PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W STAROŹREBACH 1
PODSTAWA PRAWNA: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, art. 19, art. 33 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. Profilaktyka szkolna to działania mające na celu zapobieganie niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się uczniów. Obejmuje eliminowanie czynników zachowań ryzykownych oraz wzmacnianie działań chroniących przed niepożądanymi zjawiskami. Ma szczególne znaczenie wśród młodych ludzi, w których rozwija się ustalanie hierarchii wartości, kształtują się relacje z innymi ludźmi, budzi się poczucie pewności siebie. Szkolny Program Profilaktyki jest szeroką ofertą oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów, rodziców i nauczycieli. Uwzględnienia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska. W naszej Szkole profilaktyka jest kategorią nadrzędną w stosunku do różnych problemów, z którymi się spotykamy. W związku z wiekiem rozwojowym dzieci od 5-13 lat oraz tym, że jest to szkoła wiejska, gdzie istnieje dobra współpraca środowiska lokalnego ze szkołą, które jest istotnym czynnikiem chroniącym, uczniowie naszej szkoły nie są grupą wysokiego ryzyka zagrożeń. CELE I ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY Szkolny Program Profilaktyczny stanowi integralną część Programu Wychowawczego Szkoły. Obejmuje dwie grupy wiekowe, jakimi są: dzieci grup 0 i uczniowie edukacji wczesnoszkolnej uczniowie klas IV-VI 2
CEL GŁÓWNY Głównym założeniem naszego programu jest podejmowanie działań mających na celu przede wszystkim bezpieczeństwo uczniów, zapobieganie przemocy, agresji, nietolerancji, kształtowanie kultury bycia z innymi, motywowanie do nauki. Ponadto pragniemy wychować dziecko, które świadomie dokonuje właściwych wyborów, radzi sobie z wyzwaniami życia codziennego oraz preferuje zdrowy styl życia. CELE SZCZEGÓŁOWE: poznanie i przestrzeganie norm społecznych, kształtowanie pozytywnych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i przemocy w szkole, uczenie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych i antydyskryminacyjnych, uświadomienie uczniom, negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych, dopalaczy, napojów energetyzujących, leków oraz następstw działania tych substancji, nauczenie zachowań asertywnych oraz radzenia sobie w sytuacjach stresowych, edukacja dzieci i rodziców dotycząca zagrożeń płonących z niewłaściwego korzystania z mediów (telewizja, komputer, Internet), kształtowanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu dzieci w szkole i poza nią, propagowanie zdrowego stylu życia i odżywania, wsparcie rozwoju dzieci 6 letnich w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku, współpraca z rodzicami w obszarze profilaktyki wczesna interwencja udzielanie pomocy; zwiększenie kompetencji rodziców poprzez propagowanie instytucji udzielających pomocy w sytuacjach problemowych. Nauczyciel wybiera stosowne metody pracy do osiągnięcia wyżej w/w celów. Zazwyczaj są to; pogadanki, prelekcje, dyskusje, burza mózgów, projekcja filmów, spotkania z zaproszonymi gośćmi, 3
specjalistyczne warsztaty, przedstawienia profilaktyczne, a także gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne itp. ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1. Propagowanie bezpiecznych zachowań podczas zajęć lekcyjnych, przerw i w różnych sytuacjach życia codziennego. 2. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego, z uwzględnieniem potrzeb indywidualnych i środowiska. 3. Rozpowszechnianie zasad higieny osobistej, higieny pracy, zasad racjonalnego odżywiania się i aktywności ruchowej. 4. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach ryzykownych wynikających z zachowań patologicznych i uzależnień oraz kształtowanie prawidłowych reakcji w warunkach zagrożenia. 5. Eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole i poza nią. 6. Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów przez przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU: godziny do dyspozycji z wychowawcą, zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, uroczystości i wydarzenia szkolne, zajęcia świetlicowe, wycieczki, zielone szkoły, konkursy, programy profilaktyczne realizowanie w szkole, pedagogizacja rodziców, zebrania Rady Pedagogicznej. 4
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ: Dyrektor szkoły Wychowawcy klas Nauczyciele przedmiotów Pedagog szkolny Rodzice PARTNERZY W REALIZACJI PROGRAMU : W ramach realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego Szkoła Podstawowa w Staroźrebach utrzymywać będzie stały kontakt z instytucjami działającymi na terenie gminy i powiatu. Do instytucji tych należą : 1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej : pomoc w ramach dożywiania dzieci z rodzin potrzebujących; 2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: przeprowadzenie konkursów o tematyce profilaktycznej; korzystanie z możliwości szkolenia w dziedzinie profilaktyki; 3. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Płocku: poradnictwo i orzecznictwo psychologiczno-pedagogiczne; 4. Parafia Rzymsko-Katolicka w Staroźrebach: pomoc w organizowaniu czasu wolnego dla dzieci i młodzieży; udział w imprezach organizowanych przez szkołę; 5. Rodzice i opiekowanie prawni: współpraca i pomoc w realizacji Programu 5
6. Samorząd Urzędu Gminy w Staroźrebach: pomoc w organizowaniu imprez szkolnych i środowiskowych o charakterze profilaktycznym; współpraca przy organizacji dokształcenia nauczycieli oraz wprowadzania programów profilaktycznych. EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W wyniku realizacji Programu Profilaktycznego uczeń: uświadamia sobie zagrożenia wynikające z wszelkiego rodzaju uzależnień i potrafi im się przeciwstawić, dba o bezpieczeństwo swoje i innych, uzyskuje pomoc specjalistyczną, identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym, dostrzega korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia. 6
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH: ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Podnoszenie umiejętności nauczycieli w obszarze profilaktyki. SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN Okresowe szkolenia BHP dla rady pedagogicznej. Dyrektor szkoły Korzystanie z publikacji na temat zapewnienia uczniom bezpieczeństwa w czasie pobytu w szkole. Dyrektor szkoły, wychowawcy, nauczyciele, pedagog. Zgodnie z Planem Pracy Szkoły Cały rok Szkolenia, konferencje, warsztaty. Współpraca z organizacjami i instytucjami w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. Dyrektor szkoły, wychowawcy, nauczyciele, pedagog Cały rok Kontynuowanie dobrej praktyki szkolnej w obszarze wymiany doświadczeń i informacji w zakresie szeroko pojętej profilaktyki obejmującej zagrożenia i problemy szkolne. Dyrektor, nauczyciele, rodzice Cały rok, wg potrzeb Organizowanie poradnictwa rodzinnego i indywidualnego na terenie szkoły. Informowanie o instytucjach pozaszkolnych działających na rzecz dziecka i rodziny. Pedagogizacja rodziców. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog Nauczyciele, wychowawcy, pedagog, zaproszeni goście, specjaliści Cały rok, wg potrzeb Zebrania rodzicielskie, wg potrzeb Konsultacje z rodzicami. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog Wg potrzeb 7
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY: I. Kształtowanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu dzieci w szkole i poza nią. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Wdrażanie do dbałości o bezpieczeństwo swoje i innych. Kształtowanie ograniczonego zaufania do osób nieznanych: uwrażliwienie na niebezpieczeństwa tkwiące w życiu społecznym. TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI REALIZATORZY TERMIN zasady bezpiecznego poruszania się po szkole, drogi ewakuacyjne, bezpieczna i aktywna przerwa bezpieczna droga do szkoły, bezpieczeństwo podczas wycieczek, imprez szkolnych, na boisku szkolnym, w szatni, w pomieszczeniach dydaktycznych, na sali gimnastycznej i placu zabaw, korzystanie z urządzeń elektrycznych, właściwe zachowania w sytuacjach zagrożenia. postępowanie w kontaktach z osobami nieznanymi, konsekwencje nawiązania znajomości z obcymi, szukanie pomocy w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu. rozmowy, pogadanki scenki sytuacyjne dyżury nauczycielskie spotkania z policjantem, strażakiem apele porządkowe pedagogizacja rodziców próbny alarm ewakuacyjny pogadanki z wychowawcą, nauczycielami, pedagogiem pedagogizacja rodziców wychowawcy rodzice nauczyciele świetlicy przedstawiciele służb mundurowych dyrektor szkoły wychowawcy rodzice pedagog katecheci w ciągu w ciągu Wyrabianie umiejętności mówienia nie zachowanie w sytuacjach zagrażających dziecku, rozmowy indywidualne pogadanki, filmy profilaktyczne wychowawcy i nauczyciele w ciągu 8
w sytuacjach zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu dziecka. konsekwentna odmowa w sytuacjach zagrożenia, wzmacnianie poczucia pewności siebie, kształtowanie postaw asertywności. drama rodzice pedagog II. Przeciwdziałanie zachowaniom aspołecznym. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Kształtowanie postaw prospołecznych i zasad tolerancji. Przeciwdziałanie dyskryminacji. Kształtowanie postaw wzajemnej pomocy. TREŚCI poznawanie różnic kulturowych, zdrowotnych, światopoglądowych i narodowościowych, uświadamianie odmiennych potrzeb osób niepełnosprawnych, starszych wspieranie uczniów młodszych, odnoszenie się z szacunkiem do każdego człowieka. SPOSOBY REALIZACJI Pogadanki imprezy klasowe, szkolne zajęcia integracyjne wolontariat Dzień Osób Niepełnosprawnych scenki sytuacyjne REALIZATORZY wychowawcy pedagog TERMIN w ciągu 9
Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wpływem i presją grup rówieśniczych, w tym patologicznych. budowanie pozytywnych więzi osobowych, kształtowanie właściwych postaw prospołecznych i przygotowanie do odpowiedzialnego wyboru, typy grup patologicznych, opieranie się presji grupy, wzmacnianie poczucia własnej wartości, kształtowanie umiejętności asertywnego odmawiania. rozmowy, pogadanki scenki sytuacyjne drama filmy edukacyjne Wychowawcy i nauczyciele pedagog w ciągu III. Promowanie zasad zdrowego trybu życia. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych. TREŚCI racjonalne odżywianie się na co dzień, dieta w różnych porach, Śmieciowe jedzenie. SPOSOBY REALIZACJI przerwy śniadaniowe pogadanki akcje i projekty profilaktyczne: Mleko w szkole, Owoce w szkole Tydzień Profilaktyki filmy edukacyjne Śmietnik w mojej głowie pedagogizacja rodziców REALIZATORZY wychowawcy rodzice pielęgniarka nauczyciele w-f nauczyciel przyrody TERMIN w ciągu 10
Promowanie aktywności fizycznej. wypoczynek aktywny i bierny, wpływ aktywności ruchowej na rozwój człowieka gimnastyka jako sposób na odchudzanie, kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych, i wakacji, zachęcanie do udziału w czynnym uprawianiu sportu, konkursach i zawodach sportowych, nauka walki Fair Play. pogadanki, akcje i projekty profilaktyczne filmy edukacyjne Śmietnik w mojej głowie pedagogizacja rodziców wycieczki turystyczne lekcje wf, przyrody wychowawcy, rodzice, pielęgniarka, nauczyciele w-f, przyrody pedagog w ciągu, koniec I i II semestru Profilaktyka wad postawy. wady postawy u dzieci, właściwa postawa ciała. Wdrażanie do dbałości o higienę własną i higienę dostosowanie ubioru do sytuacji i warunków atmosferycznych, otoczenia. przestrzegania zasad higieny osobistej, prawidłowa postawa w czasie pracy i odpoczynku. Profilaktyka chorób. choroby cywilizacyjne, zapobieganie zachorowaniom na grypę, boreliozę pogadanki, lekcje w-f, przyrody rozmowy indywidualne pogadanki lekcje przyrody pedagogizacja rodziców pogadanki pedagogizacja rodziców lekcje przyrody gazetki tematyczne ulotki informacyjne konkursy wychowawcy nauczyciele pielęgniarka wychowawcy i nauczyciele rodzice, pielęgniarka wychowawcy pielęgniarka pedagog w ciągu w ciągu w ciągu 11
IV. Zapobieganie uzależnieniom i zachowaniom patologicznym. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Zapoznanie z podstawową wiedzą na temat zachowań ryzykownych (wagary, używki, grupy nieformalne). Zapoznanie z podstawową wiedzą na temat uzależnień. TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI REALIZATORZY TERMIN rozpoznanie sytuacji zagrażających dziecku w szkole, w domu i grupie rówieśniczej, jak reagować w trudnej sytuacji? znaczenie pojęć uzależnienie fizyczne i psychiczne, rozpoznawanie uzależnień, konsekwencje uzależnień, substancje szkodliwe narkotyki, dopalacze, napoje energetyzujące, alkohol, nikotyna, leki stosowane powszechnie w leczeniu infekcji (acodin,tussipect), kształtowanie postawy asertywnej, właściwe korzystanie z Internetu, telewizji, telefonów, gier i konsoli, sieć wsparcia społecznego, pomoc profesjonalna. rozmowy, pogadanki scenki sytuacyjne pedagogizacja rodziców spotkania profilaktyczne pogadanki, rozmowy, lekcje WDŻ, przyrody i informatyki, zajęcia profilaktyczne z pedagogiem, gazetki terapeutyczne, konkursy plastyczne związane z tematyką zagrożeń, współpraca ze specjalistami, gazetki ścienne, filmy edukacyjne wychowawcy rodzice nauczyciele świetlicy terapeuci z ośrodka profilaktyki uzależnień pedagog wychowawcy pedagog rodzice nauczyciel przyrody, informatyki pielęgniarka zaproszeni specjaliści w ciągu w ciągu 12
Planowanie i wykorzystywanie czasu wolnego poznawanie pozytywnych form, sposobów i możliwości spędzania czasu wolnego, rozwijanie zainteresowań, promowanie bezpiecznych form wypoczynku z wykorzystaniem gier i zabaw, promowanie czytelnictwa książka jako sposób na nudę zachęcanie do udziału w akcjach wolontariatu, udział w dyskotekach, zabawach szkolnych i klasowych, udział w wycieczkach, promowanie aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu uprawianie sportu, kształtowanie postaw wobec osób niepełnosprawnych udzielanie pomocy ludziom potrzebującym np. pomoc koleżeńska, sąsiedzka. gazetki ścienne, ulotki informacyjne na temat bezpiecznych form wypoczynku w czasie ferii i wakacji pogadanki prezentacje multimedialne pedagogizacja rodziców wychowawcy nauczyciele pedagog nauczyciele świetlicy nauczyciel biblioteki rodzice w ciągu V. Przeciwdziałanie agresji. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI REALIZATORZY TERMIN Przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc, szukanie pomocy w przypadku zaistnienia przemocy, pogadanki, pedagogizacja rodziców, scenki sytuacyjne indywidualne rozmowy wychowawcy, nauczyciele rodzice pedagog w ciągu, wg potrzeb 13
Uświadamianie zagrożeń wynikających z cyberprzemocy. odróżnianie dobra od zła - ukazywanie i modelowanie prawidłowych zachowań w kontaktach z rówieśnikami, modelowanie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów, wyrabianie szacunku dla siebie i innych, eliminowanie wulgaryzmów ze słownictwa, wdrażanie do używania form grzecznościowych, eliminowanie agresji i przemocy - zachowania asertywne. co to jest cyberprzemoc? procedury postępowania w razie zaistnienia cyberprzemocy, zagrożenia w sieci. z uczniami i rodzicami spotkania z przedstawicielami Policji, PPP, współpraca z pracownikami socjalnymi GOPS, wdrażanie procedury niebieskiej karty, kierowanie na terapię rodzinną, filmy edukacyjne na temat agresji lekcje wychowawcze zajęcie komputerowe pogadanki pedagogizacja rodziców działania w ramach Dnia bezpiecznego Internetu :(gazetki ścienne, prezentacja multimedialna terapeuci nauczyciele świetlicy pracownicy GOPS Policja zaproszeni specjaliści wychowawcy, nauczyciele informatyki, pedagog, rodzice w trakcie 14
VI. Motywowanie uczniów do nauki. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI REALIZATORZY TERMIN Rozwijanie motywacji do nauki. stwarzanie możliwości zaprezentowania swoich umiejętności, włączenie uczniów biernych do większej aktywności intelektualnej i sportowej, pomoc w odkrywaniu własnych możliwości, predyspozycji, talentów i pasji, budzenie ciekawości poznawczej, wzrost poczucia własnej wartości, respektowanie przez nauczycieli zaleceń dla uczniów z opinią, orzeczeniem, stosowanie podczas zajęć pochwał. uroczystości szkolne klasowe konkursy olimpiady zawody sportowe koła zainteresowań zajęcia dydaktycznowychowawcze ekspozycja prac dyrektor nauczyciele pedagog nauczyciele świetlicy opiekunowie samorządu uczniowskiego cały rok, według potrzeb VII. Wspieranie dzieci 6 letnich. ZADANIA SZCZEGÓŁOWE TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI REALIZATORZY TERMIN Objęcie wsparciem uczniów 6 letnich z uwagi na obniżenie wieku. prowadzenie działań diagnostycznych, kierowanie na badania specjalistyczne do PPP, uczenie radzenia sobie w różnych karty obserwacji diagnozujących wywiady z rodzicami pedagogizacja rodziców dostosowanie wymagań 15 wychowawcy klas pedagog specjaliści rodzice wrzesień, wg potrzeb
sytuacjach, stwarzanie uczniom warunków do odkrywania i rozwijania możliwości, predyspozycji i uzdolnień, rozbudzanie ciekawości poznawczej i motywowanie do nauki, angażowanie uczniów w życie klasy i szkoły. czytanie i omawianie bajek terapeutycznych konkursy wycieczki Ewaluacja programu : Mając na uwadze rzetelność prowadzonych działań zapobiegawczych oraz ich skuteczność wprowadza się następujące formy realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki: 1. Badania ankietowe wśród uczniów, nauczycieli i rodziców /wg potrzeb/ 2. Nadzór Dyrektora Szkoły Podstawowej w Staroźrebach 3. Sprawozdanie z działalności nauczycieli oraz wychowawców realizujących program profilaktyki (na zakończenie każdego semestru). 16