PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ SPECJALNYCH IM. WERONIKI SHERBORNE W CZERWIONCE-LESZCZYNACH ROK SZKOLNY 2009/2010
Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowaniu niepożądanych procesow i zjawisk określanych jako przejawy patologii życia społecznego i jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, pozytywne społecznie postawy uczniów w toku wychowania, realizowana jest podczas działalności edukacyjnej i profilaktycznej szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych dodatkowych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą uczniów, nauczycieli, rodziców, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia. Profilaktyka w naszej szkole koncentruje się na wzmocnieniu czynników chroniących: rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowania nauką szkolną, zachęcanie do udziału w zajęciach pozalekcyjnych) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów poszanowanie norm, wartości i autorytetów (profilaktyka niepożądanych zachowań) stworzenie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych (silne więzi z rodzicami) ochrona zdrowia psychicznego Działalność profilaktyczna szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym. Aby profilaktyka odniosła właściwy skutek Szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: a) placówki kulturalno-oświatowe (Miejska Biblioteka Publiczna, Świetlica Srodowiskowa, Kino, Teatr, Dom Kultury itp.) uczestnictwo w spektaklach teatralnych, imprezach środowiskowych o charakterze profilaktycznym udział w konkursach, programach ogólnopolskich organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe i MEN uczestnictwo w seansach filmowych o charakterze profilaktycznym b) placówki opiekuńczo-wychowawcze (PPP, Poradnia Uzależnień, OPS, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Dom Dziecka, itp.) pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu, nauce i z problemami zdrowotnymi udzielanie pomocy rodzicom znajdującym się w trudnej sytuacji rodzinnej, materialnej organizowanie prelekcji, warsztatów dla uczniów i rodziców prowadzonych przez psychologów, pedagogów, lekarzy i innych specjalistów c) instytucje porządku publicznego i sprawiedliwości (Sąd, kuratorzy, Policja, Straż Miejska) współpraca z kuratorami (pisanie opinii, udzielanie informacji o uczniach i środowisku rodzinnym) udział uczniów, rodziców w spotkaniach prowadzonych przez Policję, Straż Miejską na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości) kierowanie spraw do Sądu, pisanie opinii zabezpieczanie imprez szkolnych (dyskoteki) patrolowanie terenu szkoły d) służba zdrowia (współpraca z psychiatrą)
CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Szkoła bezpieczna, przyjazna uczniowi wspomagająca jego rozwój psychiczny, fizyczny i duchowy CELE SZCZEGÓŁOWE OPERACYJNE: dbałość o zdrowie psychiczne jako podstawa dobrego rozwoju i zachowania reagowanie na wszelkie przejawy zagrożeń: narkotyki, palenie, zagrożenia związane z rozwojem cywilizacji, eliminowanie zachowań agresywnych kształtowanie właściwych zachowań uczniów i postaw życiowych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w środowisku społecznym Adresaci działań profilaktycznych nabędą należytą wiedzę i umiejętności w trakcie trwania programu: a) Uczniowie -nabywają praktyczne umiejętności umożliwiające znajomość własnych praw, obowiązków ze szczególnym uwzględnieniem postaw asertywnych wynikajacych z ról i zadań społecznych, odpowiednie reagowanie w sytuacjach zagrożenia i przymusu -uczniowie integrują się, potrafią współdziałać zarówno z rówieśnikami i osobami dorosłymi -uczniowie zdobywają wiedzę i nabywają umiejętności dotyczące zdrowia fizycznego, społecznego i psychicznego -uczniowie wykształcają postawy i umiejętności sprzyjające ochronie zdrowia psychicznego (podejmowanie racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu, paleniem i używaniem środków odurzających) -uczniowie rozwijają takie umiejętności interpersonalne jak: chronienie siebie w sytuacjach nacisku grupowego, otwartości, empatii, odreagowania napięć i budowania prawidłowych relacji z ludźmi -uczniowie są przygotowani do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego -szkoła prowadzi ewidencje, rozpoznaje dzieci mające kontakt z alkoholem, narkotykami, nikotyną organizuje i ukazuje możliwości pomocy w specjalistycznych instytucjach, grupach samopomocy -szkoła podnosi świadomość młodzieży na temat praw i obowiązków, skutków łamania prawa, skutków używania środków odurzających i podejmowania racjonalnych decyzji -szkoła propaguje zdrowy styl życia, alternatywne sposoby spędzania czasu wolnego, zachęca do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym szkoły -uczniowie uczą się umiejetności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz stresem
b) Rodzice Pedagog szkolny i wychowawcy klas organizują spotkania ze specjalistami na których: - rodzice informowani są na temat: Skutków łamania prawa przez nieletnich, odpowiedzialności prawnej rodziców rodzicom przekazywane są rzetelne informacje o uzależnieniach i ich wpływie na organizm człowieka, o sposobie ochrony zdrowia psychicznego i fizycznego rodzice poznają możliwości i miejsca pomocy dla osób uzależnionych, z zaburzeniami psychicznymi, zaburzeniami zachowania i emocji rodzice są wspomagani przez wychowawców, nauczycieli, pedagoga, pracowników PPP w procesie wychowania dzieci (spotkania z rodzicami, wywiadówki, warsztaty) c) Nauczyciele nauczyciel stanowi swój osobisty przykład dla uczniów nauczyciel potrafi postępować w kontaktach z uczniami w taki sposób aby nie wyzwalać agresji, a proszony jest mediatorem, negocjatorem w rozwiązywaniu problemów, trudnych sytuacji na terenie klasy nauczyciel doskonali się nauczyciel zna sposoby interwencji i postępowania w sytuacjach zagrożeń nauczyciel zna swój zespół klasowy
STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU A. Strategie informacyjne (metody): pogadanki spotkania ze specjalistami (prelekcje, warsztaty) prezentacje na lekcjach filmów video prace w oparciu o tekst prezentacje teatralne itp. B. Strategie edukacyjne (metody): realizacja znanych programów edukacyjno-profilaktycznych (elementy) drama przedstawienia burza mózgów dyskusja gry i zabawy dydaktyczne symulacja różnych sytuacji życiowych np. rozwiązywanie wymyślonego konfliktu itp. technika uzupełnień zdań praca w grupach uroczystości szkolne C. Strategie działań alternatywnych (metody): koła zainteresowań wycieczki zajęcia i zawody sportowe D. Strategie interwencyjne (metody): interwencja w środowisku domowym uczniach interwencja w środowisku szkolnym ucznia interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego, problemów zdrowotnych (prowadzona przez specjalistę) terapia indywidualna, grupowa, rodzinna (prowadzona przez specjalistę)
SZCZEGÓŁOWY PLAN OGÓLNOSZKOLNYCH ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMINY OSOBY ODPOWIEDZIALNE Poszerzanie wiedzy rodziców i uczniów na temat własnych praw i obowiązków Poprawienie frekwencji, zmniejszenie liczby uczniów nieklasyfikowanych, zapobieganie ucieczkom z lekcji, wagarom Zaznajamianie, przypominanie i przybliżanie uczniom i rodzicom Statutu Szkoły, szczególnie WSO, regulaminów, Programu Profilaktyki i Programu Wychowawczego, Konwencji Praw Dziecka Rozliczanie frekwencji na każdej lekcji wychowawczej Badanie przyczyn nieobecności Stosowanie metod aktywizujących na zajęciach lekcyjnych Spotkania z przedstawicielami instytucji wspomagających np. Policji i kuratorami w celu podniesienia świadomości prawnej rodziców i uczniów PRIORYTET: Zapobieganie wagarom wrzesień, zgodnie z harmonogramem wychowawcy wszyscy nauczyciele wychowawcy INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE Pedagog, PPP EWALUACJA dokumentacja szkoły,, dokumentacja pedagoga, arkusze nieobecności wychowawcy, pedagog OPS arkusze nieobecności nauczyciele PPP arkusze hospitacyjne, początek roku szkolnego (wrzesień) pedagog Policja, kuratorzy dokumentacja pedagoga
Wspieranie grup klasowych Zwiększenie aktywnej współpracy z rodzicami Zajęcia inegracyjne zespołów klasowych, inicjatywy integrujące zespoły klasowe (uroczystości szkolne, klasowe, wycieczki, dyskoteki, zajęcia psychoprofilaktyczne prow. przez specjalistę Wybór samorządu uczniowskeigo Zainteresowanie rodziców sprawami szkoły i wychowania poprzez: opiniowanie Programu Wychowawczego i Profilaktyki,pedagogizacja Uczestnictwo w uroczystościach szkolnych, wywiadówkach, spotkaniach rodziców ze specjalistami Zachęcanie do aktywnego udziału w pracach Rady Rodziców Informowanie o możliwościach uzyskania pomocy specjalistycznej w zakresie nauczania i wychowania, uzyskania pomocy materialnej, wg. harmonogramu uroczystości szkolnych wychowawcy, pedagog, nauczyciele, psycholog pracownicy PPP, Policja (dyskoteki), dokumentacja pedagoga wrzesień wychowawcy, opiekun SU, dokumentacja SU wrzesień Dyrektor szkoły, pedagog dokumentacja szkoły według harmonogramu uroczystości i harmonogramu spotkań z rodzicami wrzesień, cały rok Dyrektor szkoły, wychowawcy Dyrektor szkoły, wychowawcy pedagog, psycholog, nauczyciele pedagog, psycholog PPP, OPS, pracownicy świetlicy środowiskowej, PCPR dokumentacja szkoły dokumentacja szkoły gazetki informacyjne
Poprawa dyscypliny i bezpieczeństwa w szkole Zapobieganie wypadkom na terenie szkoły Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów, według grafiku dyżurów. Punktualne zaczynanie i kończenie lekcji. Sprawdzanie obecności na każdej lekcji. Kontrola bezpieczeństwa poprzez włączenie do obserwacji korytarzy w czasie lekcji woźnego, psychologa, pedagoga, wychowawcy świetlicy Poprawa bezpieczeństwa poprzez patrolowanie, zabezpieczenie imprez szkolnych Egzekwowanie poprawnego zachowania na lekcjach i przerwach Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów według grafiku dyżurów Zapoznanie uczniów z zasadami BHP (sposoby ewakuacji, procedury postępowania, regulaminy) Wychowanie komunikacyjne cykl lekcji wychowawczych wrzesień, cały rok wszyscy nauczyciele pedagog, nauczyciele, psycholog rodzice, nauczyciele, pedagog, samorząd uczniowski Straż Miejska, Policja harmonogram dyżurów, zeszyt obserwacji dokumentacja szkolna wszyscy nauczyciele dokumentacja szkolna, zeszyty obserwacji wszyscy nauczyciele, woźny harmonogram dyżurów wychowawcy Inspektor BHP dokumentacja szkolna wychowawcy
Kształtowanie krytycznego stosunku do mediów Podnoszenie samooceny i kształtowanie poczucia własnej wartości ucznia Zaangażowanie rodziców w realizację programu edukacji prozdrowotnej Wybieram zdrowie poprzez udział w wycieczkach, warsztatach i zajęciach ze specjalistami Redagowanie gazetki informacyjnej dla rodziców Mamo, tato, co wy na to... Zajęcia na lekcjach wychowawczych na temat mediów, debaty klasowe na temat roli mediów w kształtowaniu wzorów zachowań (telewizja, Internet) Prowadzenie lekcji wychowawczych na temat samooceny, poczucia własnej wartości Stosowanie motywującego systemu oceniania nagrody Organizacja lekcji prezentujących umiejętności i wiedzę uczniów wychowawcy sanepid, dietetyk, PKE, kucharki, intendentka pedagog, psycholog, intendent, pielęgniarka szkolna, nauczyciele PRIORYTET: Ochrona zdrowia psychicznego zgodnie z wybranym programem profilakt. zgodnie z wybranym programem profilakt. wychowawcy, nauczyciele przedmiotów dokumentacja szkolna gazetka informacyjna, dokumentacja szkoły wychowawcy, pedagog pracownicy PPP wszyscy nauczyciele arkusze obserwacji nauczyciele przedmiotów
Ukazywanie alternatywnych sposobów organizacji czasu wolnego Dostarczenie uczniom wiedzy na temat konsekwencji stosowania używek Propagowanie zdrowego stylu życia - ochrona zdrowia psychicznego Organizowanie i zachęcanie uczniów do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, wyrównawczych, świetlicowych Organizacja zajęć pozalekcyjnych, przygotowanie oferty pozaszkolnych form spędzania czasu wolnego, opracowanie szkolnego harmonogramu wycieczek Kontynuowanie współpracy z Domem Kultury, Świetlicą Środowiskową, POPP, MOSiR, Olimpiady Specjalne Polska Przeprowadzenie lekcji na temat środków psychoaktywnych i uzależnień, zaznajomienie ze skutkami palenia, picia alkoholu, zażywania narkotyków Przeprowadzenie lekcji na temat zagrożeń zdrowia psychicznego i sposobów jego higieny pedagog, nauczyciele pracownicy PPP dokumentacja pedagoga, dzienniki zajęć pozalekcyjnych wrzesień, cały rok nauczyciele pedagog, nauczyciele pracownicy Domu Kultury, pracownicy Świetlicy Środowiskowej, MOSiR zgodnie ze scenariuszami zajęć wychowawcy, nauczyciele, pedagog, psycholog nauczyciele, pedagog, psycholog pracownicy Policji pracownicy PPP dzienniki zajęć pozalekcyjnych dokumentacja szkolna
Przygotowanie gazetek ściennych nt. ochrony zdrowia psychicznego pielęgniarka szkolna, nauczyciel przyrody, wychowawca świetlicy gazetki Realizacja programu prozdrowotnego Wybieram zdrowie nauczyciele, lekarz, pedagog, psycholog, dzienniki kół Wyjazd na Turnus Rehabilitacyjny i Zieloną Szkołę wrzesień / maj / czerwiec dyrektor, nauczyciele PCPR, OPS, PFRON, sponsorzy dokumentacja szkoły Zapobieganie chorobom, zagrożeniom cywilizacyjnym Przeprowadzenie lekcji dotyczącej higieny psychicznej według rozkładów zajęć pedagog, psycholog, nauczyciele Przeprowadzenie zajęć na temat: HIV/AIDS, ADHD, depresje, fobie, anoreksja, bulimia i inne według rozkładów zajęć nauczyciel przyrody, pielęgniarka szkolna, pedagog, psycholog, WDŻwR specjalista lekarz
Doskonalenie własnych umiejętności komunikacji inerpersonalnej Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole oraz w życiu codziennym Poznanie podstawowych przepisów prawa rodzinnego i karnego dotyczącego dzieci i młodzieży Przeciwdziałanie przestępczości uczniów Adekwatne reagowanie w sytuacjach trudnych Propagowanie czytelnictwa i piękna mowy ojczystej (lekcje biblioteczne, konkursy czytelnicze), akcja Cała Polska czyta dzieciom Przeprowadzenie pogadanek na lekcjach nt. BHP oraz poszanowania mienia w szkole, agresji i przemocy Wdrożenie programów profilaktycznych Spotkanie uczniów, rodziców i nauczycieli z kuratorem zawodowym wydziału d/s rodzinnych i nieletnich, z przedstawicielem Policji Prowadzenie lekcji wychowawczych o tematyce profilaktycznej. Monitorowanie zachowań uczniów poza szkołą, Współpraca z kuratorami, Policją, i innymi instytucjami PRIORYTET: Profilaktyka zachowań agresywnych wszyscy pracownicy szkoły zeszyt obserwacji wrzesień, cały rok październik, listopad bibliotekarz, nauczyciele języka polskiego dokumentacja szkoły wychowawcy, nauczyciele Policja, Straż Miejska wychowawcy, pedagog, nauczyciele PRIORYTET: Rozwijanie świadomości karno-prawnej zgodnie z harmonogr. spotkań zespół wychowawczy, dyrekcja, pedagog wychowawcy, pedagog, psycholog, nauczyciele Sąd, Policja, pedagog Sąd, Policja, MOPS, Świetlica Środowiskowa, pedagog ankieta dokumentacja zespołu wychowawczego dokumentacja szkoły,