Komunikat Zarządu Głównego PTF
|
|
- Anatol Mazurkiewicz
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Waszawa, dnia 5 stycznia 004. Kounikat Zaządu Głównego PTF Z satysfakcją infoujey, że w wyniku pacy zespołu kakowskich dydaktyków fizyki, któzy pzygotowali piewszą wesję popawek do Infoatoa, zainicjowali ogólnopolską dyskusję nii i na jej podstawie spoządzili dugą wesję popawek, uwzględniającą wyniki dyskusji, pzedstawicieli wielu śodowisk fizyków i nauczycieli fizyki, któzy odpowiedzieli na apel PTF i nadesłali swoje uwagi do Infoatoa, zespołu niezależnych ekspetów, któzy zadecydowali o ostateczny kształcie popawek pzygotowanych w postaci eaty, wywiązaliśy się z uowy zawatej 6 paździenika 00. z dyektoe CKE pane Miosławe Sawicki. Zgodnie z tą uową dnia 5 stycznia 004. CKE otzyała obszeną eatę do opublikowanego wcześniej Infoatoa atualnego z fizyki i astonoii od 005. W eacie wniesiono jedynie niezbędne popawki natuy eytoycznej i językowej. Zaząd Główny PTF wyaża podziękowania wszystki, któzy pzyczynili się do popawy tego niezwykle ważnego dokuentu. May nadzieję, że CKE doceni zaangażowanie oaz wykonaną pacę i działając w inteesie łodzieży, nauczycieli, ale także własny, wykozysta pzygotowaną eatę. Pezes Zaządu Głównego PTF Pof. d hab. Maciej Kolwas
2 Wyagania egzainacyjne dla poziou podstawowego I. WIADOMOŚCI I ROZUMIENIE Zdający zna, ozuie i stosuje teiny, pojęcia i pawa oaz wyjaśnia pocesy i zjawiska Standad: Posługuje się pojęciai i wielkościai fizycznyi do opisywania zjawisk związanych z: ) uche, jego powszechnością i względnością: a) względnością uchu, b) aksyalną szybkością pzekazu infoacji, c) efektai elatywistycznyi; Zdający: Opis wyagań ) ozóżnia pojęcia: pzeieszczenia, tou i dogi, ) wie, że pędkość i pzyspieszenie są wektoai oaz że w uchu postoliniowy pzyspieszony zwoty tych wektoów są zgodne, a w opóźniony pzeciwne, ) wie, że w dany uchu, opisywany w óżnych, inecjalnych układach odniesienia pzebyte dogi i pędkości ciała są óżne, a jego pzyspieszenia, w aach echaniki Newtona, są jednakowe, 4) potafi obliczać dogę i szybkość śednią oaz watości pędkości chwilowej i pzyspieszenia w uchu postoliniowy jednostajny i jednostajnie zienny, 5) potafi obliczać watość pędkości względnej w pzypadku postoliniowych uchów ciał z pędkościai o zwotach zgodnych i pzeciwnych, 6) znając wysokość, z któej spada ciało, potafi obliczyć czas spadania i watość pędkości końcowej, 7) stosuje związki iędzy wielkościai opisującyi uch jednostajny po okęgu (okes, częstotliwość, pędkość liniowa, pzyspieszenie dośodkowe) do obliczeń; wie, że pędkość chwilowa jest w każdy punkcie styczna do tou, a pzyspieszenie dośodkowe jest związane ze zianą kieunku pędkości, 8) wie, że z faktu niezależności szybkości światła od układu odniesienia wynika, iż zdazenia ównoczesne w jedny inecjalny układzie odniesienia nie są ównoczesne w inny, infoacja nie oże być pzekazywana z szybkością większą niż c, 9) uzasadnia, dlaczego nie każde zjawisko wcześniejsze oże ieć wpływ na zjawisko późniejsze, 0) potafi wykazać się wiedzą, że w pzypadkach, gdy v 0 wzoy elatywistyczne np. na pęd i enegię c kinetyczną pzechodzą w klasyczne,
3 ) oddziaływaniai w pzyodzie: a) podstawowyi odzajai oddziaływań, b) polai sił i ich wpływe na chaakte uchu; ) potafi wyienić podstawowe odzaje oddziaływań w pzyodzie (gawitacyjne, elektoagnetyczne, jądowe), opisuje ich własności, podaje pzykłady, ) potafi kozystać z pawa Newtona powszechnej gawitacji i pawa Couloba do obliczania watości siły oddziaływań gawitacyjnych i elektostatycznych; wie, jak pole agnetyczne działa na pouszającą się cząstkę naładowaną, ) potafi wskazać podobieństwa i óżnice poznanych oddziaływań, wykozystując cechy chaakteystyczne odpowiednich sił (watość, kieunek, zwot), 4) stosuje zasady dynaiki do okeślania odzaju uchu ciał i obliczania pzyspieszeń (uch postoliniowy pod działanie stałej siły wypadkowej), 5) potafi uwzględnić jakościowo wpływ tacia i innych sił opou na uch, 6) potafi pzedstawiać gaficznie pola: gawitacyjne, elektostatyczne, agnetyczne za poocą linii pola, 7) wyjaśnia, dlaczego w pzypadkach, gdy siła a inny kieunek niż pędkość, uch jest kzywoliniowy (podać pzykłady takich uchów w polach sił), 8) potafi w uchach jednostajnych po okęgu wskazać wszystkie siły działające na ciało i znaleźć ich wypadkową (siłę dośodkową), 9) kozystając z faktu, że w uchu satelitów i planet olę siły dośodkowej pełni siła gawitacji, dla obit kołowych oblicza watość pędkości satelity, poień obity, okes obiegu lub asę obiektu centalnego, 0) stosuje zasadę zachowania enegii echanicznej do wypowadzenia wzou na watość II pędkości kosicznej;
4 ) akoskopowyi własnościai ateii a jej budową ikoskopową: a) oscylatoe haoniczny i pzykładai występowania uchu dgającego w pzyodzie, b) związkai iędzy ikoskopową budową ciał a ich właściwościai akoskopowyi (echanicznyi, elektycznyi, agnetycznyi, optycznyi); ) analizuje uch ciała pod wpływe siły spężystości (posługuje się pojęciai: aplitudy, okesu, częstotliwości) i pzeiany enegii w ty uchu, ) opisuje (jakościowo) uch dgający wahadła ateatycznego, ) opisuje (jakościowo) zjawisko ezonansu echanicznego, podaje pzykłady tego zjawiska, 4) poównuje właściwości echaniczne ciał stałych, cieczy i gazów oaz wyjaśnia je na podstawie teoii kinetyczno-olekulanej, 5) wie, że siły spężystości, siły tacia i siły opou, jakich doznaje pouszające się ciało, wynikają z oddziaływań elektoagnetycznych, 6) potafi poównywać jakościowo właściwości elektyczne pzewodników, półpzewodników i izolatoów, wynikające z ikoskopowej budowy tych substancji, 7) potafi wyjaśnić jakościowo óżnice akoskopowych agnetycznych właściwości ciał óżnicai w ich budowie ikoskopowej;
5 4) poządkie i chaose w pzyodzie: a) pocesai teodynaicznyi, ich pzyczynai i skutkai oaz zastosowaniai, b) pocesai odwacalnyi i nieodwacalnyi, c) dugą zasadą teodynaiki, d) konwekcją, pzewodnictwe cieplny ) podaje pzyczyny (np. óżnica iędzy tepeatuą ciała akoskopowego i jego otoczenia, óżnica ciśnień itp.) wywołujące okeślone pocesy teodynaiczne, ) potafi stosować pojęcia: tepeatuy, enegii wewnętznej, ciepła i pacy w opisie pocesów teodynaicznych oaz wskazywać akoskopowe i ikoskopowe skutki tych pocesów, ) stosuje piewszą zasadę teodynaiki do opisu zian enegii wewnętznej podczas wybanych pocesów teodynaicznych (zian stanów skupienia, adiabatycznego spężania gazu, wyównywania tepeatu dwóch zetkniętych z sobą ciał), 4) intepetuje dugą zasadę teodynaiki jako odzwieciedlenie pawidłowości pzyodniczej, wskazujące kieunek saozutnego pzebiegu pocesów teodynaicznych (od stanów badziej do niej upoządkowanych, a zate badziej pawdopodobnych), 5) na podstawie dugiej zasady teodynaiki uzasadnia i wyjaśnia, dlaczego wszystkie pocesy teodynaiczne zachodzące w pzyodzie są w paktyce nieodwacalne, 6) wiąże (jakościowo) pojęcie entopii z nieupoządkowanie, 7) potafi opisać ogólną zasadę działania silnika cieplnego, zna pojęcie spawności oaz uie wyjaśnić, jakie oganiczenia, związane z działanie silnika wynikają z piewszej i dugiej zasady teodynaiki; 4
6 5) światłe i jego olą w pzyodzie: a) światłe jako falą; wide fal elektoagnetycznych, b) dyfakcją i intefeencją światła, c) polayzacją światła, d) odbicie i załaanie światła, ozszczepienie światła białego, bawą światła, e) kwantowy odele światła, zjawiskie fotoelektyczny i jego zastosowaniai, f) budową atou, widai atoowyi i zastosowanie (analiza widowa), g) zasadą działania i zastosowaniai lasea; ) Zna pojęcia: długości, częstotliwości, pędkości i okesu fali oaz związki iędzy tyi wielkościai, ) wie, że bawa światła zależy od częstotliwości fali elektoagnetycznej; potafi uszeegować pozostałe zakesy wida fal elektoagnetycznych, ) kozysta z pawa odbicia i załaania, 4) opisuje zjawisko całkowitego wewnętznego odbicia, 5) wyjaśnia zjawisko ozszczepienia światła w pyzacie i opisuje wido światła białego, 6) opisuje zjawisko dyfakcji światła i pzejścia pzez siatkę dyfakcyjną, 7) potafi wyznaczyć długość fali świetlnej pzy użyciu siatki dyfakcyjnej lub w inny sposób, 8) potafi opisywać sposoby otzyywania światła spolayzowanego i podać pzykłady jego występowania w pzyodzie, 9) potafi opisywać zjawisko fotoelektyczne i wyjaśniać je zgodnie z założeniai kwantowego odelu poieniowania elektoagnetycznego; potafi wskazać pzykład zastosowania zjawiska fotoelektycznego, 0) zna eleenty odelu Boha budowy atou wodou, potafi wyjaśnić jego histoyczne znaczenie dla ozwoju współczesnej fizyki, ) potafi wyjaśnić sposób powstawania wida eisyjnego i absopcyjnego oaz pzedstawić zastosowanie analizy widowej, ) zna własności światła laseowego i potafi wskazać sposoby jego wykozystania; 5
7 6) enegią, jej pzeianai i tanspote: a) foai enegii, b) ównoważnością asy i enegii, c) ozszczepienie jąda atoowego i jego zastosowaniai, d) odzajai poieniowania jądowego i jego zastosowaniai, e) tanspote enegii w uchu falowy, f) konwekcją i poieniowanie, g) pzewodnictwe cieplny i elektyczny; ) potafi posługiwać się wzoai na pacę i oc pzy ozwiązywaniu postych zadań, ) ozóżnia odzaje enegii: kinetyczną, potencjalną ciężkości i potencjalną spężystości, wewnętzną; wyjaśnia pzykłady pzeian enegii i kozysta z zasady zachowania enegii, ) potafi zintepetować i wykozystać wzó na enegię spoczynkową: E s = c zaówno do pzeian jąde atoowych, jak i innych układów, 4) uie ozpoznawać skład jąde atoowych i izotopów piewiastków na podstawie znajoości liczby poządkowej i asowej, 5) potafi wyjaśnić istotę eakcji ozszczepienia jąda uanu i eakcji łańcuchowej, 6) zna podstawowe własności poieniowania jądowego ( α, β, γ ), jego powstawanie, zastosowania i związane z ni zagożenia, 7) ozuie pzypadkowy chaakte ozpadów jądowych; zna pojęcie czasu połowicznego ozpadu i uie je stosować, 8) stosuje zasadę zachowania ładunku i liczby nukleonów do zapisu eakcji i pzeian jądowych (ozszczepienia i syntezy), 9) wie, że z ozchodzenie się fal związany jest pzekaz enegii (potafi podać pzykłady), 0) potafi opisywać zjawiska konwekcji, poieniowania i pzewodnictwa cieplnego; 7) budową i ewolucją Wszechświata: a) odelai kosologicznyi i ich obsewacyjnyi podstawai, b) galaktykai i ich układai, c) ewolucją gwiazd; ) wie, że źódłe enegii w Słońcu i w gwiazdach są eakcje syntezy teojądowej, ) wie, że Wszechświat a stuktuę hieachiczną i potafi wyienić eleenty tej stuktuy, ) opisuje główne etapy ewolucji gwiazd, 4) na podstwie pawa Hubble a potafi wyjaśnić hipotezę ozszezania się Wszechświata od Wielkiego Wybuchu i zasadę szacowania jego wieku, 6
8 8) jednością iko- i akoświata: a) falai ateii, b) dualize kopuskulanofalowy ateii, c) zasadą nieoznaczoności, d) poiaai w fizyce, e) jednością paw pzyody (zakese ich stosowalności), f) deteinize i indeteinize w opisie pzyody, g) eleentai etodologii nauk pzyodniczych; ) foułuje hipotezę de Boglie a i intepetuje związek iędzy długością fali ateii a watością pędu cząstki, ) potafi pzedstawić ekspeyentalne dowody falowych cech cząstek, ) potafi podać pzykłady zjawisk, w któych poia wpływa znacząco na stan obiektu, 4) potafi sfoułować zasadę nieoznaczoności Heisenbega dla położenia i pędu, 5) potafi podać pzykłady wskazujące, że dla świata dostępnego naszy zysło (akoświata) opis klasyczny stanowi dobe i wystaczające pzybliżenie opisu kwantowego, 6) intepetuje znaczenie słowa deteiniz i podaje pzykłady deteinistycznych paw fizyki, 7) intepetuje znaczenie słowa indeteiniz (podaje pzykłady odpowiednich zjawisk niepoddających się ścisłeu pzewidywaniu), 8) wyjaśnia, na czy polega indukcyjna i hipotetyczno-dedukcyjna etoda badań fizycznych (podaje pzykłady); 9) nazędziai współczesnej fizyki i etodai badawczyi fizyków. ) potafi podać pzykłady kilku kieunków badań oaz ożliwości zastosowań ich wyników, ) potafi objaśnić, do czego służą następujące uządzenia: akceleato, teleskop, spektoet, ) potafi wyjaśnić i popzeć pzykłade olę ekspeyentu w twozeniu i weyfikacji teoii fizycznych. 7
9 Akusz I Zadanie. ( pkt) Po postoliniowy odcinku szosy, pouszają się napzeciw siebie, dwa saochody: fiat o asie 600 kg z pędkością o watości 0 i polonez o asie 00 kg z pędkością s o watości 0. Wskaż, któe z poniższych zdań jest fałszywe. W układzie związany s z szosą: kg A) całkowity pęd układu fiat polonez ówna się s B) całkowity pęd układu fiat polonez jest ówny zeu. C) pęd fiata a taką saą watość, jak pęd poloneza. D) pęd fiata a pzeciwny zwot niż pęd poloneza. Zadanie. ( pkt) Uczeń zucił ały kayk pionowo do góy. Kayk wzniósł się na aksyalną wysokość 5 i po upływie s został pzez ucznia złapany w iejscu, z któego został wyzucony. Szybkość śednia, z jaką pouszał się kayk w czasie twania całego uchu wynosi: A) 0. B) 5. C),5. D) 0. s s s s Zadanie. ( pkt) W pokoju ozbiła się szklana fiolka z pefuai. Człowiek, znajdujący się w odległości kilku etów od tego iejsca, poczuł zapach pefu A) w tej saej chwili, w któej usłyszał bzęk szkła, bo śednie szybkości cząsteczek powietza i pay pefu w tepeatuze pokojowej są w pzybliżeniu takie sae, jak szybkość dźwięku w powietzu. B) zani usłyszał bzęk szkła, bo śednie szybkości cząsteczek powietza i pay pefu są w tepeatuze pokojowej większe od szybkości dźwięku w powietzu. C) później niż usłyszał bzęk szkła, bo cząsteczka powietza i pay pefu w tepeatuze pokojowej ają niejsze szybkości śednie od szybkości dźwięku w powietzu. D) później niż usłyszał bzęk szkła, bo na skutek ich wielokotnych wzajenych zdezeń uszą pzebyć wiele większą dogę i zużyją na to więcej czasu. Zadanie 4. ( pkt) Watość siły pzyciągania gawitacyjnego iędzy dwoa ciałai wzosła dziewięciokotnie. Odległość iędzy nii: A) zalała dziewięciokotnie. B) zalała tzykotnie. C) wzosła tzykotnie. D) wzosła dziewięciokotnie.
10 Zadanie 5. ( pkt) Zależność wydłużenia x od watości działającej siły F pzedstawia ównanie: F = k x, w któy k jest współczynnikie popocjonalności, chaakteyzujący daną spężynę (stałą spężyny). Siła o watości 5 N powoduje wydłużenie spężyny o c. Wydłużenie spężyny o c spowoduje działająca siła o watości: A) N. B) N. C) 7,5 N. D) N. 6 5 Zadanie 6. ( pkt) Stzykawkę ze szczelnie zatkany wylote, zawieającą powietze o tepeatuze pokojowej, wkładay do naczynia z goącą wodą. Tłok, któy oże się swobodnie pouszać znajduje się początkowo niej więcej w połowie stzykawki. Stosując piewszą zasadę teodynaiki do powietza zakniętego w stzykawce stwiedzay, że A) powietze wykonuje pacę koszte pobanego ciepła, a jego enegia wewnętzna nie ulega zianie. B) całe ciepło pobane od wody zostaje zużyte na wzost enegii wewnętznej powietza w stzykawce. C) tylko część pobanego ciepła zostaje zużyta na wzost enegii wewnętznej powietza. D) pzyost enegii wewnętznej powietza jest większy od pobanego ciepła, bo ównocześnie zostaje wykonana paca. Zadanie 7. ( pkt) Na ysunku pzedstawiono elekton wyzucony w póżni w obszaze pola agnetycznego. Znak na ysunku oznacza, że linie pola agnetycznego są postopadłe do płaszczyzny katki i zwócone pod tę płaszczyznę. Elekton, pzechodząc pzez pole agnetyczne: A) odchyli się tak, że jego to pozostanie w płaszczyźnie katki. B) odchyli się tak, że jego to pozostanie w płaszczyźnie postopadłej do płaszczyzny katki. C) nie odchyli się, tylko ulegnie pzyspieszeniu lub zahaowaniu. D) nie zieni swojego uchu. Zadanie 8. ( pkt) Poień światła słonecznego pada na powiezchnię jezioa. Któa z poniższych wielkości, chaakteyzujących światło słoneczne, nie ulega zianie podczas pzejścia światła z powietza do wody? A) Pędkość światła. B) Częstotliwość fali świetlnej. C) Długość fali świetlnej. D) Kieunek ozchodzenia się światła.
11 Zadanie 9. ( pkt) Częstotliwości fal dźwiękowych słyszanych pzez ludzkie ucho zawieają się w pzedziale od około ν = 0 Hz do ν = 0000 Hz. Stosunek długości fal λ do λ, odpowiadających ganiczny częstotliwościo tego zakesu a watość: A) około 0,00. B) około 0,. C) około 000. D) około Zadanie 0. Saochód ( pkt) Na wykesie pzedstawiono zależność watości pędkości od czasu dla uchu saochodu osobowego /s) 0(s) a) Zapisz, jaki odzaje uchu pouszał się saochód w pzedziale czasu (0 s 5 s). b) Podaj watość pzyspieszenia saochodu iędzy końce piątej i końce ósej sekundy uchu. c) Oblicz dogę pzebytą pzez saochód w czasie piewszych ośiu sekund uchu. Zadanie. Piłeczki (4 pkt) Dwie piłeczki pingpongowe o jednakowych asach każda, zawieszono na nitkach o długości l zaocowanych w jedny punkcie. Następnie piłeczki naelektyzowano jednakowyi ładunkai. Piłeczki oddaliły się na odległość d. Naysuj siły działające na jedną z piłeczek po ustaleniu się ównowagi. Oznacz te siły odpowiednii sybolai i nazwij je. Wypowadź wzó pozwalający obliczyć ładunek q zgoadzony na każdej z piłeczek. Zadanie. Stuna ( pkt) Metalową stunę napięto iędzy punktai A i B. Śodkowa część stuny jest uieszczona iędzy biegunai podkowiastego agnesu. Po zaknięciu obwodu, zasilanego napięcie z sieci iejskiej usłyszano dźwięk. Wyjaśnij to zjawisko.
12 Zadanie. Gzejnik ( pkt) W Polsce zieniono watość napięcia elektycznego w sieci z 0 V na 0 V. Oblicz oc, jaką a obecnie gzejnik, na któy jest napisane: 0 V, 000 W. Pzyjij, że opó elektyczny gzejnika pzy podanych napięciach jest taki sa. Zadanie 4. Oscylato ( pkt) Wiszący na spężynie ciężaek wykonuje dgania o okesie s i aplitudzie c. Naysuj wykes zależności wychylenia dgającego ciężaka od czasu. Zaznacz na wykesie punkty, w któych ciężaek osiąga największą szybkość. Zadanie 5. Poównywanie oddziaływań (5 pkt) Dwie naładowane cząstki o asach punktach A i B. AB BA A = kg i B = 0 0 kg znajdują się w Stwiedzono, że wypadkowa siła oddziaływań: gawitacyjnego i elektostatycznego, działająca na każdą cząstkę jest pzyciągająca (patz ysunek). Wykaż, że cząstki te nie ogą być naładowane jednoiiennie. Zadanie 6. Rozpad poieniotwóczy ( pkt) Rozpad jąda izotopu pewnego piewiastka jest badany za poocą licznika poieniowania. Tło, czyli liczba ipulsów dochodzących do licznika z otoczenia wynosi śednio 50 ipulsów na inutę. Tabela pzedstawia uzyskane wyniki poiaów. t - czas w godzinach ,5 0 A - liczba ipulsów na inutę Naysuj wykes zależności A (t) i wyznacz czas połowicznego ozpadu badanego izotopu. Zadanie 7. Kulka (4 pkt) Kulkę, zawieszoną na nici o długości l =, odchylono o kąt α = 0 od pionu i puszczono swobodnie. Oblicz watość pędkości kulki w chwili, gdy znajduje się w najniższy położeniu. Poiń opoy uchu.
13 Zadanie 8. Pyzat (4 pkt) Szklany pyzat o kącie łaiący 60 kładziey na stole tak, aby jego kawędź łaiąca była postopadła do powiezchni stołu. Na lewą ścianę pyzatu kieujey wiązkę światła onochoatycznego pod niewielki kąte padania α. Światło nie dociea do obsewatoa stojącego za pawą ścianą pyzatu. obsewato 60 α a) Wyjaśnij to zjawisko. b) Czy fakt, że wiązka światła pada na pyzat pod niewielki kąte a tutaj istotne znaczenie? Uzasadnij odpowiedź, wykonując odpowiedni ysunek (najlepiej widok z góy). Zadanie 9. Fale ateii (6 pkt) Elektony ze źódła są pzyspieszane w polu elektostatyczny. Wiązka pada następnie na kyształ, któy pełni olę pzegody ze szczelinai. Za kyształe ustawiono ekan, świecący w iejscach, na któe padają elektony. Na ekanie pojawiają się pążki intefeencyjne. Jeśli zastosujey silniejsze pole elektostatyczne, to elektony padające na kyształ będą iały większą enegię kinetyczną. Wtedy pążki na ekanie a) zbliżą się do siebie. b) ozsuną się. Wybiez właściwe dokończenie zdania i uzasadnij swój wybó. Zadanie 0. Pzyczyna i skutek ( pkt) W punkcie K nastąpiło w pewnej chwili zdazenie Z, a w punkcie L nastąpiło zdazenie Z w chwili późniejszej. Napisz, jakie wielkości usiy znać, aby óc ozstzygnąć, czy zdazenie Z ogło być pzyczyną zdazenia Z. Uzasadnij swoją wypowiedź. Zadanie. Pocesy nieodwacalne ( pkt) Wybieając sfoułowanie a), b) lub c), uzupełnij poniższe zdanie tak, aby było pawdziwe. Każdy poces obsewowany w życiu codzienny jest nieodwacalny, ponieważ powót układu teodynaicznego i jego otoczenia do stanu piewotnego jest... a) niezgodny z pawe zachowania enegii. b) badzo ało pawdopodobny. c) niezgodny z piewszą zasadą teodynaiki.
14 Kata wybanych wzoów i stałych fizycznych Mechanika v ( t ) v + at = 0 at s ( t) = v t + 0 a = v F a = t p = v p F = t F = µ T F N v E kin = W P = t ϕ π ω = = t T ν = T v a d = v F d = M F g = G F γ = g M E pot = G E pot = gh h < R Z E V = v I II = v = pot GM R Z GM R Z T = const R F = k x x ( t) = Asin( ω t + ϕ) v ( t) = Aω cos( ω t + ϕ) x a x ( t) = Aω sin( ω t + ϕ) E pot = k x T = π l g T = π M ε = K = Iω I k Teodynaika i własności ateii F pv = p = S C p κ = d = CV V Q = C = C c T Q = L w nrt + p V R U = Q + W W = p V η = η = W W u c Q Q Q η = W Q Elektyczność, agnetyz, fale, optyka i fizyka współczesna Q q l Φ I F = R = ρ ε = ε = L 4πε ε 0 S t t F R calk = R + R + L + R n S E = L = µ q 0 µ n = + + L + l Q q R R R R calk n U n I E pot = = = 4πε 0 ε = n U n I I calk I k k= E v pot n V = λ = n λ = d sinα q U + ε = 0 ν k j k= j= v U sinα n c E = ε = = n = d I = v sin β n v R z + w Q S C = C = ε 0 ε P = IU = + D = U d f x y f F = qvb sin < ) (v, B) = + + L + n Ccalk C C C F = B l I sin < ) ( l, B) = + n f n R R C = calk C + C + L + C n Φ = BS cos < ) ( B, S) E s = c E = hν Q µ µ I µ I 0 I = B = B 0 µ = c h t π E = E E s + k = p = v λ U = I R I µ µ I I l 0 B = µ 0 µ n F = c l π v p = = γ v v c
15 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I Zadania zaknięte N zadania Pawidłowa odpowiedź A B D B C C A B C Liczba punktów Zadania otwate Nue zadania Poponowane ozwiązania Punktacja Uwagi a) uch jednostajnie p nazwa uchu, pzyspieszony Dogę ożna 0 obliczyć b) a = 0 Saochód p podanie watości pzyspieszenia, dowolną s etodą c) s = 55 p obliczenie dogi, ysunek bez zian p ysunek: konstukcja układu tzech sił, tg F d α = e Q = x p znalezienie związku iędzy watościai sił oaz d i x, Piłeczki x = l d kq = d g 4 d x 4 p podstawienie wzoów na watości sił, Stuna q = gd d k l 4 p wypowadzenie wzou na ładunek kulki. p pzez stunę płynie pąd sinusoidalnie zienny; gdy pąd płynie od A do B, na część stuny, znajdującą się iędzy biegunai agnesu działa siła elektodynaiczna, zwócona w góę; gdy pąd płynie od B do A w dół, p stuna będzie wykonywała dgania o częstotliwości ównej częstotliwości pądu w sieci, p częstotliwość pądu a watość 50 Hz; jest to częstotliwość, ieszcząca się w ganicach słyszalności. Zdający oże tylko stwiedzić, że zwot siły elektodyna icznej zienia się waz ze zianą kieunku pądu.
16 Gzejnik P U P = U P 09 W, kw p wypowadzenie wzou na oc gzejnika p obliczenie watości liczbowej ocy p wyskalowanie osi: czasu i wychylenia, Popawne jest inne ozwiązanie dające taki sa wynik. 4 Oscylato p popawne naysowanie wykesu, p popawne zaznaczenie punktów na wykesie, w któych szybkość ciężaka jest największa. p gdyby cząstki były naładowane jednoiiennie, to siły: gawitacyjna i elektyczna (działające na każdą cząstkę) iałyby pzeciwne zwoty; ponieważ wypadkowa a taki zwot, jak na ysunku, to watość siły elektycznej usiałaby być niejsza od siły gawitacji: F < el F g 5 Poównywanie oddziaływań 5 p podstawienie wzoów na watości sił F el i F oaz obliczenie watości iloczynu ładunków: G 40 q q < 0 C A B A B, k g Zdający oże opisać ozuowanie, używając innych (ównoważnych) sfoułowań. p ładunak eleentany wynosi 9,6 0 C, więc najniejsza ożliwa watość iloazu 40 qa qb = e = 56 0 C. Powyższa nieówność nie jest spełniona nawet dla tak ałych ładunków, jak ładunek elektonu, dlatego cząstki nie ogą być naelektyzowane jednoiiennie. p odjęcie od liczby ipulsów tła, 6 Rozpad poieniotwóczy 7 Kulka T = 6 godz. v gh = h = l l cos0 4 p wyskalowanie osi, zaznaczenie punktów i naysowanie kzywej, p odczytanie czasu połowicznego ozpadu. p zapisanie zasady zachowania enegii, p wypowadzenie wzou na wysokość,
17 v = gl ( cos0 ) v =,6 s p wypowadzenie wzou na watość pędkości, p obliczenie watości liczbowej pędkości. p gdy kąt padania wiązki światła od wnętza pyzatu na jego pawą ściankę będzie większy od kąta ganicznego, to na tej ściance nastąpi całkowite wewnętzne odbicie. Dlatego światło padające na pyzat nie dociea do obsewatoa, 8 Pyzat αβγ 4 p fakt ten a istotne znaczenie: gdy kąt padania α jest ały, to ały jest także kąt załaania β. Wtedy kąt padania γ na dugą ściankę pyzatu jest duży, bo sua β + γ = 60, p pzy dostatecznie ały kącie α kąt γ oże ieć watość większą od kąta ganicznego; wtedy na pawej ściance nastąpi całkowite wewnętzne odbicie, p wykonanie ysunku. Na ysunku poień odbity od dugiej ścianki nie usi być postopadły do tzeciej ścianki pyzatu. p pążki zbliżą się do siebie, p watość pędu elektonu o większej enegii kinetycznej jest większa, 9 Fale ateii 6 p długość fali de Boglie a odpowiadaja elektonowi o większy pędzie jest niejsza, Zdający oże napisać wzó h λ = i v wyciągnąć z niego wniosek. p gdy zaleje długość fali, zkaleją także kąty, pod któyi występują kolejne aksia intefeencyjne. Zdający oże napisać wzó n λ = asinα i wyciągnąć z niego wniosek. 0 Pzyczyna i skutek p usiy znać wzajeną odległość d punktów K i L i czas upływający iędzy zdazeniai Z i Z, Zdający oże napisać uzasadnienie, używając innych
18 p uzasadnienie: infoacja nie oże się ozchodzić z szybkością większą niż c, zate zdazenie Z ogło być pzyczyną zdazenia Z tylko (ównoważnych) sfoułowań. Pocesy nieodwacalne wtedy, gdy d c. t p wybanie pawidłowego zakończenia: b) 4
19 Akusz II Zadanie. Opó zewnętzny (8 pkt) a) Naysuj scheat obwodu, za poocą któego ożna wyznaczyć zależność ocy wydzielanej w obwodzie zewnętzny od opou zewnętznego. Obwód powinien zawieać: apeoiez (o badzo ały opoze własny), woltoiez (o badzo duży opoze własny), oponicę suwakową i ogniwo. ( pkt) b) W poniższej tabeli podano watości opou zewnętznego R, wyniki poiaów natężenia pądu I, napięcia U oaz obliczone watości ocy P wydzielanej na opoze zewnętzny. Tabela zawiea jednak luki. Kozystając z danych w tabeli, oblicz i wstaw w puste iejsca bakujące watości. ( pkt) R (Ω) 0 0,5 4 6 I (A) 6 5 4, 0,5 U (V) 0 4 4,8 5,6 5,5 P (W) ,44,75 c) Wykozystując dane z tabeli z dugiej części zadania, spoządź wykes zależności ocy wydzielanej w obwodzie zewnętzny od watości opou zewnętznego. Odczytaj z wykesu, dla jakiej watości opou zewnętznego oc wydzielona w opoze zewnętzny jest największa oaz podaj pzybliżoną watość opou wewnętznego tego ogniwa. (5 pkt) Zadanie. Układ Słoneczny (8 pkt) W tabeli pzedstawiono względne wielkości chaakteyzujące niektóe planety Układu Słonecznego Nazwa planety Masa (w jednostkach asy Ziei) Poień planety (w jednostkach poienia Ziei) Odległość od Słońca (w jednostkach poienia obity Ziei) Rok (w latach zieskich) Doba (w dobach zieskich) Mekuy 0,05 0,8 0,9 0,4 59,00 Wenus 0,8 0,95 0,7 0,6 4,00 Zieia Mas 0, 0,5,5,88,0 Jowisz 8,9 5,0,90 0,4 Satun 95 9,4 9,54 9,90 0,4 Uan 4,6,85 9,8 84,00 0,7
20 Spawdź słuszność tzeciego pawa Keplea. W ty celu: a) Wypowadź tzecie pawo Keplea pzy założeniu, że obity są kołowe. ( pkt) b) Wykozystując wzó wyażający III pawo Keplea zapisz zienne, jakie powinny znajdować się na osiach układu współzędnych, aby wykes ilustujący to pawo był linią postą Oś x -..., oś y -... ( pkt) c) Wybiez z tabeli tzy planety, oblicz odpowiednie watości i wyskaluj osie układu (na ysunku poniżej) oaz zaznacz w naysowany układzie współzędnych punkty odpowiadające ty planeto. ( pkt). planeta.... planeta.... planeta... d) Naysuj wykes, o któy owa w punkcie b). ( pkt) Zadanie 4. Skocznia naciaska (7 pkt) Poniższy ysunek pzedstawia pzekój pewnej skoczni naciaskiej. Liteai A, B, C, na ysunku oznaczono: A belkę statowa, B póg, C iejsce lądowania. Oto wielkości chaakteyzujące skocznię oaz skok, któy wykonał naciaz o asie 60 kg: póg skoczni jest usytuowany pozioo k watość pędkości naciaza na pogu (tuż pzed odbicie) wynosi 90 h
21 czas twania odbicia naciaza od pogu wynosi 0, s. a) Tuż po odbiciu od pogu zawodnik pousza się z pędkością, któa twozy z pozioe kąt α = 0 w góę. Oblicz watość śedniej siły nacisku skoczka na podłoże w czasie odbicia od pogu. (5 pkt) b) Poniższe ysunki pzedstawiają óżne ożliwe usytuowanie podłoża na zeskoku skoczni naciaskiej. Któy zeskok (A czy B) powinien być stosowany na wszystkich skoczniach? ( pkt) Uzasadnij odpowiedź. ( pkt) Zadanie 5. Guka (7 pkt) Gukę do ścieania kładziey na śodku pozioo ułożonej, dewnianej linijki. Powoli unosiy jeden z końców linijki. Początkowo guka nie zsuwa się; pzy pewny kącie α nachylenia linijki do poziou zaczyna zsuwać się w dół. a) Wyjaśnij to zjawisko. Naysuj siły działające na gukę w obu pzypadkach. (4 pkt) b) Napisz, jak watość siły tacia w piewszej fazie obsewacji (gdy guka się nie zsuwa) zależy od kąta nachylenia α linijki do poziou. ( pkt) c) Napisz, jak watość siły tacia w dugiej fazie obsewacji (guka się zsuwa) zależy od kąta nachylenia α linijki do poziou. ( pkt) Zadanie 6. Fotokoóka (9 pkt) Natężenie pądu elektycznego płynącego w obwodzie fotokoóki wynosi 0, A, gdy na pokytą lite fotokatodę pada fala elektoagnetyczna o długości λ = 7, n, eitowana pzez lase azotowy. Paca wyjścia elektonów z litu wynosi,4 ev. a) Oblicz aksyalną watość pędkości elektonów po wyjściu z fotokatody. Wynik podaj w /s. ( pkt) b) Oblicz napięcie haowania, pzy któy w obwodzie fotokoóki ustaje pzepływ elektonów wybijanych z fotokatody. ( pkt) c) Oblicz oc wiązki laseowej opisanej w zadaniu. Pzyjij, że wszystkie wyeitowane z katody elektony docieają do anody, oaz że każdy foton wybija jeden elekton. Wynik podaj w watach. (4 pkt)
22 Zadanie 7. Spektogaf asowy ( pkt) Hel jest jednoatoowy, cheicznie nieaktywny gaze. Znane są cztey izotopy helu. Dwa z nich: He i 4 He występują w pzyodzie i są twałe, dwa pozostałe są nietwałe. Rozdzielanie izotopów helu i wyznaczanie ich as odbywa się w spektogafie asowy, któego scheat pzedstawiony jest na ysunku. Wewnątz cylinda panuje stałe, jednoodne pole agnetyczne, w któy jony izotopów helu pouszają się po łukach okęgów i udezają w kliszę fotogaficzną, na któej pozostawiają ślad. Rysunek togaficzna ód³o inde ekto s³ona jonu pzedstawia widok z góy nów zelina koœci i Wiązka jonów, zani tafi do wnętza cylinda pzechodzi pzez uządzenie zwane selektoe pędkości (ys. poniżej), w któy istnieją pola: elektyczne i agnetyczne o liniach wzajenie postopadłych. Watość natężenia pola elektycznego dobiea się tak do watości indukcji agnetycznej, aby tylko te jony helu, któe pouszają się z okeśloną szybkości nie ulegały odchyleniu i ogły pzejść pzez szczelinę do cylinda. a) Wewnątz selektoa pędkości indukcja agnetyczna a watość 0,0 T. 6 Pędkość jonów helu opuszczających selekto a watość, 0. Oblicz s watość natężenia pola elektycznego wytwozonego w selektoze. (4 pkt) Wpadająca do cylinda wiązka jonów izotopów helu ulega w ni ozdzieleniu na poszczególne gupy jonów o jednakowej asie. Wszystkie jony helu wpadające do cylinda spektogafu ają taki sa ładunek, zate poienie ich toów zależą tylko od as.
23 o EB elina helu b) Napisz, czy enegia kinetyczna jonów helu zienia się podczas ich uchu w cylindze spektogafu. Kótko uzasadnij swoją odpowiedź. ( pkt) Aby wyznaczyć asę jonów, bada się położenie śladów, jakie powstają w iejscu ich padania na kliszę fotogaficzną. Poniżej na ysunku zaznaczone są toy jonów dwóch izotopów helu; jeden z nich to 4 7 He o asie 6,65 0 kg. c) Oblicz asę dugiego izotopu helu i podaj jego liczbę asową A, wiedząc, że odległość iędzy śladai na kliszy fotogaficznej wynosiła d = 0, 79. Watość indukcji agnetycznej wewnątz cylinda wynosiła 6 T, a pędkość
24 jonów iała watość potonu. (5 pkt), 0 6 s. Ładunek jonów helu jest ówny ładunkowi
25 MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II Nue zadania Czynności Punktacja Uwagi a) Popawne naysowanie scheatu połączeń. b) c) Popawne wyliczenie bakujących watości R, I, U, i P pzy wykozystaniu danych zawatych w tabeli. R : 0, Ω oaz Ω I : A oaz ~ 0,86 A U : V oaz V P : 0 W oaz ~ 5,76 W. Wyskalowanie i opisanie osi wykesu P = f (R). Naniesienie punktów poiaowych. Spoządzenie wykesu. Odczytanie z wykesu, że dla R = Ω watość wydzielanej ocy jest największa. Podanie watości opou wewnętznego ogniwa jako ównej watości opou zewnętznego, pzy któy oc zewnętzna jest aksyalna: R = Ω. w 5 RAZEM za zadanie 8 Na scheacie usi zostać uieszczony sybol oponicy suwakowej a nie oponika. pkt za każde cztey popawnie obliczone watości. Wykes powinien być wygładzoną linią ciągłą. Wystaczy podanie infoacji, że oc wydzielona w opoze zewnętzny jest największa, gdy R = R w. Nue zadania Czynności Punktacja Uwagi Wypowadzenie III pawa Keplea w postaci: T 4π R GM R = lub = lub T = lub a) R GM T 4π R T R = const. T b) Wybó współzędnych 0x: R, 0y: T (lub odwotnie). c) Wybó tzech planet i obliczenie dla nich Planety powinny zostać wybane watości R i T. tak, aby poienie ich obit Wyskalowanie osi współzędnych i naniesienie ożliwie dużo óżniły się od punktów w układzie współzędnych. siebie. d) Naysowanie wykesu. RAZEM za zadanie 8 Nue zadania 4 a) Czynności Punktacja Uwagi Zapisanie związku siły wypadkowej ze zianą p pędu: R + Q =, gdzie R jest siłą eakcji t podłoża na nacisk skoczni. Watość tej siły jest ówna watości siły nacisku F, jaką skoczek działa na póg skoczni podczas odbicia (III zasada dynaiki). 5 Zdający oże napisać ten związek, posługując się watościai wektoów: p R Q = lub R Q = t lub R Q = a p t
26 b) Zapisanie wzou na zianę pędu: p = v = v, ponieważ v 0 = 0 y y. Obliczenie watości składowej pionowej pędkości tuż po odbiciu: v = v tgα, gdzie v y 0 0 jest watością pędkości skoczka na pogu tuż pzed odbicie. Pzekształcenie wzou i obliczenie śedniej watości siły nacisku naciaza na póg skoczni: v tgα F = g + 0, F 470 N. t Wybó zeskoku B. Uzasadnienie: na skoczka w pzypadku A działałaby od podłoża zbyt wielka siła eakcji, jej skutki ogłyby być niebezpieczne. RAZEM za zadanie 7 Zdający oże od azu obliczyć watość liczbową v. Dopuszczalne zaokąglenia obliczonych watości. y Nue zadania 5 a) b) c) Czynności Punktacja Uwagi Gdy linijka się nie zsuwa, to siła tacia statycznego i siła zsuwająca ównoważą się. Gdy watość siły zsuwającej stanie się większa od aksyalnej watości siły tacia statycznego, to guka zostanie wpawiona w uch zsuwa 4 się po linijce. Popawny ysunek (spoczynek). Popawny ysunek (uch). F = T = zsuw s g sinα (siła tacia ośnie jak sinus kąta α ). T k = f N = f g cosα Siła tacia aleje ze wzoste kąta α tak, jak cosinus tego kąta. RAZEM za zadanie 7 Zdający oże napisać: siły ciężkości i tacia statycznego ównoważą się oaz gdy watość wypadkowej sił: ciężkości i spężystości jest większa od aksyalnej watości tacia statycznego.... Zdający nie usi napisać zdania zapisanego w nawiasie. Zdający nie usi wypowadzać wzoów na watość sił: zsuwającej i tacia kinetycznego. Nue zadania 6 Czynności Punktacja Uwagi Zastosowanie wzou Einsteina-Millikana h ν = W +. E k Wyażenie enegii fotonu pzez długość fali poieniowania laseowego hc h ν =. λ a) Wypowadzenie wzou na watość pędkości fotoelektonu b) hc v = W, obliczenie jej watości λ 5 liczbowej v 6,7 0. s Ziana enegii kinetycznej elektonu jest ówna pacy siły pola elektycznego: v v 0 = eu, = e U. Dopuszczalne są zaokąglenia obliczanych watości.
27 Obliczenie napięcia haowania i jego watości liczbowej. v U =, U, V. e W c) Zastosowanie definicji ocy P =. t Wyażenie ocy wiązki pzez enegię jednego fotonu: N hν P =. t Znalezienie związku iędzy liczbą fotonów (także elektonów) a natężenie pądu: 4 I t N =. e Obliczenie ocy wiązki laseowej: I hc P = i jej watości liczbowej eλ P 0,7 0 W 0,7 W. RAZEM za zadanie 9 Nue zadania 7 a) b) c) Czynności Punktacja Uwagi Zozuienie na podstawie tekstu, że w selektoze pędkości ładunki nie ulegają odchyleniu, czyli siły: elektyczna i agnetyczna ównoważą się. Poównanie watości sił i obliczenie watości natężenia pola elektycznego: qe = qvb, E = vb. Obliczenie watości liczbowej natężenia pola 4 V elektycznego: E =,6 0. Stwiedzenie, że siła Loentza a chaakte siły dośodkowej, czyli zianie ulega tylko kieunek pędkości, a nie jej watość. Podanie odpowiedzi, że wobec powyższego enegia kinetyczna jonów pouszających się w cylindze nie ulega zianie. Wypowadzenie wzou na poień tou cząstki naładowanej w polu agnetyczny: v v qv B =, skąd =. qb Wykozystanie ysunku z teści zadania do napisania ówności: d = ( ). 5 Podstawienie wzoów i obliczenie asy jonu: qb d = +. v Obliczenie watości liczbowej asy nieznanego 7 izotopu helu: 9,97 0 kg ; podanie liczby asowej (zidentyfikowanie izotopu) A = 6. RAZEM za zadanie 4
Siła. Zasady dynamiki
Siła. Zasady dynaiki Siła jest wielkością wektoową. Posiada okeśloną watość, kieunek i zwot. Jednostką siły jest niuton (N). 1N=1 k s 2 Pzedstawienie aficzne A Siła pzyłożona jest do ciała w punkcie A,
T E S T Z F I Z Y K I
1* Miejsce egzainu 2* Nue kandydata 3* Kieunek studiów 4 Liczba uzyskanych punktów * wypełnia kandydat /100 T E S T Z F I Z Y K I Test ekutacyjny dla kandydatów na studia w Polsce WERSJA I - A 2014 ok
FIZYKA 2. Janusz Andrzejewski
FIZYKA 2 wykład 4 Janusz Andzejewski Pole magnetyczne Janusz Andzejewski 2 Pole gawitacyjne γ Pole elektyczne E Definicja wektoa B = γ E = Indukcja magnetyczna pola B: F B F G m 0 F E q 0 qv B = siła Loentza
Fizyka. Wykład 2. Mateusz Suchanek
Fizyka Wykład Mateusz Suchanek Zadanie utwalające Ruch punktu na płaszczyźnie okeślony jest ównaniai paaetycznyi: x sin(t ) y cos(t gdzie t oznacza czas. Znaleźć ównanie tou, położenie początkowe punktu,
Moment pędu w geometrii Schwarzshilda
Moent pędu w geoetii Schwazshilda Zasada aksyalnego stazenia się : Doga po jakiej pousza się cząstka swobodna poiędzy dwoa zdazeniai w czasopzestzeni jest taka aby czas ziezony w układzie cząstki był aksyalny.
XXI OLIMPIADA FIZYCZNA ( ). Stopień III, zadanie teoretyczne T1. Źródło: XXI i XXII OLIMPIADA FIZYCZNA, WSiP, Warszawa 1975 Andrzej Szymacha,
XXI OLIMPIADA FIZYCZNA (97-97). Stopień III zadanie teoetyczne. Źódło: XXI i XXII OLIMPIADA FIZYCZNA WSiP Waszawa 975 Auto: Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Andzej Szyacha Dwa ciała i spężynka Dynaika
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII
(wpisuje zdający pzed ozpoczęcie pacy) KOD ZDAJĄCEGO PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII Akusz I Pozio podstawowy Instukcja dla zdającego: Czas pacy 0 inut. Poszę spawdzić, czy akusz zawiea
11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO
11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO Ruchem dgającym nazywamy uch, któy powtaza się peiodycznie w takcie jego twania w czasie i zachodzi wokół położenia ównowagi. Zespół obiektów fizycznych zapewniający wytwozenie
II.6. Wahadło proste.
II.6. Wahadło poste. Pzez wahadło poste ozumiemy uch oscylacyjny punktu mateialnego o masie m po dolnym łuku okęgu o pomieniu, w stałym polu gawitacyjnym g = constant. Fig. II.6.1. ozkład wektoa g pzyśpieszenia
Grzegorz Kornaś. Powtórka z fizyki
Gzegoz Konaś Powtóka z fizyki - dla uczniów gimnazjów, któzy chcą wiedzieć to co tzeba, a nawet więcej, - dla uczniów liceów, któzy chcą powtózyć to co tzeba, aby zozumieć więcej, - dla wszystkich, któzy
Oddziaływania fundamentalne
Oddziaływania fundamentalne Siła gawitacji (siła powszechnego ciążenia, oddziaływanie gawitacyjne) powoduje spadanie ciał i ządzi uchem ciał niebieskich Księżyc Ziemia Słońce Newton Dotyczy ciał posiadających
PRĄD ELEKTRYCZNY I SIŁA MAGNETYCZNA
PĄD LKTYCZNY SŁA MAGNTYCZNA Na ładunek, opócz siły elektostatycznej, działa ównież siła magnetyczna popocjonalna do pędkości ładunku v. Pzekonamy się, że siła działająca na magnes to siła działająca na
Nierelatywistyczne równania ruchu = zasady dynamiki Newtona
DYNAMIKA: siły ównania uchu uch Nieelatywistyczne ównania uchu zasady dynaiki Newtona Pojęcia podstawowe dla punktu ateialnego Masa - iaa bezwładności Pęd iaa ilości uchu v v p v p v v v Siła wywołuje
Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers
Siła tacia Tacie jest zawsze pzeciwnie skieowane do kieunku uchu (do pędkości). P. G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN R. D. Knight, Physics fo scientists and enginees Symulacja molekulanego modelu tacia
Grawitacyjna energia potencjalna gdy U = 0 w nieskończoności. w funkcji r
Wykład z fizyki Piot Posykiewicz 113 Ponieważ, ważne są tylko ziany enegii potencjalnej, ożey pzyjąć, że enegia potencjalna jest ówna zeo w dowolny położeniu. Powiezchnia iei oże być odpowiedni wyboe w
Fizyka 1- Mechanika. Wykład 5 2.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
izyka 1- Mechanika Wykład 5.XI.017 Zygunt Szefliński Śodowiskowe Laboatoiu Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Ruch po okęgu - bezwładność Aby ciało pozostawało w uchu po okęgu
Pędu Momentu pędu Ładunku Liczby barionowej. Przedmiot: Fizyka. Przedmiot: Fizyka. Wydział EAIiE Kierunek: Elektrotechnika.
ZASADY ZACHOWANIA W FIZYCE ZASADY ZACHOWANIA: Enegii Pęd Moent pęd Ładnk Liczby baionowej ZASADA ZACHOWANIA ENERGII W = E calk Paca siły zewnętznej Jeżeli W=0 to E calk =0 Ziana enegii całkowitej Ziana
ROZWIĄZUJEMY PROBLEM RÓWNOWAŻNOŚCI MASY BEZWŁADNEJ I MASY GRAWITACYJNEJ.
ROZWIĄZUJEMY PROBLEM RÓWNOWAŻNOŚCI MASY BEZWŁADNEJ I MASY GRAWITACYJNEJ. STRESZCZENIE Na bazie fizyki klasycznej znaleziono nośnik ładunku gawitacyjnego, uzyskano jedność wszystkich odzajów pól ( elektycznych,
Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku
w popzednim odcinku 1 Zasady zachowania: enegia mechaniczna E E const. k p E p ()+E k (v) = 0 W układzie zachowawczym odosobnionym całkowita enegia mechaniczna, czyli suma enegii potencjalnej, E p, zaówno
Fizyka 9. Janusz Andrzejewski
Fizyka 9 Janusz Andzejewski R K Księżyc kążący wokół iei (Rozważania Newtona) Pzyśpieszenie dośodkowe księżyca 4πRK ak = T Wstawiając dane dla obity księżyca: R K = 3.86 10 T = 7. 3dnia 5 k R 6300 = 386000
20 ELEKTROSTATYKA. PRAWO COULOMBA.
Włodzimiez Wolczyński Pawo Coulomba 20 ELEKTROSTATYKA. PRAWO COULOMBA. POLE CENTRALNE I JEDNORODNE Q q = k- stała, dla póżni = 9 10 = 1 4 = 8,9 10 -stała dielektyczna póżni ε względna stała dielektyczna
00502 Podstawy kinematyki D Część 2 Iloczyn wektorowy i skalarny. Wektorowy opis ruchu. Względność ruchu. Prędkość w ruchu prostoliniowym.
1 00502 Kinematyka D Dane osobowe właściciela akusza 00502 Podstawy kinematyki D Część 2 Iloczyn wektoowy i skalany. Wektoowy opis uchu. Względność uchu. Pędkość w uchu postoliniowym. Instukcja dla zdającego
dr inż. Zbigniew Szklarski
ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele
Elektrostatyka. + (proton) - (elektron)
lektostatyka Za oddziaływania elektyczne ( i magnetyczne ) odpowiedzialny jest: ładunek elektyczny Ładunek jest skwantowany Ładunek elementany e.6-9 C (D. Millikan). Wszystkie ładunki są wielokotnością
WPROWADZENIE. Czym jest fizyka?
WPROWADZENIE Czym jest fizyka? Fizyka odgywa dziś olę tego co dawniej nazywano filozofią pzyody i z czego zodziły się współczesne nauki pzyodnicze. Można powiedzieć, że fizyka stanowi system podstawowych
dr inż. Zbigniew Szklarski
ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele
Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki płasko-wypukłej metodą pierścieni Newtona
Wyznaczanie poienia kzywizny soczewki płasko-wypukłej etodą pieścieni Newtona I. Cel ćwiczenia: zapoznanie ze zjawiskie intefeencji światła, poia poienia soczewki płasko-wypukłej. II. Pzyządy: lapa sodowa,
Pole grawitacyjne. Definicje. Rodzaje pól. Rodzaje pól... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek.
Pole gawitacyjne d inż. Ieneusz Owczaek CNMiF PŁ ieneusz.owczaek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczaek 1 d inż. Ieneusz Owczaek Pole gawitacyjne Definicje to pzestzenny ozkład wielkości fizycznej. jest
WYKŁAD 1. W przypadku zbiornika zawierającego gaz, stan układu jako całości jest opisany przez: temperaturę, ciśnienie i objętość.
WYKŁAD 1 Pzedmiot badań temodynamiki. Jeśli chcemy opisać układ złożony z N cząstek, to możemy w amach mechaniki nieelatywistycznej dla każdej cząstki napisać ównanie uchu: 2 d i mi = Fi, z + Fi, j, i,
Fizyka 10. Janusz Andrzejewski
Fizyka 10 Pawa Keplea Nauki Aystotelesa i Ptolemeusza: wszystkie planety i gwiazdy pouszają się wokół Ziemi po skomplikowanych toach( będących supepozycjami uchów Ppo okęgach); Mikołaj Kopenik(1540): planety
Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne
Rozdział 5 Pole magnetyczne 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki i pzewodniki z pądem 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne W obecnym ozdziale ozpatzymy niektóe zagadnienia magnetostatyki. Magnetostatyką
XXXVII OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne
XXXVII OIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne ZADANIE D Nazwa zadania: Obacający się pęt swobodnie Długi cienki pęt obaca się swobodnie wokół ustalonej pionowej osi, postopadłej do niego yc.
Pęd, d zasada zac zasad a zac owan owan a p a p du Zgod Zg n od ie n ie z d r d u r g u im g pr p a r wem e N ew e tona ton :
Mechanika ogólna Wykład n 13 Zasady zachowania w dynamice. Dynamika były sztywnej. Dynamika układu punktów mateialnych. 1 Zasady zachowania w dynamice Zasada: zachowania pędu; zachowania momentu pędu (kętu);
Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych
Kata wybanych wzoów i stałych fizycznych Mateiały pomocnicze opacowane dla potzeb egzaminu matualnego i dopuszczone jako pomoce egzaminacyjne. publikacja współfinansowana pzez Euopejski Fundusz Społeczny
Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku
w popzednim odcinku 1 Zasady dynamiki Newtona I II Każde ciało twa w stanie spoczynku lub pousza się uchem postoliniowym i jednostajnym, jeśli siły pzyłożone nie zmuszają ciała do zmiany tego stanu Zmiana
LITERATURA Resnick R., Holliday O., Acosta V., Cowan C. L., Graham B. J., Wróblewski A. K., Zakrzewski J. A., Kleszczewski Z., Zastawny A.
LITERATURA. Resnick R., Holliday O., Fizyka, Tom i, lub nowe wydanie 5-tomowe. Acosta V., Cowan C. L., Gaham B. J., Podstawy Fizyki Współczesnej, 98,PWN. 3. Wóblewski A. K., Zakzewski J. A., Wstęp Do Fizyki,
Rys. 1. Ilustracja modelu. Oddziaływanie grawitacyjne naszych ciał z masą centralną opisywać będą wektory r 1
6 FOTON 6, Wiosna 0 uchy Księżyca Jezy Ginte Uniwesytet Waszawski Postawienie zagadnienia Kiedy uczy się o uchach ciał niebieskich na pozioie I klasy liceu, oawia się najczęściej najpiew uch Ziei i innych
BRYŁA SZTYWNA. Umowy. Aby uprościć rozważania w tym dziale będziemy przyjmować następujące umowy:
Niektóe powody aby poznać ten dział: BRYŁA SZTYWNA stanowi dobe uzupełnienie mechaniki punktu mateialnego, opisuje wiele sytuacji z życia codziennego, ma wiele powiązań z innymi działami fizyki (temodynamika,
POLE MAGNETYCZNE W PRÓŻNI. W roku 1820 Oersted zaobserwował oddziaływanie przewodnika, w którym płynął
POLE MAGNETYCZNE W PÓŻNI W oku 8 Oested zaobsewował oddziaływanie pzewodnika, w któym płynął pąd, na igłę magnetyczną Dopowadziło to do wniosku, że pądy elektyczne są pzyczyną powstania pola magnetycznego
Fizyka 1- Mechanika. Wykład 10 7.XII Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Fizyka - Mechanika Wykład 0 7.XII.07 Zygmunt Szefliński Śodowiskowe Laboatoium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Pawo powszechnego ciążenia F G mm Opisuje zaówno spadanie jabłka
GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r.
GRAWITACJA Pawo powszechnego ciążenia (pawo gawitacji) Dwa punkty mateialne o masach m 1 i m pzyciągają się wzajemnie siłą popocjonalną do iloczynu ich mas i odwotnie popocjonalną do kwadatu ich odległości.
Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku
w popzednim odcinku 1 8 gudnia KOLOKWIUM W pzyszłym tygodniu więcej infomacji o pytaniach i tym jak pzepowadzimy te kolokwium 2 Moment bezwładności Moment bezwładności masy punktowej m pouszającej się
PRACA MOC ENERGIA. Z uwagi na to, że praca jest iloczynem skalarnym jej wartość zależy również od kąta pomiędzy siłą F a przemieszczeniem r
PRACA MOC ENERGIA Paca Pojęcie pacy używane jest zaówno w fizyce (w sposób ścisły) jak i w życiu codziennym (w sposób potoczny), jednak obie te definicje nie pokywają się Paca w sensie potocznym to każda
Fizyka 2. Janusz Andrzejewski
Fizyka 2 wykład 2 Pawo Coulomba Jeżeli dwie naładowane cząstki o ładunkach q1 i q2 znajdują się w odległości, to siła elektostatyczna pzyciągania między nimi ma watość: F k k stała elektostatyczna k 1
Zasady zachowania, zderzenia ciał
Naa -Japonia -7 (Jaoszewicz) slajdów Zasady zachowania, zdezenia ciał Paca, oc i enegia echaniczna Zasada zachowania enegii Zasada zachowania pędu Zasada zachowania oentu pędu Zasady zachowania a syetia
23 PRĄD STAŁY. CZĘŚĆ 2
Włodzimiez Wolczyński 23 PĄD STAŁY. CZĘŚĆ 2 zadanie 1 Tzy jednakowe oponiki, każdy o opoze =30 Ω i opó =60 Ω połączono ze źódłem pądu o napięciu 15 V, jak na ysunku obok. O ile zwiększy się natężenie pądu
WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA
WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POITEHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki ABORATORIUM PODSTAW EEKTROTEHNIKI, EEKTRONIKI I MIERNITWA ĆWIZENIE 7 Pojemność złącza p-n POJĘIA I MODEE potzebne do zozumienia
Prawo powszechnego ciążenia Newtona
Pawo powszechnego ciążenia Newtona m M FmM Mm =G 2 Mm FMm = G 2 Stała gawitacji G = 6.67 10 11 2 Nm 2 kg Wielkość siły gawitacji z jaką pzyciągają się wzajemnie ciała na Ziemi M = 100kg N M = Mg N m =
Lista zadań nr 1 - Wektory
Lista zadań n 1 - Wektoy Zad. 1 Dane są dwa wektoy: a = 3i + 4 j + 5k, b = i + k. Obliczyć: a) długość każdego wektoa, b) iloczyn skalany a b, c) kąt zawaty między wektoami,, d) iloczyn wektoowy a b e)
MECHANIKA OGÓLNA (II)
MECHNIK GÓLN (II) Semest: II (Mechanika I), III (Mechanika II), ok akademicki 2017/2018 Liczba godzin: sem. II*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. sem. III*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. (dla
WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCY Z FIZYKI W KLASIE DRUGIEJ (cały rok szkolny)
WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCY Z FIZYKI W KLASIE DRUGIEJ (cały ok szkolny) 1. Umiejętność pomiau siły za pomocą siłomieza.. Wpawne posługiwanie się jednostką siły i jej symbolem w układzie SI. Symbolem
Mechanika ogólna. Więzy z tarciem. Prawa tarcia statycznego Coulomba i Morena. Współczynnik tarcia. Tarcie statyczne i kinetyczne.
Więzy z tacie Mechanika oólna Wykład n Zjawisko tacia. awa tacia. awa tacia statyczneo Couloba i Moena Siła tacia jest zawsze pzeciwna do występująceo lub ewentualneo uchu. Wielkość siły tacia jest niezależna
Wykład: praca siły, pojęcie energii potencjalnej. Zasada zachowania energii.
Wykład: paca siły, pojęcie enegii potencjalnej. Zasada zachowania enegii. Uwaga: Obazki w tym steszczeniu znajdują się stonie www: http://www.whfeeman.com/tiple/content /instucto/inde.htm Pytanie: Co to
- substancje zawierające swobodne nośniki ładunku elektrycznego:
Pzewodniki - substancje zawieające swobodne nośniki ładunku elektycznego: elektony metale, jony wodne oztwoy elektolitów, elektony jony zjonizowany gaz (plazma) pzewodnictwo elektyczne metali pzewodnictwo
cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 10: Gawitacja cz. 1. d inż. Zbiniew Szklaski szkla@ah.edu.pl http://laye.uci.ah.edu.pl/z.szklaski/ Doa do pawa powszechneo ciążenia Ruch obitalny planet wokół Słońca jak i dlaczeo? Reulane, wieloletnie
Elektrostatyka. A. Sieradzki IF PWr. Ogień Świętego Elma
A. Sieadzki I PW Elektostatyka Wykład Wocław Univesity of Technology 3-3- Ogień Świętego Elma Ognie świętego Elma (ognie św. Batłomieja, ognie Kastoa i Polluksa) zjawisko akustyczno-optyczne w postaci
Fizyka 1- Mechanika. Wykład 5 3.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Fizyka 1- Mechanika Wykład 5 3.XI.016 Zygunt Szefliński Śodowiskowe Laboatoiu Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Układ inecjalny Zasada bezwładności Każde ciało twa w swy stanie
Wykład 15. Reinhard Kulessa 1
Wykład 5 9.8 Najpostsze obwody elektyczne A. Dzielnik napięcia. B. Mostek Wheatstone a C. Kompensacyjna metoda pomiau siły elektomotoycznej D. Posty układ C. Pąd elektyczny w cieczach. Dysocjacja elektolityczna.
1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym.
Wykład 3. Zasada zachowania momentu pędu. Dynamika punktu mateialnego i były sztywnej. Ruch obotowy i postępowy Większość ciał w pzyodzie to nie punkty mateialne ale ozciągłe ciała sztywne tj. obiekty,
Guma Guma. Szkło Guma
1 Ładunek elektyczny jest cechą mateii. Istnieją dwa odzaje ładunków, nazywane dodatnimi i ujemnymi. Ładunki jednoimienne się odpychają, podczas gdy ładunki óżnoimeinne się pzyciągają Guma Guma Szkło Guma
II.3 Rozszczepienie subtelne. Poprawka relatywistyczna Sommerfelda
. akad. 004/005 II.3 Rozszczepienie subtelne. Popawka elatywistyczna Sommefelda Jan Kólikowski Fizyka IVBC . akad. 004/005 II.3. Mechanizmy fizyczne odpowiedzialne za ozszczepienie subtelne Istnieją dwie
Arkusze maturalne poziom podstawowy
Akusze matualne poziom postawowy zaania zamknięte N zaania 5 7 8 9 0 Pawiłowa opowieź a c a b c b a Liczba punktów zaania otwate N zaania Pawiłowa opowieź Punkty Q mg 00 N Z III zasay ynamiki wynika, że
Na skutek takiego przemieszcznia ładunku, energia potencjalna układu pole-ładunek zmienia się o:
E 0 Na ładunek 0 znajdujący się w polu elektycznym o natężeniu E działa siła elektostatyczna: F E 0 Paca na pzemieszczenie ładunku 0 o ds wykonana pzez pole elektyczne: dw Fds 0E ds Na skutek takiego pzemieszcznia
GEOMETRIA PŁASZCZYZNY
GEOMETRIA PŁASZCZYZNY. Oblicz pole tapezu ównoamiennego, któego podstawy mają długość cm i 0 cm, a pzekątne są do siebie postopadłe.. Dany jest kwadat ABCD. Punkty E i F są śodkami boków BC i CD. Wiedząc,
Wykład 5: Dynamika. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 5: Dynamika d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Pzyczyny uchu - zasady dynamiki dla punktu mateialnego Jeśli ciało znajduje się we właściwym miejscu,
ZJAWISKA ELEKTROMAGNETYCZNE
ZJAWISKA LKTROMAGNTYCZN 1 LKTROSTATYKA Ładunki znajdują się w spoczynku Ładunki elektyczne: dodatnie i ujemne Pawo Coulomba: siły pzyciągające i odpychające między ładunkami Jednostką ładunku elektycznego
Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna
negia kinetyczna i paca. negia potencjalna Wykład 4 Wocław Univesity of Technology 1 NRGIA KINTYCZNA I PRACA 5.XI.011 Paca Kto wykonał większą pacę? Hossein Rezazadeh Olimpiada w Atenach 004 WR Podzut
Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology
Wykład 6 Wocław Univesity of Technology Oboty - definicje Ciało sztywne to ciało któe obaca się w taki sposób, że wszystkie jego części są związane ze sobą dzięki czemu kształt ciała nie ulega zmianie.
Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku
w popzednim odcinku 1 Paca Paca jest ówna iloczynowi pzemieszczenia oaz siły, któa te pzemieszczenie wywołuje. Paca jest wielkością skalaną wyażaną w dżulach (ang. Joul) [J] i w ogólności może być zdefiniowana
Plan wykładu. Rodzaje pól
Plan wykładu Pole gawitacyjne d inż. Ieneusz Owczaek CMF PŁ ieneusz.owczaek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczaek 2013/14 1 Wielkości chaakteyzujace pole Pawo Gaussa wewnatz Ziemi 2 Enegia układu ciał
Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny.
Pawo Gaussa. Potencjał elektyczny. Wykład 3 Wocław Univesity of Technology 7-3- Inne spojzenie na pawo Coulomba Pawo Gaussa, moŝna uŝyć do uwzględnienia szczególnej symetii w ozwaŝanym zagadnieniu. Dla
Zasady dynamiki ruchu obrotowego
DYNAMIKA (cz.) Dynamika układu punktów Śodek masy i uch śodka masy Dynamika były sztywnej Moment bezwładności, siły i pędu Zasada zachowania momentu pędu Pawo Steinea Zasady dynamiki uchu obotowego Politechnika
Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Mateiały dydaktyczne na zajęcia wyównawcze z cheii dla studentów piewszego oku kieunku zaawianego Inżynieia Śodowiska w aach pojektu Ea inżyniea pewna lokata na pzyszłość Opacowała: g inż. Ewelina Nowak
Zjawisko indukcji. Magnetyzm materii.
Zjawisko indukcji. Magnetyzm mateii. Wykład 6 Wocław Univesity of Technology -04-0 Dwa symetyczne pzypadki PĘTLA Z PĄDEM MOMENT SIŁY + + POLE MAGNETYCZNE POLE MAGNETYCZNE P A W O I N D U K C J I MOMENT
Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym
1.Wpowadzenie Wyznaczanie pofilu pędkości płynu w uociągu o pzekoju kołowym Dla ustalonego, jednokieunkowego i uwastwionego pzepływu pzez uę o pzekoju kołowym ównanie Naviea-Stokesa upaszcza się do postaci
Teoria Względności. Czarne Dziury
Teoia Względności Zbigniew Osiak Czane Dziuy 11 Zbigniew Osiak (Tekst) TEORIA WZGLĘD OŚCI Czane Dziuy Małgozata Osiak (Ilustacje) Copyight by Zbigniew Osiak (tt) and Małgozata Osiak (illustations) Wszelkie
ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
ĆWZENE 3 EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH el ćwiczenia: spawdzenie podstawowych właściwości szeegowego i ównoległego obwodu ezonansowego pzy wymuszeniu napięciem sinusoidalnym, zbadanie wpływu paametów obwodu
INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA
NSTRKJA DO ĆWZENA Temat: Rezonans w obwodach elektycznych el ćwiczenia elem ćwiczenia jest doświadczalne spawdzenie podstawowych właściwości szeegowych i ównoległych ezonansowych obwodów elektycznych.
magnetyzm ver
e-8.6.7 agnetyz pądy poste pądy elektyczne oddziałują ze soą. doświadczenie Apèe a (18): Ι Ι 1 F ~ siła na jednostkę długości pzewodów pądy poste w póżni jednostki w elektyczności A ape - natężenie pądu
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Póbna Matua z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad 0 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwa tych są pe zen to wa ne pzy kła do we po paw ne od po wie
Graf skierowany. Graf zależności dla struktur drzewiastych rozgrywających parametrycznie
Gaf skieowany Gaf skieowany definiuje się jako upoządkowaną paę zbioów. Piewszy z nich zawiea wiezchołki gafu, a dugi składa się z kawędzi gafu, czyli upoządkowanych pa wiezchołków. Ruch po gafie możliwy
m q κ (11.1) q ω (11.2) ω =,
OPIS RUCHU, DRGANIA WŁASNE TŁUMIONE Oga Kopacz, Adam Łodygowski, Kzysztof Tymbe, Michał Płotkowiak, Wojciech Pawłowski Konsutacje naukowe: pof. d hab. Jezy Rakowski Poznań 00/00.. Opis uchu OPIS RUCHU
Wykład Pojemność elektryczna. 7.1 Pole nieskończonej naładowanej warstwy. σ-ładunek powierzchniowy. S 2 E 2 E 1 y. ds 1.
Wykład 9 7. Pojemność elektyczna 7. Pole nieskończonej naładowanej wastwy z σ σładunek powiezchniowy S y ds x S ds 8 maca 3 Reinhad Kulessa Natężenie pola elektycznego pochodzące od nieskończonej naładowanej
Magnetyzm. A. Sieradzki IF PWr. Pole magnetyczne ŁADUNEK ELEKTRYCZNY ŁADUNEK MAGNETYCZNY POLE ELEKTRYCZNE POLE MAGNETYCZNE
Magnetyzm Wykład 5 1 Wocław Univesity of Technology 14-4-1 Pole magnetyczne ŁADUNEK ELEKTRYCZNY ŁADUNEK MAGNETYCZNY? POLE ELEKTRYCZNE POLE MAGNETYCZNE Jak wytwozyć pole magnetyczne? 1) Naładowane elektycznie
ι umieszczono ladunek q < 0, który może sie ι swobodnie poruszać. Czy środek okregu ι jest dla tego ladunku po lożeniem równowagi trwa lej?
ozwiazania zadań z zestawu n 7 Zadanie Okag o pomieniu jest na ladowany ze sta l a gestości a liniowa λ > 0 W śodku okegu umieszczono ladunek q < 0, któy może sie swobodnie pouszać Czy śodek okegu jest
Wykład FIZYKA I. 8. Grawitacja. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA I 8. Gawitacja D hab. inż. Władysław Atu Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wocławskiej http://www.if.pw.woc.pl/~wozniak/fizyka1.html CIĄŻENIE POWSZECHNE (GRAWITACJA) Wzajemne pzyciąganie
KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzain aturalny aj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zadanie 1. Wyznaczenie wartości prędkości i przyspieszenia ciała wykorzystując równanie ruchu. Wartość prędkości
Atom wodoru w mechanice kwantowej
Fizyka II, lato 016 Tójwymiaowa studnia potencjału atomu wodou jest badziej złożona niż studnie dyskutowane wcześniej np. postokątna studnia. Enegia potencjalna U() jest wynikiem oddziaływania kulombowskiego
Podstawy fizyki subatomowej
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 6 Zenon Janas 11 kwietnia 018. Współzędne sfeyczne położenie punktu: (, θ, ϕ) Z sin θ ( 0, ) θ ( 0, π ) ϕ ( 0, π ) cosθθ X ϕ θ Y (, θ, ϕ) ( x, y, z) x sinθcosϕ y sinθsinϕ
5. Dynamika ruchu postępowego, ruchu punktu materialnego po okręgu i ruchu obrotowego bryły sztywnej
5. Dynaika uchu postępowego, uchu punktu ateialnego po okęgu i uchu obotowego były sztywnej Wybó i opacowanie zadań 5..-5..0; 5..-5..6 oaz 5.3.-5.3.9 yszad Signeski i Małgozata Obaowska. Zadania 5..-5..4
Przejmowanie ciepła przy konwekcji swobodnej w przestrzeni ograniczonej (szczeliny)
inż. Michał Stzeszewski 0-006 Pzejowanie ciepła pzy konwekcji swobonej w pzestzeni oganiczonej (szczeliny) Zaania o saozielnego ozwiązania v. 0.. powazenie celu uposzczenia achunkowego ozwiązania zjawiska
9.1 POMIAR PRĘDKOŚCI NEUTRINA W CERN
91 POMIAR PRĘDKOŚCI NEUTRINA W CERN Rozdział należy do teoii pt "Teoia Pzestzeni" autostwa Daiusza Stanisława Sobolewskiego http: wwwtheoyofspaceinfo Z uwagi na ozważania nad pojęciem czasu 1 możemy pzyjąć,
ver grawitacja
ve-18.10.07 gawitacja początki Galileusz 1564-164 układ słoneczny http://www.aachnoid.co/gavitation/sall.htl pawa Keplea 1. obity planet kążących wokół słońca są elipsai ze słońce w ognisku Johannes Keple
POLE MAGNETYCZNE ŹRÓDŁA POLA MAGNETYCZNEGO
POLE MAGNETYCZNE ŹRÓDŁA POLA MAGNETYCZNEGO Wykład 8 lato 2015/16 1 Definicja wektoa indukcji pola magnetycznego F = q( v B) Jednostką indukcji pola B jest 1T (tesla) 1T=1N/Am Pole magnetyczne zakzywia
= ± Ne N - liczba całkowita.
POL LKTRYCZN W PRÓŻNI Ładunek - elementany Nieodłączna własność niektóych cząstek elementanych, [n. elektonu (-e), otonu (+e)], zejawiająca się w oddziaływaniu elektomagnetycznym tych cząstek. e =,6-9
Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony
Modele odpowiedzi do akusza Póbnej Matuy z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad 00 W kluczu są pezentowane pzykładowe pawidłowe odpowiedzi. Należy ównież uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej
cz.2 dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 11: Gawitacja cz. d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Pawo Gaussa - PZYKŁADY: Masa punktowa: ds Powiezchnia Gaussa M g g S g ds S g ds 0 cos180 S gds
Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna
Enegia kinetyczna i paca. Enegia potencjalna Wykład 4 Wocław Uniesity of Technology 1 5-XI-011 5.XI.011 Paca Kto wykonał większą pacę? Hossein Rezazadeh Olimpiada w Atenach 004 WR Podzut 63 kg Paul Andeson
należą do grupy odbiorników energii elektrycznej idealne elementy rezystancyjne przekształcają energię prądu elektrycznego w ciepło
07 0 Opacował: mg inż. Macin Wieczoek www.mawie.net.pl. Elementy ezystancyjne. należą do gupy odbioników enegii elektycznej idealne elementy ezystancyjne pzekształcają enegię pądu elektycznego w ciepło.
SKRYPT DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z FIZYKI DLA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE
Publikacja współfinansowana ze śodków Unii Euopejskiej w amach Euopejskiego Funduszu Społecznego SKRYPT DO ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z FIZYKI DLA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE d Janusz Chzanowski