PROGRAM PROFILAKTYKI NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ STOWARZYSZENIA NA RZECZ OŚWIATY W DOBRYM MIEŚCIE Wstęp Podstawowym i naturalnym środowiskiem wychowawczym dziecka jest rodzina. To dom rodzinny wprowadza dziecko w świat kultury i wartości moralnych oraz przygotowuje je do uczestnictwa w życiu społecznym. Szkoła chce wspierać rodzinę w jej pracy wychowawczej, mądrze towarzyszyć uczniowi w jego rozwoju oraz stwarzać mu wartościowe środowisko wychowawcze. Szkoła pragnie wspomagać ucznia w jego pełnym i integralnym rozwoju we wszystkich sferach jego osobowości oraz uzewnętrzniać to wszystko, co w młodym człowieku jest cenne, ale ukryte. Szkoła pragnie również chronić młodego człowieka w jego rozwoju przed zagrożeniami i reagować na pojawianie się zachowań ryzykownych. Szkoła pragnie stworzyć warunki do zdobycia wiedzy i umiejętności służących do przeciwdziałania wszystkiemu, co zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka. Program Profilaktyki zakłada realizację tzw. profilaktyki pierwszorzędowej, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikację osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. Pomoc osobom zagrożonym i uzależnionym przynależy specjalistycznym placówkom (np. poradniom psychologiczno-pedagogicznym, ośrodkom socjoterapii, poradniom zdrowia psychicznego, itp.). Zadaniem szkoły jest nawiązanie w razie takiej potrzeby, współpracy z tymi placówkami. Założenia 1. Wdrożenie treści profilaktycznych do programu nauczania wszystkich przedmiotów ze szczególnym uwzględnieniem godzin do dyspozycji wychowawcy. 2. Uczestniczenie dzieci w kołach zainteresowań służących poszerzaniu wiedzy i aktywizujących uczniów. 3. Wprowadzenie treści profilaktycznych do pracy samorządów szkolnych. 4. Stworzenie klimatu sprzyjającego uczeniu się i podejmowaniu pracy nad doskonaleniem swojej osobowości. 5. Aktywizowanie nauczycieli, rodziców i uczniów i kształtowanie właściwych postaw na rzecz promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom a także rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. 6. Upowszechnianie programu w środowisku lokalnym. 1. Uczniowie 2. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły Uczestnicy programu 1
3. Rodzice 4. Instytucje samorządowe oraz inne (prowadzące działalność pedagogiczną wychowawczą, profilaktyczną) Program zakłada uczestnictwo (czynne i bierne) wszystkich uczestników programu w: - spotkaniach dyskusyjnych, - imprezach kulturalnych, - lekcjach otwartych, - grach i zabawach rekreacyjno-sportowych. Monitorowanie Program zakłada monitorowanie sytuacji wychowawczej w szkole przez cały okres pobytu w niej wychowanków, a w szczególności: - na początku każdego roku szkolnego poprzez diagnozę sytuacji wychowawczej - przez cały okres pobytu uczniów w szkole, poprzez działania mające na celu wczesne rozpoznanie uczniów z grup ryzyka - uczniom z grupy ryzyka oraz ich rodzicom szkoła udziela wsparcia przez udostępnianie uczniom i ich rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą lub kieruje ich do instytucji udzielających takiej pomocy Ewaluacja Program zakłada badanie sytuacji wychowawczej uczniów przed i po zakończeniu ich nauki w szkole przez: - ankiety (diagnozę wstępną i końcową badanego zjawiska), - wskaźniki ilościowe (aktywność uczniów na kołach zainteresowań, imprezach klasowych i szkolnych, programy, konkursy, itp.), - wskaźniki jakościowe (zaangażowania uczniów w działalność szkoły), - obserwacja oraz rozmowy nauczycieli z uczniami i rodzicami (pozyskanie informacji zwrotnej). 2
ADAPTACJA I INTEGRACJA Diagnozowanie procesu obserwowanie zachowań uczniów uczeń doświadcza uwagi wychowawców adaptacji uczniów w klasach przeprowadzanie wywiadów, rozmów kierowanych rodzice otrzymują informację zwrotną o zachowaniach dziecka pierwszych i uczniów nowoprzyjętych przeprowadzenie ankiet wśród uczniów i rodziców w szkole Budowanie pozytywnej więzi organizowanie imprez klasowych i szkolnych (wg uczeń czuje się dobrze w szkolnym środowisku ucznia ze szkołą harmonogramu) Wzmocnienie więzi pomiędzy uczniami w klasie i w szkole uczenie współdziałania z innymi poprzez stosowanie w czasie zajęć pracy w grupach uczniowie współpracują ze sobą, są kreatywni, respektują normy grupowe prowadzenie zajęć integracyjnych w klasie i na zajęciach pozalekcyjnych w celu budowania prawidłowych relacji między uczniami, organizowanie wspólnych wyjazdów (np. wycieczki) TRUDNOŚCI W NAUCE Diagnozowanie startu przeprowadzenie diagnozy umiejętności i wiadomości uczniów uczeń otrzymuje pomoc w zależności od swoich potrzeb edukacyjnego uczniów przeprowadzenie diagnozy w PPP (w razie potrzeby) rodzice otrzymują informację o potrzebie pomocy dla dziecka Udzielanie pomocy i wsparcia uczniom mającym problemy w tworzenie warunków do aktywnego uczestnictwa uczniów mających problemy z nauką w kołach zainteresowań oraz uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowane formy pomocy nauce przez nauczycieli zajęciach sportowych uczeń zdolny otrzymuje wsparcie poznanie sytuacji rodzinnej swoich wychowanków rodzice udzielają dziecku wsparcia organizowanie w miarę możliwości indywidualnych konsultacji umożliwienie uczestnictwa w/w uczniów w zajęciach pozalekcyjnych o charakterze wyrównawczym organizowanie pomocy koleżeńskiej jasne określenie zasad postępowania w wypadku niepowodzeń szkolnych zawartych w przedmiotowych systemach oceniania 3
Promowanie zdrowego stylu życia PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA wdrażanie do ciekawego, aktywnego spędzania wolnego czasu uczeń zna i korzysta z alternatywnych sposobów spędzania jako alternatywy telewizji, gier komputerowych i wolnego czasu telewizyjnych organizowanie pozalekcyjnych zajęć alternatywnych (sportowych, kół zainteresowań, zawodów, imprez okolicznościowych, wyjazdów na basen, itp.) Promowanie zdrowego stylu odżywiania się organizowanie zajęć promujących zdrowy sposób odżywiania się Profilaktyka uzależnień organizowanie zajęć dotyczących negatywnego wpływu używek na życie człowieka Kształtowanie u uczniów postawy asertywnej organizowanie warsztatów kształcących u uczniów postawę skutecznego odmawiania w sytuacji presji oraz przeciwstawianiu się negatywnym wpływom otoczenia uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu, świadomie spożywa owoce i warzywa, rezygnuje z niezdrowej żywności uczeń rozumie negatywny wpływ różnych szkodliwych substancji na organizm człowieka, potrafi wymienić ich negatywne skutki uczeń deklaruje podejmowanie właściwych wyborów w różnych sytuacjach Doskonalenie u uczniów umiejętności radzenia sobie ze stresem RADZENIE SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH przeprowadzanie zajęć, tworzenie sytuacji szkolnych mających na celu kształtowanie prawidłowych postaw oraz ćwiczenie umiejętności zachowania się w sytuacji stresu, frustracji, zagrożenia uczeń potrafi nazwać uczucia, akceptuje uczucia trudne i stara się nad nimi panować 4
WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Aktywizowanie rodziców do organizowanie zebrań z rodzicami i informowanie ich o rodzice chętnie współpracują ze szkołą współpracy ze szkołą aktualnych wydarzeniach z życia szkoły prowadzenie systematycznych konsultacji dotyczących pracy szkoły (ankieta, wywiad, rozmowa) angażowanie rodziców do różnych form pomocy szkole, klasie Umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu organizowanie imprez szkolnych, klasowych wzmacniających więzi rodzinne (np. wigilia, Dzień Matki lub Dzień Rodziny) rodzice uczestniczą w imprezach organizowanych przez szkołę, są ich współorganizatorami organizowanie dla rodziców konsultacji psychologicznych oraz doradztwa pedagogicznego w rozwiązywaniu problemów wychowawczych AGRESJA I PRZEMOC Zwiększenie bezpieczeństwa pełnienie dyżurów przez nauczycieli, stały nadzór nauczycieli nad uczniami rodzice posiadają pełną informację nt. zaobserwowanych zachowań uczniów sprawny przepływ informacji między nauczycielami nauczyciele i rodzice korygują niepożądane zachowania obserwowanie zachowań uczniów i rozpoznawanie problemów uczniów wychowawczych Kształtowanie zasad poprawnej organizowanie zajęć, stwarzanie sytuacji szkolnych współtworzy i respektuje normy grupowe komunikacji interpersonalnej w szkole dotyczących umiejętności właściwego porozumiewania się i kształtowanie prawidłowych postaw uczniów w różnych zwraca uwagę na poprawność wypowiadania się i konieczność unikania wulgaryzmów oraz sloganów, sytuacjach kulturalnie odnosi się do innych ludzi; organizowanie zajęć kształcących umiejętność komunikowania się i rozwiązywania konfliktów wyraża szacunek w zachowaniu względem innych osób, ma poczucie własnej wartości, zwracanie uwagi na poprawność wypowiadania się i konieczność unikania wulgaryzmów oraz sloganów przestrzega wewnętrznych regulaminów szkoły, kreowanie postaw zgodnych z pożądanymi społecznie wartościami, normami, wzorcami osobowymi przestrzeganie wewnętrznych regulaminów szkoły 5