Zagadnienie Sturma-Liouville a. Definicja : Zagadnieniem Sturma-Liouville a nazywamy równanie różniczkowe postaci
|
|
- Oskar Niemiec
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zgdieie Sturm-Liouville Defiicj : Zgdieiem Sturm-Liouville zywmy rówie różiczkowe postci p x y x + q x + λ r x y x = 0, x,, λ R gdzie p x, p x, q x, r x są ciągłe, orz x, p x 0 r(x) 0 z wrukmi rzegowymi. α y + α y = 0 β y + β y = 0 gdzie α + α > 0 β +β > 0 Niech Ly x = p x y x q x y x Wtedy rówie różiczkowe przyjmuje postd Ly x = λ r x y x Defiicj : Wrtością włsą opertor L (opertor Sturm-Liouville ) zywmy kżdą wrtośd λ, dl której zgdieie Sturm-Liouville m ietrywile (iezerowe) rozwiązi. Fukcją włsą dl wrtości włsej λ opertor L zywmy ietrywile rozwiązie zgdiei Sturm-Liouville odpowidjące wrtości λ. Np. Zjdź wrtośd włsą i fukcję włsą zgdiei y x + λ y x = 0, x 0, y 0 = 0 y = 0 Ly x = y x, r x =
2 I. λ = 0 y x = x + = 0 + = 0 y x = 0 II. λ > 0, rówie chrkterystycze : r + λ = 0 r, = ±i λ III. λ < 0 y x = e i λ + e ;i λ = c cos λ x + d si λ x c = 0 d si λ = 0 d 0 λ = kπ, kεn : λ = k π y x = d si k π x r + λ = 0 r, = ± λ y x = e ;λx + e ; ;λx 0 = + 0 = e ;λ + e ; ;λ = e ;λ e ; ;λ = 0 => = = 0 Odp. Wrtością włsą zgdiei jest λ k = k π, kεn :, fukcją włsą odpowidjącą λ k jest y k x = si kπx Defiicj: Mówimy, że opertor L jest hermitowski g(x) L f(x) r(x)dx = Lg(x) f(x) r(x)dx, gdzie f x, g(x) są fukcjmi określoymi *,+, w szczególości mogą to yd fukcje włse opertor L. Uwg: przedził określoości fukcji może yd (, ).
3 Twierdzeie: Opertor Sturm- Liouville jest hermitowski. Dowód: rozwżmy dowoly opertor Lf x = α x f x + β x f x + γ x f x orz rówie Lf x = λf(x) oliczmy g(x) L f(x) r(x)dx = g(x) α x f x + β x f x + γ x f x r x dx = = g x f x α x r(x) g x f x α x r x dx g x f x α x r x dx + +g x f x β x r(x) g x f x β x r x dx g x f x β x r x dx + + g x f x γ x r(x)dx logiczie Lg(x) f(x) r(x)dx = g x f x α x r(x) g x f x α x r x dx g x f x α x r x dx + g x f x β x r(x) g x f x β x r x dx g x f x β x r x dx + g x f x γ x r(x)dx czyli g(x) L f(x) r(x)dx Lg x f x r x dx,g x f x g x f x -* α x r x β x r x +dx stąd wrukmi hermitowskości są g x f x g (x)f x α x r x = 0 α x r x β x r x = 0 = g x f x g x f x α x r x
4 po przemożeiu rówi przez r(x) i podstwieiu α x r x = p x, γ x r x = q(x) orz wykorzystiu wruku hermitowskości p x = α x r x = β x r(x) otrzymujemy zgdieie Sturm-Liouville p x f x + p x f x + q x f x + λr x f x = 0 p x f x +,q x + λr x -f x = 0 łóżmy terz wruki rzegowe α f + α f = 0 β f + β f = 0 α g + α g = 0 β g + β g = 0 i sprwdźmy pierwszy wruek hermitowskości g x f x g (x)f x α x r x = 0 g f g ()f α r g f g ()f α r = 0 α 0 f = α f() i g = α g() α α wtedy g f g ()f = g α α f() α α g()f = 0 α = 0 f = 0 i g = 0 wtedy g f g ()f = 0 logiczie dl β widzimy więc, że łożeie wruków rzegowych prowdzi do spełiei pierwszego wruku hermitowskości opertor Sturm-Liouville Twierdzeie: Wrtości włse opertor Sturm- Liouville są rzeczywiste, fukcje włse odpowidjące różym wrtościom włsym, są ortogole *,+ z wgą r(x), tz.
5 r x y (x)y m x dx = 0 dl m Dowód: L y x = λ r x y x y m (x) L y m x = λ m r x y m x y (x) y m x L y x dx = λ r x y m x y x dx y x L y m x dx = λ m r x y m x y x dx y m x p x y x dx y m x q x y x dx + y x p x y m x dx + + y x q x y m x dx = λ λ m r x y m x y x dx y m x p x y x + y m x p x y x dx + y x p x y m x y x p x y m x dx = λ λ m r x y m x y x dx
6 zuwżmy, że wruek p x,y x y m x y m x y hermitowskości opertor Sturm-Liouville, stąd Dl =m Dl m x - λ λ m r x y (x)y m x λ λ r x y (x)y x λ λ m r x y (x)y m x Klsyfikcj zgdieo Sturm-Liouville : dx = 0 = 0 jest pierwszym wrukiem dx = 0 dx = 0 λ = λ r x y (x)y m x dx = 0. zgdieie S-L jest regulre p x > 0 r x > 0 (pełe wruki rzegowe). zgdieie S-L jest osoliwe p = 0 p = 0 p x 0 r x 0 Wruki rzegowe dl x = x = zstępujemy wymgiem skooczoości y x i y x w,, zgdieie S-L jest okresowe p = p r x > 0 Wruki rzegowe zstępujemy rówością y = y y = y.
7 Twierdzeie: Jeżeli zgdieie Sturm-Liouville jest regulre, to wrtości włse są dyskrete i moż je uporządkowd w ciąg rosący λ < λ <... < λ <... tki, że lim λ =, jedej wrtości włsej odpowid tylko jed fukcj włs. Wiosek: Fukcje włse regulrego zgdiei S-L tworzą ciąg fukcji ortogolych. Twierdzeie: Jeżeli y, y,. są fukcjmi włsymi regulrego zgdiei S-L orz f i f są kwłkmi ciągłe w [,] i to szereg do lim f t + t x + Dowód: pomijmy = r x f x y x dx, r x y x dx < y (x) jest zieży do fukcji f(x) w kżdym pukcie ciągłości f orz lim f(t) w kżdym pukcie ieciągłości f. t x Np. Rozwio w szereg fukcji włsych zgdiei y x + λy x = 0 z wrukmi y(0) = y() = 0 fukcję f x = x x, x,0,-
8 z poprzediego przykłdu wiemy, że wrtości włse są postci λ k = k π, kεn :, fukcją włsą odpowidjącą λ k jest y k x = si kπx x x si πx dx = x x 0 π cos πx + x cos πx dx = 0 π 0 = π x si (πx ) 0 3 π 3 cos πx = 0 3 π 3 0, = k = 4 (k + ) 3, = k + π3 si πx dx = 0 (x π si πx ) = 0 0, = k = 8 (k + ) 3, = k + π3 f(x) i f (x) są ciągłe w (0,) x x = Fukcj Gree k<0 8 (k:) 3 π 3 si( (k + )πx) Rozwżmy iejedorode zgdieie Sturm-Liouville postci Ly x μr x y x = g x, μ R gdzie L jest opertorem Sturm-Liouville [,], z wrukmi rzegowymi α y + α y = 0 β y + β y = 0 gdzie α + α > 0 β + β > 0
9 Zkłdmy, że fukcj g(x) r(x) rozwij się w szereg fukcji włsych opertor L g(x) r(x) = y (x) < gdzie r x > 0 i y x są fukcjmi włsymi L. Niech dl N = r x y x dx włsych opertor L orz, wtedy ukłd φ x = y (x) N g(x) r(x) = < β φ (x) gdzie g x β = r x r x φ x dx = g x φ x dx Niech rozwiązie y(x) ędzie postci Wyliczmy współczyiki α < α L α φ (x) < y x = α φ x < μr x α φ x = r x β φ x < < jest uormowym ukłdem fukcji φ k (x) φ k x Lφ x dx μ α r x φ k x φ x dx = β r(x) φ k x φ x dx < <
10 wiemy, że φ (x) jest fukcją włsą opertor L, czyli < α φ k x λ r(x) φ x dx μα k = β k α k λ k μ = β k 0 dl μ = λ k rówie jest sprzecze jeśli β k 0 (rk rozwiązi) i ieozczoe, jeśli β k = 0 (ieskooczeie wiele rozwiązo) 0 dl μ λ k α k = β k λ k μ y x = < β λ k μ φ x = < φ (x) λ μ g(t) φ t dt = < φ x φ t λ μ g t dt Defiicj: Fukcją Gree dl iejedorodego zgdiei Sturm-Liouville postci Ly x μr x y x = g x, μ R φ x φ t zywmy fukcję G x, t = <, gdzie λ λ ;μ są wrtościmi włsymi, φ x uormowymi fukcjmi włsymi opertor L. Wiosek: Rozwiązie iejedorodego zgdiei S-L z fukcją Gree G x, t jest postci y x = G x, t g t dt fukcj Gree dl iejedorodego S-L
11 Np.. Zjdź fukcję Gree dl y ''( x) y( x) f ( x) z wrukmi: y(0) = 0 i y() = 0 x [0,] y( x) y ''( x),, r( x), g( x) - f ( x) Zjdujemy wrtosci wlse opertor i fukcje wlse y ''( x) y ( x) 0 rówie chrkterystycze r 0 I. 0, y ( x) ( C C x) e 0x 0 C i 0 = C C y ( x) 0 rozwiązie trywile II. 0, r 0, r, y ( x) C e C e 0 x x C C i 0 Cr Ce C C C ( e e ) 0 C 0 y ( x) 0 rozwiązie trywile III. 0, r 0, r, i y ( x) C si x C cos x, y ( x) si x, 0 C i 0=C si
12 x si xdx dx si x ( x) si x G( x, t) cos 4 si x si t. Zjdź rozwiązie y ''( x) y( x) x z wrukmi y(0) 0, y() 0, x [0,] Ly( x) y ''( x),, r( x), g( x) -x si xsi t si x y( x) ( t) dt t si tdt 0 0 si x t si x ( ) [ cos si ] t t 0 Twierdzeie: Fukcj Gree dl iejedorodego zgdiei S L spełi rówie LG x, t μr x G x, t = δ x t gdzie δ jest deltą Dirc Dowód: Ly x μr x y x = g x LG x, t μr x G x, t g t dt = g(x)
13 z włsości Dirc stąd g x = δ t x g t dt = δ x t g t dt LG x, t μr x G x, t = δ x t Np.. Wylicz fukcję Gree dl zgdiei y (x) + y(x) = 0 z wrukmi y(0) = 0 i y() = 0 Ly(x) = y (x), μ =, r(x) =, x,0,- x G x, t G x, t = δ(x t) G(0, t) = 0, G(, t) = 0 I. 0 x < t δ x t = 0 x G x, t + G x, t = 0 r + = 0 II. t < x czyli G(x, t) = C 4 t r, = ±i G(x, t) = C (t)six + C (t)cosx 0 = C (t) G(x, t) = C (t)six G(x, t) = C 3 (t)six + C 4 (t)cosx G(, t) = C 3 (t)si + C 4 (t)cos C 3 (t) = C 4 t cos si C t six, 0 x < t cosx cos six, t < x < si
14 x t:ε G x, t G x, t = δ x t dx t;ε G(x, t) t:ε t:ε x G x, t dx = lim t;ε t;ε ε 0 + Zkłdmy, że G(x, t) jest ciągł ze względu x, wtedy lim G x, t + G x, t = ε 0 + x x<t:ε x x<t;ε G x, t = C t cosx, 0 x < t x C 4 t six cos cosx, t < x si lim C ε t ( si t + ε cos cos t + ε ) + C si cos(t ε) = C 4 t sit + cos cost + C si t cost = C t sit = C 4 t (cost cos sit) si C t = C 4 (t) si(t;) C 4 t C 4 t C t sitsi cos t; sit;si t; cost = sitsi si sitsi = sit = sit si(t;) sitsi = G x, t = si t six, si 0 x < t sitsi( x), si t < x
15 . Korzystjąc z fukcji Gree rozwiąż y (x) + y(x) = x z wrukiem y 0 = y() = 0 korzystmy z fukcji Gree z poprzediego przykłdu z symetrii fukcji Gree ze względu oie zmiee mmy G x, t = x si ;x sit si sixsi(;t) si, 0 t < x, x < t si x sit sixsi t y x = G x, t t dt = t dt + t dt = 0 0 si x si x si x si x = sit tdt + t si t dt si 0 si x u = t u t sitdt = = v = tcost + t costdt = tcost + sit = sit v = cost u = t u t si( t)dt = = v = si( t) v = cos( t) = = tcos t cos t dt = t cos t + si( t) si x x si x y x =, tcost + sit-,tcos t si 0 si + si t - = x si x si x = xcosx + six xcos x si x si si xcosxsi x si xsi x si x xsixcos x si xsi x = + + si si si si si x sixcos x + cosxsi x six x six x + x six = = si si x si six = = x six si si
16 Wielomiy ortogole Rozwżmy prolem Sturm-Liouville, w którym fukcjmi włsymi są wielomiy LW x = λ r x W x, gdzie LW x = x W x x W x c x W x jest opertorem S-L dl x [,], x [,] : r(x)>0 orz W (x) jest wielomiem stopi LW x = λ r x W x : (r(x)) α x W x β x W x γ x W x = λ W (x) wtedy odpowiedie fukcje muszą spełid wruki γ x jest wielomiem stopi 0, β x jest wielomiem stopi, α x jest wielomiem stopi Uwg: Po dokoiu trsformcji x x+, L cl+d do wyzczei pozostją pierwistki (x) orz współczyiki w (x). Sprwdzmy wruek hermitowskości L W m x LW x r x dx = W (x)lw m (x) r x r x dx W m x α x W x β x W x γ x W x dx = = r x ( W x α x W m x β x W m x γ x W m x dx
17 α x r x W m x W x + * α x r x r x β x W m x W x + * r x β x W m x r x γ x W m x + α x r x W m x + W x dx + r x β(x)w m x + W (x)dx W m x W x dx = α x r x W x W m x + + * α x r x W x + α(x)r(x)w (x)+ W m x dx β(x)r(x)w x W m x + + * β x r x W x + β(x)r(x)w (x)+ W m (x)dx r x γ x 0 = α x r x,w x W m x W m x W x * α x r x β x r(x)+,w m x wystrczy, że ędą spełioe wruki α r = 0 α r = 0 α x r x = β x r x α x r x = β x r x : α x r x Rozwżmy przypdki I. α x = + x x, xε,,- α x r x = e W x W (x)w m x -dx β(x) α(x) dx W m x W x dx
18 0 + x + x ( x) dx = p + + x dx q + x dx = l( + x)p: +l( x) q: iech = (p + q + ) i 0 = p q otrzymujemy α x r x = + x p: ( x) q: sprwdzmy wruki α r = 0 i α r = 0, które są spełioe dl p, q > dl p, q > otrzymujemy fukcję wgową r x = ( + x) p ( x) q i wielomiy włse W x dl p = q = i wielomiy włse T x = J p,q (x) zywe wielomimi Jcoiego otrzymujemy fukcję wgową r x = x = J ;,; (x) zywe wielomimi Czeyszew dl p = q = 0 otrzymujemy fukcję wgową r x = 0 i ze wielomiy włse P x = J,0 (x) wielomiy Legedre II. α x = x, x x x α x r x dx = lx 0 + x = x 0 e x
19 sprwdzmy wruki α 0 r 0 = 0 i lim α r = 0, które są spełioe dl 0 > 0 i < 0 iech 0 = + s, s = 0,, = wtedy α x r x = x :s e ;x otrzymujemy fukcję wgową r x = x s e ;x i wielomiy włse W x = L s x zywe wielomimi Lguere dl s=0,, III. α x = x (, ) 0 + x dx = 0 x + x α x r x = e 0x e x sprwdzmy wruki lim α r = 0 i lim α r() = 0, które są spełioe dl 0 = 0 i ; < 0 iech 0 = 0, = wtedy α x r x = e ;x otrzymujemy fukcję wgową r x = e ;x i wielomiy włse W x = H (x) zywe wielomimi Hermite ( x + x + 0 )W " x x + 0 W x = λ W (x) porówując współczyiki przy x otrzymujemy = λ λ = ( + )
20 Wielomi Wrtość włs λ Wg r(x) Przedził xε,, - J p,q (x) ( + p + q + ) (x + ) p ( x) q,,- T (x) ( x ) ;,,- P (x) ( + ),,- L s (x) x s e ;x,0, ) H (x) e ;x (, ) wypiszmy też postci rówo różiczkowych, których rozwiązimi są odpowiedie wielomiy Wielomi Rówie różiczkowe J p,q (x) x f x p + q + x p + q f x + + p + q + f x = 0 T (x) x f x xf x + f x = 0 P (x) x f x xf x + + f x = 0 L s (x) xf x + s + x f x + f x = 0 H (x) f x xf x + f x = 0 Wiosek: Wielomiowe fukcje włse zgdiei Sturm-Liouville tworzą ukłd ortogoly. Np. Wyprowdź wzory rekurecyje dl współczyików wielomiu Czeyszew x 0 = 0 jest puktem regulrym rówi Czeyszew
21 szukmy rozwiązi w postci k< k<0 A k k(k ) x k; y = k<0 A k x k A k k k x k A k k x k + A k x k = 0 k< A k: k + k + x k A k k k + k x k A x + A 0 + A x = 0 k< k< A + A 3 6x + A k: k + k + A k k k< A = A 0, A 3 = A 6 k<0 x k A x + A 0 = 0, A k: = A k k (k + )(k + ) A k = ( )k (k) (k ) A 0 k!, k A k: = ( )k (k + ) (k ) ( )A, k k +! zuwżmy, że w zleżości, czy jest przyste i k >, czy ieprzyste i k +>, współczyiki przyste A k = 0 lo ieprzyste A k: = 0, czyli jedo z rozwiązo jest wielomiem stopi przykłdowo dl =0 rozwiązie dl A 0 = i A = 0 wyosi T 0 x = dl = rozwiązie dl A 0 = 0 i A = wyosi T x = x
22 Twierdzeie: Jeśli W 0 x, W x, jest ortogolym ukłdem wielomiów *,+ z wgą r(x), to: k< r x x k W x dx = 0 Dowód: fukcję x k rozwijmy w szereg wielomiów ortogolych r(x) k i<0 i x k = k i<0 i k W i (x) W i (x) W (x)dx = r x W i x W x dx i<0 <0 dl i Twierdzeie: Wielomiy ortogole W (x) spełiją zleżośd rekurecyją W : x x + W x + c W ; x = 0 Dowód: doiermy współczyiki tk, y wielomi W : x xw x ył stopi co jwyżej wtedy W : x xw x = k<0 α k W k x r x W l x, l =,, dx W : x xw x r x W l x dx = α k r x k<0 W k x W l x dx = 0, l =,,
23 r x W x xw l x dx = α l poiewż wielomi xw l x jest stopi l +, to r x czyli α l = 0 dl l <, stąd W : x xw x = α W x + α ; W ; x podstwmy = α i c = α ; r x W l x dx W x xw l x dx = 0 dl l < Wielomi Wzór rekurecyjy J p,q (x) + + p + q + + p + q J p,q : x * + p + q + (p q ) Γ + p + q x+j p,q Γ + p + x + + p + q ( + p + q + )J p,q ; (x) = 0 T (x) T : x xt x + T ; x = 0 P (x) + P : x + xp x + P ; x = 0 L s s (x) + L : x + x s L s s x + + s L ; x = 0 H (x) H : x xh x + H ; x = 0 Defiicj: Fukcją tworzącą dl ukłdu wielomiów ortogolych W (x) zywmy fukcję g(x, t) tką, że g x, t = C W (x)t <0
24 Np. Wyprowdź fukcję tworzącą dl wielomiów Czeyszew iech g x, t = <0 T (x)t orz T 0 x =, T x = x wielomiy Czeyszew spełiją relcję rekurecyją < T : T : x xt x + T ; x = 0 t < T : x t x < T x t + < T ; < x t = 0 x t = T x t + T 3 x t + = t T x t + T 3 x t 3 + = t < t T ; x t = t + T x t + T x t 3 + = tg(x, t) g x, t xt x g x, t + tg x, t = 0 g x, t = xt xt + t,g x, t xt - Alogiczie wyprowdzmy fukcje tworzące dl pozostłych wielomiów
25 Wielomi Fukcj tworząc J p,q (x) g x, t = <0 J p,q x t = ;p;q R ; t + R ;p ( + t + R) ;q, T (x) P (x) L s (x) H (x) gdzie R = xt + t Np. Wyprowdź wzór rekurecyjy dl T (x) xt = T x t <0 g x, t = T (x)t <0 g x, t = P x t = <0 g x, t = L s g x, t = <0 <0 xt xt + t = T (x)t <0 = x t = xt xt + t xt + t ;xt e ;t ( t) s:! H x t = e xt;t x T x t : + T (x)t : <0 <0
26 xt = T x t x T ; x t + T ; (x)t <0 < xt = T 0 x + T x P xt 0 x t + T x x T ; x + T ; x t < < T 0 x = T x = x T 0 x x = x T x = x T ; x T ; x, Wiosek: Jeżeli g(x, t) jest fukcją tworzącą dl ukłdu wielomiów W x, to W x = C! t g x, t t<0 W x = C πi z <R g(x, z) z : Dowód: C W x trktujemy jko współczyik w rozwiięciu Tylor fukcji g(x, t) Defiicj: Współczyikiem uormowi dl wielomiu ortogolego W (x) zywmy liczę = r x,w x - dx dz
27 Np. Olicz współczyik uormowi dl wielomiów Hermite. e xt;t =! H x t ; <0 e ;x :4xt;t dx = e t e ;(x;t) dx = ; k<0 <0 k<0 k! H k x t k! k! t:k <0! t u = x t du = dx e t e ;u du = ; t <0 π =! <0 π! =! <0 ; e ;x dx ; e ;x H x ; e ;x H x dx H k x dx współczyik uormowi! t! t π! = Alogiczie oliczmy współczyiki uormowi dl pozostłych wielomiów
28 Wielomi Współczyik uormowi J p,q (x) p:q: + p + q + Γ + p + Γ( + q + )! Γ( + p + q + ) T (x) π, 0 π, = 0 P (x) L s (x) H (x) + ( + s + ) Γ! π! Twierdzeie: wzór Rodrigues Jeżeli ukłd wielomiów ortogolych jest ukłdem fukcji włsych zgdiei S-L w postci α x W " x + β x W x = λw x, dl xε,, r x > 0, to Dowód: zuwżmy, że jeżeli f x k, to W x = k r(x) d dx,α x r x - = α x r x P k (x), gdzie P k (x) jest dowolym wielomiem stopi f x = α ; αr P k + α ; αr P k + α ; αr P k = = α ; α αr P k + α ; βr P k + α ; αr P k =
29 = α ; r α wiel.stop. P k + β wiel.stop. = α ; rq k: gdzie Q k: (x) jest wielomiem stopi k+ P k + α wiel.stop. P k wiel.stop. k; korzystjąc z tego spostrzeżei -krotie dl P 0 x = otrzymujemy d dx α x r x = α ; x r x Q x pokżemy, że wielomiy W (x) de wzorem Rodrigues są ortogole z wgą r(x) iech < m r x W m x W x dx = k W m x d dx,α x r x - dx = = k W m x r x Q x dx = 0 Np. Z pomocą wzoru Rodrigues wygeeruj 3 początkowe wielomiy Hermite wielomiy Hermite są określoe dl x, z wgą r x = e ;x i α x = H 0 x = K 0 e x e ;x = K 0 e ;x K 0 dx = π K 0 = H 0 x = ; H x = K e x e ;x = K e x x e ;x = K x x π = 4K e ;x x dx = ; xe ;x = 4K x e;x e;x + e ;x dx ; ; K = H x = x H x = K e x e ;x = K e x e ;x + 4x e ;x = K ( + x ) = 4K π
30 8 π = 4K e ;x ( 4x + 4x 4 )dx = ; = x3 3x xe ;x = 4K π 4 x3 e;x e;x ; K = H x = (x ) 4K π 4 π + 4 e;x x 4 dx ; e ;x x dx ; = 4K π = Wiosek: Wielomiy ortogole moż geerowd z ukłdu wielomiów, x, x, x 3, procedurą ortoormlizcji Grmm-Schmid zgodie z relcją gdzie δ,m = 0, m, = m r x W x W m x dx = δ m Np. Metodą ortoormlizcji wyzcz 3 pierwsze wielomiy Legedre wielomiy Legedre są określoe *-,+ z wgą r(x)=. P 0 = 0, 0 0 = P 0: 0 x dx = ; 0 dx = ; 0 0 = P 0 = P = x + x x + ; dx = ; + x ; = = 0 = 0 = P : x dx = ; x dx = ; 3 = P = x
31 P = x + x + c x x + x + c ; dx = 3 3 ; + x ; + c x ; = + c 3 = 0 c = 3 x x x + x + c ; dx = 4 4 ; + x 3 3 ; + c x ; = 3 = 0 = 0 = P : x dx = ;,x 4 3 x + -dx =, ; = P 3 = 3 x 9 Twierdzeie: Jeżeli W 0, W, jest ukłdem wielomiów ortogolych *,+ z wgą r x r x f(x) jest cłkowl z kwdrtem *,] i = r x f x W x dx, r x W x dx to szereg <0 W (x) jest zieży według średich do fukcji f x, gdzie zieżośd według średiej ozcz Dowód: lim ; r(x),f x k W k x k<0 - k<0 - dx = 0 iech D = r(x),f x α k W k x dx szukmy tkich wrtości α j, j =,,, y wyrżeie D yło jk jmiejsze D α = r(x),f x α j α k<0 k W k x - dx = j = r(x), f x α k W k x k<0 -W j (x)dx = > 0 orz
32 = r x f x W j x dx =, r(x)f x W j x dx α j D = 0 α j = j = czyli r(x)f x W j x dx k< α k r x W k x W j x dx = α j r x W j x dx- r x W j x dx k<0 k W k x jest jlepszym przyliżeiem fukcji f(x) według średiej. Twierdzeie: ierówośd Bessel r(x)f x dx k k, N, k<0 gdzie k jest współczyikiem uormowi wielomiu W k (x) Dowód: r(x),f x k W k x r(x)f x dx r(x)f x dx k<0 - dx 0 k r x f x k<0 W k x k<0 k k k k<0 k k dx + k j r x W k x W j x j< k< dx 0 Twierdzeie: Ukłd wielomiów ortogolych jest zupeły w przestrzei fukcji, które są cłkowle z kwdrtem po przemożeiu przez r(x).
33 Twierdzeie: rówośd Prsevl Dowód: Np. Rozwio f x r(x)f x dx = r(x)f x dx = = j ;j r(x)w j x <0 j<0 k<0 k k r(x) k W k (x) j W j (x) dx = k<0 W ;j x dx j<0 = = k = x w szereg wielomiów Czeyszew. r x =, x, x 0 0 ; x x T x dx = dl = 0 x dx = x<sit dl = dx<costdt x x dx π k<0 0 jeśli > π jeśli = 0 0 jeśli = π 4 jeśli = k k = cos tdt = sit + t π 0 0 π = π = cos t( si t )dt = si tdt 0 0 π π = = t 4 si4t π 0 = π 4
34 dl = 0 dl = 0 0 ;x dx = rcsix 0 = π π 0 ;x x dx = ( si t ) dt = (x + 4 si4x) 0 π = π = = 0 = 0 = > 0 x = T 0 x T (x)
I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.
I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE 1. Zbieżość puktow i jedostj ciągów fukcyjych Niech X będzie iepustym podzbiorem zbioru liczb rzeczywistych R (lub zbioru liczb zespoloych C). Defiicj 1.1. Ciąg (f ) N odwzorowń
Bardziej szczegółowoZadania z analizy matematycznej - sem. II Całki oznaczone i zastosowania
Zdi z lizy mtemtyczej - sem. II Cłki ozczoe i zstosowi Defiicj. Niech P = x x.. x będzie podziłem odcik [ b] części ( N przy czym x k = x k x k gdzie k δ(p = mx{ x k : k } = x < x
Bardziej szczegółowo7. Szeregi funkcyjne
7 Szeregi ukcyje Podstwowe deiicje i twierdzei Niech u,,,, X o wrtościch w przestrzei Y będą ukcjmi określoymi zbiorze X Mówimy, że szereg ukcyjy u jest zbieży puktowo do sumy, jeżeli ciąg sum częściowych
Bardziej szczegółowoZadania i rozwiązania prac domowych z Analizy Matematycznej 1.2 z grupy pana Ryszarda Kopieckiego, semestr letni 2011/2012.
Zdi i rozwiązi prc domowych z Alizy Mtemtyczej. z grupy p Ryszrd Kopieckiego, semestr leti / Ntli Skowsk . seri UWAGA: wykresów oczywiście rysowć ie trzeb. Co więcej, wykres ie jest dowodem żdego stwierdzei.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Macierzowa Metoda Rozwiązywania Układu Równań Cramera
/9/ WYKŁ. UKŁY RÓWNŃ LINIOWYCH Mcierzow Metod Rozwiązywi Ukłdu Rówń Crmer Ogól postć ukłdu rówń z iewidomymi gdzie : i i... ozczją iewidome; i R k i R i ik... ;... efiicj Ukłdem Crmer zywmy tki ukłd rówń
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna
Aliz Mtemtycz Przykłdy: Cłki ozczoe. Oprcowie: dr hb. iż. Agieszk Jurlewicz, prof. PWr Przykłd 9. : Korzystjąc z defiicji cłki ozczoej orz fktu, że fukcj ciągł jest cłkowl, oblicz e x dx przyjmując podził
Bardziej szczegółowo1. Określ monotoniczność podanych funkcji, miejsce zerowe oraz punkt przecięcia się jej wykresu z osią OY
. Określ ootoiczość podch fukcji, iejsce zerowe orz pukt przecięci się jej wkresu z osią OY ) 8 ) 8 c) Określjąc ootoiczość fukcji liiowej = + korzst z stępującej włsości: Jeżeli > to fukcj liiow jest
Bardziej szczegółowoWykład 1 Pojęcie funkcji, nieskończone ciągi liczbowe, dziedzina funkcji, wykres funkcji, funkcje elementarne, funkcje złożone, funkcje odwrotne.
Wykłd Pojęcie fukcji, ieskończoe ciągi liczbowe, dziedzi fukcji, wykres fukcji, fukcje elemetre, fukcje złożoe, fukcje odwrote.. Fukcje Defiicj.. Mówimy, że w zbiorze liczb X jest określo pew fukcj f,
Bardziej szczegółowoAlgebra WYKŁAD 5 ALGEBRA 1
lger WYKŁD 5 LGEBR Defiicj Mcierzą ieosoliwą zywmy mcierz kwdrtową, której wyzczik jest róży od zer. Mcierzą osoliwą zywmy mcierz, której wyzczik jest rówy zeru. Defiicj Mcierz odwrot Mcierzą odwrotą do
Bardziej szczegółowoGłówka pracuje - zadania wymagające myślenia... czyli TOP TRENDY nowej matury.
Główk prcuje - zdi wymgjące myślei czyli TOP TRENDY owej mtury W tej pordzie 0 trudiejszych zdń Wiele z ich to zdi, których temt zczy się od wykż, udowodij, czyli iezbyt lubiych przez mturzystów Zdie Widomo,
Bardziej szczegółowoMatematyka wybrane zagadnienia. Lista nr 4
Mtemty wyre zgdiei List r 4 Zdie Jeżeli ułd wetorów v, v przestrzei liiowej V ie jest liiowo iezleży, to mówimy, że wetory v, v są liiowo zleże Udowodić stępujące twierdzeie: Ułd wetorów v, v ( ) jest
Bardziej szczegółowoCiągi i szeregi funkcyjne
Mteriły do ćwiczeń Aliz Mtemtycz II 7/8 Mri Frotczk, Ludwik Kczmrek, Ktrzy Klimczk, Mri Michlsk, Bet Osińsk-Ulrych, Tomsz Rodk, Adm Różycki, Grzegorz Sklski, Stisłw Spodziej Teori pod przed ćwiczeimi pochodzi
Bardziej szczegółowo5. CIĄGI. 5.1 Definicja ciągu. Ciągiem liczbowym nazywamy funkcję przyporządkowującą każdej liczbie naturalnej n liczbę rzeczywistej.
5 CIĄGI 5 Defiicj ciągu Ciągiem liczbowym zywmy fukcję przyporządkowującą kżdej liczbie turlej liczbę rzeczywistej Ciąg zpisujemy często wyliczjąc wyrzy,, lub używmy zpisu { } lbo ( ) Ciągi liczbowe moż
Bardziej szczegółowo3.1. Ciągi liczbowe - ograniczoność, monotoniczność, zbieżność ciągu. Liczba e. Twierdzenie o trzech ciągach.
WYKŁAD 6 3 RACHUNEK RÓŻNICZKOWY I CAŁKOWY FUNKCJI JEDNEJ ZMIENNEJ 31 Ciągi liczbowe - ogriczoość, mootoiczość, zbieżość ciągu Liczb e Twierdzeie o trzech ciągch 3A+B1 (Defiicj: ieskończoość) Symbole,,
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 7
RÓWNANIA RÓŻNIZKOWE WYKŁAD 7 Deiicj Ukłdem rówń różiczkowch rzędu pierwszego w posci ormlej zwm ukłd rówń o iewidomch > zmie iezleż. Uwg Jeżeli = o zzwczj piszem x zmis orz g zmis jeżeli = o piszem x z
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia. Wykład 2a. Metoda simpleks rozwiązywania zadań programowania liniowego.
Wybre zgdiei bdń opercyjych Wykłd Metod simpleks rozwiązywi zdń progrmowi liiowego Prowdzący: dr iiż.. Zbiigiiew TARAPATA De kotktowe: e-mil: WWW: Zbigiew.Trpt@wt.edu.pl http://trpt.stref.pl tel. : 83-94-3,
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY
Przykłdowy zestw zdń r z mtemtyki Odpowiedzi i schemt puktowi poziom rozszerzoy ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR POZIOM ROZSZERZONY Nr zdi Nr czyości Etpy rozwiązi zdi Liczb puktów Uwgi I metod
Bardziej szczegółowoCiągi liczbowe podstawowe definicje i własności
Ciągi liczbowe podstwowe defiicje i włsości DEF *. Ciągiem liczbowym (ieskończoym) zywmy odwzorowie zbioru liczb turlych w zbiór liczb rzeczywistych, tj. :. Przyjęto zpis:,,...,,... Przy czym zywmy -tym
Bardziej szczegółowoWykład 8: Całka oznanczona
Wykłd 8: Cłk ozczo dr Mriusz Grządziel grudi 28 Pole trójkt prboliczego Problem. Chcemy obliczyć pole s figury S ogriczoej prostą y =, prostą = i wykresem fukcji f() = 2. Rozwizie przybliżoe. Dzielimy
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 1 POZIOM ROZSZERZONY
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR POZIOM ROZSZERZONY Nr zdi Nr czyości Etpy rozwiązi zdi Liczb puktów Uwgi I metod rozwiązi ( PITAGORAS ): Sporządzeie rysuku w ukłdzie współrzędych: p C A y 0
Bardziej szczegółowoMetoda szeregów potęgowych dla równań różniczkowych zwyczajnych liniowych. Równanie różniczkowe zwyczajne liniowe drugiego rzędu ma postać
met_szer_potegowyh-.doowyh Metod szeregów potęgowyh dl rówń różizkowyh zwyzjyh liiowyh Rówie różizkowe zwyzje liiowe drugiego rzędu m postć d u d f du d gu h ( Złóżmy, że rozwiązie rówi ( może yć przedstwioe
Bardziej szczegółowoOperatory samosprzężone
Operatory samosprzężone grudzień 2013 Operatory samosprzężone Operatory hermitowskie (3.29) (g, Lf) = (Lg, f) albo (3.30) g (x){l(x)f(x)}w(x)dx = {L(x)g(x)} f(x)w(x)dx. (Użyliśmy nawiasu klamrowego jako
Bardziej szczegółowoN(0, 1) ) = φ( 0, 3) = 1 φ(0, 3) = 1 0, 6179 = 0, 3821 < t α 1 e t dt α > 0. f g = fg. f = e t f = e t. U nas: g = t α 1 g = (α 1)t α 2
Zdnie X,..., X 5 N(6, 5 ) Y,..., Y 6 N(7, 5 ) X N(6, 5 6 ) Ȳ N(7, 5 6 ) Przy złożeniu niezleżności zmiennych mmy: X Ȳ N(, ) po stndryzcji otrzymmy: Ȳ X N(, ) Pr(Ȳ X < ) = Pr(Ȳ X < ) = φ(, 3) = φ(, 3) =,
Bardziej szczegółowo3. F jest lewostronnie ciągła
Def. Zmienną losową nzywmy funkcję X: tką, że x R : { : X( ) < x }. Ozn.: zmist pisd A = { : X( ) < x } piszemy A = { X < x } zdrzenie poleg n tym, że X( )
Bardziej szczegółowo2. Ciągi liczbowe. Definicja 2.1 Funkcję a : N R nazywamy ciągiem liczbowym. Wartość funkcji a(n) oznaczamy symbolem a
Ciągi liczbowe Defiicj Fukcję : N R zywmy iem liczbowym Wrtość fukcji () ozczmy symbolem i zywmy -tym lub ogólym wyrzem u Ciąg Przykłdy Defiicj róŝic zpisujemy rówieŝ w postci { } + Ciąg liczbowy { } zywmy
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE N = zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).
MATEMATYKA I - Lucj Kowlski {,,,... } CIĄGI LICZBOWE N zbiór liczb turlych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezetowy przez pukty osi liczbowej. Nieskończoy ciąg liczbowy to przyporządkowie liczbom
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna v.1.6 egzamin mgr inf niestacj 1. x p. , przy założeniu, że istnieją lim
Anliz mtemtyczn v..6 egzmin mgr inf niestcj Oznczeni: f, g, h : J R funkcje rzeczywiste określone n J R J przedził, b),, b], [, b), [, b], półprost, b),, b],, ), [, ) lub prost R α, β [min{α, β}, m{α,
Bardziej szczegółowoW tym wykładzie zapoznamy się z podstawowymi metodami przybliżonego obliczania całek oznaczonych funkcji jednej zmiennej, tj.
WYKŁAD 3 CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Motywcj Wiele spotykych w prktyce cłek ie może być obliczo lityczie lub ich ścisłe obliczeie jest brdzo prcochłoe. Z drugiej stroy, brdzo często wystrczy zć jedyie przybliżoą
Bardziej szczegółowo< f g = fg. f = e t f = e t. U nas: e t (α 1)t α 2 dt = 0 + (α 1)Γ(α 1)
Zdnie X,..., X 5 N(6, 5 ) Y,..., Y 6 N(7, 5 ) X N(6, 5 6 ) Ȳ N(7, 5 6 ) Przy złożeniu niezleżności zmiennych mmy: X Ȳ N(, ) po stndryzcji otrzymmy: Ȳ X N(, ) Pr(Ȳ X < ) = Pr(Ȳ X < ) = φ(, 3) = φ(, 3) =,
Bardziej szczegółowoRACHUNEK CAŁKOWY. Funkcja F jest funkcją pierwotną funkcji f na przedziale I R, jeżeli. F (x) = f (x), dla każdego x I.
RACHUNEK CAŁKOWY Funkcj F jest funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I R, jeżeli F (x) = f (x), dl kżdego x I. Przykłd. Niech f (x) = 2x dl x (, ). Wtedy funkcje F (x) = x 2 + 5, F (x) = x 2 + 5, F (x)
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna ISIM I
Aliz mtemtycz ISIM I Ryszrd Szwrc Spis treści Ciągi liczbowe. Zbieżość ciągów......................... 3. Liczb e.............................. 0 Szeregi liczbowe 3. Łączość i przemieość w sumie ieskończoej.........
Bardziej szczegółowoMATEMATYKA Przed próbną maturą. Sprawdzian 2. (poziom rozszerzony) Rozwiązania zadań
MATEMATYKA Przed próbą mturą Sprwdzi (poziom rozszerzoy) Rozwiązi zdń Zdie ( pkt) P Uczeń oblicz potęgi o wykłdikc wymieryc i stosuje prw dziłń potęgc o wykłdikc wymieryc 5 ( ) 7 5 Odpowiedź: C Zdie (
Bardziej szczegółowoi interpretowanie reprezentacji wykorzystanie i tworzenie reprezentacji wykorzystanie wykorzystanie i tworzenie reprezentacji
KLUCZ ODPOWIEDZI I ZASADY PUNKTOWANIA PRÓBNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z MATEMATYKI POZIOM PODSTAWOWY Nr zdi Odpowiedzi Pukty Bde umiejętości Obszr stdrdu. B 0 pluje i wykouje obliczei liczbch rzeczywistych,
Bardziej szczegółowoREPREZENTACJA SYGNAŁÓW
REPREZENTACJA SYGNAŁÓW Spi reści:. Bzy ygłów.. Procedur oroormlizcyj. 3. Wielomiy, fukcje Hr i Wlh, fukcje gięe, rygoomerycze. 4. Sygły dwurgumeowe... -. -...5..5.3 Reprezecj ygłmi elemerymi.5 N = 8 =.9
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona i całka niewłaściwa Zastosowania rachunku całkowego w geometrii
Wydził Mtemtyki Stosownej Zestw zdń nr 6 Akdemi Górniczo-Hutnicz w Krkowie WFiIS, informtyk stosown, I rok Elżbiet Admus 9 listopd 8r. Cłk oznczon i cłk niewłściw Zstosowni rchunku cłkowego w geometrii
Bardziej szczegółowolog lim =log a e, a x 1 =loga, lim a (1+x) ,oiletagranicaistnieje. ,...,jeżeli a n a,tociągśrednicharytmetycznychb n a(odwrotnienie!
Aliz mtemtycz I- www.mimek.pl, Autor: Krzyś Kulewski, pi@zodic.mimuw.edu.pl 1 Ciągi 1. Kżdy ciąg zbieży jest ogriczoy.. Twierdzeie Bolzo-Weierstrss. Kżdy ciąg ogriczoy zwier podciąg zbieży. 3.Gricgóridol
Bardziej szczegółowoAnaliza obwodów elektrycznych z przebiegami stochastycznymi. Dariusz Grabowski
Aliz obwodów elekryczych z przebiegmi sochsyczymi Driusz Grbowski Pl wysąpiei Sochsycze modele sygłów Procesy sochsycze Przekszłcei procesów sochsyczych przez ukłdy liiowe Ciągłość i różiczkowlość sochsycz
Bardziej szczegółowoKONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13 III etap zawodów (wojewódzki) 12 stycznia 2013 r.
KONKURS MTEMTYCZNY dl ucziów gimzjów w roku szkolym 0/ III etp zwodów (wojewódzki) styczi 0 r. Propozycj puktowi rozwiązń zdń Uwg Łączie uczeń może zdobyć 0 puktów. Luretmi zostją uczesticy etpu wojewódzkiego,
Bardziej szczegółowoWykład 3 Równania rózniczkowe cd
7 grudnia 2010 Definicja Równanie różniczkowe dy dx + p (x) y = q (x) (1) nazywamy równaniem różniczkowym liniowym pierwszego rzędu. Jeśli q (x) 0, to równanie (1) czyli równanie dy dx + p (x) y = 0 nazywamy
Bardziej szczegółowoWymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile Kl. II poziom rozszerzony
Wymgi poszczególe ocey z mtemtyki w Zespole Szkół im. St. Stszic w Pile Kl. II poziom rozszerzoy 1. WIELOMIANY podje przykłdy wielomiów, określ ich stopień i podje wrtości ich współczyików zpisuje wielomi
Bardziej szczegółowo4. Rekurencja. Zależności rekurencyjne, algorytmy rekurencyjne, szczególne funkcje tworzące.
4. Reurecj. Zleżości reurecyje, lgorytmy reurecyje, szczególe fucje tworzące. Reurecj poleg rozwiązywiu problemu w oprciu o rozwiązi tego smego problemu dl dych o miejszych rozmirch. W iformtyce reurecj
Bardziej szczegółowoMacierze w MS Excel 2007
Mcierze w MS Ecel 7 Progrm MS Ecel umożliwi wykoywie opercji mcierzch. Służą do tego fukcje: do możei mcierzy MIERZ.ILOZYN do odwrci mcierzy MIERZ.ODW do trspoowi mcierzy TRNSPONUJ do oliczi wyzczik mcierzy
Bardziej szczegółowoSzeregi o wyrazach dowolnych znaków, dwumian Newtona
Poprwi lem 9 czerwc 206 r, godz 20:0 Twierdzeie 5 kryterium Abel Dirichlet Niech be dzie ieros cym ci giem liczb dodtich D Jeśli 0 i ci g sum cze ściowych szeregu b jest ogriczoy, to szereg b jest zbieży
Bardziej szczegółowoCiągi i szeregi liczbowe
Ciągi i szeregi liczbowe Defiicj. Jeżeli kżdej liczbie turlej przyporządkow zostł jkś liczb rzeczywist, to mówimy, że zostł określoy ciąg liczbowy (ieskończoy). Formlie ozcz to, że ciąg liczbowy jest fukcją
Bardziej szczegółowoMATHCAD 2000 - Obliczenia iteracyjne, macierze i wektory
MTHCD - Obliczei itercyje, mcierze i wektory Zmiee zkresowe. Tblicowie fukcji Wzór :, π.. π..8.9...88.99..8....8.98. si().9.88.89.9.9.89.88.9 -.9 -.88 -.89 -.9 - Opis, :,, przeciek, Ctrl+Shift+P, /,, ;średik,
Bardziej szczegółowoAnaliza matematyczna i algebra liniowa Całka oznaczona
Anliz mtemtyczn i lgebr liniow Cłk oznczon Wojciech Kotłowski Instytut Informtyki Politechniki Poznńskiej emil: imię.nzwisko@cs.put.poznn.pl pok. 2 (CW) tel. (61)665-2936 konsultcje: piątek 15:10-16:40
Bardziej szczegółowoCIĄGI LICZBOWE N 1,2,3,... zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).
Ciągi i szeregi - Lucj owlski CIĄGI LICZBOWE N,,,... zbiór liczb turlych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezetowy przez pukty osi liczbowej). Nieskończoy ciąg liczbowy to przyporządkowie liczbom
Bardziej szczegółowoCałka Riemanna. Analiza Matematyczna. Alexander Denisjuk
Anliz Mtemtyczn Cłk Riemnn Alexnder Denisjuk denisjuk@pjwstk.edu.pl Polsko-Jpońsk Wyższ Szkoł Technik Komputerowych zmiejscowy ośrodek dydktyczny w Gdńsku ul. Brzegi 55 80-045 Gdńsk Anliz Mtemtyczn p.
Bardziej szczegółowoVI. Rachunek całkowy. 1. Całka nieoznaczona
VI. Rchunek cłkowy. Cłk nieoznczon Niech F : I R i f : I R będą funkcjmi określonymi n pewnym przedzile I R. Definicj. Funkcję F nzywmy funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I, gdy F (x) = f(x) dl x
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa MAP1151 Wydział Elektroniki, rok akad. 2011/12, sem. letni Wykładowca: dr hab. A. Jurlewicz
Rchuek prwdopodobieństw MA5 Wydził Elektroiki, rok kd. 20/2, sem. leti Wykłdowc: dr hb. A. Jurlewicz Wykłd 7: Zmiee losowe dwuwymirowe. Rozkłdy łącze, brzegowe. Niezleżość zmieych losowych. Momety. Współczyik
Bardziej szczegółowoMETODY NUMERYCZNE. Wykład 5. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH. Met.Numer. wykład 5 1
METODY NUMERYCZNE Wykłd 5. Cłkowie umeryze dr. iż. Ktrzy Zkrzewsk, pro. AGH Met.Numer. wykłd 5 Pl Wzór trpezów Złożoy wzór trpezów Metod ekstrpolji Rirdso Metod Romerg Metod Simpso wzór prol Metod Guss
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM klasa 2F 1. FUNKCJA LINIOWA
WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM kls 2F 1. FUNKCJA LINIOWA Uczeń otrzymuje oceę dopuszczjącą, jeśli: rozpozje fukcję liiową podstwie wzoru lub wykresu rysuje
Bardziej szczegółowoMaciej Grzesiak. Iloczyn skalarny. 1. Iloczyn skalarny wektorów na płaszczyźnie i w przestrzeni. a b = a b cos ϕ. j) (b x. i + b y
Mciej Grzesik Iloczyn sklrny. Iloczyn sklrny wektorów n płszczyźnie i w przestrzeni Iloczyn sklrny wektorów i b określmy jko b = b cos ϕ. Bezpośrednio z definicji iloczynu sklrnego mmy, że i i = j j =
Bardziej szczegółowoPowtórka dotychczasowego materiału.
Powtórk dotychczsowego mteriłu. Zdi do smodzielego rozwiązi. N ćwiczeich w środę 7.6.7 grupy 4 leży wskzć zdi, które sprwiły jwięcej problemów. 43. W kżdym z zdń 43.-43.5 podj wzór fukcję różiczkowlą f
Bardziej szczegółowo1 Kryterium stabilności. 2 Stabilność liniowych układów sterowania
Kryterium stbilości Stbilość liiowych ukłdów sterowi Ukłd zmkięty liiowy i stcjory opisy rówiem () jest stbily, jeŝeli dl skończoej wrtości zkłócei przy dowolych wrtościch początkowych jego odpowiedź ustlo
Bardziej szczegółowonazywamy n -tym wyrazem ciągu ( f n
Rk II Temt 7 SZEREGI FUNKCYJNE SZEREG POTĘGOWY SZEREG TAYLORA Ciąg ukcyjy Szeregi ukcyje Zbieżść jedstj Szereg ptęgwy Prmień zbieżści szeregu ptęgweg Szereg Tylr Ciąg ukcyjy Niech U zcz iepusty pdzbiór
Bardziej szczegółowoZADANIA Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ dla I roku kierunku informatyka WSZiB
pro. dr hb. Stisłw Biłs ZADANIA Z ANALIZY MATEMATYCZNEJ I roku kieruku iormtyk WSZiB I. ELEMENTARNE WŁASNOŚCI FUNKCJI. Wyzczyć dziedzię ukcji: 5 7 log[ log 5 6. b c ] d. Wyzczyć przeciwdziedzię ukcji:
Bardziej szczegółowoWykład 9: Różne rodzaje zbieżności ciągów zmiennych losowych. Prawa wielkich liczb.
Rchuek prwopoobieństw MA1181 Wyził T, MS, rok k. 2013/14, sem. zimowy Wykłowc: r hb. A. Jurlewicz Wykł 9: Róże rozje zbieżości ciągów zmieych losowych. rw wielkich liczb. Zbieżość z prwopoobieństwem 1:
Bardziej szczegółowoWykład 2. Pojęcie całki niewłaściwej do rachunku prawdopodobieństwa
Wykłd 2. Pojęcie cłki niewłściwej do rchunku prwdopodobieństw dr Mriusz Grządziel 4 mrc 24 Pole trpezu krzywoliniowego Przypomnienie: figurę ogrniczoną przez: wykres funkcji y = f(x), gdzie f jest funkcją
Bardziej szczegółowov = v i e i v 1 ] T v =
v U = e i,..., e n ) v = n v i e i i= e i i v T v = = v v n v n U v v v +q 3q +q +q b c d XY X +q Y 3q r +q = r 3q = r +q = r +q = r 3q = r +q = E = E +q + E 3q + E +q = k q r+q 3 + k 3q r 3q 3 b V = kq
Bardziej szczegółowoZestaw zadań z Równań różniczkowych cząstkowych I 18/19
Zestaw zadań z Równań różniczkowych cząstkowych I 18/19 Zad 1. Znaleźć rozwiązania ogólne u = u(x, y) następujących równań u x = 1, u y = 2xy, u yy = 6y, u xy = 1, u x + y = 0, u xxyy = 0. Zad 2. Znaleźć
Bardziej szczegółowoMETODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH
METODY NUMERYCZNE Wykłd. Cłkowie umeryze dr h. iż. Ktrzy Zkrzewsk, pro. AGH Pl Wzór trpezów Złożoy wzór trpezów Metod ekstrpolji Rihrdso Metod Romerg Metod Simpso wzór prol Metod Guss Cłkowie umeryze -
Bardziej szczegółowo460 Szeregi Fouriera. Definicja. Definicja. Układ trygonometryczny. Definicja Układ ortogonalny funkcji ( ϕ n
6 Szeregi Fourier Defiij Dwie fuje ψ :< > C zywmy fujmi ortogolymi przedzile < > gdy ψ Defiij Ciąg fuji ) :< > C zywmy ułdem ortogolym przedzile < > gdy fuje są prmi ortogole przedzile < > tz gdy j j λ
Bardziej szczegółowo6. Układy równań liniowych
6. Ukłdy rówń liiowych 6. Podstwowe określei Defiicj 6.. (ukłd rówń liiowych rozwiązie ukłdu rówń) Ukłde rówń liiowych z iewidoyi gdzie N zywy ukłd rówń postci:...... (6..) O... gdzie ij R to tzw. współczyiki
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe liniowe rzędu pierwszego
Katedra Matematyki i Ekonomii Matematycznej SGH 21 kwietnia 2016 Wstęp Definicja Równanie różniczkowe + p (x) y = q (x) (1) nazywamy równaniem różniczkowym liniowym pierwszego rzędu. Jeśli q (x) 0, to
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna. Całka Riemanna
Anliz Mtemtyczn. Cłk Riemnn Aleksnder Denisiuk denisiuk@pjwstk.edu.pl Polsko-Jpońsk Wyższ Szkoł Technik Komputerowych Wydził Informtyki w Gdńsku ul. Brzegi 55 8-45 Gdńsk 29 kwietni 217 1 / 2 Cłk Riemnn
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. Matematyka. Aleksander Denisiuk. Elblaska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna ul. Lotnicza Elblag.
Mtemtyk Cłk oznczon Aleksnder Denisiuk denisjuk@euh-e.edu.pl Elblsk Uczelni Humnistyczno-Ekonomiczn ul. Lotnicz 2 82-3 Elblg Mtemtyk p. 1 Cłk oznczon Njnowsz wersj tego dokumentu dostępn jest pod dresem
Bardziej szczegółowoNiewymierność i przestępność Materiały do warsztatów na WWW6
Niewymierność i przestępność Mteriły do wrszttów n WWW6 Piotr Achinger 23 sierpni 2010 1 Wstęp 1.1 Liczby wymierne i niewymierne Pytnie 1. Czy istnieją liczby niewymierne? Zdnie 1. Wykzć, że 1. 2 / Q,
Bardziej szczegółowoFunkcje tworz ce skrypt do zada«
Fukcje tworz ce skrypt do zada«mateusz Rapicki, Piotr Suwara 20 maja 2012 1 Kombiatoryka Deicja 1 (dwumia Newtoa) dla liczb caªkowitych ieujemych, k to liczba k sposobów wybraia k elemetów z -elemetowego
Bardziej szczegółowoCałkowanie. dx d) x 3 x+ 4 x. + x4 big)dx g) e x 4 3 x +a x b x. dx k) 2x ; x 0. 2x 2 ; x 1. (x 2 +3) 6 j) 6x 2. x 3 +3 dx k) xe x2 dx l) 6 1 x dx
Wydził Mtemtyki Stosownej Zestw zdń nr 5 Akdemi Górniczo-Hutnicz w Krkowie WFiIS, informtyk stosown, I rok Elżbiet Admus 3 listopd 6r. Cłk nieoznczon Cłkownie. Podstwowe metody cłkowni Zdnie. Oblicz cłki:
Bardziej szczegółowoI. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczby całkowite C : C..., 3, 2, 1,
I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczy turle N : N 0,,,,,,..., N,,,,,... liczy cłkowite C : C...,,,, 0,,,,... Kżdą liczę wymierą moż przedstwić z pomocą ułmk dziesiętego skończoego
Bardziej szczegółowo1 Definicja całki oznaczonej
Definicj cłki oznczonej Niech dn będzie funkcj y = g(x) ciągł w przedzile [, b]. Przedził [, b] podzielimy n n podprzedziłów punktmi = x < x < x
Bardziej szczegółowoCollegium Novum Akademia Maturalna
Collegium Novum Akdemi Mturl wwwcollegium-ovumpl 0- -89-66 Mtemtyk (GP dt: 00008 sobot Collegium Novum Akdemi Mturl Temt 5: CIĄGI Prowdzący: Grzegorz Płg Termi: 0007 godzi 9:00-:0 8 Zdie Które wyrzy ciągu
Bardziej szczegółowoRównania różniczkowe cząstkowe. Definicja: Równaniem różniczkowym cząstkowym rzędu 2 nazywamy równanie postaci: = 0,
Równni różniczkowe cząstkowe Definicj: Równniem różniczkowym cząstkowym rzędu 2 nzywmy równnie postci: F x,, x n, t, f x, t, f, f x i t, 2 f, 2 f x i x j t 2, 2 f =, x i t gdzie x = x,, x n D R n, t. Niech:
Bardziej szczegółowoa a = 2 S n = 2 = r - constans > 0 - ciąg jest malejący q = b1, dla q 1 S n 1 CIĄGI jest rosnący (niemalejący), jeżeli dla każdego n a n
CIĄGI ciąg jest rosący (iemlejący), jeżeli dl kżdego < ( ) ciąg jest mlejący (ierosący), jeżeli dl kżdego > ( ) ciąg zywmy rytmetyczym, jeżeli dl kżdego r - costs - r > 0 - ciąg rosący - r 0 - ciąg stły
Bardziej szczegółowoMaciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Całki oznaczone. lim δ n = 0. σ n = f(ξ i ) x i. (1)
Mciej Grzesik Istytut Mtemtyki Politechiki Pozńskiej Cłki ozczoe. Defiicj cłki ozczoej Niech d będzie fukcj f ciągł w przedzile [, b]. Przedził [, b] podziey podprzedziłów puktmi = x < x < x
Bardziej szczegółowo1 Funkcja wykładnicza i logarytm
1 Funkcja wykładnicza i logarytm 1. Rozwiązać równania; (a) x + 3 = 3 ; (b) x 2 + 9 = 5 ; (c) 3 x 1 = 3x 2 2. Rozwiązać nierówności : (a) 2x 1 > 2 ; (b) 3x 4 2x + 3 > x + 2 ; (c) 3 x > 1. 3. Znając wykres
Bardziej szczegółowoWykład 12: Sumowanie niezależnych zmiennych losowych i jego związek ze splotem gęstości i transformatami Laplace a i Fouriera. Prawo wielkich liczb.
Rchuek prwdopodobieństw MA064 Wydził Elektroiki, rok kd. 2008/09, sem. leti Wykłdowc: dr hb. A. Jurlewicz Wykłd 2: Sumowie iezleżych zmieych losowych i jego związek ze splotem gęstości i trsformtmi Lplce
Bardziej szczegółowoNotatki z Analizy Matematycznej 4. Jacek M. Jędrzejewski
Nottki z Anlizy Mtemtycznej 4 Jcek M. Jędrzejewski ROZDZIAŁ 7 Cłk Riemnn 1. Cłk nieoznczon Definicj 7.1. Niech f : (, b) R będzie dowolną funkcją. Jeżeli dl pewnej funkcji F : (, b) R spełnion jest równość
Bardziej szczegółowonazywamy odpowiednio dolną oraz górną sumą Darboux funkcji f w przedziale [a, b] wyznaczoną przez podział P.
Rozdził 10 Cłk Drboux 10.1 Doln i górn sum Drboux Definicj podziłu. Niech, b R, < b. Kżdy skończony ciąg P postci (10.1) P = (x 0,..., x n ), gdzie n N, = x 0 < x 1
Bardziej szczegółowoAnaliza Funkcjonalna - Zadania
Analiza Funkcjonalna - Zadania 1 Wprowadzamy następujące oznaczenia. K oznacza ciało liczb rzeczywistych lub zespolonych. Jeżeli T jest dowolnym zbiorem niepustym, to l (T ) = {x : E K : x funkcja ograniczona}.
Bardziej szczegółowoGranica cigu punktów. ), jest zbieny do punktu P 0 = ( x0. n n. ) n. Zadania. Przykłady funkcji dwu zmiennych
Gric cigu puktów Ztem Cig puktów P P ; jest zie do puktu P ; gd P P [ ] Oliczm gric cigu l Poiew l l wic cig l jest zie i jego gric jest pukt π π [ ] Oliczm gric cigu si π π π π Poiew si si wic cig si
Bardziej szczegółowoStruna nieograniczona
Rówie sry Rówie okreś rch sry sprężysej kórą ie dziłją siły zewęrze Sł okreśo jes przez włsości izycze sry Zkłdmy że w położei rówowgi sr pokryw się z pewym przedziłem osi OX Fkcj okreś wychyeie z położei
Bardziej szczegółowo1.1 Pochodna funkcji w punkcie
Pochod fukcji w pukcie BLOK I RACHUNEK RÓŻNICZKOWY I CAŁKOWY Zkłdmy, że fukcj f jest określo w przedzile, ) orz, że, ), jest liczą, dl której + ), ) Liczę zywmy przyrostem rgumetu w pukcie, tomist różicę
Bardziej szczegółowoCiąg arytmetyczny i geometryczny
Ciąg rytmetyczy i geometryczy Zd. : Ciąg ( ) jest opisy wzorem = 5 + ( )(k k ), gdzie k jest prmetrem. ) WykŜ, Ŝe ( ) jest ciągiem rytmetyczym. Dl jkich wrtości prmetru k ciąg te jest mlejący? b) Dl k
Bardziej szczegółowoCAŁKA OZNACZONA JAKO SUMA SZEREGU
CAŁKA OZNACZONA JAKO SUMA SZEREGU Rozwżmy funkcję ciągłą x f(x) o wrtościch nieujemnych określoną n przedzile [, b]. Ustlmy [będzie to problem sttystyczny polegjący n dokłdnym sprecyzowniu informcji o
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. średnica podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P
Cł ozczo. De.. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De. sum cłow Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowoELEMENTÓW PRĘTOWYCH. Rys.D3.1
DODATEK N. SZTYWNOŚĆ PZY SKĘANIU ELEMENTÓW PĘTOWYH Zgdieie skręci prętów m duże zczeie prktycze. Wyzczeie sztywości pręt przy skręciu jest iezęde do określei skłdowych mcierzy sztywości prętów rmy przestrzeej
Bardziej szczegółowoPodstawowe rozkłady zmiennych losowych typu dyskretnego
Podstawowe rozkłady zmieych losowych typu dyskretego. Zmiea losowa X ma rozkład jedopuktowy, skocetroway w pukcie x 0 (ozaczay przez δ(x 0 )), jeżeli P (X = x 0 ) =. EX = x 0, V arx = 0. e itx0.. Zmiea
Bardziej szczegółowoa a a b M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I
Relcje równowr wnowżności i klsy Definicj: Relcją określoną n zbiorze A nzywmy dowolny test porównwczy pomiędzy uporządkownymi prmi elementów elementów zbioru A. Jeśli pr (, b) œ A ä A spełni ten test,
Bardziej szczegółowoEkoenergetyka Matematyka 1. Wykład 15. CAŁKI OZNACZONE. Egzaminy I termin poniedziałek :00 Aula B sala 12B Wydział Informatyki
Ekoenergetyk Mtemtyk 1. Wykłd 15. CAŁKI OZNACZONE Egzminy I termin poniedziłek 31.01 14:00 Aul B sl 12B Wydził Informtyki Definicj (podził odcink) II termin poprwkowy czwrtek 9.02 14:00 WE-030 Podziłem
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale
Cł ozczo. De.1. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De.2 sum cłow Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowo1 Równania różniczkowe drugiego rzędu
Równania różniczkowe drugiego rzędu Najpierw zajmiemy się równaniami różniczkowymi rzędu drugiego, w których y nie występuje w sposób jawny, tzn. F (x, y, y ) = 0 (.) Równanie takie rozwiązujemy poprzez
Bardziej szczegółowoCałka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale
Cł ozczo. De.1. Podziłem odci części, N, zywmy ziór przy czym. Wprowdzmy ozczei: długość -tego odci podziłu P średic podziłu P put pośredi -tego odci podziłu P De.2 (sum cłow) Niech ucj ędzie ogriczo przedzile
Bardziej szczegółowoDorota Ponczek, Karolina Wej. MATeMAtyka 2. Szczegółowe wymagania edukacyjne z matematyki w klasie drugiej. Zakres podstawowy i rozszerzony
Dorot oczek, roli Wej MATeMAtyk 2 Szczegółowe wymgi edukcyje z mtemtyki w klsie drugiej Zkres podstwowy i rozszerzoy Ozczei: wymgi koiecze; wymgi podstwowe; R wymgi rozszerzjące; D wymgi dopełijące; W
Bardziej szczegółowoMaciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Całki oznaczone. lim δ n = 0. σ n = f(ξ i ) x i. (1)
Mciej Grzesik Instytut Mtemtyki Politechniki Poznńskiej Cłki oznczone. Definicj cłki oznczonej Niech dn będzie funkcj f ciągł w przedzile [, b]. Przedził [, b] podziey n n podprzedziłów punktmi = x < x
Bardziej szczegółowoIII. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej.
III. Rchunek cłkowy funkcji jednej zmiennej. 1. Cłki nieoznczone. Niech f : I R, I R - przedził n prostej. Definicj 1.1. (funkcji pierwotnej) Funkcję F nzywmy funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I,
Bardziej szczegółowoWykład VI. Badanie przebiegu funkcji. 2. A - przedział otwarty, f D 2 (A) 3. Ekstrema lokalne: 4. Punkty przegięcia. Uwaga!
Wykład VI Badanie przebiegu funkcji 1. A - przedział otwarty, f D A x A f x > 0 f na A x A f x < 0 f na A 2. A - przedział otwarty, f D 2 (A) x A f x > 0 fwypukła ku górze na A x A f x < 0 fwypukła ku
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna część 3
[wersj z 5 III 7] Aliz Mtemtycz część 3 Kospekt wykłdu dl studetów fizyki/iformtyki Akdemi Świętokrzysk 6/7 Wojciech Broiowski Różiczkowlość Pochod fukcji jedej zmieej Pochod f : (, b) R w pukcie (, b)
Bardziej szczegółowoMatematyczne Metody Fizyki II
Matematyczne Metody Fizyki II Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład M. Przybycień (WFiIS AGH) Matematyczne Metody Fizyki II Wykład / 6 Ortonormalne
Bardziej szczegółowo