Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów S YL AB US MODUŁ U (PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma c j e ogólne Socjologia w medycynie Obowiązkowy Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Obcym Kierunek Lekarski (KL) Nie dotyczy Jednolite (1J) Stacjonarne I rok Semestr studiów Zimowy, 2016-2017 Liczba przypisanych punktów ECTS Formy prowadzenia zajęć Osoba odpowiedzialna za moduł Osoby prowadzące zajęcia Strona internetowa Język prowadzenia zajęć 1 seminaria- 10 godz., ćwiczenia 15 godz. Dr hab. n zdr. Bożena Mroczek, prof. PUM dr n. hum. Krzysztof Zdziarski, prof. Jacek Rudnicki polski
Cele modułu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Informacje szczegółowe Student opanuje wiedzę dotyczącą: socjologii jako nauki o społeczeństwie i metodach badań społecznych w obszarze medycyny; procesów społecznych z uwzględnieniem czynników społeczno-kulturowych wpływających na zdrowie; społecznego kontekstu chorób przewlekłych i niepełnosprawności oraz zachowań i postaw wobec zdrowia; problematyki wielokulturowości, migracji, różnic religijnych i ich wpływu na praktykę zawodową lekarza. Student opanuje umiejętność: określania konsekwencji i ograniczeń w pełnieniu ról społecznych wynikających z choroby i niepełnosprawności; komunikowania się z pacjentem trudnym; określania problemów zdrowotnych z uwzględnieniem systemów wartości pacjenta i lekarza; kształtowania i modyfikowania zachowań i postaw wobec zdrowia; określania roli rodziny w procesie leczenia oraz umierania z uwzględnieniem etapów.. Zdolność racjonalnego myślenia. Wrażliwość na potrzeby innych i chęć niesienia pomocy. Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) numer efektu kształcenia KL J1W01 KLJ1W02 KLJ1W03 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego rodziny, sieci relacji społecznych i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz na temat społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych. Zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu. Rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno kulturowe, zna aktualną SYMBOL (odniesienie do) EKK K_D.W1 K_D.W2 K_D.W3 SpD.ób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń)
koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia KLJ1W04 Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz K_D.W4 pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem. KL1JW05 Rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby K_D.W5 przewlekłej. KL1JW06 Rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza. K_D.W6 KL1JW07 Rozumie rolę rodziny w procesie leczenia K_D.W8 Zna zasady motywowania pacjentów KL1JW08 do prozdrowotnych zachowań i informowania o niepomyślnym K_D.W12 rokowaniu KL1JW09 Zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania K_D.W14 zespołu terapeutycznego KL1JW10 Zna zasady pracy w grupie K_D.W15 Rozumie kulturowe, etniczne i KL1JW11 narodowe uwarunkowania zachowań K_D.W16 ludzkich. Zna proces kształtowania się nowych dyscyplin medycznych oraz KL1JW12 osiągnięcia czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. K_D.W19 KL1JW13 Zna podstawy medycyny opartej na dowodach. K_D.W20 Uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne KL1JU01 potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych. K_D.U1 Dostrzega oznaki zachowań KL1JU02 antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje. K_D.U2 Przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z KL1JU03 zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej. K_D.U5
KL1JU04 Identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje K_D.U9 przemoc i odpowiednio reaguje KL1JU05 Komunikuje się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji K_D.U11 zwrotnej i wsparcia KL1JU06 Przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych. K_D.U12 KL1JU07 Przestrzega praw pacjenta, w tym prawo do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, K_D.U14 prawa do wyrażania świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego, prawa do godnej śmierci. KL1JU08 Wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym. K_D.U15 Rozpoznaje własne ograniczenia, KL1JU09 dokonuje samooceny deficytów i K_D.U16 potrzeb edukacyjnych, planuje własną aktywność edukacyjną KL1JU10 Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w K_D.U17 oparciu o dostępną literaturę. KL1JU11 Porozumiewa się z pacjentem w jednym z języków obcych. K_D.U18 KL1JK01 Wykazuje nawyk samokształcenia, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K_K03 Ma świadomość różnic społecznych i KL1JK02 kulturowych wpływających na indywidualną interpretację sytuacji życiowej. K_K08 KL1JK03 Akceptuje autonomię każdej osoby K_K09 KL1JK04 Akceptuje potrzebę władania językiem obcym. K_K10 Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć
numer efektu kształcenia Symbol modułu Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Forma zajęć dydaktycznych Wykład Zajęcia seminaryjne Ćw. laborat. Ćw. projektowe Ćwi. kliniczne Ćwiczenia Zajęcia praktyczne inne... KL1JW01 KL1JW02 KL1JW03 KL1JW04 KL1JW05 KL1JW06 KL1JW07 Zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego rodziny, sieci relacji społecznych i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz na temat społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i Zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu. Rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno kulturowe, zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia. Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem. Rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej. Rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza. Rozumie rolę rodziny w procesie leczenia
KL1JW08 Zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań i informowania o niepomyślnym rokowaniu KL1JW09 Zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego KL1JW10 Zna zasady pracy w grupie KL1JW11 KL1JW12 KL1JW13 KL1JU01 KL1JU02 KL1JU03 KL1JU04 KL1JU05 KL1JU06 KL1JU07 Rozumie kulturowe, etniczne i narodowe uwarunkowania zachowań ludzkich. Zna proces kształtowania się nowych dyscyplin medycznych oraz osiągnięcia czołowych przedstawicieli medycyny polskiej i światowej. Zna Zna podstawy medycyny opartej na dowodach. Uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych. Dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje. Przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej. Identyfikuje czynniki ryzyka wystąpienia przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio reaguje Komunikuje się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji zwrotnej i wsparcia Przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych. Przestrzega praw pacjenta, w tym prawo do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażania świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego, prawa do godnej śmierci.
KL1JU08 KL1JU09 KL1JU10 Wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym. Rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną aktywność edukacyjną Rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną aktywność edukacyjną Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne, w tym w języku angielskim, oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępną literaturę. KL1JU11 Porozumiewa się z pacjentem w jednym z języków obcych. KL1JK01 Wykazuje nawyk samokształcenia, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób KL1JK02 Ma świadomość różnic społecznych i kulturowych wpływających na indywidualną interpretację sytuacji życiowej. KL1JK03 Akceptuje autonomię każdej osoby Kl1JK04 Akceptuje potrzebę władania językiem obcym. Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Symbol Odniesienie do efektów treści Opis treści kształcenia kształcenia dla modułu kształcenia TK_01 Zdrowie i choroba jako zjawisko społeczne. K_D.W1, K_D.U1, K_K08, TK_02 Rola chorego. Postawy wobec choroby. K_D.W3, K_D.U1 TK_03 Podstawowe teorie i metody badawcze z zakresu socjologii medycyny. K_D.W12, K_D.W16, K.D.W20, K_K10 TK_04 Narzędzia i techniki badawcze: ankieta, wywiad, K.D.W20, K_D.U14 obserwacja. Analiza dokumentów urzędowych i osobistych. TK_05 Funkcjonalność i dysfunkcje instytucji medycznych. K_D.W6, K_D.W14, K_D.W15, K_D.W19, TK_06 Społeczne i kulturowe uwarunkowania zawodu lekarza. Kompetencje społeczne lekarzy: asertywność, intymność, ekspozycja społeczna.. K_D.U12, K_D.U15 K_D.W5, K_D.W6, K_D.W14, K_D.W15, K_D.W19, K_D.U11, K_D.U12, K_D.U15,
K_D.U16, K_D.U17, K_D.U18, K_K03, TK_07 Źródła konfliktu w relacji lekarz-pacjent. K_D.W1, K_D.W4, K_D.W6, K_D.W8, K_D.W16, K_D.U1, K_D.U5, K_K08, K_K09, K_K10 TK_08 Szpital jako instytucja społeczna. K_D.W5, K_D.W6, K_D.W12, K_D.W14, K_D.W15, K_D.U11, K_K09 TK_09 Rola rodziny w kształtowaniu zachowań prozdrowotnych i antyzdrowotnych. K_D.W8, K_D.U1, K_D.U5, K_K08 TK_10 Rola medycyny szkolnej w kształtowaniu K_D.W6, K_D.U2, K_K08 zachowań prozdrowotnych i antyzdrowotnych TK_11 Socjologiczne ujęcie niepełnosprawności i rehabilitacji. K_D.W1, K_D.W3, K_D.W12, K_K09 TK_12 Socjologiczne aspekty starości i umierania. K_D.W3, K_D.U1, K_D.U2, K_D.U5, K_D.U14,K_K09 TK_13 Lekarz w obliczu śmierci. K_D.W3, K_D.U1, K_D.U2, K_D.U5, K_D.U14,K_K09 TK_14 Zachowania antyzdrowotne w kontekście zachowań autodestrukcyjnych. K_D.W1, K_D.W12, K_D.W16, K_D.U2, K_K09 TK_15 Samobójstwa, próby samobójcze- jako utrata K.D.W1, K_D.U2, K_K09 sensu życia. TK_16 Przykłady wybranych patologii społecznych uwarunkowania, konsekwencje społeczne i zdrowotne np. narkomania, alkoholizm, prostytucja. TK_17 TK_18 Postawy społeczne studentów medycyny i lekarzy wobec wielokulturowości, odmienności religijnej, społecznej i narodowościowej pacjentów. Wpływ ubóstwa na relacje pacjent lekarz. K_D.W2, K_D.U2, K_D.U9, K_K09 Piśmiennictwo i pomoce naukowe 1. Ostrowska A., Socjologia medycyny, Warszawa 2009. 2. B. Płonka-Syroka,A. Szlagowska, Zabijać i umierać. Aspekty społeczno-kulturowe, Wrocław 2010. 3. Barański J., Piątkowski W., Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny, Wrocław 2002. 4. Aronson E.: Człowiek- istota społeczna. Wyd. PWN, Warszawa 2009 5. B. Tobiasz Adamczyk, Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, Kraków 2000 6. P. Sztompka, Socjologia zmian społecznych, Kraków 2005; 7. Giddens A: Socjologia. Wyd. PWN, Warszawa 2012 Pomoce dydaktyczne: komputer, rzutnik multimedialny.
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] Godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Przygotowanie do ćwiczeń 5 Czytanie wskazanej literatury 5 Przygotowanie prezentacji 10 Przygotowanie do egzaminu Inne: Praktyka Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł 1 Uwagi Metody oceniania: D aktywność podczas zajęć, wypowiedzi ustne P Prezentacja. Tematy na ćwiczenia: 1. Stres i radzenie sobie ze stresem w zawodzie lekarza, 2. Palenie papierosów. Konsekwencje zdrowotne i społeczne wynikające z palenia papierosów. 3. Wsparcie społeczne. Wpływ wsparcia społecznego na zdrowie. 4. Alkoholizm i jego wpływ na przemoc w rodzinie. Wpływ alkoholizmu na samego alkoholika jak i jego rodzinę w postaci przemocy. 5. Bezdomność jako problem społeczny w odniesieniu do Służby Zdrowia. 6. Depresja u ludzi chorych terminalnie. Wpływ objawów chorobowych i skutki uboczne na występowanie depresji. 7. Pedofilia. Przemoc seksualna względem dzieci skutki bezpośrednie i odległe. 8. Prostytucja. Stosunek społeczeństwa do prostytucji. 9. Eurosamotność dzieci i młodzieży. Konsekwencje społeczne i zdrowotne.
10. Zaburzenia snu jako problem społeczny i zdrowotny. 11. Niepełnosprawność jako problem społeczny w odniesieniu do Służby Zdrowia. 12. Samotność ludzi starszych. Konsekwencje zdrowotne. 13. Samobójstwa jako problem społeczny. 14. Narkomania i dopalacze jako problem zdrowotny i społeczny. 15. Uzależnienie od Internetu. Cyberprzemoc. Konsekwencje zdrowotne i społeczne. 16. Otyłość skutki zdrowotne i społeczne.