SZKOLNY PROGRAM ZDROWOTNY GIMNAZJUM NR 16 W ZABRZU Opracował zespół w składzie: mgr Jadwiga Przybylska mgr Grzegorz Przybylski mgr Tomasz Czerny 1
I. Wstęp. Zdrowie podobnie jak szczęście, piękno i dobro jest związane z życiem człowieka. Podstawą rozwoju i działania ludzi jest odpowiedni stan zdrowia. Zdrowie obecnie jest rozumiane jako dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne ( emocjonalne, duchowe ) i społeczne. Jest ono wartością dla człowieka, dzięki której może realizować swoje własne aspiracje, zaspokajać potrzeby, radzić sobie ze środowiskiem. Zdrowie to także bogactwo dla społeczeństwa, gwarantujące jego rozwój społeczny i ekonomiczny. Tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturalne, rozwijać się i osiągać odpowiedni poziom jakości życia. II. Cele Szkolnego Programu Zdrowotnego 1) nabywanie wiedzy o zdrowiu; 2) ukształtowanie lub modyfikacja zachowań i postaw zdrowotnych ucznia w takim kierunku, aby sprzyjały zdrowiu; 3) nabywanie umiejętności niezbędnych dla stylu życia sprzyjającego zdrowiu; 4) ukształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi; 5) przygotowanie ucznia do roli aktywnego członka demokratycznego społeczeństwa, który sam/i lub z innymi ludźmi może podjąć działania dla tworzenia zdrowszego życia i środowiska. III. Sposoby realizacji programu lekcje wychowawcze; w korelacji z innymi przedmiotami; lekcje wychowania fizycznego; przerwy między lekcjami; zajęcia pozalekcyjne; rajdy i wycieczki; imprezy okolicznościowe; zebrania z rodzicami; spotkania z ekspertami ( lekarz, pielęgniarka itp. ); konferencje rady pedagogicznej, wspólne warsztaty i zajęcia. IV. Formy realizacji programu warsztaty; prelekcje; pogadanki; praca w małych grupach; drama; rysunek; 2
rozmowa; analiza literatury; gazetki; imprezy sportowe; inne. V. Ewaluacja okresowa ankiety; całościowa analiza dokumentów, ankiety. Lp. Bloki tematyczne 1. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc. 2. Warunki sanitarno - higieniczne środowiska szkolnego. Zadania do realizacji 1. Utrzymanie wszystkich obiektów i pomieszczeń w odpowiednim stanie technicznym, zgodnie z normami i przepisami. 2. Przestrzeganie przepisów bhp w organizacji zajęć i opiece nad uczniami. 3. Współdziałanie z samorządem lokalnym w zapewnieniu uczniom bezpieczeństwa w okolicy szkoły. 4. Stworzenie czytelnego oznakowania wewnątrz i na zewnątrz szkoły. 5. Prowadzenie zajęć z zakresu edukacji komunikacyjnej. 6. Pierwsza pomoc. 1. Zapewnienie odpowiedniej liczby, stanu technicznego i czystości toalet i ich wyposażenia. 2. Zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniach ( oświetlenie, temperatura, wilgotność ). 3. Zapobieganie hałasowi. 4. Dokonywanie systematycznej kontroli stanu sanitarno higienicznego pomieszczeń szkolnych. 5. reorganizacja pokoju nauczycielskiego, stworzenia lepszych warunków do pracy własnej nauczycieli, spożywania posiłków i odpoczynku. 6. Dostosowanie wielkości mebli do wysokości uczniów. Realizujący, wszyscy pracownicy Zakładowy Inspektor Pracy, Inspektor bhp wszyscy pracownicy 3
3. Higiena osobista i otoczenia. 4. Żywność i żywienie. 5. Ruch w życiu człowieka. 6. Promocja zdrowia psychicznego, zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych. 1. Wyrabianie nawyków związanych z utrzymaniem czystości ciała, odzieży i najbliższego otoczenia. 2. Uświadomienie zagrożeń związanych z niehigienicznym trybem życia. 3. Zasady prawidłowego doboru środków higieny osobistej i czystości. 4. Rozwijanie u uczniów poczucia odpowiedzialności za stan, czystość i estetykę pomieszczeń. 5. Rozwijanie poczucia i współodpowiedzialności za estetykę szkoły. 6. Zachęcanie uczniów do włączenia się do prac nad upiększeniem szkoły i jej najbliższego otoczenia. 7. Opracowanie wspólnie z uczniami zasad postępowania w przypadku niszczenia pomieszczeń i ich wyposażenia oraz konsekwentne ich przestrzeganie. 1. Propagowanie zasad racjonalnego odżywiania z uwzględnieniem grup wiekowych. 2. Dożywianie dzieci i młodzieży mających szczególnie trudne warunki bytowe. 3. Uwrażliwienie uczniów na higienę i estetykę spożywania posiłków. 4. Uświadomienie niebezpieczeństw związanych ze spożywaniem produktów nieświeżych i przeterminowanych. 1. Zapewnienie wszystkim uczniom dodatkowych zajęć ruchowych. 2. Organizacja ćwiczeń śródlekcyjnych. 3. Organizacja zajęć kompensacyjno korekcyjnych dla potrzebujących uczniów. 4. Oferta pozalekcyjnych zajęć ruchowych dla uczniów, pracowników i rodziców. 5. Stworzenie możliwości indywidualizacji zajęć oby przygotować do aktywności ruchowej w dalszych latach życia. 1. Wspieranie inicjatyw lokalnych w zakresie organizacji czasu wolnego dla uczniów i ich rodziców. 2. Umożliwienie rodzicom uzyskania wiedzy o rozwoju i potrzebach psychicznych dziecka oraz umiejętności stymulowania i wspierania tego stanu. Wychowawcy, higienistka szkolna, nauczyciele wychowania fizycznego Wszyscy nauczyciele, higienistka szkolna Nauczyciele wychowania fizycznego, Pedagog 4
7. Życie bez nałogów. 8. Szkoła bez przemocy. 9. Pomoc uczniom z trudnościami w nauce, z problemami zdrowotnymi i społecznymi. 3. Kształtowanie podstawowych umiejętności osobistych i społecznych, takich jak: odpowiedzialność za swoje zdrowie, rozwiązywanie własnych problemów, radzenie sobie ze stresem i naciskiem z zewnątrz. 4. Stwarzanie w szkole warunków i atmosfery przyjaznej zdrowiu psychicznemu. 5. zapewnienie pomocy rodzicom i uczniom w sytuacjach kryzysowych i problemowych. 1. Kształtowanie prawidłowej postawy wobec nałogów i środków uzależniających. 2. Kształtowanie świadomości związanej z prowadzeniem zdrowego stylu życia. 3. Dostarczanie wiedzy na temat szkodliwości tytoniu, alkoholu, narkotyków i leków dla zdrowia i psychiki człowieka. 4. Zachęcanie do nieulegania presji kolegów i odmawiania zażywania środków szkodliwych dla zdrowia. 5. Przypominanie o obowiązku przestrzegania ustawy o wychowaniu w trzeźwości i zakazie palenia w miejscach publicznych. 1. Włączenie programów zapobiegania przemocy do ogólnego programu wychowawczego szkoły. 2. Opieka dla uczniów z nadpobudliwością, skłonności do zachowań agresywnych, pochodzących z rodzin z patologią społeczna. 3. Identyfikowanie różnych form przemocy i agresji w szkole, ustalenie ich źródeł szkolnych, pozaszkolnych i środków zaradczych. 4. Poszukiwanie form pomocy ofiarom i sprawcom przemocy. 5. Włączenie rodziców do edukacji prozdrowotnej ich dzieci. 6. Organizowanie różnych form edukacji rodziców. 1. Dostępność pomocy pedagogiczno psychologicznej ( dla uczniów, nauczycieli i rodziców ). 2. Organizacja zajęć wyrównawczych. 3. Współdziałanie z ośrodkami pomocy społecznej i organizacjami pozarządowymi Pedagog Pedagog pedagog 5
10. Współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym. 11. Profilaktyczna opieka medyczna. w pomocy uczniom z grup ryzyka i ich rodzinom. 4. Zapewnienie specjalistycznej pomocy uczniom zagrożonym uzależnieniem. 1. Stwarzanie rodzicom możliwości uczestnictwa w procesach podejmowania decyzji na poziomie y i szkoły. 2. Zachęcenie rodziców do wyrażania opinii w sprawach programu i organizacji edukacji ich dzieci; uzgadnianie z rodzicami niektórych programów ( tematów drażliwych i kontrowersyjnych ). 3. Usprawnianie przepływu informacji między szkołą a rodzicami. 4. Organizacja wspólnych imprez okolicznościowych. 5. Współdziałanie z różnymi instytucjami w realizacji zadań korzystnie z ich zasobów ( materialnych, ludzkich ). 1. Zapewnienie stałej opieki pielęgniarki szkolnej i ścisłe powiązanie jej zadań z programem szkoły. 2. Właściwe stosowanie leków pierwszej pomocy ( zwłaszcza przeciwbólowych i uspokajających); zapobieganie ich nadużywaniu. 3. Zachęcenie pracowników do działań na rzecz własnego zdrowia. 4. Zorganizowanie szkolenia w zakresie pierwszej pomocy. wszyscy nauczyciele higienistka szkolna Choć zdrowie nie jest wszystkim, To bez zdrowia wszystko jest niczym Artur Schopenhauer 6