct3d 31

32 S O FTW A R E Je ś i po naciśnięciu Continue nic sie nie stało trze b a spraw dzić jak a je st zainsta ow ana w syste m ie w e rsja Na począte k w sam raz, ab y spraw dzić co potrafi produk tfirm y TransGam ing. db us- pyth on. Uruch am iam y Ce de gę (naj e pie jspod k onso i, ab y zob aczyć w szystk ie e w e ntua ne b łędy) z poziom u użytk ow nik a, b ądź roota. Prak tycznie nie m a różnicy poza um ie jscow ie nie m ob razu na dysk u tw ardym - insta uje m y tam gdzie m am y w ym aganą prze z dany tytuł i ość m ie jsca. W m oim przypadk u użyłam Ub untu 7,0 4, uruch am iając program jak o zw yk ły use r. Gam e Fo de r: w pisuje m y nazw ę fo de ru do k tóre go b ędzie zainsta ow ana gra. Nie na e ży dodaw ać żadnych s ash y. Najpie rw w k ładam y płytę do napędu ub m ontuje m y ob raz dysk u insta acyjne go nasze j gry. Je ś i nie je st ona podm ontow ana (napędy) nacisk am y przycisk M ount i przy w ięk sze j iczb ie CD ub DVD- R O M ów de cyduje m y k tóre urządze nie ch ce m y ak tua nie podm ontow ać. Pote m nacisk am y Insta Pojaw i sie now e ok no: GDDB Entry: w yb ie ram y z isty tytułnasze j gry, je ś i je st on w b azie w szystk ie inne opcje zostaną autom atycznie ustaw ione, w prze ciw nym w ypadk u zostaw iam y <None > Insta e r: podaje m y ście żk ę do p ik u insta acyjne go.e xe Po a Ge ne ra P ay Insta A pozostają puste je ś i nie w yb ra iśm y w pisu z GDDB Nie ste ty czase m zdarza sie tak, ze insta acja dane j gry/w ydania gry nie je stm oż iw a d a Ce de gi. Lista tytułów k tórych m im o k i k u prób nie udało m i sie uruch om ić: Sim City > se ria EA C assics Tw ie rdza- - > w e rsja w ydana prze z P ay- it.p( inne działają). Nacisk am y Continue i ch w i k ę pote m (czasam i trze b a pocze k ać k oło m inuty) pow inno uk azać sie ok ie nk o w indow sow sk ie go w izarda. h ttp://w w w.ce de ga.com / h ttp://w w w.transgam ing.com / - - > strona produce nta h ttp://ce de ga.p / 32

33 H AR D W AR E Popraw ianie fabryk i Produk ty, k tóre m ontuje m y w nas z ych k om pute rach proce s ory, ch łodz e nie i inne podz e s poły s ą w ytw arz ane m as ow o, a na taśm ie m ontażow e j s ą z w yk e anonim ow e. Nie m a cz ęs to odpow ie dnie jos oby, aby k ażdy e gz e m p arz s praw dz ać indyw idua nie. W z w iąz k u z tym, s prz ęt cz ęs to nie je s t dos z ifow any do pe łni m oż iw ości (cz as e m dos łow nie, o cz ym pow ie m późnie j). M ICH AŁ RZ EPK A D ate go w łaśnie, od jak ie goś czasu, inte re suję się w y- k onyw anie m różnych prostych m odyfik acji w sze ak ich e e m e ntów k om pute ra. W arune k staw iam sob ie je dynie tak i, że sam a m odyfik acja nie pow inna m nie k osztow ać zb yt w ie e pie niędzy i pow inna daw ać w ym ie rne e fe k ty. I tak podk ręcanie proce sora, o k tórym pisałe m w k tórym ś z prze szłych num e rów Dragonii a b o re duk ow anie je go napięcia czy naw e t w ie rce nie dziur w ob udow ie, ab y zape w nić w e nty ację w szystk ie te zab ie gi pom ogły z ik w idow ać jak iś prob e m pow stały w produk cji. Nie je st taje m nicą, że w spółcze sne proce sory k asy Core 2 czy AM D64 m ogą b e z prob e m u działać z częstot iw ościam i % (i w zw yż) w ięk szym i, nie k ie dy naw e t b e z te ore tycznie szk od iw e go podnosze nia napięcia. A e popraw ianie produce ntów sprzętu to nie ty k o podnosze nie ze garów, a e te ż na przyk ład... sz ifow anie. No, m oże nie sam e proce sory, a e b aszane osłonk i, k tóre od jak ie goś czasu są m ontow ane, ab y osłonić ich rdze nie. Z nane m. in. z e pok i K6-2, zostały na w ie e at porzucone. Doprow adziło to do w ie u przyk rych w ypadk ów sk rusze nia rdze ni proce sorów przy nak ładaniu na nie radiatorów. Tak w ięc b aszk i pow róciły, a e te raz m uszą odprow adzićcie pło nie z pro- ce sora potrze b ujące go w at, a e 80 czy, naw e t, ponad Nie dzie je się to za darm o, gdyż rdze ń je st oddzie ony od radiatora m ate riałe m łączącym go z osłonk ą i sam ą osłonk ą. Nie b yłob y to je szcze w ie k im k oszte m, gdyb y nie fak t, że nie k tóre z tych osłone k są de ik atnie w k ęsłe ub nie rów ne. D ate go, je ś i inte re suje sz się podk ręcanie m i w ażny je st d a cie b ie k ażdy sposób sch łodze nia sca ak a a b o po prostu tw ój sprzęt notorycznie się prze grze w a, m im o dob re go w iatrak a i prze pływ u pow ie trza, to w arto się spraw ą zainte re sow ać. W tym ce u na e ży w ym ontow ać proce sor z gniazda, oczyścić w szystk o z pasty prze w odzące j cie pło i przym ie rzyć (np. na t e si ne go źródła św iatła) radiator i proce sor do sie b ie czy na pe w no styk ają się całą pow ie rzch nią. O czy- Rys une k 1: W idz iane z b is k a poz ornie gładk a pow ie rz ch nia b as z k i os łaniające jrdz e ń Ath ona

34 H AR D W AR E w iście, nie w szystk o w te n sposób m ożna oce nić, a e czase m k tóryś e e m e nt je st tak k rzyw y, że w idać to w ięce j, je ś i pow ie rzch nie styk ające się b yły w yb itnie nie rów ne. gołym ok ie m. A co z radiatore m?o czyw iście on te ż m oże b yć k rzyw y. W sze k ie j m aści m ie dziane b ok i do ch łodze nia w odne go rów nie ż w arto z ustrow ać w razie pojaw iania się prob e m ów z prze grze w anie m. D ate go, w ar- Na pe w no w arto udać się do sk e pu po przynajm nie j trzy ark usze papie ru w odne go. Naj e pie j zaopatrzyć się w po dw a z k ażde jgęstości 20 0 /40 0 d a w yrów nania najw ięk szych nie dosk onałości, oraz 60 0 /80 0 Rys une k 2: (w idz iane z bardz o b is k a) pow ie rz ch nia radiatora dos tarcz ane go z Ath onam i 64 i trze ci /150 0 d a w ygładze nia pow ie rzch ni na w ysok i połysk. Papie r na e ży rozłożyć na ide a nie rów ne j pow ie rzch ni, jak szk any sto ik a b o zna e źć po prostu k aw ałszyb y. Kraw ędzie ark usik a na e ży ja- Rys une k 3: Radiator Pe ntagram Fre e z one - prz yk ład m ode u, z k tórym m ogą być prob e m y podcz as rów nania - z k oś przym ocow ać do szyb y, gdyż zape w ne b ędą się racji m ałe jpow ie rz ch ni, jak a opie ra s ię o papie r, w s tos unk u do obs z aru z a jak i m us im y ch w ycić. zaw ijały, co m oże m ocno prze szk adzać w sz ifow aniu. M i do te go ce u posłużyły osow o dob rane ciężponadto, je ś i m asz radiator tak i, jak na rysunk u 3, sze ob ie k ty, k tórym i po prostu dociążyłe m to m oże sz napotk ać na je szcze inne trudności otóż k raw ędzie. ciężk o tak i radiator trzym ać ide a nie prosto i m oże się zdarzyć, że zam iast popraw iać, b ędzie m y pow ie rzch nię psuć. Sz ifow anie zaczynam y od papie ru niższe j gradacji, i prze ch odzim y stopniow o na w yższe. Czas, jak i b ędzie potrze b ny, b ędzie za e żałod paru czynnik ów. W przypadk u pracy nad w yrów nyw anie m osłonk i proce sora, zajęło m i to w sum ie jak ie ś półtore j godziny. W arto co 5-10 m inut spraw dzać, jak sz ifow any ob ie k t przy e ga do jak ie jś rów ne j pow ie rzch ni czy czase m sytuacji nie pogarszam y. Je ś i m e taw ydaje się już rów ny (w przypadk u m oje go Ath ona zajęło to praw ie godzinę), zm ie niam y papie r na tak i o w yżdo e fe k tyw ne go w yrów nania pow ie rz ch ni potrz e buje m y k i k u różnych papie rów sze j gradacji i staram y się doprow adzić osłonk ę do to postarać się o k aw ałe k rów ne j szyb y i spraw dze nie czy pow ie rzch nie ściś e przy e gają. Patrząc z b isk a na pow ie rzch nie radiatora i proce sora (patrz rysunk i 1 i 2), m ożna dojść do w niosk u, że w yrów nanie i w ygładze nie ich pow inno zaow ocow ać e pszym k ontak te m. A co za tym idzie? Z dośw iadcze nia osób zajm ujących się tym w ynik a, że popraw a to w gorszym przypadk u m arne 2 stopnie (d a nie k tórych podk ręcaczy to już coś), a czase m 5 i 34

35 H AR D W AR E Rys une k 5: nie codz ie nnie w yg ądający e k ran d a k arty dźw ięk ow e jaudigy 2 Z S. Rys une k 4: Ko e jne e tapy s z ifow ania pow ie rz ch ni os łonk i Ath ona 64, w yrów nyw ał s ię on s topniow o od k raw ędz i k u środk ow i, prz y cz ym z praw e js trony (na obraz k u po praw e j) w ciąż w idać nie dos z ifow ane m ie js ce. W yg ąda w ięc na to, że był e k k o nie rów ny. Proce s or na tym e tapie racz e jnie je s tjuż objęty gw arancją. połysk u. pie niędzy i tym raze m postanow iłe m zb udow ać tak i e k ran z te k tury, fo ii a um iniow e j, taśm y k e jące j i prze w odu z dw om a m e ta ow ym i k am e rk am i. Te k turę z przym ocow anym pazłotk ie m złam ałe m w pół i ob łożyłe m nią k artę dźw ięk ow ą tu ak urat Audigy 2 Z S. Prze w ode m połączyłe m e k ran z ob udow ą k om pute ra. Dodatk ow o prze łożyłe m k artę do ostatnie go, najniższe go s otu PCI, z da a od e m itujące j zak łóce nia k arty graficzne j. M im o, że sam w zm acniacz, jak ie go używ am (H itach i SR ), je st już starszy ode m nie, to je dnak różnicę usłyszałe m, oczyw iście na k orzyść m odyfik acji. Są to je dnak sub te ności, k tóre, z różnych pow odów, nie w szędzie m ogą b yć usłyszane (te stow ałe m te zab ie gi pók i co ty k o na je dne jdźw ięk ów ce ). to czase m rów nie ż szczęś iw i posiadacze ze w nętrznych w zm acniaczy czy dob rych k o um n głośnik ona e ży zw rócić uw agę, że je ś i uda nam się doprow a- w ych. Z darzają się i tacy, k tórzy tw ie rdzą, że dzićob ie pow ie rzch nie do rów ności i połysk u, to na e - odróżniają poszcze gó ne rodzaje k ab i głośnik ow ych ży prze m yś e ć i ość pasty prze w odzące j cie pło, jak ą i w yb ie rają ty k o te, k tóre k osztują k i k adzie siąt złote raz nałożyć.je ś i w szystk o poszło dob rze, to b ędzie - tych za m e tr... A e, jak w spom niałe m na początk u, m y je j potrze b ow ać b ardzo m ało, w przypadk u e p- nie ub ię m odyfik acji, k tóre w ym agają dużo pie nięsze go m ate riału, jak Arctic Si ve r 5, w ystarczy dzy. D ate go z radością dow ie działe m się o zab ie gu, dosłow nie k rope k a. Ja osob iście nak ładam i ość pa- jak i ostatnio stałsię popu arny, a ponoć w yraźnie posty przypom inającą nie gotow ane ziarnk o ryżu. To ra- praw ia b rzm ie nie k art PCI. Ch odzi o papie r ER S, w diator pow inie n rozcisnąć pastę na całe j k tórym um ie szczone są drob ink i w łók na w ęg ow e go, pow ie rzch nię osłonk i proce sora. k tóre z k o e i są jak tw ie rdzi produce nt pok ryte nik e m i innym i m e ta am i.ch odzi o usunięcie części zak łóce ń, jak ie pow stają w k om pute rze, a m ogą Posiadacze nie co e pszych k art dźw ięk ow ych PCI, ta- zak łócać pracę k arty dźw ięk ow e j, pogarszając je j Ko e jna, często w yk onyw ana prze ze m nie m odyfik ak ich jak se ria E- m u, Audigy, X- Fi czy Turt e Be ach, b rzm ie nie. Ponie w aż je dnak nie ch ciałe m w ydaw ać 35

36 H AR D W AR E nastom a w o tam i, i nie je dnok rotnie prze m ie szczają w ięce j pow ie trza, niż to k onie czne, za ce nę nie znośne go nie k ie dy h ałasu. O sob iście, w o ę zam ontow ać w ięce j w iatrak ów, a e za to spow o nionych, aniże i je dne go szyb k ie go (głośne go). Spow a nianie w iatrak ów zw yk e k ojarzy się z k upne m jak ich ś spe cja - dów. W żółtym k ab e k u zw yk e je st napięcie 12V, w cze rw onym 5V, zaś czarne to m asa. A e nie je ste śm y ogranicze ni do tych dw óch napięć, b ow ie m za m asę m oże nam posłużyć te ż prze w ód cze rw ony. Podłączając w ięc GND w iatrak a do cze rw one go prze w odu m o e k sa, a drugi do żółte go, zape w nim y w iatrak ow i 7V. nych re gu atorów a b o przynajm nie j re zystork a, a e ja oczyw iście w o ę sposob y darm ow e. Sk upm y się na w iatrak ach ob udow y, b o zab aw y z w iatraczk ie m od proce sora m ogą się sk ończyć je go pe rm ane ntnym sch łodze nie m na przyk ład na zaw sze. Daje to gw arancję, że k ażdy w iatrak ruszy (przy 5V nie m a tak ie jgw arancji), nie b ędzie zb ytgłośny, a zape w ni w m iarę przyzw oity prze pływ pow ie trza w ob udow ie. Byćm oże w ie u czyte nik om nie k tóre pow yższe zab ie gi w ydadzą się nie co dziw ne. Nie w yk uczone rów nie ż, że nie zauw ażycie żadne j różnicy czy to w te m pe raturach proce sora czy w jak ości dźw ięk u. W grę w ch odzi b ow ie m w ie e zm ie nnych, k tóre m ogą zniw e ow ać e fe k t. Je dnak że, je ste m prze k onany, że d a m nie te proste zab ie gi zdały e gzam in; b yć m oże przydadzą się i innym. Rys une k 6: Dw a w iatrak i podłącz one do m o e k s a;prz e w ody z abe z pie cz one taśm ą k e jącą prz e d w ys unięcie m s ię. W e fe k cie k ręcą s ię be z głośnie, a e w ciąż w m iarę e fe k tyw nie. Konie cz na jas k raw a cz e rw ona taśm a d a podk re ś e nia prow iz orycz ności. Kos z ty nadam argina ne. Z apras zam y na Forum D ragonii..d r ag on ia. p Przyjrzyjm y się w tyczce m o e x ch odzi o te b iałe, z czte re m a pinam i, używ ane głów nie do zasi ania napę- ht tp :// fo ru m cja, dotyczy w iatrak ów. Z arów no te m ontow ane na proce sorze, jak i w ob udow ie, są zw yk e zasi ane dw u- 36

37 PR O G R A M O W A NIE Java cz ęść 8 W poprz e dnie j cz ęści k urs u pok az ałe m, jak z a pom ocą Ne tbe ans m ożna s tw orz yć w Javie najpros ts z ą ap ik ację pos iadającą inte rfe js graficz ny. W dz is ie js z e jcz ęści pos taram s ię roz w inąć te m at, pok az ać co w ięce j m ożna z robić s tos ując bib iote k ę Sw ing prz y tw orz e niu ap ik acji. K ik am y Finish.O tw orzy się nam e dytor z k ode m k asy m ain: package swing2; pubic cass Main { PRZ EM EK K ALICK I Te raz czas na utw orze nie nasze j form atk i, na k tóre j zapre ze ntujęk i k a m oż iw ości b ib iote k i Sw ing.z m e nu Fi e w yb ie rzm y Ne w Fi e. Następnie w yb ie rzm y I k ik am y Finish. Następnie b e dąc na naszym JFraJava GUI Form s - > JFram e Fram e : m e o nazw ie Fram k a prze łączam y się w w idok źródła (source ), czy i k odu: Utw órzm y now y proje k t, w yb ie ram y z m e nu Fi e -> Ne w Proje ct, na k o e jne j form atce Ge ne ra- > Java App ication i k ik nijm y Ne xt. Na k o e jnym e k ranie nadajm y proje k tow i nazw ę Sw ing2, ustaw m y jak o głów ny proje k t i zaznaczm y opcję utw orze nia k asy m ain. M oże to w yg ądać w następujący sposób : K ik am y Ne xt. Na k o e jnym e k ranie jak o nazw ę k asy w pisuje m y Fram k a, jak o pak ie t (pack age ) w yb ie ram y sw ing2: pubic Main() { pubic static void main(string[] args) { 37

38 PR O G R A M O W A NIE framka.setvisibe(true); Z k odu k asy Fram k a usuw am y całą m e todę m ain: pubic static void main(string args[]) { java.awt.eventqueue.invokelater(new Runnabe() { pubic void run() { new Framka().setVisibe(true); ); Jak zape w ne nie k tórzy z czyte nik ów pam iętają, m e todę m ain m usi posiadać ta k asa w ap ik acji Java, k tóra służy do uruch om ie nia ap ik acji. U nas k asą uruch om ie niow ą je st k asa M ain, w ięc w e Fram ce ta m e toda je st zb ędna. Te raz na e ży dopisać do k asy M ain k od, potrze b ny do pok azania nasze j Fram k i. Nie ch k od k asy M ain w yg ąda następująco: > Action- > actionpe rform e d, a w k odzie proce dury ob sługi te go zdarze nia um ie śćm y tak ą instruk cję: System.exit(0); I m am y już gotow ą form atk ę, działający program, k tóry na razie nic nie rob i. W poprze dnie jczęści k ursu pok azałe m jak m ożna w yk orzystać podstaw ow e form anty Sw ing: jlab e (e tyk ie tę), po e te k stow e jte xtfie d oraz przycisk jbutton. Dziś czas na da sze form anty. Dodajm y na naszą form atk ę e tyk ie tę oraz przycisk jbutton i oprogram ujm y go, ab y służyłdo zak ończe nia działania ap ik acji. Jak pe w nie pam iętacie, na e ży w e jść na Fram k a.java oraz prze łączyć się tym raze m w tryb De sign. Dodajm y zate m te dw a e em e nty z Pa e tte - > Sw ing Contro s, zm ie niając odpow ie dnio w łaściw ość te xtd a ob ydw u: O d te go m om e ntu nie b ędę już pisałszcze gółow o jak prze jść do te go m ie jsca k odu. Napiszę je dynie jak uzupe łnić ob sługę zdarze nia actionpe rform e d o instruk cje. Dodajm y te raz do nasze j form atk i rozw ijane m e nu, na górze. Z przyb ornik a Pa e tte, grupy k ontro ek Sw ing M e nus w yb ie ram y M e nu Bar: i prze ciągam y na naszą form atk ę. Form atk a te raz w yg ąda tak : package swing2; import javax.swing.jframe; pubic cass Main { pubic Main() { pubic static void main(string[] args) { Framka framka=new Framka(); Dodajm y do przycisk u W yjdz odpow ie dnią funk cjona ność, czy i k ik ając praw ym k aw isze m m yszy na przycisk u w yb ie rzm y z m e nu k onte k stow e go Eve nts- 38

39 PR O G R A M O W A NIE Po uruch om ie niu m am y już działające m e nu, a e nic nam się nie rozw ija, nie m am y żadne j pozycji. Czas na dodanie dw óch pozycji: Inform acja o program ie oraz W yjdz.w ram ce Inspe ctor, po e w e jstronie, zaznaczam y jm e nu1, odpow ie dnio rozw ijając zw inięte pozycje : Pow tórzm y te ope rację je szcze raz tak, ab y jm e nu zna azły się dw ie jm e nuite m : Te raz czas na spow odow anie, ab y k ik nięcie w m e nu w yw ołało w yk onanie ak cji. W pane u Inspe ctor zaznaczam y jm e nuite m 2, k ik am y na nie go praw ym k aw isze m m yszy i z m e nu k onte k stow e go w yb ie ram y Eve nts- > Action- > actionpe rform e d (ach, prze cie ż W y już w ie cie jak w yw ołać uzupe łnianie k odu ak cji actionpe rform e d ;) ). W k od Form atk a.java w piszm y znane po e ce nie w yjścia z program u: System.exit(0); M am y w ięc dw ie pozycje w m e nu, a e o nazw ach, k tóre nic nam nie m ów ią. K ik nięcie nie pow oduje tak że jak ie gok o w ie k działania. Ab y zm ie nić ich Z m e nu k onte k stow e go, k tóre rozw inie się po k ik nięciu praw ym k aw isze m na jm e nu1 w yb ie ram y jm e nuite m : e tyk ie ty, w ystarczy zaznaczyć jm e nuite m i w pane u Prope rtie s zm ie nić w łaściw ość te xtna tak ie, jak pisałe m w cze śnie j. Te raz uruch om iona ap ik acja pow inna w yg ądać tak : Z rób m y te raz podob nie z jm e nuite m 1, w je go ob sługę zdarze nia actionpe rform e d w piszm y poniższy k od (przypom inam, że ab y ponow nie zob aczyć pane Inspe ctor na e ży sk orzystać z prze łącznik a Source - De sign, w łączając tryb De sign). Te n k od m a posłużyć nam do w yśw ie t e nia inform acji o program ie : JOptionPane.showMessageDiaog(this, To jest prezentacja bibioteki Swing ); Po w pisaniu te go i naje ch aniu k ursore m na cze rw oną inię pok azuje się następujący k om unik at: Błąd, czyżb ym pom y ił się?nie. Na tym przyk ładzie ch ciałe m pok azać jak Ne tb e ans w spie ra program i- 39

40 PR O G R A M O W A NIE stów Javy. O w sze m, je stnie rozpoznany typ JO ptionpane w te j ch w i i, a e natych m iast Ne tb e ans proponuje rozw iązanie. W staw m y k ursor w dow o ne m ie jsce podk re ś one j inii i zw róćm y uw agę na żółtą żarów k ę k tóra pojaw ia się z e w e j strony e dytora. K ik nijm y tak że na nią, a zob aczym y rozw iązanie prob e m u: Przyjrzyjm y się dok ładnie jw yw ołaniu m e tody ob ie k tu JoptionPane : JOptionPane.showMessageDiaog(this, To jest prezentacja bibioteki Swing ); W yw ołanie Edytor sam rozpoznał gdzie szuk ać nie rozpoznane go typu i proponuje nam rozw iązanie te go prob em u. W tym k onk re tnym przypadk u to rozw iązanie je st optym a ne, w ięc w ystarczy je w yb rać k ik ając w podśw ie t ony te k st. Tak a ak cja spow oduje dodanie na począte k nasze go k odu inijk i: import javax.swing.joptionpane; czy i nastąpi im port nie znane go w cze śnie j typu, k tóry ch ce m y w yk orzystać w nasze j ap ik acji. Te n typ to proste ok no dia ogow e w yśw ie t ające k rótk ą inform ację: No w porządk u, a e ja w o ałb ym, ab y Pane pok ryw ałcałą naszą form atk ę, a e tyk ie ta i przycisk na e żały do nasze go jpane 1. Popatrzm y na nasze ok no Inspe ctor'a w tym m om e ncie : m e tody sh ow M e ssage Dia og posiada dw a argum e nty pie rw szy z nich ok re ś a rodzica ok na dia ogow e go. Już w yjaśniam : ch cę, ab y ok no dia ogow e zak ryw ało głów ne ok no ap ik acji, b yło zaw sze ponad nim, ab y nic nie dało się k ik nąć na form atce głów ne j, dopók i nie zam k nie się te go ok na dia ogow e go z inform acją. W naszym przypadk u rodzice m je st nasza form atk a Fram k a. Drugim argum e nte m je st te k st inform acji, jak i m a się pok azać w ok nie nasze go k om unik atu. O k no m oda ne k om unik atu tak długo b ędzie pok azyw ane oraz tak długo b ędzie b ok ow ać ok no głów ne program u, dopók i nie zostanie zam k nięte po naciśnięciu przycisk u O K. Do nasze jform atk i dodajm y te raz e e m e nt, k tóry b ędzie nam przydatny w k o e jne j części Pane. Je st płask i form ant, niczym spe cja nym nie w yróżniający się poza tym, że m ożna na nim um ie szczać inne e em e nty. Prze ciągnijm y Pane z Sw ing Containe rs. Na począte k m oże to w yg ądać tak : W ystarczy że w ok nie Inspe ctor'a prze ciągnie m y jlabe 1, a pote m jbutton1 na jpane 1 za pom ocą m yszy m ając w ciśnięty e w y przycisk m yszy. Po te j ope racji ok no Inspe ctor'a pow inno w yg ądać następująco: Te raz nasza form atk a w yg ąda następująco: 40

41 PR O G R A M O W A NIE Te raz w ystarczy ch w ycić za k w adracik zaznaczony na ob razk u pow yże j, ab y pow ięk szyć nasz jpane 1 na całą form atk ę. Następnie prze ciągam y nałożone na sie b ie jlab e 1 i jbutton1 i uzysk uje m y e fe k t o jak i nam ch odziło: Do nasze j form atk i dodajm y je szcze je de n form ant, tym raze m nie ch b ędzie proste po e te k stow e typu jte xtfie d. Um ie śćm y te n form ant ob ok nasze go przycisk u, m oże w yg ądać to tak : Prze jdźm y da e j: w yob raźm y sob ie sytuację, w k tóre j ch ce m y k orzystać z m e nu k onte k stow e go. W naszym przyk ładzie stw orzym y tak ie m e nu, k tóre b ędzie posiadało dw ie pozycje : pie rw sza b ędzie czyścić po e te k stow e, a druga zm ie niać napis pok azyw any na e tyk ie cie. Z praw e go pane u Pa e tte w yb ie ram y Popup M e nu: a d a drugie go: jlabe1.settext("zmieniony napis na etykiecie"); Gdy już te raz uruch om im y naszą ap ik ację, to po k ik nięciu praw ym k aw isze m m yszy w nasze po e te k stow e nie pok aże nam się żadne m e nu k onte k stow e. D acze go?ponie w aż m e nu k onte k stow e, w odróżnie niu od m e nu głów ne go, m usi m ie ć ok re ś ony k onte k st (jak sam a nazw a w sk azuje ), w ram ach cze go b ędzie pok azyw ać się. M y ch ce m y, ab y m e nu k onte k stow e pok azyw ało się po k ik nięciu praw ym Prze ciągam y je na naszą form atk ę. Sym b onasze go k aw isze m m yszy na naszym po u te k stow ym, a pre PopupM e nu nie pok azuje się na nasze jform atce, m acyzyjnie j m ów iąc na jte xtfie d1. W róćm y do nasze j m y je w idoczne w pane u Inspe ctor, w se k cji O th e r form atk i, zaznaczm y w pane u Inspe ctor e e m e nt Com pone nts.w te n sam sposób jak w przypadk u m e jte xtfie d1 i w e w łaściw ościach (Prope rtie s) te go nu głów ne go m oże m y dodać pozycje nasze go m e nu ob ie k tu szuk am y pozycji com pone ntpopupm e nu, k onte k stow e go, czy i jm e nuite m. Dodajm y dw ie tanacisk am y położony ob ok nie j przycisk z odw rócok ie pozycje. Następnie ok re ś m y ich w łaściw ość te xt nym trójk ąte m, a z isty w yb ie ram y stw orzone prze z : nie ch d a pie rw sze go to b ędzie W yczysc po e, a nas jpopupm e nu1: d a drugie go jm e nuite m nie ch b ędzie to Z m ie n napis na e tyk ie cie. Dopiszm y te raz k od, b ędący ob sługą tych zdarze ń (tak, już pam iętam, że w ie cie jak w pisać k od do ob sługi zdarze nia actionpe rform e d ;) ). D a pie rw sze go jm e nuite m nie ch b ędzie to: jtextfied1.settext(""); 41

42 PR O G R A M O W A NIE Te raz po k ik nięciu praw ym k aw isze m nasze go po a te k stow e go zostanie pok azane nasze m e nu k onte k stow e : Jak zape w ne zauw aży iście, form anty posiadają co najm nie j dw a rodzaje m e tod je dne służą do odczytu w artości póte k stow ych (są to te m e tody, k tórych nazw a zaczyna się od ge t, zw yk e ge tte xt) oraz drugie k tóre służą do ustaw iania tych że w artości (te zaczynające się od se t, zw yk e se tte xt). To je st ogó na k onw e ncja tw orze nia nazw m e tod w Javie : te zw racające jak ąś w artość zaczynają się od ge t, te ustaw iające od se t. Czasam i m e tody te są ok re ś ane jak o se tte ry i ge tte ry. Na dziś w ystarczy te j te orii. W przyszłym num e rze Dragonii uk aże się k o e jna część k ursu, do k tóre j prze czytania już dziś zapraszam! 42

43 PR O G R A M O W A NIE Program ow anie w środow is k u s ys te m u GNU/Linux, cz ęść 5 M ACIEJ M ALINO W SK I Dzisiaj poznam y k o e jne funk cje zw iązane z syste m e m p ik ów. #incude <sys/stat.h> #incude <sys/types.h> int mkdir(const char *pathname, mode_t mode); Funk cja m k dir tw orzy now y k ata og, k tóre go położe nie i nazw ę opisuje zm ie nna path nam e. Tw orzony je st on z upraw nie niam i, ok re ś onym i przy pom ocy m ask i b itow e j m ode (np. S_ IR XW U S_ IR GR P ). Funk cja zw raca 0, je ś i k ata og zostałutw orzony ub - 1 w przypadk u b łędu. Kata ogi m oże m y usuw ać przy pom ocy poznane j w cze śnie j funk cji un ink, a e za e ca się użycie do te go funk cji rm dir. #incude <unistd.h> int rmdir(const char *pathname); Argum e ntm ode : Funk cja usuw a pusty k ata og, na k tóry w sk azuje ście żk a path nam e. M a ide ntyczne w artości pow rotu jak m k dir. R _ O K - m oż iw ość odczytu W _ O K - m oż iw ość zapisu X_ O K - m oż iw ość w yk onania F_ O K - p ik istnie je W trak cie działania program u często spraw dzam y, czy m am y ok re ś one upraw nie nia do dane go p ik u ub k ata ogu. R ob im y to po to, b y ob służyć e w e ntua ne b łędy w yk onania i poinform ow ać o prob e m ach użytk ow nik a program u. M oże m y uzysk ać inform acje o p ik u przy pom ocy rodziny funk cji stat, a następnie spraw dzić odpow ie dnie b ity w m asce upraw nie ń struk tury stat.je stto dosyćsk om p ik ow ana i złożona ope racja. Proste spraw dze nie naszych upraw nie ń w zg ęde m jak ie goś p ik u m oże m y uzysk ać przy pom ocy funk cji acce ss. #incude <unistd.h> int access(const char *pathname, int mode); Funk cja ta spraw dza, czy do p ik u w sk azyw ane go prze z path nam e m am y upraw nie nia opisane prze z argum e nt m ode. M oże się on sk ładać z je dne j ze stałych, ub m oże b yć ich m ask ą b itow ą (np. W _ O K F_ O K spraw dzi, czy p ik istnie je i czy m oże m y do nie go zapisyw ać). Funk cja acce ss spraw dza nasze upraw nie nia w zg ęde m p ik u, posługując się rze czyw istym, a nie e fe k tyw nym, ide ntyfik atore m użytk ow nik a. W w ięk szości program ów nie m a to w ięk sze go znacze nia. O pe w nych zw iązanych z tym dodatk ow ych m oż iw ościach i prob e m ach pow ie m y sob ie w przyszłych częściach, gdy poznam y pojęcie ide ntyfik atora użytk ow nik a zw iązane go z proce se m. 43

44 PR O G R A M O W A NIE Każdy program posiada ok re ś ony k ata og, k tóry nazyw any je st k ata ogie m rob oczym. Uznaw any je st on ub NULLw przypadk u b łędu. za dom yś ny k ata og d a dane go program u i w szystk ie ście żk i w zg ędne rozw ijane są począw szy od nie go. Autom atycznie k ata ogie m rob oczym staje się k ata og, z k tóre go uruch om iono program. Z aw sze je dnak m ożna go zm ie nić, przy pom ocy dw óch funk cji ch dir i fch dir. Poniże j prze dstaw iam dw a program y, k tóre są prostym i zam ie nnik am i po e ce ń m k dir i rm dir. Program m k dir ob sługuje je dną z f ag sw oje go odpow ie dnik a (- p), k tóra m ów i, że k ata ogi m ają b yć tw orzone re k ure ncyjne. Czy i zam iastpo e ce ń: mkdir raz #incude <unistd.h> int chdir(const char *path); int fchdir(int fd); Pie rw sza funk cja przyjm uje ście żk ę do now e go k ata ogu rob ocze go, a druga de sk ryptor pow iązany z otw artym k ata ogie m. Z w racają 0, je ś i udało się zm ie nićk ata og i - 1 je ś i zm iana zak ończyła się nie pow odze nie m. { int rekursywnie = 0; if(argc < 2) { //1 //2 fprintf(stderr, "%s [-p] nazwa_kataogu\n", argv[0]); exit(exit_failure); mkdir raz/dwa mkdir raz/dwa/trzy M oże m y od razu w yk onać: mkdir -p raz/dwa/trzy if(strcmp(argv[1], "-p") == 0) //3 rekursywnie = 1; Program rm dir ob sługuje ana ogiczną f agę (- r), k tóra um oż iw ia usuw anie k ata ogów, k tóre nie są puste. if(rekursywnie!= 1) //4 { if( mkdir(argv[1], S_IRWXU { // Nie zaw sze w ie m y, w jak im k ata ogu program został // program mkdir uruch om iony i nie znam y k ata ogu rob ocze go progra- // m u. M oże m y uzysk ać te inform acje używ ając funk - #incude <sys/stat.h> cji ge tcw d. #incude <sys/types.h> #incude <stdio.h> #incude <unistd.h> #incude <unistd.h> char *getcwd(char *buf, size_t size); #incude <stdib.h> #incude <string.h> Funk cja ta przyjm uje w sk aźnik do b ufora i rozm iar #incude <fcnt.h> te go b ufora. W b uforze zapisze ście żk ę do k ata ogu rob ocze go. Funk cja zw raca prze k azany je j w sk aźnik int main(int argc, char **argv) S_IRWXG S_IRWXO) == -1) perror("nie można utworzyć kataogu"); exit(exit_failure); if(rekursywnie == 1) { char *dir; whie( (dir = strtok(argv[2], "/"))!= NULL) //5 { if( access(dir, F_OK) == -1) { 44

45 PR O G R A M O W A NIE //6 if( mkdir(dir, S_IRWXU S_IRWXG S_IRWXO) == -1) {//7 perror("nie można utworzyć kataogu"); exit(exit_failure); chdir(dir);//8 exit(exit_success); 1)Je ś i ta zm ie nna b ędzie rów na 1, to program działać b ędzie w tryb ie re k ursyw nym. 2)Spraw dzam y, czy podano m inim a ną iczb ę opcji, w prze ciw nym razie program zak ończy się inform ując o b łędzie. 3)Spraw dzam y, czy użytk ow nik poprosiło re k ursyw ne tw orze nie k ata ogów ;je ś i tak - ustaw iam y zm ie nną re k ursyw nie na 1. 4)Je ś i program nie działa w tryb ie re k ursyw nym, to po prostu prób uje m y utw orzyć dany k ata og. Je ś i nam się to nie uda, to inform uje m y o b łędzie. 5)W tryb ie re k ursyw nym, w pęt i, rozk ładam y podaną ście żk ę na sk ładow e, rozdzie one znak ie m '/', przy pom ocy funk cji strtok. 6)Spraw dzam y, czy dany k ata og istnie je. 7)Je ś i nie istnie je, to go tw orzym y. 8)Prze ch odzim y do te go k ata ogu i pęt a rozpoczyna się od now a, spraw dzając czy k ata og istnie je i, w razie potrze b y, tw orząc go. // // program mkdir // #incude <sys/stat.h> #incude <sys/types.h> #incude <stdio.h> #incude <unistd.h> #incude <stdib.h> #incude <string.h> #incude <fcnt.h> #incude <dirent.h> void error(char *str); void usun(char *dir); if( strcmp(argv[1], "-r") == 0) rekursywnie = 1; if(rekursywnie == 0) { //3 if( rmdir(argv[1]) == -1) { error(argv[1]); if(rekursywnie == 1) { usun(argv[2]); //4 exit(exit_success); //1 //2 int main(int argc, char **argv) { int rekursywnie = 0; if(argc < 2) { fprintf(stderr, "%s [-r] nazwa_kataogu\n", argv[0]); exit(exit_failure); void usun(char *dir) { dirent *dent; DIR *d; struct stat s; int cwd; //5 if( (cwd = open(".", O_RDONLY)) == -1)//6 error(dir); 45

46 PR O G R A M O W A NIE if( (d = opendir(dir)) == NULL) //7 error(dir); if( chdir(dir) == -1) error(dir); //8 whie( (dent = readdir(d))!= NULL) //9 { if( (strcmp(dent->d_name, ".") == 0) (strcmp(dent->d_name, "..") == 0) ) //10 continue; &s) == -1) if( stat(dent->d_name, //11 error(dir); if(s_isdir(s.st_mode)) //12 usun(dent->d_name); //13 ese >d_name) == -1) if( unink(dent//14 error(dir); if( cosedir(d) == -1) //15 error(dir); funk cję usun, prze k azując je j ście żk ę do usuw ane go k ata ogu. if( fchdir(cwd) == -1) //16 5)Począte k de finicji funk cji usun. error(dir); 6)O tw ie ram y k ata og, w k tórym w yw ołano funk cje ; rob im y to po to, b y prze d je j zak ończe nie m do nie if( cose(cwd) == -1) //17 go pow rócić, ponie w aż je st to funk cja re k ure ncyjna i error(dir); nie w ie m y i e razy i w jak i sposób zostanie w yw ołana D ate go e pie j po je j pow rocie przyw racać w yjif( rmdir(dir) == -1) //18 ściow y stan program u. error(dir); 7)O tw ie ram y prze k azany do nie jk ata og. return; 8)Prze ch odzim y do nie go. 9 )O dczytuje m y w szystk ie znajdujące się w nim pozycje. void error(char *str) //19 10 )O puszczam y w pisy:. odnoszący się do b ie żące { go k ata ogu i.. odnoszący się do k ata ogu nadrzędperror(str); ne go. exit(exit_failure); 11)Pob ie ram y inform acje o k o e jnych w pisach. 12)Je ś i są one k o e jnym i k ata ogam i, to w yk onuje m y d a nich funk cję usun re k ure ncyjnie. 1)Program rm dir je st o w ie e b ardzie j sk om p ik ow a- 13)W yw ołanie re k ure ncyjne funk cji. ny od sw oje go poprze dnik a. Ab y spraw ić, b y b ył 14)Je ś i nie je st to k ata og, to po prostu usuw am y go prostszy, w yk orzystuje m y w nim re k ure ncyjne w yw o- przy pom ocy funk cji un ink. łanie funk cji usun. O prócz nie j, w program ie sk orzy- 15)Gdy w szystk ie e e m e nty z b ie żące go k ata ogu, stam y dodatk ow o z funk cji e rror, k tóra w razie w łącznie z k ata ogam i znajdującym i się w nim, zoprob e m ów w ypisze stosow ną inform acje o b łędzie i staną popraw nie usunięte, pęt a się zak ończy i m oże zak ończy program. m y zam k nąć otw arty w cze śnie jk ata og. 2)De k aracja funk cji e rror. 16)Prze ch odzim y do w cze śnie j otw arte go k ata ogu 3)Począte k ob u program ów je st ide ntyczny - w tym rob ocze go (otw arte go na początk u funk cji). m ie jscu prób uje m y w zw yk ły sposób usunąć k ata og. 17)Z am yk am y już nie potrze b ny de sk ryptor p ik u. 4)W przypadk u opcji re k ure ncyjne j, w yw ołuje m y 18)Usuw am y prze k azany k ata og (m oże m y to już 46

47 PR O G R A M O W A NIE zrob ić, b o w tym m ie jscu m am y pe w ność, że je st pusty). W w ynik u pow stanie now y p ik, do k tóre go nik t nie b ędzie m iałpraw. M im o te go, że tw orząc p ik ok re ś i- a ok acji pam ięci w trak cie działania program u. W ANSI C tw orzone zm ie nne m uszą m ie ć stały roz- 19 )De finicja funk cji e rror. iśm y upraw nie nia w szystk o d a w szystk ich, to je dnak ustaw iając m ask ę przy pom ocy um ask w yłączy iśm y w szystk ie b ity - zostaną one w yłączone w m asce upraw nie ń now o tw orzone go p ik u. Je ś i nie ch ce m y, b y m ask a upraw nie ń m iała w pływ na tw orzone prze z nas p ik i, a dok ładnie j na upraw nie - m iar, znany prze d proce se m k om pi acji. Z te go pow odu, nie m oże m y de cydow ać o rozm iarze tab ic w trak cie działania program u. Je st to pe w ne ogranicze nie, k tóre je dnak m ożna w pe w nym stopniu ob e jść. M oże m y np. tw orzyć tab ice o w ie e w ięk sze, niż je st nam to potrze b ne. W ów - te m e m p ik ów - je st nią um ask. By w yjaśnić je j działanie, m usim y najpie rw w yjaśnić sob ie, czym je st m ask a upraw nie ń now ych p ik ów. Każdy program dzie dziczy - po program ie go uruch am iającym - w artość um ask. O pisuje ona, k tóre b ity upraw nie ń na eży w yłączyć d a tw orzonych p ik ów. Funk cja um ask um oż iw ia zm ianę te jw artości. nia do nich, m usim y na początk u nasze go program u w yk onać funk cję: #incude <sys/types.h> #incude <sys/stat.h> mode_t umask(mode_t maska); #incude <stdib.h> void *maoc(size_t size); void *caoc(size_t nmemb, size_t size); void *reaoc(void *ptr, size_t size); void free(void *ptr); czas, je ś i w trak cie działania program u ok aże się, że potrze b uje m y w ięce j m ie jsca, to w pe w nym stopniu je ste śm y zab e zpie cze ni. Nie je st to rozw iązanie ide a ne, b ow ie m je ś i nie użyje m y całe go m ie jsca, to pam ięć b ędzie po prostu m arnow ana prze z program. R ozw iązanie m te j sytuacji są funk cje służące do a ok acji dynam iczne j. Używ ając ich, nie m usim y się prze jm ow ać rozm iare m tab ic prze d uruch om ie nie m program u. Prze te stow anie program ów pozostaw iam czyte nik om. Pozostała nam już ty k o je dna funk cja zw iązana z sys- Funk cja ta przyjm uje now ą m ask ę, k tórą ustaw ia d a dane go proce su i je go proce sów potom nych. Z w raca w artość stare jm ask i. A oto i przyk ład zastosow ania funk cji um ask : umask(s_irwxu S_IRWXG S_IRWXO); creat(./pik, S_IRWXU S_IRWXG S_IRWXO); umask(0); W ów czas b ędzie m y m ie i pe w ność, że żade n z b itów praw nie zostanie w yłączony. Funk cja m a oc przyjm uje rozm iar pam ięci (w b ajtach ), jak i m a d a nas zare ze rw ow ać i zw raca w sk aźnik do początk u te go ob szaru. Funk cja ca oc um oż iw ia nam re ze rw ację pam ięci pod iczb ę ob ie k tów (ne m e m b ) o rozm iarze poje dyncze go (size ) i ob W zasadzie, nie są to funk cje syste m ow e, a e b ib io- szar te n inicjuje ze ram i. Z w raca rów nie ż w sk aźnik te czne i dostarczane są w raz z k ażdym k om pi ato- do now o zaa ok ow ane go ob szaru. Funk cja re a oc re m C zgodnym ze standarde m ANSI. Uw ażam zm ie nia rozm iar w cze śnie j zaa ok ow ane go ob szaru je dnak, że są one na ty e w ażne, że zasługują na opi- w sk azyw ane go prze z w sk aźnik ptr na now y rozm iar sanie.będzie m y ich używ ać coraz częście j, b o progra- size. Funk cja, podob nie do poprze dnich, zw raca m y prze z nas pisane, stają się coraz b ardzie j w sk aźnik do now e go ob szaru. W szystk ie funk cje sk om p ik ow ane. Funk cje te służą do dynam iczne j zw racają NULL, je ś i w ystąpiłjak iś b łąd. Najczęście j 47

48 PR O G R A M O W A NIE je st to po prostu b rak odpow ie dnie j i ości m ie jsca. Z adanie m funk cji fre e je st zw o nie nie w cze śnie j zaa ok ow ane go ob szaru. Dzięk i te m u m oże b yć on ponow nie w yk orzystany. Funk cja ta przyjm uje w sk aźnik zw rócony prze z je dną z funk cji służących do a ok acji pam ięci. W zasadzie, funk cje te są b ardzo proste i, co najw ażnie jsze, przydatne w program ach, w k tórych nie znam y ostate czne go rozm iaru potrze b ne go m ie jsca. Poniże j znajduje się przyk ład zastosow ania poznanych funk cji. Je st to b ardzo prosty program, służący do grom adze nia inform acji o num e rach te e fonów. #incude #incude #incude #incude #incude #incude #incude <stdib.h> <stdio.h> <string.h> <unistd.h> <sys/stat.h> <sys/types.h> <fcnt.h> struct dane { //1 char imie[80]; char nazwisko[80]; char nr_teefonu[80]; ; void error(char *str); //2 void wypisz(struct dane *ksiazka_tee- foniczna, int i); //3 int wprowadz(struct dane **ksiazka_teefoniczna);//4 void odczyt(); //5 void zapis(struct dane *ksiazka_teefoniczna, int i); //6 int main(int argc, char **argv) { struct dane *ksiazka_teefoniczna = NULL; //7 int i = 0, odp; //8 whie(1) //9 { printf("\n\n\n\t0. Wprowadzenie danych."); printf("\n\t1. piku."); printf("\n\t2. piku."); printf("\n\t3. printf("\n\tco "); niczna); //13 break; case 1: zapis(ksiazka_teefoniczna, i); //14 break; case 2: odczyt(); //15 break; case 3: exit(exit_success); ; //16 exit(exit_success); Zapis danych do Odczyt danych z Wyjście."); chcesz zrobić: scanf("%d", &odp);//10 getchar(); //11 switch( odp ) { case 0 : i = wprowadz(&ksiazka_teefo- //12 void wypisz(struct dane *ksiazka_teefoniczna, int i) //17 { int n;//18 for(n = 0 ; n < i ; n++) { //18 printf("imie: %snazwisko: %snumer teefonu: %s\n", ksiazka_teefoniczna[n].imie, ksiazka_teefoniczna[n].nazwisko, ksiazka_teefoniczna[n].nr_tee- 48

49 PR O G R A M O W A NIE fonu); do { fputs("imie: ", stdout); fgets(imie, 80, stdin); //21 int wprowadz(struct dane **ksiazka_teefoniczna) //19 { int i = 0,n; int fd; size_t rozmiar; strcpy((*ksiazka_teefoniczna)[i].nr_teefonu, nr_teefonu); i++; whie( 1 ); free(imie); //25 free(nazwisko); free(nr_teefonu); if(memcmp(imie, "exit", 4) == 0) { break; return i; char *imie; char *nazwisko; char *nr_teefonu; ) if( (imie = maoc(80)) == NULL //20 error("maoc"); if( (nazwisko = maoc(80)) == NULL ) error("maoc"); if( (nr_teefonu = maoc(80)) == NULL ) error("maoc"); fputs("wprowadzaj kontakty, opracje zakończ wpisując exit:\n", stdout); fputs("nazwisko: ", stdout); fgets(nazwisko, 80, stdin); fputs("numer teefonu: ", stdout); fgets(nr_teefonu, 80, stdin); rozmiar = sizeof(struct dane) * (i + 1); //22 if( (*ksiazka_teefoniczna = reaoc(*ksiazka_teefoniczna, rozmiar)) == NULL) //23 error("reaoc"); strcpy((*ksiazka_teefoniczna)[i].imie, imie); //24 strcpy((*ksiazka_teefoniczna)[i].nazwisko, nazwisko); void odczyt() //26 { int fd; char sciezka[1024]; struct stat ss; struct dane *ksiazka_teefoniczna = NULL; fputs("podaj nazwę piku: ", stdout); fgets(sciezka, 1024, stdin); if( (fd = open(sciezka, O_RDONLY)) == -1) { //27 perror("nie mogę otworzyć piku"); return; 49

50 PR O G R A M O W A NIE { if( stat(sciezka, &ss) == -1) //28 perror("nie mogę odebrać informacji o piku"); return; ksiazka_teefoniczna = maoc(ss.st_size); //29 read(fd, ksiazka_teefoniczna, ss.st_size); //30 wypisz(ksiazka_teefoniczna, (ss.st_size) / sizeof(struct da- if(ksiazka_teefoniczna == NULL) { printf("nie wprowadzono żadnych danych\n"); return; fputs("podaj nazwę piku: ", stdout); fgets(sciezka, 1024, stdin); if( (fd = open(sciezka, O_WRONLY O_TRUNC O_CREAT)) == -1) { perror("nie mogę otworzyć piku"); return; ne)); //31 cose(fd); write(fd, ksiazka_teefoniczna, i * sizeof(struct dane)); //33 return; cose(fd); return; void zapis(struct dane *ksiazka_teefoniczna, int i) //32 { int fd; char sciezka[1024]; void error(char *str) { //34 perror("reaoc"); exit(exit_failure); 1)De finicja struk tury danych, k tóra b ędzie prze ch ow yw ać inform acje o naszych k ontak tach. Struk tura zaw ie ra je dynie po a odpow ie dzia ne za zapam iętanie im ie nia, nazw isk a i num e ru te e fonu. M ożna ją je dnak łatw o rozb udow ać, dodając k o e jne po a. 2)De k aracje funk cji używ anych w program ie. Tutaj znajduje się często prze z nas używ ana funk cja, służąca do w ypisania inform acji o b łędzie. 3)Ta funk cja przyjm uje w sk aźnik do k siążk i te e foniczne j i i ość znajdujących się w nie j w pisów, po czym w ypisuje je na standardow ym w yjściu. 4)Funk cja odpow ie dzia na za w prow adze nie danych do k siążk i te e foniczne j. Przyjm uje w sk aźnik do w sk aźnik a do tab icy, sk ładające j się z ob ie k tów typu dane. 5)Funk cja w ypisująca dane, zapisane w cze śnie j w p ik u. 6)Funk cja zapisująca w cze śnie j utw orzoną k siążk ę do p ik u. 7)Tw orzym y w sk aźnik k siazk a_ te e foniczna i przypisuje m y m u w artość NULL. 8)Dw ie zm ie nne całk ow ite. Z m ie nna i zaw ie ra i ość w pisów znajdujących się w k siążce te e foniczne j, a odp działanie w yb rane prze z użytk ow nik a. 9 )Głów na pęt a program u. O puścić ją m ożna w pisując 3, co oznacza, że program m a się zak ończyć. 10 )Pob ie ram y odpow ie dź użytk ow nik a przy pom ocy standardow e j funk cji scanf i zapisuje m y ją w zm ie nne jodp. 50

51 PR O G R A M O W A NIE 11)W yw ołanie te jfunk cji je stk onie czne, b o prze ch w ytuje ona znak ENTER, w prow adzony, b y potw ie rdzić w pisanie iczb y. 12)Spraw dzam y, jak ie działanie w yb rałużytk ow nik i w yk onuje m y odpow ie dnie funk cje. 13)W przypadk u odpow ie dzi '0 ' uruch am iam y funk cję w prow adz i zapisuje m y w zm ie nne j i ość (i) w pisów dok onanych prze z użytk ow nik a. 14)W przypadk u '1' uruch am iam y funk cję zapis, b y zapisać dane do p ik u. Prze k azuje m y je j w sk aźnik k siazk a_ te e foniczna i i ość znajdujących się w nie j w pisów. 15)Uruch am iam y funk cje odczytu danych z p ik u. 16)W ych odzim y z program u zgodnie z życze nie m użytk ow nik a. 17)De finicja funk cji w ypisz. 18)W pęt i w ypisyw ane są, odpow ie dnio sform atow ane, k o e jne po a k siążk i te e foniczne j. 19 )De finicja funk cji w prow adzania danych. Funk cja przyjm uje w sk aźnik do w sk aźnik a tab icy sk ładające jsię z ob ie k tów typu dane. M oże to w yg ądać dziw nie, a e rob im y tak, ponie w aż w e w nątrz te j funk cji znajduje się funk cja re a oc, k tóra m oże zm ie nićpołoże nie nasze j k siążk i te e foniczne j w pam ięci i pow inniśm y m ie ć m oż iw ość poinform ow ania o tym pozostałych funk cji. 20 )A ok uje m y 80 b ajtów pam ięci i w sk aźnik do początk u te j tab icy um ie szczam y w zm ie nne j im ie. Pam ięci te j m oże m y używ ać w dow o ny sposób. Jak prze k onam y się za ch w i ę, b ędzie to m ie jsce, w k tó- rym zapisyw ać b ędzie m y inform acje o k ontak tach, w pisyw ane prze z użytk ow nik a. Podob nie postępuje m y d a pozostałych sk ładow ych. 21)W czytuje m y do w cze śnie j zaa ok ow ane j tab icy im ię. Je ś i użytk ow nik w prow adził jak o im ie 'e xit' uznaje m y, że zak ończyłw prow adzanie danych i prze ryw am y pęt e. 22)O b iczam y, jak ą pam ięć m usim y zaa ok ow ać. Je st to, po prostu, rozm iar poje dyncze go ob ie k tu dane pom nożony prze z i ość ob ie k tów, k tóre ch ce m y prze ch ow yw ać. Z k ażdym ob ie gie m pęt i zm ie nna i zw ięk sza się o je de n i funk cja re a oc stopiono zw ięk sza rozm iar pam ięci prze znaczone jna k siążk ę. 23)W łaściw a a ok acja pam ięci. Funk cja re a oc m a pe w ne cie k aw e w łaściw ości. Je ś i prze k azany do nie j w sk aźnik je st rów ny NULL, jak w przypadk u pie rw sze go ob ie gu funk cji, to po prostu a ok uje żądaną i ośćpam ięci, czy i zach ow uje się jak m a oc.je ś i now y rozm iar je st rów ny 0, to zw a nia ona pam ięć w sk azyw aną prze z prze k azany do nie j w sk aźnik, a w ięc działa jak fre e. 24)W czytane dane k opiuje m y, przy pom ocy funk cji strcpy, do odpow ie dnich m ie jsc nasze jk siążk i. 25)Z w a niam y nie potrze b ną już pam ięć. 26)De finicja funk cji odczyt. 27)O tw ie ram y p ik w sk azany prze z użytk ow nik a. 28)Pob ie ram y inform acje o nim przy pom ocy poznane j funk cji stat, b y dow ie dzie ć się, jak i m a rozm iar, a w ięc i e danych zostało w nim zapisanych. 29 )A ok uje m y pam ięć na w szystk ie dane znajdujące się w p ik u, przy pom ocy funk cji m a oc. 30 )W czytuje m y znajdujące się w nim dane. 31)W ypisuje m y je przy pom ocy funk cji w ypisz. By ob iczyć, i e w pisów znajduje się w p ik u, dzie im y je go rozm iar prze z rozm iar poje dyncze go e e m e ntu dane. 32)De finicja funk cji zapisujące jdane w p ik u. 33)W zasadzie, je j je dyną różnicą w stosunk u do funk cji odczytujące j je st to, że zam iast funk cji re ad w yw ołuje funk cję w rite. 34)De finicja funk cji inform ujące jużytk ow nik a o b łędach. #incude <setjmp.h> int setjmp(jmp_buf env); void ongjmp(jmp_buf env, int va); To ostatnie dw ie funk cje, k tóre poznam y. O dpow ie dzia ne są one za b ardzo przydatną rze cz, m ianow icie sk ok i m iędzy funk cjam i. Nie na e ży ich nadużyw ać i zaw sze m ożna unik nąć ich używ ania stosując inne m e ch anizm y, a e są sytuacje, k ie dy znacznie upraszczają k od. Funk cja se tjm p ustanaw ia now y punk t, do k tóre go program m oże pow rócić, inform acje o nim zapisuje w zm ie nne j e nv. Funk cja ta, gdy pow raca norm a nie, prze k azuje 0. Przy pom ocy funk cji ongjm p sk acze m y do m ie jsca ustaw ione go w cze śnie j prze z se tjm p i opisane go prze z zm ie nną e nv. Jak o drugi argum e nt prze k azuje m y w artość, z k tórą m a pow rócić se tjm p po sk ok u. 51

52 PR O G R A M O W A NIE M oże w ydaw ać się to sk om p ik ow ane, a e je sttak napraw dę b ardzo proste. #incude <setjmp.h> #incude <stdio.h> #incude <stdib.h> void pierwsza(); void druga(); jmp_buf env; //1 int main() { int powrot; if( (powrot = setjmp(env)) == 0 ) //2 { fputs("normany powrót\n", stdout); pierwsza(); //3 ese if( powrot == 1) //4 { fputs("wracamy z funkcji pierwsza()\n", stdout); druga(); ese if( powrot == 2) { fputs("wracamy z funkcji druga()\n", stdout); exit(exit_success); void pierwsza() { fputs("\tdziała funkcja pierwsza()\n", stdout); ongjmp(env, 1); void druga() { fputs("\tdziała funkcja druga()\n", stdout); ongjmp(env, 2); w ać b ędzie inform acje o punk cie pow rotu. M usi b yć g ob a na, b o b ędzie m y je jużyw ać w w ie u funk cjach. 2)Ustanaw iam y punk t pow rotu. Je ś i funk cja se tjm p pow raca norm a nie, a w ięc nie poprze z w yk onanie sk ok u prze z ongjm p, to prze k azuje 0. 3)Uruch am iam y funk cję pie rw sza. Funk cja ta prze ryw ana je st w pe w nym m om e ncie (7) prze z w yw ołanie funk cji ongjm p, w w ynik u cze go k ończy się nag e i pow raca do m ie jsca w yznaczone go prze z se tjm p (2). W yg ąda to tak, jak gdyb y funk cja se tjm p uruch om iona została drugi raz, a e tym raze m prze k azuje w artość 1, k tórą ustaw i iśm y w funk cji ongjm p. Program k ontynuuje działanie od te go m om e ntu, jak gdyb y nic się nie stało, a w szystk ie zm iany w prow adzone do te j pory w zm ie nnych są anu ow ane. 4)Po odb iorze w artości 1, w yśw ie t am y odpow ie dni m onit i uruch am iam y k o e jną funk cję, k tóra zam iast w artości 1, k aże zw rócić funk cji se tjm p w artość 2. Działanie je stana ogiczne. W ynik działania program u: $./skoki Normany powrót Działa funkcja pierwsza() Wracamy z funkcji pierwsza() Działa funkcja druga() Wracamy z funkcji druga() 1)Tw orzym y g ob a ną zm ie nną e nv, k tóra prze ch ow y- M e ch anizm te n m oże się przydać, gdy pow racam y z w ie ok rotnie zagnie żdżonych funk cji, ub gdy im p em e ntuje m y ob sługę sytuacji w yjątk ow ych. Je ś i funk cja napotyk a na b łąd, k tóre go nie je st w stanie napraw ić, m oże pow rócić do w cze śnie justanow ione go punk tu i program k ontynuuje działanie. Nie pow inniśm y je dnak nadużyw ać te go m e ch anizm u, b o m oże to doprow adzić do sytuacji, w k tóre j nasz program stanie się zupe łnie nie czyte ny. 52

53 PR O G R A M O W A NIE Kurs program ow ania w Qt4 Ch yba nie m us z ę dok ładnie m ów ić, cz ym je s t Qt4. K ażdy, w m nie js z ym ub w ięk s z ym s topniu, m iałz nim do cz ynie nia. Bib iote k a Qt prak tycz nie od z aw s z e je s t z w iąz ana z roz w oje m K DE. Ak tua ne, s tabi ne w ydanie k orz ys ta je s z cz e z w e rs ji 3, a e już te raz m oże m y k orz ys tać z w e rs ji be ta K DE4, k tóre je s t całk ow icie oparte o najnow s z ą w e rs ję Qt. Je s tto je de n z najw ięk s z ych proje k tów pis any z je j pom ocą. Dz iś pok ażę jak napis ać s w ój z nacz nie pros ts z y. je stqo b je ct. Przyk ładow y sch e m atdzie dzicze nia: Dzie dzicze nie b yło opisyw ane w Dragonii w num e rze 6, w artyk u e O b ie k tow ość i w Kursie C+ +. M ARCIN K IERNO Z EK Je dnym z najw ażnie jszych zagadnie ń podczas pracy przy k odow aniu za pom ocą te jb ib iote k i, je stdzie dzicze nie. Je st to nie zw yk e w ażna um ie jętność, ponie w aż k ażda k asa dzie dziczy po innych pe w ne ce ch y. Najw yże j położoną k asą (w g. zapisu UM L) ton("tak", this); pushbutton->settext("nie"); pushbutton->setfat(true); Je że i spojrze ib yśm y na k od źródłow y k asy Qpush Button, nie zna e ź ib yśm y tak ie jm e tody jak void se tte xt (QString te k st). W rze czyw istości, została ona odzie dziczona po k asie QAb stractbutton i to w łaśnie tam znajduje się je j im p e m e ntacja. W podob ny sposób na e ży ś e dzić dok um e ntację. W łaściw ych m e tod na e ży szuk ać rów nie ż w k asach dzie dziczonych. Jak na to patrze ć?w przyk ładow ym k odzie źródłow ym, utw orze nie ob ie k tu typu Qpush Button, w yg ądałob y w te n sposób : QPushButton *pushbutton = new QPushBut- Nie ch cę dotyk ać te m atu insta acji, ponie w aż w ięk szość dystryb ucji m a standardow o zinte grow ane b ib iote k i Qt4. W ystarczyło w ięc zaznaczyć odpow ie dni pak ie tw insta atorze syste m u. W raz z b ib iote k ą, otrzym uje m y k i k a dodatk ow ych narzędzi (program ów ): Qt De signe r ap ik acja służąca do tw orze nia graficznych inte rfe jsów, 53

54 PR O G R A M O W A NIE QtAssistant prze g ądark a dok um e ntacji Qt4, Qt Linguist ap ik acja, k tóra pom aga przy tw orze niu ap ik acji w w ie u język ach, q m ak e program do zarządzania p ik ie m M ak e fi e, uic ge ne rator p ik ów *.h na podstaw ie p ik ów *.ui QtDe signe ra, m oc ge ne ruje dodatk ow e p ik i *.cpp. Bardzo ce nnym (m oim zdanie m ) narzędzie m, w ch odzącym w sk ład KDE, je st KDe ve op. Je st to potężne zinte grow ane środow isk o i to w łaśnie za je go pom ocą b ędzie m y zarządzać naszym proje k te m. Postaram się dok ładnie opisać, jak posługiw ać się tym program em. 1.Pie rw szym k rok ie m je stutw orze nie now e go proje k tu. O pcja ta znajduje się w zak ładce Proje k t. 2.Z isty rozw ijane j w yb ie ram y Program Qt4 (C+ + /QM ak e proje ct/program Qt4), po czym w pisuje m y nazw ę proje k tu oraz je go ok a izację. Po w ype łnie niu danych k ik am y Da e j. 3.W tym ok nie, na e ży w pisać ście żk ę do program u Qt De signe r i q m ak e oraz nasze dane. Z azw yczaj nie m usim y te go rob ić, ch yb a, że zainsta ow a iśm y te program y w jak ie jś nie standardow e j ok a izacji. Je ś i k toś, m im o w szystk o, ch ce w pisać ście żk ę do tych że program ów, to m oże ją spraw dzić w k onso i za pom ocą po e ce nia: w h e re is de signe r 4.Syste m k ontro i w e rsji. Je st to opcja przydatna podczas pracy grupow e j. 5.O statnim i ok nam i b ędą szab ony p ik ów *.h i *.cpp. Nie m usim y tutajnicze go zm ie niać. W te n sposób zostałw yge ne row any prosty program. M y je dnak usunie m y cały je go k od i zacznie m y pisać od now a. W yczyszcze nie m oje go proje k tu, k tóry nazw ałe m Dragonia1, prze b ie ga w następujący sposób : Z aw artość p ik u dragonia1.cpp czyścim y do postaci: #incude <QtGui> #incude "dragonia1.h" Dragonia1::Dragonia1() { void Dragonia1::coseEvent(QCoseEvent *event) {//jest to funkcja, która wywołuje się po wciśnięciu przycisku Zamknij program Dragonia1::~Dragonia1() { natom iastp ik dragonia1.h do tak ie j: #ifndef DRAGONIA1_H #define DRAGONIA1_H #incude <QMainWindow> #incude <QCoseEvent> cass Dragonia1 : pubic QMainWindow { Q_OBJECT pubic: Dragonia1(); ~Dragonia1(); protected: void coseevent(qcoseevent *event); private sots: private: ; #endif W k ata ogu src znajdują się rów nie ż nie potrze b ne p ik i ik on, k tóre na e ży usunąć: editcopy.xpm, editcut.xpm, editpaste.xpm, fienew.xpm, fieopen.xpm, fiesave.xpm. Te raz pozostała nam ostatnia m odyfik acja p ik u app ication.q rc. Z aw artość p ik u m odyfik uje m y do następujące jpostaci: 54

55 PR O G R A M O W A NIE <!DOCTYPE RCC><RCC version="1.0"> <qresource> </qresource> </RCC> Gotow e. Pusty szab on został utw orzony i je st gotow y do k om pi acji. Co praw da, nasz proje k t na razie nie je st w stanie nic zrob ić, a e uruch am ia się. Tak w łaśnie pow inniśm y postępow ać przy tw orze niu k ażde go now e go proje k tu. Na podstaw ie pow yższe go szab onu utw orzym y prosty program, k tóry nie b ędzie znacznie różnił się od tych z innych k ursów o program ow aniu. Będzie to zw yk łe ok ie nk o w raz z po e m te k stow ym i przycisk ie m, po k tóre go k ik nięciu pojaw i się k om unik at o tre ści prze z nas w pisane j. Z aczynam y... Jak prze d ch w i ą w spom niałe m, w naszym program ie zostaną użyte tak ie ob ie k ty: QPush Button QLine Edit QPush Button QLine Edit Je st to je de n z najw ażnie jszych ob ie k tów w program ow aniu GUI. Są to - je dnym słow e m - w sze k ie go rodzaju przycisk i. P ik nagłów k ow y: #incude <QPushButton> R ów nie w ażne ob ie k ty w GUI. Są to je dnow ie rszow e po a te k stow e, do k tórych m oże m y w pisyw ać dane np. h asło, ogin. P ik nagłów k ow y: #incude <QLineEdit> Ch cąc ich użyć, na e ży dołączyć ich p ik i nagłów k ow e oraz zde finiow ać je w de finicji k asy, w se k cji private : QPush Button *push Button; QLine Edit* ine Edit; Ich de k arację um ie ścim y w k onstruk torze k asy Dragonia1: Dragonia1::Dragonia1() { this->setgeometry(400,300,300,200); this->setwindowtite("heo Dragonia"); this->setobjectname("dragonia1"); pushbutton = new QPushButton("OK",this); pushbutton->setgeometry(100,120,100,20); pushbutton->setobjectname("pushbutton"); ineedit = new QLineEdit(this); ineedit->setgeometry(50,50,200,22); ineedit->setobjectname("ineedit"); ineedit->settext("tu wpisz tekst..."); W pow yższym k odzie zostało rów nie ż użyte odw ołanie do b azow e j k asy, k tóra z k o e i dzie dziczy po k asie QM ainw indow za pom ocą ope ratora th is. QM ainw indow Je st to k asa odpow ie dzia na za w yg ąd i ustaw ie nia głów ne go ok na. Ułatw ia rów nie ż rozm ie szcze nie nie k tórych ob ie k tów np. QStatusBar, QToo Bar, QM e nubar. Te raz utw orzym y funk cję, k tóra w yw oła się po k ik nięciu na przycisk. Nazw ijm y ją pok azh e o. Je jde finicja pow inna znajdow ać się w se k cji private s ots: void pok azh e o(); De finicja funk cji w p ik u dragonia1.cpp: void Dragonia1::pokazHeo(){ QString tresc = ineedit>text(); if(tresc == "") QMessageBox::warning(this, "Heo Dragonia", "Wpisz treść"); ese 55

56 PR O G R A M O W A NIE QMessageBox::information(this, "Heo Dragonia", tresc); O statnim e tape m tw orze nia program u, b ędzie utw orze nie pe w ne go połącze nia pom iędzy k ik nięcie m m yszy a naszym push Buttone m w e w nątrz k onstruk tora: conne ct ( push Button, SIGNAL ( c ick e d() ), th is, SLO T ( pok azh e o() ) ); Szcze góły tak ich połącze ń zostaną om ów ione w następnym rozdzia e. Są to je dne z najistotnie jszych m e ch anizm ów te j b ib iote k i. S oty, w raz z sygnałam i, tw orzą syste m zach ow ań. Pozw a a to na pe w ie n k ontak t z użytk ow nik ie m. Dzięk i te m u, m am y m oż iw ość re agow ania na zach ow ania użytk ow nik a oraz - co je st czase m m nie jw idoczne - ob ie k tów. Sch e m at tw orze nia ak cji w yg ąda w następujący sposób : conne ct(w ysyłający,signal(sygna ()),odb iorca,slo T(s ot())); O db iorcą m oże b yć prak tycznie k ażda funk cja, k tóra zostanie zade k arow ana jak o s ot.spis s otów d a k ażde go z ob ie k tów m ożna zna e źć w dok um e ntacji Qt4. Przyk ładow y s ot, k tóry czyści po e te k stow e : QPushButton *pushbutton = new QpushBut- ton(this); QLineEdit *ineedit = new QLineEdit(this); connect(pushbutton, SIGNAL(cicked()), ineedit, SLOT(cear())); Szabon::Szabon(){ emit(sygna()); Jak tw orzyć w łasne s oty i sygnały?d a sygnałów na e ży zam ie ścić w k asie poziom dostępu z dopisk ie m s ots. Natom iast d a sygnałów w ystarcza sam o signa s. W prak tyce w yg ąda to tak : cass Szabon : pubic QMainWindow { Q_OBJECT //wymagane makro da sotów 5.1 H e o D ragon ia! Tym raze m zapre ze ntuję sposób tw orze nia proje k tu z w yk orzystanie m program u, k tóry często potrafi b ardzo ułatw ić pracę. Je st on szcze gó nie przydatny, k ie dy w naszym program ie m usim y um ie ścić b ardzo dużo ob ie k tów, a ręczne w pisyw anie w spółrzędnych staje się nie zw yk e uciąż iw e. Je dnak czasam i zdarza się, że i praca na nim je st irytująca, b ow ie m m a on w sob ie pe w ną w adę. Nie potrafi w yrów nać ob ie k tów w zg ęde m tych e żących ob ok. W yjątk ow o m ęczące je st w ów czas prze sunięcie w ięk sze j gru- pubic: Szabon(); ~Szabon(); private sots: void pokazokienko(){/* zawartość funkcji */; signas: void sygna(); ; Przypisanie tak ie go s ota d a nasze go sygnału w yg ąda następująco: conne ct(th is, SIGNAL(sygna ()), th is, SLO T(pok azo k ie nk o())); Ab y je dnak w yw ołać tak i sygnał w e w nątrz funk cji, na e ży um ie ścić w nim proste m ak ro: py przycisk ów w raz z po am i opisow ym i. Je dnak, pom im o te j b o ączk i, praca i tak je st znacznie szyb sza. Qt De signe r k orzysta z p ik ów *.ui, a spe cja ne narzędzie uic k onw e rtuje te n p ik na p ik nagłów k ow y ui_ *.h w raz z odpow ie dnio przygotow aną k asą, po k tóre jnasza k asa Dragonia1 b ędzie dzie dziczyć. Tak w ięc pie rw szym k rok ie m je st utw orze nie now e go p ik u z m e nu P ik > Now y. Z rozw ijane j isty w yb ie ram y Qt4 M ain W indow (*.ui). Jak o nazw ę p ik u w yb ie rzm y M ainw indow.ui. Po zatw ie rdze niu 56

57 PR O G R A M O W A NIE p ik u, pow inie n otw orzyć się Qt De signe r w raz z naszym - pustym je szcze - ok ne m. U m nie, dom yś nie je st ono dość spore, w ięc zm nie jszam je do w ym iarów, jak ie potrze b uję. Tym raze m do ok x20 0. W ięce j nie trze b a, gdyż um ie ścim y w tym ok nie ty k o 2 nie w ie k ie ob ie k ty. Um ie szcze nie ob ie k tów w naszym ok nie je st nie zw yk e proste. Do te go ce u w yk orzystyw ana je st m e toda prze ciągnij i upuść. W te n te ż sposób zam ie śćm y 2 ob ie k ty: QPush Button QLine Edit Ponie w aż w KDe ve ope rze w yb ra iśm y utw orze nie M ain W indow, zostały rów nie ż utw orzone nie potrze b ne ob ie k ty, k tóre na e ży usunąć: QStatusBar QM e nubar I gotow e. Z apisuje m y te m p atk ę i prze ch odzim y z pow rote m do KDe ve opa. O statnią czynnością, k tóra m oże spraw ić najw ięce j prob e m ów początk ującym, je st inte gracja nasze go p ik u M ainw indow.ui z naszą k asą Dragonia1. W tym przypadk u de finicja k asy je st nie co inna niż ta, gdzie ob ie k ty są dołączane ręcznie. Tak w yg ąda popraw na de finicja k asy: #incude "ui_mainwindow.h" cass Dragonia1 : pubic QMainWindow, private Ui::MainWindow { Q_OBJECT QString tresc = ui.ineedit>text(); pubic: Dragonia1 ( QWidget *parent = 0 ); // zmiana w konstruktorze ~Dragonia1(); MainWindow ui; // to jest nasze okno protected: void coseevent ( QCoseEvent *event ); private sots: void pokazheo(); private: ; A tak w yg ąda im p e m e ntacja k onstruk tora: Dragonia1::Dragonia1( QWidget *parent ) : QMainWindow ( parent ) { ui.setupui(this); if ( tresc == "" ) QMessageBox::warning ( this, "Heo Dragonia", "Wpisz treść" ); ese QMessageBox::information ( this, "Heo Dragonia", tresc ); de k aracja sygnału w k onstruk torze : connect(ui.pushbutton, SIGNAL(cicked()), this, SLOT(pokazHeo())); I na tym k onie c. Jak w idać, je dyna różnica je st sposób dostępu do ob ie k tów w ok nie. W yk orzystuje m y do te go zm ie nną ui typu M ainw indow. Uw aga! To, że te raz w yb ra iśm y opcję tw orze nia ok na, nie znaczy, że nie m oże m y dodaw ać now ych ob ie k tów ręcznie. Dodaw anie ich prze b ie ga w sposób ide ntyczny, jak w tutoria u w rozdzia e trze cim. Je dnym słow e m, na e ży zapom nie ć o tym, że je st to inna m e toda. Z asada działania je st b ow ie m w ciąż ta sam a. O statnim k rok ie m b ędzie przypisanie sygnału k ik nięcia na przycisk do s otu pok azh e o(). S ot: void Dragonia1::pokazHeo() { 57

58 PR O G R A M O W A NIE Bib iote k a ibgadu M ACIEJ M ALINO W SK I Z najom ość sam e go język a program ow ania nie w ystarczy, b y stw orzyć złożony program. Do napisania napraw dę dob re go program u, potrze b uje m y je szcze znajom ości inte rfe jsu syste m u (dzięk i te m u program b ędzie działać szyb cie j i udostępniać b ędzie w ięce j funk cji, a e m oże to się w iązać z utratą prze nośności k odu). O prócz te go, nie zb ędnym e e m e nte m są rów nie ż odpow ie dnie b ib iote k i, k tóre - w yk orzystane w naszym program ie - zw ięk szą je go m oż iw ości i uproszczą pisanie go. Z apre ze ntuję b ib iote k ę ib gadu[1], k tóra odpow ie dzia na je st za ob sługę protok ołu w yk orzystyw ane go prze z je de n z najb ardzie j popu arnych w Po sce k om unik atorów - Gadu Gadu. Nie opiszę w szystk ich funk cji b ib iote k i, a e je dynie te, k tóre um oż iw ią napisanie proste go program u k orzystające go z protok ołu GG. W przyszłych num e rach Dragonii, prze dstaw ię dw a przyk łady w yk orzystania te j b ib iote k i. Pie rw szy b ędzie program e m, k tóry um oż iw i zda ne ś e dze nie pracy m aszyny prze z k ie nta GG i w yk onyw anie na nie j pe w nych ope racji. Drugi przyk ład b ędzie je dnocze śnie proje k te m k ończącym k urs C+ +. Po e gać on b ędzie na uproszcze niu działania m e ch anizm u b ib iote k i i opak ow anie go w proste i w ygodne k asy, k tóre sw oim działanie m przypom inać b ędą w szystk im dob rze znany z ISO h asło w passw ord. Sk ładow a async oznacza tryb asynch roniczny i d a zape w nie nia w ięk sze j inte rak tyw ności program u, pow inniśm y przypisać je j w artość 1 (oznaczającą w łącze nie tryb u C+ + m e ch anizm w e jścia/w yjścia strum ie niach - iostre am. asynch roniczne go, 0 oznacza w yłącze nie go). Status opisuje status, z jak im k ie nt oguje się do sie ci GG. M oż iw e w artości to: oparte go na By m óc połączyć się z sie cią GG, potrze b ny b ędzie nam num e r i h asło. Są to podstaw ow e inform acje w ym agane do uw ie rzyte niania. W program ie re pre ze ntow ane są prze z struk turę gg_ ogin_ param s. struct gg_ogin_params { uin_t uin; /* numer */ char *password; /* hasło */ int async;/* tryb asynchroniczny */ int status; /* początkowy status kienta */ char *status_descr; /* opis statusu */ ; Num e r nasze go k ie nta zapisuje m y w sk ładow e j uin, GG_STATUS_NOT_AVAIL /* niedostępny */ GG_STATUS_NOT_AVAIL_DESCR /* niedostępny z opisem */ GG_STATUS_AVAIL /* dostępny */ GG_STATUS_AVAIL_DESCR /* dostępny z opisem */ GG_STATUS_BUSY /* zajęty */ GG_STATUS_BUSY_DESCR /* zajęty z opisem */ GG_STATUS_INVISIBLE /* niewidoczny */ GG_STATUS_INVISIBLE_DESCR /* niewidoczny z opisem */ GG_STATUS_BLOCKED /* zabokowany */ GG_STATUS_FRIENDS_MASK /* tyko da znajomych */ 58

59 PR O G R A M O W A NIE Je ś i w yb ie rze m y je de n ze statusów, k tóre pow iązane są z opise m, to w ów czas m usim y ustaw ić rów nie ż odpow ie dni opis, a w sk aźnik do nie go zapisać w sk ładow e j status_ de scr. W pozostałych przypadk ach ta sk ładow a je st ignorow ana, a e naj e pie jprzypisać je jw ów czas w artość NULL. Gdy m am y już pow yższą struk turę w ype łnioną w odpow ie dni sposób, m oże m y połączyć się z sie cią przy pom ocy funk cji gg_ ogin. #incude <ibgadu.h> struct gg_session *gg_ogin(const struct gg_ogin_params *p); Funk cja ta przyjm uje w sk aźnik do w ype łnione j struk tury gg_ ogin_ param s i zw raca w sk aźnik do struk tury gg_ se ssion, ub NULLw przypadk u b łędu. Struk tura gg_ se ssion opisuje b ie żącą se sję ze staw ioną z se rw e re m. Inform uje nas, m iędzy innym i, o b łędach połącze nia. struct gg_session { int fd; /* podgądany deskryptor */ int check; /* tryb dostępu (zapis czy odczyt) */ int state; /* aktuany stan maszyny */ int error; /* kod błędu da GG_STATE_ERROR */ int type; /* rodzaj sesji */ int id; /* identyfikator */ int timeout;/* sugerowany timeout w sekundach */ ; Sk ładow a fd zaw ie ra de sk ryptor, k tóry odnosi się do połącze nia. Przypom ina on de sk ryptory p ik ów w ystępujące w Linuk sie, o k tórych m ożna prze czytać w poprze dnich num e rach Dragonii, w k ursie Program ow anie w środow isk u syste m u GNU/Linux. W zasadzie, je st to de sk ryptor p ik u i m usim y spraw dzić je go stan prze d k ażdą prób ą odb ioru ub w ysłania w iadom ości, zm iany statusu, itp. Ch e ck zaw ie ra inform acje o tym, czy dany de sk ryptor m oże b yć czytany ub zapisyw any. State zaw ie ra inform acje o je dnym ze stanów, w jak ich znajduje się k ie nt. Dw a głów ne stany (w rze czyw istości je st ich o w ie e w ięce j, a e nie b ędzie m y się nim i zajm ow ać, b o w szystk ie m ożna spraw dzić prze g ądając p ik nagłów k ow y b ib iote k i ib gadu.h ) to: GG_STATE_ERROR GG_STATE_CONNECTED co dok ładnie się stało, m ów i nam sk ładow a e rror. Drugi oznacza, że połącze nie działa popraw nie i że zosta iśm y podłącze ni do sie ci GG. M oż iw e b łędy: GG_ERROR_RESOLVING/* błąd znajdowania hosta */ GG_ERROR_CONNECTING /* błąd łączenia się */ GG_ERROR_READING GG_ERROR_WRITING /* błąd odczytu */ /* błąd wysyłania */ Porów nując ich w artość z w artością sk ładow e j e rror, m oże m y zdiagnozow ać przyczynę b łędu. Pozostałe sk ładow e nie m ają już tak duże go znacze nia i nie b ędzie m y ich da e jom aw iać. Gdy ode b ra iśm y już w sk aźnik do struk tury gg_ se ssion i połącze nie zostało popraw nie ze staw ione, m usim y zacząć ob sługiw ać połącze nie. Po e ga to na odb ie raniu inform acji o nadch odzących zdarze niach i ich ob słudze. Pie rw sze, co rob im y, to spraw dzam y w artość sk ładow e j ch e ck. M oże ona przyb rać je dną z następujących w artości, dow o ne ich k om b inacje, ub żadną z nich : GG_CHECK_WRITE GG_CHECK_READ GG_CHECK_NONE Pie rw szy oznacza, że pojaw ił się jak iś b łąd. O tym, 59

60 PR O G R A M O W A NIE W przypadk u pie rw sze j oznacza to, że do de sk ryptora m oże m y zapisyw ać dane, druga odczytyw ać, a ostatnia - że nie m oże m y nic z nim zrob ić. By cały program działał asynch ronicznie, m usim y w yk orzystać je de n z m e ch anizm ów asynch roniczne go w e jścia/w yjścia (zainte re sow ane osob y m ogą prze czytać o nim w przyszłym num e rze Dragonii, w k o e jne j części k ursu Program ow anie int type; notify_descr; /* rodzaj zdarzenia */ union { struct gg_notify_repy *notify; /* GG_EVENT_NOTIFY */ enum gg_faiure_t faiure; /* GG_EVENT_FAILURE */ struct { */ uin_t uin; /* numer */ uint32_t status; /* nowy stan */ char *descr;/* opis stanu */ status; event; w środow isk u syste m u GNU/Linux ). Gdy już upe w ni iśm y się, że de sk ryptor m oże b yć b e z b łędów czytany i zapisyw any, funk cji gg_ w atch _ fd prze k azuje m y ode b rany w cze śnie j w sk aźnik do struk tury gg_ se ssion. #incude <ibgadu.h> struct gg_event *gg_watch_fd(struct gg_session *sess); Funk cja ta zw raca w sk aźnik do k o e jne j struk tury gg_ e ve nt, k tóra prze ch ow uje inform acje o zdarze niu, ode b ranym prze z nasz program. Je st ona b ardzo sk om p ik ow ana, ponie w aż je st zde finiow ana jak o unia, k tóre j sk ładow e różnią się w za e żności od zdarze nia, o k tórym inform uje nas inte rfe js b ib iote k i. W tym artyk u e prze dstaw ię ją podzie oną na części, dzięk i cze m u - m am nadzie ję nie w ystraszy b ardzo Czyte nik ów. struct gg_event { struct { /* GG_EVENT_MSG */ uin_t sender; /* numer nadawcy */ int msgcass; /* kasa wiadomości */ time_t time;/* czas nadania */ unsigned char *message; /* treść wiadomości */ int recipients_count; /* iość odbiorców konferencji */ uin_t *recipients;/* odbiorcy konferencji */ msg; struct { /* GG_EVENT_NOTIFY_DESCR */ struct gg_notify_repy *notify; /* informacje o iście kontaktów */ char *descr;/* opis stanu */ /* GG_EVENT_STATUS ; Pie rw szą rze czą, od k tóre j pow inniśm y zacząć, je st spraw dze nie sk ładow e j type struk tury gg_ e ve nt, dzięk i k tóre j dow ie m y się, co się stało i jak ich inform acji m oże m y ocze k iw ać od te j struk tury. M oż iw e w artości type (oczyw iście nie są to w szystk ie m oż iw ości, a e ty k o te najczęście j używ ane ): GG_EVENT_NONE /* nic się nie wydarzyło */ GG_EVENT_MSG/* otrzymano wiadomość*/ GG_EVENT_NOTIFY /* ktoś się pojawił */ GG_EVENT_NOTIFY_DESCR /* ktoś się pojawił z opisem */ GG_EVENT_STATUS /* ktoś zmienił stan */ 60

61 PR O G R A M O W A NIE GG_EVENT_ACK /* potwierdzenie wysyłania wiadomości */ GG_EVENT_CONN_FAILED /* połączenie się nie udało */ GG_EVENT_CONN_SUCCESS /* połączenie się powiodło */ GG_EVENT_DISCONNECT /* serwer zrywa połączenie */ k ontak tów pojaw ił się. Inform acje o nim prze ch ow uje sk ładow a gg_ e ve nt.e ve nt.gg_ notify_ re p y. Je st ona struk turą typu structgg_ notify_ re p y. W za e żności od w artości type, spraw dzam y k o e jne sk ładow e unii e ve nt, znajdujące j się w e w nątrz struk tury gg_ e ve nt. Brzm i to dosyć sk om p ik ow anie, a e w rze czyw istości je st stosunk ow o proste. GG_ EVENT_ M SG inform uje nas o tym, struct gg_notify_repy { uint32_t uin; /* numer */ uint32_t status; /* status danej osoby */ uint32_t remote_ip; /* adres ip kienta */ uint16_t remote_port; /* port, na którym słucha kient */ uint32_t version; /* wersja kienta */ ; że dosta iśm y w iadom ość. Je ś i ch ce m y spraw dzić je j tre ść i nadaw cę, spraw dzam y sk ładow e struk tury gg_ e ve nt.e ve nt.m sg (w szystk ie zdarze nia opisane są przy pom ocy odpow ie dnich struk tur znajdujących się w gg_ e ve nt.e ve nt). M am nadzie ję, że sk ładow e są na ty e prze jrzyście sk om e ntow ane, że nie w ym agają dok ładnie jszych w yjaśnie ń. GG_ EVENT_ NO TIFY_ DESCR pojaw ił się k toś, k to w cze śnie j b ył nie ob e cny. W struk turze znajdują się dw a e e m e nty: notify je st w sk aźnik ie m do tab icy sk ładające j się z ob ie k tów gg_ notify_ re p y, opisujące j poszcze gó ne e e m e nty nasze j isty k ontak tów, a de scr odpow iada za opisy stanów k ie ntów. GG_ EVENT_ STATUS oznacza, że k toś z nasze j isty GG_ EVENT_ FAILUR E oznacza b łąd połącze nia. By k ontak tów zm ie niłstan sw oje go połącze nia (np. stał dow ie dzie ć się, co się stało, m usim y spraw dzić się w idoczny po w cze śnie jsze jnie ob e cności). w artość sk ładow e j gg_ e ve nt.e ve nt.fai ure. M oże przyjm ow ać one następujące w łaściw ości: GG_ EVENT_ NO TIFY k toś z nasze j isty GG_FAILURE_RESOLVING /* nie znaeziono serwera */ GG_FAILURE_CONNECTING /* nie można się połączyć */ GG_FAILURE_INVALID/* serwer zwrócił nieprawidłowe dane */ GG_FAILURE_READING/* zerwano połączenie podczas odczytu */ GG_FAILURE_WRITING/* zerwano połączenie podczas zapisu */ GG_FAILURE_PASSWORD /* nieprawidłowe hasło */ GG_FAILURE_TLS /* błąd negocjacji TLS */ GG_FAILURE_NEED_ /* serwer rozłączy nas z próbą o zmianę e-maia */ GG_FAILURE_INTRUDER /* za dużo prób połączenia się z nieprawidłowym hasłem */ GG_FAILURE_UNAVAILABLE /* serwery są wyłączone */ Gdy odb ie rze m y zdarze nie typu GG_ EVENT_ CO NN_ SUCCES, oznacza to, że popraw nie połączy iśm y się z se rw e re m i że m oże m y w ysłać naszą istę k ontak tów. Dzięk i te m u, osob y m ające nasz num e r na sw oje j iście k ontak tów, dostaną inform acje m ów iącą o tym, że pojaw i iśm y się w sie ci GG. Używ am y do te go ce u funk cji 61

62 PR O G R A M O W A NIE gg_ notify. const unsigned char *message); zm ie niam y nasz status na nie dostępny, a następnie w yw ołuje m y funk cję gg_ ogoff i zw a niam y #incude <ibgadu.h> int gg_notify(struct gg_session *sess, uin_t *userist, int count); Argum e nt se ss je st w sk aźnik ie m do struk tury gg_ se ssion, m sgc ass oznacza k asę w iadom ości (m oże m y tutaj w staw ić 0 ), re cipie nt to num e r odb iorcy w iadom ości, a m e ssage je st w sk aźnik ie m do tre ści w ysyłane jw iadom ości. struk turę gg_ se ssion gg_ fre e _ se ssion. Nasz status zm ie niam y w yw ołując je dną z dw óch funk cji: void gg_free_session(struct gg_session *sess); #incude <ibgadu.h> int gg_change_status(struct gg_session *sess, int status); int gg_change_status_descr(struct gg_session *sess, int status, const char *descr); Do ob u funk cji prze k azuje m y gg_ se ssion. Funk cja ta jak o pie rw szy argum e nt przyjm uje w sk aźnik prze k azany prze z funk cję naw iązującą połącze nie, następnym argum e nte m je st w sk aźnik do tab icy, zaw ie rające j num e ry k ontak tów na nasze j iście, a trze cim argum e nte m je st i ość k ontak tów na iście. W ażne je st to, b y po ob służe niu w ydarze nia popraw nie zw o nić struk turę gg_ e ve nt. Do te go ce u służy spe cja na funk cja gg_ e ve nt_ fre e. #incude <ibgadu.h> void gg_event_free(struct gg_event *e); Prze k azuje m y je j w sk aźnik w yw ołaniu funk cji gg_ w atch _ fd. otrzym any Do w ysyłania w iadom ości gg_ se nd_ m e ssage. służy po funk cja #incude <ibgadu.h> int gg_send_message(struct gg_session *sess, int msgcass, uin_t recipient, przy pom ocy #incude <ibgadu.h> void gg_ogoff(struct gg_session *sess); w sk aźnik do Są to podstaw ow e funk cje, w yk orzystyw ane prze z program y ob sługujące protok ół GG. Funk cje te zostaną w yk orzystane w przyszłych przyk ładach. M am nadzie ję, że w ów czas w yjaśnią się w szystk ie e w e ntua ne nie jasności. Je dna z nich służy do ustaw ie nia zw yk łe go statusu, a druga statusu z opise m. Se ss to w ie ok rotnie już w yk orzystyw any w sk aźnik do gg_ se ssion, status to [1]Strona dom ow a proje k tu ib gadu: w artość odpow iadająca now e m u statusow i (je st h ttp://toxyge n.ne t/ ib gadu/ je dną z tych, k tóre m ożna ustaw ić w tak cie łącze nia się, np. GG_ STATUS_ AVAIL), zaś De sc to w sk aźnik do nasze go opisu. W ie m y już w zasadzie w szystk o, co m oże b yć nam potrze b ne. M usim y poznać już ty k o funk cje odpow ie dzia ne za e e ganck ie rozłącze nie z se rw e re m. By rozłączyć się z se rw e re m, najpie rw funk cji 62

63 RO Z RY W K A Fre e Co - darm ow y k on Coinoz ation na ice ncji GPL K ATARZ YNA M YREK M ało k tóry użytk ow nik nie zna gry Co onization, w ydane j w rok u prze z M icroprose i oparte j na prze łom ow e jcivi ization. Autorzy Fre e Co a dążą do stw orze nia dok ładne go k ona gry Co onization, darm ow e go i dostępne go d a Linuk sa, W indow sa oraz M ac O S X. Ab y w ygrać, na e ży doprow adzić sw oje państw o/k o onie do pe łne j nie za e żności i nie pod e głości oraz prze trw ać atak k ró e w sk i. Nie pod e głość m ożna osiągnąć ty k o prze z si ną gospodark ę oraz spraw ny aparatrządzący. Grę zaczynam y na m orzu z je dnym statk ie m oraz dw om a k o onistam i u w yb rze ży Am e ryk i. Najtrudnie jszym i najb ardzie jde cydującym o w ygrane jzadanie m je st w yna e zie nie odpow ie dnie go m ie jsca na k o onie. Po założe niu w łasne go m iasta, m oż iw y je st h ande oraz dok upow anie now e j udności z Europy. Je dna tura trw a 1rok, b ądź je de n se zon, d ate go nie w arto cze k ać na natura ny w zrost popu acji. Na e ży rów nie ż pam iętać o rodow itych m ie szk ańcach k ontyne ntu - Indianach. W ystępują dw a rodzaje po ityk i w ob e c nich : przyjazna oraz de struk tyw na. W ram ach przyjazne j, m ożna prow adzić h ande w ym ie nny oraz zdob yw ać now e, nie znane w Europie um ie jętności. Po drugie j stronie m am y po ityk ę de struk tyw ną. Je st ona dość zysk ow na - atak ując w iosk i Indian m ożna iczyć na w artościow e łupy oraz duży zysk z ich sprze daży w Europie. Ściągam y paczk ę fre e co tar.gz ('pre com pi ed.tar.gz') z oficja ne j strony proje k tu. R ozpak ow uje m y ją ( np. po e ce nie m tar - zxvf fre e co tar.gz), upe w niam y się, że m am y odpow ie dnią w e rsję javy - m usi to b yć m inim um 1.5(po e ce nie rpm - q a gre p java d a M andrivy). Je ś i m am y zainsta ow aną javę, m oże m y przystąpić do gry. Uruch am iam y k onso ę i w ch odzim y do k ata ogu, k tóry prze d ch w i ą rozpak ow a iśm y, w pisuje m y po e ce nie java - Xm x256m - jar Fre e Co.jar.Po ch w i i gra pow inna się uruch om ić, je ś i zaś to nie nastąpi, spraw dza- m y, jak i k om unik aty pok azuje k onso a. Ak tua na w e rsja na Linuk sie zach ow uje się dość dob rze, natom iast na M acu m a pe w ne prob em y z uruch om ie nie m się. Każda now a odsłona gry dostarcza je dną now ą opcje, ab y m ożna b yło z nie j k orzystać prze d uk azanie m się w e rsji 1.0, k tóra m a b yć już dopracow ana i w o na od b łędów czy nie dorób e k. Natom iast p anow ana w przyszłości w e rsja 2.0 m a zaw ie rać w ie e dodatk ów. M iędzy innym i unow ocze śnioną grafik ę i e pszą gryw a ność w stosunk u do pie rw ow zoru na PC, je dnocze śnie zach ow ując nie sam ow itą prostotę i w ygodę użytk ow ania. 63

64 RO Z RY W K A W e rsja 0.7 została zapow ie dziana na Piąte k 13 Lipca. Z ostaną do nie j w prow adzone następujące popraw k i/dodatk i: - e psza dok um e ntacja, - m oż iw ość h and u pom iędzy graczam i on- ine, - prosty e dytor m ap, - drogi h and ow e i now e m apy Am e ryk i. h ttp://fre e co.org/- strona głów na proje k tu h ttp://h appype nguin.org/sh ow /?fre e co h ttp://fre e co.org/inde x.ph p?se ction=20 status rozw oju h ttp://w w w.m ob ygam e s.com /gam e /sid- m e ie rs- co onizationstrona pośw ięcona pie rw ow zorow i - grze Co onization 64

65 K O NK U R S Dz ięk uje m y w s z ys tk im z a w z ięcie udz iału w k onk urs ie dotycz ącym jęz yk a Java i tym, k tórz y z e ch cie i pośw ięcić Sw ój cz as i z de cydow a i s ię na w ype łnie nie nas z e j ank ie ty. Drogą os ow ania w ybra iśm y dw ie os oby. D om inik Sarnow s k i za w zięcie udziału w k onk urs ie Java otrzym uje k om p e t Nove a (torb ę, czape czk ę i pack SLE) Ark adius z Z ych e w icz za w zięcie udziału w ank ie cie otrzym uje k om e rcyjną dys tryb ucje Xandros D e s k top Profe s s iona Z w ycięz com gratu uje m y, a nagrody prz e ś e m y pocz tą. 65

66