PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej w Wyżnicy 2013/2016r. 1
WSTĘP Program profilaktyki przeznaczony jest do realizacji w klasach I VI szkoły podstawowej w swym założeniu obejmuje pracę wychowawczo profilaktyczną nad całością osobowości ucznia z uwzględnieniem kształtowania sfery psychicznej, duchowej i fizycznej. Program w założeniu odpowiadać ma na realne zagrożenia uczniów, z którymi mogą się spotkać na terenie szkoły i poza nią. Głównym celem zajęć realizowanych na terenie szkoły będzie wykształcenie u uczniów takich zachowań i nawyków, które przysłużą się do ich prawidłowego rozwoju psychofizycznego. ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE PROGRAMU Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwój, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich, emocji i opinii. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. Poniższy program profilaktyki obejmuje I etap edukacyjny w klasach I III oraz II etap edukacyjny klasy IV VI. Treści przekazywane uczniom oraz sposoby realizacji są dostosowane do wieku rozwojowego na poszczególnych etapach. Program będzie realizowany przez: Dyrektor szkoły, nauczycieli, pedagoga szkoły, wychowawców klas, pielęgniarkę szkolną. Do realizacji programu zobowiązani są również pozostali pracownicy szkoły, rodzice oraz. W realizacji zadań szkołę będą wspierać pracownicy: PPP, OSP, Sądu Rejonowego w Kraśniku. CELE PROGRAMU - minimalizowanie zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów, - wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zapobiegające zachowaniom ryzykownym, - integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich, - udzielanie pomocy i wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia, - kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego, - wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, - rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, 2
- kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, - ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych - wdrażanie do przestrzegania zasad higieny, - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - zapobieganie patologiom tj. agresja, przemoc i właściwe reagowanie w chwili pojawiania się ich na terenie naszej szkoły w środowisku lokalnych, - promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu, - poprawa komunikacji w relacji nauczyciel uczeń, uczeń rodzic, uczeń uczeń. CELE PROGRAMU BĘDĄ REALIZOWANE PRZEZ: - prowadzenie zajęć wychowawczych o tematyce profilaktycznej, - spotkania psychoedukacyjne dla rodziców, - spotkania uczniów z przedstawicielami policji, sądu, pielęgniarką, - przygotowanie tematycznych gazetek ściennych dla uczniów i rodziców, - udział uczniów w integrujących imprezach pozalekcyjnych, PLANOWANE EFEKTY PROGRAMU: - minimalizacja aktów przemocy i agresji wśród dzieci, - dostarczenie dzieciom alternatywnych form spędzania czasu wolnego, - zwiększenie umiejętności dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo, - wyeliminowanie wśród uczniów zachowań agresywnych, zwiększenie wiedzy dotyczącej prawnych i społecznych konsekwencji takich zachowań, OPRACOWANY ZOSTAŁ W OPARCIU O WNIOSKI Z : - realizacji programu w roku 2012/2015, - rady podsumowujące rok szkolny 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015, - obserwacji i rozmów z uczniami, rodzicami i wychowawcami dotyczącymi wzajemnych relacji uczniów, stanu bezpieczeństwa w szkole. 3
EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja będzie dokonywana po drugim semestrze na podstawie wniosków z ankiet przeprowadzonych w czasie zajęć z uczniami i rodzicami, informacji zwrotnych dotyczących działań profilaktycznych zbieranych od uczestników zajęć, stałego monitorowania zachowań uczniów i sytuacji wychowawczej. IDENTYFIKACJA PROGRAMU Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego zauważa się, że występują następujące problemy: uzależnienie od wzorców medialnych; problemy przemocy i agresji (zaczepki, wyzywanie, przezywanie); brak dyscypliny u niektórych uczniów; niska kultura języka; brak motywacji do nauki; ubóstwo materialne rodziców (brak podręczników, brak środków finansowych na wycieczki); zaniedbanie obowiązków opiekuńczo wychowawczych przez rodziców wobec dzieci; PSYCHOSPOŁECZNA DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Narzędzia badawcze oraz pełną diagnozę opracowuje pedagog szkolny pan Piotr Płecha, który weryfikuje je poprzez: ankiety do wychowawców klas, uczniów, rodziców uczniów; wywiady z uczniami, rodzicami, uczniami, nauczycielami; obserwację zachowania uczniów; analizę frekwencji uczniów w dziennikach lekcyjnych, rodziców na zebraniach szkolnych, spotkaniach indywidualnych; analizę informacji wychowawczej w dziennikach lekcyjnych, w dokumentacji wychowawców klasowych; KIERUNKI DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH I PROFILAKTYCZNYCH Analiza sposobu realizacji zadań wynikających z przepisów prawnych, Statutu Szkoły, programu wychowawczego szkoły. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy: współpraca z CPR, OPS w Kraśniku; 4
organizowanie w szkole zajęć profilaktyczno edukacyjnych w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, pogadanek; pedagogizacja rodziców na temat zagrożeń i ich zapobiegania; organizowanie w szkole imprez tematycznych (konkursy, przedstawienia); włączenie Samorządu Uczniowskiego do działań profilaktycznych; stopniowe wyposażanie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki i prezentacja ich na tablicy informacyjnej dla rodziców; promocja zdrowego stylu życia; kształtowanie świadomości ekologicznej; zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (atrakcyjna, różnorodna oferta zajęć pozalekcyjnych); organizacja przez szkołę imprez profilaktycznych dla uczniów, rodziców, środowiska; PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Wszyscy posiadają broszury, na stanie biblioteki szkolnej znajdują się materiały z których mogą korzystać. 2. Stałe doskonalenie w zakresie profilaktyki, poprawa w zakresie relacji uczeń nauczyciel rodzic. 3. Rodzice w sytuacjach problemowych korzystają ze wsparcia PPP i innych instytucji. 4. Obserwuje się brak wzrostu przejawów agresji i przemocy rówieśniczej. 5. Rodzice uczniów włączają się w życie szkoły, uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. 6. Nastąpiła poprawa wyników w nauce. 7. Dzieci, rodzice preferują zdrowy styl życia. TERMIN REALIZACJI Program będzie realizowany przez 3 lata zgodnie planem pracy nauczycieli. METODY OCENIANIA SKUTECZNOŚCI PROGRAMU W KLASACH I VI: analiza dokumentacji pedagogicznej; końcoworoczne sprawozdania wychowawców klas z realizacji programu; - ankieta dla rodziców; 5
CELE 1.Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania. 2. Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI 1.Obchody Światowego Dnia bez papierosa (gazetki, plakaty). 2. Zorganizowanie wystawy 2012/2013r. książek i broszur pod hasłem Uzależnieniom stop. 3. Światowy Dzień Zdrowia 3. Konkurs plastyczny na plakat pod hasłem Alkohol szkodzi. TERMIN REALIZACJI Maj każdego roku ODPOWIEDZIALNI ODBIORCY MONITOROWANIE I EWALUACJA Opiekun SKPCK Uczniowie, gazetka Piotr Wójtowicz Bibliotekarka Iwona Rola Uczniowie 2013r. Elżbieta Pawlasek Uczniowie rodzice Książki, broszury Wystawa konkursowych KSZTAŁTOWANIE UMIEJETNOŚCI INTERPERSONALNYCH prac 1. Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. 2.Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu 3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. 4. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazywanie odpow. wzorców. 1. Pogadanki, dyskusje na godzinach do dyspozycji wychowawcy. 2. Wspólne odrabianie lekcji w świetlicy szkolnej, zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze 3. Organizowanie różnorodnych kół zainteresowań, rozmowy z pedagogiem 4. Wyjazdy, wycieczki, biwaki, imprezy szkolne. 3 lata Wychowawcy klas Uczniowie Analiza zapisów w dziennikach W miarę Nauczyciele Uczniowie Zapisy w dziennikach 3 lata, w miarę Nauczyciele, pedagog Piotr Płecha W miarę rodzice Uczniowie Sprawozdania, dziennik pedagoga Analiza kart wycieczek, kronika szkolna 6
5. Kształtowanie odpowiedniej komunikacji. 5. Integrowanie uczniów na zajęciach wychowawczych Godzina wychowawcza Zapisy w dzienniku lekcyjnym ELIMINOWANIE PRZEJAWÓW AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE 1. Wzmacnianie odpowiedzialności za mienie własne i społeczne 2. Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. 3. Pokazanie rodzicom właściwych sposobów radzenia z agresja u dzieci. 4. Kontrola zachowań pozytywnych, negatywnych u uczniów. 5. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. 1. Dyżury nauczycieli podczas przerw. 2. Rozmowy podczas godziny wychowawczej. 3. Pogadanki, dyskusje, plakaty. 4. Kontakt przedstawiciela PPP z rodzicami, rozmowy na temat agresji 5. Prowadzenie klasowych zeszytów uwag, zajęcia we kołach zainteresowań ortograficznym, recytatorskim, teatralnym Cały czas W miarę 3 lata, w miarę W miarę Cały czas Zgodnie z planem Nauczyciele dyżurujący Wychowawcy klas, pedagog Piotr Płecha Grafik dyżurów Zapisy w dzienniku lekcyjnym, dziennik pedagoga wychowawcy Spotkania z rodzicami, dziennik zajęć poza lekcyjnych pedagog opiekun koła Bożena Bonecka Opinia PPP Analiza zeszytów, dziennik zajęć poza lekcyjnych PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA I ALTERNATYWNYCH SPOSOBÓW SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO 1. Dbanie o higienę ciała i umysłu. 1. Pogadanki na godzinach wychowawczych propagujące zdrowy styl życia. 3 lata wychowawcy Uczniowie Analiza zapisów w dzienniku 7
2. Dbanie o higienę jamy ustnej 2. Kontrole czystości przeprowadzane przez pielęgniarkę. 3. Wdrażanie do aktywnego wypoczynku i rekreacji. 4. Promowanie zachowań proekologicznych. 5. Propagowanie ruchu na świeżym powietrzu, oraz zajęć na sali gimnastycznej. 3. Wycieczki, turnieje. V VI każdego roku 4. Pogadanki, udział w konkursach, prezentacje, udział w obchodach Światowego Dnia Ziemi 5. Ćwiczenia na świeżym powietrzu, zajęcia SKS. 2 razy do roku Dyrektor Ewa Głusiec Kwiecień każdego roku 2 godziny w tygodniu Magdalena Chudzicka, Elżbieta Pawlasek Nauczyciel przyrody Lidia Zapalska, nauczyciel informatyki Beata Winiarczyk Nauczyciel w-f Marcin Pituch Uczniowie klas I - VI Uczniowie, Analiza zapisów w dzienniku Sprawozdanie w kronice szkolnej, karty wycieczek Zapisy w dzienniku lekcyjnym, sprawozdania imprez w kronice szkolnej Zapis w dzienniku lekcyjnym i poza lekcyjnym WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI ORAZ INSTYTUCJAMI ZAJMUJĄCYMI SIĘ PROFILAKTYKĄ 1. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo innych. 2. Wyposażenie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki. 3. Przekazywanie rodzicom wiedzy na temat przyczyn niepowodzeń szkolnych. 1. Spotkania z przedstawicielami: Komendy Powiatowej Policji w Kraśniku. 2. gromadzenie materiałów metodycznych w bibliotece. 3. Rozmowy z rodzicami w ramach zebrań klasowych, telefoniczne i indywidualne. X 2012r. Dyrektor wychowawcy 2012/2015r. Bibliotekarka Iwona Rola 3 lata, w miarę, pedagog - Piotr Płecha Cała społeczność szkolna Uczniowie Rodzice Analiza zapisów w dzienniku Zbiory biblioteki Zapisy w dziennikach lekcyjnych, dziennik pedagoga 8
4. Dostarczenie rodzicom informacji o przyczynach i skutkach uzależnień oraz instytucjach udzielających pomocy. 4. Włącznie rodziców w życie szkoły(wycieczki, imprezy, festyny), zapoznanie rodziców z działaniami szkoły wynikającymi z programu profilaktyki. Według harmonogramu imprez, Na bieżąco Dyrektor Ewa Głusiec Uczniowie, rodzice, Sprawozdania imprez, karty wycieczki, lista z podpisami rodziców w poszczególnych klasach Wszystkie wymienione zadania realizowane będą w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących szkoły. Program profilaktyki obowiązujący w Szkole Podstawowej w Wyżnicy opracowały: - Magdalena Chudzicka nauczyciel w Punkcie Przedszkolnym - Iwona Rola nauczyciel religii, bibliotekarka. 9