Nagrzewanie wsadów w piecach pośrednich ( ) t n. 1. Klasyczna metoda obliczania stanów nieustalonych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nagrzewanie wsadów w piecach pośrednich ( ) t n. 1. Klasyczna metoda obliczania stanów nieustalonych"

Transkrypt

1 agrzeanie sadó iecach ośrednich ajczęściej sokaną alikacją elekroermiczną jes nagrzeanie sadó sałch, umieszczonch środoisku gazom, rz doroadzeniu cieła rzez konekcję i radiację. Środoisko ośrednicz cznnie unoszeniu cieła rzejmoanego ze źródła cieła i rzekazanego do sadu. sosunku do romienioania, środoisko gazoe oddzielające źródło cieła od sadu, najczęściej rakoane jes jako diaermiczne, co jes całkoicie słuszne jednie dla różni. ajmniejsze odsęsa od ego założenia sęują dla lenu i azou, kóre rakcznie nie mają zdolności romienioania. Ze zględu na sosoanie iecach elekrcznch regulaoró emeraur, można iecach nierzelooch roadzić rzesrzenn arunek graniczn rzeciego rodzaju rażan sałą arością emeraur amoser grzejnej cons i sałą średnią arością sółcznnika nału cieła do sadu α cons. Po umieszczeniu zimnego sadu o jednorodnej emeraurze < komorze grzejnej, cieło nała do zenęrznej oierzchni sadu. óżnica emeraur nagrzanej ars zenęrznej sadu i zimniejszej od niej ars enęrznej ołuje rzeł cieła głąb sadu rzez rzeodzenie. rezulacie emeraura każdm unkcie sadu zmienia się czasie nagrzeania:,, z, () ( ) agrzeania można uznać za jednorodne jednie rzadku sadó unkoch, lub sadó o nieskończonej arości rzeodności cielnej łaściej. Proces nagrzeania określon jes óczas, gd znana jes osać unkcji (), o kórej decdują: qα () - eonoskie rao nału cieła: ( ) z - Prao Fouriera: q (3) n - Prao Fouriera rażające rędkość zmian emeraur sadu: a (4) Korzsając z raa zachoania energii, srumień cieła nałając do zenęrznej oierzchni sadu musi bć rón srumienioi odłającemu z ej oierzchni głąb sadu (ciągłość srumienia rzełającego rzez oierzchnię): α ( z) (5) n. Klasczna meoda obliczania sanó nieusalonch Teoria odobieńsa daje możliość uroszczenia zależności sadó nagrzeanch ośrednio sosobem konekcjno radiacjnm. a rzkład układ rónań dla ł można rzekszałcać: a (.) α ( z) (.) z iech oznacza charakersczn miar ł ( rzadku nagrzeania dusronnego ), sanoiąc ołoę jej grubości. Dzieląc każde z rónań (.) i (.) kolejno z

2 rzez różnicę ( ) i uzględniając rz m,że cons i ( ), orzmujem: (.3) a a (.4) z z Poższe niki skazują, że zmienne mogą bć zgruoane aki sosób, b uorzł czer liczb zględne, bezmiaroe. rezulacie orzmujem unkcję o mniejszej liczbie zmiennch: α a,, (.5) olę zmiennch rónaniu (.5) odgra liczba Fouriera, liczba Bioa, sółrzędna zględna i emeraura krerialna. - Klasikacja sadó Liczba Bioa różni się od znanej z eorii konekcji liczb ussela jednie znaczeniem rzeodności cielnej łaściej, kóra rzadku Bioa oznacza łasność sadu rakoanego jako obiek sanie sałm. Jeżeli liczbę Bi rzedsaim jako: α Bi (.6) To idzim jej sens izczn jako liczb ujaniającej sosunek ielkości decdującch o rzeodności cielnej oru nału cieła do sadu, oraz oru rzeodzenia cieła e sadzie. Liczba a jes ięc skaźnikiem oisującm rzeł cieła mi doma orami, sęując m. in. rz nagrzeaniu ośrednim konekcjno radiacjnm. sad dzieli się zasadniczo na drobne i masne. Tch znaczeń nie rakujem sensie dosłonm. sad drobne są o sad, kóre nagrzeają się sosób bliski jednorodnemu, obec czego można roces nagrzeania oisać unkcją ( ). e sadach masnch mam odczas nagrzeania ak duże różnice emeraur, że rzeba korzsać unkcję (, ). sad można uznać zdecdoanie za drobn, jeżeli Bi<,5 Jeżeli Bi>,5, enęrznego sadku emeraur ominąć nie można i sad uznajem jako masn. - sad drobn agrzeanie sadu drobnego jes rzadkiem, gd emeraura sadu jes jednorodna każdej chili czasoej. Ilość cieła mieniana międz ooczeniem i sadem czasie d może bć obliczona na odsaie zoru eona:

3 ( ) F dq α zd (.) Ponieaż energia a ooduje odższenie emeraur sadu, słuszna jes ięc zależność: dq mcd (.) a odsaie (.) i (.) mam: d d (.3) gdzie: mc α F z (.4) Po scałkoaniu (.3) mam: / ln ( F ) A (.5) ielkość sałej całkoania określim na odsaie arunku ocząkoego, że chili : ( ) Podsaiając (.6) do (.5) orzmujem osaecznie: e Korzsając z emeraur krerialnej orzmujem: Θ Aln (.6) (.7) Θ e (.8) Jako, że nie określono żadnego kierunku rzełu cieła, zależność (.8) słuszna jes zaróno dla rocesu nagrzeania ( > ), jak i sudzenia ( < ). Zależność ozalająca na określenie czasu nagrzeania sadu drobnego do emeraur nika bezośrednio z (.8): ln( / Θ) (.9) zeczis rzebieg nagrzeania różni się od oisanego unkcją (.9), onieaż ielkość nie jes sała rocesie nagrzeania. Głóną rzczną zmienności jes są zmian sółcznnika α, kórego arość zależ od emeraur sadu, zmieniającej się od emeraur ocząkoej do końcoej k. Posługując się zależnością (.9) należ roadzać średnią arość, dla średniej arości sółcznnika rzejmoania cieła: k śr (.) ln agrzeanie sadu masnego Zaroonoana meoda sanoi uogólnienie odanej ożej eorii nagrzeania jednorodnego sadó drobnch. oziązanie ograniczm do odania sosobu znaczania emeraur oierzchni zenęrznej z i emeraur środka sadu s, orzącego brłę geomercznie regularną. Prz znaczaniu sanu cielnego sadó masnch, oerujem z. rzecięną emeraurą sadu, deinioaną odobnie jak orzednio. Tego rodzaju sosób rażania rzecięnej emeraur sadu możli jes od arunkiem skorgoania zależności (.8), orzez roadzenie do ej zależności sółcznnika korekur k: k k Θ e (.)

4 rz czm: zas nagrzeania sadu masnego do emeraur krerialnej nosi: ln( /Θ) (.) k Θ (.3) - rzecięna emeraura sadu masnego o ułie czasu nagrzeania sółcznnik korekur zależn jes łącznie od liczb Bioa. Zależnie od ej liczb, arości sółcznnika k dla nieskończenie rozciągłej ł zebrano oniższej ablic. Bi,,4,8,,6,,4,8 3, 3,6 4,4 5, k,88,79,7,66,6,57,5,48,46,39,33 Możlie jes rónież znaczenie najiększej emeraur e sadzie: (.4) ajiększą różnicę emeraur rz czm z s można określić dla ł nasęując sosób:. 5 (.5) oznacza różnicę międz emeraurą zenęrznej oierzchni sadu i rzecięną emeraurą sadu. óżnicę ą znacza się sosób oisan oniżej. a odsaie rónania (.3) mam: d z z (.6) d rz czm sała czasoa nagrzeania: mc (.7) α Ponieaż sęująca rónaniu (.6) ochodna rzecięnej emeraur sadu zględem czasu nosi (jak nika z (.)): F z k ( ) e d k d (.8) ięc o odsaieniu ej arości do (.6) mam: z k ( ) e k (.9) obec ego, do znaczenia emeraur oierzchni zenęrznej sadu masnego można osłużć się zależnością: Odejmując od z Pamięając, że: z k ( ) e rzecięną emeraurę sadu ( ) e orzmujem zależność na szukaną różnicę emeraur: k (.) k orzmam: k ( k)( ) e (.) k ( ) e (.)

5 ( k)( ) (.3) Maksmalna różnica emeraur dla ł może zosać znaczona na odsaie (.3) i (.5). Korzsając na rzkład z (.3), (.5) i (.), można obliczć najniższą emeraurę sadu masnego: s z (.4) Średnia arość sółcznnika rzejmoania cieła obliczana jes jak orzednio, na odsaie średniej zenęrznej różnic emeraur: ( z) (.5) śr ln Model Beukena Innm sosobem obliczania sanó nieusalonch jes analogó do smulacji zjaisk cielnch układach órnch. niniejszm rozdziale kazano możliość sosoania analogó oarch na elemenach dskrench do smulacji ól emeraur sanach sacjonarnch i niesacjonarnch. Modeloanie usalonch ól emeraur na analogu u siaka rezsoró Zasada sosoania analogó osaci siaki rezsoró do smulacji zjaisk cielnch sanach usalonch kazana zosała na rosm rzkładzie dumiaroego ola odzielonego siaką dskrezującą na jednakoe rosoką o bokach i (rs. 3.). 3 4 s. 3.. iaka rosokąna dskrezująca łaskie ole emeraur. Dla ęzła oznaczonego numerem, rónanie różniczkoe Lalace'a rzjmuje nasęującą osać: (3.) Prz oznaczeniach z rs. 3., rónanie oższe rzedsaić można osaci różnicoej:

6 ( ) ( ) ( ) ( ) 4 3 (3.) ónanie (3.) ma analogiczną osać, jak rónanie nikające z zasosoania ierszego raa Kirchoa do siaki rezsoró: (3.3) ónania (3.) i (3.3) będą analogiczne, jeśli emeraur ęzłach siaki dskrezującej ole emeraur będą roorcjonalne do oencjałó elekrcznch odoiednich ęzłach siaki rezsoró, oraz oor cielne będą roorcjonalne do odoiednich ooró elekrcznch (3.4) (3.5) (3.6) ielkość uża e zorze (3.4) jes z. skalą emeraur, deinioaną jako sosunek emeraur do odoiadającego jej oencjału elekrcznego. sółcznnik skali emeraur bardzo częso rzjmoan jes jako rón do oęgi całkoiej, co ozala na szbkie rzeliczanie oencjałó ęzłach siaki na emeraur modeloanego ola. Analogicznie, ielkość uża zależnościach (3.5) i (3.6), jes skalą ooru, deinioaną ogólnm rzadku jako: γ γ γ l l l F l F z z e : (3.7) Prz czm ielkość jes skalą miaró linioch. arości rezsancji oornikó modelującch ole emeraur dla siaki jak na rs. 3., dobrać można na odsaie oniższch zależności: (3.8) (3.9) ozaran jes rzadek siaki dumiaroej. Przjęo, iż oor cielne (i odoiadające im rezsancje) są różne osi oziomej i ionoej.

7 arość jes charakersczna dla każdej siaki. zagadnieniach rakcznch bardzo chęnie korzsa się z ej ielkości, onieaż orzez jej odoiedni dobór, można bardzo łao zesaić model i konać dokładne omiar. Modeloanie nieusalonch ól emeraur na analogu u siaka Możliość korzsania analogii ermokineczno elekrcznej do modeloania nieusalonch ól emeraur o raz iersz doiedziona zosała rzez. L. Beukena roku 934. Isoą omsłu Beukena bło zasąienie linii długiej łańcuchem czórnikó u T, składającm się z biernch elemenó. Dzięki odoiedniemu doboroi arameró elekrcznch układu, możlie sało się soolnienie rzebiegó, umożliiające ich obserację za omocą rzrządó skazókoch. Klasczn model Beukena, oraz inne modele bierne, osałe niku rozszerzania jego koncecji, oierają się na założeniu nieskończenie dużej szbkości roagacji zaburzenia cielnego, a ięc i elekrcznego. Dla akiego rzadku, rónanie Fouriera oisujące nieusalone ole emeraur ośrodkach jednorodnch i izorooch rz jednokierunkom rzełie cieła, bez enęrznch źródeł cieła, ujęe jes zorem (3.). a grad ielkość a jes duzjnością cielną ośrodka, kórm rozrzesrzenia się zaburzenie cielne: a (3.) (3.) c ρ Możliość analogoego modeloania rónania nieusalonego ola emeraur kazana zosała dla rosego rzadku jednomiaroego rzeodzenia cieła. rzadku zasosoania do roziązania rónania (3.) meod u nieciągła rzesrzeń ciągł czas, orzmuje się dla układu jednomiaroego: Gdzie: ( ) c d ρ ( ) c ( i i) ( i i) (3.) d ρ jes ojemnością cielną, a - oorem cielnm elemenu ola emeraur o długości i jednoskom rzekroju. Dla klascznego modelu Beukena (rs. 3.), rónanie nikające z zasosoania rónania Kirchoa do ęzła i siaki, rzjmuje osać określoną rónaniem (3.3).

8 i- i i s. 3.. Klasczn model Beukena e d d i e i i i i (3.3) Porónując zależności (3.) i (3.3), można łao zauażć, iż rzejście międz ielkościami cielnmi i elekrcznmi maga orócz cześniej oznanch skal (emeraur i ooru), zdeinioania dodakoch sółcznnikó skali ojemności ( c ) i czasu ( ): c (3.4) e c (3.5) e Po zasąieniu ielkości cielnch, analogicznmi ielkościami elekrcznmi rónaniu (3.), orzmuje się: d i i c i i e de aro zauażć, iż zależności (3.3) i (3.6) będą idenczne, jeżeli sółcznniki skali sełniał będą zależność: i (3.6) c (3.7) Z oższego zoru nika, że zakładając skalę czasu, jednocześnie usala się ielkość ilocznu e. Z kolei bór rezsoró i kondensaoró maga częso uzględnienia ench ograniczeń nikającch ze sandarzacji elemenó chodzącch skład modelu. Dla ogólnego rzadku, kórm arości ooró i ojemności cielnch znaczane są na odsaie zależności (3.8) i (3.9), zór (3.7) może zosać rozinię do osaci ujęej rónaniem (3.). (3.8) F mc ρ c Fρ c (3.9)

9 arunki brzegoe c (3.) e a e oziązanie rónania rzeodzenia cieła (3.) maga zasze odania arunkó ocząkoch i brzegoch. sanach cielnie nieusalonch, arunki ocząkoe określane są jako ole emeraur chili czasoej. Bardzo częso arunek ocząko rzjmoan jes jako jednorodne ole emeraur. Model Beukena ozala na realizację arunkó brzegoch doolnego u, z mieszanmi łącznie. arunek brzego ierszego rodzaju realizoan jes rzez doroadzenie do granicznch ęzłó modelu, oencjału rzjęej skali emeraur /. Prz analizie sanó niesacjonarnch, możlia jes smulacja zmiennch czasie emeraur na brzegu analizoanego obszaru, orzez doroadzenie do ęzłó granicznch, zmiennego czasie oencjału. ealizacja arunku brzegoego drugiego rodzaju olega na doroadzeniu do ęzłó granicznch rądu o arości odoiadającej srumienioi cielnemu rzełającemu rzez brzeg analizoanego obszaru: I P / (3.) ielkość P jes skalą moc, sełniającą oniższą zależność: P P / (3.) arunek brzego rzeciego rodzaju olega na łączeniu międz źródło naięcia o oencjale / a ęzeł graniczn, rezsancji obliczonej edług zależności: o o b b αf b (3.3) Oór b jes z. oorem rzejmoania cieła. sółcznnik α jes z. sółcznnikiem rzejmoania cieła enęrzne źródła cieła mogą bć modeloane orzez doroadzenie do odoiednich ęzłó sieci rądó odoiadającch mocom źródeł cieła. anoisko laboraorjne

10 gląd użanego ćiczeniu analizaora rzedsaiono na rs Urządzenie ozala na modeloanie jednomiaroch układó ermokinecznch sanach cielnie usalonch i nieusalonch s gląd sanoiska laboraorjnego - Zesół czórnikó ; - Zesół zasilacz; 3- Moduł omiaro; 4- Moduł serując; 5- onda omiaroa; 6- Mulimer Zasadniczą część modelu sanoią czórniki ( na rs. 3.3), umożliiające odzoroanie arameró cielnch analizoanego układu. anoisko składa się z 4 idencznch czórnikó, o schemacie rzedsaionm na rs Każd z czórnikó ma rezsancję nasaianą zakresie od do. kω z rozdzielczością. k Ω, oraz ojemność reguloaną zakresie. µ F z rozdzielczością. µ F. Model budoan jes orzez łączenie oszczególnch elemenó siaki dskrezacjnej za omocą zenęrznch rzeodó.

11 P P s chema ojednczego czórnika laboraorjnm analizaorze rzebiegó cielnch. Prz omoc cenralnego seroania rzekaźnikami konrakonomi ( P na rs. 3.4), isnieje możliość rónoczesnego rozładoania ojemności modelu (rzcisk ozładoanie zlokalizoan module serującm okazanm na rs ozład. Zamr. Praca ieć s Podsaoe rzciski modułu serującego. Użcie rzcisku Zamrożenie ( P na rs. 3.5) ooduje rozłączenie szskich ojemności modelu. sanie zamrożenia możlie jes dokonanie omiaró oencjałó oszczególnch ęzłach modelu, skorgoanie arości rezsoró (rz analizie nielinioej), ec. Analizaor umożliia rzeroadzenie smulacji rozmaich układó ermokinecznch. Możlie jes zadaanie doolnch arunkó brzegoch za omocą enęrznch lub zenęrznch źródeł naięcia lub rądu. Zasilacze ozalają dodakoo na odzoroanie enęrznch źródeł cieła, orzez roadzenie rądó do ęzłó sieci rerezenującch źródłoe elemen różnicoe. Zaleca się sosoanie zenęrznch zasilacz naięcioo rądoch ze zględu na lesze aramer rac ch zesołó, oraz możliość bardzo reczjnej nasa naięcia i rądu. Prz zadaaniu arunkó brzegoch ierszego i rzeciego rodzaju, nie należ rzekraczać naięcia. Prz korzsaniu z zasilacz rądoch, nie należ rzekraczać granicznej arości rądu ma. Badania konanie ćiczenia olega na smulacji układu ermokinecznego o aramerach zadanch rzez roadzącego. niniejszm rozdziale omóiono ea rac sólne dla szskich modeli. Przed rzsąieniem do konania części omiaroej, należ obliczć aramer elekrczne modelu. m celu najłaiej osęoać edług oniższej insrukcji.

12 ierszm kroku należ rzjąć skalę emeraur, oierając się na założeniu, iż korzsuje się górn zakres naięcio analizaora, kór danm rzadku nosi : (3.4) Jednocześnie należ rzjąć skalę czasu, określającą ile raz rzebiegi elekrczne będą soolnione (lub rzsieszone) sosunku do rzebiegó cielnch (3.5) a odsaie zależności (3.) naisać można, że e a [ Ω F ] (3.5) Gdzie a jes duzjnością cielną określoną na odsaie zależności (3.), a - miarem charakerscznm. Znając iloczn e (3.), znaczć można skalę ojemności i skalę ooru. celu znaczenia skali ojemności, należ obliczć ojemność cielną układu ermokinecznego na odsaie zależności (3.9). ależ rzjąć ilość czórnikó układu ( czórnikó), oraz założć ojemność elekrczną ojednczego czórnika (n. X F µ ). Znając ojemność cielną ojednczego czórnika, należ znaczć ojemność e X µ F. elekrczną całego układu: [ ] znaczenie ielkości oisanch orzednich unkach jes rónoażne z s rzjęciem skali ojemności: c 6 KF e ależ amięać, iż sełniona musi bć róność (3.), ięc skalę ooru znacza się jako: Oór cieln ojednczego elemenu ars odzielonej na części znacza się na odsaie zależności 3 F ezsancja jednego czórnika dla akiego rzadku nosi analogiczn sosób (z zachoaniem skali ooru) oblicza się oor rzejmoania cieła (dla arunkó brzegoch rzeciego rodzaju), oraz arości rezsancji, kóre ozażania doczą modeli zbudoanch z jednego maeriału. rzadku modeli składającch się z ielu ars, należ znaczć ojemność cielną i elekrczną dla jednej ars, a nasęnie odoiednie arości ars kolejnch znaczać z zachoaniem obliczonch skal. 3 Dla rónoległoboku

13 odoiadają m oorom. umerczna meoda różnic skończonch. Meod numerczne nie będą rezenoane niniejszej insrukcji. celach orónaczch, rozarzona zosanie meoda różnic skończonch olegająca na zasąieniu ogólnego rónania rzeodzenia cieła (4), układem rónań różnicoch. analizoanm rzadku nagrzeania sadu, rónanie o może zosać sroadzone do osaci jednomiaroej. Można je odzielić łaszczznami rosoadłmi do kierunku rzeodzenia cieła. Zasada orzenia modelu numercznego jes analogiczna jak rz modelu beukena. Możem ięc naisać dla i-ego elemenu i branego kroku czasoego: i, i, (3/6) i, i, i, i, i, i, ( ) i, Po odsaieniu oższch zależności do rónania (4) orzmujem: i, i, (3.7) i, i, a (,,, ) i i i (3.8) ie chodząc szczegół, oższa zależność ozala na uroszczone roziązanie rónania (4). Zależność a jes uroszczona rzez ominięcie ższch członó szeregu Talora ( ochodna emeraur o czasie ). Jes o meoda z krokiem rzód. a odsaie znanch emeraur z orzedniego kroku czasoego określam emeraurę i,. A co z arunkami brzegomi? celu ich uzględnienia, oór rzejmoania cieła / α zasęuje się akim samm oorem rzeodzenia cieła rzez arsę ciała o grubości / α. obliżu brzegu ciała orz się arsę o grubości / i rónanie rzeodzenia rzjmuje osać: F, F, a o, F, F,, (3.9) / / α ónania 3.8 i 3.9 bardzo łao zaimlemenoać na rzkład mah cad. Generalnie rocedura osęoania jes nasęująca: - dobrać odział różnico ciała ( na odcinki d ); - założć emeraur ocząkoe - założć arunki brzegoe - założć długość kroku czasoego i ilość ieracji - roziązać. ZADAIA: Poniższe zadania roziązać rz korzsaniu nasęującch meod: - meoda klasczna ( korzsając z krerió odobieńsa ) - meoda analogoa ( model beukena ) - meoda numerczna. niki orónać. Obliczć odchłki omiędz nikami. Ocenić dokładność i rzdaność oznanch meod.

14 ZAD Arkusz blach o grubości 5 mm o emeraurze ocząkoej, kórego masa łaścia nosi 785kg/m^3, cieło łaście.5 kj/kgk i rzeodności cielnej łaściej 4 /mk ma bć nagrzan do emeraur 9 elekrcznm iecu komorom 95. Prz założeniu obusronnego nału cieła ala8, obliczć czas nagrzeania blach ch arunkach. ZAD znaczć san ermiczn nagrzanego sadu i jednoskoą moc użeczną orzebną do nagrzania od º do º sadu osaci kęsó saloch o rzekroju orzecznm 66 cm, o rzeodności cielnej łaściej 36 /mk, ciele łaścim,6kj/kgk i masie łaściej 785 kg/m^3. mienione kęs ułożono bezośrednio na sodzie elekrcznego ieca o emeraurze 5º. Zakładam, że o sunięciu zimnego sadu, sółcznnik nału cieła z komor grzejnej ieca nosi średnio 45 /(m^k).

1.11. RÓWNANIE RÓŻNICZKOWE OSI UGIĘTEJ

1.11. RÓWNANIE RÓŻNICZKOWE OSI UGIĘTEJ .. RÓWNANIE RÓŻNICZKOWE OSI UGIĘTEJ od płem obciążenia prostolinioa oś podłużna belki staje się krzolinioa. Zakrzioną oś belki nazam linią ugięcia (osią ugiętą), przemieszczenie pionoe ( x) tej osi nazam

Bardziej szczegółowo

4.3. Obliczanie przewodów grzejnych metodą elementu wzorcowego (idealnego)

4.3. Obliczanie przewodów grzejnych metodą elementu wzorcowego (idealnego) .3. Obliczanie rzeodó grzejnych metodą elementu zorcoego (idealnego) Wzorcoy element grzejny jest umieszczony iecu o doskonałej izolacji cielnej i stanoi ciągłą oierzchnię otaczającą ad (rys..3). Rys..3.

Bardziej szczegółowo

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM PRECYZYJNEGO POZYCJONOWANIA SATELITARNEGO ASG-EUPOS

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM PRECYZYJNEGO POZYCJONOWANIA SATELITARNEGO ASG-EUPOS GŁÓWN URĄD GEODEJI I KRTOGRFII DEPRTMENT GEODEJI KRTOGRFII I SSTEMÓW INFORMCJI GEOGRFICNEJ WIELOFUNKCJN SSTEM PRECJNEGO POCJONOWNI STELITRNEGO SG-EUPOS PRELICENI I TRNSFORMCJE WSPÓŁRĘDNCH Oracoał: Leszek

Bardziej szczegółowo

Dyskretny proces Markowa

Dyskretny proces Markowa Procesy sochasyczne WYKŁAD 4 Dyskreny roces Markowa Rozarujemy roces sochasyczny X, w kórym aramer jes ciągły zwykle. Będziemy zakładać, że zbiór sanów jes co najwyżej rzeliczalny. Proces X, jes rocesem

Bardziej szczegółowo

Niezawodność elementu nienaprawialnego. nienaprawialnego. 1. Model niezawodnościowy elementu. 1. Model niezawodnościowy elementu

Niezawodność elementu nienaprawialnego. nienaprawialnego. 1. Model niezawodnościowy elementu. 1. Model niezawodnościowy elementu Niezawodność elemenu nienarawialnego. Model niezawodnościowy elemenu nienarawialnego. Niekóre rozkłady zmiennych losowych sosowane w oisie niezawodności elemenów 3. Funkcyjne i liczbowe charakerysyki niezawodności

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej. Pomiar wilgotności powietrza

Laboratorium Fizykochemiczne podstawy inżynierii procesowej. Pomiar wilgotności powietrza Zakład Inżynierii Biorocesoej i Biomedycznej Politechniki Wrocłaskiej Laboratorium Fizykochemiczne odstay inżynierii rocesoej Pomiar ilgotności oietrza Wrocła 2016 Dr inż. Michał Araszkieicz 1 Wstę 1.

Bardziej szczegółowo

Własności koligatywne

Własności koligatywne Własności koligatyne Własnościami koligatynymi nazyamy łasności roztorach rozcieńczonych zależne yłącznie od liczby cząsteczek (a naet szerzej indyiduó chemicznych) substancji rozuszczonej a nie od ich

Bardziej szczegółowo

Krzywe na płaszczyźnie.

Krzywe na płaszczyźnie. Krzwe na płaszczźnie. Współrzędne paramerczne i biegunowe. Współrzędne biegunowe. Dan jes punk O, zwan biegunem, kór sanowi począek półprosej, zwanej półosią. Dowoln punk P na płaszczźnie można opisać

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI DLA KL.III

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI DLA KL.III WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI DLA KL.III 1.Metody oceny osiągnięć ucznia Kontroloanie i ocenianie osiągnięć ucznia odgrya szczególną rolę rocesie dydaktycznym. Dokonując oceny osiągnięć ucznia nauczyciel

Bardziej szczegółowo

PŁYTY WIELOKIERUNKOWO ZBROJONE

PŁYTY WIELOKIERUNKOWO ZBROJONE W. Bierut: Płt wielokierunkowo zginane 1 PŁYTY WIELOKIERUNKOWO ZBROJONE Prz obliczaniu łt rostokątnch, którch boki na kierunkach l i l znacznie różnią się długością rzjęto, że racują one tlko w jednm kierunku

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DYNAMIKI ZJAWISK SZEREG CZASOWY

ANALIZA DYNAMIKI ZJAWISK SZEREG CZASOWY D. Miszczńska, M.Miszczński, Maeriał do wkładu 5 ze Saski, 29/ [] ANALZA DYNAMK ZJAWSK. szereg czasow, chronologiczn (momenów, okresów) 2. średni oziom zjawiska w czasie (średnia armeczna, średnia chronologiczna)

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KINEMATYKI DOCIERAREK TARCZOWYCH 1. WSTĘP

ANALIZA KINEMATYKI DOCIERAREK TARCZOWYCH 1. WSTĘP InŜynieria Maszyn, R. 18, z. 2, 2013 docierarka arczoa, oierzchnia łaska, kinemayka Adam BARYLSKI 1 ANALIZA KINEMATYKI DOCIERAREK TARCZOWYCH Przedsaiono analizę kinemayki docierania oierzchni łaskich.

Bardziej szczegółowo

A - przepływ laminarny, B - przepływ burzliwy.

A - przepływ laminarny, B - przepływ burzliwy. PRZEPŁYW CZYNNIK ŚCIŚLIWEGO. Definicje odstaoe Rys... Profile rędkości rurze. - rzeły laminarny, B - rzeły burzliy. Liczba Reynoldsa Re D [m/s] średnia rędkość kanale D [m] średnica enętrzna kanału ν [m

Bardziej szczegółowo

Przestrzenie liniowe w zadaniach

Przestrzenie liniowe w zadaniach Przestrzenie linioe zadaniach Zadanie 1. Cz ektor [3, 4, 4 jest kombinacja linioa ektoró [1, 1, 1, [1, 0, 1, [1, 3, 5 przestrzeni R 3? Roziazanie. Szukam x,, z R takich, że [3, 4, 4 x [1, 1, 1 + [1, 0,

Bardziej szczegółowo

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie

Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje Ciepło, pojemność cieplna sens i obliczanie Praca sens i obliczanie Pierwsza zasada termodynamiki 2.2.1. Doświadczenie Joule a i jego konsekwencje 2.2.2. ieło, ojemność cielna sens i obliczanie 2.2.3. Praca sens i obliczanie 2.2.4. Energia wewnętrzna oraz entalia 2.2.5.

Bardziej szczegółowo

Zginanie ze ściskaniem

Zginanie ze ściskaniem Zginanie ze ściskaniem sformułoanie probemu przkład roziązań przkład obiczenioe Sformułoanie probemu W probemach tego tpu nie można stosoać zasad zesztnienia - konstrukcję naeż rozpatrać konfiguracji odkształconej

Bardziej szczegółowo

oznacza przyrost argumentu (zmiennej niezależnej) x 3A82 (Definicja). Granicę (właściwą) ilorazu różnicowego funkcji f w punkcie x x x e x lim x lim

oznacza przyrost argumentu (zmiennej niezależnej) x 3A82 (Definicja). Granicę (właściwą) ilorazu różnicowego funkcji f w punkcie x x x e x lim x lim WYKŁAD 9 34 Pochodna nkcji w pnkcie Inerpreacja geomerczna pochodnej Własności pochodnch Twierdzenia Rolle a Lagrange a Cach ego Regla de lhôspiala Niech ( ) O( ) będzie nkcją określoną w pewnm ooczeni

Bardziej szczegółowo

ALTERNATYWNE ĆWICZENIA LABORATORYJNE TECHNOLOGIA WSTRZELIWANIA DWUWARSTWOWYCH FORM I RDZENI

ALTERNATYWNE ĆWICZENIA LABORATORYJNE TECHNOLOGIA WSTRZELIWANIA DWUWARSTWOWYCH FORM I RDZENI 1 ALTERNATYWNE ĆWICZENIA LABORATORYJNE TECHNOLOGIA WSTRZELIWANIA DWUWARSTWOWYCH FORM I RDZENI Józef DAŃKO 1. Wstę W rocesie zagęszczania masy metodami dmuchoymi obseruje się charakterystyczne ziększenie

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Stateczność prętów. Wyboczenie sprężyste

Wykład 9. Stateczność prętów. Wyboczenie sprężyste Wykład 9. Stateczność prętó. Wyoczenie sprężyste 1. Siła ytyczna pręta podpartego soodnie Dla pręta jak na rysunku 9.1 eźmiemy pod uagę możliość ygięcia się pręta z osi podczas ściskania. jest modułem

Bardziej szczegółowo

Wygładzanie metodą średnich ruchomych w procesach stałych

Wygładzanie metodą średnich ruchomych w procesach stałych Wgładzanie meodą średnich ruchomch w procesach sałch Cel ćwiczenia. Przgoowanie procedur Średniej Ruchomej (dla ruchomego okna danch); 2. apisanie procedur do obliczenia sandardowego błędu esmacji;. Wizualizacja

Bardziej szczegółowo

1. Model procesu krzepnięcia odlewu w formie metalowej. Przyjęty model badanego procesu wymiany ciepła składa się z następujących założeń

1. Model procesu krzepnięcia odlewu w formie metalowej. Przyjęty model badanego procesu wymiany ciepła składa się z następujących założeń ROK 4 Krzenięcie i zasilanie odlewów Wersja 9 Ćwicz. laboratoryjne nr 4-04-09/.05.009 BADANIE PROCESU KRZEPNIĘCIA ODLEWU W KOKILI GRUBOŚCIENNEJ PRZY MAŁEJ INTENSYWNOŚCI STYGNIĘCIA. Model rocesu krzenięcia

Bardziej szczegółowo

Metodyka obliczenia natężenia przepływu za pomocą anemometru skrzydełkowego.

Metodyka obliczenia natężenia przepływu za pomocą anemometru skrzydełkowego. ZAŁĄCZNIK Metoyka obliczenia natężenia rzełyu za omocą anemometru skrzyełkoego. Prękość oietrza osi symetrii kanału oblicza się ze zoru: S max τ gzie: S roga rzebyta rzez gaz ciągu czasu trania omiaru

Bardziej szczegółowo

(1.1) (1.2) (1.3) (1.4) (1.5) (1.6) Przy opisie zjawisk złożonych wartości wszystkich stałych podobieństwa nie mogą być przyjmowane dowolnie.

(1.1) (1.2) (1.3) (1.4) (1.5) (1.6) Przy opisie zjawisk złożonych wartości wszystkich stałych podobieństwa nie mogą być przyjmowane dowolnie. 1. Teoria podobieństa Figury podobne geometrycznie mają odpoiadające sobie kąty róne, a odpoiadające sobie boki są proporcjonane 1 n (1.1) 1 n Zjaiska fizyczne mogą być podobne pod arunkiem, że zachodzą

Bardziej szczegółowo

geometria budynku podłoga na gruncie

geometria budynku podłoga na gruncie geomeria budynku podłoga na gruncie Karolina Kurz dr inż., arch. ZACHODNIOPOMORSKI NIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ BDOWNICTWA I ARCHITEKTRY KATEDRA DRÓG, MOSTÓW I MATERIAŁÓW BDOWLANYCH 1

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe pojęcia ekonometrii

1. Podstawowe pojęcia ekonometrii Tadeusz W.Boł, Wkład z ekonomerii. Podsawowe ojęcia ekonomerii.. Ekonomeria jako nauka Ekonomeria jes dscliną ekonomiczną, kóra zajmuje się nadawaniem emircznej reści ariorcznm rawom ekonomii. Zajmuje

Bardziej szczegółowo

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech

Temperatura i ciepło E=E K +E P +U. Q=c m T=c m(t K -T P ) Q=c przem m. Fizyka 1 Wróbel Wojciech emeratura i cieło E=E K +E P +U Energia wewnętrzna [J] - ieło jest energią rzekazywaną między układem a jego otoczeniem na skutek istniejącej między nimi różnicy temeratur na sosób cielny rzez chaotyczne

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład nr 30 Podstawy gazodynamiki II. Prostopadłe fale uderzeniowe

J. Szantyr - Wykład nr 30 Podstawy gazodynamiki II. Prostopadłe fale uderzeniowe Proagacja zaburzeń o skończonej (dużej) amlitudzie. W takim rzyadku nie jest możliwa linearyzacja równań zachowania. Rozwiązanie ich w ostaci nieliniowej jest skomlikowane i rowadzi do nastęujących zależności

Bardziej szczegółowo

Przykład 7.2. Belka złożona. Obciążenie poprzeczne rozłożone, trapezowe.

Przykład 7.2. Belka złożona. Obciążenie poprzeczne rozłożone, trapezowe. rzkład 7.. Beka złożona. Obciążenie orzeczne rozłożone, traezowe. a oniższej beki zaisać funkcje sił rzekrojowch i sorządzić ich wkres. α Rozwiązanie Oznaczam unkt charakterstczne, składowe reakcji i rzjmujem

Bardziej szczegółowo

Mierniki cyfrowe. Mierniki, których wskazania są dyskretną funkcją wartości wielkości mierzonej. Realizowane głównie jako multimetry Zaciski pomiarowe

Mierniki cyfrowe. Mierniki, których wskazania są dyskretną funkcją wartości wielkości mierzonej. Realizowane głównie jako multimetry Zaciski pomiarowe Przearzanie C/C Przearzanie cyfroo-cyfroe (C/C) realizoane jes poprzez układy cyfroe (od elemenarnych po mikroprocesoroe), kóre operują sygnałami cyfroymi zaróno na ejściu jak i na yjściu. Sygnały cyfroe

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie i symulacje

Prognozowanie i symulacje Prognozowanie i smulacje Lepiej znać prawdę niedokładnie, niż dokładnie się mlić. J. M. Kenes dr Iwona Kowalska ikowalska@wz.uw.edu.pl Prognozowanie meod naiwne i średnie ruchome Meod naiwne poziom bez

Bardziej szczegółowo

LOKALNA ANALIZA CZĘSTOTLIWOŚCIOWA SYGNAŁÓW. 1. Definicja 2. Okna 3. Transformacja Gabora. Spis treści

LOKALNA ANALIZA CZĘSTOTLIWOŚCIOWA SYGNAŁÓW. 1. Definicja 2. Okna 3. Transformacja Gabora. Spis treści LOKALNA ANALIZA CZĘSOLIWOŚCIOWA SYGNAŁÓW. Deinicja. Okna 3. ransormacja Gabora Spis reści Analiza czasoo-częsoliościoa sygnału moy Ampliuda.. andrzej 35_m.av -. 3 4 5 6 7 8 9 D 4. 3.5 D 3. DW D3 D4.5..5

Bardziej szczegółowo

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 :

Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność pracy i ciepła. Rozważmy proces adiabatyczny sprężania gazu od V 1 do V 2 : I zasada termodynamiki. Jest to zasada zachowania energii w termodynamice - równoważność racy i cieła. ozważmy roces adiabatyczny srężania gazu od do : dw, ad - wykonanie racy owoduje rzyrost energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 4 SPRAWDZANIE PRAWA PROMIENIOWANIA STEFANA-BOLTZMANNA

LABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 4 SPRAWDZANIE PRAWA PROMIENIOWANIA STEFANA-BOLTZMANNA Ćwiczenie 6: Srawdzanie rawa Sefana Bolzmanna Projek Plan rozwoju Poliechniki Częsochowskiej wsółfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projeku: POKL11--59/8

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III

TERMODYNAMIKA. Przedstaw cykl przemian na wykresie poniższym w układach współrzędnych przedstawionych poniżej III Włodzimierz Wolczyński 44 POWÓRKA 6 ERMODYNAMKA Zadanie 1 Przedstaw cykl rzemian na wykresie oniższym w układach wsółrzędnych rzedstawionych oniżej Uzuełnij tabelkę wisując nazwę rzemian i symbole: >0,

Bardziej szczegółowo

Adam Bodnar: Wytrzymałość Materiałów. Stateczność osiowo ściskanych prętów prostych

Adam Bodnar: Wytrzymałość Materiałów. Stateczność osiowo ściskanych prętów prostych Adam Bodnar: Wtrzmałość Materiałó. Stateczność osioo ściskanch prętó prostch 7. STATCNOŚĆ OSIOWO ŚCISKANYC ĘTÓW OSTYC 7.. Stateczność pręta zaesie inioo sprężstm. Jednm z podstaoch założeń przjętch na

Bardziej szczegółowo

Związek między ruchem harmonicznym a ruchem jednostajnym po okręgu

Związek między ruchem harmonicznym a ruchem jednostajnym po okręgu Związek międz ruchem harmonicznm a ruchem jednosajnm po okręgu Rozważm rzu Q i R punku P na osie i : Q cos v r R sin R Q P δ Q cos ( δ ) R sin ( δ ) Jeżeli punk P porusza się ruchem jednosajnm po okręgu,

Bardziej szczegółowo

Praca domowa nr 1. Metodologia Fizyki. Grupa 1. Szacowanie wartości wielkości fizycznych Zad Stoisz na brzegu oceanu, pogoda jest idealna,

Praca domowa nr 1. Metodologia Fizyki. Grupa 1. Szacowanie wartości wielkości fizycznych Zad Stoisz na brzegu oceanu, pogoda jest idealna, Praca domowa nr. Meodologia Fizyki. Grupa. Szacowanie warości wielkości fizycznych Zad... Soisz na brzegu oceanu, pogoda jes idealna, powierze przeźroczyse; proszę oszacować jak daleko od Ciebie znajduje

Bardziej szczegółowo

więc powyższy warunek będzie zapisany jako dy dt

więc powyższy warunek będzie zapisany jako dy dt Meo maemaczne w echnologii maeriałów Krzszof Szszkiewicz Wprowadzenie DEFINICJA. Równaniem różniczkowm zwczajnm rzędu pierwszego nazwam równanie posaci gdzie f : f (, ), () U jes daną funkcją. Rozwiązaniem

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrotechniki

Podstawy elektrotechniki Wydział Mechaniczno-Energeyczny Podsawy elekroechniki Prof. dr hab. inż. Juliusz B. Gajewski, prof. zw. PWr Wybrzeże S. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław Bud. A4 Sara kołownia, pokój 359 Tel.: 7 320 320

Bardziej szczegółowo

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych

Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI. Pomiar ciepła spalania paliw gazowych Katedra Silników Salinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Pomiar cieła salania aliw gazowych Wstę teoretyczny. Salanie olega na gwałtownym chemicznym łączeniu się składników aliwa z tlenem, czemu

Bardziej szczegółowo

4.2. Obliczanie przewodów grzejnych metodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego

4.2. Obliczanie przewodów grzejnych metodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego 4.. Obliczanie przewodów grzejnych meodą dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego Meodą częściej sosowaną w prakyce projekowej niż poprzednia, jes meoda dopuszczalnego obciążenia powierzchniowego. W

Bardziej szczegółowo

WIELOKRYTERIALNE OPTYMALNE PROJEKTOWANIE PRZEPŁYWU CIEPŁA W WALE KALANDRA

WIELOKRYTERIALNE OPTYMALNE PROJEKTOWANIE PRZEPŁYWU CIEPŁA W WALE KALANDRA Zeszyty Naukoe WSInf vol 0, nr 2, 20 Jan Turant Katedra Mechaniki i Informatyki Technicznej Politechnika Łódzka WIELOKRYTERIALNE OPTYMALNE PROJEKTOWANIE PRZEPŁYWU CIEPŁA W WALE KALANDRA Streszczenie W

Bardziej szczegółowo

Metody programowania sieciowego w zarządzaniu przedsięwzięciami

Metody programowania sieciowego w zarządzaniu przedsięwzięciami Metody rogramoania siecioego zarządzaniu rzedsięzięciami rogramoanie siecioe stanoi secyficzną gruę zagadnień rogramoania matematycznego. Zagadnienia siecioe - zagadnienia, których ilustrację graficzną

Bardziej szczegółowo

[ ] [ ] [ ] [ ] 1. Sygnały i systemy dyskretne (LTI, SLS) y[n] x[n] 1.1. Systemy LTI. liniowy system dyskretny

[ ] [ ] [ ] [ ] 1. Sygnały i systemy dyskretne (LTI, SLS) y[n] x[n] 1.1. Systemy LTI. liniowy system dyskretny Cyfrowe rzewarzanie sygnałów --. Sygnały i sysemy dyskrene (LTI, SLS).. Sysemy LTI Pojęcie sysemy LTI oznacza liniowe sysemy niezmienne w czasie (ang. Linear Time - Invarian ). W lieraurze olskiej częściej

Bardziej szczegółowo

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl IX OLIMPIADA FIZYCZNA (959/960). Soień III, zadanie doświadczalne D. Źródło: Komie Główny Olimiady Fizycznej; Aniela Nowicka: Olimiady Fizyczne IX i X. PZWS, Warszawa 965 (sr. 6 69). Nazwa zadania: Działy:

Bardziej szczegółowo

Rysunek 1 Przykładowy graf stanów procesu z dyskretnymi położeniami.

Rysunek 1 Przykładowy graf stanów procesu z dyskretnymi położeniami. Procesy Markowa Proces stochastyczny { X } t t nazywamy rocesem markowowskim, jeśli dla każdego momentu t 0 rawdoodobieństwo dowolnego ołożenia systemu w rzyszłości (t>t 0 ) zależy tylko od jego ołożenia

Bardziej szczegółowo

ψ przedstawia zależność

ψ przedstawia zależność Ruch falowy 4-4 Ruch falowy Ruch falowy polega na rozchodzeniu się zaburzenia (odkszałcenia) w ośrodku sprężysym Wielkość zaburzenia jes, podobnie jak w przypadku drgań, funkcją czasu () Zaburzenie rozchodzi

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami

TERMODYNAMIKA. Termodynamika jest to dział nauk przyrodniczych zajmujący się własnościami TERMODYNAMIKA Termodynamika jest to dział nauk rzyrodniczych zajmujący się własnościami energetycznymi ciał. Przy badaniu i objaśnianiu własności układów fizycznych termodynamika osługuje się ojęciami

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania

Efektywność energetyczna systemu ciepłowniczego z perspektywy optymalizacji procesu pompowania Efektywność energetyczna systemu ciełowniczego z ersektywy otymalizacji rocesu omowania Prof. zw. dr hab. Inż. Andrzej J. Osiadacz Prof. ndz. dr hab. inż. Maciej Chaczykowski Dr inż. Małgorzata Kwestarz

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Matematyczny dla uczniów gimnazjów. Etap szkolny 5 listopada 2013 Czas 90 minut

Wojewódzki Konkurs Matematyczny dla uczniów gimnazjów. Etap szkolny 5 listopada 2013 Czas 90 minut Wojewódzki Konkurs Maemayczny dla uczniów gimnazjów. Eap szkolny 5 lisopada 2013 Czas 90 minu ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. (1 punk) Liczby A = 0, 99, B = 0, 99 2, C = 0, 99 3, D = 0, 99, E=0, 99 1 usawiono

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R C-5

Ć W I C Z E N I E N R C-5 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII ATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA ECHANIKI I CIEPŁA Ć W I C Z E N I E N R C-5 WYZNACZANIE CIEPŁA PAROWANIA WODY ETODĄ KALORYETRYCZNĄ

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD FIZYKAIIIB 2000 Drgania tłumione

WYKŁAD FIZYKAIIIB 2000 Drgania tłumione YKŁD FIZYKIIIB Drgania łumione (gasnące, zanikające). F siła łumienia; r F r b& b współczynnik łumienia [ Nm s] m & F m & && & k m b m F r k b& opis różnych zjawisk izycznych Niech Ce p p p p 4 ± Trzy

Bardziej szczegółowo

DYNAMIKA PŁYNÓW. Przepływ płynów Strumień płynu Płyn idealny Linie prądu Równanie ciągłości strugi Prawo Bernoulli ego Zastosowania R.C.S. i PR.B.

DYNAMIKA PŁYNÓW. Przepływ płynów Strumień płynu Płyn idealny Linie prądu Równanie ciągłości strugi Prawo Bernoulli ego Zastosowania R.C.S. i PR.B. DYNAMIKA PŁYNÓW Przeływ łynów rumień łynu Płyn idealny Linie rądu Równanie ciągłości srugi Prawo Bernoulli ego Zasosowania R.C.. i PR.B. PRZEPŁYW PŁYNÓW Przedmioem badań dynamiki łynów (hydrodynamiki i

Bardziej szczegółowo

Przemieszczeniem ciała nazywamy zmianę jego położenia

Przemieszczeniem ciała nazywamy zmianę jego położenia 1 Przemieszczeniem ciała nazywamy zmianę jego położenia + 0 k k 0 Przemieszczenie jes wekorem. W przypadku jednowymiarowym możliwy jes ylko jeden kierunek, a zwro określamy poprzez znak. Przyjmujemy, że

Bardziej szczegółowo

(rachunek różniczkowy dot. funkcji ciągłych)

(rachunek różniczkowy dot. funkcji ciągłych) Podstaw matematczne (rachunek różniczkow dot. unkcji ciągłch) 1) Pochodna unkcji 1 zmiennej () de. () d ( ) d d d lim h ( h) h ( ) (h) () h UWAGA: () tg(α) tangens kąta nachlenia stcznej Warunki e k s

Bardziej szczegółowo

RÓWNANIA BEZWYMIAROWE- PODOBIEŃSTWO PRZEPŁYWÓW

RÓWNANIA BEZWYMIAROWE- PODOBIEŃSTWO PRZEPŁYWÓW I Wmagania odobieńswa ÓWNANIA BEZWYMIAOWE- PODOBIEŃSTWO PZEPŁYWÓW. Podobieńswo geomercne =*'; =*'; =*'. Oba jawiska musą naeżeć do ej samej kas rełwów, n. musą je oiswać akie same równania- idencne w budowie.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3+ Spektrometr promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym HPGe (wersja B 2013)

Ćwiczenie 3+ Spektrometr promieniowania gamma z detektorem półprzewodnikowym HPGe (wersja B 2013) Ćiczenie 3+ Sektrometr romienioania gamma z detektorem ółrzeodnikoym HPGe (ersja B 2013) Cel ćiczenia Celem ćiczenia jest zaoznanie się z odstaami metody sektrometrii romienioania gamma, szczególności

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych.

Ćwiczenie nr 3. Wyznaczanie współczynnika Joule a-thomsona wybranych gazów rzeczywistych. Termodynamika II ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczanie wsółczynnika Joule a-tomsona wybranyc gazów rzeczywistyc. Miejsce ćwiczeń: Laboratorium Tecnologii Gazowyc Politecniki Poznańskiej

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Teoria kinetyczna INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Teoria kinetyczna Kierunek Wyróżniony rzez PKA 1 Termodynamika klasyczna Pierwsza zasada termodynamiki to rosta zasada zachowania energii, czyli ogólna reguła

Bardziej szczegółowo

Przepływ płynów ściśliwych

Przepływ płynów ściśliwych . Wiadoości odstaoe Wykład 6 Przeły łynó ściśliych W terodynaice rzełyó zakłada się, że rzeły jest jednoyiaroy, tj. araetry łynu zieniają się tylko kierunku rzełyu. Przeiana łynu układzie o rzełyie ustalony

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD: Wyznaczyć siłę krytyczną dla pręta obciążonego dwiema siłami, jak na rysunku. w k

PRZYKŁAD: Wyznaczyć siłę krytyczną dla pręta obciążonego dwiema siłami, jak na rysunku. w k ZYKŁAD: Wyznaczyć siłę rytyczną dla pręta ociążonego diema siłami, ja na rysunu. (c) A K c B, a m,. ónania rónoagi A c c / () Y () X H ( c ) (3). ónanie ugięć przedziale BK ( ) (4) ( ) () (6) (7) E I -

Bardziej szczegółowo

Projekt 9 Obciążenia płata nośnego i usterzenia poziomego

Projekt 9 Obciążenia płata nośnego i usterzenia poziomego Projekt 9 Obciążenia łata nośnego i usterzenia oziomego Niniejszy rojekt składa się z dwóch części:. wyznaczenie obciążeń wymiarujących skrzydło,. wyznaczenie obciążeń wymiarujących usterzenie oziome,

Bardziej szczegółowo

OŚRODKI JEDNOSKŁADNIKOWE

OŚRODKI JEDNOSKŁADNIKOWE OŚRODKI JEDNOSKŁADNIKOWE 4. ENERGIA Energia wysęje w różnyc osaciac (n. jako energia elekryczna magneyczna cemiczna srężysości jądrowa id.) kóre są zazwyczaj bardzo od siebie odmienne. 4.1. KLASYFIKACJA

Bardziej szczegółowo

Obóz Naukowy Olimpiady Matematycznej Gimnazjalistów

Obóz Naukowy Olimpiady Matematycznej Gimnazjalistów Obóz Naukowy Olimiady Matematycznej Gimnazjalistów Liga zadaniowa 01/01 Seria VII styczeń 01 rozwiązania zadań 1. Udowodnij, że dla dowolnej dodatniej liczby całkowitej n liczba n! jest odzielna rzez n!

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie ciepła właściwego powietrza metodą rozładowa- nia kondensatora I. Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV.

Wyznaczanie ciepła właściwego powietrza metodą rozładowa- nia kondensatora I. Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Ćwiczenie -5 Wyznaczanie cieła właściwego owietrza etodą rozładowania kondensatora I. el ćwiczenia: oznanie jednej z etod oiaru cieła właściwego gazów, zjawiska rozładowania kondensatora i sosobu oiaru

Bardziej szczegółowo

12. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH. z = x + y jest R 2, natomiast jej

12. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH. z = x + y jest R 2, natomiast jej 1. FUNKCJE WIELU ZMIENNYCH 1.1. FUNKCJE DWÓCH ZMIENNYCH Funkcją dwóch zmiennch określoną w zbiorze D R nazwam przporządkowanie każdej parze liczb () D dokładnie jednej liczb rzeczwistej z. Piszem prz tm

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METODY ODPORNEJ W MODELOWANIU FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH WSTĘP

PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METODY ODPORNEJ W MODELOWANIU FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH WSTĘP Agnieszka Ora Uniersye Śląski Kaoicach e-mail: agaora@pocza.one.pl, aora@ux.mah.us.edu.pl PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METODY ODPORNEJ W MODELOWANIU FINANSOWYCH SZEREGÓW CZASOWYCH Sreszczenie: ZałoŜenia, na kórych

Bardziej szczegółowo

4. OBLICZANIE REZYSTANCYJNYCH PRZEWODÓW I ELEMENTÓW GRZEJ- NYCH

4. OBLICZANIE REZYSTANCYJNYCH PRZEWODÓW I ELEMENTÓW GRZEJ- NYCH 4. OBLICZANIE REZYSTANCYJNYCH PRZEWODÓW I ELEMENTÓW GRZEJ- NYCH Wybór wymiarów i kszału rezysancyjnych przewodów czy elemenów grzejnych mających wchodzić w skład urządzenia elekroermicznego zależny jes,

Bardziej szczegółowo

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI.

10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0. FALE, ELEMENY ERMODYNAMIKI I HYDRODY- NAMIKI. 0.9. Podstawy termodynamiki i raw gazowych. Podstawowe ojęcia Gaz doskonały: - cząsteczki są unktami materialnymi, - nie oddziałują ze sobą siłami międzycząsteczkowymi,

Bardziej szczegółowo

lim = 0, gdzie d n oznacza najdłuższą przekątną prostokątów

lim = 0, gdzie d n oznacza najdłuższą przekątną prostokątów 9. CAŁKA POWÓJNA 9.. Całka podwójna w prostokącie Niech P będzie prostokątem opisanm na płaszczźnie OXY nierównościami: a < < b, c < < d, a f(,) funkcją określoną i ograniczoną w tm prostokącie. Prostokąt

Bardziej szczegółowo

DB Algebra liniowa 1 semestr letni 2018

DB Algebra liniowa 1 semestr letni 2018 DB Algebra linioa semestr letni 208 Teoria oraz iększość zadań niniejszym skrypcie zostały opracoane na podstaie książek:. G. Banaszak, W. Gajda, Elementy algebry linioej cz. I, Wydanicto Naukoo-Techniczne,

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) ( τ) ( t) = 0

( ) ( ) ( τ) ( t) = 0 Obliczanie wraŝliwości w dziedzinie czasu... 1 OBLICZANIE WRAśLIWOŚCI W DZIEDZINIE CZASU Meoda układu dołączonego do obliczenia wraŝliwości układu dynamicznego w dziedzinie czasu. Wyznaczane będą zmiany

Bardziej szczegółowo

Kalorymetria paliw gazowych

Kalorymetria paliw gazowych Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cielnych W9/K2 Miernictwo energetyczne laboratorium Kalorymetria aliw gazowych Instrukcja do ćwiczenia nr 7 Oracowała: dr inż. Elżbieta Wróblewska Wrocław,

Bardziej szczegółowo

Teoria sterowania - studia niestacjonarne AiR 2 stopień

Teoria sterowania - studia niestacjonarne AiR 2 stopień Teoria eroania - udia nieacjonarne Ai opień azimierz Duzinkieicz, dr hab. nż. aedra nżynerii Syemó Seroania Wykład 5-6/7 yemó eroania azimierz Duzinkieicz, dr hab. inż. aedra nżynierii Syemó Seroania Poznane

Bardziej szczegółowo

POLOWY MODEL TRANSFORMATORA POWIETRZNEGO Z UZWOJENIAMI SPIRALNYMI W UKŁADZIE BEZPRZEWODOWEGO PRZESYŁU ENERGII

POLOWY MODEL TRANSFORMATORA POWIETRZNEGO Z UZWOJENIAMI SPIRALNYMI W UKŁADZIE BEZPRZEWODOWEGO PRZESYŁU ENERGII POZNAN UNIVE RSIY OF E CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 85 Electrical Engineering 2016 Wiesła ŁYSKAWIŃSKI* Milena KURZAWA* Rafał WOJCIECHOWSKI* POLOWY MODEL RANSFORMAORA POWIERZNEGO Z UZWOJENIAMI SPIRALNYMI

Bardziej szczegółowo

Zasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim

Zasada pędu i popędu, krętu i pokrętu, energii i pracy oraz d Alemberta bryły w ruchu postępowym, obrotowym i płaskim Zasada pędu i popędu, kręu i pokręu, energii i pracy oraz d Alembera bryły w ruchu posępowym, obroowym i płaskim Ruch posępowy bryły Pęd ciała w ruchu posępowym obliczamy, jak dla punku maerialnego, skupiając

Bardziej szczegółowo

Pierwsze prawo Kirchhoffa

Pierwsze prawo Kirchhoffa Pierwsze rawo Kirchhoffa Pierwsze rawo Kirchhoffa dotyczy węzłów obwodu elektrycznego. Z oczywistej właściwości węzła, jako unktu obwodu elektrycznego, który: a) nie może być zbiornikiem ładunku elektrycznego

Bardziej szczegółowo

= T. = dt. Q = T (d - to nie jest różniczka, tylko wyrażenie różniczkowe); z I zasady termodynamiki: przy stałej objętości. = dt.

= T. = dt. Q = T (d - to nie jest różniczka, tylko wyrażenie różniczkowe); z I zasady termodynamiki: przy stałej objętości. = dt. ieło właściwe gazów definicja emiryczna: Q = (na jednostkę masy) T ojemność cielna = m ieło właściwe zależy od rocesu: Q rzy stałym ciśnieniu = T dq = dt rzy stałej objętości Q = T (d - to nie jest różniczka,

Bardziej szczegółowo

Równania różniczkowe. Lista nr 2. Literatura: N.M. Matwiejew, Metody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych.

Równania różniczkowe. Lista nr 2. Literatura: N.M. Matwiejew, Metody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych. Równania różniczkowe. Lisa nr 2. Lieraura: N.M. Mawiejew, Meody całkowania równań różniczkowych zwyczajnych. W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza Maemayczna w Zadaniach, część II 1. Znaleźć ogólną posać

Bardziej szczegółowo

PROJEKT nr 1 Projekt spawanego węzła kratownicy. Sporządził: Andrzej Wölk

PROJEKT nr 1 Projekt spawanego węzła kratownicy. Sporządził: Andrzej Wölk PROJEKT nr 1 Projek spawanego węzła kraownicy Sporządził: Andrzej Wölk Projek pojedynczego węzła spawnego kraownicy Siły: 1 = 10 3 = -10 Kąy: α = 5 o β = 75 o γ = 75 o Schema węzła kraownicy Dane: Grubość

Bardziej szczegółowo

Zajęcia 2. Estymacja i weryfikacja modelu ekonometrycznego

Zajęcia 2. Estymacja i weryfikacja modelu ekonometrycznego Zajęcia. Esmacja i werfikacja modelu ekonomercznego Celem zadania jes oszacowanie liniowego modelu opisującego wpłw z urski zagranicznej w danm kraju w zależności od wdaków na urskę zagraniczną i liczb

Bardziej szczegółowo

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n

Badanie efektu Halla w półprzewodniku typu n Badaie efektu alla w ółrzewodiku tyu 35.. Zasada ćwiczeia W ćwiczeiu baday jest oór elektryczy i aięcie alla w rostoadłościeej róbce kryształu germau w fukcji atężeia rądu, ola magetyczego i temeratury.

Bardziej szczegółowo

FALE MECHANICZNE C.D. W przypadku fal mechanicznych energia fali składa się z energii kinetycznej i energii

FALE MECHANICZNE C.D. W przypadku fal mechanicznych energia fali składa się z energii kinetycznej i energii FALE MECHANICZNE CD Gętość energii ruchu alowego otencjalnej W rzyadku al mechanicznych energia ali kłada ię z energii kinetycznej i energii Energia kinetyczna Energia kinetyczna małego elementu ośrodka

Bardziej szczegółowo

Wykład 4 Metoda Klasyczna część III

Wykład 4 Metoda Klasyczna część III Teoria Obwodów Wykład 4 Meoda Klasyczna część III Prowadzący: dr inż. Tomasz Sikorski Insyu Podsaw Elekroechniki i Elekroechnologii Wydział Elekryczny Poliechnika Wrocławska D-, 5/8 el: (7) 3 6 fax: (7)

Bardziej szczegółowo

J. Szantyr - Wykład 3: wirniki i uklady kierownic maszyn wirnikowych. Viktor Kaplan

J. Szantyr - Wykład 3: wirniki i uklady kierownic maszyn wirnikowych. Viktor Kaplan J. Szantyr - Wykład 3: irniki i uklady kieronic maszyn irnikoych Viktor Kalan 1876-1934 Poma odśrodkoa Schemat rzełyu rzez omę odśrodkoą u rzut rędkości bezzględnej na kierunek rędkości unoszenia, rędkość

Bardziej szczegółowo

Podręcznik: Jan Machowski Regulacja i stabilność

Podręcznik: Jan Machowski Regulacja i stabilność dr hab. Désiré D. Rasolomampionona, pro. PW GM pok.111 STANY NEUSTALONE SYSTEMÓW ELEKTROENERGETYCZNYCH Wykład dla sem. sudiów sopnia Auomayka Elekroenergeyczna Podręcznik: Jan Machowski Regulacja i sabilność

Bardziej szczegółowo

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki

Badanie i zastosowania półprzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki ĆWICZENIE 38 A Badanie i zastosowania ółrzewodnikowego modułu Peltiera jako chłodziarki Cel ćwiczenia: oznanie istoty zjawisk termoelektrycznych oraz ich oisu, zbadanie odstawowych arametrów modułu Peltiera,

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Secjalność Transort morski Semestr II Ćw. 3 Badanie rzebiegów imulsowych Wersja oracowania Marzec 2005 Oracowanie:

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym .Wproadzenie. Wyznaczanie profilu prędkości płynu rurociągu o przekroju kołoym Dla ustalonego, jednokierunkoego i uarstionego przepłyu przez rurę o przekroju kołoym rónanie aviera-stokesa upraszcza się

Bardziej szczegółowo

2. MODELE MATEMATYCZNE UKŁADÓW REGULACJI

2. MODELE MATEMATYCZNE UKŁADÓW REGULACJI . odele ateatyczne układó regulacji. OEE ATEATYZNE KŁAÓW EGAI etody yznaczania odeli ateatycznyc. analityczne (teoretyczne z ogólnyc ra fizycznyc zasady Hailtona rónania agrange a analogie elektroecaniczne

Bardziej szczegółowo

PŁYN Y RZECZYWISTE Przepływy rzeczywiste różnią się od przepływów idealnych obecnością tarcia (lepkości): przepływy laminarne/warstwowe - różnią się

PŁYN Y RZECZYWISTE Przepływy rzeczywiste różnią się od przepływów idealnych obecnością tarcia (lepkości): przepływy laminarne/warstwowe - różnią się PŁYNY RZECZYWISTE Płyny rzeczywiste Przeływ laminarny Prawo tarcia Newtona Przeływ turbulentny Oór dynamiczny Prawdoodobieństwo hydrodynamiczne Liczba Reynoldsa Politechnika Oolska Oole University of Technology

Bardziej szczegółowo

Belki na podłożu sprężystym

Belki na podłożu sprężystym Belki na podłożu sprężystym podłoże inkleroskie, rónanie różniczkoe ugięcia belki, linie płyoe M-Q-, belki półnieskończone, sposób Bleicha, przykład obliczenioy odłoże inkleroskie Założenia Winklera spółpracy

Bardziej szczegółowo

Cechy szeregów czasowych

Cechy szeregów czasowych energecznch Cech szeregów czasowch Rozdział Modelowanie szeregów czasowch 7 proces deerminisczn proces kórego warość może bć preczjnie określona w dowolnm czasie =T+τ = a +b T T+τ czas = sin(ω) T T+τ czas

Bardziej szczegółowo

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa

[ ] 1. Zabezpieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego. 1. 2. Przeponowe naczynie wzbiorcze. ν dm [1.4] 1. 1. Zawory bezpieczeństwa . Zabezieczenia instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego Zabezieczenia te wykonuje się zgodnie z PN - B - 0244 Zabezieczenie instalacji ogrzewań wodnych systemu zamkniętego z naczyniami wzbiorczymi

Bardziej szczegółowo

Mini-quiz 0 Mini-quiz 1

Mini-quiz 0 Mini-quiz 1 rawda fałsz Mini-quiz 0.Wielkości ekstensywne to: a rędkość kątowa b masa układu c ilość cząstek d temeratura e całkowity moment magnetyczny.. Układy otwarte: a mogą wymieniać energię z otoczeniem b mogą

Bardziej szczegółowo

II zasada termodynamiki.

II zasada termodynamiki. II zasada termodynamiki. Według I zasady termodynamiki nie jest do omyślenia roces, w którym energia wewnętrzna układu doznałaby zmiany innej, niż wynosi suma algebraiczna energii wymienionych z otoczeniem.

Bardziej szczegółowo

PROFILOWE WAŁY NAPĘDOWE

PROFILOWE WAŁY NAPĘDOWE - 5 - Profilowe wały naędowe INKOA Profil graniasy P3G rójkąny ois Wały graniase INKOA o rofilu P3G charakeryzują się nasęującymi właściwościami: 1. rofile P3G sosuje się do ołączeń soczynkowych wał -

Bardziej szczegółowo

POMIAR PARAMETRÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH METODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU

POMIAR PARAMETRÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH METODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU Pomiar paramerów sygnałów napięciowych. POMIAR PARAMERÓW SYGNAŁOW NAPIĘCIOWYCH MEODĄ PRÓKOWANIA I CYFROWEGO PRZEWARZANIA SYGNAŁU Cel ćwiczenia Poznanie warunków prawidłowego wyznaczania elemenarnych paramerów

Bardziej szczegółowo

Gr.A, Zad.1. Gr.A, Zad.2 U CC R C1 R C2. U wy T 1 T 2. U we T 3 T 4 U EE

Gr.A, Zad.1. Gr.A, Zad.2 U CC R C1 R C2. U wy T 1 T 2. U we T 3 T 4 U EE Niekóre z zadań dają się rozwiązać niemal w pamięci, pamięaj jednak, że warunkiem uzyskania różnej od zera liczby punków za każde zadanie, jes przedsawienie, oprócz samego wyniku, akże rozwiązania, wyjaśniającego

Bardziej szczegółowo