Możliwości oceny funkcjonalnej piłkarzy nożnych z wykorzystaniem testu FMS ( Functional Movement Screen ) doniesienia wstępne.

Transkrypt

1 Daiel Szymczyk 1, Łukasz Oleksy 2, Krzysztof Wróbel 3, Grzegorz Opaliński 3 1 Istytut Fizjoterapii, Uiwersytet Rzeszowski 2 Ze Machies Polska 3 Wyższa Szkoła Iformatyki i Zarządzaia, Rzeszów Możliwości ocey fukcjoalej piłkarzy ożych z wykorzystaiem testu FMS ( Fuctioal Movemet Scree ) doiesieia wstępe. Wprowadzeie. FMS ( Fuctioal Movemet Scree ) jest kompleksowym, fukcjoalym testem screeigowym, wykorzystywaym w sporcie oraz rehabilitacji sportowej do ocey stau fukcjoalego badaych. Składa się z serii 7 fukcjoalych testów ruchowych, które pozwalają am a oceę jakości podstawowych wzorców ruchowych, rozpozaie istiejących deficytów i asymetrii fukcjoalych oraz określeie ryzyka urazu. Prawidłowe wykoaie poszczególych testów jest zadaiem kompleksowym i wymaga odpowiediej stabilości, siły mięśiowej, zakresów ruchu, koordyacji, rówowagi i propriocepcji. Cel. Celem badań była przedsezoowa ocea stau fukcjoalego piłkarzy ożych z wykorzystaiem testu FMS ( Fuctioal Movemet Scree ). Materiał i metody. W badaiach udział wzięło 12 zawodików piłki ożej. Badaia te były częścią kompleksowej ocey przedsezoowej. Badaia zostały przeprowadzoe z wykorzystaiem urządzeia oraz protokołu do testu FMS. Do dalszej aalizy wykorzystao wyiki poszczególych testów oraz wyik końcowy testu. W opracowaiu statystyczym wyików użyte zostaą podstawowe statystyki opisowe. Wyiki. Średi wyik końcowy testu FMS w badaej grupie piłkarzy ożych wyiósł 17 puktów a 21 maksymalie możliwych do uzyskaia. Dyskusja. FMS może być stosoway jako praktycze i efektywe arzędzie w kompleksowej oceie fukcjoalej i oceie ryzyka urazu w sporcie oraz dla potrzeb programowaia treigu fukcjoalego. Fuctioal assessemet of football players usig FMS ( Fuctioal Movemet Scree ) Itroductio. FMS is a complex screeig test, used i sports ad sports rehabilitatio for the evaluatio of fuctioal status of the subjects. It cosists of 7 fuctioal movemet tests, wich eable for the assessemet of the quality of fudametal movemet patters, idetifyig of existig idividual s fuctioal deficits ad asymmetries ad estimatig potetial ijury risk. Good performace i these tests is a complex task ad requires appropriate stability, muscle streght, rage of motio,coordiatio, balace ad proprioceptio. Aim. The aim of this study was pre-seaso assesmet of fuctioal status of football players usig FMS. Material ad methods. 12 professioal football players participated i this study. FMS Test Kit ad FMS Test Protocol were used i this study. Results of each of seve tests ad FMS total score were used for statistical aalysis. Results. Mea total FMS score obtaied i the group of football players participated i this study was 17 poits. Disscusio. FMS ca be used as a practical ad effective tool i complex fuctioal screeig ad ijury risk evaluatio i sport ad also for the purpose of fuctioal traiig programmig.

2 Wstęp Kompleksowa ocea oraz treig fukcjoaly w sporcie powiie być ukierukoway a optymalizację przygotowaia motoryczego, poprawę wyiku sportowego oraz miimalizację ryzyka urazu. Treig fukcjoaly ma za zadaie kształtowaie prawidłowej czyości układu ruchu oraz prawidłowych wzorców ruchowych jako podstawy do kształtowaia ilościowego w procesie wieloletiego treigu sportowego. Szczególie istotą rolą kompleksowej ocey fukcjoalej w sporcie jest ocea ryzyka urazu. W literaturze moża spotkać licze prace dotyczące czyików zwiększających ryzyko występowaia urazów. Czyiki te to między iymi : wcześiejsze urazy [1,2,3,4], deficyty w zakresie fukcjoalej ruchomości i stabilości [5,6,7], płeć [8], BMI [2,9], typ budowy stopy[10,11], obecość fukcjoalych asymetrii ruchowych [6,12,13,14,15,16,17,18,19], zaburzeia stabilości i rówowagi dyamiczej [20,21,22,23]. Problematyka ryzyka urazów w sporcie jest zagadieiem złożoym i wymaga kompleksowej, wieloczyikowej aalizy [24,25,26]. Dodatkowo wyizolowaa ocea wybraych czyików ryzyka ( jak p. izometrycza siła mięśiowa czy typ budowy stopy ) ie bierze pod uwagę sposobu wykoaia specyficzych, fukcjoalych wzorców ruchowych występujących w sporcie[19]. Jedym z testów stosowaych w praktyce w celu kompleksowej ocey fukcjoalej w sporcie jest system testów FMS ( Fuctioal Movemet Scree ). FMS to 7 testów ruchowych mających a celu oceę jakości podstawowych wzorców ruchowych. Podstawowe wzorce ruchowe są to takie ruchy, których wykoaie pozwala a jedoczesą oceę fukcjoalej ruchomości i stabilości układu ruchu oraz koordyacji erwowomięśiowej, których odpowiedi poziom jest iezbędy do ich prawidłowego wykoaia [19,27,28,29]. Kocepcja testu FMS opiera się a założeiu, że kompleksowa ocea czyości układu ruchu i kotroli motoryczej ie powia mieć wyizolowaego charakteru ale wymaga zastosowaia testów ruchowych oceiających podstawowe, fukcjoale wzorce ruchowe [27,28]. FMS ie jest arzędziem diagostyczym ale typowym testem skriigowym, wykorzystywaym do ocey stau fukcjoalego populacji osób zdrowych i asymptomatyczych, w tym także wyczyowych sportowców. FMS został stworzoy jako praktycze arzędzie do ocey fukcjoalej i ocey ryzyka urazów w sporcie [30] ale zajduje rówież zastosowaie w iych grupach zawodowych takich jak żołierze czy strażacy [31]. FMS może rówież być stosoway a potrzeby aktywości rekreacyjej, treigu zdrowotego, zajęć fitess czy klietów idywidualych oraz w oceie

3 fukcjoalej zawodika w rehabilitacji sportowej a etapie powrotu do treigu, startów i zawodów. Test FMS umożliwia zwróceie uwagi a deficyty ruchowe w zakresie fukcjoalej ruchomości i stabilości oraz koordyacji i kotroli erwowo mięśiowej i stworzeie swoistego profilu fukcjoalego badaej osoby z uwzględieiem jego słabych stro ( weak liks ). W praktyce określeie czyików ryzyka i deficytów fukcjoalych z wykorzystaiem systemu testów FMS to ie tylko elemet ocey stau fukcjoalego ale przede wszystkim pukt wyjścia do opracowaia i wprowadzeia odpowiediego programu ćwiczeń ukierukowaych a usuięcie deficytów ruchowych, zmiejszeie ryzyka urazu i zwiększeie możliwości fukcjoalych badaych osób. FMS to seria 7 prostych testów ruchowych ( z 2 testami wykluczającymi ) z prostym i przejrzystym systemem ocey. Twórcą kocepcji FMS jest amerykański fizjoterapeuta i specjalista w zakresie przygotowaia motoryczego i treigu fukcjoalego Gray Cook. Ocea fukcjoala z wykorzystaiem testu FMS ie jest czasochłoa i ie wymaga drogiego sprzętu. Moża wykorzystać orygiale zestawy do testu FMS ( FMS Test Kit ) lub wykoać własy zestaw ( podstawa 5x15x150 cm, kij z miarą cetymetrową, 2 poprzeczki z podziałką cetymetrową, kawałek gumy lub tubigu ) [29,32,33,34]. Testy w systemie FMS to : Test 1 Deep Squat ( DS ) głęboki przysiad Test 2 Hurdle Step ( HS ) przeiesieie ogi ad płotkiem Test 3 I-Lie Luge ( ILL ) przysiad w wykroku Test 4 Shoulder Mobility ( SM ) ocea ruchomości obręczy barkowej Test 5 Active Straight Leg Raise ( ASLR ) aktywe uiesieie wyprostowaej ogi Test 6 Truk Stability Push Up ( TSPU ) ugięcie ramio w podporze Test 7 Rotatioal Stability ( RS ) test stabilości rotacyjej Każdy z 7 testów jest oceiay w skali od 3 do 0 ( 4 możliwe wyiki ). Maksymaly, możliwy do uzyskaia wyik to 21 puktów. Każdy test posiada szczegółowe kryteria ocey jakościowej wykoywaego ruchu, które ależy spełić aby uzyskać day wyik. Kryteria ogóle ocey testów są astępujące : 3 pukty wykoaie prawidłowego ruchu bez widoczych kompesacji, zgodie z szczegółowymi kryteriami ocey dla daego testu 2 pukty wykoaie ruchu z widoczymi kompesacjami 1 pukt iezdolość do wykoaia ruchu awet z elemetami kompesacji 0 puktów iemożość wykoaia testu, ból przy wykoywaiu ruchu

4 Ocea poszczególych testów wymaga obserwacji sposobu wykoaia ruchu w płaszczyźie strzałkowej i czołowej ( z boku i z przodu ). W razie wątpliwości zawsze przyzajemy wyik iższy. W testach 2,3,4,5 i 7 ( asymetryczych, oceiających osobo prawą i lewą stroę ), w przypadku wystąpieia asymetrii wyików, do ocey końcowej zawsze bierzemy wyik iższy [29,32,33,34]. Ogóle zasady postępowaia korekcyjego i treigu fukcjoalego po przeprowadzeiu ocey z wykorzystaiem testu FMS zakładają, że w pierwszej kolejości ależy się zająć asymetrią w wyikach testów ( tymi zadaiami ruchowymi, w których uzyskao róży wyik dla prawej i lewej stroy asymetria jest gorsza od słabszej symetrii ). Wyika to z liczych badań aukowych i obserwacji, które wykazały, że asymetria w układzie ruchu w sposób istoty zwiększa ryzyko urazu [6,12-19,29,33]. W dalszej kolejości w postępowaiu korygującym powio się zwrócić uwagę a te testy i zadaia ruchowe w których osiągięto iższe wyiki. Celem pracy była przedsezoowa ocea stau fukcjoalego piłkarzy ożych z wykorzystaiem testu FMS ( Fuctioal Movemet Scree ) oraz ukazaie możliwości wykorzystaia tego arzędzia dla potrzeb kompleksowej ocey fukcjoalej w sporcie. Materiał i metody W badaiach udział wzięło 12 zawodików trzecioligowej drużyy piłki ożej. Badaia te były częścią kompleksowej ocey przedsezoowej. Badaia zostały przeprowadzoe z wykorzystaiem orygialego zestawu do testu FMS ( Ryc. 1 ). Badaia odbyły się w lipcu 2010, przed rozpoczęciem okresu przygotowawczego do sezou. Z badań zostali wykluczei ci zawodicy, którzy w poprzedim sezoie leczyli się z powodu kotuzji i było to związae z przerwą w treigach i startach. Badai zawodicy byli w przedziale wiekowym od 16 do 27 lat, średia wieku wyosiła 19.5 roku (Tab.1). Każdy z 7 wykoywaych przez zawodików testów w systemie FMS był oceiay w skali od 3 do 0 ( Ryc.2 ). Maksymaly, możliwy do uzyskaia wyik to 21 puktów. Każdy test posiada szczegółowe kryteria ocey, które ależy spełić aby uzyskać day wyik. W opracowaiu statystyczym wyików użyte zostały podstawowe statystyki opisowe. Wyiki Średi wyik końcowy testu FMS w badaej grupie zawodików piłki ożej wyiósł 17 a 21 możliwych do uzyskaia puktów. Wartość średią wyiku końcowego testu FMS oraz rozkład poszczególych wyików przedstawia tabela 2. Wartości średie wyików końcowych uzyskaych w poszczególych testach oraz rozkład poszczególych wyików

5 testu, z uwzględieiem prawej i lewej stroy w testach asymetryczych, jest przedstawioy w tabelach ( Tab.3, Tab.4, Tab.5, Tab.6, Tab.7, Tab.8, Tab.9 ). W teście 1 ( Deep Squat ) 8 z 12 zawodików ie było w staie wykoać zadaia ruchowego zgodie z kryteriami szczegółowymi a oceę 3. Wartość średia wyiku testu 1 wyiosła 2.3 ( Tab.3 ). W teście 2 ( Hurdle Step ) 4 zawodików ie spełiło wymagań a oceę 3 i wykoywało ruch z widoczymi kompesacjami, uzyskując oceę 2 ( Tab.4 ). W teście 3 ( I-Lie Luge ) 2 zawodików uzyskało wyik 2, ie spełiając kryteriów szczegółowych a oceę maksymalą ( Tab.5 ). W teście 4 ( Shoulder Mobility ) dla stroy prawej, 10 a 12 zawodików uzyskało oceę 3, pozostali oceę 2. W tym samym teście dla stroy lewej tylko 5 zawodików otrzymało oceę 3, a pozostałych 7 zawodików oceę 2. W teście 4 pojawiła się asymetria w wyikach testu dla prawej i lewej stroy u poszczególych zawodików ( Tab.6 ) W teście 5 ( Active Straight Leg Raise ) dla prawej kończyy dolej 7 zawodików uzyskało oceę 3, a w 5 przypadkach była to ocea 2. W tym samym teście dla lewej kończyy dolej już tylko 5 zawodików otrzymało oceę 3, a pozostali oceę 2. W teście 5 rówież wystąpiła asymetria w wyikach dla prawej i lewej kończyy dolej u poszczególych zawodików ( Tab.7 ). W teście 6 ( Truk Stability Push-Up ) 5 zawodików ie było w staie wykoać testu zgodie z kryteriami szczegółowymi a oceę 3 i otrzymało oceę 2, prezetując deficyty w zakresie stabilości tułowia w płaszczyźie strzałkowej ( Tab.8 ) W teście 7 ( Rotatioal Stability ) wszystkich 12 zawodików otrzymało oceę 2, zarówo dla prawej i jak i lewej stroy. Żade z zawodików ie był w staie wykoać testu zgodie z kryteriami szczegółowymi a oceę 3. W teście 7 u żadego z zawodików ie stwierdzoo występowaia asymetrii w wyikach dla prawej i lewej stroy ( Tab.9 ). Występowaie u zawodików asymetrii wyików w testach osobo oceiających prawą i lewą stroę przedstawia tabela 10. W teście 2 ( HS ), w teście 3 ( ILL ) oraz w teście 7 ( RS ) ie zaobserwowao asymetryczych wyików u żadego z zawodików. Asymetrycze wyiki dla prawej i lewej stroy u poszczególych zawodików wystąpiły w teście 4 ( SM) i teście 5 ( ASLR ). W teście 4 ( SM ) 5 z 12 zawodików uzyskało asymetrycze wyiki i w każdym z tych przypadków iższy był wyik dla lewej stroy. W teście 5 ( ASLR ) 8 zawodików uzyskało rówe wyiki dla prawej i lewej stroy. U czterech zawodików wystąpiła asymetria wyików, z czego w 3 przypadkach iższy był wyik dla lewej stroy.

6 Dyskusja Celem główym badań przeprowadzoych przez autorów było wskazaie możliwości praktyczego zastosowaia testu FMS jako elemetu kompleksowej ocey fukcjoalej w sporcie a podstawie zawodików piłki ożej. Miick i wsp. w swojej ajowszej pracy wykazali dużą powtarzalość i zgodość ocey przy użyciu testu FMS pomiędzy różymi badaymi [30]. Badaia te potwierdzają wartość praktyczą i możliwości zastosowaia testu FMS jako skriigowego badaia fukcjoalego w grupach sportowców. FMS może być wykorzystyway w celu kompleksowej ocey fukcjoalej w sporcie oraz w grupach osób u których aktywość zawodowa jest związaa z dużą aktywością fizyczą ( p. strażacy, żołierze ). FMS może służyć idetyfikacji osób z podwyższoym ryzykiem wystąpieia urazów. Wykrycie u badaych osób, za pomocą testu FMS, deficytów fukcjoalych w zakresie ruchomości i stabilości oraz zaburzeń koordyacji erwowomięśiowej daje możliwość wprowadzeia programu działań terapeutyczych i ćwiczeń korygujących istiejące deficyty i ieprawidłowe wzorce ruchowe. To z kolei może wpływać a optymalizację przygotowaia fukcjoalego i motoryczego oraz zmiejszeie ryzyka urazu [19,27,28,31,35] Osiągięcie, poprzez działaia i ćwiczeia korygujące, wyrówaia asymetrii fukcjoalych ( asymetrycze wyiki w testach ) oraz poprawa ajiższych wyików w teście FMS, pozwala a wprowadzeie kompleksowego programu treigu fukcjoalego ukierukowaego a kształtowaie i doskoaleie podstawowych wzorców ruchowych, z uwzględieiem specyfiki daej dyscypliy sportu. Kompleksowy i zrówoważoy treig fukcjoaly pozwala a optymale przygotowaie fukcjoale zawodika do wymagań we współczesym sporcie [29,33,34,36,37]. Treig fukcjoaly w sporcie ma za zadaie itegrację prawidłowego działaia poszczególych segmetów złożoego łańcucha kiematyczego układu ruchu człowieka w optymaly wzorzec ruchowy, rozwijając zdolości motorycze specyficze dla daej dyscypliy sportu. Dobray w oparciu o idywidualą oceę fukcjoalą, odpowiedi program treigowy, pozwala a zrówoważoy rozwój fukcji odpowiedich grup mięśiowych. Kocepcja treigu fukcjoalego zakłada, że wszystkie elemety łańcucha kiematyczego muszą przejawiać fizjologiczy zakres ruchu i stabilość do prawidłowego fukcjoowaia i przeoszeia obciążeń. Dlatego też często pierwsze działaia, a podstawie przeprowadzoej ocey fukcjoalej, dotyczą poprawy stabilości i zakresu ruchu, w celu umożliwieia rozwijaia prawidłowego, globalego wzorca ruchowego[29].kocepcja i założeia ocey i treigu fukcjoalego opierają się a ajowszych doiesieiach z zakresu fizjologii,

7 eurofizjologii, rehabilitacji i auk o sporcie. Duże zaczeie dla rozwoju tej kocepcji ma poszukiwaie optymalych działań profilaktyczych ukierukowaych a miimalizację ryzyka urazów w sporcie. Skuteczość i możliwości praktyczego zastosowaia ocey i treigu fukcjoalego oraz działań z zakresu profilaktyki urazów w sporcie zajdują potwierdzeie w publikacjach i doiesieiach aukowych ale z pewością wymagają jeszcze dodatkowych badań i weryfikacji aukowej[29]. Większość testów stosowaych w sporcie oceia wyizolowae predyspozycje ( p. zakresy ruchów w stawach, elastyczość i długość mięśi ) lub elemety sprawości motoryczej ( p. skok dosięży moc kończy dolych ). Kocepcja FMS kładzie acisk a oceę i kształtowaie jakości ruchu przed kształtowaiem ilościowym. Fukcjoaly test skriigowy, jakim jest FMS, próbuje oceiać podstawowe wzorce ruchowe, których prawidłowość jest podstawą do efektywych wzorców ruchowych i kształtowaia ilościowego zdolości motoryczych w sporcie. Mała liczebość grupy oraz pilotażowy charakter badań ie pozwalają a wysuięcie dalekosiężych wiosków. Uzyskae wyiki wskazują jedak a efektywość i możliwości praktyczego zastosowaia testu FMS w kompleksowej oceie fukcjoalej zawodików piłki ożej, w celu ocey ewetualego ryzyka urazu i a potrzeby plaowaia treigu fukcjoalego oraz działań o charakterze profilaktyki urazów w sporcie. Wyiki badań, doświadczeia włase autorów oraz przegląd tematyczy literatury wskazuje a możliwości i potrzebę kotyuowaia badań z wykorzystaiem testu FMS.

8 Piśmieictwo 1. Tuberville S, Cowa L, Owe W. Risk factors for ijury i high school football players. Am J Sport Med. 2003; 31: Tyler TF i wsp. Risk factors for o-cotact akle sprais i high school football players: the role of previous ijury ad body mass idex. Am J Sport Med. 2006; 34: Nadler SF i wsp. Fuctioal deficits i athletes with history of low back pai: A pilot study. Arch Phys Med Rehabil. 2002; 88: Neely FG. Itrisic risk factor for exercise-related lower limb ijuries. Sports Med. 1998; 4: Baumhauer JF i wsp. A prospective study of akle ijury risk factors. Am J Sport Med. 1995; 5: Kapik JJ i wsp. Preseaso streght ad flexibility imbalaces associated with athletic ijuries i female collegiate athletes. Am J Sport Med. 1991; 19: Nadler SF i wsp. Relatioship betwee hip muscle imbalace ad occurece of low back pai i collegiate athletes: A prospective study. Am J Phys Med Rehabil. 2001; 80(8): Almeida i wsp. Geder differeces i musculoskeletal ijury rates: a fuctio of symptom reportig. Med Sci Sports Exerc. 1999; 31: Gomez JE i wsp. Body fatess ad icreased ijury rates i high school lieme. Cli J Sport Med. 1998; 8: Glick JM, Gordo RB. Nishimoto D. The prevetio ad treatmet of akle ijuries. Am J Sports Med. 1976; 4: Dahle L i wsp. Visual assesemet of foot type ad relatioship of foot type to lower extremity ijury. J Orthop Sports Phys Ther. 1991; 14: Emery CA, Meeuwisse MD, Hartma SE. Evaluatio of risk factors for ijury i adolescet soccer. Am J Sports Med. 2005; 33: Ekstrad J, Gillquist J. Soccer ijuries ad their mechaisms: a prospective study. Med Sci Sports Exerc. 1983; 15(3): Myer GD i wsp. The effects of geeralized joit laxity o risk of aterior cruciate ligamet ijury i youg female athletes. Am J Sport Med. 2008; 36: Nadler SF i wsp. The relatioship betwee lower extremity ijury, low back pai ad hip muscle streght i male ad female collegiate athletes. Cli J Sport Med. 2000; 10: Plisky PJ i wsp. Star Excursio Balace Test as a predictor of lower extremity ijury i high school basketball players. J Orthop Sports Phys Ther. 2006; 36:

9 17. Soderma K i wsp. Risk factors for leg ijuries i female soccer players: a prospective ivestigatio durig oe out-door seaso. Kee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2001; 9(5): Yeug SS, Sue AM, Yeug EW. A prospective cohort study of hamstrig ijuries i competitive spriters: preseaso muscle imbalace as a possible risk factor. Br J Sports Med. 2009; Kiesel K, Plisky PJ, Voight ML. Ca serious ijury i professioal footbal be predicted by preseaso Fuctioal Movemet Scree? North Am J Sports Phys Ther. 2007; 2: Trojia TH, McKeag DB. Sigle leg balace test to idetify risk of akle sprais. Br J Sports Med. 2006; 40: Tropp H, Ekstrad J, Gillquist J. Stabilometry i fuctioal istability of the akle ad its value i predictig ijury. Med Sci Sports Exerc. 1984; 16: McGuie T i wsp. Balace as a predictor of akle ijuries i high school basketball players. Cli J Sport Med. 2000; 10: Wag HK, Che CH, Shiag TY. Risk factor aalysis of high-school basketball player akle ijuries. A prospective cotrolled cohort study evaluatig postural sway, akle streght ad flexibility. Arch Phys Med Rehabil. 2006; 87: Bahr R, Krosshaugh T. Uderstadig ijury mechaisms: A key compoet of prevetig ijuries i sport. Br J Sports Med. 2005; 39: Meeuwise WH. Assessig causatio i sport ijury: A multifactorial model. Cli J Sports Med. 1994; 4: Bahr R, Holme I. Risk factors for sports ijuries a methodological approach. Br J Sports Med. 2003; 37: Cook G, Burto L, Hoeboom B. The use of fudametal movemets as a assessmet of fuctio Part 1. NAJSPT. 2006; 1: Cook G, Burto L, Hoeboom B. Pre-participatio screeig: The use of fudametal movemets as a assessmet of fuctio Part 2. NAJSPT. 2006; 1: Rzepka R, Mikołajec K. Wykorzystaie treigu fukcjoalego w przygotowaiu motoryczym. W: Zając A i wsp. Współczesy treig siły mięśiowej. AWF Katowice, 2009; Miick KI i wsp. Iterrater reliability of the fuctioal movemet scree. J Stregth Cod Res. 2010; 24(2): Peate WF i wsp. Core stregth: A ew model for ijury predictio ad prevetio. J Occ Med ad Tox. 2007

10 32. Cook G, Burto L. Fuctioal Movemet Scree. I: Voight M i wsp. Musculoskeletal Itervetios: Techiques for Therapeutic Exercise. MacGraw Hill Medical. 2007; Cook G. Athletic body i balace. Huma Kietics, Fora B. High performace sports coditioig. Huma Kietics Publishers, Champaig IL, Kiesel K, Plisky P, Butler R. Fuctioal movemet test scores improve followig a stadardized off-seaso itervetio program i professioall football players. Scad J Med Sci Sports Aderso K, Behm DG. The impact of istability resistace traiig o balace ad stability. Sports Med. 2005; 35: Patero i wsp. Neuromuscular traiig improves sigle-leg balace i youg female athletes. J Orthop Sports Phys Ther. 2004; 34(6);

11 Tabele i ryciy Tab. 1 Charakterystyka badaej grupy Wiek ( x ) Wzrost ( x ) Waga ( x ) Tab. 2 Wyik końcowy testu FMS Wyik końcowy testu FMS Średia ( x ) 17.0 Tab. 3 Wyiki testu 1 Deep Squat (DS) Wyiki testu 1 Deep Squat (DS) Średia ( x ) 2.3

12 Tab. 4 Wyiki testu 2 - Hurdle Step ( HS ) Wyiki testu 2 Hurdle Step (HS) P Średia ( x ) 2.6 L Tab. 5 Wyiki testu 3 I-lie Luge (ILL) Wyiki testu 3 I Lie Luge (ILL) P Średia ( x ) 2.8 L Tab. 6 Wyiki testu 4 Shoulder Mobility ( SM ) Wyiki testu 4 Shoulder Mobility ( SM ) P Średia ( x ) 2.4 L

13 Tab. 7 Wyiki testu 5 Active Straight Leg Raise (ASLR) Wyiki testu 5 Active Straight Leg Raise (ASLR) P Średia ( x ) 2.3 L Tab. 8 Wyiki testu 6 Truk Stability Push up (TSPU) Wyiki testu 6 Truk Stability Push-up (TSPU) Średia ( x ) 2.5 Tab. 9 Wyik testu 7 Rotary Stability Wyiki testu 7 Rotary Stability ( RS ) P Średia ( x ) 2.0 L

14 Tab.10 Asymetria wyików w testach osobo oceiających prawą i lewą stroę Test Asymetria wyików ( ) NIE ( P=L ) TAK P L Test 2 Hurdle Step ( HS ) Test 3 - I-Lie Luge ( ILL ) Test 4 Shoulder Mobility ( SM ) Test 5 Active Straight Leg Raise ( ASLR ) Test 7 Rotary Stability ( RS ) L P Ryc.1 Badaie z wykorzystaiem orygialego zestawu do testu FMS

15 Test 1 Deep Squat ( DS ) głęboki przysiad Test 2 Hurdle Step ( HS ) przeiesieie ogi ad płotkiem Test 3 I-Lie Luge ( ILL ) przysiad w wykroku Test 4 Shoulder Mobility ( SM ) ocea ruchomości obręczy barkowej Test 5 Active Straight Leg Raise ( ASLR ) aktywe uiesieie wyprostowaej ogi Test 6 Truk Stability Push Up ( TSPU ) ugięcie ramio w podporze Test 7 Rotatioal Stability ( RS ) stabilość rotacyja Ryc.2 Testy w systemie FMS