SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN

Transkrypt

1 ZAŁĄCZNIK B GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH Biuro Studiów Sieci Drogowej SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN WYTYCZNE STOSOWANIA - ZAŁĄCZNIK B ZASADY POMIARU I OCENY STANU RÓWNOŚCI PODŁUŻNEJ NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN SPIS TREŚCI ZAŁĄCZNIKA B 1. Przedmiot zasad Podstawowe określeia Pomiar rówości podłużej Zasady ocey rówości podłużej awierzchi Klasyfikacja stau awierzchi Metoda wyzaczaia ocey rówości podłużej Struktura zbioru wejściowego SOSN Przykład ocey wybraego fragmetu drogi krajowej Sprzęt pomiarowy WARSZAWA LUTY

2 1. Przedmiot zasad Przedmiotem zasad są zaleceia odośie pomiaru i ocey rówości podłużej awierzchi bitumiczej a sieci dróg krajowych w Systemie Ocey Stau Nawierzchi /SOSN/ - z wyłączeiem autostrad płatych - do plaowaia remotów a poziomie sieci Podstawowe określeia Rówość podłuża cecha eksploatacyja określająca zdolość awierzchi jezdi do ie wzbudzaia wstrząsów i drgań poruszającego się pojazdu. Profilometrycze urządzeie urządzeie pomiarowe przystosowae do rejestracji rzędych profilu podłużego awierzchi jezdi z błędem ie większym iż 1 mm w rówoodległych puktach, ie rzadziej iż co 0,25 m. Pomiar rówości podłużej ustaloy sposób pomiaru a pasie ruchu pojazdów profilu podłużego awierzchi jezdi o charakterystyczych długościach ierówości z przedziału od 0,5 m do 50 m, umożliwiający wyzaczeie wskaźika IRI (Iteratioal Roughess Idex). Wskaźik IRI, wyrażay w mm/m lub m/km, międzyarodowy wskaźik rówości charakteryzuje pracę zawieszeia w umowie przyjętym modelu obliczeiowym pojazdu, który porusza się ze stałą prędkością 80 km/h po zarejestrowaym profilu awierzchi jezdi a odciku drogi o określoej długości. W systemie SOSN przyjmuje się, że odciek te ma długość 50 m. Miarodaja rówość podłuża - ocea rówości podłużej przyjmowaa w klasyfikacji stau awierzchi. Jest rówa wartości średiej, którą oblicza się dla zbioru wyików z pomiaru rówości podłużej. Odcikowa ocea rówości podłużej - miarodaja rówość podłuża obliczoa dla odcika drogi o długości 1 km. W przypadku szczególym, takim jak początek lub koiec drogi, ocea ta może być wyzaczoa dla odcika o długości od 0,5 km do 1,5 km (10 29). 2. Pomiar rówości podłużej Rówość podłużą awierzchi a drogach krajowych mierzy się profilometryczymi urządzeiami w prawym śladzie kół a zewętrzym pasie ruchu pojazdów. 3. Zasady ocey rówości podłużej awierzchi 3.1. Klasyfikacja stau awierzchi Na drogach krajowych sta awierzchi pod względem rówości podłużej oceia się według kryteriów określoych dla miarodajej rówości podłużej, tabela 1. 46

3 ZAŁĄCZNIK B Tabela 1. Klasyfikacja stau awierzchi dróg krajowych klasy: A, S i GP oraz G pod względem rówości podłużej Klasa Ocea stau awierzchi Miarodaja rówość podłuża [mm/m] lub [m/km] Klasa drogi A, S, GP G A Sta dobry < 2,0 < 3,0 B Sta zadowalający 2,0 4,3 3,0 5,0 C D Sta iezadowalający plaoway zabieg remotowy 4,4 5,7 5,1 6,6 Sta zły atychmiastowe iterwecje > 5,7 > 6, Metoda wyzaczaia ocey rówości podłużej Na wybraej drodze (odciku), ciągu drogowym lub sieci dróg wyzacza się : a) zbiór wskaźików IRI dla każdej drogi w sposób automatyczy według określoej procedury za pomocą programów komputerowych dla odpowiedio dowiązaego do współrzędych drogi zbioru pomiarowego lub zbiorów pomiarowych. Wyiki obliczeń zaokrągla się zgodie z ogólymi zasadami do 0,01 mm/m i zapisuje w zbiorze wejściowym SOSN według formatu podaego w pukcie 4. b) odcikową oceę rówości podłużej IRIp dla zbioru wskaźików IRI o liczości (10 29) według wzoru: IRIi i= IRIp = 1 (1) gdzie: liczba wskaźików IRI a odciku Wyiki obliczeń zaokrągla się do 0,1 mm/m zgodie z ogólymi zasadami (pukt 5, tabela 2) c) zestawieie odcikowych oce IRIp dla wybraego fragmetu drogi, ciągu drogowego lub sieci drogowej, oddzielie sumując długości odcików dróg zaliczoych do tej samej klasy stau awierzchi. Wyiki podaje się w kilometrach lub procetach (pukt 5, tabela 3) d) średi poziom odcikowych oce, ozaczoy E[IRIp] Wartość E[IRIp] oblicza się dla zbioru m odcikowych oce IRIp według wzoru: m j j = 1 = m j= 1 IRIp j j E[ IRIp] (2) gdzie: j - liczba wskaźików IRI a j-tym odciku drogi, którą przyjęto do obliczeń IRIp. IRIp j odcikowa ocea rówości a j-tym odciku drogi Wyik obliczeń zaokrągla się do 0,1 mm/m zgodie z ogólymi zasadami (pukt 5). 47

4 4. Struktura zbioru wejściowego SOSN Zbiór wejściowy SOSN zawiera wszystkie dae o rówości podłużej awierzchi jezdi dla jedej drogi. W zbiorze tym zapisuje się w trybie tekstowym (ASCII) ogóle iformacje o zbiorach pomiarowych (agłówek) oraz przypisae do współrzędych drogi wskaźiki IRI - rysuek 1. Rysuek 1. Przykładowy wydruk daych z roku 1999 ze zbioru wejściowego wi95l.r99 dla lewej jezdi a odciku drogi r 95 od km do km *APL09551 M Nazwa zbioru wejściowego wi<dr>.rxy gdzie: grubym drukiem zazaczoo trzy literowe zaki, które występują w azwie obligatoryjie, <dr> - azwa drogi zgoda z kowecją przyjętą w SOSN od jedego do sześciu zaków, xy dwie cyfry dla ozaczeia roku pomiarów. Nagłówek w zbiorze wejściowym zawiera co ajmiej jede rekord składający się z 40- stu zaków: 1 - pierwszy zak w liii * służy do idetyfikacji rekordu agłówka, dwuastozakowe pole dla azwy zbioru pomiarowego, 15 - jeda litera N lub M do ozaczeia kieruku pomiaru, N gdy kieruek pomiaru był zgody z kilometrażem drogi, a M gdy był przeciwy, ośmiozakowe pole dla daty pomiarów, siedmiozakowe pole a współrzędą początku oceiaego odcika drogi, km, siedmiozakowe pole a współrzędą końca oceiaego 14, 16, 25 i 33 - odcika drogi, km, spacje. Pojedycze wskaźiki IRI podae są w układzie pozycyjym bezpośredio pod agłówkiem w rekordach składających się z 127 zaków według astępującego wzorca <km> <IRI 1 > <IRI 2 >... <IRI 20 > gdzie: <km> siedmiozakowe pole dla współrzędej początku jedokilometrowego odcika drogi, km, <IRI i > dwadzieścia pięciozakowych pól dla kolejych pojedyczych wskaźików IRI w formacie # #.# #, mm/m, przy czym liczba ozacza brak wyików, - spacja. 48

5 ZAŁĄCZNIK B 5. Przykład ocey wybraego fragmetu drogi krajowej Na przykładzie daych ze zbioru wejściowego SOSN (rysuek 2) dla wybraego fragmetu drogi krajowej r 93L klasy GP o długości 7,40 km przedstawioo sposób wyzaczaia odcikowych oce IRIp. W celu określeia klas stau awierzchi ależy określić dla wszystkich przewidziaych do ocey odcików drogi rozdziele zbiory wskaźików IRI o liczościach z przedziału od 10 do 29. Następie ależy obliczyć wartości IRIp według wzoru (1) i porówać z kryteriami podaymi w tabeli 1. Wyiki przedstawioo w tabeli 2. Rysuek 2. Wydruk daych ze zbioru wejściowego SOSN (Droga r 93L) km wskaźiki IRI Tabela 2. Wyzaczeie odcikowych oce rówości podłużej Pikietarz początku odcika [km] Liczba wskaźików IRI () Odcikowa ocea (IRIp) [mm/m] Klasa ,7 B ,1 B ,7 B ,8 A ,1 A ,1 B ,5 C Zestawieie odcikowych oce IRIp wykouje się sumując oddzielie dla czterech klas stau awierzchi długości odcików dróg (tabela 3). 49

6 Tabela 3. Zestawieie odcikowych oce IRIp dla drogi r 93L Klasa Ocea stau awierzchi [km] [%] A Sta dobry 2,00 27 B Sta zadowalający 4,00 54 C Sta iezadowalający plaoway zabieg 1,40 19 remotowy D Sta zły atychmiastowe iterwecje 0,00 0 Średi poziom odcikowych oce E[IRIp] oblicza się dla daych z tabeli 2 według wzoru (2) E[IRIp] = 3,22 3,2 (klasa B wg tabeli 1). 6. Sprzęt pomiarowy Fot. Przykład urządzeia pomiarowego (Zestaw APL) Dokumety i opracowaia źródłowe [1] Sayers M.W., Gillespie T.D., Queiroz C.A.V. The Iteratioal Road Roughess Experimet Establishig Correlatio ad a Calibratio Stadard for Measuremet, World Bak Techical Paper No. 45, USA, [2] Szpiek St. Ocea rówości podłużej awierzchi dróg krajowych pomiarami jedo- i wielotorowymi, Drogowictwo 1/2000. [3] Szpiek St. Opis statystyczy rozkładu oce stau rówości podłużej awierzchi, referat a VI Międzyarodową Koferecję t. Trwałe i bezpiecze awierzchi drogowe, Kielce, maj [4] Przepisy techiczo-budowlae dotyczące autostrad płatych, Rozporządzeie Miistra Trasportu i Gospodarki Morskiej z dia 14 maja 1997 roku (Dz. U. Nr 62, poz.392) [5] Waruki techicze, jakim powiy odpowiadać drogi publicze i ich usytuowaie, Rozporządzeie Miistra Trasportu i Gospodarki Morskiej z dia 2 marca 1999 roku (Dz. U. Nr 43, poz. 430) 50