Analiza indywidualnych elementów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Analiza indywidualnych elementów"

Transkrypt

1 Metod Elementów Skończonych Studium mgisterskie Anliz indywidulnych elementów Element CST WYKŁAD 7 A Wersj elektroniczn, Litertur GOMULIŃSKI A., WITKOWSKI M.: Mechnik Budowli. Kurs dl zwnsownych. Oficyn Wydwnicz Politechniki Wrszwskiej, Wrszw Rozdz. 5.1, str KLEIBER M.: Wprowdzenie do metody elementów skończonych. PAN IPPT, PWN Wrszw Poznń Rozdz. 5.1, str Ktedr Wytrzymłości Mteriłów

2 nliz indywidulnych elementów - CST Uwgi wstępne Klsycznym językiem jest zpis mcierzowo opertorowy. Formułownie związków mcierzowych i lgorytmu obliczeniowego dowolnego elementu skończonego skłd się z kilku kroków: zsdnicze kroki są stndrdowe dl wszystkich elementów, inne mniej typowe dotyczą grup elementów i wynikją głównie ze stosowni różnych sformułowń teorii (np. elementy strukturlne różne hipotezy teoretyczne, różne funkcjonły wricyjne, itp.). Zgdnieni Płskiego Stnu Nprężeni (PSN) trcze, Płskiego Stnu Odksztłceni (PSO) orz Osiowo Symetryczne (OS) osiowo obrotowe, są 2 wymirowymi zdnimi płskimi i nleżą do njprostszych w formułowniu elementów skończonych. Klsyczne element PSN, PSO i OS nleżą do grupy tzw. elementów kontynulnych, bowiem chrkteryzuje je zgodność wymiru (liczby 2): współrzędnych dziedziny PSN, PSO ( xy, ), OS ( rz,), niezleżnych prmetrów teorii PSN, PSO ( uv,, ) OS ( uw,, ) węzłowych stopni swobody PSN, PSO ( u, v ), OS ( u, w ). Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/5

3 nliz indywidulnych elementów - CST Uwgi wstępne W rodzinie elementów 2 wymirowych rozróżni się elementy formułowne n bzie: trójkąt lub czworokąt (kwdrtu wzorcowego), elementy te mogą mieć różną liczbie węzłów: rodzin Lgrnge owsk le w sformułowniu klsycznym minimum wynosi 3 lub 4 węzły wierzchołkowe odpowiednio. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/7

4 nliz indywidulnych elementów - CST Prmetry teorii i dziedzin elementu, rząd proksymcji (PSN / PSO) PSN / PSO klsyczne sformułownie przemieszczeniowe, teori 2 prmetrow cłkowicie określon przez pol przesunięć ( uv,, ) ciągłość pól ( uv, ) klsy 0 C (bez pochodnych) spełni wymogi regulrności dotyczące słbego (wricyjnego) sformułowniu problemu brzegowego. CST (Constnt Strin Tringle) lub TRIM3 (TRIngulr Membrne, 3 nodes). (njprostszy) element trójkątny o liniowych funkcjch ksztłtu. CST klsyczny element trójkątny 3 węzły = 1, 2,3 ( N = 3) w nrożch, po 2 przesunięci (trnslcyjne) ( u, v ) w węzłch, 32 = 6 stopni swobody elementu (6 ss, 6 dof), dziedzin element brzeg elementu B. B zwrty i ogrniczony podobszr 2, Złożenie. Ukłd loklny elementu ( xy, ) kolinerny z ukłdem globlnym ( x, y ) nie muszą być rozróżnine. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/11

5 nliz indywidulnych elementów - CST Wielkości węzłowe elementu CST (PSN / PSO) ) elementowy wektor geometrii x określony jest poprzez geometrię węzłów x o numercji loklnej indywidulnego elementu = 1, 2,3. x x x y 1 1 x2 = x2 = y2 x3 x3 1 y 3, x x =, = 1, 2,3. y Formlnie x jest zbiorem współrzędnych węzłów elementu, przypdku zdń 2 wymirowych (2D n płszczyźnie) x = {( x, y ) B B, = 1,2,..., N }, tutj B B 2 definiuje się jko: x zwier,,obowiązkowe węzły nrożne nleżące tylko do brzegu B. Uwg. W ogólnym przypdku może być wymgne określenie tkże współrzędne węzłów znjdujących się wewnątrz B jk i poz nrożmi wzdłuż brzegów B elementu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/15

6 nliz indywidulnych elementów - CST Wielkości węzłowe elementu CST (PSN / PSO) b) elementowe wektory uogólnionych przemieszczeń u i wirtulnych uogólnionych przemieszczeń określony są poprzez uogólnione przemieszczeni węzłów u i wirtulne uogólnione przemieszczeni węzłów δu δu, o numercji loklnej indywidulnego elementu = 1, 2,3. u u u v 1 1 u2 = u2 = v2 u3 u3 v 1 3, u u =, v δu δu δu δv 1 1 δu2 = δu2 = δv2 δ u3 δu3 δv 1 3, δu δu =, = 1, 2,3 δv Wektory u i δu są zbiormi wrtości poszukiwnego u U CB ( ) i wirtulnego δu TU TC( B) przybliżeni pól przemieszczeń w węzłch elementu x. u u Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/18

7 nliz indywidulnych elementów - CST Wielkości węzłowe elementu CST (PSN / PSO) c) elementowe wektory obciążeni do proksymcji funkcji obciążeni, c 1 ) wektory obciążeni brzegowe * t n B Bf w liczbie boków elementu (tutj 3) t bok (1) tx2 = t = bok (1), t y2 bok (1) t x3 bok (1) t y3 * * bok (1) 2bok (1) * t3bok (1) * t 1bok (2) * t bok (2) = 0, * t3bok (2) t t = 0 * 1bok (3) * * bok (3) t2bok (3) gdzie bok ( b) t * x t bok ( b) = bok ( b), b=, 1, 2,3. t y * Wektory bok ( b) * t, b = 1, 2,3 są zbiormi wrtości znnych (dnych) funkcji t ( x ) wzdłuż brzegu x B Bf elementu w węzłch będących brzegiem cił x B f. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/21

8 nliz indywidulnych elementów - CST Wielkości węzłowe elementu CST (PSN / PSO) c) elementowe wektory obciążeni do proksymcji funkcji obciążeni, c 2 ) wektor obciążeni powierzchniowe (objętościowe) f n B : f f f x1 y1 f1 f x2 = f2 = f y2 f3 f x3 f y3, f x f =, = 1, 2,3. f y Wektor f jest zbiorem wrtości znnego (dnego) pol fx, ( ) x B w węzłch elementu x. Pobiernie wielkości węzłowych elementu z odpowiednich wektorów globlnych ukłdu odbyw się n drodze ekstrkcji. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/24

9 nliz indywidulnych elementów - CST Ekstrkcję określ formlnie zerojedynkow mcierz Boole, tzw. mcierz incydencji A : q u. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/25

10 nliz indywidulnych elementów - CST Ekstrkcję określ formlnie zerojedynkow mcierz Boole, tzw. mcierz incydencji A : q u. Tblic incydencji A : q u określ przyporządkownie numercji węzłów: globlnej { cb,, } z wektor q, bc,, (1,2,..., N) i loklnej {,, } u (tutj N = 3) 123 z wektor ekstrkcj u (5) = u1 u2 u3 numercj lokln u u u c= 9 b= 6 = 5 numercj globln u u u u = u u u mcierz incydencji A u u = A q gdzie 10 1= = 00 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/26

11 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) 0 Zgodnie z koncepcją interpolcji i wymgniem ciągłości klsy C, poszukuje się 2 2 funkcji proksymującej u ( x) n x ( B B ), tkiej że: u( x, y ) = u, = 1, 2,3, tzn. proksymcj u przyjmuje te sme wrtości w węzłch ( x, y ) co funkcj proksymown u. O funkcji u ( x ) mówimy, że interpoluje funkcję ( ) ux w dziedzinie x B B przez zbiór węzłów { x = 1, 2,3}. Do proksymcji u jko funkcji wektorowej zstosujemy u v jednoczesną ( uv), i identyczną ( N= N N) interpolcję skłdowych w odniesieniu do stłej bzy ortonormlnej (knonicznych współrzędnych krtezjńskich). Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/29

12 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) W wersji przemieszczeniowej niewidome przemieszczeni u ( x ) w elemencie x B B muszą być jednozncznie określone przez: prmetry węzłowe u niezleżne od x, bzowe funkcje interpolcyjne N ( ) x, tzn. funkcje ksztłtu. Schemt interpolcji w elemencie CST przyjmuje formę u( xy, ) 3 3 = N( xy, ) u (, ) (, ) 1 = N xyu xy = = 1 = N u, ( xy, ) B B gdzie N( xy, ), = 1, 2,3 są funkcjmi ksztłtu., Mcierz funkcyjną N1(,) xy 0 N2(,) xy 0 N3(,) xy 0 N (,) xy = [ N1(,) xy N2(,) xy N 3(,) xy] =, 0 N1(,) xy 0 N2(,) xy 0 N3(,) xy nzyw się mcierzą (funkcji) ksztłtu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/32

13 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) Funkcji ksztłtu wyznczymy w sposób trdycyjny, zkłdjąc postć wielominów interpolujących poszczególne skłdowe wektor przemieszczeń u: uxy (, ) = α+ αx+ αy, vxy (, ) = α + αx+ αy, xy, B B. Stłe α i są do wyznczeni, stąd ich liczb musi być równ liczbie ustlonych prmetrów węzłowych w u (tutj 6). Zkłdmy, że tutj wielominy interpolcyjne (funkcje ksztłtu) są liniowe względem x, y orz, że skłdowe u, v są rozprzężone, stąd poszukiwnie α i możn przeprowdzć oddzielnie dl kżdej ze skłdowych uv., Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/33

14 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) Stłe i α wyznczmy z wrunku, że n wrtości uxy (, ), vxy (, ) u, ich wrtości z współrzędne wrtości z x. w węzłch, gdzie przyjmują one: N tej podstwie, wykorzystując rozprzężenie pól u, v, przykłdowo dl pol u możn zpisć zleżność u u1 ux ( 1, y1) 1 x1 y1 α1 = u ux (, y) 1 x y = α = Cα u, u ux (, y) 1 x yα Mcierz tego ukłdu jest nieosobliw, jest to w teorii proksymcji tzw. mcierz Vndermonde. Anlogiczny ukłd równń otrzymmy dl v, v = Cα v. Zuwżmy, że wyzncznik det C = ( x x )( y y ) ( x x )( y y ) 2 = 2 pole trójkąt(123) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/34

15 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) 1 1 Rozwiąznie ukłdów równń α u= C u i α v= C v dostrcz poszukiwnych współczynników α u i α v. Podstwienie α u i α v do wielominów interpolcyjnych i uporządkowniu ndją im postć gdzie stąd uxy = C + bx+ cyu+ + bx+ cyu + + bx+ cyu = Nu+ Nu+ Nu 1 (, ) det [( 1 1 1) 1 ( ) 2 ( ) 3] vxy bx cyv bx cyv bx cyv Nv Nv Nv, 1 (, ) = det C [( ) 1+ ( ) 2+ ( ) 3] = N( xy, ) = ( + bx+ cy) / det C, = 1, 2,3. 1= xy 2 3 xy 3 2, b1= y2 y3, c1= x3 x2, 2= xy 3 1 xy 1 3, b2= y3 y1, c2= x1 x3, 3= xy 1 2 xy 2 1, b3= y1 y2, c3= x2 x1,, Osttecznie przemieszczeni zpiszemy w postci u( xy, ) = N ( xy, ) u. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/35

16 nliz indywidulnych elementów - CST Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie CST (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu N ( x ) Grficzn interpretcj funkcji ksztłtu elementu CST N ( x ) N ( x ) 3 1 N ( x ) = δ b b N ( x ) 2 Uwg. Element CST jest płski i służy do nlizy zgdnień (n płszczyźnie 2D) PSN, PSO nie doznje ugięć w kierunku prostopdłym do swojej płszczyzny. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/36

17 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz odksztłceń B proksymcj relcji geometrycznej Aproksymcj relcji geometrycznej RG odksztłceni przemieszczeni: ε = Du prowdzi do zdefiniowni mcierzy gdzie B, tzw. mcierzy odksztłceń, ε( xy, ) = Du( xy, ) = DN ( xy, ) u = B ( xy, ) u, xy = B (, ) DN ( xy, ), [ ] [ DN (,) xy DN (,) xy DN (,) xy] [ B (,) xy B (,) xy B (,) xy] B (, xy) = DN (,) xy = D N (,) xy N (,) xy N (,) xy = = x N(,) xy 0 N(,) xy 0 N(,) xy 0 y x = 0 y 0 N1(,) xy 0 N2(,) xy 0 N3(,) xy. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/37

18 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz odksztłceń B Wobec liniowości funkcji ksztłtu zchodzi N1 N2 N x x x b1 0 b2 0 b3 0 N N N 1 B = = 0 c 0 c 0 c = B B B. [ ] y y y c1 b1 c2 b2 c3 b 3 N1 N1 N2 N2 N3 N 3 y x y x y x WNIOSEK. Mcierz B elementu CST nie zleży od współrzędnych ( xy, ) B, więc jest stł odksztłceni zwsze pozostją stłe w rmch elementu B. Stąd nzw elementu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/38

19 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz odksztłceń B Aproksymcj odksztłceń wirtulnych z definicji, poprzez pochodną kierunkową w punkcie u i kierunku δu m postć d ε= εu [ ; u] = εu ( + u) Lin( u) = = D u, dη w nszym przypdku δ δ δ ηδ η= 0 δ δ po przyjęciu tej smej bzy funkcji interpolujących jk dl przemieszczeń u, tzn. 3 δ u( xy, ) = N( xyδ, ) u = N ( xyδ, ) u, ( xy, ) B B, = 1 jest identyczn z proksymcją (części liniowej!!!) odksztłceń δε( xy, ) = Dδu ( xy, ) = DN ( xyδ, ) u = B ( xyδ, ) u. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/39

20 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz sztywności K proksymcj wewnętrznej prcy wirtulnej Aproksymcj wewnętrznej prcy wirtulnej Gi[ u; δu ] w obszrze elementu B prowdzi do sformułowni mcierzy sztywności K elementu G [ u; δu] = ( Dδu ) E( Du )d V G [ u ; δu ] = δu [ B EB d V] u = δu K u. T T T T i i B B Uwzględnijąc blokową strukturę mcierzy odksztłceń B B1 B2... B N, = otrzymuje się blokową postć mcierzy sztywności elementu zgodną z loklną numercją węzłów K K K... K K... K N 22 2N = sym.... K N N, K = B EB dv = k dv, T k = B EB. T b b b B B b b Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/40

21 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz sztywności K W elemencie CST, wobec tego, że mcierz B jest stł, pondto zkłdjąc jednorodny (niezleżny od współrzędnych) mterił ortotropowy opisny stłą mcierzą konstytutywną E E E = E22 E 23 sym. E 33 E, otrzymuje się brdzo prostą formułę n mcierz sztywności elementu CST K = B EB da = B EB da = B EB. T T T UWAGA. Tylko w tym miejscu rozróżnimy sformułownie PSN, PSO. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/41

22 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Mcierz sztywności K Z powyższego wynik, że obliczenie mcierzy sztywności K elementu CST, przy stłej E sprowdz się do T wymnożeni iloczynu trzech mcierzy blokowych B EB przez pole trójkąt 123 orz grubość trczy h stłej w obszrze elementu, co dje T T T T B 1 B1 EB1 B1 EB2 B1 EB 3 K11 K12 K 13 T T T K = 123 hb2 E[ B1 B2 B3] = 123 h B2EB2 B2EB3= K22 K23, T T sym sym. B B EB K33 prowdząc do jwnej (zmkniętej) postci. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/42

23 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN /PSO) Mcierz sztywności K jwn (zmknięt) postć: K K K = = 123 sym. K 33 K K K E11bb 1 1 E12bc E13bc E13bb E13bc E23cc E33cc E33bc 1 1 E22cc E23bc E23bc E33bb 1 1 h sym. E11bb 1 2 E12bc 1 2 E11bb 1 3 E12bc E13bc E13bb E13bc E13bb E13bc E23cc E13bc E23cc E33cc E33b2c1 + E33cc E33bc 3 1 E12bc 2 1 E22cc 1 2 E12bc 3 1 E22cc E13bb E23bc E13bb E23bc E23cc E23bc E23cc E23bc E33bc E33bb E33bc E33b1 b3 E11bb 2 2 E12bc E bb 2 3 E12bc E13b2c2 + E13bb + E b2c3 + E13bb E13bc E23cc + E bc 3 2+ E23cc 2 3 E33cc 2 2 E33bc + E cc 2 3+ E33bc E22cc 2 2 E12bc 3 2 E22cc E23bc E13bb E23b2c 3 + E23bc E23cc 2 3+ E23bc E33bb E33bc E33bb 2 3 E11bb 3 3 E12bc E13bc 3 3+ E13bb E13bc 3 3+ E23cc E33cc 3 3+ E33bc 3 3 E22cc E23bc E23bc E33bb 3 3 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/43

24 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Aproksymcj zewnętrznej prcy wirtulnej. Aproksymcj zewnętrznej prcy wirtulnej Ge[ u; δu ] w obszrze elementu B i n jego brzegu B prowdzi f t do sformułowni wektor obciążeni elementu r jko sumy r = r + r *. * W ogólnym przypdku f i t jko funkcje podlegją proksymcji. Njczęściej interpolowne są z tą smą dokłdnością jk przemieszczeni (identycznie, o ile jest to możliwe, choć niekoniecznie) f ( xy, ) = N ( xy, ) f, ( xy, ) B B, Zpisuje się formlnie t * bok ( b) ( xy, ) = N ( xy, ) t *, bok ( b) ( xy, ) B bok ( b ), b = 1, 2,3. N = + T ( b ) T * Ge [ u; δu] δufdv δ 1 bok ( b) da B b= ut B bok ( b ) N = + T T ( b ) T * Ge [ u ; δu ] δu N fdv N 1 tbok ( b) da B b= B bok ( b ) = δu [ r + r ] = δu r. * T f t T Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/44

25 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Aproksymcj zewnętrznej prcy wirtulnej. Uwzględnijąc blokową strukturę mcierzy ksztłtu N N1 N2... N N, = otrzymuje się blokową postć wektor obciążeń elementu zgodną z loklną numercją węzłów r r 1 r2 =,... r N N = dv + da T ( b ) T * r Nf Nt 1 bok ( b). B b= B bok ( b ) W elemencie CST zkłd się dodtkowo, że funkcje obciążeń są stłe: f w obszrze elementu i * t n jego brzegu, ztem problem ich proksymcji może być pominięty. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/45

26 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Aproksymcj zewnętrznej prcy wirtulnej. Uwzględnijąc wyniki cłkowni N ( xy, )d A = 123, 1, 2, =, 1 2 lb jesli boku ( b), N( xy, )ds= = 1, 2,3, lb 0 jesli boku ( b), otrzymuje się jwne postci wektorów obciążeń f x f y 1 f x f r = 123 h, 3 f y f x f y bok (2) bok (3) lt 2 x + lt 3 x bok (2) bok (3) lt 2 y + lt 3 y bok (1) bok (3) * 1 lt 1 x + lt t 3 x r = h bok (1) bok (3), 2 lt 1 y + lt 3 y bok (1) bok (2) lt 1 x + lt 2 x bok (1) bok (2) lt 1 y + lt 2 y gdzie b l są długościmi odpowiednich boków trójkąt, położonych nprzeciw węzł b, h jest stłą grubością trczy w obszrze elementu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/46

27 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Trnsformcj zleżności elementowych do ukłdu globlnego ( x, y ) Omówienie zsd trnsformcj do ukłdu globlnego wymg osłbieni złożeni o kolinerności ukłdów. Złóżmy, że ukłdy loklne ( x, y ) w węzłch = 1, 2,3 elementu obrócone są o kąty φ= ( x, x) w stosunku do ukłdu globlnego, oznczonego tutj przez ( x, y ) współrzędne i ( u, v ) przemieszczeni, mmy: x = cosφx+ sin φy, y = sin φ x + cos φ y. W węźle, obowiązuje nstępujące prwo trnsformcji z ukłdu globlnego do loklnego T :( x, y) ( x, y), T Ortog., det T =+ 1, 1 T T = T, T T= TT = 1, T T Jwn form tej trnsformcji dl przemieszczeń m postć u u cosψ sinψ u = = v = sinψ cos ψ v Tu, u = Tu, u = Tu. T Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/47

28 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Trnsformcj zleżności elementowych do ukłdu globlnego ( x, y ) Ztem trnsformcję wielkości węzłowych elementu u = T u możn zpisć digonlną mcierz blokową zgodną z loklną numercją węzłów u = T u, T1 0 0 T = 0T 2 0, 00T3 T u = T u, δ = δ u T u. Uwzględnijąc, że przyporządkownie numercji węzłów, globlnej z = 1, 2,..., N wektor q i loklnej = 1, 2,3 z wektor A : q u, otrzymuje się relcje rozszerzone do wymiru ukłdu: u, określ tblic incydencji u = T u = T A q, δu = T δu = T A δq. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/48

29 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Trnsformcj zleżności elementowych do ukłdu globlnego ( x, y ) Dl funkcjonłu Ge[ u; δu ] w ogrniczeniu do elementu B B, wobec niezmienniczości G [ u; δu ] względem trnsformcji współrzędnych, obowiązuje e G [ u; δu] G [ u ; δu ] = δu [ K u r ] T G [ u ; δu ] = δu T [ K T u r ] T T = δu [ T K T u T r ] T T T = δu [ K u r ] T G [ q; δq] = δqa [ K A q r ] T T T T T = δq [ A K A q A r ] q [ K q r ]. T = δ Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/49

30 nliz indywidulnych elementów - CST Zleżności mcierzowe elementu CST (PSN / PSO) Trnsformcj zleżności elementowych do ukłdu globlnego ( x, y ) Relcje między wielkościmi w ukłdzie loklnym i globlnym n poziomie elementu (z kreską) mją postć: K = T K T, T r = T r, T n poziomie globlnym rozszerzonym do wymiru ukłdu (z tyldą) mją formę: K A T K A A T T T K T A, T T { T } = = = = Uwzględnijąc digonlno blokową strukturę mcierzy trnsformcji trnsformcji zleżności elementowych K K K... K TK T TK T... TK T N = = T T T N T T K22... K2N TK 2 22T2... TK 2 2N T N sym.... K N.... N sym T K T r A r A T r. T otrzymuje się ogólną zsdę blokowej N T N N N N, r T r 1 Tr 1 1 T r2 Tr 2 2 = = T r T r N N N Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/50

31 nliz indywidulnych elementów - CST PRZYKŁAD Zstosownie elementu CST do nlizy zginni trczy w PSN. Anliz geometrycznie i fizycznie liniow. Geometri zdni Deformcj ukłdu (skl skżon) N kolejnych stronch przedstwiono rozkłd nprężeń 11 σ wzdłuż długości trczy w zleżności od przyjętej dyskretyzcji. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/51

32 nliz indywidulnych elementów - CST Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/52

33 nliz indywidulnych elementów - CST Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/53

34 nliz indywidulnych elementów - CST UWAGI Omówione kolejne etpy formułowni elementu są wspólne dl większości elementów skończonych. Pokzny trdycyjny sposób poszukiwni funkcji ksztłtu (poprzez mcierz Vndermonde ) jest stosunkowo uciążliwy i nie ndje się do nlizy szerokiej klsy elementów. Element CST nie wymg kosztownych obliczeń numerycznych gdyż wszystkie mcierze mją jwną postć. W obliczenich z użyciem elementu CST nleży zwrcć uwgę n sposób dyskretyzcji. Przy ustlonym podzile n elementy wyniki mogą zleżeć od kątów nchyleni (dystorsji) sitki. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07A/54

35 Metod Elementów Skończonych Studium mgisterskie Anliz indywidulnych elementów Element QUAD 4 WYKŁAD 7 B Wersj elektroniczn, Litertur GOMULIŃSKI A., WITKOWSKI M.: Mechnik Budowli. Kurs dl zwnsownych. Oficyn Wydwnicz Politechniki Wrszwskiej, Wrszw Rozdz. 4.6, str ; 5.1, str KLEIBER M.: Wprowdzenie do metody elementów skończonych. PAN IPPT, PWN Wrszw Poznń Rozdz. 5.3, str Ktedr Wytrzymłości Mteriłów

36 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Prmetry teorii i dziedzin elementu, rząd proksymcji (PSN / PSO / OS) PSN / PSO / OS klsyczne sformułownie przemieszczeniowe, teori 2 prmetrow cłkowicie określon przez niezleżne pol przesunięć ( uv/(, ) uw,, ) ciągłość pól ( uv/(, ) uw, ) klsy 0 C (bez pochodnych) spełni wymogi regulrności dotyczące słbego (wricyjnego) sformułowniu problemu brzegowego. QUAD 4, (Q 1): 4-węzłowy element skończony (njprostszy) element czworoboczny o liniowych funkcjch ksztłtu. QUAD 4 klsyczny izoprmetryczny element czworoboczny 4 węzły = 1,2,3,4 ( N = 4) w nrożch, po 2 przesunięci (trnslcyjne) ( u, v ) w węzłch, 42 = 8 stopni swobody elementu (8 ss, 8 dof), dziedzin element B zwrty i ogrniczony podobszr brzeg elementu. B 2, Wyzncznie klsyczne funkcji ksztłtu (np. jk elementu CST) jest uciążliwe przy większej liczbie węzłów. Stndrdowo wykorzystuje się znne rodziny funkcji we współrzędnych nturlnych elementu wzorcowego Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/5

37 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Dziedzin elementu QUAD 4 Element skończony B( e) elementu stndrdowego E z przestrzeni fizycznej jest definiowny jko głdkie odwzorownie π( e) 2 Ń, zpisnego we współrzędnych nturlnych ξ ( ξ, ξ) ( rs, ) [ 1, + 1] [ 1, + 1] π e Ń ( ) Element wzorcowy (stndrdowy) π ( e) jest kwdrtem o bokch równych 2 z 4 węzłmi określonymi przez 4 pry wrtości wierzchołkowych współrzędnych nturlnych { ξ ; ξ ; ξ ; ξ } = {( + 1, + 1); ( 1, + 1); ( 1, 1); ( + 1 1)}, ξ = ( ξ, ξ ) = ( r, s ) π Ń ( e) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/6

38 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Wielkości węzłowe elementu QUAD 4 (PSN / PSO) ) elementowy wektor geometrii X określony jest poprzez geometrię węzłów X o numercji loklnej indywidulnego elementu = 1,2,3,4. X ( e) X X 1 2 =, X 3 X 4 X X ( ξ ) X X( ξ ) X 1 1( ) X( ξ) = = = X2( ξ) X 2( ) Y( ξ) Y. Formlnie X jest zbiorem współrzędnych węzłów elementu, przypdku zdń 2 wymirowych (2D n płszczyźnie) X = {( x, y ) B B, = 1,2,..., N }, tutj B B 2 definiuje się jko: X zwier,,obowiązkowe węzły nrożne nleżące tylko do brzegu B. Uwg. W ogólnym przypdku może być wymgne określenie tkże współrzędne węzłów znjdujących się wewnątrz B jk i poz nrożmi wzdłuż brzegów B elementu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/7

39 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Wielkości węzłowe elementu QUAD 4 (PSN / PSO) UWAGA pozostłe kroki i wielkości tj. określenie: b) elementowe wektory uogólnionych przemieszczeń u = { u = 1,2,3,4} i wirtulnych uogólnionych przemieszczeń δu = { δu = 1,2,3,4} c) elementowe wektory obciążeni do proksymcji funkcji obciążeni, c 1 ) wektory obciążeni brzegowe bok ( b) b = n B Bf w liczbie boków elementu (4), * t, 1,2,3,4 c 2 ) wektor obciążeni powierzchniowe (objętościowe) f = { f = 1,2,3,4} n B, przebiegją jk w przypdku elementu CST uwzględnijąc = 1,2,3,4. Pobiernie wielkości węzłowych elementu z odpowiednich wektorów globlnych ukłdu odbyw się n drodze ekstrkcji. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/8

40 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Ekstrkcję określ formlnie zerojedynkow mcierz Boole, tzw. mcierz incydencji A : q u. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/9

41 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie QUAD 4 (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu i mcierz funkcji ksztłtu Do proksymcji u jko funkcji wektorowej zstosujemy u v jednoczesną ( uv), i identyczną ( N= N N) interpolcję skłdowych w odniesieniu do stłej ortonormlnej bzy współrzędnych nturlnych ξ ( ξ, ξ) ( rs, ) [ 1, + 1] [ 1, + 1] π e Ń ( ) Funkcje ksztłtu N( ξ ) spełniją one wrunki: N ( ξ ) = δ, b=, 1,2,3,4, b b 4 N ( ) 1 = 1 ξ =, π( e) ξ. Funkcje ksztłtu tworzą one mcierz funkcji ksztłtu 10 N( ξ) 0 N( ξ)= [ NNNN ], N( ξ) = N( ξ) 1 = N( ξ) = 01 0 N( ). ξ Przyjęt interpolcj jest jednkow i jednolit N = N N, nie wyróżnijąc skłdowych i kierunku. u v Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/10

42 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie QUAD 4 (PSN / PSO) Funkcje ksztłtu i mcierz funkcji ksztłtu W 4 węzłowym elemencie skończonym funkcje ksztłtu przyjmuje się w postci Lgrnge owskich biliniowych (iloczynów liniowych) wielominów interpolcyjnych N ( ξ) = (1 + ξξ )(1 + ξ ξ ) N ( r, s) = (1 + rr)(1 + ss) , = 1,2,3,4 UWAGA Element jest płski i służy do nlizy zgdnień PSN/PSO nie doznje przemieszczeń w kierunku prostopdłym do swojej płszczyzny. To funkcje ksztłtu przyjmują wrtości w kierunku prostopdłym do płszczyzny elementu. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/11

43 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie QUAD 4 (PSN / PSO) Opis deformcji elementu jest kombincją liniową postci: Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/12

44 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie QUAD 4 (PSN / PSO) Pochodne funkcji ksztłtu po współrzędnych nturlnych Jwn postć 1 2 ( ξ, ξ) (,) rs ( ξ ) 1 ( ) ( ξ ) 2 ( ) mją postć: N ( ), = ξ(1 + ξξ ) N( rs, ), = r(1 + ss), 1 1 ξ 4 r 4 N ( ), = ξ (1 + ξξ ) N ( r, s), = s (1 + rr). 1 1 ξ 4 s (1 + rr )(1 + ss ) 0 N (,) rs = (1 + rr )(1 + ss ) UWAGA Tk określony element skończony B ( e) jest prmetryzowny przez współrzędne nturlne 1 2 ( ξ, ξ) (,) rs Równni polowe MOC zwierją pochodne cząstkowe względem współrzędnych ( X1, X2) ( XY, ).. Niezbędn jest trnsformcj, pozwljąc wyrzić pochodne po współrzędnych ( X1, X 2) przez pochodne 1 2 po współrzędnych ( ξ, ξ ). Współrzędne wektor wodzącego X( ξ ) w dowolnym punkcie z obszru elementu B ( e), otrzymuje się n podstwie interpolcji wielkości węzłowych 4 4 X ( ξ) = N ( ξ) X = N ( ξ) X = N ( ξ) X = 1 = 1 ( e) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/13

45 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Konstrukcj loklnej bzy proksymcyjnej w elemencie QUAD 4 (PSN / PSO) j Trktując X jko funkcje złożoną, wyrżoną względem obu współrzędnych X( X i) = X ( ξ ( Xi)), n podstwie zminy zmiennych, otrzymuje się: 1 1 X1 X1 ξ ξ X X r r j 1 2 Xi Xi ξ X1 X ξ ξ 2 10 = = δ j ik r s X Y 10 = 2 2 X k ξ Xk X2 X 2 ξ ξ 01, = Y Y s s ξ ξ X1 X 2 r s X Y co po oznczeniu Jkobinu J X1 X1 X X X1 X2 X1 X2 1 2 J11 J 12 ξ ξ r s j = det J = ξ ξ ξ ξ J = = = J21 J, 22 X2 X2 Y Y X Y X Y 1 2 ξ ξ, r s r s s r dje poszukiwną regułę trnsformcji 1 1 ξ ξ X2 X2 ˆ ˆ r r Y Y 2 1 J 1 11 J 12 X1 X 2 1 ξ ξ X Y 1 s r J = = = j = j ˆ ˆ 2 2 J ξ ξ X 21 J 22 1 X1 s s X X 2 1 X ξ ξ X Y s r 1 X 2 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/14

46 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Potrzebny przy numerycznym obliczniu cłek elementowych, powierzchniowy element różniczkowy da wynosi da = dx dx = j ξ dξ dξ = j r s dr ds, ( ) (,) pochodne funkcji ksztłtu po współrzędnych ( X1, X 2) mją jwną postć: N(,) rs r N(,) rs s 1 ˆ 1 N (, ), ˆ r s x= + = 4r(1 + ss ) J11 + 4s(1 + rr ) J21, r X s X N(,) rs r N(,) rs s 1 ˆ 1 N (, ), ˆ r s y= + = 4r(1 + ss ) J12 + 4s(1 + rr ) J22. r Y s Y ( ) ( ) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/15

47 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Koncepcj elementu izoprmetrycznego W izoprmetrycznych elementch skończonych, w kżdym węźle ( ) elementu B ( e) definiuje się tką smą jk dl geometrii X liczbę prmetrów węzłowych orz wirtulnych prmetrów węzłowych u u ( ξ ) u u( ξ ) u, 1 1( ) u( ξ) = = = u2( ξ) u2( ) v( ξ) v w w ( ξ ) w 1 1( ) w( ξ) = = w2 ( ξ) w2( ) δu δu1( ) δu( ξ) δu = =. δu2( ) δv( ξ) δv Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/16

48 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Zestwienie wektorów węzłowych rzem, węzeł po węźle, tworzy odpowiednie wektory dyskretnych przemieszczeń cłego elementu: q u u 1 2 ( e) = u3 u 4, Δq Δu Δu 1 2 ( e) = Δu 3 Δ u 4, δq ( e) w1 δu1 2 δ w u2 = =. w δu 3 3 w 4 δu 4 Ztem współrzędne wektor niewidomych przemieszczeń u( ξ ), wektor wirtulnych przemieszczeń δu( ξ) w( ξ ) w dowolnym punkcie z obszru elementu B ( e), są interpolowne w rmch elementu skończonego B ( e) według tej smej reguły jk jego geometri tzn. 4 4 N = 1 = 1 ( e) 4 4 N 1 1 δ δ = = ( e) u( ξ) = ( ξ) u = N ( ξ) u = N( ξ) q, w( ξ) = ( ξ) w = N ( ξ) u = N( ξ) q. Tutj, zgodnie z koncepcją elementów izoprmetrycznych, N( ξ ), N( ξ ) i N( ξ ) muszą być tkie sme jk w przypdku interpolcji geometrii elementu.. Osttecznie przedstwiony tu czterowęzłowy element skończony m łącznie osiem stopni swobody, n które w kżdym węźle skłdją się po dwie trnslcje (przesunięci). Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/17

49 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Mcierze elementowe Aproksymcj wewnętrznej prcy wirtulnej Gi[ u; δu ] w obszrze elementu B prowdzi do sformułowni mcierzy sztywności K elementu K T T T ( e) = N B EBN dv = B EB dv, B = B B ( e) ( e) BN W rozpisniu n węzły, jwn postc mcierzy odksztłceń brzmi B= [ B1, B2, B3, B 4], N, 0 x B = BN = 0 N, y N, y N, x Aproksymcj zewnętrznej prcy wirtulnej Ge[ u; δu ] w obszrze elementu B i n jego brzegu B prowdzi f t do sformułowni wektor obciążeni elementu r jko sumy r = r + r *. G = δq r, ( e) T e ( e) r Nf Nt da. T T = dv + * B B ( e) f ( e) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/18

50 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Występujące w powyższych zleżnościch pochodne funkcji ksztłtu po prmetrch ( X1, X 2) rchuje się wykorzystując relcje, J 1 1 ξ ξ X2 X2 ˆ ˆ r r Y Y 2 1 J 1 11 J 12 X1 X 2 1 ξ ξ X Y 1 s r = = = j = j ˆ ˆ 2 2 J ξ ξ X 21 J 22 1 X1 s s X X 2 1 X ξ ξ X Y s r 1 X 2 zś cłki oblicz się n drodze numerycznej. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/19

51 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Cłkownie numeryczne Uwg: Mcierz sztywności K T T T ( e) = N B EBN dv = B EB dv jest określon we współrzędnych B B 1 2 ( e) ( e) ( X, X ). Ale mcierz N, 0 x B = BN = 0 N, y jest określon we współrzędnych N, y N, x 1 2 ( ξ, ξ ) bo N(,) rs r N(,) rs s 1 ˆ 1 N (, ), ˆ r s x= + = 4r(1 + ss ) J11 + 4s(1 + rr ) J21, r X s X N(,) rs r N(,) rs s 1 ˆ 1 N (, ), ˆ r s y= + = 4r(1 + ss ) J12 + 4s(1 + rr ) J22. r Y s Y ( ) ( ) Wygodniej jest przeprowdzić cłkownie we współrzędnych nturlnych. Ale zpisnie zmkniętych wyrżeń n cłki dl dowolnej geometrii elementu jest niemożliwe. Stosuje się więc cłkownie numeryczne Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/20

52 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Koncepcj cłkowni numerycznego Zmin cłki n sumę wrtości funkcji podcłkowej oblicznych w wybrnych punktch obszru cłkowni tzw. punktch cłkowni. Jedną z metod cłkowni numerycznego jest reguł cłkowni (kwdrtur) Guss Legendre Możn stwierdzić, że w PSN/PSO występują cłki typu: K k ( ) ( ) = k ( ) ( ) ( ) A( e ) 1 2 ξ h0 ξ da ξ h [ 1, 1] [ 1, 1] 0 ξ j ξ dξ dξ. ( ) h ξ grubość Kwdrtur Guss Legendre, tk jk większość formuł cłkowni numerycznego, m postć: I I K = w ( ) 1 p p h0 ( p) p = k ξ ξ, ξ. 1 2 p = ( ξp, ξp) ( rp, sp) Tutj p= 1,2,..., I są punktmi cłkowni, ξ [ 1, + p 1] [ 1, + 1] są współrzędnymi tych punktów, w są współczynnikmi wgowymi w tych punktch. p Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/21

53 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Ogólnym zdniem metod cłkowni numerycznego jest zpewnienie zbieżności proksymcji I dl możliwie njszerszej klsy mcierzy funkcyjnych k( ξ) h0 ( ξ ). K I K przy Kwdrtur Guss Legendre, nleży do njbrdziej efektywnych, wysoce dokłdnych i prostych w implementcji komputerowej. Wykzno, że w przypdku czworobocznych elementów Lgrnge owskich o n n węzłch wymgny rząd cłkowni kwdrturą Guss Legendre wynosi n n punktów. Tki rząd cłkowni w nzyw się pełnym (ozncz się go przez FI, ng. full integrtion). Reguł FI w przypdku elementów czterowęzłowych wynosi 2 2 punkty. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/22

54 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Uwg: Oprócz cłkowni pełnego rozróżni się tkże cłkownie niepełne (zredukowne). Dl rozptrywnego elementu ozncz to oblicznie wrtości funkcji podcłkowej w jednym punkcie Guss Kwdrtur Guss Legendre : współrzędne r p i współczynniki + 1 I f() r dr = w ( ) 1 p 1 pf r = p węzły r p współczynniki w p w p Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/23

55 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Z doborem rzędu cłkowni jest związny problem blokdy rozwiązń (ng. Locking effect) Nleży mieć n uwdze, że cłkownie zredukowne może prowdzić do błędnych rozwiązń pojwiją się fłszywe postci zero-energetyczne. Zgdnieni te będą treścią kolejnych wykłdów. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/24

56 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Globlny ukłd równń Globlny ukłd równń budowny jest z mcierzy elementowych n drodze gregcji. Opercj gregcji poleg n odpowiednim sumowniu współczynników mcierzy, których wymiry są różne. Aby gregcj mił sens, dodwne współczynniki muszą mieć te sme znczeni fizyczne i muszą być odniesione do tego smego ukłdu współrzędnych. Pondto ukłd współrzędnych powinien umożliwić proste uwzględnienie wrunków brzegowych. Przedstwiony klsyczny izoprmetryczny element przemieszczeniowy spełni te wrunki z złożeni. Globlny ukłd m postć Kq = p Powstje w sposób stndrdowy z mcierzy elementowych =A = N ( e) K K, e 1 N =A e = 1 p r Tutj q jest globlnym wektorem poszukiwnych przemieszczeń węzłowych, N ozncz liczbę elementów w dyskretyzcji, symbol A gregcję. ( e). Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/25

57 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 PRZYKŁAD Zstosownie elementu 4-węzłowego do nlizy zginni trczy w PSN. Anliz geometrycznie i fizycznie liniow. Geometri zdni Deformcj ukłdu N kolejnych stronch przedstwiono rozkłd nprężeń 11 σ wzdłuż długości trczy w zleżności od przyjętej dyskretyzcji. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/26

58 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/27

59 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/28

60 nliz indywidulnych elementów QUAD 4 Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07B/29

61 ptch-test, dystorsje sitki dyskretyzcyjnej Bdnie odporności elementów skończonych (rozwiązń) n dystorsje sitki dyskretyzcyjnej, 3 klsyczne ptch testy deformcyjne: 2 czystego rozciągnięci n i orz czystego ścinni n. nieregulrn sitk dyskretyzcyjn dne liczbowe:,,. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07C/2

62 ptch-test, dystorsje sitki dyskretyzcyjnej Rozwiązni nlityczne: Test A rozciągnięci w kierunku x; Test B czystego ścinni nxx = const, n yy = 0, n xy = 0 nxy = const, n xx = 0, n yy = 0 1 υ 1+ υ 1+ υ u = xn xx, v= ynxx ; v= ynxy, v= xnxy Eh Eh Eh Eh wyniki przesunięć węzłów nrożnikowych Test A n xx = 10 kn/m Test B n xy = 10 kn/m węzeł u [mm] v [mm] u [mm] v [mm] ( 0, 0) (10, 0) (10, 10) ( 0, 10) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07C/5

63 ptch-test, dystorsje sitki dyskretyzcyjnej Test A rozciągnięci w kierunku x; stn nprężeni: n xx = 10 kn/m; Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07C/6

64 ptch-test, dystorsje sitki dyskretyzcyjnej Test A rozciągnięci w kierunku x; Test B czystego ścinni stn nprężeni: n xx = 10 kn/m; stn nprężeni: n xy = 10 kn/m Ob ptch testy muszą być są spełnione! Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07C/7

65 klsyfikcj i chrkterystyk zgdnień mechniki konstrukcji Elementy prętowe (jednowymirowe) dziedzin ξ π( e ), zgdnienie pręt krtowy krt przestrzenn, cięgn pręt skręcny belk Bernoulliego belk Timoszenki {, v φ } pręt przestrzenn (typu Bernoulliego) pręt przestrzenn (typu Timoszenko) skłdowe loklne przemieszczeń u w teori 1 prmetrow, 0 kls C (typu Lgrnge ) w {,, uvw } trnsformcj do globlnego teori 1 p. kls φ z 0 C 0 C teori 1 p. kls v teori 1 prmetrow, 1 kls C (typu Hermite ) 0 C teori 2 p. kls {,, uvwφ, z } 1 teori 4 p. kls C / C {,, uvwφ, x, φy, φ z} teori 6 p. kls 0 C 0 ξ skłdowe odksztłceń ε ε ε κ s r [ 1, + 1] 1 1 skłdowe nprężeń σ N N M s κ M. {, γκ } { TM, } {, εκx, κy, κ s} { NM, x, M y, M s} { γx, γy, εκ, x, κy, κ s} { Tx, Ty, NM, x, M y, M s}. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07D/3

66 klsyfikcj i chrkterystyk zgdnień mechniki konstrukcji Elementy bryłowe 2D (n płszczyźnie) dziedzin ξ π( e ), ( ξ, ξ) ( rs, ) [ 1, + 1] [ 1, + 1] zgdnienie skłdowe loklne przemieszczeń u skłdowe odksztłceń ε skłdowe nprężeń σ PSN {,} uv { εxx, εyy, γ xy} { σxx, σyy, τ xy} PSO {,} uv { εxx, εyy, γ xy} { σxx, σyy, τ xy} osiowo symetryczne {,} uv { ε, ε, γ, ε } { σ, σ, τ, σ } xx yy xy zz teori 2 prmetrow, 0 kls C (interpolcj typu Lgrnge ) xx yy xy zz Elementy bryłowe 3D (przestrzene) dziedzin zgdnienie trójwymirowy {,, } ( ξ, ξ, ξ ) ( rst,, ) [ 1, + 1] [ 1, + 1] [ 1, + 1] skłdowe loklne przemieszczeń u skłdowe odksztłceń ε skłdowe nprężeń σ uvw { εxx, εyy, εzz, γxy, γxz, γ yz} { σxx, σyy, σzz, τxy, τxz, τ yz} teori 3 prmetrow, 0 kls C (interpolcj typu Lgrnge ) Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07D/5

67 klsyfikcj i chrkterystyk zgdnień mechniki konstrukcji Elementy płytowe i powłokowe dziedzin ξ π( e ), zgdnienie płyt Kirchhoff Love płyt Mindlin Reissner skłdowe loklne przemieszczeń u w teori 1 prmetrow, 1 kls C (typu Hermite ) { w, φ, φ } x y teori 3 prmetrow, 0 kls C (typu Lgrnge ) ( ξ, ξ) ( rs, ) [ 1, + 1] [ 1, + 1] skłdowe skłdowe odksztłceń ε nprężeń σ { κxx, κyy,2 κ xy} { Mxx, M yy, M xy} { γx, γy, κxx, κyy,2 κ xy} { T, T, M, M, M } x y xx yy xy powłoki płskie trcz + płyt trcz + płyt trcz + płyt powłok wg teori Kirchhoff Love powłok wg teori Timoszenko Reissner orz tzw. elementy zdegenerowne powłok wg teori 6 prmetrowej {,, uvw } teori 3 p. kls {,, uvwφ,, φ } teori 5 p. kls {,, uvwφ, x, φy, φ z} teori 6 p. kls x y 1 C 0 C 0 C { εxx, εyy,2 εxy, κ, κ,2 κ } xx yy xy { εxx, εyy,2 εxy, γx, γy, κ, κ,2 κ } xx yy xy { εxx, εyy, εxy, εyx, εx, εy, κ, κ, κ, κ, κ, κ } xx yy xy yz x y { Nxx, Nyy, Nzz, M, M, M } xx yy xy { Nxx, Nyy, Nzz, Tx, Ty, M, M, M } xx yy xy { nxx, nyy, nxy, nyx, nx, ny, m, m, m, m, m, m } xx yy xy yx x y Ktedr Wytrzymłości Mteriłów W07D/8

68 Metod Elementów Skończonych Studium mgisterskie Dziękuję z uwgę cdn. Ktedr Wytrzymłości Mteriłów

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Wprowdzenie Kwdrtury węzły równoodległe Kwdrtury Guss Wzory sumcyjne Trnsport, studi niestcjonrne I stopni, semestr I rok kdemicki 01/013 Instytut L-5, Wydził Inżynierii Lądowej, Politechnik Krkowsk Ew

Bardziej szczegółowo

Matematyka stosowana i metody numeryczne

Matematyka stosowana i metody numeryczne Ew Pbisek Adm Wostko Piotr Pluciński Mtemtyk stosown i metody numeryczne Konspekt z wykłdu 0 Cłkownie numeryczne Wzory cłkowni numerycznego pozwlją n obliczenie przybliżonej wrtości cłki: I(f) = f(x) dx

Bardziej szczegółowo

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Wprowdzenie Kwdrtury węzły równoodległe Kwdrtury Guss Wzory sumcyjne Trnsport, studi niestcjonrne I stopni, semestr I Instytut L-5, Wydził Inżynierii Lądowej, Politechnik Krkowsk Ew Pbisek Adm Wostko Wprowdzenie

Bardziej szczegółowo

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych Temt wykłdu: Mcierz. Wyzncznik mcierzy. Ukłd równń liniowych Kody kolorów: żółty nowe pojęcie pomrńczowy uwg kursyw komentrz * mterił ndobowiązkowy Ann Rjfur, Mtemtyk Zgdnieni. Pojęci. Dziłni n mcierzch.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY. JĘZYK MATEMATYKI oblicz wrtość bezwzględną liczby rzeczywistej stosuje interpretcję geometryczną wrtości bezwzględnej liczby

Bardziej szczegółowo

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P) Kls drug poziom podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych redukuje wyrzy

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne Modelownie i obliczeni techniczne Metody numeryczne w modelowniu: Różniczkownie i cłkownie numeryczne Pochodn unkcji Pochodn unkcji w punkcie jest deiniown jko grnic ilorzu różnicowego (jeżeli istnieje):

Bardziej szczegółowo

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych, Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2b, 2c, 2e zkres podstwowy rok szkolny 2015/2016 1.Sumy lgebriczne N ocenę dopuszczjącą: 1. rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne 2. oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych

Bardziej szczegółowo

MES-1 08 Element 3-węzłowy. Całkowanie numeryczne

MES-1 08 Element 3-węzłowy. Całkowanie numeryczne MES- 8 Element -węzłowy. Cłkownie numeryczne Elementy drugiego rzędu (kwdrtowe) Co nm dje interpolcj kwdrtow liniow kwdrtow Interpolcj kwdrtow pozwl n lepsze odzwierciedlenie nie tylko funkcji, le i jej

Bardziej szczegółowo

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych Temt wykłdu: Mcierz. Wyzncznik mcierzy. Ukłd równń liniowych Kody kolorów: Ŝółty nowe pojęcie pomrńczowy uwg kursyw komentrz * mterił ndobowiązkowy Ann Rjfur, Mtemtyk n kierunku Biologi w SGGW Zgdnieni.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2 zkres podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych

Bardziej szczegółowo

usuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu

usuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z mtemtyki Kls pierwsz zkres podstwowy. LICZBY RZECZYWISTE podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych i złożonych orz przyporządkowuje

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 2015/2016

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 2015/2016 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI DLA KLASY VIII w roku szkolnym 015/016 oprcowł: Dnut Wojcieszek n ocenę dopuszczjącą rysuje wykres funkcji f ( ) i podje jej włsności sprwdz lgebricznie, czy dny punkt

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 5. Typy macierzy, działania na macierzach, macierz układu równań. Podstawowe wiadomości o macierzach

WYKŁAD 5. Typy macierzy, działania na macierzach, macierz układu równań. Podstawowe wiadomości o macierzach Mtemtyk I WYKŁD. ypy mcierzy, dziłni n mcierzch, mcierz ukłdu równń. Podstwowe widomości o mcierzch Ogóln postć ukłdu m równń liniowych lgebricznych z n niewidomymi x x n xn b x x n xn b, niewidome: x,

Bardziej szczegółowo

Metoda sił jest sposobem rozwiązywania układów statycznie niewyznaczalnych, czyli układów o nadliczbowych więzach (zewnętrznych i wewnętrznych).

Metoda sił jest sposobem rozwiązywania układów statycznie niewyznaczalnych, czyli układów o nadliczbowych więzach (zewnętrznych i wewnętrznych). Metod sił jest sposoem rozwiązywni ukłdów sttycznie niewyznczlnych, czyli ukłdów o ndliczowych więzch (zewnętrznych i wewnętrznych). Sprowdz się on do rozwiązni ukłdu sttycznie wyznczlnego (ukłd potwowy

Bardziej szczegółowo

TEORIA PŁYT I POWŁOK (KIRCHHOFFA-LOVE)

TEORIA PŁYT I POWŁOK (KIRCHHOFFA-LOVE) 1. TEORIA PŁYT CIENKOŚCIENNYCH 1 1. 1. TEORIA PŁYT I POWŁOK (KIRCHHOFFA-LOVE) Płyt jest to ukłd ogrniczony dwom płszczyznmi o młej krzywiźnie. Odległość między powierzchnimi ogrniczjącymi tę wysokość płyty

Bardziej szczegółowo

Wektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1

Wektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1 Rchunek mcierzowy Mcierzą A nzywmy funkcję 2-zmiennych, któr prze liczb nturlnych (i,j) gdzie i = 1,2,3,4.,m; j = 1,2,3,4,n przyporządkowuje dokłdnie jeden element ij. 11 21 A = m1 12 22 m2 1n 2n mn Wymirem

Bardziej szczegółowo

Pierwiastek z liczby zespolonej

Pierwiastek z liczby zespolonej Pierwistek z liczby zespolonej Twierdzenie: Istnieje dokłdnie n różnych pierwistków n-tego stopni z kżdej liczby zespolonej różnej od zer, tzn. rozwiązń równni w n z i wszystkie te pierwistki dją się zpisć

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Granice, ciągłość, pochodna funkcji i jej interpretacja geometryczna

Wykład 2. Granice, ciągłość, pochodna funkcji i jej interpretacja geometryczna 1 Wykłd Grnice, ciągłość, pocodn unkcji i jej interpretcj geometryczn.1 Grnic unkcji. Grnic lewostronn i grnic prwostronn unkcji Deinicj.1 Mówimy, że liczb g jest grnicą lewostronną unkcji w punkcie =,

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna i algebra liniowa

Analiza matematyczna i algebra liniowa Anliz mtemtyczn i lgebr liniow Mteriły pomocnicze dl studentów do wykłdów Mcierze liczbowe i wyznczniki. Ukłdy równń liniowych. Mcierze. Wyznczniki. Mcierz odwrotn. Równni mcierzowe. Rząd mcierzy. Ukłdy

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z matematyki FUNKCJE dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą

Wymagania edukacyjne z matematyki FUNKCJE dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Wymgni edukcyjne z mtemtyki Kls IIC. Rok szkolny 013/014 Poziom podstwowy FUNKCJE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje przyporządkowni będące funkcjmi określ funkcję różnymi

Bardziej szczegółowo

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysłw Smorwińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kliszu Wymgni edukcyjne niezbędne do uzyskni poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klsyfikcyjnych z obowiązkowych zjęć

Bardziej szczegółowo

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać: WEKTORY Wśród wielkości fizycznych występujących w fizyce możn wyróżnić sklry i wektory. Aby określić wielkość sklrną, wystrczy podć tylko jedną liczbę. Wielkościmi tkimi są ms, czs, tempertur, objętość

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna v.1.6 egzamin mgr inf niestacj 1. x p. , przy założeniu, że istnieją lim

Analiza matematyczna v.1.6 egzamin mgr inf niestacj 1. x p. , przy założeniu, że istnieją lim Anliz mtemtyczn v..6 egzmin mgr inf niestcj Oznczeni: f, g, h : J R funkcje rzeczywiste określone n J R J przedził, b),, b], [, b), [, b], półprost, b),, b],, ), [, ) lub prost R α, β [min{α, β}, m{α,

Bardziej szczegółowo

Pochodne i całki, macierze i wyznaczniki

Pochodne i całki, macierze i wyznaczniki Cłk oznczon Cłk niewłściw Wzór Tylor Mcierze Pochodne i cłki, mcierze i wyznczniki Stnisłw Jworski Ktedr Ekonometrii i Sttystyki Zkłd Sttystyki Stnisłw Jworski Pochodne i cłki, mcierze i wyznczniki Cłk

Bardziej szczegółowo

Wymagania kl. 2. Uczeń:

Wymagania kl. 2. Uczeń: Wymgni kl. 2 Zkres podstwowy Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni. SUMY ALGEBRAICZNE. Sumy lgebriczne definicj jednominu pojęcie współczynnik jednominu porządkuje jednominy pojęcie sumy lgebricznej

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK CAŁKOWY. Funkcja F jest funkcją pierwotną funkcji f na przedziale I R, jeżeli. F (x) = f (x), dla każdego x I.

RACHUNEK CAŁKOWY. Funkcja F jest funkcją pierwotną funkcji f na przedziale I R, jeżeli. F (x) = f (x), dla każdego x I. RACHUNEK CAŁKOWY Funkcj F jest funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I R, jeżeli F (x) = f (x), dl kżdego x I. Przykłd. Niech f (x) = 2x dl x (, ). Wtedy funkcje F (x) = x 2 + 5, F (x) = x 2 + 5, F (x)

Bardziej szczegółowo

Maciej Grzesiak. Iloczyn skalarny. 1. Iloczyn skalarny wektorów na płaszczyźnie i w przestrzeni. a b = a b cos ϕ. j) (b x. i + b y

Maciej Grzesiak. Iloczyn skalarny. 1. Iloczyn skalarny wektorów na płaszczyźnie i w przestrzeni. a b = a b cos ϕ. j) (b x. i + b y Mciej Grzesik Iloczyn sklrny. Iloczyn sklrny wektorów n płszczyźnie i w przestrzeni Iloczyn sklrny wektorów i b określmy jko b = b cos ϕ. Bezpośrednio z definicji iloczynu sklrnego mmy, że i i = j j =

Bardziej szczegółowo

Prace Koła Matematyków Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (2014)

Prace Koła Matematyków Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (2014) Prce Koł Mt. Uniw. Ped. w Krk. 1 014), 1-5 edgogicznego w Krkowie PKoło Mtemtyków Uniwersytetu Prce Koł Mtemtyków Uniwersytetu Pedgogicznego w Krkowie 014) Bet Gwron 1 Kwdrtury Newton Cotes Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Wyznacznikiem macierzy kwadratowej A stopnia n nazywamy liczbę det A określoną następująco:

Wyznacznikiem macierzy kwadratowej A stopnia n nazywamy liczbę det A określoną następująco: Def.8. Wyzncznikiem mcierzy kwdrtowej stopni n nzywmy liczbę det określoną nstępująco:.det.det dl n n det det n det n, gdzie i j ozncz mcierz, którą otrzymujemy z mcierzy przez skreślenie i- tego wiersz

Bardziej szczegółowo

Oznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające

Oznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające Wymgni edukcyjne z mtemtyki ls 2 b lo Zkres podstwowy Oznczeni: wymgni konieczne; wymgni podstwowe; R wymgni rozszerzjące; D wymgni dopełnijące; W wymgni wykrczjące Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci

Bardziej szczegółowo

[ P ] T PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES. [ u v u v u v ] T. wykład 4. Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia)

[ P ] T PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES. [ u v u v u v ] T. wykład 4. Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia) PODSTAWY I ZASTOSOWANIA INŻYNIERSKIE MES wykład 4 Element trójkątny płaski stan (naprężenia lub odkształcenia) Obszar zdyskretyzowany trójkątami U = [ u v u v u v ] T stopnie swobody elementu P = [ P ]

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia

Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia ln wynikowy kls 2c i 2e - Jolnt jąk Mtemtyk 2. dl liceum ogólnoksztłcącego, liceum profilownego i technikum. sztłcenie ogólne w zkresie podstwowym rok szkolny 2015/2016 Wymgni edukcyjne określjące oceny:

Bardziej szczegółowo

a a a b M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I

a a a b M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I Relcje równowr wnowżności i klsy Definicj: Relcją określoną n zbiorze A nzywmy dowolny test porównwczy pomiędzy uporządkownymi prmi elementów elementów zbioru A. Jeśli pr (, b) œ A ä A spełni ten test,

Bardziej szczegółowo

Wymagania na ocenę dopuszczającą z matematyki klasa II Matematyka - Babiański, Chańko-Nowa Era nr prog. DKOS 4015-99/02

Wymagania na ocenę dopuszczającą z matematyki klasa II Matematyka - Babiański, Chańko-Nowa Era nr prog. DKOS 4015-99/02 Wymgni n ocenę dopuszczjącą z mtemtyki kls II Mtemtyk - Bbiński, Chńko-Now Er nr prog. DKOS 4015-99/02 Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni WIELOMIANY 1. Stopień i współczynniki wielominu 2. Dodwnie

Bardziej szczegółowo

Samouczek Metody Elementów Skończonych dla studentów Budownictwa

Samouczek Metody Elementów Skończonych dla studentów Budownictwa Grzegorz Dzierżnowski Mrt Sitek Smouczek Metody Elementów Skończonych dl studentów Budownictw Część I Sttyk konstrukcji prętowych OFICYNA WYDAWNICZA POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ WARSZAWA 2012 Preskrypt n

Bardziej szczegółowo

1 Definicja całki oznaczonej

1 Definicja całki oznaczonej Definicj cłki oznczonej Niech dn będzie funkcj y = g(x) ciągł w przedzile [, b]. Przedził [, b] podzielimy n n podprzedziłów punktmi = x < x < x

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z matematyki w klasie II poziom rozszerzony

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z matematyki w klasie II poziom rozszerzony Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z mtemtyki w klsie II poziom rozszerzony N ocenę dopuszczjącą, uczeń: rysuje wykres funkcji f ( x) x i podje jej włsności; sprwdz lgebricznie, czy dny punkt nleży

Bardziej szczegółowo

Pierwiastek z liczby zespolonej

Pierwiastek z liczby zespolonej Pierwistek z liczby zespolonej Twierdzenie: Istnieje dokłdnie n różnych pierwistków n-tego stopni z kżdej liczby zespolonej różnej od zer, tzn. rozwiązń równni w n z i wszystkie te pierwistki dją się zpisć

Bardziej szczegółowo

Całkowanie. dx d) x 3 x+ 4 x. + x4 big)dx g) e x 4 3 x +a x b x. dx k) 2x ; x 0. 2x 2 ; x 1. (x 2 +3) 6 j) 6x 2. x 3 +3 dx k) xe x2 dx l) 6 1 x dx

Całkowanie. dx d) x 3 x+ 4 x. + x4 big)dx g) e x 4 3 x +a x b x. dx k) 2x ; x 0. 2x 2 ; x 1. (x 2 +3) 6 j) 6x 2. x 3 +3 dx k) xe x2 dx l) 6 1 x dx Wydził Mtemtyki Stosownej Zestw zdń nr 5 Akdemi Górniczo-Hutnicz w Krkowie WFiIS, informtyk stosown, I rok Elżbiet Admus 3 listopd 6r. Cłk nieoznczon Cłkownie. Podstwowe metody cłkowni Zdnie. Oblicz cłki:

Bardziej szczegółowo

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH Ćwiczenie Grżyn Nowick, Wldemr Nowicki BDNIE RÓWNOWG WSOWO-ZSDOWYC W ROZTWORC ELETROLITÓW MFOTERYCZNYC Zgdnieni: ktywność i współczynnik ktywności skłdnik roztworu. ktywność jonów i ktywność elektrolitu.

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte Rozwiązni mj 2017r. Zdni zmknięte Zd 1. 5 16 5 2 5 2 Zd 2. 5 2 27 2 23 2 2 2 2 Zd 3. 2log 3 2log 5log 3 log 5 log 9 log 25log Zd. 120% 8910 1,2 8910 2,2 8910 $%, 050 Zd 5. Njłtwiej jest zuwżyć że dl 1

Bardziej szczegółowo

Tydzień 1. Linie ugięcia belek cz.1. Zadanie 1. Wyznaczyć linię ugięcia metodą bezpośrednią wykorzystując równanie: EJy = -M g.

Tydzień 1. Linie ugięcia belek cz.1. Zadanie 1. Wyznaczyć linię ugięcia metodą bezpośrednią wykorzystując równanie: EJy = -M g. Studi dzienne, kierunek: Budownictwo, semestr IV Studi inżynierskie i mgisterskie (ilość godz. w2, ćw1, proj1) Wytrzymłość mteriłów. Ćwiczeni udytoryjne. Przykłdow treść ćwiczeń. Tydzień 1. Linie ugięci

Bardziej szczegółowo

Zapis wskaźnikowy i umowa sumacyjna

Zapis wskaźnikowy i umowa sumacyjna Zpis wskźnikow i mow smcjn Pokzć, że e ikm e ikm Pokzć, że e e δ ikm jkm Dn jest mcierzow reprezentcj tensor 7 7 7 ), ), c) 7 7 Podć dziewięć skłdowch d zdefiniownch związkiem: Wrnki nierozdzielności możn

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie zadań z dynamicznego ruchu płaskiego część I 9

Rozwiązywanie zadań z dynamicznego ruchu płaskiego część I 9 ozwiązywnie zdń z dyniczneo ruchu płskieo część I 9 Wprowdzenie ozwiązywnie zdń w oprciu o dyniczne równni ruchu (D pole n uwolnieniu z więzów kżdeo z cił w sposób znny ze sttyki. Wrunki równowi są zbliżone

Bardziej szczegółowo

MATURA 2014 z WSiP. Zasady oceniania zadań

MATURA 2014 z WSiP. Zasady oceniania zadań MATURA z WSiP Mtemtyk Poziom podstwowy Zsdy ocenini zdń Copyright by Wydwnictw Szkolne i Pedgogiczne sp. z o.o., Wrszw Krtotek testu Numer zdni 6 7 8 9 6 7 8 9 Uczeń: Sprwdzn umiejętność (z numerem stndrdu)

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Pojęcie całki niewłaściwej do rachunku prawdopodobieństwa

Wykład 2. Pojęcie całki niewłaściwej do rachunku prawdopodobieństwa Wykłd 2. Pojęcie cłki niewłściwej do rchunku prwdopodobieństw dr Mriusz Grządziel 4 mrc 24 Pole trpezu krzywoliniowego Przypomnienie: figurę ogrniczoną przez: wykres funkcji y = f(x), gdzie f jest funkcją

Bardziej szczegółowo

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać: WEKTORY Wśród wielkości fizycznych występujących w fizyce możn wyróżnić sklry i wektory. Aby określić wielkość sklrną, wystrczy podć tylko jedną liczbę. Wielkościmi tkimi są ms, czs, tempertur, objętość

Bardziej szczegółowo

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Propozycj przedmiotowego systemu ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Proponujemy, by omwijąc dne zgdnienie progrmowe lub rozwiązując zdnie, nuczyciel określł do jkiego zkresu

Bardziej szczegółowo

SZTUCZNA INTELIGENCJA

SZTUCZNA INTELIGENCJA SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 9. ZBIORY ROZMYTE Częstochow 204 Dr hb. inż. Grzegorz Dudek Wydził Elektryczny Politechnik Częstochowsk ZBIORY ROZMYTE Klsyczne pojęcie zbioru związne jest z logiką dwuwrtościową

Bardziej szczegółowo

2. Tensometria mechaniczna

2. Tensometria mechaniczna . Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z matematyki

Wymagania edukacyjne z matematyki Wymgni edukcyjne z mtemtyki LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Kls II Poniżej przedstwiony zostł podził wymgń edukcyjnych n poszczególne oceny. Wiedz i umiejętności konieczne do opnowni (K) to zgdnieni, które są

Bardziej szczegółowo

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Metody Lgrnge i Hmilton w Mechnice Mriusz Przybycień Wydził Fizyki i Informtyki Stosownej Akdemi Górniczo-Hutnicz Wykłd 3 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lgrnge i Hmilton... Wykłd 3 1 / 15 Przestrzeń

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna (część II)

Analiza Matematyczna (część II) Anliz Mtemtyczn (część II) Krzysztof Trts Witold Bołt n podstwie wykłdów dr. Piotr Brtłomiejczyk 25 kwietni 24 roku 1 Rchunek cłkowy jednej zmiennej. 1.1 Cłk nieoznczon. Definicj 1.1.1 (funkcj pierwotn)

Bardziej szczegółowo

VI. Rachunek całkowy. 1. Całka nieoznaczona

VI. Rachunek całkowy. 1. Całka nieoznaczona VI. Rchunek cłkowy. Cłk nieoznczon Niech F : I R i f : I R będą funkcjmi określonymi n pewnym przedzile I R. Definicj. Funkcję F nzywmy funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I, gdy F (x) = f(x) dl x

Bardziej szczegółowo

MATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej

MATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej Dorot Ponczek, Krolin Wej MATeMAtyk 3 inf Przedmiotowy system ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych Zkres podstwowy i rozszerzony Wyróżnione zostły nstępujące wymgni progrmowe: konieczne (K), podstwowe

Bardziej szczegółowo

Materiały diagnostyczne z matematyki poziom podstawowy

Materiały diagnostyczne z matematyki poziom podstawowy Mteriły dignostyczne z mtemtyki poziom podstwowy czerwiec 0 Klucz odpowiedzi do zdń zmkniętych orz schemt ocenini Mteriły dignostyczne przygotowł Agt Siwik we współprcy z nuczycielmi mtemtyki szkół pondgimnzjlnych:

Bardziej szczegółowo

Katalog wymagań programowych na poszczególne stopnie szkolne. Matematyka. Poznać, zrozumieć

Katalog wymagań programowych na poszczególne stopnie szkolne. Matematyka. Poznać, zrozumieć Ktlog wymgń progrmowych n poszczególne stopnie szkolne Mtemtyk. Poznć, zrozumieć Ksztłcenie w zkresie podstwowym. Kls 2 Poniżej podjemy umiejętności, jkie powinien zdobyć uczeń z kżdego dziłu, by uzyskć

Bardziej szczegółowo

4. RACHUNEK WEKTOROWY

4. RACHUNEK WEKTOROWY 4. RACHUNEK WEKTOROWY 4.1. Wektor zczepiony i wektor swoodny Uporządkowną prę punktów (A B) wyznczjącą skierowny odcinek o początku w punkcie A i końcu w punkcie B nzywmy wektorem zczepionym w punkcie

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość materiałów II

Wytrzymałość materiałów II Wytrzymłość mteriłów II kierunek Budownictwo, sem. IV mteriły pomocnicze do ćwiczeń oprcownie: dr inż. Iren Wgner, mgr inż. Jont Bondrczuk-Siwick TREŚĆ WYKŁADU Sprężyste skręcnie prętów pryzmtycznych.

Bardziej szczegółowo

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne 1 Redukcj ukłdów sił dziłjących n bryły sztywne W zdnich tego rozdziłu wykorzystuje się zsdy redukcji ukłdów sił wykłdne w rmch mechniki ogólnej i powtórzone w tomie 1 podręcznik. Zdnie 1 Zredukowć ukłd

Bardziej szczegółowo

PRÓBNA MATURA Z MATEMATYKI Z OPERONEM LISTOPAD ,0. 3x 6 6 3x 6 6,

PRÓBNA MATURA Z MATEMATYKI Z OPERONEM LISTOPAD ,0. 3x 6 6 3x 6 6, Zdnie PRÓBNA MATURA Z MATEMATYKI Z OPERONEM LISTOPAD 04 Zbiorem wszystkich rozwiązń nierówności x 6 6 jest: A, 4 0, B 4,0 C,0 4, D 0,4 Odpowiedź: C Rozwiąznie Sposób I Nierówność A 6 jest równowżn lterntywie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012 mgr Jolnt Chlebd mgr Mri Mślnk mgr Leszek Mślnk mgr inż. Rent itl mgr inż. Henryk Stępniowski Zespół Szkół ondgimnzjlnych Młopolsk Szkoł Gościnności w Myślenicch WYMAGANIA I RYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY ALGEBRY MACIERZY. Operacje na macierzach

PODSTAWY ALGEBRY MACIERZY. Operacje na macierzach PODSTWY LGEBRY MCIERZY WIERSZ i, KOLUMN (j) Mcierz m,n, gdzie m to ilość wierszy, n ilość kolumn i,j element mcierzy z itego wiersz, jtej kolumny Opercje n mcierzch Równość mcierzy m,n = B m,n. def i,j

Bardziej szczegółowo

2. PODSTAWY STATYKI NA PŁASZCZYŹNIE

2. PODSTAWY STATYKI NA PŁASZCZYŹNIE M. DSTY STTYKI N ŁSZZYŹNIE. DSTY STTYKI N ŁSZZYŹNIE.. Zsdy dynmiki Newton Siłą nzywmy wektorową wielkość, któr jest mirą mechnicznego oddziływni n ciło ze strony innych cił. dlszej części ędziemy rozptrywć

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z matematyki Klasa IIB. Rok szkolny 2013/2014 Poziom podstawowy

Wymagania edukacyjne z matematyki Klasa IIB. Rok szkolny 2013/2014 Poziom podstawowy Wymgni edukcyjne z mtemtyki Kls IIB. Rok szkolny 2013/2014 Poziom podstwowy FUNKCJA KWADRATOWA Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: 2 rysuje wykres funkcji f ( ) i podje jej włsności

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BAZ DANYCH Wykład 3 2. Pojęcie Relacyjnej Bazy Danych

PODSTAWY BAZ DANYCH Wykład 3 2. Pojęcie Relacyjnej Bazy Danych PODSTAWY BAZ DANYCH Wykłd 3 2. Pojęcie Relcyjnej Bzy Dnych 2005/2006 Wykłd "Podstwy z dnych" 1 Rozkłdlno dlność schemtów w relcyjnych Przykłd. Relcj EGZ(U), U := { I, N, P, O }, gdzie I 10 10 11 N f f

Bardziej szczegółowo

Całkowanie numeryczne przy użyciu kwadratur

Całkowanie numeryczne przy użyciu kwadratur Cłkownie numeryczne przy użyciu kwdrtur Pln wykłdu: 1. Kwdrtury Newton-Cotes ) wzory: trpezów, prbol etc. b) kwdrtury złożone. Ekstrpolcj ) Ekstrpolcj Richrdson b) Metod Romberg c) Metody dptcyjne 3. Kwdrtury

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość Materiałów I

Wytrzymałość Materiałów I Wytrzymłość Mteriłów I kierunek Budownictwo, sem. III mteriły pomocnicze do ćwiczeń oprcownie: dr hb. inŝ. Mrcin Kmiński TREŚĆ WYKŁADU Ro, podstwowe pojęci i złoŝeni orz zkres wytrzymłości mteriłów. Rozciągnie

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM Kls drug A, B, C, D, E, G, H zkres podstwowy 1. FUNKCJA LINIOWA rozpoznje funkcję liniową n podstwie wzoru lub wykresu rysuje

Bardziej szczegółowo

Część 2 7. METODA MIESZANA 1 7. METODA MIESZANA

Część 2 7. METODA MIESZANA 1 7. METODA MIESZANA Część 2 7. METODA MIESZANA 7. 7. METODA MIESZANA Metod mieszn poleg n jednoczesnym wykorzystniu metody sił i metody przemieszczeń przy rozwiązywniu ukłdów sttycznie niewyznczlnych. Nwiązuje on do twierdzeni

Bardziej szczegółowo

1 klasyfikacja trójkątów twierdzenie o sumie miar kątów w trójkącie

1 klasyfikacja trójkątów twierdzenie o sumie miar kątów w trójkącie Funkcj kwdrtow - powtórzenie z klsy pierwszej (5godzin) PLANIMETRIA Moduł - dził - temt Miry kątów w trójkącie Lp Zkres treści 1 klsyfikcj trójkątów twierdzenie o sumie mir kątów w trójkącie Trójkąty przystjące

Bardziej szczegółowo

Modelowanie 3 D na podstawie fotografii amatorskich

Modelowanie 3 D na podstawie fotografii amatorskich Edwrd Nowk 1, Jonn Nowk Modelownie D n podstwie fotogrfii mtorskich 1. pecyfik fotogrmetrycznego oprcowni zdjęć mtorskich wynik z fktu, że n ogół dysponujemy smymi zdjęcimi - nierzdko są to zdjęci wykonne

Bardziej szczegółowo

Analiza płyt i powłok MES

Analiza płyt i powłok MES Analiza płyt i powłok MES Jerzy Pamin e-mails: JPamin@L5.pk.edu.pl Podziękowania: M. Radwańska, A. Wosatko ANSYS, Inc. http://www.ansys.com Tematyka zajęć Klasyfikacja modeli i elementów skończonych Elementy

Bardziej szczegółowo

Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych oraz schemat oceniania

Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych oraz schemat oceniania Klucz odpowiedzi do zdń zmkniętych orz schemt ocenini sierpień 0 Poziom Podstwowy Schemt ocenini sierpień Poziom podstwowy Klucz punktowni zdń zmkniętych Nr zdni 4 5 6 7 8 9 0 4 5 6 7 8 9 0 4 5 Odpowiedź

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ 2. Figury geometryczne

DZIAŁ 2. Figury geometryczne 1 kl. 6, Scenriusz lekcji Pole powierzchni bryły DZAŁ 2. Figury geometryczne Temt w podręczniku: Pole powierzchni bryły Temt jest przeznczony do relizcji podczs 2 godzin lekcyjnych. Zostł zplnowny jko

Bardziej szczegółowo

Równania różniczkowe cząstkowe - metoda Fouriera. Przykładowe rozwiązania i wskazówki

Równania różniczkowe cząstkowe - metoda Fouriera. Przykładowe rozwiązania i wskazówki INSTYTUT MATEMATYKI POLITECHNIKA KRAKOWSKA Dr Mrgret Wicik e-mi: mwicik@pk.edu.p Równni różniczkowe cząstkowe - metod Fourier. Przykłdowe rozwiązni i wskzówki zd.1. Wyznczyć funkcję opisującą drgni podłużne

Bardziej szczegółowo

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA Mteriły do wykłdu MATEMATYKA DYSKRETNA dl studiów zocznych cz. Progrm wykłdu: KOMBINATORYKA:. Notcj i podstwowe pojęci. Zlicznie funkcji. Permutcje. Podziory zioru. Podziory k-elementowe. Ziory z powtórzenimi

Bardziej szczegółowo

f(x)dx (1.7) b f(x)dx = F (x) = F (b) F (a) (1.2)

f(x)dx (1.7) b f(x)dx = F (x) = F (b) F (a) (1.2) Cłk oznczon Cłkę oznczoną będziemy zpisywli jko f(x)dx (.) z fnkcji f(x), któr jest ogrniczon w przedzile domkniętym [, b]. Jk obliczyć cłkę oznczoną? Obliczmy njpierw cłkę nieoznczoną z fnkcji f(x), co

Bardziej szczegółowo

Notatki do tematu Metody poszukiwania rozwiązań jednokryterialnych problemów decyzyjnych metody dla zagadnień liniowego programowania matematycznego

Notatki do tematu Metody poszukiwania rozwiązań jednokryterialnych problemów decyzyjnych metody dla zagadnień liniowego programowania matematycznego Komputerowe wspomgnie decyzi 008/009 Liniowe zgdnieni decyzyne Nottki do temtu Metody poszukiwni rozwiązń ednokryterilnych problemów decyzynych metody dl zgdnień liniowego progrmowni mtemtycznego Liniowe

Bardziej szczegółowo

III. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej.

III. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej. III. Rchunek cłkowy funkcji jednej zmiennej. 1. Cłki nieoznczone. Niech f : I R, I R - przedził n prostej. Definicj 1.1. (funkcji pierwotnej) Funkcję F nzywmy funkcją pierwotną funkcji f n przedzile I,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE Ib ZAKRES PODSTAWOWY

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE Ib ZAKRES PODSTAWOWY . LICZBY RZECZYWISTE podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych i złożonych orz przyporządkowuje liczbę do odpowiedniego zbioru liczb stosuje cechy podzielności

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile. Kl. I poziom podstawowy

Wymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile. Kl. I poziom podstawowy Wymgni n poszczególne oceny z mtemtyki w Zespole Szkół im. St. Stszic w Pile. LICZBY RZECZYWISTE Kl. I poziom podstwowy podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych

Bardziej szczegółowo

Typ szkoły: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA Rok szkolny 2016/2017 Zawód: FRYZJER, CUKIERNIK, PIEKARZ, SPRZEDAWCA, FOTOGRAF i inne zawody.

Typ szkoły: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA Rok szkolny 2016/2017 Zawód: FRYZJER, CUKIERNIK, PIEKARZ, SPRZEDAWCA, FOTOGRAF i inne zawody. Typ szkoły: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA Rok szkolny 016/017 Zwód: FRYZJER, CUKIERNIK, PIEKARZ, SPRZEDAWCA, FOTOGRAF i inne zwody Przedmiot: MATEMATYKA Kls II (67 godz) Rozdził 1. Funkcj liniow 1. Wzór i

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do PSO z matematyki

Załącznik nr 3 do PSO z matematyki Złącznik nr 3 do PSO z mtemtyki Wymgni n poszczególne oceny szkolne z mtemtyki n poziomie podstwowym Chrkterystyk wymgń n poszczególne oceny: Wymgni n ocenę dopuszczjącą dotyczą zgdnień elementrnych, stnowiących

Bardziej szczegółowo

Układy równań liniowych Macierze rzadkie

Układy równań liniowych Macierze rzadkie wr zesie ń SciLb w obliczenich numerycznych - część Sljd Ukłdy równń liniowych Mcierze rzdkie wr zesie ń SciLb w obliczenich numerycznych - część Sljd Pln zjęć. Zdnie rozwiązni ukłdu równń liniowych..

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne. Całkowanie. Janusz Szwabiński. nm_slides-4.tex Metody numeryczne Janusz Szwabiński 23/10/ :07 p.

Metody numeryczne. Całkowanie. Janusz Szwabiński. nm_slides-4.tex Metody numeryczne Janusz Szwabiński 23/10/ :07 p. Metody numeryczne Cłkownie Jnusz Szwbiński szwbin@ift.uni.wroc.pl nm_slides-4.tex Metody numeryczne Jnusz Szwbiński 23/10/2002 10:07 p.1/69 Cłkownie numeryczne 1. Kilk uwg ogólnych 2. Kwdrtury Newton Cotes

Bardziej szczegółowo

Równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą

Równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą 50 REPETYTORIUM 31 Równni i nierówności kwdrtowe z jedną niewidomą Równnie wielominowe to równość dwóch wyrżeń lgebricznych Kżd liczb, któr po podstwieniu w miejscu niewidomej w równniu o jednej niewidomej

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A2, A3, A4, A6, A7)

EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A2, A3, A4, A6, A7) EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 01/015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A, A, A, A6, A7) GRUDZIEŃ 01 Klucz odpowiedzi do zdń zmkniętych Nr zdni 1 5 Odpowiedź

Bardziej szczegółowo

Elementy aproksymacji i interpolacji funkcji

Elementy aproksymacji i interpolacji funkcji Rozdził 4 Elementy proksymcji i interpolcji funkcji 4.. Uwgiwstępne W tym rozdzile przedstwimy w sposób zwięzły podstwowe pojęci i metody teorii proksymcji i jej szczególnego przypdku, proksymcji interpolcyjnej,

Bardziej szczegółowo

Notatki z Analizy Matematycznej 4. Jacek M. Jędrzejewski

Notatki z Analizy Matematycznej 4. Jacek M. Jędrzejewski Nottki z Anlizy Mtemtycznej 4 Jcek M. Jędrzejewski ROZDZIAŁ 7 Cłk Riemnn 1. Cłk nieoznczon Definicj 7.1. Niech f : (, b) R będzie dowolną funkcją. Jeżeli dl pewnej funkcji F : (, b) R spełnion jest równość

Bardziej szczegółowo

Analiza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Całkowanie numeryczne. Definicje, twierdzenia, algorytmy

Analiza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Całkowanie numeryczne. Definicje, twierdzenia, algorytmy http://wwwiiuniwrocpl/ sle/teching/n-wdrpdf Anliz numeryczn Stnisłw Lewnowicz Styczeń 008 r Cłownie numeryczne Definicje, twierdzeni, lgorytmy 1 Pojęci wstępne Niech IF IF [, b] ozncz zbiór wszystich funcji

Bardziej szczegółowo

Zadania. I. Podzielność liczb całkowitych

Zadania. I. Podzielność liczb całkowitych Zdni I. Podzielność liczb cłkowitych. Pewn liczb sześciocyfrow kończy się cyfrą 5. Jeśli tę cyfrę przestwimy n miejsce pierwsze ze strony lewej to otrzymmy nową liczbę cztery rzy większą od poprzedniej.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II TAK 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie

Bardziej szczegółowo

Sumy algebraiczne i funkcje wymierne

Sumy algebraiczne i funkcje wymierne Sumy lgebriczne i funkcje wymierne Moduł - dził -temt Zkres treści Sumy lgebriczne 1 definicj jednominu, sumy lgebricznej, wyrzów podobnych pojęcie współczynnik jednominu Dodwnie i odejmownie sum lgebricznych

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile. Kl. II poziom podstawowy

Wymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile. Kl. II poziom podstawowy Wymgni n poszczególne oceny z mtemtyki w Zespole Szkół im. St. Stszic w Pile 1. SUMY ALGEBRAICZNE Kl. II poziom podstwowy Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne

Bardziej szczegółowo

Wykład 6 Dyfrakcja Fresnela i Fraunhofera

Wykład 6 Dyfrakcja Fresnela i Fraunhofera Wykłd 6 Dyfrkcj Fresnel i Frunhofer Zjwisko dyfrkcji (ugięci) świtł odkrył Grimldi (XVII w). Poleg ono n uginniu się promieni świetlnych przechodzących w pobliżu przeszkody (np. brzeg szczeliny). Wyjśnienie

Bardziej szczegółowo

cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklarski

cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklarski Wykłd 11: Elektrosttyk cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklrski szkl@gh.edu.pl http://lyer.uci.gh.edu.pl/z.szklrski/ Pole elektryczne przewodnik N powierzchni metlicznej (przewodzącej) cły łdunek gromdzi się n

Bardziej szczegółowo