SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MARII KONOPNICKIEJ W NOWEJ WSI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MARII KONOPNICKIEJ W NOWEJ WSI Aby profilaktyka była skuteczna musi uwzględniać promowanie i porządkowanie bogactwa pragnień i aspiracji. Konieczna jest zatem pomoc dorosłych Ks. Dr M. Dziewięcki Profilaktyka to proces wspierający człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez towarzyszenie, wsparcie i pomoc uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia i nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Profilaktyka jest zatem istotnym elementem wychowania. Szkolny Program Profilaktyki ukierunkowany jest na wzmocnienie czynników chroniących oraz osłabienie lub eliminację czynników ryzyka. Ma zatem za zadanie przede wszystkim wspomagać młodego człowieka w jego prawidłowym rozwoju. Program realizowany jest w oparciu o program wychowawczo profilaktyczny przeciwko agresji Spójrz inaczej. Dla klas 0 6 opracowany został plan zajęć na rok szkolny (załączniki 1 7). I. CEL GŁÓWNY PROGRAMU: Stworzenie uczniom warunków zabezpieczających bezpieczeństwo w środowisku szkolnym i pozaszkolnym oraz ich prawidłowy rozwój psychofizyczny, a także ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie agresji w szkole i poza nią. 1

II. OBSZARY, CELE SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA: OBSZAR 1: Adaptacja dzieci z oddziału przedszkolnego oraz uczniów klasy pierwszej w środowisku szkolnym. Cel szczegółowy: Zapewnienie uczniom bezpiecznego i przyjaznego startu w nowej rzeczywistości szkolnej. Zadania: 1. Integracja dzieci oddziału przedszkolnego i zespołu klasy I. 2. Zapoznanie dzieci z oddziału przedszkolnego i uczniów klasy pierwszej z zasadami bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią. OBSZAR 2: Diagnoza zagrożeń występujących w środowisku szkolnym. Cel szczegółowy: Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń występujących w środowisku szkolnym. Zadania: 1. Przeprowadzanie cyklicznych diagnoz stanu bezpieczeństwa w szkole i występujących zagrożeń. 2. Podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia zachowań niepożądanych OBSZAR 3: Profilaktyka uzależnień i zachowań ryzykownych. Cel szczegółowy: Ograniczenie wpływu czynników stanowiących potencjalne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania człowieka. Zadania: 1. Informowanie uczniów, rodziców i nauczycieli o szkodliwości środków odurzających i substancji psychoaktywnych oraz uświadomienie uczniom konsekwencji podejmowania zachowań ryzykownych wynikających z ich stosowania. 2. Uświadomienie uczniom i rodzicom zagrożeń wynikających z niewłaściwego korzystania ze środków multimedialnych i telewizji. 3. Upowszechnianie wśród uczniów, rodziców i nauczycieli informacji o dostępnych formach pomocy osobom uzależnionym bądź zagrożonym uzależnieniem. 4. Indywidualna pomoc i wspieranie uczniów i ich rodziców w sytuacjach trudnych. 2

OBSZAR 4: Relacje międzyludzkie w szkole i w rodzinie. Cel szczegółowy: Kształtowanie u uczniów umiejętności budowania właściwych relacji międzyludzkich w środowisku szkolnym i w rodzinie. Zadania: 1. Kształtowanie i rozwijanie umiejętności psychospołecznych: porozumiewania się z innymi, postaw antydyskryminacyjnych, nawiązywania i utrzymywania prawidłowych relacji z innymi, poszanowania osób starszych, zachowań asertywnych. 2. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z agresją własną i agresją innych. 3. Przygotowanie ucznia do radzenia sobie z objawami przemocy w szkole i w rodzinie. 4. Zapoznanie uczniów ze zjawiskiem stresu i sposobami radzenia sobie ze stresem. OBSZAR 5: Promocja zdrowego stylu życia. Cel szczegółowy: Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia jako czynników chroniących przed chorobami cywilizacyjnymi i poprawiającymi samopoczucie człowieka. Zadania: 1. Zapoznanie uczniów i rodziców z chorobami cywilizacyjnymi i sposobami ich zapobiegania. 2. Promowanie zachowania higieny w życiu codziennym. 3. Prezentowanie korzyści wynikających z prowadzenia aktywnego stylu życia. 4. Kształtowanie nawyku prawidłowego odżywiania. 5. Wzbudzanie potrzeby aktywnego spędzania czasu wolnego. 6. Podwyższanie poczucia własnej wartości poprzez wspieranie działań ucznia. OBSZAR 6: Trudności edukacyjne. Cel szczegółowy: 3

Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym poprzez podniesienie frekwencji uczniów na lekcjach w szkole i promowanie skutecznych metod uczenia się. Zadania: 1. Zachęcanie uczniów do systematycznego uczenia się i stosowania efektywnych metod nauki oraz wzbudzanie potrzeby zdobywania wiedzy. 3. Systematyczne podnoszenie frekwencji na lekcjach poprzez wprowadzenie jednolitego systemu usprawiedliwiania nieobecności i ciągłą kontrolę nieobecności. 4. Rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań, konkursów wiedzy. 5. Wdrażanie zaleceń i opinii PPP w pracy z uczniami. III. OSOBY REALIZUJĄCE PROGRAM I ICH ZADANIA: 1. Dyrektor szkoły: inicjuje i buduje gotowość środowiska szkolnego do podejmowania działań profilaktycznych, wspiera i kontroluje przebieg realizacji programu, włącza do współpracy w realizacji szkolnego programu profilaktyki rodziców. 2. Wychowawcy klas, nauczyciele: przeprowadzają diagnozę w klasie i identyfikują problemy wychowawcze, uwzględniają w planie pracy wychowawcy treści Szkolnego Programu Profilaktyki, współpracują z rodzicami uwzględniając ich opinie i sugestie w swoich działaniach. 4. Uczniowie: aktywnie uczestniczą w działaniach podejmowanych w zakresie profilaktyki, pomagają rówieśnikom w rozwiązywaniu problemów, podejmują wysiłki w celu uniknięcia sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu własnemu i innych. 5. Rodzice: współpracują ze szkołą w działaniach profilaktycznych, uczestniczą w zebraniach klasowych, prelekcjach i pedagogizacjach. 4

I. REALIZACJA PROGRAMU ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNYCH PRZECIWKO AGRESJI W KLASACH O. Oddział przedszkolny Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji 1. Integracja To ja. Postrzegamy dzieci oddziału siebie i innych. przedszkolnego Jesteśmy wspólnotą. Poznajemy się wzajemnie. O bezpiecznym zachowaniu w szkole i poza nią. Poznajemy normy i reguły obowiązujące w społeczności szkolnej. 2. Postrzegamy Nazywamy i siebie i rozpoznajemy rozumiemy swoje swoje uczucia. uczucia. Wyrażamy nasze uczucia poprzez zachowanie. Uczymy się panować nad emocjami. Malowanie uczuć. 3. Dbamy o nasze Moja recepta na zdrowie. zdrowie. Poprzez opowiadanie o sobie dzieci zwracają uwagę na siebie i swoją wyjątkowość na tle grupy. Dzieci nawlekając na nitkę swoje imiona wykonane z papieru, pokazują, że są X członkami wspólnoty. Dzieci uświadamiają sobie, że ustalanie, XI przestrzeganie zasad wpływa na ich prawidłowe relacje z innymi i zapobiega nieporozumieniom, jak również zapewnia bezpieczeństwo w szkole i poza nią. W danej sytuacji dzieci nazywają i XII rozpoznają swoje uczucia, które związane są z nastrojem i emocjami. Dzieci podczas gier i zabaw zespołowych I wyrażają swoje emocje. Dziecko uczy się panować nad swoimi II emocjami poprzez obserwację zachowania autorytetów i naśladowania wzorców. Dzieci uświadamiają sobie emocje własne i III innych, malują kolory i kształty swoich uczuć, tych negatywnych i tych pozytywnych. Dzieci uczą się dbać o zdrowie, w tym o III higienę osobistą. Rozumieją zasadę zdrowego odżywiania. Czują potrzebę aktywnego spędzania czasu wolnego. Uwagi 5

Rozpoznajemy Rozpoznawanie trujących substancji, nauka I substancje obchodzenia się z nimi i unikania szkodliwe dla niektórych z nich. naszego zdrowia. Uświadamianie uczniom konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. 4. Postrzegamy Jesteśmy podobni i Dzieci opowiadając o sobie dostrzegają siebie i różni w swoich różnice i podobieństwa w swoich dostrzegamy upodobaniach. zainteresowaniach, zachowaniu. Dzieci innych. potrafią tolerować różnice w zachowaniach innych. 5. Uświadamiamy Potrafimy Dzieci wiedzą o zagrożeniach sobie zagrożenia rozsądnie korzystać wynikających z nadmiaru korzystania z wynikające z z telewizji, mediów. Rozumieją, że powinny korzystać niewłaściwego komputerów i ze środków przekazu przeznaczonych tylko korzystania z Internetu. dla dzieci. mediów. Klasa pierwsza Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji 1. Uczestnictwo Ja i moja rodzina. w grupie. Obowiązki dziecka w rodzinie. To są moi przyjaciele. Poznajemy normy, reguły i zasady obowiązujące w społeczności szkolnej. 2. Postrzeganie Rozpoznajemy i siebie i nazywamy uczucia. rozumienie Wyrażamy uczucia swoich uczuć. w zachowaniu. Dzieci uświadamiają sobie ważną rolę rodziny i to, że są jej członkami. Dzieci rozumieją co to znaczy mieć X przyjaciela i być nim, zastanawiają się, co przyjaciele mogą dla siebie zrobić i jak się wspierać. Uświadomienie dzieciom faktu, iż ustalenie XI i przestrzeganie zasad wpływa na ich dobre relacje z otoczeniem, zapobiega nieporozumieniom i wpływa korzystnie na ich bezpieczeństwo. Uczymy się rozpoznawać i nazywać XII uczucia. Zwrócenie uwagi dzieci na to, jak reagują i I zachowują się ludzie przeżywający różne Uwagi 6

sytuacje. Uczymy się Uczniowie uczą się rozpoznawać i II rozumieć reakcje i przewidywać reakcje innych w sytuacjach uczucia innych. konfliktowych. Znają sposoby unikania konfliktów. Różnimy się Dzieci dostrzegają własną indywidualność i III między sobą. wyjątkowość w grupie, akceptują innych. Różnice i Tolerowanie dostrzeganych różnic i I podobieństwa w podobieństw w naszych relacjach, naszych zainteresowaniach i poglądach. upodobaniach. 3. Dbanie o Rozpoznajemy Rozpoznawanie trujących substancji, nauka zdrowie. substancje obchodzenia się z nimi i unikania szkodliwe dla niektórych z nich. naszego zdrowia. Uświadamianie uczniom konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. Jak się właściwie Uczniowie uświadamiają sobie znaczenie odżywiać i dbać o aktywnego spędzania czasu wolnego, zdrowie? prawidłowego odżywiania i pozytywnego myślenia. 4. Uświadamiamy Potrafimy Dzieci wiedzą o zagrożeniach sobie zagrożenia rozsądnie korzystać wynikających z nadmiaru korzystania wynikające z z telewizji, z mediów. Rozumieją, że powinny niewłaściwego komputerów korzystać ze środków przekazu korzystania z i Internetu. przeznaczonych tylko dla dzieci. mediów. Klasa druga Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji 1. Postrzeganie Postrzegamy siebie Zwrócenie uwagi dzieci na ich siebie i i innych to wyjątkowość i indywidualność w grupie. rozumienie właśnie ja. swoich uczuć. Książeczka o Zwrócenie uwagi dzieci na to, ze różnią się X mnie. od innych, że mogą docenić te różnice i być dumne ze swojej tożsamości. Moje sukcesy. Dzieci uświadamiają sobie swoje mocne XI strony i uczą się mówić o nich. Czują Uwagi 7

potrzebę rozwoju i zdobywania wiedzy o świecie. Przeżywamy różne Uświadamianie sobie swoich uczuć, XI uczucia. akceptowanie uczuć i emocji przeżywanych przez innych ludzi. Potrafimy radzić Dzieci dowiadują się, że uczucia się XII sobie w trudnych zmieniają, zastanawiają się, jak same mogą sytuacjach. wpływać na ich zmianę. Czasami się Dzieci uczą się jak radzić sobie w I kłócimy. sytuacjach konfliktowych i trudnych i jak rozwiązywać konflikty w sposób pokojowy. Dokuczanie. Uświadomienie sobie przez dzieci tego, I dlaczego ludzie dokuczają, i jak można rozwiązywać takie sytuacje. Skarżenie. Dzieci uczą się pojęcia: skarżyć i poznają II sposoby radzenia sobie ze skarżeniem. 2. Uczestnictwo w Czasem czujemy Rozumienie przez dzieci sytuacji III grupie. się odrzuceni. odrzucenia lub pozostawienia i radzenia sobie z nimi. Dzieci mają świadomość tego, że otrzymają wsparcie w sytuacji nieakceptowania ich przez inne dzieci. W rodzinie Dzieci uświadamiają sobie, że mogą I pomagamy sobie wpłynąć na atmosferę w domu i relacje z wzajemnie. członkami rodziny. Szacunek dla osób starszych i pomaganie im. 3. Dbanie o zdrowie. Rozpoznajemy substancje szkodliwe dla naszego zdrowia. Rozpoznawanie trujących substancji, nauka obchodzenia się z nimi i unikania niektórych z nich. Uświadamianie uczniom konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. Jak się właściwie Uczniowie uświadamiają sobie znaczenie odżywiać i dbać o aktywnego spędzania czasu wolnego, zdrowie? prawidłowego odżywiania i pozytywnego myślenia. 4. Uświadamiamy Potrafimy Dzieci wiedzą o zagrożeniach sobie zagrożenia rozsądnie wynikających z nadmiaru korzystania wynikające z korzystać z z mediów. Rozumieją, że powinny niewłaściwego telewizji, korzystać ze środków przekazu korzystania z komputerów przeznaczonych tylko dla dzieci. mediów. i Internetu. 8

Klasa trzecia Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji Uwagi 1. Postrzeganie Co się ze mną Zastanawianie się nad tym, jakie emocje siebie i rozumienie dzieje, gdy towarzyszą uczniom w różnych sytuacjach swoich uczuć. przeżywam różne szkolnych i pozaszkolnych. uczucia? Książeczka uczuć. Czasami jesteśmy Uświadomienie uczniom, że czasami zdarza X zazdrośni. się, że są o coś zazdrośni, ale można próbować sobie z tym poradzić. Szanowanie tego, co posiadam. Różne sposoby Uczenie się rozpoznawania swoich uczuć. XI wyrażania swoich uczuć. Rozmawianie o uczuciach, aby zrozumieć swoje zachowania. 2. Uczestnictwo w Popełniamy Uświadamianie sobie własnych błędów i XII grupie. błędy. branie odpowiedzialności za własne czyny. Zrozumienie, że nie ma ludzi nieomylnych. Jak pomagamy Docenienie wzajemnej pomocy. I innym? Ułatwianie dzieciom opisywania własnych uczuć, gdy komuś pomogą. Inne osoby mogą Uświadomienie sobie, że jednym ze II mi pomóc. sposobów rozwiązywania problemów może być pomoc dorosłych osób, instytucji, koleżanek, kolegów lub przyjaciół 3. Rozwiązywanie Jak podejmujemy Uczenie się podejmowania decyzji w III problemów. decyzje? oparciu o własne upodobania. 9

Czy umiem Uświadomienie sobie przez dzieci, że są I odmawiać? sytuacje, w których trzeba odmawiać. Uczenie zachowań asertywnych. Rozwiązywanie Wszyscy uczniowie, nawet nieśmiali będą problemów. rozmawiali o problemach, z którymi się borykają. Dzieci podejmą próby rozwiązywania problemów. 4. Dbanie o Jak dbać o swoje Dzieci będą mogły uświadomić sobie, co zdrowie. zdrowie? robią i co mogą zrobić dla utrzymania zdrowia. Rozpoznajemy Rozpoznawanie trujących substancji, nauka substancje obchodzenia się z nimi i unikania niektórych szkodliwe dla z nich. Uświadamianie uczniom naszego zdrowia. konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. 5. Uświadamiamy Potrafimy Dzieci wiedzą o zagrożeniach wynikających sobie zagrożenia rozsądnie z nadmiaru korzystania z mediów. wynikające z korzystać z Rozumieją, że powinny korzystać ze niewłaściwego telewizji, środków przekazu przeznaczonych tylko dla korzystania z komputerów dzieci. mediów. i Internetu. 10

Klasa czwarta Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji Uwagi 1. Postrzeganie Wprowadzenie do Wzajemne poznanie się. siebie i rozumienie swoich uczuć. zajęć. Zaprezentowanie treści programu. Jaki jestem? Uświadamianie sobie swoich mocnych i słabych stron. Doceniam innych Zwrócenie uwagi na sytuacje, w których X a inni doceniają doceniają nas i my doceniamy innych. mnie. Rozumiem, jak ważne jest poczucie mojej wartości. Sukcesy moje i Uczenie się dostrzegania i akceptowania X innych. swoich i innych osiągnięć. Dlaczego ważne Zwrócenie uwagi uczniów na rolę emocji i X jest zwracanie uczuć w życiu oraz ich uzewnętrznianie. uwagi na swoje emocje? Wskazanie sytuacji, które wpływają na to, jak się czują i co o sobie myślą. Co to jest złość? Zapoznanie ze sposobami przeżywania XI Co robisz ze złości oraz ich skutkami. Uczenie się swoją złością? zdrowych sposobów wyrażania złości. 2. Uczestnictwo w Jak pomóc tym, Wczucie się w sytuację osoby odrzuconej. XI grupie. którzy czują się odrzuceni? Sposoby pomocy uczniom odrzuconym przez grupę 11

Co to jest agresja? Odróżnianie zachowania agresywnego od XII Dlaczego nieagresywnego. zachowujemy się Uświadomienie sobie różnych przyczyn agresywnie? tych zachowań. Poszukiwanie sposobów zapobiegania zachowaniom agresywnym w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. 3. Rozwiązywanie Czasem Uświadomienie uczniom potrzeby I problemów. podejmujemy rozważenia konsekwencji przy ryzykowne podejmowaniu ryzykownych decyzji. decyzje. Uczymy się Uczenie się zachowań asertywnych w II odmawiać. sytuacjach zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu. 4. Dbanie o Nasze potrzeby. Rozpoznawanie swoich potrzeb, II zdrowie. zainteresowań i ich znaczenie w życiu ucznia. Moje Rozpoznawanie swoich przyzwyczajeń i III przyzwyczajenia. ich wpływu na zdrowie. Jak zmienić Odróżnianie prawidłowych nawyków od niewłaściwe niewłaściwych. przyzwyczajenia? Zastanawianie się, które ze swoich nawyków powinniśmy zmienić, aby lepiej funkcjonować. Zdrowy styl Uświadamianie wartości zdrowego stylu III życia. życia. Substancje Poszerzenie wiedzy uczniów na temat I szkodliwe dla substancji psychoaktywnych, trujących, organizmu. nauka obchodzenia się z nimi i unikania niektórych z nich. Uświadamianie uczniom konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. 12

Co wiemy o Sprawdzenie wiedzy uczniów o wpływie paleniu nikotyny na organizm człowieka palącego i papierosów? biernego palacza. Dlaczego młodzi Poznawanie przyczyn sięgania po nikotynę. ludzie palą Uświadamianie uczniom konsekwencji papierosy? wynikających z palenia papierosów. Podejmuję Praca nad budowaniem odpowiedzialności odpowiedzialne za własne zdrowie w celu uniknięcia chorób decyzje dotyczące cywilizacyjnych. zdrowia. Uczenie odpowiedniego gospodarowania wolnym czasem. 5. Niepowodzenia Znaczenie Uświadomienie uczniom znaczenia szkolne. systematycznego systematyczności w nauce. uczenia się. Pomoc koleżeńska. Wdrażanie uczniów do podnoszenia frekwencji na zajęciach lekcyjnych. Efektywne Zapoznanie z metodami, które ułatwiają metody uczenia przyswajanie wiedzy. się. Zachęcenie do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, konkursach wiedzy itp. 6.. Uświadamiamy Potrafimy Uczniowie wiedzą o zagrożeniach sobie zagrożenia rozsądnie wynikających z nadmiaru korzystania wynikające korzystać z mediów. z niewłaściwego z telewizji, korzystania komputerów z mediów. i Internetu. Klasa piąta Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji Uwagi 1. Uczestnictwo w Grupy do których Uświadomienie sobie przez uczniów grupie. należymy. roli, jaką pełni grupa i wpływu, jaki różne grupy wywierają na nich. Sporządzenie kontraktu grupy. 13

Kształtowanie zachowań asertywnych. Moja rodzina obowiązki dzieci i rodziców. Uświadomienie uczniom, jaka jest ich rola w rodzinie i jakie znaczenie ma dla nich rodzina. Rodziny są różne. Ułatwienie dzieciom zrozumienia różnych sytuacji rodzinnych i ich wpływu na atmosferę domową. Szacunek dla osób starszych. X Zapoznanie z instytucjami, które wspierają rodzinę. Moje przyjaźnie. Uświadomienie sobie przez uczniów, co oznacza dla nich przyjaźń i jak można dbać o jej trwałość. X Jak lepiej zrozumieć innych ludzi? Uczniowie uczą się rozumieć innych ludzi, tak aby uniknąć pochopnych opinii i decyzji, które mogą wpłynąć na niewłaściwy obraz człowieka. Uczymy się współdziałania. Sporządzenie kontraktu. Uczniowie znają reguły pracy w grupie i stosują się do nich. XI 14

2. Postrzeganie siebie i Kim jestem? Uświadomienie sobie przez uczniów XI innych. swojej wyjątkowości i krytyczne spojrzenie na siebie (samoocena). Ja w oczach innych. Uświadomienie sobie, jak opinie XII innych wpływają na poczucie mojej wartości. Budowanie Wdrażanie do prawidłowego XII właściwych relacji porozumiewania się uczniów między międzyludzkich w sobą. szkole. Wdrażanie do zachowań asertywnych. Utrzymywanie pozytywnych relacji z innymi. Stres i sposoby Kształtowanie umiejętności radzenia I radzenia sobie z nim. sobie ze stresem. Wpływ stresu na Poznanie negatywnych skutków stresu funkcjonowanie na organizm człowieka. organizmu człowieka. 15

Co to jest agresja? Zapoznanie z pojęciem agresja słowna II Co zrobić, aby nie i fizyczna. dopuszczać do Poznanie przyczyn występowania zachowań zachowań agresywnych. agresywnych? Przypomnienie sposobów wyrażania Dokuczanie to też złości. agresja. Położenie nacisku na znaczenie rozmowy w celu unikania sytuacji agresywnych. Pokazanie, że dokuczanie to też agresja oraz uświadomienie, jakie może to powodować skutki. 3. Rozwiązywanie Co powinienem Uczniowie będą zastanawiali się nad III problemów. wiedzieć zanim znaczeniem i sposobami zbierania podejmę decyzję? informacji przed podjęciem decyzji i ich wpływem na decyzje. Zdarza nam się Analizowanie sytuacji, w których I podejmować uczniowie podejmą trudne decyzje. ryzykowne decyzje. Rozwiązywanie Nauka praktycznego rozwiązywania problemów problemów klasowych. klasowych. 4. Dbanie o zdrowie. Wpływ palenia na układy naszego ciała. Zrozumienie, że palenie szkodzi zarówno palącym, jak i niepalącym. I Jak alkohol działa na nasz organizm? Uczniowie dowiedzą się, jaki jest wpływ alkoholu na nasze ciało. Co wiemy na temat narkotyków? Dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat środków odurzających. Unikanie sytuacji ryzykownych. 16

Substancje szkodliwe Poszerzenie wiedzy uczniów na temat dla organizmu. substancji psychoaktywnych, trujących, nauka obchodzenia się z nimi i unikania niektórych z nich. Uświadamianie uczniom konsekwencji z podejmowania zachowań ryzykownych. 5. Uświadamiamy Potrafimy rozsądnie Uczniowie wiedzą o zagrożeniach sobie zagrożenia korzystać wynikających z nadmiaru korzystania wynikające z telewizji, z mediów. Rozumieją, że powinny z niewłaściwego komputerów korzystać ze środków przekazu korzystania i Internetu przeznaczonych tylko dla dzieci. z mediów. Klasa szósta Blok tematyczny Temat zajęć Cele Termin realizacji 1. Uczestnictwo w Jak inni wpływają na grupie. nas? Przyjaźń w moim życiu. Pomaganie innym. Jak być asertywnym, czyli uczymy się odmawiać. 2. Postrzeganie siebie i Kim jestem w oczach rozumienie swoich innych? uczuć. Uświadomienie uczniom wpływu grup, do których należą, na ich postawy i zachowania. Określanie przez uczniów cech prawdziwej przyjaźni. Zwrócenie uwagi na rolę przyjaźni w życiu człowieka. Jak pomóc rówieśnikom w trudnych X sytuacjach, zwłaszcza tym, którzy najbardziej potrzebują wsparcia? Nabywanie umiejętności odmawiania X w sytuacjach negatywnie wpływających na ucznia w szkole i poza nią. Uświadomienie sobie przez uczniów X swoich mocnych stron i korzyści, jakie płyną z pozytywnej samooceny. Uświadomienie sobie jak opinie innych wpływają na poczucie mojej wartości. Uwagi 17

Niepowodzenia Szukanie sposobów radzenia sobie z XI szkolne powodem lękami i niepokojem. moich lęków i Wsparcie innych jako istotny element niepokoju. zwalczania stresu i niepokoju. Reakcje organizmu i Uświadomienie sobie związku między XI różne uczucia. uczuciami i zachowaniem. Mówienie o naturalnej potrzebie wyrażania uczuć. Co to jest złość i jak Zrozumienie jak wyrażamy i XII ją wyrazić, aby nie przeżywamy złość. wyrządzić krzywdy? Poznawanie właściwych i kulturalnych sposobów wyrażania złości. Jakim człowiekiem Rozwój zainteresowań solidną XII chcę być? podstawą planów na przyszłość. Wdrażanie do odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Przyjmowanie postaw godnych Polaka patrioty. 3. Rozwiązywanie Tolerujemy nasze Ukazanie wpływu różnic i I problemów. podobieństwa i podobieństw na relacje koleżeńskie. różnice wpływające Tolerowanie odmiennego zdania, na nasze wzajemne poglądów, zainteresowań. kontakty. Kształtowanie postaw antydyskryminacyjnych. Co to jest konflikt? Uczniowie poznają podstawy wiedzy II o konfliktach, a także strategię zachowań w sytuacjach konfliktowych. Poznanie sposobów pokojowego rozwiązywania konfliktów. Czy w naszej klasie Uświadomienie uczniom różnych II można zaobserwować czynników - zachowań i sytuacji zachowania wywołujących agresję. agresywne? Ukazanie związku między przynależnością do grupy i sytuacjami sprzyjającymi rozwojowi agresji. Jak sobie radzić z Omawianie najlepszych sposobów III przemocą? radzenia sobie z przemocą i zapobiegania agresji w sytuacjach szkolnych i poza szkolnych. 18

4. Zdrowy styl życia. Dlaczego młodym ludziom nie wolno pić alkoholu? Mechanizm uzależniania się od alkoholu. Wpływ alkoholu na życie codzienne. Nasza wiedza o szkodliwości i śmiertelnym zagrożeniu związanym z używaniem środków odurzających. 5 Uświadamiamy Potrafimy rozsądnie sobie zagrożenia korzystać wynikające z telewizji, z niewłaściwego komputerów korzystania i Internetu z mediów. Poznanie instytucji wspierających ofiary przemocy fizycznej i psychicznej. Poznanie przyczyn powstawania alkoholizmu i sposobów radzenia sobie z tą chorobą. Ukazanie szkód wyrządzanych organizmowi przez alkoholizowanie się młodych ludzi. Poznanie stadiów uzależnienia się od alkoholu i całego procesu alkoholowego wyniszczania organizmu. Poznawanie mechanizmu rodzinnego przekazywania alkoholizmu. Wyjaśnienie pojęcia patologii w rodzinie. Pomoc w zwalczaniu lęku i poczucia winy członkom rodzin, w których występuje zjawisko alkoholizmu. Dostarczenie wiedzy na temat narkotyków, przyczyn sięgania po nie oraz zagrożeń wynikających z ich używania. Uświadomienie konsekwencji podejmowania zachowań ryzykownych w związku ze stosowaniem środków psychoaktywnych. Uczniowie wiedzą o zagrożeniach wynikających z nadmiaru korzystania z mediów. Rozumieją, że powinny korzystać ze środków przekazu przeznaczonych tylko dla dzieci. I. EFEKTY SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Uczeń, który uczestniczy w działaniach Szkolnego Programu Profilaktyki powinien: 19

przyjmować postawę godną Polaka- patrioty, znać zasady bezpiecznego zachowania się w szkole i poza szkołą, znać zasady asertywnych zachowań w grupie rówieśniczej, umieć reagować na zachowania agresywne i przejawy przemocy, znać negatywne skutki stosowania przemocy w grupie rówieśniczej i w rodzinie, znać skutki podejmowania zachowań ryzykownych, oceniać zagrożenia i przewidywać skutki sytuacji niebezpiecznych, znać rodzaje używek i skutki ich stosowania, znać niebezpieczeństwa wynikające z uzależnienia od Internetu, gier komputerowych, telewizji, telefonów komórkowych, zakupów, hazardu itp., znać instytucje i organizacje udzielające pomocy uzależnionym, dostrzegać potrzebę niesienia pomocy drugiemu człowiekowi, przyjmować postawę antydyskryminacyjną, umieć dokonywać samooceny własnych wartości i postaw, dokonywać właściwych wyborów na podstawie pozytywnych wzorców zachowań i autorytetów z życia, sztuki i literatury, wiedzieć w jaki sposób i gdzie zwrócić się o pomoc w sytuacjach trudnych, znać korzyści wynikające z prowadzenia aktywnego, zdrowego stylu życia i uprawiania sportu, umieć wymienić choroby cywilizacyjne, przyczyny ich powstawania i sposoby zapobiegania, znać pojęcie stresu i umieć sobie z nim radzić, znać sposoby efektywnego i skutecznego uczenia się.. FORMY REALIZACJI ZADAŃ: wywiady, ankiety, obserwacja zachowań uczniów, analiza dokumentacji uczniów, rozmowy indywidualne z uczniem w obecności wychowawcy i pedagoga, rozmowy indywidualne z rodzicem / opiekunem, lekcje z wychowawcą, warsztaty tematyczne, lekcje z wychowania do życia w rodzinie, lekcje przedmiotowe, zajęcia sportowe, spotkania z przedstawicielami organizacji i instytucji współpracujących ze szkołą, udział w konkursach, debatach, prelekcjach, zebrania z rodzicami, 20

imprezy szkolne i międzyszkolne, zajęcia z pedagogiem, pielęgniarką, policjantem.. EWALUACJA PROGRAMU: Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki polega przede wszystkim na: stałym monitorowaniu realizacji treści tegoż programu, na przeprowadzeniu i opracowaniu ankiet ewaluacyjnych w wybranej klasie, Ankiety ewaluacyjne będą dotyczyły realizacji zadań i osiąganych efektów. Dokonanie ewaluacji końcowej nastąpić powinno po roku szkolnym 2016 / 2017. Szkolny program profilaktyki opracowały: M. Nichnerowicz E. Kowalska M. Kulkowska 21