Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Specjalnych w Rzeszowie Umiem żyć z ludźmi na rok szkolny 2011/2012 : Szkoły Zawodowej i Liceum Uzupełniającego dla młodzieży z lekkim stopniem upośledzenia umysłowego Lider: Krystyna Janowska Odbiorcy: uczniowie,, personel niepedagogiczny, rodzice Cel główny programu: Kształtowanie właściwych zachowań w relacjach międzyludzkich. Cele operacyjne; 1. Wdrażanie uczniów do przestrzegania norm społecznych. 2. Przeciwdziałanie agresji poprzez promowanie alternatywnych sposobów zachowań. 3. Popularyzowanie konstruktywnych strategii wychowawczych. 4. Kształtowanie zdolności radzenia sobie z zaburzeniami uczniów. 5. Rozwijanie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi. 6. Wyrabianie pozytywnego nastawienia do szkoły. 7. Pokazywanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez używania alkoholu i innych substancji uzależniających. 8. Motywowanie uczniów do higienicznego trybu życia. W roku szkolnym 2011/12 główny nacisk położono na: Aktywizowanie uczniów do pracy poprzez stosowanie właściwych komunikatów werbalnych i pozawerbalnych i Odpowiedni dobór zakresu realizowanego materiału do możliwości percepcyjnych uczniów (priorytety nadzoru pedagogicznego) oraz Zaangażowanie całej społeczności szkoły /nie tylko wychowawców/ w planowanie i realizację działań wychowawczo-profilaktycznych w codziennych sytuacjach szkolnych; aktywizowanie uczniów, by współdecydowali i współpracowali w zaspokajaniu swoich w zakresie działań profilaktyczno-wychowawczych w szkole; rozwijanie partnerskiej współpracy miedzy nauczycielami i rodzicami na rzecz zaspokajania uczniów w zakresie działań profilaktyczno-wychowawczych w szkole (priorytety po ewaluacji wewnętrznej 2010/11).
Cel Zadanie Forma realizacji Osoby odpowiedzialne I Wdrażanie 1. Zaznajomienie społeczności - przeprowadzenie w klasach pogadanek na temat ogólnych norm społecznych i zachowań uczniów do szkolnej z ogólnymi normami społecznie akceptowanych klas przestrzegania społecznymi. - organizowanie zespołów wychowawczych poświęconych przestrzeganiu norm regulaminu Liderzy, norm szkolnego pedagog, społecznych psycholog 4. Nauczenie.społeczności szkolnej sposobów przestrzegania norm i stosowania sankcji - założenie i prowadzenie w klasie zeszytu zachowań pozytywnych i negatywnych (systemy punktowe) Termin IX 2011 2 razy w r. szk. X XI 5. Konsekwentne egzekwowanie przestrzegania norm zgodnie z sankcjami. - rozliczanie po określonym terminie uczniów z przejawianych zachowań na podstawie wpisów na liście, tablicy, w zeszycie cały rok szkolny II Przeciwdziała nie agresji poprzez poznawanie alternatywnych sposobów zachowania 1. Zapoznanie pracowników szkoły i rodziców z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi agresji i sposobu radzenia sobie z nią. 2. Uczenie zachowań asertywnych. Spotkania w ramach pedagogizacji rodziców podczas wywiadówek - godziny wychowawcze poświęcone: a) rozróżnieniu zachowań uległych agresywnych i asertywnych oraz b) nauczeniu asertywnych sposobów zachowania się w sytuacjach społecznych (np.: odmawianie, proszenie itp.). - praktyczne ćwiczenie asertywnych sposobów reagowania w sytuacjach społecznych na zajęciach grupowych owie, pedagog, wychowawcy wychowawcy owie IX 2011 Cały rok szkolny Cały rok szkolny, zgodnie z programe m pracy klasy 2
Cel Zadanie Forma realizacji Osoby odpowiedzialne Termin 3. Wskazywanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi. - Pogadanki podczas lekcji wychowawczych, podczas rozmów, konsultacji indywidualnych - obligatoryjne działania interwencyjne pracowników szkoły wobec uczniów w sytuacjach trudnych Pedagog pracownicy szkoły Cały cykl edukacyjny 5. Budowanie udanych relacji z ludźmi poprzez uczenie umiejętności społecznych. - Trening Umiejętności Społecznych (elementy na zajęciach grupowych i w trakcie indywidualnych zajęć z psychologiem), liderzy TZA Zgodnie z planem pracy 6. Eksponowanie pozytywnych oddziaływań grupy na jej członków. - wycieczki, wspólne wyjścia, uroczystości klasowe - działania wychowawcze integrujące klasę Cały cykl edukacyjny 7. Przeciwdziałanie przestępczości wśród dzieci i młodzieży poprzez: a) pomoc rodzinom dysfunkcyjnym i niewydolnym wychowawczo. - wywiady środowiskowe - organizacja pomocy materialnej, wypoczynku letniego Kierownik świetlicy, Dyrektor IX X Cały rok b) ograniczenie zjawiska wagarowania uczniów - konsekwentne rozliczanie przez wychowawców klas nieobecności uczniów na lekcjach zgodnie z regulaminem szkoły Na bieżąco 3
III Popularyzowanie konstruktywnych strategii wychowawczych 3. Modelowanie zachowań uczniów zgodnie z zakładanymi celami wychowawczymi. 1. Poznanie specyfiki różnorodnych zaburzeń psychofizycznych uczniów. - wyjazdy w ramach Zielonej Szkoły - eksponowanie pożądanych zachowań uczniów we wszystkich sytuacjach w szkole - uzupełnienie kart monitoringu edukacyjnych ucznia - analiza dokumentacji ucznia i opiekunowie i pracownicy szkoły i uczący według w całym cyklu dydaktyczn ym IX 2011 IX 2. Kształtowanie umiejętności dostosowywania oddziaływań dydaktyczno wychowawczych do specyfiki zaburzeń uczniów. - sporządzenie charakterystyk uczniów naszej szkoły (według wzoru) - dostosowanie oddziaływań dydaktyczno - wychowawczych do specyfiki zaburzeń - staranny dobór zakresu realizowanego materiału do możliwości percepcyjnych uczniów - ustawiczna weryfikacja własnych działań dydaktyczno wychowawczych X i VI w całym cyklu dydakty cznym 4
4. Uczenie wychowanków strategii postępowania wobec zachowań będących konsekwencją dysfunkcji zdrowotnych. 5. Pomoc rodzicom w radzeniu sobie z dysfunkcjami psychofizycznymi dzieci. - nauczanie sytuacyjne - zwracanie uwagi uczniom, podczas lekcji wychowawczych i przedmiotowych, na możliwość występowania nietypowych zachowań będących konsekwencją zaburzeń zdrowotnych - uczenie tolerancji, życzliwości, wyrozumiałości, gotowości niesienia pomocy - zapraszanie na zajęcia, proponowanie specjalistycznej literatury, kierowanie do specjalistów, udzielanie rad, wskazówek kontaktowanie między sobą rodziców dzieci o podobnych zaburzeniach pracownicy szkoły, wychowawcy Na bieżąco V Rozwijanie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi (priorytet: Aktywizowanie uczniów do pracy poprzez stosowanie właściwych komunikatów werbalnych i pozawerbalnyc h. 6. Wspieranie rodziców w rozwijaniu potencjalnych możliwości swoich dzieci. 1. Uczenie umiejętności komunikowania się z ludźmi (werbalnego, niewerbalnego) i ukazywanie konsekwencji stosowania różnych stylów komunikacji. 2. Doskonalenie sposobów konstruktywnego komunikowania się z ludźmi. 3. Promowanie społecznie akceptowanych sposobów komunikowania. - eksponowanie w klasie, szkole i w środowisku osiągnięć lub dorobku poszczególnych uczniów (dyplomy, artykuły prasowe, wystawy prac, wystąpienia zespołów artystycznych) - lekcje otwarte, indywidualne rozmowy z rodzicami - Trening Umiejętności Społecznych - ćwiczenie korzystnych strategii komunikacyjnych we wszystkich sytuacjach szkolny - pochwały, dyplomy, nagrody na forum klasy i szkoły Zespół nauczycieli uczących w danej klasie Liderzy TZA owi e Samorząd Szkolny, w każdym roku szkolnym, szczególni e na zakończenie semestru 5
VI Wyrabianie pozytywnego nastawienia do szkoły. 1. Kształtowanie pozytywnego wizerunku szkoły wobec: a). Rodziców b). Uczniów c). Środowiska społecznego - organizowanie imprez, wystaw, okolicznościowych ( np. dni Matki, Babci ) - działalność zespołów artystycznych, kół sportowych i zainteresowań - udział w konkursach i zawodach międzyszkolnych, miejskich, wojewódzkich, krajowych - Dzień Otwartych Drzwi - spotkania z rodzicami w ramach wywiadówek - spotkania z rodzicami kandydatów do szkoły i z samymi kandydatami - wyjazdy na wycieczki i w ramach Zielonej Szkoły - prezentacja szkoły na spotkaniach z zaprzyjaźnionymi szkołami - aktualizacja strony internetowej plastyki i muzyki, opiekunowie, Zainteresowani, Opiekunowie, Dyrektor Zespół redak. wg corocznego kalendarza imprez możliwości Okolicznościowo 2. Wspieranie realistycznego obrazu siebie u uczniów, praca nad akceptacją siebie, widzeniem mocnych i słabych stron. Angażowanie uczniów w działalność społeczną na rzecz szkoły i własnego rozwoju - stosowanie wzmocnień pozytywnych w codziennej pracy nauczyciela - rozmowy z uczniami w ramach pracy wychowawczej na lekcjach i indywidualnie - rozmowy terapeutyczne z uczniami - promowanie oferty kół zainteresowań - mobilizowanie do aktywności w zajęciach pozalekcyjnych Opiekunowie kół i zainteresowani Na bieżąco 4. Ukazywanie perspektyw zdrowego i dobrego życia osoby niepełnosprawnej w społeczeństwie. 5. Zapoznawanie uczniów i rodziców z różnymi formami pomocy przysługującej osobie niepełne sprawnej. - wycieczki edukacyjne do Urzędu Pracy, na targi pracy osób niepełnosprawnych, do poradni specjalistycznych - wycieczki edukacyjne do warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów pracy chronionej - spotkanie rodziców i uczniów z pracownikami MOPS - pogadanki dla rodziców i rozmowy indywidualne o zmianach w zakresie form pomocy osobom niepełnosprawnym,, możliwości Na bieżąco 6
VII Pokazywanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistej bez używania alkoholu i innych substancji uzależniających. 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień występujących we współczesnym świecie. 2. Zapoznanie uczniów ze skutkami wszelkich uzależnień i ukazanie sposobów zapobiegania im. - realizacja treści dydaktycznych z przyrody, biologii, chemii, przygotowania do życia w rodzinie, religii - utworzenie gazetki nt uzależnień, rozdawanie ulotek, udostępnianie scenariuszy zajęć do wykorzystania przez wychowawców na godzinach wychowawczych - realizacja stosownych programów profilaktycznych. I klasy szkoły zawodowej: - wizyta w Centrum Terapii Uzależnień i Izbie Wytrzeźwień Szkoła zawodowa i liceum: Przygotowanie scenariusza zajęć odnośnie profilaktyki antynikotynowej oraz alkoholowej w ramach kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł. prowadzący M. Łazar. B. Reguła, higienistka szkolna Pedagog M. Łazar, higienistka szkolna Zgodnie z programem nauczania II semestr planu pracy II semestr 3. Wyrabianie właściwych nawyków dotyczących spędzania wolnego czasu. - udział w pracach kół zainteresowań i zajęciach sportowych - godziny wychowawcze poświecone korzystaniu z mediów - wyjścia na imprezy, do kina, biblioteki itp. - wycieczki Opiekunowie Zgodnie z planem pracy Zgodnie z kalendarzem imprez i planem pracy 4. Zapoznanie rodziców z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi uzależnień grożących ich dzieciom. - pedagogizacja rodziców pedagog szkolnym 7
5. Zapoznanie rodziców i nauczycieli z pierwszymi sygnałami wpływu środków psychoaktywnych (alkohol, nikotyna, narkotyki, środki odurzające) na młodego człowieka 6. Otoczenie opieką uczniów u których występują zachowania ryzykowne. - pedagogizacja rodziców - konkursy (plakaty w wykonaniu uczniów na temat promocji zdrowia, organizowanie wystawy szkolnej) - systematyczne rozmowy indywidualne z uczniami - stały monitoring zachowań uczniów zagrożonych pedagog plastyki i techniki psycholog Pedagog szkolnym planów pracy VIII Motywowanie uczniów do higienicznego trybu życia. 7. Zapoznanie rodziców i uczniów z adresami placówek i instytucji udzielających pomocy osobom zagrożonym uzależnieniami. 1. Wdrażanie do dbania o higienę ciała, odzieży i obuwia. - pedagogizacja rodziców - rozmowy indywidualne z rodzicami - kolportaż ulotek - pogadanki podczas lekcji wychowawczych, poświęcone ie dbania o szeroko pojętą higienę - realizacja treści programowych z przedmiotów: środowisko, przyroda, biologia, przygotowanie do życia w rodzinie owie Pedagog wychowawca, uczący, higienistka Na bieżąco programów nauczania 2. Wyrabianie nawyków dbania o wygląd najbliższego otoczenia (rzeczy osobiste, miejsca w których przebywają uczniowie). - apel dotyczący utylizacji odpadów - monitoring zmiany obuwia - systematyczna kontrola, egzekwowanie porządku w salach po skończonych lekcjach H. Trojnar Samorząd szkolny, pedagog H. Trojnar, uczący, każdy rok szkolny na bieżąco - (udział w akcji sprzątania świata) 3. Uczenie zasad prawidłowego żywienia i kulturalnego spożywania posiłków. - realizacja treści programowych z przedmiotów: technika, przyroda, biologia, oraz przedmiotów zawodowych w kierunku kucharz, piekarz itp. - Organizacja estetycznego i kulturalnego spożywania posiłków w świetlicy szkolnej uczący Pracownicy świetlicy, samorząd wychowawcy programu nauczania Cały cykl edukacyjny 8