PROGRAM PROFILKTYKI GIMNAZJUM NR 63 IM. LAUREATÓW NAGRODY NOBLA W POZNANIU
PROGRAM PROFILKTYKI Wychowanie to proces wspomagania wychowanka w rozwoju, ukierunkowanym na osiąganie pełnej dojrzałości w czterech podstawowych sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej (Z. Gaś 2004). Profilaktyka to proces, który wspiera człowieka w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu poprzez zapewnienie pomocy potrzebnej mu w konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia, a w efekcie umożliwienie mu osiągania subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia (Z.Gaś 2004). Działania profilaktyczne stanowią wyspecjalizowaną część działań wychowawczych i jest integralną częścią tego programu. Prowadzenie dziecka ku dojrzałości (a to jeden z nadrzędnych celów gimnazjum) jest więc zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Adresaci programu: uczniowie klas I, II, III Czas realizacji: cykl trzyletni Cel ogólny: Wspieranie harmonijnego rozwoju psychofizycznego uczniów poprzez zapobieganie zjawiskom szkodliwym, ochranianie uczniów przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju oraz ograniczanie i likwidowanie czynników zaburzających prawidłowy rozwój. 2
Cele szczegółowe: tworzenie bezpiecznej, przyjaznej atmosfery w szkole sprzyjającej harmonijnemu rozwojowi ucznia usprawnianie umiejętności interpersonalnych uczniów (porozumiewanie się, integracja uczniów, podnoszenie samooceny, radzenia sobie ze stresem, wspieranie w wyborze dalszej edukacji, asertywności, rozpoznawania cudzych i własnych emocji, radzenia sobie z agresją i trudnymi sytuacjami) budowanie właściwej hierarchii wartości ograniczanie zachowań agresywnych dostarczanie wiedzy na temat szkodliwości zażywania substancji psychoaktywnych ( papierosów, alkoholu, narkotyków, dopalaczy) zminimalizowanie absencji wśród uczniów przekazywanie wiedzy dotyczącej profilaktyki seksualnej dostarczenie wiedzy dotyczącej cyberprzemocy 3
Cele Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne 1.Przygotowanie harmonogramu imprez -konsultacje z Radą Rodziców Rodzice szkolnych, konkursów, zawodów sportowych i Samorządem Uczniowskim 2.Zebranie informacji na temat zainteresowań uczniów i opracowanie propozycji zajęć pozalekcyjnych -rozmowy z uczniami Uczniowie Tworzenie bezpiecznej, przyjaznej atmosfery w szkole sprzyjającej harmonijnemu rozwojowi ucznia 3.Dbanie o estetyczny wygląd szkoły 4.Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się 5.Stwarzanie sytuacji wymagających od uczniów aktywności, samodzielności i kreatywności -dekorowanie klas, korytarzy, wykonywanie gazetek okolicznościowych -stosowanie na co dzień zasady fair- play oraz savoir-vivre -zwracanie uwagi na stosowanie zwrotów grzecznościowych -organizowanie konkursów międzyklasowych -redagowanie gazetki szkolnej -zaktywizowanie samorządu uczniowskiego -organizowanie kiermaszy 4
Usprawnianie umiejętności interpersonalnych uczniów 1.Integrowanie grupy -przeprowadzenie zajęć integracyjnych w klasach pierwszych -organizowanie wycieczek klasowych, rajdów i innych imprez szkolnych i klasowych -organizowanie pomocy koleżeńskiej Dyrektor Uczniowie 2.Uczenie aktywnego słuchania oraz rozpoznawania komunikatów niewerbalnych -lekcje wychowawcze 3.Stworzenie zasad postępowania w grupie 4.Poprawienie komunikacji werbalnej i niewerbalnej -tworzenie kodeksu postępowania ucznia gimnazjum -lekcje wychowawcze na temat skutecznego porozumiewania się 5
Budowanie właściwej hierarchii wartości 1.Kształtowanie wyrozumiałości wobec odmienności, niedoskonałości innych ludzi 2.Wskazywanie na wartość miłości, przyjaźni, rodziny 3.Uwrażliwianie na potrzeby drugiego człowieka 4.Kształtowanie szacunku do tradycji, ojczyzny, historii 5. Kształtowanie szacunku dla rodziny -okazywanie życzliwości innym ludziom w codziennych kontaktach -działalność w szkolnym wolontariacie -przeprowadzanie akcji charytatywnych -przygotowywanie i uczestniczenie w uroczystościach patriotycznych -przygotowywanie i organizowanie wigilii klasowych, jasełek -przygotowanie lekcji wychowawczych poruszających problem współczesnej rodziny Dyrektor Pracownicy szkoły 6
1. Wskazywanie na mocne strony ucznia - stosowanie przez nauczycieli częstych pochwał w stosunku do uczniów -wskazywanie uczniom ich mocnych stron i zalet Ograniczanie zachowań agresywnych 2. Wskazywanie i zapewnienie uczniom alternatywnych form spędzania czasu wolnego oraz rozwijanie ich pasji i zainteresowań -spotkanie z psychologiem i pedagogiem w celu podkreślenia roli postrzegania siebie - zajęcia warsztatowe ze specjalistą z CDZdM dotyczące samopoznania i kompetencji - prezentacja przez chętnych uczniów swoich zainteresowań (zarażanie pasją innych) Dyrektor specjalista z CDZdM Dyrektor -pokazanie różnych możliwości uczenia się 3. Wspomaganie uczniów w eliminowaniu niepowodzeń szkolnych -zorganizowanie w szkole kół zainteresowań, zajęć pozalekcyjnych, wyrównawczych Wolontariusze - wprowadzenie wzajemnej rówieśniczej pomocy wśród uczniów 7
-rozmowy uczniów z psychologiem/pedagogiem -prowadzenie zajęć wyrównawczych, o charakterze terapeutycznym, informowanie o możliwości takich zajęć, zachęcanie uczniów do korzystania z pomocy 4. Reagowanie na wszelkie przejawy agresji -przedstawienie przez nauczycieli innych sposobów reagowania niż agresja -rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją (np. poprzez odgrywanie scenek, w których przedstawione będą inne możliwości wyjścia z sytuacji niż agresja) -obserwowanie uczniów - rozmowy ucznia z psychologiem/pedagogiem na temat przejawianej agresji -rozmowy pedagoga/psychologa z rodzicami na temat agresji Rodzice Policja 8
ich dziecka 5. Budowanie sieci wsparcia 6. Radzenie sobie ze stresem -przypominanie o sankcjach związanych z agresją (np. obniżone sprawowanie, współpraca z policją i sądem) -rozmowa z uczniami na temat negatywnych skutków agresji -znajomość przez uczniów dostępnych form pomocy w sytuacji ryzyka -budowanie dobrego kontaktu z nauczycielami, wychowawcą, pedagogiem/psychologiem szkolnym, dyrektorem -świadomość możliwości zwrócenia się o pomoc -dobra wymiana informacji między uczniami oraz nauczycielami i rodzicami -znajomość wśród uczniów różnych metod radzenia sobie ze stresem Rodzice Wychowawca Dyrektor Psycholog/Pedagog 9
-trening umiejętności radzenia sobie z emocjami, frustracją oraz stresem -stosowanie metod relaksacji, wyciszenia emocji -stosowanie przez uczniów zróżnicowanych sposobów zdrowego i konstruktywnego radzenia sobie w trudnych sytuacjach 10
Dostarczanie wiedzy na temat 1.Zapoznanie uczniów z definicją słowa uzależnienie 2.Uświadomienie uczniom skutków zażywania narkotyków, palenia papierosów, picia alkoholu 3.Rozwijanie u uczniów zachowań asertywnych -pogadanki dla uczniów i rodziców -organizowanie spotkań z przedstawicielami MONAR, pielęgniarką szkolną, filmy edukacyjne Dyrektor Psycholog szkodliwości zażywania substancji psychoaktywnych (papierosów, alkoholu, narkotyków) 4.Dostarczanie wiedzy na temat uzależnień i rozpoznawania pierwszych niepokojących sygnałów 5.Informowanie o instytucjach wspomagających osoby uzależnione, chcące wyjść z nałogu 6.Otoczenie opieką uczniów, u których występują zachowania ryzykowne 7.Realizacja przez szkołę Programu Profilaktycznego Szkoła Wolna od Narkotyków i Przemocy -organizowanie konkursów przestrzegających przed uzależnieniami -uczestniczenie w imprezach promujących zdrowy styl życia -indywidualne rozmowy, lekcje wychowawcze, spotkania z rodzicami -indywidualne rozmowy z uczniami i rodzicami, umożliwienie kontaktu ze specjalistami Pedagog Policja Specjaliści terapii uzależnień 11
Zminimalizowanie absencji wśród uczniów 1.Nadzorowanie realizacji obowiązku szkolnego 2.Gromadzenie informacji na temat przyczyn absencji 3.Podejmowanie działań w przypadku przedłużającej się, nieusprawiedliwionej absencji 4.Organizowanie indywidualnej pomocy dla uczniów -sprawdzanie dzienników lekcyjnych -nawiązanie kontaktu z rodzicem -indywidualna rozmowa z uczniem na temat jego sytuacji życiowej -pomoc w uzupełnieniu zaległości Rodzice Psycholog Pedagog -współpraca z kuratorami sądowymi, sądem, policją Przekazywanie wiedzy dotyczącej profilaktyki seksualnej 1. Dostarczenie wiedzy na temat rozwoju seksualnego człowieka 2. Uświadomienie uczniom skutków wczesnej inicjacji seksualnej 3. Ograniczenie ryzykownych zachowań seksualnych 4. Rozwijanie poczucia własnej wartości -zajęcia z wychowania do życia w rodzinie -pogadanki dla uczniów i rodziców -rozmowy, konsultacje z psychologiem, pedagogiem szkolnym Nauczyciel Wdż Psycholog/Pedagog Rodzice 12
5. Rozwijanie umiejętności zachowań asertywnych 6. Zagrożenia zdrowotne związane z podjęciem współżycia seksualnego Dostarczenie wiedzy dotyczącej cyberprzemocy 1. Dostarczenie uczniom wiedzy na temat cyberprzemocy 2. Uświadomienie uczniom o zagrożeniach, które mogą mieć miejsce w technologii informacyjnej i komunikacyjnej -spotkania z przedstawicielami policji dla uczniów -wykorzystanie filmu edukacyjnego Stop Cyberprzemocy Nauczyciel informatyki 3. Uczenie zasad odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z technologii komunikacyjnych 13