PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM W JASIENICY ROSIELNEJ w latach 2013-2016 PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: Konstytucja RP art.48.ust. 1, art. 53 ust 3, art. 72 ust 1 Ustawa o Systemie Oświaty art.1, 4, 5, 22, 33, 34a, 40 Karta Nauczyciela art. 6 Podstawa programowa Rozporządzenie MENiS z dn. 26.02.2002r. Statut szkoły Działalność edukacyjna szkoły na wszystkich etapach edukacyjnych jest określona przez: 1. szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego; 2. program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym; 3. program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i uwzględniają wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, każdego nauczyciela i ucznia. Założenia podstawowe: 1. Społeczność szkolną stanowią: uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy pracownicy szkoły, którzy współpracują przy realizacji wyznaczonych w planie pracy szkoły zadań. 2. Członkowie społeczności szkolnej są współodpowiedzialni za panującą w niej atmosferę. 3. Każdy z członków społeczności szkolnej powinien współuczestniczyć we właściwym jej funkcjonowaniu. 4. Podstawowym prawem i obowiązkiem w szkole jest nauka i uczestniczenie w organizowanych przez szkołę zajęciach. 5. Program szkolny profilaktyki jest integralną częścią programu wychowawczego szkoły. 6. Na podstawie obu programów wychowawcy opracowują plany pracy wychowawczej i tematykę godzin wychowawczych. 1
Ogólne cele Szkolnego Programu Wychowawczego: 1. Kształtowanie postawy moralnej ucznia. 2. Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych. 3. Kształtowanie szacunku dla tradycji i historii. 4. Kształtowanie więzi z krajem ojczystym oraz poszanowania dla dziedzictwa narodowego. 5. Rozwijanie poczucia jedności człowieka z otaczającym światem. Cele wychowawcze: 1. Celem społeczności szkolnej jest wszechstronna pomoc wychowankowi w jego rozwoju: fizycznym, emocjonalnym, intelektualnym i duchowym. 2. Wychowanka naszej szkoły powinny cechować: kultura osobista przejawiająca się m.in. zachowaniem względem drugiego człowieka, odpowiednim sposobem ubierania się i wypowiadania, dbałością o estetykę miejsca swojego pobytu, itd. pozytywne nastawienie wobec innych, życzliwość, odpowiedzialność za drugiego człowieka, wrażliwość na krzywdę innych ludzi, dążenie do budowania więzi między pokoleniami, tolerancja i szacunek dla ludzi o innych: poglądach, religii, narodowości, miłość i szacunek do Ojczyzny i własnego regionu, godne reprezentowanie szkoły na zewnątrz, szacunek dla pracy innych i swojej własnej, właściwy stosunek do przyrody, postępowanie zgodne z własnym sumieniem, odporność na negatywny wpływ zjawisk patologicznych i osób mających kontakty ze środowiskiem zagrożonym zachowaniami ryzykownymi. Metody i sposoby działania: 1. Tematycznie związane z programem wychowawczym i profilaktyki szkoły godziny wychowawcze. 2. Częste spotkania klasowe i szkolne z rodzicami. 3. Indywidualne rozmowy wychowawców i pedagoga z uczniami. 4. Stała współpraca wychowawców i nauczycieli z pedagogiem szkolnym. 5. Działania samorządów klasowych i szkolnego w celu integracji społeczności gimnazjalnej. 6. Ustalenie kanonu dni, które są wolne od lekcji, a realizowane są podczas nich imprezy wprowadzone na stałe w kalendarz roku szkolnego np.: Dzień Europejski, Dzień Szkoły, Dzień Samorządności, Dzień Dziecka, itd. 7. Wprowadzenie w plan pracy szkoły zadań z programu profilaktyki. 8. Wycieczki klasowe, szkolne i przedmiotowe oraz inne zajęcia związane z opuszczaniem budynku szkoły. 9. Organizacja pracy kół zainteresowań, SKS, redakcji gazetki szkolnej, inne. 10. Rozwijanie tradycji szkoły (rocznice narodowe, opieka nad miejscami pamięci narodowej, itp.). 2
Z celów programu wychowawczego szkoły wynikają ogólne zadania do realizacji. Są to: 1. Kształtowanie postawy moralnej ucznia. 2. Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych. 3. Kształtowanie szacunku dla tradycji i historii. 4. Wspieranie młodzieży w rozwoju własnej osobowości poprzez korzystanie z dóbr kultury i wykorzystanie własnych talentów. 5. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 6. Promocja zdrowia. 7. Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych. 8. Współpraca z domem rodzinnym i instytucjami wspomagającymi wychowanie i opiekę. 9. Przygotowanie uczniów do wyboru przyszłego zawodu. 10. Stworzenie uczniom warunków do wykonania projektów edukacyjnych. Ogólne uwagi dotyczące realizacji Szkolnego Programu Wychowawczego Gimnazjum w Jasienicy Rosielnej. 1. Treści programu wychowawczego są realizowane przez wszystkich nauczycieli, wychowawców, nauczycieli zajęć edukacyjnych i specjalistów szkoły. 2. W zależności od wyników diagnozy sytuacji wychowawczej i ewaluacji wewnętrznej szkoły rada pedagogiczna z udziałem uczniów i rodziców ustala priorytety w pracy wychowawczej na okres 2-3 lat. 3. Na podstawie programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki wychowawca z udziałem uczniów planuje zadania wychowawcze dla danego oddziału na dany rok szkolny. 4. Podstawą do planowania działań wychowawczych są przede wszystkim potrzeby wychowanków oraz diagnoza sytuacji wychowawczej danego oddziału. 5. Plan wychowawczy klasy jest przedstawiany rodzicom do zaopiniowania wraz z zaproszeniem do włączenia się w realizację zadań. 6. Wychowawca klasy może zwrócić się o pomoc w diagnozie, planowaniu pracy oraz realizacji zadań wychowawczych do specjalistów szkoły lub z poza niej. 7. Zadania wychowawcze w klasie realizują wszyscy nauczyciele uczący w danej klasie, uwzględniając specyfikę swoich zajęć edukacyjnych, różnorodność form aktywności uczniów, ich potrzeby i oczekiwania Zasania ogólne szkoły 1. Kształtowanie postawy moralnej ucznia Zadania szczegółowe szkoły wskazywanie postaw moralnie pożądanych, uczenie odróżniania dobra od zła, reagowanie na przejawy wulgarności, wandalizmu, brutalności, agresji, przeciwdziałanie uzależnieniom, wskazywanie zdrowego stylu życia bez nałogów, zero tolerancji dla przemocy w szkole, uczenie poszanowania godności własnej i innych, przeciwdziałanie ucieczkom z lekcji (wagarom), bieżące informowanie 3
rodziców, jasne definiowanie pojęć: kłamstwo, kradzież, mienia, myśli, wyrabianie odpowiedzialności samodzielna praca podczas egzaminów, uczenie panowania nad emocjami, włączanie ucznia do akcji charytatywnych na rzecz osób pokrzywdzonych przez los, potrzebujących wsparcia, uwrażliwienie na los zwierząt, rozbudzanie postaw tolerancji na szeroko rozumianą odmienność kulturową, narodową, religijną, przy poszanowaniu cudzych i własnych tradycji (walka z uprzedzeniami), uświadomienie młodzieży odpowiedzialności za zatajenie informacji o tym, że komuś dzieje się krzywda, dawanie dobrego przykładu swoim zachowaniem i postawą, korzystanie z miesięcznika dla nauczycieli i wychowawców katolickich pt. Wychowawca oraz Psychologia w szkole. 2. Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych działania na rzecz integracji klasy i poziomu klas I (zajęcia i spotkania integracyjne, dyskoteka), wdrażanie do pracy w zespole, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za innych (pomoc w nauce, zainteresowanie sytuacją rodzinną), przekazywanie zasad współżycia z innymi (w zespole klasowym i społeczności szkolnej), przygotowanie do życia w rodzinie; wskazywanie istotnej roli rodziny w życiu człowieka, rozwijanie empatii (także poprzez działalność szkolnych i pozaszkolnych kół wolontariatu itp.), okazywanie szacunku innym ludziom, kształtowanie samorządności uczniów (samorząd klasowy, SU gimnazjum), rozwijanie szacunku dla życia, godności, prawa, instytucji publicznych, prowadzenie programu profilaktyczno wychowawczego Zło dobrem zwyciężaj, korzystanie z miesięcznika dla 4
nauczycieli i wychowawców katolickich pt. Wychowawca oraz Psychologia w szkole. 3. Kształtowanie szacunku dla tradycji i historii. 4. Wspieranie młodzieży w rozwoju własnej osobowości poprzez korzystanie z dóbr kultury i wykorzystanie własnych talentów. 5. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa organizowanie apeli z okazji rocznic ważnych wydarzeń związanych z historią naszego kraju i regionu, organizowanie spotkań ze świadkami wydarzeń historycznych, wyjazdy na wystawy, do muzeów, miejsc pamięci narodowej, otoczenie opieką Cmentarza Żydowskiego z okresu II wojny światowej, uczenie szacunku i odpowiedniej postawy wobec hymnu państwa, godła, flagi, rozwijanie zainteresowań własnym regionem, budzenie szacunku do odmienności regionalnej i narodowej, korzystanie z miesięcznika dla nauczycieli i wychowawców katolickich pt. Wychowawca oraz Psychologia w szkole. organizowanie kółek zainteresowań, zajęcia z języków obcych, dostosowanie zajęć do poziomu przygotowania ucznia, jakie uzyskał na wcześniejszych etapach edukacyjnych, spotkania z ciekawymi ludźmi, organizowanie uroczystości w szkole, popularyzacja szeroko pojętej kultury (wyjazdy do muzeów, kina, teatru, na wystawy), popularyzacja czytelnictwa, wyrobienie nawyku korzystania ze słowników, atlasów, encyklopedii, nabywanie umiejętności posługiwania się technologią informacyjno -komunikacyjną w wyszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu informacji z różnych źródeł, np. Internet, praca z uczniem zdolnym (przygotowanie do olimpiad, konkursów itp.), kształcenie i promowanie uczniów szczególnie uzdolnionych. uczenie bezpiecznego zachowania się na drodze do i ze szkoły projekcja filmu z serii: Lekcje wychowawcze Edu: Bezpieczne wyjazdy i wyjścia klasowe, zapoznanie uczniów z zasadami 5
bezpieczeństwa na terenie szkoły, zapoznanie z zasadami wykorzystywania zapisów z monitoringu wizyjnego w celu poprawy bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły ( kradzieże, agresja ), kształtowanie umiejętności skutecznej odmowy wobec osób nakłaniających do spożywania substancji uzależniających (narkotyki, dopalacze, papierosy, alkohol, leki i środki anaboliczne), zapoznanie z zasadami poruszania się po drogach i w środkach komunikacji, uczenie zasad udzielania pierwszej pomocy, wpajanie zasad bezpiecznego zachowania się na terenie różnych obiektów 6. Promocja Zdrowia uczenie zasad prawidłowego odżywiania (prowadzenie programu Trzymaj formę, Żyj smacznie i zdrowo, Szlachetne zdrowie, zwrócenie uwagi na choroby nowotworowe (prowadzenie programu Kodeks walki z rakiem ), Kleszcz mały czy duży - nic dobrego nie wróży realizacja programu edukacyjnego dotyczącego zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze na człowieka zwrócenie uwagi na choroby charakterystyczne dla wieku dojrzewania, zagrażające zdrowiu i życiu jak: anoreksja i bulimia na podstawie dostępnych filmów), rozwijanie u uczniów postawy dbałości o zdrowie własne i innych, dbanie o zdrowy styl życia (prowadzenie programu Zachowaj Trzeźwy Umysł ), przeciwdziałanie uzależnieniom (dostarczenie informacji na temat szkodliwości stosowania używek w tym również dopalaczy - filmy profilaktyczne z serii: Nie Zamykaj Oczu - Dopalacze oraz z serii Filmowy pakiet edukacyjny lekcje przestrogi: TV Story, Życie pod murem, Obietnica, Nikotyna legalny narkotyk, W sidłach, Oni, Lekcje wychowawcze Edu: Szkoła bez dilera ), rozwijanie umiejętność tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu, przeciwdziałanie agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży poprzez sport, filmy 6
7. Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych. 8. Współpraca z domem rodzinnym, instytucjami wspomagającymi wychowanie i opiekę profilaktyczne: Bezpieczna placówka Placówka bez przemocy i agresji Biuro Prawne Intel Meg, Lekcje wychowawcze Edu: Fala, czyli pierwsze dni w szkole, zapoznawanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy na podstawie filmowego pakietu edukacyjnego Rafael Pierwsza pomoc : Bezpieczna ulica, Bezpieczny dom, Bezpieczna szkoła. zapoznanie z problemem wczesnej inicjacji seksualnej młodzieży, zwrócenie uwagi na zagrożenia związane ze środkami antykoncepcyjnymi i antynidacyjnymi, kształtowanie zachowań prozdrowotnych, zapoznanie z problemem występowania i zwalczania chorób przenoszonych drogą płciową, korzystanie z miesięcznika dla nauczycieli i wychowawców katolickich pt. Wychowawca oraz Psychologia w szkole. kierowanie dzieci na badania psychologiczne i pedagogiczne do poradni pedagogiczno - psychologicznej, organizowanie prelekcji, spotkań z rodzicami (pedagogizacja rodziców), współpraca z pedagogiem i psychologiem szkolnym, współpraca z Policją, Sądem Rodzinnym dla Nieletnich, Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Gminnym Ośrodkiem Kultury), zainteresowanie sytuacją rodzinną i materialną uczniów i pomoc dziecku potrzebującemu (dofinansowanie obiadów udostępnienie pomocy naukowych, podręczników), informowanie rodziców na spotkaniach z wychowawcą o zachowaniu ucznia i jego postępach w nauce, uczestniczenie w warsztatach, kursach dla nauczycieli, ścisła współpraca z Radą Rodziców, aby pomóc uczniom i otoczyć ich opieką, otoczenie opieką dziecka z trudnościami w nauce i zachowaniu; w nauce (zajęcia wyrównawcze, pomoc indywidualna), współpraca z zespołem wychowawczym. 7
9. Przygotowanie uczniów do wyboru przyszłego zawodu. 10. Stworzenie uczniom warunków do wykonywania projektów edukacyjnych Realizacja projektu Szkoła Współpracy. Uczniowie i rodzice kapitałem społecznym nowoczesnej szkoły zapraszanie na lekcje wychowawcze ludzi różnych profesji, zachęcanie do śledzenia sytuacji na rynku pracy, projekcja filmu: Zawodowy list gończy. Dozwolone od lat 16 Powszechna Wideoteka Edukacyjna. organizowanie wyjść do zakładów pracy, na dni otwarte szkół, zachęcanie do realnej oceny własnych predyspozycji w aspekcie wyboru dalszego kierunku kształcenia, pomoc pedagoga i psychologa w wyborze szkoły ponad gimnazjalnej, współpraca z rodzicami w aspekcie wyboru ścieżki edukacyjnej (informowanie rodziców o zainteresowaniach i predyspozycjach, mocnych i słabych stronach ucznia w kontekście wyboru szkoły ponadgimnazjalnej), udział naszych uczniów w dniach otwartych organizowanych przez szkoły średnie, udostępnienie uczniom i rodzicom pełnej informacji na temat sieci szkół ponadgimnazjalnych. poinformowanie uczniów i rodziców na początku roku szkolnego o warunkach realizacji projektu edukacyjnego, przedstawienie uczniom zasad i form realizacji projektu edukacyjnego Uroczystości i imprezy wynikające z tradycji szkoły o charakterze wychowawczo kulturalnym w roku szkolnym 2014/2015. 1. Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego. 2. Sprzątanie świata. 3. Dzień Edukacji Narodowej. 4. Dzień Papieski. 5. Dzień Zmarłych. 6. Święto Odzyskania Niepodległości. 7. Mikołajki. 8. Spotkanie opłatkowe. 9. Zabawa choinkowa (zabawa integracyjna uczniów, rodziców i nauczycieli). 10. Dzień Wiosny spotkanie rekreacyjno - sportowe. 8
11. Spotkanie Wielkanocne. 12. Apel z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja. 13. Dzień Dziecka i sportu. 14. Uroczyste pożegnanie absolwenta. 15. Uroczyste zakończenie roku szkolnego. Postanowienia końcowe Szkolny program wychowawczy jest uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną (art. 54 ustawy o systemie oświaty). Szkolny program wychowawczy został zaopiniowany przez Samorząd Uczniowski (na podstawie 2 ust.2 rozp. MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów... - Dz.U. Nr 61 poz.624 ze zm.). Ewaluacja szkolnego programu wychowawczego Ewaluacja będzie prowadzona na koniec roku szkolnego z wykorzystaniem: obserwacji zachowań uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych i pedagoga szkolnego, analizy frekwencji uczniów za I i II półrocze. Uzyskane w wyniku ewaluacji informacje będą służyć ciągłemu doskonaleniu szkolnego Programu Wychowawczego, który będzie modyfikowany w zależności od wyników, ankiet i bieżących potrzeb. Ewaluacji Programu Wychowawczego dokonała Komisja do spraw Programu Wychowawczego i Profilaktyki Szkolnej Gimnazjum w Jasienicy Rosielnej. 9