PROGRAM PROFILAKTYCZNY Katolickiej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Przedszkolnymi im. Piotra Dunina w Chojnicach
L PODSTAWA PRAWNA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki: 1. Konstytucja RP Art. 72: Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją". 2. Konwencja o Prawach Dziecka (przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r.) Art. 3: We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez polityczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub dala ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ". Art. 19: Państwa- Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź nadużyć, zaniedbania bądź niedbałego traktowania ". Art. 33: Państwa- Strony będą podejmowały wszelkie odpowiedzialne kroki, w tym środki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie oświaty, w celu zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych i substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem w odpowiednich umowach międzynarodowych, oraz w celu zapobiegania wykorzystywaniu dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi". 4. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz.2572, z późn. zm.) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002r. Par. 2 ust. 1: Statut szkoły określa w szczególności: Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w odrębnych przepisach. (...)" 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, póz. 17) Działalność edukacyjna szkoły określona jest przez: 1. szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje cala działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego,
2. program wychowawczy szkoły obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, 3. program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym." Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również działania opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb." 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielenia i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 6. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz.1231; Dz. U. z 2007r. Nr 70, póz. 473). I. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Profilaktyka jest ciągłym procesem chronienia człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona ucznia przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. Szkolny Program Profilaktyki to program działań dydaktycznych i wychowawczych obejmujących całą społeczność przedszkolną i szkolną (uczniów, rodziców, nauczycieli) w zakresie profilaktyki problemów dzieci i młodzieży, stanowiący spójną całość z programem nauczania i programem wychowawczym szkoły, realizowany przez całą kadrę dydaktyczną szkoły. Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. Mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. Pracą profilaktyczną należy objąć: dzieci w przedszkolu całą społeczność uczniowską rodziców i całe rodziny kadrę pedagogiczną
Realizacja programu winna spoczywać w rękach wszystkich nauczycieli, wychowawców, którzy przy pomocy pedagoga szkolnego, pracowników poradni psychologicznopedagogicznej i innych instytucji wspomagających pracę szkoły będą realizować treści ujęte w programie. II. CELE PROGRAMU tworzenie bezpiecznej i przyjaznej atmosfery w przedszkolu i szkole zapobieganie zjawiskom przemocy i agresji wśród społeczności przedszkolnej i szkolnej wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zapobiegające nałogom i zachowaniom ryzykownym rozwijanie umiejętności komunikacyjnych integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich udzielanie pomocy i wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego kształtowanie nawyków higienicznych podnoszenie poziomu kultury jedzenia rozwijanie wiedzy na temat postępowania w sytuacji zagrożenia uczenie odpowiedzialności za siebie i swoje zdrowie tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej. III. METODY I FORMY PRACY a) Metody: - metody aktywne, np. burza mózgów", metoda projektów itp. - metody symulacyjne - gry dydaktyczne - metody podające - pogadanki, rozmowy kierowane, opowiadania, opisy, dyskusje. - metody oparte na działalności dziecka, np.: pokazy i obserwacje, pogadanki, przykłady, scenki dramowe w wykonaniu dzieci, zabawy muzyczno- ruchowe, piosenki,
gry dydaktyczne, prace plastyczne, filmy dydaktyczne, przedstawienia teatralne, wycieczki, przekaz słowny, literatura dziecięca, aktywność własna dzieci, quiz, zagadki, gry dydaktyczne, zabawy tematyczne, organizowanie kącików tematycznych, wystawki. b) Formy pracy: zbiorowa grupowa indywidualna IV. OBSZARY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Promowanie zdrowia oraz zasad bezpieczeństwa w przedszkolu, w szkole i poza nią: Propagowanie zdrowego trybu życia i odżywiania Bezpieczeństwo podczas zabaw w pomieszczeniu jak również na świeżym powietrzu Bezpieczeństwo w ruchu drogowym oraz w życiu codziennym (zachowanie wobec osób nieznajomych) Bezpieczne spędzanie czasu podczas ferii i wakacji Ochrona uczniów przed niebezpieczeństwami wynikającymi z korzystania z Internetu 2. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych: Integracja w grupie przedszkolnej i klasowej Wzmacnianie poczucia przynależności do społeczności przedszkolnej i szkolnej
Wzmacnianie poczucia własnej wartości oraz wdrażanie do obiektywnej samooceny Kształtowanie poprawnej komunikacji i postaw tolerancji wobec innych 3.Zapobieganie niewłaściwym zachowaniom oraz przeciwdziałanie agresji i przemocy w przedszkolu i szkole: Motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar. Wzmacnianie u uczniów poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. Rozwijanie umiejętności przeciwdziałania agresji. Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazywanie odpowiednich wzorców. Wdrażanie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych. Doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli. Przekazywanie rodzicom wskazówek dotyczących właściwych sposobów radzenia sobie z agresją u dzieci. 4. Profilaktyka uzależnień: Zapobieganie kontaktom z alkoholem, papierosami, lekami Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania (postawa asertywna) Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera 5. Indywidualne wspieranie uczniów i współpraca z rodzicami: Likwidowanie deficytów rozwojowych w szczególności u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Promowania wśród rodziców właściwych postaw wobec dzieci. Integrowanie rodziców wokół problemów dziecka, klasy, szkoły.
V. PRZEWIDYWANE EFEKTY DZIAŁAŃ Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy. Wyciszenie agresji. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów. Poprawa w relacjach uczeń- uczeń, uczeń- nauczyciel. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w przedszkolu i szkole. Wolność od nałogów. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny przez uczniów. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów zapobiegania im. Zmniejszenie deficytów rozwojowych i skutków dysleksji. Poprawa kultury zachowań i kultury języka. Podniesienie poziomu nawyków higienicznych. Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych. Wypracowanie umiejętności organizowania czasu wolnego. Podniesienie poziomu świadomego korzystania z Internetu i telewizji. Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia. VII. EWALUACJA Ewaluacja to systematyczne monitorowanie przebiegu zaplanowanych działań. Informacje niezbędne do ewaluacji będą pozyskiwane poprzez: ilościową i jakościową analizę problemów dydaktyczno-wychowawczych w oparciu o dokumentację wychowawczą ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców
obserwację wywiad, rozmowę.