PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. JANA PAWŁA II W DOBRONIU NA ROK SZKOLNY 2016/2017 1
Program profilaktyczny jest uzupełnieniem programu wychowawczego szkoły i ukierunkowany jest na wszechstronny rozwój ucznia. Prowadzenie działań profilaktycznych w szkole poprzedzone jest diagnozą rozpoznanie stanu zagrożenia niepożądanymi zjawiskami w rozwoju szkoły. Diagnozę opracowano w oparciu o: obserwację zachowań uczniów w czasie przerw, zajęć analizę dokumentacji szkolnej, dzienników bieżących z uczniami rozmowy z dziećmi ZADANIA I. Motywowanie uczniów do nauki i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. II. Organizowanie opieki i pomocy materialnej dla uczniów z rodzin najuboższych. III. Promowanie zdrowia IV. Przeciwdziałanie uzależnieniom. V. Zapobieganie przemocy w szkole. VI. Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w życiu codziennym. CELE GŁÓWNE Kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju. Inicjowanie współpracy szkoły, rodziny i środowiska lokalnego wokół spójnej wizji profilaktyki i wychowania dzieci i młodzieży. Wzmacnianie czynników chroniących i osłabianie czynników ryzyka. Ochrona przed aktualnymi problemami i wynikających z nich ryzykiem, ze szczególnym uwzględnieniem problemu agresji i uzależnień. CELE SZCZEGÓŁOWE Wyrobienie nawyku taktownego zachowania się wobec innych Kształtowanie umiejętności obiektywnego oceniania siebie i innych oraz rozróżnianie dobra i zła Przygotowanie do współdziałania w grupie oraz do przestrzegania norm społecznych Tworzenie więzi z rówieśnikami Uwrażliwianie uczniów na problemy i potrzeby innych ludzi Wdrażanie do pomagania innym, zwłaszcza słabszym i starszym Kształtowanie umiejętności kontrolowania własnych reakcji emocjonalnych, przezwyciężania złości i agresji Wdrażanie do asertywności, obrony własnego zdania bez narażania się na agresję ze strony innych, z respektowaniem zdania innych osób 2
Doskonalenie umiejętności komunikowania się z innymi Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu Przygotowanie do przewidywania skutków działań własnych i innych osób Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez ukazywanie szkodliwego wpływu alkoholu i nikotyny oraz tzw. dopalaczy na zdrowie człowieka Doskonalenie przez uczniów umiejętności oceny ryzyka związanego z używaniem środków szkodliwych dla zdrowia Budowanie i wzmacnianie naturalnych systemów wsparcia dla dzieci: koleżeństwa, przyjaźni, zaufania i uczciwości REALIZATORZY PROGRAMU Realizatorami programu są nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Dobroniu oraz rodzice i uczniowie, ze szczególnym uwzględnieniem Samorządu Szkolnego. INSTYTUCJE I OSOBY WSPOMAGAJĄCE Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Pabianicach Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobroniu Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Policja Powiatowa w Pabianicach Gminny Ośrodek Zdrowia w Dobroniu Zespół Interdyscyplinarny w Dobroniu Lokalne instytucje oświatowo kulturalne Inne instytucje, którym bliskie są problemy dorastającej młodzieży Poprzez realizację programu profilaktycznego i zastosowanie powyższych działań dążymy do tego, aby uczeń: Potrafił kontrolować swoją złość i w sposób radził sobie z agresją Uświadomił sobie, jakie sytuacje najczęściej powodują jego zdenerwowanie Umiał zachować się asertywnie w określonych sytuacjach np. w odniesieniu do środków uzależniających Odnalazł w domu i w szkole klimat zaspokajający jego potrzebę miłości, bezpieczeństwa i akceptacji Odczuwał więź z rówieśnikami Potrafił współpracować w grupie Przełamał własne bariery emocjonalne i lepiej radził sobie w sytuacjach stresowych 3
Rozwijał swoje zainteresowania i uzdolnienia Chętnie i aktywnie uczestniczył w promocji zdrowia Wiedział, gdzie należy szukać pomocy w sytuacjach zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu PLANOWANE EFEKTY 1. Poszerzanie zainteresowań uczniów i wyrobienie umiejętności dokonywania właściwych wyborów dotyczących zdrowia. 2. Uzyskanie świadomości z zagrożeń wynikających z zażywania środków uzależniających. 3. Wyrobienie motywacji do rozwiązywania konfliktów i pokonywania trudności bez użycia przemocy. 4. Zintegrowanie środowiska, uczniów, nauczycieli i rodziców. 5. Wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania w zespole klasowym. 6. Podniesienie poziomu świadomego i umiejętnego korzystania z urządzeń multimedialnych. EWALUACJA PROGRAMU Chcąc dowiedzieć się, czy opracowany program profilaktyki przyniósł oczekiwane rezultaty, czy wywarł na uczniów zamierzony wpływ, trzeba zbadać, czy cele programu zostały osiągnięte, czy metody i formy zajęć były właściwie dobrane. Należy też wywnioskować, czego nie udało się zrealizować, czy do programu należy wprowadzić zmiany. Ewaluacja powinna dotyczyć zarówno przebiegu zajęć, jaki osiągniętych wyników. Trzeba więc poddać analizie zachowania uczniów, ich reakcje, postawy, umiejętności, stopień zainteresowania zajęciami. Ocenie efektów Szkolnego Programu Profilaktyki posłużą: anonimowe ankiety dla uczniów i realizatorów programu rozmowy z uczniami, nauczycielami i rodzicami obserwacja zachowań uczniów rejestr przypadków niewłaściwych zachowań prowadzony przez wychowawców Na podstawie przeprowadzonych ankiet w roku szkolnym 2015/2016 dotyczących m.in. zachowań agresywnych w naszej szkole, problemu tolerancji i akceptacji inności drugiego człowieka, rozmów z uczniami, rodzicami, nauczycielami oraz obserwacji zachowań uczniów program profilaktyki został zmodyfikowany. 4
MOTYWOWANIE UCZNIÓW DO NAUKI I ZAPOBIEGANIE NIEPOWODZENIOM SZKOLNYM Sposoby działania Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Prowadzenie atrakcyjnych zajęć dla uczniów. 2. Pomoc uczniom mającym problemy w uczeniu się. Stosowanie przez nauczycieli aktywizujących metod nauczania, atrakcyjnych dla uczniów. Inspirowanie ucznia do samodzielnego poszukiwania wiedzy poprzez działanie praktyczne. Wykorzystanie multimedialnych środków dydaktycznych. Stosowanie technologii informatycznej. Analiza dokumentacji szkolnej, wyników badań PPP. Rozmowy z rodzicami uczniów, u których występują nieprawidłowości rozwoju psychicznego i trudności w nauce. Organizowanie zajęć wyrównawczych. Objęcie ucznia pomocą psychologiczno -pedagogiczną na terenie szkoły. Stała kontrola frekwencji ucznia, realizacji obowiązku szkolnego i postępów w nauce. Mobilizacja zespołów klasowych do pomocy słabszym wolontariat. Nauczyciele Wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny, wychowawcy świetlicy 3. Pomoc w rozwoju uczniom zdolnym. Organizowanie kół zainteresowań. Udział w szkolnych i pozaszkolnych konkursach przedmiotowych. Promowanie różnorodnych uzdolnień uczniów na terenie szkoły i środowiska lokalnego. Cykliczna impreza Szkolne talenty. Nauczyciele 5
ORGANIZOWANIE OPIEKI I POMOCY MATERIALNEJ DLA UCZNIÓW Z RODZIN NAJUBOŻSZYCH Sposoby działania Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Rozpoznawanie warunków życia uczniów. 2. Organizowanie pomocy uczniom. Wywiad środowiskowy. Obserwacja uczniów. Rozmowy z rodzicami, wychowawcami klas. Stały kontakt z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Kuratorem Sądowym, Ośrodkiem Zdrowia w Dobroniu. Udział w pracach Zespołu Interdyscyplinarnego w Dobroniu. Wyprawki szkolne dla uczniów. Zaopatrzenie uczniów w używane podręczniki szkolne. Umożliwienie korzystania z bezpłatnego dożywiania. Dofinansowanie wyjazdów na imprezy kulturalne, sportowe, rekreacyjne. Wychowawcy, pedagog szkolny Wychowawcy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Rada Rodziców, pedagog szkolny 6
PROMOWANIE ZDROWIA Sposoby działania Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Promocja czynnych form wypoczynku. 2. Promocja zdrowia psychicznego. 3. Prowadzenie zajęć dodatkowych. 4. Wyrabianie nawyku dbałości o higienę osobistą. Organizacja rozgrywek sportowych, zabaw na świeżym powietrzu, wycieczek. Rozmowy z uczniami na temat organizacji czasu wolnego, dbałości o własne zdrowie oraz kondycję i psychiczną, prawidłowego odżywiania. Ścisła współpraca z Ośrodkiem Zdrowia organizacja spotkań z lekarzem i pielęgniarką. Aktywny udział w programie unijnym Szklanka mleka, Warzywa i owoce Realizacja programu Szkoła promująca zdrowie Integrowanie zespołu klasowego wycieczki, spotkania pozalekcyjne, ogniska. Zawieranie kontraktów klasowych. Poznawanie praw i obowiązków ucznia, dziecka. Poznawanie zasad bezpiecznego korzystania z sieci (zapobieganie cyberprzemocy). Zajęcia z gimnastyki korekcyjnej w klasach młodszych. Zajęcia z logopedą. Zajęcia z pedagogiem szkolnym. Kontrola czystości, spotkania z pielęgniarką. Pogadanki i dyskusje na temat higieny osobistej. Gazetki tematyczne. Nauczyciele, wychowawcy klas, pedagog szkolny, wychowawcy świetlicy szkolnej Wychowawcy, pedagog szkolny, wychowawcy świetlicy Nauczyciel wychowania fizycznego, logopeda, pedagog szkolny, nauczyciele przedmiotu Pielęgniarka szkolna, wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, pedagog szkolny 7
PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM Sposoby działania Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Kształtowanie pozytywnych postaw wobec określonych wartości i potrzeb zdrowotnych człowieka. Organizowanie zajęć o tematyce antyuzależnieniowej. Prezentacja szkolnej i pozaszkolnej twórczości uczniów dotyczącej zagrożeń współczesnego świata. Pogadanki dla rodziców i uczniów. pedagog szkolny 2. Zapoznanie z mechanizmami uzależnień i wskazywanie negatywnych stron zagrożenia. Uświadamianie szkodliwości palenia, picia, używania narkotyków, dopalaczy, uzależnienia od Internetu. Uczestnictwo w przedstawieniach o tematyce uzależnień. Pogadanki dla rodziców i uczniów. Projekty edukacyjne, dramy. pedagog szkolny, nauczyciel przyrody, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie 3. Rozwijanie umiejętności zachowań asertywnych. 4. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Zajęcia warsztatowe kształcące umiejętności zachowań asertywnych. Wycieczki rekreacyjne, zajęcia sportowe. Koła zainteresowań. Gry i zabawy kształtujące umiejętność radzenia sobie ze stresem. nauczyciele, pedagog szkolny nauczyciele, pedagog szkolny, wychowawcy świetlicy 8
ZAPOBIEGANIE PRZEMOCY W SZKOLE Sposoby pracy Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Praca nad zwiększeniem dyscypliny. 2. Wyjaśnianie zjawiska przemocy i agresji. Zapoznanie z pojęciem tolerancji, akceptacji siebie i innych. 3. Nauka kontrolowania złości i właściwych sposobów radzenia sobie z agresją, konfliktami rówieśniczymi oraz wczuwania się w uczucia i emocje innych osób. 4. Uwrażliwianie rodziców na zjawisko przemocy i agresji i na konieczność reagowania na wszelkie jej przejawy. Kontrola pozytywnych i negatywnych zachowań uczniów. Kontrola w szkole w czasie przerw dyżury nauczycieli. Zawieranie kontraktów z uczniami, z zespołem klasowym. Rozmowy i dyskusje, psychodrama na zajęciach z wychowawcą. Pogadanki, dramy dotyczące tolerancji i akceptacji siebie i drugiego człowieka. Gazetka szkolna artykuły dotyczące zjawiska przemocy i agresji. Pokazanie wzorców osobowych do naśladowania postać Jana Pawła II. Realizacja scenariuszy z programów profilaktycznych. Inscenizacje, konkursy, ciekawa oferta zajęć pozalekcyjnych. Zajęcia warsztatowe, dramy dotyczące tolerancji. Rozwiązywanie konfliktów rówieśniczych za pomocą mediacji. Pedagogizacja rodziców pogadanki o przemocy i agresji. Zapoznanie rodziców z programem profilaktyki i zaangażowanie ich w realizację programu. Integracja ze środowiskiem rodziców wycieczki, spotkania, imprezy okolicznościowe. Włączanie rodziców do działań na rzecz bezpieczeństwa w szkole. Wychowawcy, dyrektor szkoły, nauczyciele, personel szkolny pedagog szkolny, nauczyciele, pedagog szkolny, Dyrektor szkoły, wychowawcy klas, pedagog szkolny 9
5. Zastosowanie systemu interwencyjnego wobec sprawcy i ofiary. 6. Wdrożenie do programu wszystkich pracowników szkoły. Odwoływanie się do kodeksu klasowego i regulaminu zachowania w szkole. Współpraca z pracownikami sądu, policji, PPP, pedagogiem szkolnym oraz Zespołem Interdyscypilnarnym w Dobroniu. Reagowanie na każdy przejaw przemocy. Postępowanie zgodnie z procedurami obowiązującymi w szkole. Pogadanki dla rodziców i szkolenia dla nauczycieli z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, procedura Niebieskiej Karty. Zapoznanie pracowników ze Szkolnym Programem Profilaktyki i procedurami obowiązującymi w szkole. Interwencja w sytuacjach konfliktowych. Stosowanie przepisów BHP. nauczyciele, pedagog szkolny, dyrektor Nauczyciele, pracownicy szkoły 10
WDRAŻANIE DO PRZESTRZEGANIA BEZPIECZEŃSTWA W ŻYCIU CODZIENNYM Sposoby realizacji Formy realizacji Odpowiedzialni Uwagi 1. Promowanie bezpieczeństwa w sieci. 2. Kształtowanie umiejętności udzielania I pomocy przedmedycznej. 3. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się na drodze. 4. Pogłębienie rozumienia zasad bezpieczeństwa na drogach. Stosowanie zasad bezpiecznego korzystania z Internetu. Spotkanie z policjantem dotyczące zasad bezpiecznego korzystania z sieci internetowej. Zwrócenie uwagi na problem cyberprzemocy. Prowadzenie zajęć z I pomocy przedmedycznej w ramach godzin wychowawczych, zajęć świetlicowych, zajęć z pedagogiem. Zorganizowanie spotkania z ratownikiem medycznym. Realizacja programu profilaktycznego dla klas I-III Bezpieczna droga do szkoły. Spotkania z policjantem, strażakiem, służbami medycznymi. Zdobywanie karty rowerowej. Uczestnictwo w przedstawieniach teatralnych o tematyce bezpieczeństwa na drodze. Wycieczki piesze, autokarowe, rajdy rowerowe. nauczyciele, wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny Przeszkoleni nauczyciele Wychowawcy klas Nauczyciel techniki, wychowania fizycznego, wychowawcy klas, wychowawcy świetlicy Przyjęty do realizacji na zebraniu rady pedagogicznej w dniu Zatwierdzony do realizacji uchwałą Rady Rodziców w dniu 11