Metody numeryczne. Wykład nr 4. dr hab. Piotr Fronczak

Podobne dokumenty
GENEZA WYZNACZNIKA. Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi. Rozwiązania układu metodą eliminacji Gaussa

WYKŁAD 7. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH Macierzowa Metoda Rozwiązywania Układu Równań Cramera

Metoda szeregów potęgowych dla równań różniczkowych zwyczajnych liniowych. Równanie różniczkowe zwyczajne liniowe drugiego rzędu ma postać

Algebra WYKŁAD 5 ALGEBRA 1

Wykład 1 Pojęcie funkcji, nieskończone ciągi liczbowe, dziedzina funkcji, wykres funkcji, funkcje elementarne, funkcje złożone, funkcje odwrotne.

4. Rekurencja. Zależności rekurencyjne, algorytmy rekurencyjne, szczególne funkcje tworzące.

Zakres materiału obowiązujący do egzaminu poprawkowego z matematyki klasa 2 Ha i 2 Lb 2011 str 1

METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH

METODY NUMERYCZNE. Wykład 5. Całkowanie numeryczne. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH. Met.Numer. wykład 5 1

Macierze w MS Excel 2007

Programowanie z więzami (CLP) CLP CLP CLP. ECL i PS e CLP

460 Szeregi Fouriera. Definicja. Definicja. Układ trygonometryczny. Definicja Układ ortogonalny funkcji ( ϕ n

Matematyka wybrane zagadnienia. Lista nr 4

MATHCAD Obliczenia iteracyjne, macierze i wektory

1. Określ monotoniczność podanych funkcji, miejsce zerowe oraz punkt przecięcia się jej wykresu z osią OY

TABLICE WZORÓW I TWIERDZEŃ MATEMATYCZNYCH zakres GIMNAZJUM

Układy równań liniowych Macierze rzadkie

I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH ZBIORY LICZBOWE: liczby całkowite C : C..., 3, 2, 1,

Niech dany będzie układ równań postaci. Powyższy układ równań liniowych z n niewiadomymi można zapisać w postaci macierzowej

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ

Od wzorów skróconego mnoŝenia do klasycznych nierówności

7. Szeregi funkcyjne

Szeregi liczbowe i ich własności. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i warunkowa. Mnożenie szeregów.

RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 7

Problem. Jak praktycznie badać jednostajną ciągłość funkcji?

AM1.1 zadania 8 Przypomn. e kilka dosyć ważnych granic, które już pojawiły się na zajeciach. 1. lim. = 0, lim. = 0 dla każdego a R, lim (

3.1. Ciągi liczbowe - ograniczoność, monotoniczność, zbieżność ciągu. Liczba e. Twierdzenie o trzech ciągach.

I. CIĄGI I SZEREGI FUNKCYJNE. odwzorowań zbioru X w zbiór R [lub C] nazywamy ciągiem funkcyjnym.

Zasada indukcji matematycznej. Dowody indukcyjne.

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. średnica podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P

a a = 2 S n = 2 = r - constans > 0 - ciąg jest malejący q = b1, dla q 1 S n 1 CIĄGI jest rosnący (niemalejący), jeżeli dla każdego n a n

Zadania z analizy matematycznej - sem. II Całki oznaczone i zastosowania

Automatyka i Robotyka Analiza Wykład 23 dr Adam Ćmiel

MATEMATYKA MATURA 2007 PRZYKŁADOWY ARKUSZ DLA POZIOMU ROZSZERZONEGO. Henryk Dąbrowski Ewa Stożek

ZADANIA NA POCZA n(n + 1) = 1 3n(n + 1)(n + 2).

METODY NUMERYCZNE. Wykład 6. Rozwiązywanie układów równań liniowych. dr hab. inż. Katarzyna Zakrzewska, prof. AGH. Met.Numer.

f(x)dx (1.7) b f(x)dx = F (x) = F (b) F (a) (1.2)

Wykład 9: Różne rodzaje zbieżności ciągów zmiennych losowych. Prawa wielkich liczb.

Collegium Novum Akademia Maturalna

5. CIĄGI. 5.1 Definicja ciągu. Ciągiem liczbowym nazywamy funkcję przyporządkowującą każdej liczbie naturalnej n liczbę rzeczywistej.

MATEMATYKA DYSKRETNA (2014/2015) dr hab. inż. Małgorzata Sterna WIELOMIANY SZACHOWE

2. Ciągi liczbowe. Definicja 2.1 Funkcję a : N R nazywamy ciągiem liczbowym. Wartość funkcji a(n) oznaczamy symbolem a

Rozmaite techniki dowodzenia nierówności

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych

KONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13 III etap zawodów (wojewódzki) 12 stycznia 2013 r.

Wybrane zagadnienia. Wykład 2a. Metoda simpleks rozwiązywania zadań programowania liniowego.

( ) WŁASNOŚCI MACIERZY

Wykład 7. Przestrzenie metryczne zwarte. x jest ciągiem Cauchy ego i posiada podciąg zbieżny. Na mocy

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy.

Wykład 8: Całka oznanczona

- macierz o n wierszach i k kolumnach. Macierz jest diagonalna jeśli jest kwadratowa i po za główną przekątną (diagonala) są

GEOMETRIA ANALITYCZNA W PRZESTRZENI

H. Dąbrowski, W. Rożek Próbna matura, grudzień 2014 r. CKE poziom rozszerzony 1. Zadanie 15 różne sposoby jego rozwiązania

Analiza numeryczna. Stanisław Lewanowicz. Całkowanie numeryczne. Definicje, twierdzenia, algorytmy

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Parametryzacja rozwiązań układu równań

Całka oznaczona. długość k-tego odcinka podziału P. punkt pośredni k-tego odcinka podziału P. Niech funkcja f będzie ograniczona na przedziale

Mamy nadzieję, że zestaw, który przygotowaliśmy maturzystom, spełni swoje zadanie i przyczyni się do egzaminacyjnych sukcesów.

MACIERZE I WYZNACZNIKI

Wykªad 8. Pochodna kierunkowa.

Materiały dydaktyczne. Teoria sterowania. Semestr V. Wykłady

Struktura energetyczna ciał stałych-cd. Fizyka II dla Elektroniki, lato

Rozkład normalny (Gaussa)

CIĄGI LICZBOWE N = zbiór liczb naturalnych. R zbiór liczb rzeczywistych (zbiór reprezentowany przez punkty osi liczbowej).

Scenariusz lekcji matematyki w klasie II LO

i interpretowanie reprezentacji wykorzystanie i tworzenie reprezentacji wykorzystanie wykorzystanie i tworzenie reprezentacji

Rozwiązywanie układów równań liniowych (1)

Minimalizacja funkcji jednej lub wielu zmiennych. Wykład 13

Analiza matematyczna ISIM I

Podstawy Automatyki. Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania.

Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2 (LUX), lato 2017/18. a n n = 10.

Wykład 12: Sumowanie niezależnych zmiennych losowych i jego związek ze splotem gęstości i transformatami Laplace a i Fouriera. Prawo wielkich liczb.

Wykład 11. a, b G a b = b a,

Matematyka ETId I.Gorgol Twierdzenia o granicach ciagów. Twierdzenia o granicach ciagów

I. DZIAŁANIA W ZBIORZE LICZB RZECZYWISTYCH

Metody numeryczne. Wykład nr 7. dr hab. Piotr Fronczak

Definicje. r r r r. Struktura kryształu. Sieć Bravais go. Baza

Elementy rach. macierzowego Materiały pomocnicze do MES Strona 1 z 7. Elementy rachunku macierzowego

Algebra macierzowa i inne takie (krótka i prowizoryczna powtórka

Główka pracuje - zadania wymagające myślenia... czyli TOP TRENDY nowej matury.

Rachunek prawdopodobieństwa MAP1151 Wydział Elektroniki, rok akad. 2011/12, sem. letni Wykładowca: dr hab. A. Jurlewicz

Analiza I.1, zima wzorcowe rozwiązania

EAIiIB- Informatyka - Wykład 1- dr Adam Ćmiel zbiór liczb wymiernych

6. Układy równań liniowych

Dowolną niezerową macierz A o wymiarach m na n za pomocą ciągu przekształceń elementarnych można sprowadzić do postaci C 01

2. Funktory TTL cz.2

Ciągi i szeregi liczbowe

FUNKCJA KWADRATOWA. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI DRUGIEGO STOPNIA.

MATEMATYKA W EKONOMII I ZARZĄDZANIU

G i m n a z j a l i s t ó w

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU. Wprowadzenie. = =

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 8. CIĄGI LICZBOWE

ALGEBRA MACIERZY. UKŁADY RÓWNAŃ LINIOWYCH.

Zadania i rozwiązania prac domowych z Analizy Matematycznej 1.2 z grupy pana Ryszarda Kopieckiego, semestr letni 2011/2012.

Metody badania zbieżności/rozbieżności ciągów liczbowych

Rachunek wektorowo-macierzowy w programie SciLab

Repetytorium z Matematyki Elementarnej Wersja Olimpijska

CIĄGI LICZBOWE. Naturalną rzeczą w otaczającym nas świecie jest porządkowanie różnorakich obiektów, czyli ustawianie ich w pewnej kolejności.

Plan wykładu. Obliczanie pierwiastków wielomianów. Własności wielomianów. Własności wielomianów. Schemat Hornera. Własności wielomianów. p z. p c r.

WYZNACZANIE STAŁEJ RÓWNOWAGI KWASOWO ZASADOWEJ W ROZTWORACH WODNYCH

Transkrypt:

Metody meryze Wyłd r 4 dr hb. Piotr Froz

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh Nieh M będzie wdrtową mierzą. Wówzs M wyzz przesztłeie liiowe przestrzei R w siebie. Nieh v R będzie pewym iezerowym wetorem orz ieh L będzie prostą wyzzoą przez te wetor. Defiij. Jeżeli przesztłeie M przesztł prostą L w siebie, to mówimy, ze v jest wetorem włsym przesztłei M. Ozz to, że M v = v dl pewej lizby rzezywistej, zwej wrtośią włsą związą z wetorem włsym v.

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh Chą zleźć wrtośi i wetory włse msimy rozwiązć rówie: M M y y y y y y M M y M y y y y y y y M M I y M y y I y y y M I y y M M I y y I M I y y M I y M mierz, λ - slr Przesztłją By mó wyiągąć wetor przed wis, msimy zmieić slr mierz możą go przez mierz jedostową. Wyiągmy wetor

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh M I M I y y b M I M b y M d d b M b M I d b M I d d b b M I M I d b M I d d b b b M I d d y d y b d y Zpisją M jo mierz dwwymirową: Możemy terz pisć jwie łd rówń:

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh b b d y d y Jeśli wyzzi mierzy (M- λi) ie jest rówy zero, to możemy pomożyć obstroie to rówie przez mierz odwrotą: b y b d y d Ozz to, że sz wetor to wetor zerowy, ie wyzz o żdej prostej. y y Ztem, wyzzi mierzy (M- λi) msi być rówy zero. Czyli jest to mierz osobliw.

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh b b d d d b d b d d b d d b Wże rówie t szmy wrtośi włsyh. Rówie hrterystyze. Wrtośi włse oreślją wielość przeslowi położei pt (wetor wodząego) w przestrzei. Możemy mieć jedą, dwie, lb br rzezywistyh wrtośi włsyh w mierzy.

J jest wrtość włs zerwoego wetor? A iebiesiego?

Oblizie wrtośi włsyh i wetorów włsyh Gdy zjdziemy jż wrtośi włse, możemy podstwić je do szego pierwotego rówi by zleźć wetory włse. M y y To jest wetor włsy. Uwg: ie jest o jedozzy. Wyzz iere. Wiele iyh wetorów też wyzz te sm iere. By rozwiązć to rówie, trzeb przyjąć dodtowy wre (p. dłgość wetor, wrtość jedej słdowej, itp.)

Zjdź wrtośi włse i odpowidjąe im wetory włse mierzy A: 4 A A I 4 ( )( ( )( ) 8 ( 4 )( 8 4 8 4 5 5)( 4 5 ) ( 5)( ) 5)( 5, ) 5, 5, Odpowid wrtośi włsej 5 5 4 5 5 y 4 4 y 4 4 y y 4 y 4 4 y 4 y 4 y Odpowid wrtośi włsej -

Zstosowi Rówie Shroediger: Fje flowe eletroów w tomie wodor mogą być postrzege jo wetory włse opertor eergii i momet pęd. Wrtośi włse reprezetją wrtość eergii ( =,,,...) i momet pęd (s, p, d,...). Aliz słdowyh główyh Metod sttystyz możliwiją zrztowie wysoowymirowego zbior dyh dw lb trzy wymiry. Umożliwi o wybrć te ieri wersorów, tóre hrteryzją się jwięszą wriją dyh.

Mehi drgń Wrtośi włse reprezetją trle zęstośi drgń łd złożoego z il elemetów. Wetory oreślją mody tyh drgń. Dymi rh obrotowego: Momet bezwłdośi trójwymirowego obiet bez żdyh osi symetrii jest dy mierzą. Wetory włse ieri osi przehodząe przez środe msy, woół tóryh obiet może się obrć. Wrtośi włse wrtośi momet pęd dl dego ier.

Metod potęgow (iterji wetorów) Moż ją stosowć dl zjdowi wrtośi włsej o jwięszym modle i odpowidjąego jej wetor włsego. Rozwżmy mierz, tór m różyh rzezywistyh wrtośi włsyh,,, i związyh z imi wetorów włsyh,,,. Pomerjmy wrtośi włse od jwięszej do jmiejszej: > > > Wspomie wetory stowią bzę w tym sesie, iż żdy iy wetor może być przedstwioy jedozzie jo ih ombij liiow.... gdzie i stłe slre.

... Pomożywszy przez :............

...... Pomożywszy przez :.........

Pomożywszy przez :...... 4.........

Widć ztem, że oleje iterje ddzą:......... 4...... Pmiętjmy, że i i dl Ztem dl

4 4 Przypomieie: jeśli jest wetorem włsym, to też jest wetorem włsym. Tylo iere wetor włsego m zzeie. Jego dłgość możemy przyjąć dowolie. My przyjmiemy jego dłgość rówą (zormlizowy wetor włsy). Dzięi tem prw stro osttiego rówi ie rośie lb ie zmleje poz zres lizb zmieoprzeiowyh.

Algorytm:. Wybierz wetor pozątowy i zormlizj go. y. Pomóż y przez. Otrzymy wetor zormlizj., y y. Pomóż y przez. Otrzymy wetor zormlizj., y y Powtórz osttią operję m rzy. Gdy m jest dże, to y m y m-. Wtedy rówież y m (wetor włsy zormlizowy). Ztem z zleżośi: m m m y y y Zjdziemy wrtość włsą.

4 Przyłd: 5 4..6 5 Kro -.6 -. 5. 4.6..6 4.45.7 4.6.7.45 4.6 45..478 4.74.45.7 4.8.4 4.74.4 -.8 4.74..65 4.4.8.4 4.5.56 4.4 4.56.5 4.4... 4....... 4

Zbieżość metody potęgowej.65.5 H =, =..5.65.85.5 H.5.85 =, =.7 Zbieżość metody zleży od.... Przypde, gdy ie m słdowej w ier ( = ).

Przyłd: Google PgeR Kżdej stroie P w siei przypiszemy lizbę mirę jej wżośi I(P). Złóżmy, że stro P j m l j odośiów. Jeśli jede z tyh odośiów prowdzi do stroy P i, to P j wiesie włd do wżośi P i w wysoośi I(P j )/l j. Ztem wżość P i będzie smą wszystih włdów stro, tóryh odośii prowdzą do tej stroy. I( P ) i P S ( j P i ) I( P l j j ) Klsyzy przyłd problem o jj i rze. Stwórzmy mierz odośiów: H ij l j dl dl P P j j S( P) S( P ) i i Sm elemetów w żdej olmie wyosi (hyb, że stro odpowidją tej olmie ie m odośiów do P i. orz wetor: I i I( P) Wetor wżośi stro. Ztem: I HI I jest wetorem włsym mierzy H o wrtośi włsej rówej.

Zstosjmy metodę potęgową I + = H I I I I I I 4... I 6 I 6.78....6.6.5.5.667.8....675.675.5......5.5.667....675.675.5.667.....975.975.5.86....5.5.8.97....8.8.8.....95.95

Odpowiedzmy trzy pyti: Czy iąg I jest zwsze zbieży? Czy wetor ońowy ie zleży od wybor wetor pozątowego? Czy wyi zwier iformję, o tórą m hodziło? NIE! NIE! NIE! Koieze modyfije. Modyfij r Rozwżmy przyłd: H I I I I =I Węzeł bez wyjśi Rozwiązie: łą olmę odpowidjąą tiem węzłowi wypełimy lizbmi /. (Prwdopodobieństwo przejśi do dowolej iej stroy jest tie smo). H I

Modyfij r H I I I I I 4 I 5 Co do lih??? =, = Twierdzeie Frobeis-Perro. Zbieżość metody zleży od. Jeżeli mierz jest mierzą pierwotą, to jed z jej wrtośi włsyh jest dodti i więsz o do modł od pozostłyh wrtośi włsyh. Mierz A jest mierzą pierwotą, jeśli istieje tie, że żdy elemet mierzy A jest dodti.

Zmodyfijmy szą mierz H: G H ( ) Mierz, w tórej wszystie elemety rówe są. Mierz Google Prwdopodobieństwo, z jim porszmy się po siei zgodie z mierzą H Prwdopodobieństwo, z jim wybiermy stępy węzeł losowo. Im więsze, tym więszą wgę przyłdmy do mierzy rzezywistyh połązeń H. Dl mierzy Google dowodioo, że =. Ztem powio być j jmiejsze. Jo ompromis, twóry tej metody wybrli =.85. Lizb iterji oiez do zysi zbieżośi 5 Rozmir mierzy 5 * 9 stro. Oblizie wetor I trw ooło tygodi.

Odwrot metod potęgow Słży do oreślei jmiejszej wrtośi włsej. jest wrtośią włsą mierzy odwrotej -. Ztem rówie iterowe m postć: Lizeie mierzy odwrotej jest ieefetywe oblizeiowo. Lepsz postć tego rówi: A to jż rozwiązjemy p. metodą LU.

Deompozyj QR Ide:. Mierze podobe mją te sme wrtośi włse.. Wrtośi włse mierzy trójątej górej to elemety leżąe przeątej główej. Ztem spróbjmy przesztłić szą mierz, mierz podobą, tór jest mierzą trójątą górą. Defiij: Dwie mierze wdrtowe A i B zywmy mierzmi podobymi, jeśli istieje t mierz ieosobliw P, że zhodzi związe: B P AP Defiij: Mierz Q jest ortogol, jeśli wetory q i tworzoe z jej olm mją dłgość i są wzjemie prostopdłe. Czyli, Q = q,, q, dl żdego j mmy q j = orz q i *q j = dl i j. Q T QQ Q T I I Q T Q Trsformje ortogole ie ziesztłją obrzów (odpowidją z rotje i odbii).

Podstwow ide deompozyji QR poleg tworzei iterowej seweji mierzy {A i } podobyh do pierwotej mierzy A, tóre zbiegją do tiej posti, tórej wrtośi włse są dostępe. Twierdzeie: Nieh AR i ieh > > >. Wtedy sewej {A i } d poiższym lgorytmem zbieg do mierzy trójątej górej. Algorytm A = A for =..m A = Q R A + = R Q Zwróćmy wgę, że A = Q R Q T A = Q T Q R R = Q T A A + = R Q A + = Q T A Q Czyli A + i A to mierze podobe.

Mierz Hoseholder Mierz Hoseholder H zw rówież reflesją (odbiiem) symetryz i ortogol mierz przesztłei wetor, tóre odbij go względem pewej płszzyzy. Metod Hoseholder H jest jzęśiej żywą metodą deompozyji QR. H I v v T v v H T

Shemt deompozyji przy pomoy mierzy Hoseholder Wetor odbii v msi zpewić stępjąy iąg przesztłeń mierzy A:. Weźmy pierwszą olmę i zjdźmy wetor v ti, by pierwszy wetor (olm) mierzy H A mił tylo jedą słdową.. Kolejy wetor v powiie zmieić drgą olmę mierzy H A (t, by olm t w owej mierzy H H A mił tylo dwie słdowe) i jedoześie zhowć postć pierwszej olmy H A, A H A H A H H A. I t dlej

Tą trsformję zpewi wetor: gdzie v e i i wetor i jest i-tą olmą tlie przesztłej mierzy z zermi w wierszh od do i- i - jest dłgośią (ormą) wetor i wetor e wetor zerowy, tórego i-ty elemet jest rówy.

4 5 4 A.7 v 9.46.7.7 v v T.7.7.7.7 7.46.7.7 T v v.79..58..79.58.58.58.58.7.7.7.7 7.46 9.46 T T v v v v I H..5 4..5.89 5.77.7 4 5 4.79..58..79.58.58.58.58 A H Przyłd

v H

.5.79.64.5.5 v 9..5.79.5.79 v v T... 7.77.5.79.5.79 T v v.7.7.7.7... 7.77 9. T T v v v v I H.8.6.6.89 5.77.7..5 4..5.89 5.77.7.7.7.7.7 A H H..5 4..5.89 5.77.7 A H

H H H A R HH HH HHA HH H R H jest symetryz ztem H T H H jest ortogol ztem Q T H H zyli H H I Osttezie: A QR Ztem rozłożyliśmy mierz A mierz ortogolą i mierz trójątą.

A = A for =..m A = Q R A + = R Q Ztem to włśie zrobiliśmy. Rzezywiste wrtośi włse: 7.464 ; - ;.55

4 4 4 ) ( ) ( dt d m dt d m dt d m dt d m CH CH H CH CC CH CC C CC CC CH CH C CH CH H t i j j e A Przyłd: widmo wibryje etyle g m m m m m s g s g C H CC CH 7.665 / 5.8 / 5.9

Wrtośi włse : 4 4.5.86.9. 9 9 9 5.5m.96m.m Wetory włse : v.7.9.9.7. H -- C -- C -- H.5 v.7.6.6.7..5 v.6.7.7.6. v4.5.5.5.5.5...5..5..5 4.

v.7.9.9.7 v.7.6.6.7 v.6.7.7.6 v4.5.5.5.5