Świebodzin, 30.08.2018r. Raport z ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania Ewaluacja kształtująca Rok szkolny 2017/2018 Ewaluacja została dokonana na podstawie: - obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, pozalekcyjnych oraz w czasie przerw międzylekcyjnych; - analizy osiągnięć szkolnych uczniów; - analizy dokumentacji pedagogów i psychologa szkolnego; - analizy dzienników lekcyjnych; - konsultacji i rozmów z nauczycielami i wychowawcami klas oraz wychowawcami grup wychowawczych; - wniosków i postulatów z posiedzeń zespołów klasowych; - analizy dokumentacji szkolnej (Szkolny Program Profilaktyki i Wychowania, arkusze obserwacyjne uczniów, IPET uczniów); - analizy sprawozdań wychowawców z realizacji Szkolnego programu Profilaktyki i Wychowania; - konsultacji i protokołów Zespołu Wychowawczego. Cele ewaluacji: ocena stopnia realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania ocena skuteczności Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania we wspieraniu rozwoju osobowości ucznia dostarczenie uczniom, rodzicom, nauczycielom, dyrekcji informacji o skuteczności podjętych działań dokonanie adekwatnych zmian w Szkolnym Programie Profilaktyki i Wychowania przez Zespół Wychowawczy
Pytania kluczowe: 1. W jakim stopniu Szkolny Program Profilaktyki i Wychowania wpływa na postawy i zachowanie uczniów? 2. W jakim stopniu i jak realizowane są założenia Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania? Kryteria sukcesu: Lepsza frekwencja uczniów. Wzrost motywacji uczniów do nauki. Uczniowie czują się bezpiecznie w Ośrodku. Zmniejsza się liczba zachowań ryzykownych. Uczniowie mają świadomość istnienia zagrożeń spowodowanych korzystaniem z telefonu, Internetu; wiedzą czym jest cyberprzemoc. Uczniowie wiedzą, jakie są konsekwencje kontaktu z wyrobami tytoniowymi, spożywania alkoholu, środków psychoaktywnych. Posiadają podstawową wiedzę dotyczącą uzależnień. W sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu uczniowie potrafią powiedzieć NIE!, STOP. Odejść i poprosić o pomoc osobę dorosłą, do której mają zaufanie. Zauważalna jest integracja klasowa, jak również integracja z innymi klasami. Uczniowie chętnie wchodzą w interakcję z kolegami i koleżankami. Uczniowie przejawiający trudności z zachowaniem mają świadomość swoich poczynań oraz potrafią radzić sobie z agresją. Uczniowie są tolerancyjni wobec odmienności, mają szacunek do siebie i drugiego człowieka. Uczniowie wiedzą, jak dbać o swoje zdrowie (zdrowe odżywianie, aktywny tryb życia). Uczniowie znają metody skutecznej antykoncepcji i planowania rodziny, mają wiedzę dotyczącą zagrożeń związanych z przemocą seksualną.
W planach pracy wychowawców, pedagogów i psychologa znajdują się wszystkie zadania ujęte w Szkolnym Programie Profilaktyki i Wychowania. Tematy godzin wychowawczych zapisane w dzienniku są w pełni spójne i wynikają z planu pracy wychowawcy klasy i Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania. Wszystkie wymienione w Szkolnym Programie Profilaktyki i Wychowania podmioty podejmują działania wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowania. Wszyscy wychowawcy i nauczyciele doskonalą się w zakresie umiejętności kształtowania pożądanej postawy uczniów. Uczniowie starają się uczestniczyć w życiu lokalnych społeczności. Uczniowie wiedzą jak zachować się w czasie uroczystości. Wzrastają kompetencje uczniów w sferze emocjonalnej, intelektualnej i społecznej. Rodzice współpracują ze szkołą, są partnerami w tworzeniu strategii szkoły. Odbyły się zajęcia z rodzicami o następującej tematyce: Autyzm- wpływ diety na terapię dziecka autystycznego spotkanie z dietetyk p. Wiśniewską. Usprawnianie percepcji, pamięci słuchowej Masaż relaksacyjny. Body Touch. Usprawnianie słuchu fonemowego, usprawnianie pamięci wzrokowej Terapia ręki AAC Komunikacja wspomagająca i alternatywna dla osób niekomunikujących się werbalnie Rodzice podnoszą swoje kompetencje wychowawcze poprzez konsultacje indywidualne z wychowawcami, pedagogami, psychologami; uczestniczą w warsztacie Szkoła dla Rodziców i Wychowawców, szkoleniach proponowanych przez specjalistów SOSW i zaproszonych prelegentów, np.: Jak przywracać światu osoby z autyzmem- współczesne badania i dobre praktyki ; Jak pracować z autystyczną seksualnością? Jak współpracować z systemem rodzinnym osób z ASD? Jak pracować z trudnymi zachowaniami u osób z ASD?
Jak rozwijać mowę i komunikację u osób z ASD? - organizowane przez Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym Dalej Razem oraz Katedrę Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Trudności wychowawcze występujące w pracy z uczniami w SOSW: - kultura osobista, wulgaryzmy, wygląd zewnętrzny ucznia; - frekwencja, opuszczanie terenu szkoły, powracanie na zajęcia lekcyjne po przerwie z opóźnieniem, przebywanie podczas lekcji poza klasą, na terenie szkoły; - palenie papierosów; - uzależnienia behawioralne: od telefonu, od komputera- Internetu, gier komputerowych, portali społecznościowych; - cyberprzemoc; - uzależnienia od alkoholu, środków psychoaktywnych (dopalacze); - przywłaszczanie własności innych; - częsta jest agresja słowna, fizyczna; - skłonność do prezentowania swojej seksualności poprzez media (telefon, Internet); - zbyt niska świadomość konsekwencji wczesnych, przypadkowych kontaktów seksualnych; zbyt mała wiedza na temat chorób przenoszonych drogą płciową; - niska motywacja uczniów do nauki i pracy, trudności w zakresie funkcjonowania w zespole klasowym i grupie wychowawczej; - uczniowie posiadają wiedzę na temat zdrowego stylu życia, lecz jest wskazane utrwalanie nawyków w tym zakresie; - samookaleczanie jako sposób zwracania na siebie uwagi- nadal występuje wśród uczniów problem w zakresie radzenia sobie z przeżywanymi emocjami, rozładowywaniem wewnętrznego napięcia; - brak umiejętności skutecznego odmawiania.
WNIOSKI: 1. Wszystkie klasy w SOSW realizowały Program Poprawy Frekwencji w pełnym zakresie. 2. Wychowawcy klas oraz grup w internacie opracowały i realizowały kontrakty klasowe. 3. Wychowawcy dużo czasu poświęcili na integrowanie zespołów klasowych, budowanie atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji w grupie uczniów, często włączali w nią rodziców. Najczęściej stosowanymi działaniami przez wychowawców klasy na rzecz integracji są: wspólne zajęcia, warsztaty, spotkania okolicznościowe, obchodzenie urodzin uczniów w klasie, zabawy integracyjne, konkursy szkolne, wycieczki oraz spotkania z rodzicami i uczniami w celu przedstawienia kontraktów klasowych, zasad obowiązujących w szkole oraz wspólne zajęcia tematyczne zgodnie z Kalendarzem Imprez. 4. Wychowawcy uwzględniają potrzeby swoich wychowanków w planowaniu swoich działań pedagogicznych biorąc pod uwagę Szkolny Program Profilaktyki i Wychowania. 5. Większość klas podjęła różnorodną tematykę zajęć, co w znacznym stopniu wpłynęło na rozwój społeczny uczniów oraz na wzbogacenie wiedzy dotyczącej zdrowego stylu życiaodbyły się następujące zajęcia: PROPAGOWANIE ZDROWEGO STYLU ZYCIA: Jak spędzamy czas wolny? Pogadanka nt. ochrony środowiska: Kim jest ekolog? Spotkanie z leśniczym. Spożywaj więcej różnych warzyw i owoców ; Pierwsze owoce i warzywa ; Jesienny sad i ogród ; Zdrowe odżywianie z uwzględnieniem warzyw i owoców ; Zdrowe odżywianie piramida żywienia ; Zagrożenia związane z nieprawidłowym odżywianiem Apel i spotkanie z pracownikiem Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świebodzinie- Dzień Zdrowego Jedzenia Zdrowe odżywianie. Czy znamy zasady zdrowego odżywiania? Sprzątamy Ziemię. Dzień Ziemi.
Jak dbam o higienę ciała i umysłu? Pierwszy dzień wiosny- wspólne przygotowanie zdrowego śniadania. Moje ulubione warzywa i owoce Higiena jamy ustnej Dbamy o zdrowie- ważenie, mierzenie Przeziębienia Dbamy o zdrowie Sporty zimowe Przygotowywanie zdrowych soków i kanapek. Udział w akcji Dzień walki z otyłością ; Udział w akcji Stop otyłości "ABC witamin" "Soki z warzyw i owoców" "Mięsko i ryby w naszym jadłospisie" "Zdrowe Abc - nasze pożywienie" "ABC zdrowego odżywiania" "AIDS jak zapobiegać tej chorobie?" "Zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania zasad higieny - uczulenia, żółtaczka, świerzb" "Anoreksja, bulimia skutki i profilaktyka. Gdzie szukać pomocy?" "Zapobieganie samobójstwom wśród młodzieży" "Problemy okresu dojrzewania" Udział w akcji Trening dla każdego w fitness klub. Z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z otyłością odbył się wykład na temat zdrowego odżywiania prowadzony przez Inspektora Powiatu Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej. Przystąpiliśmy do programu Trzymaj formę organizowanego przez Główny Inspektorat Sanitarny w ramach realizacji strategii WWO dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia.
Dbanie o własną higienę i bezpieczeństwo. Bezpieczne ferie i wakacje. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym - pogadanka. Sprzątanie świata Nie ma śmieci są surowce. UZALEŻNIENIA PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ: Spektakl profilaktyczny Uzależnienie to więzienie. "Mechanizm uzależnień. Alkohol, narkotyki, palenie papierosów i co dalej?" "Moda na dopalacze o groźnych skutkach zażywania substancji psychoaktywnych" "Mechanizm uzależnień. Palenie papierosów i jego skutki" "Alkohol i narkotyki kradną wolność" wykonanie plakatu. INTERNET: "Spotkania towarzyskie w wirtualnym świecie konsekwencje działania w sieci" "Cyberprzemoc, skutki prawne" "W szponach mediów wpływ mediów na nasze postawy" AGRESJA: "Dlaczego zachowujemy się agresywnie? Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym" "Jak sobie radzić z agresją i przemocą?" "Sposoby radzenia sobie z agresją własną i cudzą" "Jestem wrażliwy na agresję, system sankcji za zachowania agresywne w szkole" KSZTAŁTOWANIE PATRIOTYZMU: "Jestem przyszłym obywatelem swojego kraju" - kształtowanie patriotyzmu i więzi z regionem, dostrzeganie potrzeby znajomości historii i kultury własnego narodu. Nabywanie praw obywatelskich i wchodzenie w dojrzałe role społeczne.
UMIEJĘTNOSCI SPOŁECZNE: "Moje relacje z rodzicami. Czy telewizor i komputer zastąpią rodzinne rozmowy?" Poszanowanie własności prywatnej i publicznej - problem kradzieży i wandalizmu. EDUKACJA SEKSUALNA: "Miłość, seks odpowiedzialność za siebie i za partnera" "Niewłaściwe motywy podejmowania życia seksualnego" "Mój chłopak, moja dziewczyna, sympatyzowanie i związki młodzieżowe" "Problemy okresu dojrzewania" Godność dziewczyny, godność chłopaka. TOLERANCJA: "Subkultury młodzieżowe" "Tolerancja, uprzedzenia i stereotypy" W Ośrodku świętowany był miesiąc świadomości autyzmu. Akcja odbyła się pod tytułem: Niebieski Kwiecień. W SOSW jak co roku odbyła się akcja sprzedawania żonkili oraz tworzenia Pól Nadziei. Nie zabrakło działań mających na celu propagowanie idei hospicjum. ZAJĘCIA SPORTOWE/ RUCHOWE: o Zajęcia ruchowe/sportowe m.in.: szkolny turniej bocci, pływanie, hipoterapia, turnieje piłki nożnej, koszykówki, piłki siatkowej, unihokeja, tenisa stołowego, zajęcia taneczne, mitingi pływackie, w gimnastyce, propagowanie zabaw na świeżym powietrzu, spacery, jazda na rowerze, nornic walking, wyjazdy na kręgle, do sali trampolin. o Pogadanki na temat bezpieczeństwa w drodze do szkoły oraz bezpieczeństwa podczas zabawy i zajęć ruchowych.
Celem zajęć w kolejnym roku szkolnym jest kształtowanie pozytywnych wzorców oraz nawyków zdrowego trybu życia, kontynuowanie zajęć tematycznych oraz ruchowych. 6. Klasy IV, V, VI VII oraz klasy gimnazjalne i szkoły zawodowej zapoznały się z problematyką cyberprzemocy. 7. Część klas oraz grup wychowawczych w internacie zrealizowała tematykę związaną z edukacją seksualną (rozwój seksualny, planowanie rodziny, antykoncepcja, choroby przenoszone drogą płciową, przestępstwa o podłożu seksualnym) z uwagi na rozwój intelektualny. 8. Nadal pojawia się problem rozpowszechniania przez telefony komórkowe lub Internet zdjęć intymnych wśród naszych uczniów. Zauważamy zmianę zachowania uczniów pokrzywdzonych, jak również świadków takich zdarzeń- znają konsekwencje takiego zachowania, wiedzą jak reagować w takich sytuacjach i kogo prosić o pomoc. 9. W większości klas, grupach wychowawczych przeprowadzono zajęcia o tematyce związanej z agresją i radzeniem sobie z jej przejawami (zajęcia z Treningu Zastępowania Agresji lub socjoterapii). Należy jednak kontynuować tego typu tematykę w celu utrwalenia treści, modelowania zachowań oraz umacniania już nabytych umiejętności. 10. Należy kontynuować ustalone rozwiązania regulujące możliwość używania telefonów komórkowych w szkole i w internacie. 11. Wychowawcy wykorzystują godziny wychowawcze do realizacji zadań ze SPPiW coraz częściej korzystają z metod aktywizujących, warsztatów, drama, itp. 12. Wychowawcy internatu zaangażowani są w Program Poprawy Frekwencji (wyjaśniali nieobecności wychowanków i podejmowali działania mające na celu eliminację absencji uczniów na zajęciach szkolnych). 13. Odbywały się zajęcia na temat promowania czytelnictwa i rozwijania kultury języka m.in.: udział w ogólnopolskiej akcji Jak nie czytam jak czytam ; Miedzy nami czytelnikami ; Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, konkurs recytatorski, spotkanie z panem Wierzbickim autorem opowiadań dla dzieci, akcja Czytamy bajki w przedszkolu ; Cała Polska czyta dzieciom, akcja Urlop z książką ; Dzień postaci z bajek ;
Wieczorne czytanie przed snem w internacie ; wycieczki do bibliotek, muzeum, uczniowie uczestniczyli w spektaklach, przeglądach teatralnych. 14. Promowanie treści patriotycznych lekcje z wychowawcą na temat: Symbole narodowe ; Kto to jest patriota? oraz ogólnoszkolne imprezy: konkurs piosenki żołnierskiej i patriotycznej, akademie: Narodowe Święto Niepodległości, które odbyło się w szkole i internacie. 15. Innowacyjny Program Nauki Zachowania pozytywnie wpływa na zmniejszenie agresji oraz wzrost motywacji do nauki wśród uczniów biorących w nim udział. Poprawia się komunikacja ucznia ze wszystkimi osobami pracującymi na jego rzecz. Wzmacnianie uczestników wpływa na nich mobilizująco. Należy kontynuować następujące działania: - Program Poprawy Frekwencji; - Program Nauki Zachowania; - realizację dyżurów na przerwach; - integrację wewnątrzklasową, ale także z innymi klasami- poprzez wspólne wyjazdy, organizowanie przedstawień i uroczystości; - dalsze tworzenie i stosowanie klasowych kontraktów; - praca z uczniami przejawiającymi trudności z zachowaniem; - angażowanie uczniów w życie poza szkołą; - współpracę z rodzicami włączając ich w życie klasy i całego Ośrodka; - podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców poprzez indywidualne spotkania, udział w szkoleniach, w warsztacie Szkoła dla Rodziców i Wychowawców. Działania wymagające większej uwagi: - dalsza praca nad rozwijaniem zainteresowań uczniów; - większa współpraca z zakładami pracy celem prezentacji uczniom różnych zawodów; - budowanie realnego obrazu siebie i swoich możliwości;
- działania wychowawcze mające na celu pomoc w kontroli emocji (między innymi zatrzymanie fali samookaleczeń, niszczenia mienia); - uczenie postaw tolerancji; - uwrażliwiać uczniów na los drugiego człowieka, organizować pomoc koleżeńską w klasach; - należy kontynuować zajęcia promujące zdrowy styl życia; - należy kontynuować działania podnoszące kulturę języka; - należy kontynuować zajęcia z profilaktyki uzależnień (nikotynizm, alkoholizm, uzależnienie od środków psychoaktywnych, fonoholizm); - kontynuować zajęcia dotyczące seksualności, antykoncepcji i planowania rodziny, zagrożeń związanych z przemocą seksualną; - należy kontynuować budowanie strategii współpracy nauczycieli w sprawie trudnych zachowań uczniów. PODSUMOWANIE PRZEPROWADZONEJ EWALUACJI: Przy zakładanych kryteriach sukcesu udało się osiągnąć: - wszystkie założenia SPPiW są realizowane w większości, w zależności od etapu edukacyjnego oraz rodzaju niepełnosprawności uczniów; - lepszą integrację w zespołach klasowych; - poprawia się frekwencja uczniów; - uczniowie czują się bezpiecznie w Ośrodku; - uczniowie wiedzą, jak dbać o swoje zdrowie (zdrowe odżywianie, aktywny tryb życia); - uczniowie starają się uczestniczyć w życiu lokalnych społeczności; - uczniowie wiedzą, jak zachować się w czasie uroczystości; - wzrastają kompetencje uczniów w sferze emocjonalnej, intelektualnej i społecznej; - wzrastają kompetencje językowe uczniów poprzez propagowanie czytelnictwa, kultury słowa; - większość wychowawców i nauczycieli doskonali się w zakresie umiejętności kształtowania pożądanej postawy uczniów.
W niezadowalającym stopniu zostały zrealizowane następujące działania: - poprawa frekwencji na etapie gimnazjum i szkoły zawodowej- dotyczy to pojedynczych przypadków nie całej społeczności w tych szkołach; - zmniejszenie ilości zachowań trudnych- wagary, palenie papierosów, wulgaryzmy, agresja; - niska motywacja do nauki i pracy spowodowana indywidualnymi zaburzeniami w zakresie zachowania, sytuacjami w systemie rodziny, itp., która dotyczy ograniczonej liczby uczniów; - nadal istnieje problem paserstwa wśród uczniów, są to zachowania typu: handel cudzą własnością bez uświadamiania sobie konsekwencji moralnych i prawnych; - uczniowie mają świadomość istnienia zagrożeń spowodowanych korzystaniem z telefonu, Internetu; wiedzą czym jest cyberprzemoc ; - uczniowie posiadają podstawową wiedzę dotyczącą uzależnień, zdają sobie sprawę z tego, jakie są konsekwencje spożywania alkoholu, wyrobów tytoniowych, środków psychoaktywnych, lecz nadal wchodzą w zachowania ryzykowne. Należy kontynuować działania: - Program Poprawy Frekwencji; - realizację dyżurów na przerwach; - integrację wewnątrzklasową (koncentracja na mocnych stronach poszczególnych uczniów oraz wskazanie znaczenia każdej osoby dla społeczności klasowej); - praca z uczniami przejawiającymi trudności z zachowaniem (zajęcia podnoszące kompetencje społeczne i emocjonalne, Trening Zastępowania Agresji, rozmowy wychowawcze, itp.); - kontynuować Program Nauki Zachowania obejmować programem uczniów, którzy prezentują niepożądane, pogłębiające się zachowania, którym często towarzyszy obniżona motywacja do nauki, pozwalając uczniom uczyć się odpowiedzialności za swoje zachowanie oraz nabywać kompetencji związanych z dokonywaniem trwałej zmiany zachowania; - angażowanie uczniów i ich rodziców w życie pozaszkolne; - dalszą współpracę z rodzicami;
-integrować ze środowiskiem poprzez udział w imprezach na terenie miasta, województwa, kraju, kontynuować wyjazdy poza granice kraju, poznawanie ich kultury, zwyczajów, języka. Priorytety na kolejny rok szkolny: - dalsza praca nad rozwijaniem moralności uczniów- należy skoncentrować działania w kierunku szanowania siebie i swojej wartości oraz wartości innych; - praca nad rozwijaniem zainteresowań uczniów- należy kontynuować zajęcia podnoszące wiedzę na temat prawidłowego odżywiania, właściwego spędzania czasu wolnego (propagowanie zajęć sportowych, ruchowych, tanecznych, plastycznych, muzycznych, czytelnictwa, usprawniania umiejętności motorycznych, samodzielności); - działania mające na celu pomoc w kontrolowaniu emocji, rozwijaniu kompetencji społecznych i emocjonalnych; - należy kontynuować zajęcia dotyczące rozwoju seksualnego, antykoncepcji i planowania rodziny; budowania wartościowych i satysfakcjonujących związków; zagrożeń związanych z przypadkowymi kontaktami seksualnymi, rozpowszechnianiem wizerunku oraz treści związanych z ich intymnością; - należy kontynuować zajęcia podnoszące wiedzę na temat kultury języka; - należy skoncentrować się na budowaniu poczucia własnej wartości wśród uczniów (poprzez wskazywanie im ich mocnych stron); - kontynuować zajęcia dotyczące skutecznego odmawiania; - kontynuować zajęcia uczące tolerancji oraz szacunku do siebie i innego człowieka; - integrować zespoły klasowe wraz z integracją rodziców (utrzymać Wrzesień miesiącem integracji ). Opracowanie i wnioski: Danuta Torz Bocer Katarzyna Frąckowiak Agnieszka Cichańska - Walczak