SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej im. ks. Jana Twardowskiego w Woszczelach na rok szkolny 2014/2015 Opracowała: Dorota Wronowska Wioletta Łukaszewicz Ewaluacja programu: Dorota Wronowska
I Identyfikacja problemu Zagadnienia profilaktyczne, którym poświęcony jest ten program, zostały określone na podstawie: - obserwacji zachowań uczniów, - rozmów z nauczycielami i pedagogiem szkolnym, - rozmów z rodzicami. Program profilaktyczny co roku jest ewaluowany. Obserwacja środowiska szkolnego wykazała, że w szkole podstawowej poprawił się poziom higieny osobistej, poprawiła się kultura zachowywania uczniów poza szkołą (kino, wycieczki itp.). Analiza dokumentów szkolnych dowiodła, że frekwencja rodziców na zebraniach znacząco się poprawiła w stosunku do ubiegłego roku. Obserwacje zachowań uczniów wykazały, że w szkole podstawowej występują następujące problemy: - agresja słowna i fizyczna (popychanie, kopanie, zaczepki, wulgaryzmy, zaśmiecanie terenu szkoły). Duży problem stanowi brak kultury osobistej u uczniów (brak szacunku dla dorosłych i nauczycieli). W wyniku przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej w roku szkolnym 2013/2014, dotyczącej bezpieczeństwa uczniów w naszej szkole, należy w bieżącym roku szkolnym zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo oraz przeciwstawianie się przemocy wśród uczniów podczas przerw śródlekcyjnych. Na godzinach do dyspozycji realizowane będą tematy o tolerancji wobec osób niepełnosprawnych. Nauczyciele powinni nadal dbać o poprawne relacje: uczeń nauczyciel, nauczyciel uczeń i przeprowadzać pedagogizację rodziców, m. in. pod kątem przeciwdziałania używania wulgaryzmów przez dzieci. Szkoła będzie prowadzić monitorowanie dyżurów sprawowanych przez nauczycieli. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętność budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznawanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii.
II Podstawy prawne Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 roku, ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991 roku. (Dz. U. nr 120, poz.526). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Rozporządzenie z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2009r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych, zmieniające rozporządzenie z 30 kwietnia 2007r. (Dz. U. z 2001r. nr 83, poz. 694). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2009r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, (...) (Dz. U. 2009r. nr 235, poz. 1703). Rozporządzenie Rady Ministrów z 11 sierpnia 2009r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z wdrożeniem programu "Owoce w szkole".
III Założenia teoretyczne programu 1. Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. 2. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. 3. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia.
IV Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 2. Zapobieganie zachowaniu aspołecznemu uczniów. 3. Dbanie o zdrowie własne i innych. 4. Wzmacnianie osobowego rozwoju wychowanków. 5. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów, walki z kompleksami, pokonywania nieśmiałości. 6. Budowanie otwartości i zaufania w kontaktach międzyludzkich skuteczna komunikacja (nauczyciel rodzic, uczeń rodzic, uczeń uczeń). 7. Kształtowanie umiejętności poszanowania praw i przekonań innych ludzi tolerancja. 8. Rozwijanie właściwego stosunku do życia i dokonywania odpowiedzialnych wyborów. 9. Zapoznanie ze szczegółowym planem działań z zakresu bezpieczeństwa.
V Adresaci programu Program profilaktyki w naszej szkole jest kierowany do uczniów szkoły podstawowej, nauczycieli i rodziców. VI Działy programu 1. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych 2. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole 3. Kultura osobista i szkolna demokracja 4. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. 5. Działania z zakresu bezpieczeństwa.
VII Ewaluacja programu Monitorowanie realizowanych zadań Szkolnego Programu Profilaktyki odbywa się na bieżąco. Ewaluacja nastąpi w sierpniu 2015r. Zostaną przeprowadzone zmiany i korekty w Programie. Ewaluacja uwzględnia opinie i oceny wszystkich grup uczestniczących w Programie. Narzędzia monitorowania i ewaluacji: Obserwacja zachowań uczniów. Analiza dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć dodatkowych, dzienniki ). Analiza dokumentacji pedagoga szkolnego. Wywiady z uczniami, nauczycielami i rodzicami. Analiza sposobu realizacji zadań szkoły. Rozmowy z członkami Zespołu do spraw Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Uczniów. Monitoring zachowania uczniów w szkole.
KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI INTERPERSONALNYCH DZIAŁ PROGRAMU CELE 1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami oraz wczuwanie się w położenie innej osoby. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. ZADANIA, SPOSÓB REALIZACJI pogadanki, dyskusje na godzinach do dyspozycji ; organizowanie pomocy koleżeńskiej w klasach, wspólne odrabianie lekcji w świetlicy, zajęcia dydaktycznowyrównawcze; TERMIN REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI ODBIORCY 2. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu. rozmowy z pedagogiem szkolnym; instytucje zewnętrzne; 3. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazanie odpowiednich wzorców. wyjazdy, wycieczki, imprezy wewnątrzszkolne i pozaszkolne; integrowanie uczniów na zajęciach wychowawczych (np. Zaufaj drugiej osobie, Mówimy sobie miłe rzeczy ); poprawa komunikacji w relacjach rodzic wychowawca; według kalendarza szkolnego wychowawca wychowawca 4.Tolerancja wobec osób niepełnosprawnych. przeprowadzenie lekcji wychowawczej: Niepełnosprawni czy są inni? Obalamy mit. wychowawca
ELIMINOWANIE PRZEJAWÓW AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE 1. Zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, domu i w drodze do szkoły). realizacja programów: Klub Bezpiecznego Puchatka Bezpieczne wakacje Przyjaciele Zippiego"; pedagog 2. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. dyżury nauczycieli, godziny do dyspozycji na temat odpowiedzialności za mienie własne itp.; dyżurujący 3. Przygotowanie uczniów do prawidłowego funkcjonowania społecznego w relacji z rówieśnikami i dorosłymi np. radzenia sobie z negatywnymi emocjami, właściwe kontakty interpersonalne, asertywność. zajęcia z pedagogiem szkolnym (koleżeństwo, przyjaźń, asertywność, emocje); zajęcia "Wychowanie do życia w rodzinie"; zajęcia rozwijające relacje interpersonalne realizowane w każdej klasie; na bieżąco w/g planu szkolnego w/g planu nauczyciel WDŻ, klas IV - VI
ELIMINOWANIE PRZEJAWÓW AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE 4.Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. Pedagogizacja rodziców. prowadzenie zeszytów pochwał i uwag w klasach; zajęcia z pedagogiem; zajęcia z wychowawcą; udział w konkursach recytatorskich, ortograficznych, polonistycznych, teatralnych; przeprowadzenie spotkania z rodzicami : Kultura słowa. Wszechobecne wulgaryzmy jak je wyeliminować ; zgodnie z planem 5.Działania informacyjno profilaktyczne na rzecz środowiska, szkoły i indywidualnych osób. umieszczenie na gazetce szkolnej wykazu instytucji, do których można się zwrócić z prośbą o pomoc; wychowawca 6.Organizacja "Dnia bez przemocy". opracowanie scenariusza przez p. pedagog i Samorząd Uczniowski; czerwiec Samorząd Uczniowski 7. Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych zaistniałych na terenie szkoły. systematyczna współpraca z rodzicami: - rozmowy indywidualne, - spotkania klasowe; - dyżury wychowawców.
KULTURA OSOBISTA I SZKOLNA DEMOKRACJA DZIAŁ PROGRAMU CELE ZADANIA, SPOSÓB REALIZACJI TERMIN REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI ODBIORCY 1. Wdrażanie do stosowania w życiu codziennym zwrotów grzecznościowych i norm, obowiązujących w społeczeństwie. pogadanki na temat odpowiedniego zachowania się wobec osób dorosłych; przeprowadzenie lekcji wychowawczej: Zwroty grzecznościowe w naszym życiu ; 2. Odpowiednie zachowanie się w różnych sytuacjach, np.: przy stole, w kinie, wśród dorosłych. Dbanie o swój wygląd. podniesienie kultury osobistej uczniów: - rozmowy, dyskusje, scenki symulacyjne na temat kulturalnego zachowania się w miejscach publicznego użytku; 3. Uczeń zna swoje prawa i obowiązki. Zachowanie się w każdej sytuacji. zawieranie kontraktów z uczniami, uczenie właściwej demokracji poprzez udział uczniów w życiu szkoły; Samorząd Uczniowski
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ALTERNATYWNYCH SPOSOBÓW SPĘDZANIA WOLNEGO CZASU 1. Dbanie o higienę ciała i umysłu. pogadanki na lekcjach wychowawczych propagujące zdrowy styl życia, kontrole czystości; fluoryzacja; raz w miesiącu pielęgniarka pielęgniarka 2. Wdrażanie do aktywnego wypoczynku i rekreacji. wycieczki, biwaki, turnieje, zajęcia sportowe; zgodnie z kalendarzem imprez 3. Promowanie zachowań ekologicznych. 4. Promowanie zdrowego trybu życia i odżywiania. pogadanki, projekcje filmów, udział w konkursach, udział w obchodach Dni Ziemi, Sprzątania Świata; zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia; uświadomienie uczniom, że warto inwestować w swoje zdrowie; organizowanie zajęć pozalekcyjnych, konkursów, zawodów sportowych; - Śniadanie daje moc wrzesień, kwiecień cały rok cały rok nauczyciel przyrody,, pielęgniarka, 5. Wybranie odpowiednich dla swojego wieku i zainteresowań programów telewizyjnych. kształtowanie odpowiedniego stosunku do mediów: - dyskusje na temat oglądanych programów, - zachęcanie do oglądania programów edukacyjnych i filmów ukazujących pozytywne wzorce zachowań.; lekcje wychowawcze 6. Przeciwdziałanie paleniu papierosów i piciu alkoholu. poruszanie tematyki szkodliwości palenia tytoniu i picia alkoholu na godzinach do dyspozycji i spotkaniach z rodzicami; cały rok pielęgniarka
DZIAŁ PROGRAMU CELE ZADANIA, SPOSÓB REALIZACJI TERMIN REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI ODBIORCY 7. Ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie oraz brutalnymi programami i grami komputerowymi. zajęcia dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom od komputera (m.in. w planie dydaktycznym z informatyki); cały rok informatyki,, pedagog 8. Co to jest cyberprzemoc i jak się przed nią chronić? zajęcia dotyczące kto może być ofiarą przemocy. cały rok informatyki,,
DZIAŁANIA Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA 1. Zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, w domu i drodze do szkoły). realizacja zasad bezpiecznej drogi do szkoły; spotkanie z policjantem, pogadanki, lekcje; wrzesień 2. Wzmocnienie dyżurów nauczycieli podczas przerw śródlekcyjnych. 3. Zapoznanie uczniów z podstawowymi środkami gaśniczymi i możliwościami ich stosowania w danej sytuacji. Zwracanie uwagi na nieodpowiednie zachowanie uczniów podczas przerw, informowanie wychowawców i rodziców o nieodpowiednim zachowaniu uczniów; spotkanie ze strażakiem; klas 4. Zapoznanie z zasadami bezpiecznego zachowania się podczas wyjazdów szkolnych. zapoznanie z regulaminem i omówienie go przed każdą wycieczką; zgodnie z kalendarzem i planem wycieczek 5.Zaznajomienie z zasadami udzielania pierwszej pomocy. 6. Nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratownictwa medycznego i drogowego. ćwiczenia praktyczne; pogadanki na godzinach wychowawczych; w ciągu roku szkolnego w ciągu roku szkolnego nauczyciel -B. Kirycka; instytucje zewnętrzne specjaliści współpracujący ze szkołą 7. Zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego i znakami drogowymi. ćwiczenie praktyczne w poruszaniu sie po drodze; wrzesień nauczyciel techniki