Program socjoterapeutyczny dla dzieci pochodzących z rodzin z problemem alkoholowym i dzieci wychowujących się w niekorzystnych warunkach

Transkrypt

1 Program socjoterapeutyczny dla dzieci pochodzących z rodzin z problemem alkoholowym i dzieci wychowujących się w niekorzystnych warunkach Cel główny Poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania dzieci i młodzieży poprzez budowanie pozytywnych kontaktów i rozwijanie czynników chroniących przed pojawieniem się zachowań ryzykownych. Wyrównywanie szans rozwojowych. Cele szczegółowe Cel terapeutyczny odreagowanie emocjonalne dostarczanie pozytywnych treści o sobie rozpoznawanie swoich mocnych stron rozwijanie szacunku siebie i innych zwiększanie poczucia bezpieczeństwa Cel edukacyjny rozbudzanie pozytywnej aktywności dziecka rozwijanie umiejętności wyrażania uczuć i emocji rozwijanie i ćwiczenie umiejętności społecznych zapoznanie dziecka z informacjami dotyczącymi skutków zachowań ryzykownych Cel rozwojowy zaspokojenie potrzeb wynikających z rozwoju dziecka, poprzez zabawę, ekspresję twórczą oraz aktywność sportową wzmacnianie aktywności dziecka Uczestnicy programu Uczestnikami programu będą dzieci zapisane do świetlicy w wieku od 7 do 16 roku życia. Są to dzieci pochodzące z rodzin z problemem alkoholowym, rodzin niepełnych, borykających się z problemami bezrobocia i etykietą społeczną. 1

2 W oparciu o przeprowadzone diagnozy indywidualne dzieci możliwe było określenie potrzeb dzieci, trudności i mocnych stron. Odbiorcy programu to dzieci, które pozbawione są możliwości uzyskania harmonijnego rozwoju. Trudno im jest nazwać uczucia i emocje jakich doznają. Zazwyczaj doświadczają przykrych uczuć, otrzymują negatywne treści o sobie. Zauważam narastający brak poczucia bezpieczeństwa, niechęć do własnej osoby, brak zaufania do innych. Brak pozytywnych doświadczeń, uczuć i komunikatów wywołuje rozchwianie emocjonalne i brak wiary we własne możliwości. Dlatego też, wsparcie wychowawców i praca w grupie rówieśniczej może wpłynąć na odbudowanie tych wszystkich obszarów i dać dziecku narzędzia do radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Dodatkowym zjawiskiem jest postawa roszczeniowa, postawa wycofania społecznego- obie postawy zakłócają prawidłowy rozwój dzieci. Świetlica jest miejscem, w którym dzieci mogą nauczyć się podejmowania decyzji, rozbudzić potrzeby bycia z drugim człowiekiem. Rozbudzi potrzeby kontaktu ze sztuką, kulturą, aktywnością skierowana na rozwój osobowości. Opis programu Program został tak skonstruowany aby dzieci miały możliwość pracować w dużej grupie( spotkania społeczności świetlicowej) oraz w mniejszych grupkach zadaniowych ( zajęcia rozwojowo-terapeutyczne, edukacyjne, profilaktyczne). Zajęcia rozwojowo-terapeutyczne skoncentrowane na danym problemie realizowane będą w zespołach dzieci zbliżonych wiekowo w dwóch grupach dzieci młodsze i dzieci starsze. Zajęcia czasu wolnego, rozwijające aktywność społeczną, rozwijające wiedzę ogólną, udział w imprezach integracyjnych, spotkaniach okolicznościowych będą odbywać się ze wszystkimi wychowankami bez podziału na grupy. Wpłynie to na rozwój otwartości, bezpieczeństwa pozwoli stworzyć rodzinna atmosferę i rozwinie poczucie przynależności do społeczności świetlicowej. Dwa razy w roku odbędzie się spotkanie Stałego Zespołu, który ma celu zapoznać się z sytuacja dziecka, przeanalizować stosowane metody pracy z dzieckiem i rodziną. Realizatorzy programu Program będzie realizowany przez kadrę Świetlicy Socjoterapeutycznej Bajka, stażystów, wolontariuszy oraz osoby zatrudnione w ramach umów cywilno prawnych. 2

3 Realizacja programu Poszczególne zadania i formy realizacji programu będą się odbywać przy użyciu następujących metod i form pracy z dzieckiem: Metody i techniki pracy grupowa indywidualna zespoły zadaniowe krąg rozmowa kierowana, luźna i tematyczna rysunek metafora gry i zabawy ruchowe i sportowe zabawy edukacyjne i rozwojowe zabawy wyciszające ćwiczenia i techniki wyobrażeniowe rundka burza mózgów drama Materiały pomocnicze przybory i akcesoria plastyczne artykuły sportowe teksty opowiadań, bajek, wierszy plansze tematyczne różnego rodzaju przedmioty codziennego użytku kostiumy nagrania muzyczne filmy edukacyjne rekwizyty i inne 3

4 Przebieg programu Program terapeutyczny Rozwijanie samoświadomości w zakresie uczuć i emocji. Radzenie sobie z trudnymi emocjami Realizacja- rozpoczęcie programu styczeń Cele programu: budowanie atmosfery bezpieczeństwa i otwartości w grupie rozpoznawanie i nazywanie uczuć i emocji radzenie sobie z trudnymi emocjami rozwijanie umiejętności komunikacyjnych radzenie sobie z trudnymi sytuacjami( stres, sytuacje konfliktowe) rozwijanie szacunku do siebie rozwijanie twórczej wyobraźni Program profilaktyczny Rodzina Parpusiaków Cykl spotkań dla dzieci młodszych przygotowany w oparciu o program realizowany w Świętokrzyskim Centrum Profilaktyki i Edukacji Zajęcia profilaktyczno- terapeutyczne dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym Realizacja rozpoczęcie- marzec 2012 Cel: Dostarczenie dzieciom prawidłowych wzorców zachowań w sytuacjach trudnych budowanie atmosfery bezpieczeństwa i otwartości w grupie stwarzanie warunków do odreagowanie napiec emocjonalnych budowanie pozytywnej samooceny uczenie się rozpoznawania uczuć i emocji rozwijanie sposobu radzenia sobie z emocjami rozwijanie komunikacji Program socjoterapeutyczny Rozwijanie umiejętności społecznych Realizacja- rozpoczęcie wrzesień Cele programu: - Wypracowanie zasad funkcjonowania w grupie, 4

5 - Ustalenie nowych norm grupowych, - poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania dzieci, poprzez nawiązanie, satysfakcjonujących kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi ( zmiana sposobu zachowań ), - zmniejszenie napięć i niepokojów ( odreagowanie emocjonalne), - Poznanie zasięgu zjawiska, - Analiza przyczyn i ich eliminowanie, - Dostarczenie wiedzy na temat praw człowieka, dziecka, ucznia oraz procedur postępowania w przypadku łamania obowiązujących zasad, - kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z przemocą, - Wzmocnienie więzi między członkami grupy, - Kierowanie się zasadami afirmacji, bliskiego kontaktu, otwartości, - Dostrzeganie i rozpoznawanie emocji własnych i innych ludzi, potrzeb własnych i drugiego człowieka akceptacja wobec odmienności drugiego człowieka, Wzmacnianie, wspomaganie i rozwijanie czynników chroniących przed pojawieniem się zachowań ryzykownych Cel: Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. Realizacja: Cykl zajęć profilaktycznych dotyczący przeciwdziałania agresji i przemocy rówieśniczej Realizacja rozpoczęcie styczeń Program edukacyjno- profilaktyczny dotyczący zdrowego i aktywnego spędzania czasu wolnego Realizacja- rozpoczęcie kwiecień Cykl zajęć profilaktycznych dotyczących wpływu nikotyny na zdrowie człowieka Realizacja- rozpoczęcie październik Cykl zajęć profilaktycznych dla dzieci starszych, wpływ alkoholu na zdrowie człowieka 5

6 Realizacja- rozpoczęcie listopad Propagowanie profilaktyki zdrowotnej Realizacja- przez cały rok Cel: Dostarczanie pozytywnych wzorców spędzania czasu wolnego. Dostarczenie wiedzy dotyczącej zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania odreagowanie emocjonalne rozwijanie zainteresowań i zamiłowań dostarczanie pozytywnych doświadczeń w ramach zdrowej konkurencji rówieśniczej realizowanej podczas zajęć sportowych budowanie potrzeby aktywności fizycznej i zachęcanie do niej stworzenie warunków do przeżycia sukcesu rozwijanie umiejętności dbania o swoje zdrowie spotkania z fizjoterapeutą, instruktorem sportu, instruktorem jogi Program edykacyjno-profilaktyczny dotyczący racjonalnego żywienia Jedz smacznie i zdrowo program kilku etapowy związany z porami roku Realizowany przez cały rok i połączony z degustacjami Wprowadzanie dziecka w świat zasad i norm społecznych Cel: Rozwijanie pożądanych społecznie zachowań, dostarczenie wiedzy z zakresu dojrzewania emocjonalnego, seksualnego i społecznego. Realizacja- przez cały rok w ramach spotkań tematycznych, programów wychowawczych i edukacyjnych budowanie poczucia przynależności do społeczności świetlicowej rozumienie i akceptowanie zmian zachodzących w okresie dojrzewania rozwijanie poczucia własnej wartości rozwijanie wrażliwości na drugiego człowieka rozwijanie akceptacji i empatii rozwijanie umiejętności bycia w nowych sytuacjach organizowanie spotkań okolicznościowych mających na celu poszanowanie tradycji kulturowej 6

7 Program wychowawczy Akademia dobrych manier Realizacja rozpoczęcie luty Integrowanie dzieci z różnymi środowiskami terapeutycznymi Cel: Integracja i rozwijanie empatii Realizacja- przez cały rok Współpraca z placówkami działającymi na terenie miasta Sandomierza Środowiskowym Domem Samopomocy dla osób niepełnosprawnych intelektualnie i z chorobami psychicznymi ul. Katedralna Świetlica Socjoterapeutyczną Przystań ul. Słowackiego Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie powodzenia szkolnego Realizacja- przez cały rok pomoc w nauce i rozwijanie umiejętności pracy własnej stwarzanie warunków do nauki ćwiczenie umiejętności szkolnych budowanie motywacji do nauki współpraca z pedagogiem szkolnym i wychowawcami Współpraca z rodziną dziecka Cel: motywowanie rodziców do większego zainteresowania się losem dziecka, udzielanie wsparcia oraz informacji dotyczących umiejętności wychowawczych Realizacja- przez cały rok rozmowy indywidualne z rodzicami spotkania z rodzicami w ramach imprez okolicznościowych i integracyjnych zaprezentowanie rodzicom osiągnięć i umiejętności dziecka spotkanie z rodzicami dotyczące potrzeb dziecka wynikających z poszczególnych etapów rozwoju udzielanie informacji o formach i rodzajach pomocy skierowanej do rodziny Rozwijanie potrzeby kontaktu ze sztuką. Rozwijanie zainteresowań i zamiłowań dzieci Cel: Rozwijanie aktywności własnej 7

8 budowanie potrzeby kontaktu z kultura i sztuką( prowadzenie koła plastycznego, teatralno-wokalnego, przygotowanie wystaw, uczestniczenie w życiu kulturalnym miasta) budowanie potrzeby poszerzania wiedzy ogólnej o świecie- spotkania tematyczne zajęcia sportowe, plastyczne i rozwijające umiejętności organizacyjne Pogłębianie wiedzy i umiejętności pracowników świetlicy udział w szkoleniach zewnętrznych organizowanie na terenie świetlicy szkoleń wewnętrznych o rożnej tematyce, która pozwoli polepszyć warsztat pracy pracowników Spodziewane efekty Realizacja programu wpłynie na: polepszenie umiejętności współpracy w grupie, zwiększenie samoświadomości dziecka w zakresie uczuć i emocji oraz mocnych stron rozwinie świadomość potrzeb zmniejszy się postawa roszczeniowa rozwinie potrzebę aktywności fizycznej i dbania o swoje zdrowie dziecko nauczy się bawić w sposób spontaniczny i będzie umiało odreagować trudne emocje zacznie zauważać swój wewnętrzny potencjał będzie potrafiło nawiązywać prawidłowe relacje z rówieśnikami i osobami dorosłymi będzie potrafiło przewidzieć konsekwencje swojego zachowania i wyciągać z niego wnioski rozwinie swoje zainteresowania i upodobania poprawią się relacje rodzic- dziecko poszerzy wiedzę ogólna, którą będzie mógł wykorzystać w relacjach z ludźmi dziecko rozwinie motywację do nauki i doświadczy powodzenia szkolnego Sposób oceny efektów Forma ewaluacji będzie dostosowana do możliwości dzieci. Będzie prowadzona obserwacja i wymiana doświadczeń zespołu wychowawczego. Na zakończenie każdych zajęć prowadzący będzie zbierał 8

9 informacje zwrotne w formie ustnej. Posłużymy się również formą graficzną - Termometr uczuć oraz ankieta ewaluacyjną dla dzieci dotycząca zajęć. Sposób dokumentowania realizacji programu Dziennik zajęć ogólnoświetlicowych Dziennik zajęć socjoterapeutycznych Notatki służbowe ze szkoleń wewnętrznych Notatki służbowe ze spotkań i imprez integracyjnych oraz okolicznościowych Sprawozdanie z działalności świetlicy Program został opracowany w oparciu o : Profilaktyka w grupach ryzyka., red. naukowa Maria Deptuła., PARPA Socjoterapia., Sawicka Katarzyna., wyd. Centrum Metodycznej Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej Diagnostyka profilaktyka socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej., Pod red. Marii Deptuły., wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Pomoc psychologiczna dla dzieci alkoholików., Bryan E. Robinson J. Lyn Rhoden., wyd. PARPA Dzieci alkoholików. Indywidualne plany pomocy., Zespół autorów, redaktorów i recenzentów., PARPA Co dzień mądrzejsze- 365 gier i zabaw kształtujących charakter, wrażliwość i inteligencji emocjonalna dziecka., D. CH. Weston, M.S. Weston., wyd. Pruszyński i Spółka Przemoc uraz psychiczny i powrót do równowagi., Herman Judith Lewis wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 9

10 Harmonogram spotkań okolicznościowych, tematycznych oraz imprez integracyjnych Styczeń 2012 Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Dzień Babci i Dziadka Karnawałowe maski- spotkanie tematyczne Konkurs kulinarny Luty Spotkanie tematyczne- Walentynki Zawody sportowe- konkurencje indywidualne(lepienie bałwana) Marzec Spotkanie tematyczne- Dzień kobiet Konkurs Wiosna Konkurs literacki- Mistrz pióra w ramach Międzynarodowego Dnia Pisarzy Kwiecień Światowy Dzień Zdrowia(7.04)- spotkanie tematyczne Zawody sportowe- konkurencje zespołowe Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Spotkanie Wielkanocne Maj Międzynarodowy Dzień Rodzin ( 15.05)- spotkanie tematyczne Dzień Matki- spotkanie tematyczne Zawody sportowe- konkurencje grupowe Światowy Dzień bez papierosa (31.05) Czerwiec Dzień Dziecka- spotkanie tematyczne Konkurs kulinarny cztery kolory Zawody sportowe- konkurencje indywidualne i zespołowe 10

11 Wrzesień moje wspomnienia z wakacji Zabawy sportowe- konkurencje zespołowe Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Rocznica wybuchu II wojny światowej Międzynarodowy Dzień Pokoju (21.09) spotkanie tematyczne Październik Międzynarodowy Dzień Osób Starszych ( 1.10.)- spotkanie tematyczne Zabawy ruchowo-sportowe: jesienne konkurencje zespołowe - Jesień Konkurs kulinarny Listopad Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Zaduszki Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Święto odzyskanie Niepodległości przez Polskę Międzynarodowy Dzień Tolerancji-(16.11)- Spotkanie tematyczne Andrzejki- spotkanie tematyczne Grudzień Mikołajki- spotkanie tematyczne Zima Poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej- Spotkanie Bożonarodzeniowe Zawody sportowe- konkurencje zespołowe Sporządziła: Zatwierdziła: 11