SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W BOBROWIE 78-520 Złocieniec, Bobrowo 7; www.soswbobrowo.pl tel. bezp. 094 3671463; faks 094 3671463; e-mail:soswbobrowo@interia.pl PROGRAM WYCHOWAWCZY na lata 2015-2020 SZKOŁA PRZYSPOSABIAJĄCA DO PRACY 1
WSTĘP Wychowanie to całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji między dwiema osobami, pomagających im rozwijać własne człowieczeństwo" [Milerski, Śliwerski 2000]. Wychowanie polega na uczeniu postaw, rozwijaniu wrażliwości oraz poznawaniu swoich mocnych stron i odkrywaniu talentów. Jest nauką konstruktywnego radzenia sobie ze swoimi problemami i negatywnymi emocjami. Program Wychowawczy Gimnazjum opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, których podejmuje się szkoła. Program Wychowawczy Gimnazjum opracowano na podstawie: 1. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 2. Deklaracji Praw Człowieka i Konwencji Praw Dziecka 3. Karty Praw Osób Niepełnosprawnych 4. Deklaracja Praw Osób Upośledzonych Umysłowo 5. Ustawy o Systemie Oświaty 6. Statutu SOSW w Bobrowie 7. Podstawy programowej 8. Karta Nauczyciela Dziennik Ustaw nr 14 z dnia 24.02.1999r. 9. Opinii nauczycieli, rodziców. 2
MISJA SOSW W BOBROWIE W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem, umiał być bardziej nie tylko z drugim, ale i dla drugich JAN PAWEŁ II Jednocześnie uczymy, wychowujemy i opiekujemy się powierzonymi nam wychowankami w wymiarze: intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, społecznym. 3
WIZJA ABSOLWENTA Zna swoje prawa i obowiązki. Z szacunkiem i kulturą odnosi się do kolegów i innych osób. Potrafi współpracować w grupie. Jest wrażliwy, tolerancyjny, życzliwy i uczynny. Przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole i na ulicy. Przestrzega ogólnie przyjętych norm. Dba o zdrowie oraz schludny i czysty wygląd zewnętrzny. Potrafi dbać o czystość i estetykę miejsca, w którym przebywa. Wykorzystuje zdobytą wiedzę w życiu codziennym. Ma poczucie przynależności do swojej rodziny, szkoły, miejscowości i kraju. Dba o środowisku naturalne. 4
Ciekawie i zgodnie z zainteresowaniami spędza wolny czas. Wyraża swoje zdanie, poglądy na miarę możliwości. Potrafi dokonywać właściwych wyborów (rozróżnia dobro od zła). Jest asertywny. Szanuje pracę swoją i innych. Wie do kogo zwrócić się o pomoc w sprawach dla siebie trudnych. Wierzy w siebie i swoje możliwości (zna swoje słabe i mocne strony). 5
CELE PROGRAMU WYCHWOWAWCZEGO Cel główny: Wspomaganie wszechstronnego, indywidualnego rozwoju ucznia oraz kształtowanie aktywności społecznej. Cele szczegółowe: Kształtowanie prawidłowych postaw społecznych. Kształtowanie kultury osobistej zachowanie się z szacunkiem i godnością do drugiego człowieka. Kształtowanie postaw uczciwości, wrażliwości na los innych, gotowości do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Wyrabianie i promowanie nawyków z zakresu higieny i zdrowego stylu życia oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Profilaktyka uzależnień. Rozbudzanie miłości do Ojczyzny oraz poszanowania dla dziedzictwa kulturowego. Przekazywanie i pielęgnowanie tradycji związanych z regionem. Wychowanie ekologiczne, budzenie zainteresowania środowiska przyrodniczego. Kształtowanie postawy świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu rodziny. Akceptacja własnej płciowości. 6
Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami negatywnymi. Rozwijanie zainteresowań uczniów. Przygotowanie ucznia do aktywności zawodowej. Kształtowanie szacunku do pracy. Budowanie poczucia własnej wartości. Współpraca z domem rodzinnym i instytucjami wspomagającymi wychowanie i opiekę. Cele Programu Wychowawczego realizowane są przez: Poznanie ucznia i jego środowiska. Zapewnienie indywidualnego rozwoju ucznia z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb. Współpracę z rodzicami. Określanie jasno norm postępowania i konsekwentne ich przestrzeganie. Współpracę wychowawców klas z innymi nauczycielami. Propagowanie zdrowego stylu życia. Zapobieganie przemocy, agresji i uzależnieniom 7
OBSZAR TREŚCI SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Utrwalanie i - lekcje tematyczne, pogadanki, przestrzeganie norm dobrego zachowania w - działania na rzecz integracji środowisku szkolnym, klasy, wdrażanie do pracy w rodzinnym i miejscach zespole, Wychowawca klasy publicznych. Kształtowanie postaw społecznych i kultury osobistej Kształtowanie postaw uczciwości, wrażliwości na los innych, szacunku, gotowości do niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za innych. - uczenie sposobów rozwiązywania konfliktów, - okazywanie szacunku innym ludziom, - propagowanie zasad savoirvivre, - stosowanie zasad dobrego komunikowania się, Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Rodzice Wyrabianie postawy odpowiedzialności za mienie szkolne i cudzą własność. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami negatywnymi. Wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania się. - organizowanie wzajemnej pomocy koleżeńskiej, - rozmowy z uczniami, - organizacja wycieczek, - udział w imprezach i uroczystościach klasowych i szkolnych - respektowanie właściwego zachowania się - pogadanki na temat zachowania 8
w miejscach publicznych, Reprezentowanie klasy, szkoły na zewnątrz. Udział w imprezach kulturalnych. - wyrabianie nawyku stosowania na co dzień zwrotów grzecznościowych, - udział w imprezach kulturalnych (kino, wystawy, teatr) Zasady bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą Bezpieczeństwo na drodze - pogadanki nt. bezpieczeństwa, - przypominanie obowiązujących zasad BHP na zajęciach plastyczno-technicznych, wychowania fizycznego, podczas przerw, gier i zabaw itp. - zapoznanie z regulaminami np.: Pracowni komputerowej, Sali Doświadczania Świata, - lekcje poświecone przepisom ruchu drogowego, Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Dyrektor SOSW Policja Straż Miejska - spotkanie z przedstawicielem Policji, Straży Miejskiej, -uświadomienie zagrożeń wypadków i analizowanie ich przyczyn, - realizacja Programu 9
Profilaktyki. Edukacja prozdrowotna Kształtowanie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. Utrwalanie nawyków czystości i higieny osobistej oraz higieny pracy umysłowej Poznanie wpływu produktów szkodliwych dla zdrowia. Propagowanie zdrowego stylu życia, aktywnego wypoczynku (uświadomienie potrzeby ruchu i konieczności dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne) Uświadomienie skutków wynikających z niewłaściwego odbioru telewizji oraz korzystania z Internetu. Przygotowanie do podejmowania - lekcje tematyczne, pogadanki nt. zasad prawidłowego odżywiania (zwrócenie uwagi na choroby charakterystyczne dla wieku dojrzewania, zagrażające zdrowiu i życiu jak: anoreksja i bulimia), - ukazywanie różnych sposobów spędzania czasu wolnego: gry i zabawy ruchowe na świeżym powietrzu, udział w zawodach sportowych, rozwijanie zainteresowań, konkursy plastyczne, spacery itp. - spotkania z pielęgniarką (pogadanki, prelekcje, filmy na temat higieny osobistej, dojrzewania), propagowanie modelu rozsądnego korzystania z komputera, zasobów Internetu i telewizji, uczenie zasad udzielania pierwszej pomocy, - dostarczanie informacji na temat Wychowawca klasy Nauczyciel wychowania fizycznego Pielęgniarka 10
właściwych działań w sytuacji zagrożenia życia. zagrożeń dot. zdrowia: broszury, plansze Poznawanie form spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień. - realizacja Programu profilaktyki Zapobieganie patologiom i uzależnieniom Poznanie wpływu produktów szkodliwych dla zdrowia Uświadomienie zagrożeń wynikających ze stosowania substancji uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze) - pogadanki, prelekcje, dyskusje na temat wpływu produktów szkodliwych dla zdrowia, -filmy tematyczne i poglądowe, - spotkania z pracownikami Policji (Komenda Powiatowa Policji w Drawsku Pomorskim patronat nad placówką) Wychowawca klasy Pielęgniarka Psycholog Policja Wskazywanie możliwości unikania zagrożeń wynikających z uzależnień oraz sposobów radzenia sobie z nimi - spotkania z pracownikami Straży Miejskiej, - współpraca z pielęgniarką szkolną, Straż Miejska Wdrażanie do zachowań pozytywnych - dostarczanie informacji na temat zagrożeń: broszury, plansze, Kształtowanie odpowiedzialności za własne czyny - realizacja Programu Profilaktyki 11
Rozwijanie umiejętności psychoedukacyjnych (asertywność, prawidłowa komunikacja międzyludzka) Zapobieganie agresji, przemocy (fizycznej i psychicznej) Wychowanie patriotyczne i obywatelskie Kształtowanie świadomości narodowej i społecznej. Rozbudzanie miłości do Ojczyzny oraz poszanowania dla dziedzictwa kulturowego. Przybliżanie sylwetek wielkich Polaków i wydarzeń z historii Polski. Poznanie ogólnych zasad ustrojowych państwa i władzy samorządowej. Określenie miejsca i roli Polski i Polaka w integrującej się Europie. lekcje tematyczne, organizowanie i udział w uroczystościach szkolnych z okazji rocznic ważnych wydarzeń związanych z historią naszego kraju, organizowanie spotkań ze świadkami wydarzeń historycznych, uczenie szacunku i odpowiedniej postawy wobec hymnu państwa, godła, flagi, organizowanie wycieczek krajoznawczo -turystycznych, Wychowawca klasy 12
Przygotowanie do uczestnictwa w życiu społecznym (udział w życiu klasy, szkoły). Kształtowanie postaw świadomego udziału w życiu publicznym. Edukacja regionalna Przekazywanie i pielęgnowanie tradycji związanych z regionem. Poznawanie ogólnej charakterystyki geograficznej regionu. Znajomość elementów historii regionu. Uczestnictwo w lokalnych i regionalnych świętach, Kształtowanie szacunku do lokalnych miejsc pamięci narodowej. Przybliżenie sylwetek postaci zasłużonych dla środowiska i regionu. -wycieczki regionalne po najbliższej okolicy - wycieczki tematyczne, krajoznawczo turystyczne, - spotkania z ciekawymi ludźmi (poeci, artyści ludowi, kombatanci), - konkursy związane z tematyką regionalną, - troska o lokalne miejsca pamięci Narodowej, - udział w lokalnych i regionalnych świętach, w imprezach okolicznościowych, kulturalnych, artystycznych wydarzeniach. Wychowawca klasy 13
Uczestnictwo w życiu artystycznym i kulturalnym najbliższego miasta i regionu (imprezy okolicznościowe, kulturalne, artystyczne) lekcje tematyczne, Utrwalanie szacunku wobec przyrody wycieczki tematyczne i krajoznawczo-turystyczne, Wychowanie ekologiczne Poznawanie najbliższego środowiska przyrodniczego, umiejętność obcowania z przyrodą, odkrywanie jej piękna. opieka nad roślinami w klasie i na terenach zielonych wokół szkoły, w sadzie, spotkania z osobami, które zajmują się ochroną przyrody, Wychowawca klasy Dbanie o rośliny w salach lekcyjnych i terenach zielonych wokół szkoły. Udział w akcjach na rzecz ochrony środowiska. konkursy, pogadanki i wystawy związane z poznawaniem i ochroną przyrody, zajęcia dotyczące j ochrony środowiska(recycling, segregacja śmieci), uczestnictwo w imprezach i akcjach związanych z ochroną Ziemi: Sprzątanie świata, 14
Dzień Ziemi Orientacja zawodowa Przygotowanie ucznia do aktywności zawodowej Kształtowanie szacunku do pracy Wdrażanie do odpowiedzialności, sumienności Rozwijanie zainteresowań różnymi zawodami Rozwijanie własnych talentów i uzdolnień (budowanie poczucia własnej wartości) - lekcje tematyczne, - rozmowy z uczniami (ukazywanie im ich talentów i możliwości), - spotkania z ludźmi różnych zawodów, - wycieczki do zakładów pracy, instytucji (np. Poczta Polska, Straż Pożarna), - zajęcia praktyczne przygotowujące do pracy (sad, kuchnia), - uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych Wychowawca klasy - wskazywanie pozytywnych wzorców-sportowców, ludzi kultury - udział w konkursach, zawodach, - wystawy prac uczniów na terenie szkoły oraz poza nią, - prezentacja nagród i osiągnięć 15
uczniów, - udział w imprezach klasowych i szkolnych. Wychowanie do życia w rodzinie Kształtowanie postawy świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu rodziny Kultywowanie tradycji rodzinnych. Rozwijanie wartości rodzinnych - pogadanki, prelekcje - spotkania z pielęgniarką szkolną - filmy tematyczne, plansze, broszury - spotkania z psychologiem, - dramy, zabawy tematyczne - wybrane programy TV Wychowawca klasy Pielęgniarka Psycholog Przygotowanie do skutecznego radzenia sobie w bezpośrednich kontaktach międzyludzkich. - czasopisma. Ukazanie psychofizjologii okresu dojrzewania dziecka umożliwiające nabycie wiedzy o życiu płciowym człowieka. Akceptacja własnej płciowości. 16
Współpraca z rodzicami Współpraca z domem rodzinnym i instytucjami wspomagającymi wychowanie i opiekę. Podejmowanie wspólnych działań na rzecz optymalnego rozwoju dziecka Podejmowanie współpracy z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, PCPR, MOPS-em, ze Stowarzyszeniami. - indywidualne spotkania, rozmowy z rodzicami, - wspomaganie rodziców w procesie wychowawczym, - współpraca z Radą Rodziców, - systematyczne informowanie rodziców o postępach dydaktycznych i wychowawczych dzieci, -monitorowanie spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci, Wychowawca klasy Wszyscy nauczyciele Dyrektor Ośrodka Psycholog Rodzice Włączanie rodziców w przygotowanie uroczystości szkolnych i klasowych oraz ich czynny w nich udział. Pedagogizacja rodziców. - angażowanie rodziców w organizowanie imprez i uroczystości klasowych, wycieczek, - pedagogizacja rodziców, - współpraca z kuratorami, prawnymi opiekunami uczniów. 17
EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Program zakłada realizację celów i zadań w czasie zajęć lekcyjnych, uroczystości szkolnych i zajęć organizowanych poza terenem ośrodka. W trakcie realizacji Programu Wychowawczego należy szukać odpowiedzi na pytanie czy i jak podjęte działania wpłynęły na wychowanków, ich wiedzę, umiejętności i postawy. Czy osiągamy założone cele programu. Odpowiedzi na te pytania, w tym przypadku nie są łatwe, bowiem pamiętać należy, że postawy człowieka kształtują się przez całe życie. Ewaluacja Programu Wychowawczego pozwoli na krytyczną refleksje podejmowanych działań i w razie potrzeby konstruktywną modyfikację, co w konsekwencji podniesie jakość działań podejmowanych na rzecz ucznia. 18
METODY BADAWCZE STOSOWANE PODCZAS EWALUACJI ANALIZA DOKUMENTÓW : - analiza arkuszy obserwacji poszczególnych uczniów, - indywidualne programy edukacyjno terapeutyczne, - plany nauczania i wychowania oraz plany zajęć dodatkowych, - dzienniki zajęć lekcyjnych, wychowawczych i zajęć dodatkowych, - sprawozdanie dyrektora z prowadzonego nadzoru pedagogicznego, - kronika ośrodka, - protokolarz Rad Pedagogicznych. ANALIZA ANKIET skierowanych do: - rodziców, - nauczycieli WYWIADY FOKUSOWE (wybrana grupa uczniów) 19
Ponadto: - analiza wytworów pracy wychowanków - analiza trudnych przypadków wychowawczych, podejmowanych działań zaradczych i postępów w tym zakresie - podsumowania udziału wychowanków w konkursach, turniejach, imprezach, wycieczkach - obserwacja zachowań w różnych sytuacjach typowych i nowych. Program Wychowawczy dla Przysposobienia do Pracy został zaopiniowany przez Radę Rodziców i uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu 20.02.2015r. Krystian Ignacak Dyrektor SOSW w Boborowo 20