SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 9 w Gliwicach Niniejszy program został uchwalony: uchwałą rady rodziców Gimnazjum Nr 9 uchwała nr 3/2012/13 z dnia 20.09.2012r. w uzgodnieniu z radą pedagogiczną - uchwała nr 16/2012/13 z dnia 13.09.2012 r.
PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami). 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późniejszymi zmianami). 3. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1490). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 225 z późniejszymi zmianami). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z późniejszymi zmianami). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z późniejszymi zmianami). 9. Statut Gimnazjum Nr 9 w Gliwicach. WSTĘP Badacze zajmujący się szeroko rozumianą profilaktyką wyróżniają tak zwane czynniki ryzyka-czyli cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych oraz czynniki chroniące - niektóre cechy jednostki i środowiska, które zwiększają odporność na działanie czynników ryzyka. Czynniki ryzyka i chroniące można pogrupować w kilka kategorii: 1. zmienne związane z jednostką 2. zmienne związane z rodziną 3. zmienne związane z lokalna społecznością. Do najpoważniejszych zachowań ryzykownych zalicza się: używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych, wczesną aktywność seksualną, zachowania agresywne i przestępcze, porzucanie nauki szkolnej, ucieczki z domu. Za najważniejsze czynniki chroniące uważa się: silną więź emocjonalną z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów, przynależnośćdo pozytywnej grupy (J. Szymańska, 2002). Z badań wynika, że celem profilaktyki powinno być jednoczesne oddziaływanie na jedne i drugie. Głównymi celami ogólnymi podejmowanych przez nas działań profilaktycznych jest eliminacja lub redukcja czynników ryzyka wzmacnianie czynników chroniących. Opierając się na wymienionych wcześniej aktach prawnych, powyższych teoriach oraz mając na uwadze aktualne wyniki badań naukowych w tej dziedzinie opracowano Szkolny Program 2
Profilaktyki, który jest skorelowany z Programem Wychowawczym. CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI: Kształtowanie postaw asertywnych. Kształtowanie umiejętności współpracy i współżycia społecznego. Dostarczenie rzetelnej wiedzy na temat mechanizmów uzależnień oraz zagrożeń związanymi z zachowaniami ryzykownymi. Propagowanie wśród uczniów zdrowego stylu życia. Wdrażanie do efektywnego gospodarowania czasem szczególnie czasem wolnym. Kształtowanie u uczniów poczucia własnej wartości. Wzrost poczucia bezpieczeństwa w szkole. Wzrost zachowań prospołecznych w szkole. ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Doskonalenie kadry pedagogicznej pod kątem realizacji programu profilaktyki szkolnej. Wypracowanie wspólnych zasad i procedur obowiązujących w szkole. Organizowanie przedsięwzięć wspierających uczniów w rozwoju psychospołecznym. Dostarczenie uczniom wiedzy w zakresie ich odpowiedzialności za własne działania, umiejętności i zachowania. Stworzenie warunków do wchodzenia w sytuacje społeczne, ukazanie korzyści wynikających z przestrzegania zasad społecznych. Współpraca z samorządem szkolnym na rzecz wzmocnienia jego roli we współdecydowaniu o ważnych sprawach dotyczących młodzieży. Podejmowanie współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w realizowaniu profilaktyki. SPOSOBY EWALUACJI obserwacje zachowań uczniów, wyłapywanie niepokojących objawów i sygnałów, analiza frekwencji oraz ocen z zachowania, analiza występowania czynów karalnych i przestępstw na terenie szkoły, ankiety dotyczące poczucia bezpieczeństwa w szkole, analiza dokumentacji pedagogiczno-psychologicznej. STRUKTURA I TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYKI Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego i przeprowadzonej diagnozy (w formie ankiet dla uczniów, nauczycieli i rodziców) dokonano identyfikacji niepokojących objawów oraz wyodrębniono obszary, które wymagają działania. W poniższej tabeli ukazano w/w obszary oraz dostosowane do nich działania korygujące. 3
Obszar: Wagary i niska frekwencja uczniów Stała kontrola frekwencji na wszystkich zajęciach Sprawdzanie wiarygodności usprawiedliwień przez rodziców Zawiadamianie rodziców o kolejnych nieobecnościach dziecka w szkole i (telefonicznie lub listownie) Stosowanie procedury dot. realizacji obowiązku szkolnego i nauki Rodzic telefonicznie informuje wychowawcę o dłuższej nieobecności dziecka w szkole Bieżąca kontrola zeszytów przedmiotowych przez rodziców. Premiowanie uczniów za bardzo dobra frekwencję: punkty dodatnie, nagrody książkowe na koniec roku szkolnego Kary dla wagarowiczów: wpisywanie punktów ujemnych za ucieczki z lekcji i opuszczanie pojedynczych zajęć wykluczenie z atrakcyjnych działań klasy np. wycieczek Parasol ochronny dla uczniów, którzy zerwali z wagarami pomoc nauczycieli trudnych przedmiotów Obszar: Brak motywacji do nauki, słaba aktywność Stosowanie aktywnych metod nauczania, wykorzystywanie multimedialnych środków dydaktycznych, stosowanie technologii informacyjnej na zajęciach szkolnych Zajęcia dotyczące preorientacji zawodowej uświadomienie sensu podjęcia trudów nauki dla osiągnięcia sukcesu życiowego Dni Przedsiębiorczości i Tydzień Kariery zwiedzanie miejsc pracy, poznawanie zawodów, określanie predyspozycji zawodowych. Spotkania z ludźmi sukcesu Szerzenie idei wolontariatu - działalność Szkolnego Koła Wolontariatu Stymulowanie aktywności uczniów poprzez włączenie uczniów do organizacji imprez szkolnych. " Skrzynka pomysłów i inicjatyw uczniów" WOLONTORIAT angażowanie młodzieży w akcje charytatywne, zbiórki, pomoc itp. Obszar: Przemoc i agresja Prowadzenie stałej obserwacji uczniów przez całą społeczność szkolną (na bieżąco przez wychowawców, nauczycieli i pedagoga) Prowadzenie w szkole warsztatów i prelekcji dot. tematyki przemocy i agresji Zapoznanie uczniów z Konwencją Praw Dziecka Działania ostrzegawcze informacja o konsekwencjach prawnych, spotkanie z specjalistami, np. policjantami oraz ludźmi z instytucji wspomagających Obszar: Promocja zdrowego stylu życia Spotkania ze specjalistami np. dietetykiem na temat anoreksji, bulimii i innych problemów związanych z odżywianiem Promowanie hasła: Sport to zdrowie organizowanie sportowych zajęć pozalekcyjnych (gry zespołowe, Nordic walking, zajęcia muzyczno-ruchowe, wycieczki piesze, rajdy rowerowe) Podejmowanie tematów zw. ze zdrowym odżywianiem, aktywnym trybem życia, zagospodarowaniem czasu wolnego itp, na lekcje wychowawczych i innych przedmiotach Włączanie się szkoły w działania w ramach ogólnopolskich akcji i kampanii dot. w/w tematyki Spotkania z osobami promującymi zdrowy styl życia, np. znanymi sportowcami. 4
Obszar: Niska kultura słowa Przeprowadzenie cyklu lekcji wychowawczych ABC dobrego wychowania Szkolny konkurs ortograficzny i/lub pięknej polszczyzny Walentynkowy konkurs literacki (wiersz, opowiadanie) Kary za używanie wulgaryzmów zgodne z statutem szkoły Wyjazdy na przedstawienia teatralne oraz uczestnictwo w projekcjach klasyki kinematograficznej; Obszar: Uzależnienia Prowadzenie profilaktyki informacyjno-edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli szkolenia, prelekcje Warsztaty, prelekcje i konkursy dla zespołów uczniów o tematyce związanej z problemem uzależnień Działania interwencyjno - ostrzegawcze przystąpienie szkoły do programu FRED, kierowanie do specjalistycznych ośrodków, wizyty w izbie wytrzeźwień Zajęcia związane z budowaniem postawy asertywności (w tym uczenie odmawiania) Obszar: Poprawa relacji nauczyciel-uczeń Doskonalenie kadry pedagogicznej pod kątem zasad skutecznego komunikowania się, prawidłowości wilku dorastania itp. Wycieczki, imprezy integracyjne, rajdy rowerowe dla całej społeczności szkolnej Wspólne rozgrywki sportowe: Mikołajkowy Turniej Piłki Siatkowej Nauczyciele kontra Uczniowie, Dzień Sportu, mecz piłki koszykowej Nauczyciele kontra Uczniowie, Maraton aerobiku Stosowanie metod aktywnego słuchania Wprowadzanie zasad wzajemnego szacunku i poszanowania godności osobistej każdego członka społeczności szkolnej 5
6