Zakład Systemów Radiowych (Z-1)

Transkrypt

1 Zkłd Systemów Rdowych (Z-) Bdne rozchodzen sę fl rdowych wewnątrz udynków. Oprcowne metody prognostycznej przydtnej w prktyce, wykorzystując stnejące wynk dń Etp : Oprcowne metody prognostycznej przydtnej w prktyce, wykorzystując stnejące wynk dń śwtowych Prc nr Wrszw, grudzeń 005

2 Bdne rozchodzen sę fl rdowych wewnątrz udynków. Oprcowne metody prognostycznej przydtnej w prktyce, wykorzystując stnejące wynk dń Etp : Oprcowne metody prognostycznej przydtnej w prktyce, wykorzystując stnejące wynk dń śwtowych Prc nr Autor sprwozdn: Andrzej Dusńsk Słow kluczowe (mksmum 5 słów): mkrofle, seć ezprzewodow, udynek, projektowne Kerownk prcy: Wykonwcy prcy: nż. Andrzej Dusńsk nż. Andrzej Dusńsk, nż. Krzysztof Kczn, mgr nż. Przemysłw Soch, st. progr. Ew Weloweysk Kerownk Zkłdu: mgr nż. Aleksnder Orłowsk. Copyrght y Instytut Łącznośc, Wrszw

3 Sps treśc Wstęp...4 Loklzcje rdowych sec ezprzewodowych w udynkch Powszechne wymgn dotyczące pokryc Wymgn pokrycowe Rdowy knł propgcyjny Knł propgcyjny Woln przestrzeń Odce przejśce Rozproszene odce Moc, odc złmne Modele Chrkterystyk model Ry-trcng Model elptyczny Algorytmy Algorytm modelu przyjętego przez ITU IEEE Algorytm nowego modelu sttystycznego Zkończene...9 Ltertur...9 3

4 Wstęp Technolog ezprzewodowych loklnych sec rdowych WLAN (Wreless Locl Are Network) umożlw łtwy szyk dostęp do Internetu lu do nnych sec loklnych. T technolog, zgodn ze stndrdem IEEE 80.x nzywn równeż W-F (Wreless Fdelty), przeżyw oecne rdzo dynmczny rozwój. Wększość produkownych oecne lptopów plmtopów jest wyposżn w krty W-F. Ozncz to, że corz węcej osó może korzystć z ezprzewodowego dostępu do różnych sec, np. do Internetu. Sec W-F stły sę wszechoecne. W czse nespełn pęcu lt do połowy 004 r. lcz gospodrstw domowych w USA posdjących seć W-F osągnęł wrtość 4,3 mln. I jk podje [], w wększośc dużych mst USA możn spotkć newele skrzyżowń ulc, n których ne znjdowłyy sę pulczne hotspoty W-F. Sn Frncsco przygotowło wymgn dl propozycj ezpłtnego dostępu do Internetu w cłym meśce, [0]. Plnuje sę znstlowne 500 punktów dostępowych. Po przeprowdzenu rozpoznn sytucj nterferencyjnej w meśce frm produkując sprzęt dl ezprzewodowych sec rdowych nstlując ten sprzęt oecuje przepływność do końcowego użytkownk wększą nż M/s. W Polsce, w różnych województwch, n konec lstopd 005 r zrejestrownych yło w PDA Clu Hotspoty 4 hotspotów, tzn punktów z szerokopsmowym dostępem do Internetu, [0]. Według Computerworld w Polsce jest pond 550 komercyjnych hotspotów, [6]. Oecne technolog W-F dostrcz nowych udogodneń, nowych kerunków prcy stle rozwj sę. Z tych udogodneń korzystją równeż gospodrstw domowe. W-F pozwl n korzystne z nternetu, n porozumewne sę głosem n molność końcowych urządzeń, którym są plmtopy często lptopy. Technolog ezprzewodowych rdowych sec WLAN jest wykorzystywn do montorown różnych służ. W-F jest n dorej drodze, y stć sę ogromnym htem. Rośne lcz klentów tej technolog. W śwece, rozwój W-F jest domnującym njlepsze jeszcze ne nstąpło, czego przykłdem jest pojwene sę nstępnej genercj tej technolog W-mx pozwljącej n łączność n odległośc klkunstu klometrów zmst klku setek metrów, [8]. Zstosowne WLAN osąg zdumewjący sukces w prywtnych meszknch. Oprócz łącznośc z nternetem w trdycyjnym znczenu wzrst powodzene n odór wdeo w czse rzeczywstym. Wówczs ndwn treść w postc orzu głosu jest odern przez użytkownk ntychmst, ch jkość jest stotn ze względu n doznn odorcy, []. Różne zstosown usług rdowych sec dostępowych wymgją nfrstruktury, któr pozwol n dzłne z dużą szerokoścą psm, pokryce wszystkch pożądnych oszrów orz soldne możlwośc dostrczn produktów WLAN. Dl zpewnen odpowednej jkośc dzłn nfrstruktury WLAN wymgne jest spełnen dwóch wrunków, [3]: przepustowość - nezędn dl szerokopsmowych ntensywnych zstosowń rosnącej lczy użytkownków, od której oczekuje sę, że przekroczy lu co njmnej osągne wrtośc występujące w secch przewodowych. 4

5 pokryce spełnjące potrzey użytkownków n dnym oszrze, mnowce we wszystkch zkątkch domu, ur, zkłdu przemysłowego lu tereny n którym znjdują sę punkty dostępowe pulcznej sec. O le przepustowość przede wszystkm zleży od zstosownego systemu w nstępnej kolejnośc od odległośc otoczen, to włścwe pokryce jest slne zwązne z środowskem. Klent, przyszły użytkownk, szczególne użytkownk prywtny, wąże swoją opnę o poprwnośc dzłn zkuponego produktu, w postc sec dostępowej, w momence jej uruchmn n podstwe uzyskwnej łącznośc lu jej rku. To ozncz, że decydującym dl tej opn jest pełny zsęg uwzględnjący rozwązn dl mejsc z znkm łącznośc. To dotyczy ne tylko prywtnych, domowych użytkownków, le jest dresowne równeż do użytkownków dmnstrtorów sec. Rdowy knł propgcyjny chrkteryzuje sę ogromną loścą zjwsk, które powodują utrudnen w rozchodzenu sę fl rdowych dużą zmennoścą w czse przestrzen. Z tego powodu tworzene nrzędz prognostycznych jest dużym wyzwnem dl twórców tych nrzędz. W rozptrywnym tu przypdku zdnem nrzędz prognostycznego jest uzyskne nformcj o poprwnośc przyjętych loklzcj punktów dostępowych w wrunkch wnętrz udynku. Chodz, ztem o oprcowne modelu knłu rdowego, który pownny cechowć sprwność dokłdność. Sprwność modelu jest merzon złożonoścą olczeń, ntomst mrą dokłdnośc jest łąd prognozy z porównn z pomrm lu rzeczywstą prcą zprojektownej sec. W oprcownu przedstwono dw lgorytmy do prognozown rozkłdów mocy w ezprzewodowych secch dostępowych w udynkch. Perwszy lgorytm wykorzystuje, znny zlecny przez ITU, [3], sttystyczny model tłumen z wykłdnkem. Pozwl on n oszcowne spodzewnego tłumen w dowolnych środowskch wewnątrz udynków. Drug lgorytm to model, którego podstwą jest podzł środowsk n prostokąty wykorzystne elpsy do oszcown wpływu rozproszen fl rdowych n moc w punkce odoru, [6]. Stosunkowo szczegółowo opsno zgdnen odc przechodzen przez przeszkody. Wedz n ten tem jest nezędn przy szczegółowej nlze toru fl od ndjnk do odornk. Loklzcje rdowych sec ezprzewodowych w udynkch Loklzcje zstosowń ezprzewodowych rdowych sec WLAN możn podzelć trzy grupy: dom meszklny, zkłd prcy (ur, fryk, sklepy), pulczne oszry (lotnsk, hotele, dworce, ulce). A. Dom meszklny Typowy pojedynczy punkt dostępowy AP-router (Access Pont- router) dje dostęp do kosztownych usług szerokopsmowych koordynuje secową ktywność w cłym domu jego otoczenu jk np. podwórko, ogród, plc. Projektując seć w konkretnym domu możn ntknąć sę n nstępujące trudnośc: - potrze centrlnego zloklzown rdowego punktu dostępowego względem wymgnego otoczn oddlonego od loklzcj modemu szerokopsmowego lu punktu dostępowego do sec zewnętrznej; 5

6 - wykonne dodtkowego przewodowego połączen dl dodtkowych punktów dostępowych AP; - zróżncowne rozkłdów wnętrz domów zwerjące tke elementy jk użytkowe pwnce, strychy, pętr często oddzelone od głównej częśc cementowym stropm lu grże; - stnene szerokej gmmy mterłów konstrukcyjnych jk cegł, lok cementowe, tynk, pręty stk metlowe, drewno, szkło. - wykorzystywne urządzeń multmedlnych jk np. rdowe odtwrzcze, które są mnej odporne n znk sygnłu. B. Zkłdy prcy Środowsk zkłdów prcy, ne wyłączjąc z tego środowsk urowych, są równeż podtne n występowne mejsc z rkem łącznośc. Beżącym rozwąznem jest ulokowne dodtkowych punktów dostępowych, co jest oczywśce kosztowną nstlcją ćwczenem konfgurcyjnym. Incjtyw umeszczen punktu dostępowego z rozszerzenem pokryc jest preferown w tym scenruszu z powodu prostoty zrządzn konfgurcją redukcją kosztów. C. Pulczne oszry Njproścej jest stwerdzć, że pownny posdć njlepsze możlwe zsęg lu mejsc loklzcj punktów dostępowych przekzujących do welu użytkownków, klentów możlwośc dostępu do sec. Spełnene tych oczekwń zpewn sec jej przydtność. Trudnośc wymenone w p.a mogą dotyczyć równeż punktów B C w zleżnośc od wymgń stwnych plnownej ezprzewodowej sec, od plnów udowlnych udynków, rozkłdów wnętrz udynków, rozwązń konstrukcyjnych użytych mterłów. Wymenone tu grupy loklzcj rdowych sec dośwdczją prolemów zwąznych z pokrycem zsęgem łącznośc. 3. Wymgn pokrycowe 3 Powszechne wymgn dotyczące pokryc Ne zleżne od tego, jk jest stosown technolog prcy systemu dostępowego: 80., poprwone technologe 80. jk XR czy WMx, to ne zmenją sę podstwowe metody prognozown. Ne zmenją tych zsd n potrze zmny zsęgu n pojwene sę przeszkód w postc ścny czy onżene sę ntężen pol z nnych przyczyn, które mogą yć powodem pojwn sę przerw w zsęgu łącznośc w stnejącej sec. Propgcyjne włsnośc sec możn schrkteryzowć nstępującym prmetrm: A. Zsęg, który jest określony jko odległość, dl której jeszcze stneje łączność lu odległość, dl której przepustowość ne spd ponżej wskznej wrtośc. Archtektur WLAN mus dostroć sę do długośc zsęgu, stosunku sygnłu do szumów tk, y osągnąć mksymlną przepustowość dl dnego środowsk. B. Soldne pokryce pownno yć tke, w którym ne m łych plm, tzn. mejsc, z których ne możn uzyskć połączen. Tke pokryce dje możlwość dostępu do sec ze wszystkch mejsc dnego oszru, mus yć uzyskne rzeczywśce wszędze, nezleżne od mterłów, z których jest wykonny udynek. Chrkterystyk tłumen mterłów udowlnych zmenją sę rdzo w sense zmn udynków rozwązn łącznośc rdowej musz yć dość odporne n te zmny. 6

7 C. Pozom odernej mocy spd szyko wrz ze wzrostem odległośc mędzy ndjnkem odornkem. W zwązku z pojwnem sę przeszkód występuje tłumene trsy. Tłumene trsy jest mrą możlwośc prcy systemu z nskm wrtoścm sygnłu rdowego spełnjącym wymgny stosunek tego sygnłu względem szumów SNR (Sgnl Nose Rto) w dnym środowsku. Poz tym tłumene trs wewnątrz udynku jest dużo wększe nż n zewnątrz z powodu występown lcznych ścn nnych przedmotów. Różnorodność środowsk powoduje zmenność przyczyn wpływjących n tłumene trsy. 4. Knł propgcyjny 4 Rdowy knł propgcyjny W kżdym systeme łącznośc rdowej trnsmtowny sygnł w dnym knle częstotlwoścowym oddzłuje z otoczenem n rdzo złożonej drodze. Szczególne złożone jest to oddzływne w wewnątrz udynku, w pomeszczench. Występują tm odc od oektów, dyfrkcj fl elektromgnetycznych n oektch, rozproszene sygnłu tłumene przez przedmoty znjdujące sę n drodze fl elektromgnetycznych w szczególnośc ścny stropy. Wynk tych złożonych wzjemnych oddzływń jest przedstwny jko skłdowe welu sygnłów lu sygnł zjwsk welodrogowych n wejścu odornk. Jeśl mędzy ntenm ndjnk odornk stneje ln o ezpośrednej wdzlnośc LoS (Lne-of-Sght), to welodrogowe skłdowe o ezpośrednej wdzlnośc ędą zwsze przychodzły perwsze. Dodtkowe fzyczne trsy fl rdowej przechodzące przez środowsko otczjące ndjnk, lnę ezpośrednej wdzlnośc odornk powodują pojwene sę n wejścu odornk opóźnonych lcznych skłdowych. Sytucję pogrszją przypdk, kedy n wejścu odornk pojw sę klku sygnłów z tym smym opóźnenem, co skutkuje sumownem sę tych sygnłów w zleżnośc od ch fz może powodowć znk odernego sygnłu. Względny czs propgcj ndchodzących późnej sygnłów jest różncą mędzy czsm skłdowych welodrogowoścowych skłdowym LoS. Dyspersj w czse powoduje powstwne nterferencj mędzy symolm, co uwdczn sę pogorszenem jkośc trnsmsj. Ztem względny czs propgcj welodrogowych skłdowych jest wżnejszy nżel czs ezwzględny. Jest to njrdzej zuwżlne w systemch łącznośc z dużą przepływnoścą, kedy przekrczne opóźnene może powżne ogrnczyć dzłne systemu [3], [7]. Generlne występują trzy fzyczne mechnzmy rozchodzen sę fl rdowych: odc, dyfrkcj rozproszene. W przypdku wnętrz udynków mmy fle elektromgnetyczne rozchodzące sę przez regony przestrzen, gdze znjdują sę młe oekty rozlokowne gęsto lu występują nerównośc n dużych oektch jk m to mejsce w przypdku nerównych ścn. Njrdzej wdocznym przeszkodm n drodze fl wewnątrz udynku są ścny sufty, które mogą zchowywć sę jk przeszkody tłumące fle rdowe jednocześne jk lustr wprowdzjąc dodtkowe odte promene. 7

8 Rys.. Przykłd przestrzennego knłu rdowego w udynku. Propgcyjny knł rdowy możn opsć n klk sposoów. Jednym z nch jest znny zps w postc odpowedz knłu n mpuls delt, [9], [3], [7]. Ze względów prktycznych, zstępując mpuls Drc wąskm mpulsem odpowedź knłu m postć: h jθk ( t, φ, τ ) α e p( gdze: t czs, k numer skłdowej welodrogowoścowej, φ kąt ndejśc k skłdowej, k α k moc k skłdowej, τ k względny czs opóźnen k skłdowej, θ k fz kżdej skłdowej, p(t) rdzo wąsk mpuls -. k k K k 0 k t τ Przykłdy wynków symulcj podnych w [3] wykonnych dl typowych sytucj propgcyjnych przedstwono w tl.. k ) () Tl.. Wrtośc tłumen rozrzutu opóźnen skłdowych welodrogowoścowych, [3]. Określene przestrzen rozchodzen sę fl rdowych wewnątrz udynku Medn skutecznej wrtośc rozrzutu opóźnen Mksymln skuteczn wrtość rozrzutu opóźnen ns ns db LoS w otwrtej 76 7,0 5,0 n σ 8

9 Określene przestrzen rozchodzen sę fl rdowych wewnątrz udynku przestrzen Przeszkody w otwrtej przestrzen LoS w soldnej konstrukcj Przeszkody w soldnej konstrukcj LoS w lekkej konstrukcj Przeszkody w lekkej konstrukcj Medn skutecznej wrtośc rozrzutu opóźnen Mksymln skuteczn wrtość rozrzutu opóźnen ns ns db 09 9,3 5,0 7 44,3 5,4 34 7,9 5,8 4,5 5, , 5,8 n σ Otwrt przestrzeń to wnętrz udynków typu mgzyn, hl fryczn, sl trenngow, duże centr konferencyjne port lotnczy. W tych przestrzench występują przeszkody często w postc dużych, zolownych oektów tke jk mszyny, nformcyjne stosk, kosk, regły, wózk trnsportowe nne oekty, które ne koneczne dosęgją suftu. Możn je przez nloge przyrównć do dużego pudełk o różnych wysokoścch. Soldn konstrukcj chrkteryzuje średnej welkośc, welopętrowe udynk, w których zzwyczj znjdują sę ur, szkoły, szptle, hotele które zwerją wele wewnętrznych ścn dzłowych zudownych z etonu lu płyt gpsowych mocownych n metlowych lu gruych drewnnych wspornkch odległych od see o ok. 40 cm. Korytrz w tego typu udynkch m szerokość od do 3 m. Ścny odgrdzjące pokoje od hol korytrzy rozcągją sę od podłog do suftu, jk w Instytuce Łącznośc, przez to zmnejszją możlwość występown ln o ezpośrednej wdzlnośc Los. Lekke udynk są trochę podone do udynków z otwrtą przestrzeną tym, że często zwerją duże otwrte oszry. Różn je to, że te oszry są przedzelone ruchomym plstykowym ścnkm (prwnm) pokrytym tknną tworząc urowe kny o wysokośc,5 m. Dodtkowo w tym modelu wnętrz udynku zkłd sę, że udynk są welokrotną kopą jednostkowego udynku o dużej przestrzen ogrnczonej ścnm sęgjącym suftu. 4. Woln przestrzeń Tłumene wolnej przestrzen zwązne jest z mlenem gęstośc mocy W z odległoścą: pt gt W, () 4πd gdze: 9

10 pt - moc ndwn, [W], gt - zysk nteny ndwczej, d - odległośc od nteny ndwczej w kerunku zysku g T, [km]. Ntomst moc n wyjścu nteny odorczej p R zleży od długośc fl ndwnego sygnłu po przeycu odległośc d wynos: gdze: gdze: AR, (3) 4πd pr pt gt AR - powerzchn skuteczn nteny odorczej: gr - zysk nteny odorczej. λ A R g R, [m ],: (4 4π Idelny zotropowy rdtor (o zysku ) m skuteczną powerzchnę proporcjonlną do kwdrtu długośc fl, wówczs: λ A zotropow, [m ]. (5) 4 π Ponewż moc odernego sygnłu, ztem ntężene pol są wyrżne zleżnoścą od chrkterystyk nteny odorczej nleży złożyć, że ndwne sygnłu od nteny do nteny dje tke sme wynk jk ndwne w przecwną stronę t.zn od nteny do nteny [9], [5]: gdze: g T zysk nteny ndwczej, g R zysk nteny odorczej. 4πd 4πd pt gt AR prg R Tłumene propgcyjne dl przestrzen znjdującej sę mędzy ntenm ndwczą odorczą, z dnym zyskm nten wynos: A T (6) skąd gdze: λ - długość fl, [m,], d długość trsy, [m] l(d,λ) - tłumene: p p p R T R g T g R λ 4πd, (7) p l(d, λ ) (8) T 0

11 Tłumene to możn przedstwć w postc: gdze: 8 c 3 0 m / s - szykość śwtł, f częstotlwość, [MHz]. l 0 λ l(d, λ ) gt g R. (9) 4πd l ( ) l 0 (0) d d λ c gt g R gt g R, () 4π 4πf Tłumene wolnej przestrzen wyrżone w merze logrytmcznej wynos: gdze: GT - zysk nteny ndwczej, [db], GR - zysk nteny odorczej, [db], f częstotlwość, [GHz]. L 5,44 G G 0log f, [db], () 0 T R Tłumene trsy w merze logrytmcznej m postć: Dl wolnej przestrzen, w odległośc m moc odern wynos: lu wyrżon w db wynos: L L0 0log d, [db] (3) p p (4) 0 T l 0 P P. (5) T 0 L Odce przejśce Kedy czoło fl, przechodzącej przez dne środowsko npotyk powerzchnę płszczyzny grncznej, rys., któr oddzel perwsze środowsko od drugego, część energ fl jest odjn od grncznej powerzchn kontynuuje przechodzene przez perwsze środowsko, podczs gdy reszt energ fl podleg złmnu (refrkcj) n powerzchn grncznej wnk w druge środowsko.

12 Rys.. Zjwsk n grncy różnych ośrodków Ampltud fz odc od powerzchn zleżą od współczynnk odc w punkce odc: gdze: E p - ntężene pol fl pdjącej, [V/m], Er - ntężene pol fl odtej, [V/m]. Φ R R e, (6) E p R, (7) E W prktyce współczynnk odc zleży od prmetrów elektrycznych powerzchn odjjącej, w szczególnośc od konduktywnośc σ, przenklnośc elektrycznej ε przenklnośc mgnetycznej μ orz od polryzcj fl. Dl głdkej powerzchn dl polryzcj ponowej względem płszczyzny pdn n ną równoległej do nej współczynnk odc wynoszą odpowedno, []: η sn ψ r η sn ψ R V (8) η sn ψ η sn ψ gdze: ψ kąt ndejśc (elewcj), ψ kąt przejśc (trnsmsj), η - zespolon przenklność: η sn ψ η sn ψ R H, (9) η sn ψ η sn ψ

13 η ωμ σ ωε (0) η ωμ σ ωε, () gdze: μ- przenklność mgnetyczn względn, σ - konduktywność powerzchn odjjącej, ωπf, symol lczy urojonej. Dl mterłów nemgnetycznych, kedy μ współczynnk odc m postć n sn ψ n cos ψ R V () n sn ψ n cos ψ sn ψ n cos ψ R H (3) sn ψ n cos ψ gdze: n ε 60λσ - względn zespolon przenklność elektryczn elementu odjjącego, ε - przenklność względn, λ - długość fl. W zsdze współczynnk odc zleży od nerównośc powerzchn, []: gdze: R R s g, (4) R s współczynnk odc od głdkej powerzchn, o którym mow wyżej, g współczynnk tłumen zwąznym z nerównoścą powerzchn w przylżenu wynos on : g e -Δρ (5) gdze Δρ jest stndrdową dewcją rozkłdu normlnego zmn nerównośc powerzchn równą: Δρ 4πΔh sn ψ. (6) λ Ztem tłumene spowodowne odcem wyrżone w db wynos: L od 0log R (7) 3

14 Kedy fl pd n przeszkodę to część jej energ odj sę część przenk przez grnczną powerzchnę zmenjąc kerunek rozchodzen sę. Do opsn lośc energ fl rozchodzącej sę w nowym ośrodku służy współczynnk trnsmsj, który dl polryzcj ponowej (prostopdłej) wynos, []: η sn ψ dl polryzcj pozomej (równoległej) wynos: T V (8) η sn ψ η sn ψ T H. (9) η η snψ snψ η snψ Jeśl omówone wyżej współczynnk odc trnsmsj oznczyć odpowedno przez R E T E to dl określn omwnych zjwsk w ktegorch trnsmsj mocy współczynnk odc przenkn wynoszą: R E R, T E T (30) R T A, (3) gdze A jest współczynnkem pochłnn energ przez mterł przeszkody, [8]. Rys.3. Wpływ oecnośc przeszkody n drogę fl elekromgnetycznej. 4

15 W rzeczywstośc sygnł przechodz z jednego środowsk, którym n ogół jest woln przestrzeń do drugego, którym jest mterł przeszkody, nstępne po przejścu przez przeszkodę wrc do wolnej przestrzen, rys.3. Ztem procedur olczn współczynnków R T z jednej strony mterłu pownn yć powtórzon dl drugej strony. W rzeczywstośc ścny udynków wykonne są w różnych środowskch, różnych krjch z różnących sę mterłów. Mterły udowlne cechuje złożoność wykorzystn w konkretnych konstrukcjch. Ztem podejmowne są próy oszcown typowych konstrukcj czy mterłów z pomocą pomrów. Nektóre wynk tych pomrów przedstwono w [8]. Przyjmując nstępujące podstwen θ 90 o ψ kąt pdn, θ 90 o ψ kąt złmn, zkłdjąc, że środowsko jest nemgnetyczne, otrzymuje sę wygodną postć wzorów n współczynnk odc R trnsmsj T, [7]: sn( θ θ) R V, (3) sn( θ θ ) tg( θ θ) R H, (33) tg ( θ θ ) snθ cos θ, (34) sn( θ θ ) T V Dl ezstrtnego delektryk, σ 0, mmy: sn θ cosθ T H. (35) sn( θ θ )cos( θ θ ) n snθ snθ ε ε, (36) co, przy znnym kące θ dnych ε, ε pozwl wyznczyć wrtość kąt θ lu kąt ψ dl olczen współczynnków. Przypdek gdy ε < ε, [7] Fl pd n ośrodek o wększej przenklnośc względnej. Wówczs: kąt ndejśc ψ jest mnejszy od kąt przejśc ψ, wrtośc współczynnków trnsmsj są dodtne ztem fl pdjąc przechodząc są zwsze w fze ne zleżne od polryzcj, skłdow odtego pol elektrycznego o polryzcj ponowej E V zmen fzę o π względem fl pdjącej, skłdow odtego pol elektrycznego o polryzcj pozomej (równoległej) E H : zmen fzę o π dl ψ ψ >90 o, 5

16 jest w fze z flą pdjącą dl ψ ψ <90 o, znk dl ψ ψ 90 o kąt ψ przy którym to zchodz nzyw sę kątem Brewster. Dl polryzcj równoległej różnc mędzy fzm fl pdjącej odtej jest lsk 80 o dl wszystkch kątów pdn. Dl rdzo młych wrtośc kąt ndejśc mpltud fl odtej jest równ mpltudze fl pdjącej przesunęce fzy wynos dokłdne 80 o dl wszystkch częstotlwośc wszystkch wrtośc konduktywnośc tzn., że R H -. Dl polryzcj ponowej wynk są zupełne nne. Przy pewnych wrtoścch kąt wznesen dl delnego delektryk, tzn., gdy σ 0 n przyjmuje wrtośc rzeczywste, współczynnk odc R v znk zchodz to dl kąt wznesen ψ tkego, dl którego spełnone jest równne: sn ψ, lu (37) n tg ( θ) n (38) Przy tej wrtośc kąt cł energ fl pdjącej przenk w postc fl złmnej w drug ośrodek, promeń odty znk. Przypdek, gdy ε > ε, [7] W tym przypdku kąt ndejśc ψ jest wększy od kąt przejśc ψ. Wówczs: fzy skłdowych są przecwne dl tg ( θ) n (39) występuje kąt Brewster. Dl kątów ndejśc ψ mnejszych nż poprzedno, dl których spełnone są równośc: sn( θ ), (40) sn( θ ), (4) n zchodz cłkowte odce, dl którego wrtośc współczynnków wynoszą: R v R H, (4) T v T H 0. (43) 4.4 Rozproszene odce Z rozproszene powstje wówczs, gdy rozmry nerównośc płszczyzny ądź przedmotu są młe w porównnu z długoścą λ pdjącej n ne fl, [9], [5]. Znnym kryterum odróżnen powerzchn głdkej od nerównej jest wrtość przesunęc fzowego Δϕ mędzy odtym promenm, rys.4: Δϕ 4πh sn γ, (44) λ 6

17 gdze : h wysokość przeszkód, λ - długość fl, γ - kąt wznesen. Gdy t wrtość przekrcz π/ mow jest o powerzchn nerównej. Rys.4. Schemt odc delnej sytucj nerównośc powerzchn. Odce m chrkter rozproszen, gdy zchodz nerówność (45), zwn kryterum Rylegh: λ h <, (45) M sn γ gdze M jest współczynnkem głdkośc o wrtoścch od 8 do 3 lu wększych, [], [5]. Ten fkt zleży ne tylko długośc fl wększej od wysokośc h, le równeż od kąt wznesen γ. Im kąt wznesen jest mnejszy, tym wyższe nerównośc powodują rozproszene. Przedmoty umeszczone n powerzchn o wysokoścch dużo wększych nż długość fl trktujemy jko te, które odjją, pochłnją zsłnją djąc ceń. W odróżnenu od rozproszen typu Rylegh, teor Me oejmuje wszystke możlwe stosunk średncy do długośc fl, z tym, że dotyczy rozprszn fl elektromgnetycznych przez sferyczne cząstk. Rozproszen, jke występują wewnątrz udynku, dl częstotlwośc z psm,4 5 GHz, których długośc fl są odpowedno lske cm 5,5 cm pochodzą od oektów, które spełnją kryterum Rylegh orz wszystkch nnych, posdjących ksztłty sferyczne. Ztem przedmoty mnejsze od długośc fl posdjące np. krwędze o ksztłtch cylndrycznych stnową mnejsze zgrożene. Ztem przedmoty o rozmrch wększych ędą odjły fle rdowe, co prowdz do welodrogowoścowych znków. Jeśl w środowsku rozchodzen sę fl znjd sę przedmoty metlowe o młych średncch rzędu cm to fle o częstotlwośc 5, GHz ędą rozprszne dzesęcokrotne slnej nż fle o częstotlwośc,4 GHz, [9]. 7

18 4.5 Moc, odc złmne Zkłd sę, że wewnątrz udynku rne są pod uwgę dw mechnzmy rozchodzen sę fl rdowych mnowce: odc od oektów otczjących środowsko rozchodzen sę fl orz przejśc przez oekty pojwjące sę n drodze tej fl. Pomj sę dyfrkcje rozproszene [6]. N trse kżdej fl rdowej od ndjnk do nteny odornk występuje pewn lość przecęć w postc odć przejść przez oekty. Rozróżn sę dw rodzje tłumen fl. Perwsze zwązne jest z występownem odc ądź przejśc, druge wnoszone przez wolną przestrzeń występując mędzy kolejnym punktm, w których występują kolejne przecęc. Kżde tłumene może yć wyrżone z pomocą wyrżen przedstwjącego moc pomnożoną przez współczynnk tłumen (4). Fl rozchodząc sę w wewnątrz udynku, po przeycu od ndjnk d metrów może ulec n przecęcom skłdjącym sę z m odć (n m) przejść. Średn moc sygnłu występując w punkce odoru tej fl jest określon przez wyrżene: gdze: p(d,n,m) p (46) m (n m) 0d R T p 0 - moc wolnej przestrzen w odległośc m od nteny ndwczej, [W], (4) d długość drog fl od ndjnk do odornk, [m], R średn wrtość npęcowego współczynnk odc, (, 3) T - średn wrtość npęcowego współczynnk trnsmsj, (8, 9). W wynku przeksztłceń zwąznych z wprowdzenem funkcj rozkłdu prwdopodoeństw Posson określonej z pomocą symulcj metodą Monte Crlo wprowdzenu średnej drog, /ξ, mędzy dwom przecęcm fl z oektm, ostteczny wzór n średną moc w mejscu odoru m postć, [6]: gdze: D Δξ ξd ( T R ) ξd ( T R ) e n () ξd ξd T p l p d e e e ( ) 0 D e n D odległość mędzy ndjnkem odornkem, ddδ długość drog fl od ndjnk do odornk, T Δ τc różnc mędzy cłkowtą długoścą drog fl odległoścą mędzy ndjnkem odornkem, τ czs opóźnen ndejśc fl, c m/s szykość śwtł, ξd pewn stł rozkłdu Posson., (47) 8

19 5 Modele 5. Chrkterystyk model 5.. Ry-trcng Ry-trcng RT jest jedną z populrnych technk w prognozownu knłu rdowego wykorzystywnej w nrzędzch prognozown wyoru loklzcj. Technk polegjąc n oserwownu drog fl rdowej od ndjnk do odornk. Pozwl n wyznczene rozkłdów ntężen pol rozrzutu opóźnen. Są dwe metody wykorzystujące technkę promen śledzącego: ry trcng ry luchng. Oe mją ndywdulne zlety wdy. Ry-trcng wyzncz wszystke promene dl kżdego punktu odorczego osono rozwż je jk przy złożenu stłego połączen z uwzględnenem włsnośc elektrycznych oektów. Tke ndywdulne olczene zjmuje dużo czsu [0]. Ntomst w metodze ry lunchng, promene wyprowdzne są z ndjnk ze stłym przyrostem kąt. W tej metodze oekt może yć pomnęty, jeśl znjdze sę mędzy dwom promenm. Główną chrkterystyką metody ry-trcng jest ntensywność olczeń, któr jest główną przyczyną tego, że nrzędz prognostyczne korzystjące z tej technk są wolne wymgją posdn z dnych zwerjące nformcje dotyczące złożonego plnu pętr lu nwet wnętrz cłego udynku. Ntomst technk t chrkteryzuje sę dużą dokłdnoścą w porównnu z nrzędzm zującym n modelch sttystycznych zostł omówon w [0]. N ze tej technk powstło wele nowych rozwązń, jk np [9]. 5.. Model elptyczny Model elptyczny służy do przedstwen wszystkch możlwych mejsc, występujących w otoczenu ou nten rozptrywnego łącz rdowego, w których mogą występowć rozproszen fl rdowych. W ognskch nten ulokowne są ndjnk odornk, rys.5. y T d d φ D R x Rys.5. Elps 9

20 Model wykorzystuje włsnośc elpsy polegjące n tym, że długość promen wodzących d d jest stł jest równ długośc dłuższej os, co pozwl n wyznczene mejsc, w których odte fle przychodzą do odornk ze stłym opóźnenem τ, [4], [4], [5], []. Jk wdomo równne elpsy w przyjętym n rys.5 ukłdze współrzędnych m postć: gdze dl opsywnego modelu: 8 c 3* 0 m/s szykość śwtł, x D odległość ndjnk od odornk. y, (48) ( D cτ) (49) ( D cτ) D (50) Dorym przykłdem mejsc rozprszjących fle rdowe są wnętrz udynków, w których stneje dostteczne dużo okzj do przecęc sę fl rdowej z oektm tm występującym. Jk wspomnno wyżej elps reprezentuje tutj mejsc, w których mogą wystąpć rozproszen ędące źródłem welodrogowych trs. Rys.6 pokzuje sytucję przecęc sę fl rdowej z oektem reprezentownym przez cęcwę w punktch S S generown fl rozproszonych, odtych dochodzących do odornk R z różnym opóźnenm τ τ. Rys. 6. Mejsc wystąpeń odć, [] Przy złożenu, że rozptrywne ędą rozproszen, ne przekrczjące opóźnen 0,98 τ, w sytucj przedstwonej n rys.6, tk sytucj występuje dwukrotne w punktch S S. Nleży zuwżyć, że mejsc rozproszen dl kżdej, welodrogowej wązk opóźnen czsowego mogą występowć w losowo wyrnym punkce n odpowednej elpse. 0

21 6 Algorytmy 6. Algorytm modelu przyjętego przez ITU IEEE Model ten ył omwny w [0]. Pozwl on n prognozowne cłkowtego tłumen wewnątrz udynków w funkcj odległośc. Jest chrkteryzowny przez średne tłumene trsy łącz przez sttystykę znków. Pozwl n olczne tłumen dl sytucj, gdy sygnł przechodz przez wele ścn pęter. Model dje oszcowne tłumen w zkrese średnch wrtośc, ntomst dl jego wykorzystn nezędne jest pozyskne nformcj o środowsku, którego m dotyczyć, [3], [4]. Ztem cłkowte tłumene trsy fl rdowej dl ezprzewodowego systemu łącznośc w udynku, zgodne z [0], wynos: f d częstotlwość, [MHz], L 0 log f N log d L ( n) - 8 (5) odległość mędzy stcj zow o przenośn stcją końcową, przy złożenu, że d > m, N współczynnk tłumen trsowego, tl., L f współczynnk zwązny z tłumenem przez pętr, n lcz pęter mędzy stcją zową przenośną stcją końcową. f Tl. Wrtośc prmetru N, dl różnych środowsk f [GHz] meszknowe urowe hndlowe 0,9-33 0,,3-3,8, , () - 7 () - Wrtośc odnoszące sę do 60 GHz dotyczą pojedynczego pokoju lu wolnej przestrzen ne zwerją przechodzen fl przez ścny. Dl tych częstotlwośc zuwżlny jest wpływ pochłnn przez gzy dl odległośc wększych nż 00 m. T.3 Wrtośc współczynnk tłumen przez pętr, dl różnych środowsk dl lczy pęter n przenknych przez fl rdowe, n. f [GHz] meszknowe urowe hndlowe 0,9-9 ( pętro) -

22 f [GHz] meszknowe urowe hndlowe 9 ( pętr) 4 (3 pętr),8,0 4 n 5 4(n-) 6 3(n-) 5, - 6( pętro) - Olczen z pomocą tego modelu uzupełnone są dnym dotyczącym znków występujących w mejscch zcenonych. Te znk mją sttystyczny rozkłd logrytmczno-normlny wrtośc dewcj stndrdowej są przedstwone w t.4. Tl.4 Wrtośc dewcj stndrdowej sttystycznych rozkłdów znków występujących w mejscch zcenonych f [GHz] meszknowe urowe hndlowe,8, , - - Przy prognozownu nleży wykorzystć uwg przedstwone w t.5, [6]: Tl.5. Uwg pomocne przy prognozownu rdowej sec ezprzewodowej. Lp Uwg Trs o ezpośrednej wdzlnośc LoS, w której przewż trnsmsj w wolnej przestrzen Pokój z otwrtą przestrzeną (sportowe hle, otwrte przestrzene hl frycznych lu ur) 3 Korytrz (do korytrzy nleży zlczyć długe, wąske przestrzene znjdujące sę mędzy regłm w hlch hndlowych) 4 Występowne przeszkód n ln ezpośrednej wdzlnośc włączjąc trsy mędzy pokojm oddzelonym ścnm 5 Ze wzrostem częstotlwośc rośne tłumene przez ścny mele, mleje udzł zjwsk dyfrkcj. N db ok. 0 ok. 0 ok.8 ok. 40

23 6. Algorytm nowego modelu sttystycznego Podstwowym źródłem opsu przedstwnego tu lgorytmu przyjętego modelu jest pulkcj [6]. Przyjęty model wykorzystuje prwdopodoeństwo rozkłdu wnętrz udynku w przestrzen dwu-wymrowej, prostokątnej np. rozkłdu pętr. Zkłd sę, że przedmotem znteresown jest oszr znjdujący sę n pętrze udynku ogrnczony zewnętrznym ścnm, ztem może to yć cłe pętro. Model uwzględn cechy elektryczne mterłów, z których główne zudowne są ścny, drzw okn. Wykorzystuje on zjwsk odc fl rdowych ch przechodzen przez oekty. Ntomst ne rozwż zjwsk dyfrkcj. Algorytm skłd sę z sześcu podstwowych kroków. Krok: Podzł n prostokąty określene włsnośc elektrycznych mterłów A. Podzelene rozptrywnego oszru n prostokąty wyznczone przez oekty znjdujące sę n trsch fl podążjących od ndjnk do odornk. Głównym elementm wyznczjącym prostokąty wewnątrz udynku są ścny. Przyjmuje sę, że wewnątrz udynku, lcz prostokątów zwąznych z stnenem ścn jest w przylżenu równ N/, jeśl N jest lczą wszystkch ścn. N rys.7 przedstwono przykłd plnu pomeszczeń n dowolnym pozome wewnątrz udynku. T 3 4 A B 5 Rx Rys.7. Pln pomeszczeń n pętrze. B. Ustlene mterłów, z których zudowne są oekty określene ch włsnośc elektrycznych przez podne stłej delektrycznej (względnej przenklnośc elektrycznej) ε przewodnośc (konduktywnośc) σ. N przedstwonym wyżej plne oektm, które ędą rozptrywne, są ścny, drzw okn. 3

24 W tl.6 podno przykłd wyznczonych oektów, które zostły pogrupowne ze względu n jednkowe włsnośc elektryczne. Wrtośc ε σ wzęto z [8], zkłdjąc, że ścny zewnętrzne zostły wykonne z loku żużlowego, ścny wewnętrzne z cegły, okn ze szkł drzw ze sklejk. Dl porównn, w [6], dl rozptrywnego tm wnętrz udynku, przyjęto dl ścn ε0 σ0,00. Tl. 6. Włsnośc elektryczne oektów. Nzw oektu ε σ dl f,4 GHz ścn wewnętrzn 5,86 0,09 ścn zewnętrzn 7,4 0,439 okno 6,38 0,0 drzw,47 0,04 Dl tych oektów (mterłów) nleży, ze wzorów (3, 33, 34, 35), wyznczyć współczynnk: odc R r (n,ψ ) trnsmsj T r (n,ψ ), (r,,... M, M lcz ustlonych mterłów). Kżdy ze wspomnnych współczynnków zleży ne tylko od przenklnośc elektrycznej ε przewodnośc σ, le równeż od kąt ndejśc ψ, np. współczynnk odc dl polryzcj ponowej jest funkcją w postc: gdze n sn ψ n cos ψ R V ( n, ψ), (5) n sn ψ n cos ψ n ε 60λσ (53) Zmst wzorów (8, 9) n współczynnk trnsmsj, możn zgodne z propozycją [6], używć nstępującej zleżnośc: przyjmując, że χ0,5. T( n, ψ ) χ( R ( n, ψ )), (54) C. Dl kżdego mterłu, z którego zudowny jest oekt nleży wyznczyć średne wrtośc tych współczynnków dl kątów z przedzłu [0, π/]: π R s R( n, ψ) dψ (55) π 0 0 π T s T ( n, ψ) dψ. (56) π 4

25 Dzeląc przedzł [0, π/] n N równych odcnków, np.; N90 oznczjąc współczynnk odc trnsmsj, dl j-tego kąt z tego przedzłu odpowedno przez π ψ j j, (j0,,...,n), (57) N R R( n, ψ ), (58) j j możn zstąpć cłkowne skończonym szeregm: R N s ( N ) R j j 0 N, T ( N ) T s j j 0. (59) W tl.7 przedstwono średne wrtośc współczynnków odc trnsmsj wyznczone z pomocą procedury przedstwonej w p.c, dl kątów ndejśc z przedzłu [0, π/] dl oektów występujących w rozptrywnym, przykłdze, Rys.7. Tl.7. Średne wrtośc współczynnków odc trnsmsj oektów, dl kątów ndejśc z przedzłu [0, π/] oektów występujących w prezentowny przykłdze. Nzw oektu ε σ Współczynnk odc trnsmsj ścn wewnętrzn ścn zewnętrzn dl λ,4ghz R H T H R V T V S/m 5,86 0,09 0,59 0,54 0,33 0,65 7,4 0,439 0,65 0,5 0,39 0,63 okno 6,38 0,0 0,6 0,53 0,34 0,64 drzw,47 0,04 0,4 0,6 0,4 0,66 uzupełnene AB 0 0 Krok: Olczene współczynnków odc R, przejśc T średnej drog λ A. Dl kżdego prostokąt nleży określć rozmry występujących tm oektów S (,,...L, gdze L lcz wszystkch oektów w prostokące). Nstępne nleży posegregowć oekty ze względu n ch jednkowe włsnośc elektryczne, reprezentowne przez średne wrtośc współczynnków odc R trnsmsj T, tl. 7, olczyć ch udzł w długośc wszystkch oektów w tym prostokące: gdze: s j Mr r L Sj S r, (60) 5

26 r S j r numer grupy oektów, w dnym prostokące, o ustlonych wrtoścch elektrycznych, r,..r, R- lcz grup, długośc oektów z grupy o numerze r, np. ścn wewnętrzn, Mr lcz oektów w grupe r, L lcz wszystkch oektów w prostokące, numer prostokąt. B. Dl kżdego prostokąt nleży wyznczyć średne wrtośc współczynnków odc R trnsmsj T z pomocą nstępujących wzorów: r r R s R, (6) r r T s T, (6) gdze: R r, T r odpowedno współczynnk odc trnsmsj dl dnej grupy oektów. W tym celu, dl kżdego oektu z plnu oszru udynku, nleży wyznczyć: długośc oektów S, przypsć m ustlone wcześnej współczynnk odc R trnsmsj T podone jk to uczynono w tl.8. Tl.8. Przykłd wyznczonych rozmrów oektów w prostokące nr, n rys.7. Nzw oektu R T k - lość elementó w ścn wewnętrzn ścn zewnętrzn S - długośc oektów ze stłym prmetrm elektrycznym 0,59 0,54 4 0,5; 4,; 3; 3 0,6 0,65 0,5 3 3 okno 0,6 0, drzw 0,4 0,6 0,9 0,9 uzupełnene 0,0,5,5 Rzem m k m S C. Rozptrywny oszr przedstwony n rys.7 zostł podzelony n 5 prostokątów. Dl kżdego prostokąt nleży wyznczyć średną odległość /ξ, jką przeyw fl w wolnej przestrzen przed przecęcem oektu. Przyjęty model podzłu przestrzen n prostokąty zmusz do oszcown tej odległośc we wewnątrz prostokąt. 6

27 W tym celu nleży olczyć gęstośc prwdopodoeństw długośc drog fl w prostokące. Rozróżn sę trzy rodzje dróg fl nzywnych tu promenm: ρ A - mędzy sąsednm ścnm, ρ W mędzy przecwległym ścnm dl rozmru szerokośc prostokąt, np., ρ L - mędzy przecwległym ścnm dl rozmru wysokośc prostokąt ρ L, np., rys.8. Rys.8. Prostokąt z różnym promenm fl przechodzącym przez jego wnętrze, [6]. Wrtośc tych promen olcz sę z nstępujących wzorów: 3 ) ln( 6 ) ln( 6 A ρ (63) ) ln( W ρ (64) ) ln( L ρ. (65) Średn długość drog fl w prostokące wynos: L W A ρ ρ ρ ξ (66) Krok3: Wyznczene loklzcj ndjnk odornk Wyznczene loklzcj ndjnk T odornk Rx poleg n określenu współrzędnych w przyjętym ukłdze współrzędnych: (x T, y T ), (x T, y T ) wrz z zznczenem tych punktów n plne udynku (pętr), rys.7. Odległość mędzy tym punktm D jest odległoścą mędzy ndjnkem odornkem po ln LoS. 7

28 Krok 4:. Określene oszrów wspólnych dl prostokątów elpsy W tym celu nleży n plne udynku, nrysowć elpsy, których ognsk ędą pokrywły sę z loklzcjm ndjnk odornk. Długośc półos tych elps nleży określć z pomocą wzorów (47), (48) przyjmując przedtem dopuszczlne opóźnene τ. W ten sposó zostną wyznczone zznczone n plne prostokątne oszry, które ędą rne pod uwgę w dlszych olczench. W przykłdze, rys.7, nrysown elps dentyfkuje prostokątne oszry oznczone numerm,, 3, 5. Dl kżdego prostokąt posdjącego wspólny oszr z dną elpsą nleży określć powerzchnę tego oszru α, przy czym jest powerzchną elpsy. P e r α Krok 5: Wyznczene średnch współczynnków odc R, przejśc T średnej drog /ξ dl dnej elpsy Oszr z numerem jest rny pod uwgę, ze średną długoścą równą zero, ponewż elps ne oejmuje żdnego oektu, z którym mogłyy y sę przecąć drog fl przechodzących do tego prostokąt. Jk zznczono w kroku, podstwą do wyznczen średnej długośc /ξ w prostokące są jego rozmry. Do dlszych olczeń rn jest średn długość trs fl znjdujących sę w częśc powerzchn prostokąt α oejmownej przez elpsę: (67) ξ r r α ξ α (68) Uśrednne wrtośc współczynnków R T może yć przeprowdzone n dw sposoy. W perwszym nleży ocenć procentowy udzł poszczególnych oektów w przestrzen oejmownej przez elpsę. W przypdku ścn nleży zmerzyć ch długośc pozostjące wewnątrz dnej elpsy. Drug sposó - dużo łtwejszy, wykorzystuje powerzchne prostokątów wspólne z powerzchną elpsą. R s r r α R α (69) T s r r α T α (70) 8

29 gdze: r lcz wszystkch prostokątów oejmownych przez dną elpsę, R, T, /ξ wrtośc dotyczące -tego prostokąt oejmownego przez rozptrywną elpsę wyznczone wcześnej w kroku. Krok 6. Olczene średnej mocy w punkce odoru Do olczen średnej mocy wszystkch sygnłów dochodzących do nteny odorczej wykorzystywny jest wzór (47) W tych olczench wykorzystywne są prmetry wyznczone w kroku poprzednm. Dl odornk szerokopsmowego moc skłdnków welodrogowych jest określon jko sum mocy ndywdulnych skłdnków ez zwrcn uwg n fzę ndywdulnej trsy, [6]. 7 Zkończene Przedstwony lgorytm modelu wyznczn średnch wrtośc mocy występującej w punkce odoru cechuje stosunkowo przyzwote oszcowne w porównnu z wynkm uzysknym w tych smych wrunkch metodą ry-trcng. Dodtkową zletą jest mł lcz nezędnych olczeń. Stosunek lczy olczeń potrzenych w metodze ry-trcng w stosunku do lczy olczeń nezędnych w prezentownej metodze w przylżenu wynos jk 700 do 50, [6]. Chocż mów sę o wdze metody, że pozwl n prowdzene olczeń tylko w przestrzen dwuwymrowej, to nc ne sto n przeszkodze, y tę przestrzeń orcć. Nrzuc to wymóg posdn trójwymrowego plnu wnętrz udynku. Ltertur [] A Frpont Group: Resdl med dstruton: The Wreless Alterntve. A Frpont Group Whte Pper. Document FPG Ferury 005 [] Anderson H.R.: Fxed rodnd wreless system desgn. John Wley & Sons Ltd [3] ] Atheros: Atheros extended Rnge HR Technology. Gong the Dstnce. Wthe Pper. Atheros Communctons Inc. 004 [4] Bndspeed:Propgton Models for Indoor Wreless LANS. Bndspeed Whte Pper. Bndspeed Inc [5] Boguck J., Weloweysk E.: Nezwodność horyzontowych ln rdowych- spekt prktyczny. KKRRT, Wrocłw, 5-7 czerwc 003. [6] Bråten (Ed.) L.E., Chr L,. Crg K, Grøndlen O. Hlu C, Plde T, Puscht E, Thoms N, Tjelt T, Wlls M. J.: Interference n nd etween wreless ccess systems. W: BROADWAN, Delverle D0. Informton Socety Technologes, 005. [7] Computerworld: WF. Computerworld Polsk Onlne, Tygodnk mendżerów nformtyków. [8] CSE: 6347, Wreless Networkng & Mole Computng Introducton to Wreless Communcton (.RevewofCommThy-Sprwozdne F) 9

30 [9] Dokn D.: Indoor propgton ssues for wreless LANs. RF EMC/RFI. Sept.00. [0] Dusńsk A.: Bdne rozchodzen sę fl rdowych wewnątrz udynków. Anlz dotychczsowych dń stnejących regulcj; ustlene nezędnego progrmu dń. Etp w: Prolemy propgcyjne w środkch przekzu rdowego. Wrszw, Instytut Łącznośc, 004. [] Dusńsk A., Boguck J., Weloweysk E.: Oprcowne oprogrmown dl potrze projektown horyzontowych ln rdowych prcujących n częstotlwoścch zkresu fl mlmetrowych. Etp w: Prolemy propgcyjne w środkch przekzu rdowego. Wrszw, Instytut Łącznośc, 004 [] ITU-R P.530-0: 003: Propgton dt nd predcton methods for requred for the desgn of terrestrl lne-of-sght systems. Recommendton [3] ITU-R P.38: 003 Propgton dt nd predcton methods for the plnnng of ndoor rdocommuncton systems nd rdo re networks n the frequency rnge 900 MHz to 00 GHz. Recommendton. [4] Ertel R.B., Corder P., Sowery K.W., Rppport T.S., Reed J.H.: Overvew of sptl chnnel models for ntenn rry communcton systems. IEEE Personl Communctons, Fer. 998, s.0-. [5] Fortune S. Algorthms for predcton of ndoor propgton. Bell Lortores, 998 [6] Hssn-Al M. M., Phlvn K.: A New Sttstcl Model for Ste-Specfc Indoor Rdo Propgton Predcton Bsed on Geometrc Optcs nd Geometrc Prolty. IEEE Trnsctons on wreless communctons, vol., no., Jnury 00 [7] Hppel A.R.: Delektryk Fle. PWN, Wrszw, 963. [8] Krgrd R.: The Gret Dsrupter. Commentry. Fores.com [9] Kurek L, Modelsk J.: Anlz przestrzennego rozkłdu sygnłów welodrogowych propgujących wewnątrz pomeszczen. W: Mterły z Krjowej Konferencj Rdokomunkcj Rdofon Telewzj. Wrocłw 003. [0] Lwson S.: Sn Frncsco gets W-F feet wet wth 'hot zones'. Wreless mesh network ger mker MetroF sets up three zones n the cty. IDG News servce. InfoWorld. Specjl reports. Novemer, 005 [] Lo Y.T., Lee S.W.: Antenn hndook: Theory, pplctons nd desgn. Vn Nostrnd Renhold Compny, New York. 998 [] Noer M.: W-F tody. Wreless. Fores.com [3] Nuckols J. E.: Implementton of geometrclly sed sngle-ounce models for smulton of ngle-of-rrvl of multpth dely components n the wreless chnnel smulton tools, smrcm nd srcm. Blecksurg, Vrgn, Vrgn Polytechnc Insttute nd Stte Unvesty, 999 [4] Oestges C., Erceg V., Pulrj A.J.: A phscl sctterng model for MIMO mcrocellulr rodnd wreless chnnels. IEEE Journl on Selected Ares Communctons, t., nr 5, 003, s [5] Persons J.D. The Mole Rdo Propgton Chnnel. Pentech Press lmteted. London 99. [6] PDA Clu Hotspoty. 30

31 [7] Wesołowsk K.: Systemy rdokomunkcj ruchomej. Wrszw, WKŁ, 999 [8] Wlson R.: Propgton Losses Through Common Buldng Mterls.4 GHz vs 5 GHz. Reflecton nd Trnsmsson Losses Through Common Buldng Mterls. Mgs Networks, Inc. 00 [9] Wölfle G., Hoppe R., Lndstorfer F.M.: A Fst nd Enhnced Ry Optcl Propgton Model for Indoor nd Urn Scenros, Bsed on n Intellgent Preprocessng of the Dtse. 3