Program profilaktyki realizowany w Zespole Szkół w Rzeczycy Długiej w roku szkolnym 2015/2016 Program zatwierdzony uchwałą Rady Rodziców Nr 3/2015/2016 z dnia 24.09.2015r.
Podstawa do tworzenia programu profilaktycznego: 1) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.) art. 72; 2) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: DzU 2004 nr 256, poz. 2572 ze zm.); 3) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (DzU 1997 nr 89, poz. 555 ze zm.) art.304; 4) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU 1964 nr 43, poz. 296 ze zm.) art. 572; 5) Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. 6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU 2009 nr 4, poz. 17); 7) Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jedn.: DzU 2002 nr 147, poz. 1231 ze zm.); 8) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (DzU 2005 nr 179, poz. 1485 ze zm.); 9) Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jedn.: DzU 2002 nr 11, poz. 109 ze zm.); 10) Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jedn.: DzU 1996 nr 10, poz. 55 ze zm.); 11) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (DzU 1994 nr 111, poz. 535 ze zm.); 12) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (DzU 2005 nr 180, poz. 1493 ze zm.); 13) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (DzU 2010 nr 228, poz. 1488); 14) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (DzU 2010 nr 228, poz. 1487); 15) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (DzU 2003 nr 26, poz. 226); 16) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletniego w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych oraz młodzieżowych ośrodkach socjoterapii (DzU 2004 nr 178, poz. 1833 ze zm.); 17) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (DzU 2010 nr 228, poz. 1490);
18) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (DzU 2008 nr 7, poz. 38 ze zm.); 19) Statut szkoły; 20) Program wychowawczy.
WSTĘP Specyfika czasów, w których żyjemy, to przyspieszone tempo przemian, nie zawsze harmonijnych. Zwiększyła się liczba czynników destrukcyjnych oddziałujących na dzieci i młodzież, nie mających w pełni jeszcze ukształtowanej hierarchii wartości, stojących wobec wyborów i decyzji bardzo złożonych i skomplikowanych. Skutkiem czego stale wzrasta liczba osób przejawiających dysfunkcje rozwojowe oraz poszukujących wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest podejmowanie na terenie szkoły wielopoziomowych działań profilaktycznych, takich jak: - promocja zdrowia, - przystosowanie do życia społecznego dzieci i młodzieży, - profilaktyka uzależnień (m.in.: narkotyki, dopalacze, nikotyna, alkohol, internet), - przeciwdziałanie zachowaniom destrukcyjnym (przemoc, agresja, wulgaryzmy), - ochrona przed negatywnym wpływem mediów i sekt, - wspieranie rodziców w procesie wychowania, - zapewnienie młodzieży pomocy wychowawczej i terapeutycznej, - zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole i poza nią. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół w Rzeczycy Długiej, po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego i jest skierowany do uczniów, rodziców i nauczycieli. Niektóre działania profilaktyczne wykraczają poza środowisko wewnątrzszkolne i swym oddziaływaniem terapeutycznym obejmują również społeczność lokalną.
CELE PROGRAMU 1. Stworzenie warunków bezpiecznej wolnej od przemocy Szkoły. 2. Troska o właściwą adaptację uczniów klas rozpoczynających naukę na poszczególnych szczeblach edukacyjnych w nowym dla nich środowisku ze szczególnym uwzględnieniem uczniów rozpoczynających naukę w I szym etapie edukacyjnym. 3. Budowanie prawidłowych relacji z uczniami. 4. Modelowanie i kształtowanie właściwego zachowania uczniów (takt, kultura, towarzyska ogłada). 5. Zmniejszanie u młodzieży destrukcyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem, niepowodzeniami, brakiem akceptacji. 6. Poznawanie podstawowych przyczyn agresji wśród młodzieży. 7. Przeciwdziałanie i redukowanie przemocy i agresji w szkole, domu i środowisku lokalnym dla uzyskania przyjaznych więzi międzyludzkich. 8. Przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia własnego, szkoły, społecznego. 9. Wyrobienie nawyku troski i poszanowania zdrowia własnego jak i innych. 10. Uświadomienie i poszerzenie wiedzy uczniów o szkodliwości palenia tytoniu, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków, dopalaczy oraz ich negatywnym wpływie na organizm człowieka. 11. Troska o właściwe zagospodarowanie wolnego czasu. 12. Współdziałanie z Rodzicami w zakresie profilaktyki wczesna interwencja udzielanie pomocy.
SPOSOBY OSIĄGNIĘCIA CELÓW Szkoła podstawowa 1. Podejmowanie środków zaradczych mających na celu zredukowanie negatywnych skutków, wynikających z zagrożenia dzieci przemocą w szkole, domu, środowisku lokalnym; wandalizmem oraz wszelkiego rodzaju uzależnieniami. 2. Prowadzenie zajęć edukacyjnych mających na celu wyrobienie odpowiednich, pożądanych postaw wobec zjawisk: przemocy, agresji, wandalizmu, uzależnień. 3. Podjęcie szeroko rozumianej współpracy z rodzicami. 4. Współdziałanie z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, Komendą Policji, Sądem Rejonowym, Zespołem Interdyscyplinarnym Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Zespołem do spraw Promocji i Ochrony Zdrowia Psychicznego. 5. Niezwłoczne interweniowanie wszystkich pracowników szkoły, rodziców a także uczniów w jakiekolwiek objawy przemocy, agresji, wandalizmu oraz pojawiających się uzależnień. 6. Systematyczne nauczanie dzieci samokontroli poprzez uświadamianie przeżywanego aktualnie stanu emocjonalnego i naukę radzenia sobie z własną emocjonalnością. 7. Przeprowadzenie pogadanek mających na celu stworzenie motywacji do zmiany zachowań poprzez uświadomienie uczniom, że na emocje można wpływać. 8. Poprawa więzi uczniowskich, szkolnych oraz rodzinnych. 9. Wyrobienie postawy odpowiedzialności za swoje bezpieczeństwo wraz z umiejętnością przewidywania skutków zachowań własnych dla bezpieczeństwa swojego i innych ludzi. 10. Kształtowanie postawy tolerancji wobec innych ludzi. 11. Nauka nie używania przemocy w kontaktach z innymi. 12. Poszanowanie mienia własnego. 13. Wdrażanie i umacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie społeczne poprzez szczególne poszanowanie mienia szkolnego. 14. Wykorzystanie przez nauczycieli scenariuszy lekcji ukierunkowanych na problemy istniejących zagrożeń i uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy, narkotyków, tytoniu i alkoholu. 15. Projekcje filmów profilaktycznych. 16. Konkursy plastyczne promujące podejmowaną problematykę np.: Stop przemocy!
Gimnazjum 1. Dostarczenie kompetentnej wiedzy na temat agresji i sposobów jej eliminowania. 2. Promowanie postaw i zachowań sprzyjających unikaniu zachowań agresywnych. 3. Motywowanie do nauki, dbałości o kulturę języka oraz właściwej dyscypliny. 4. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych. 5. Wzmacnianie poczucia własnej wartości prze inicjatywę i angażowanie do realizacji zadań szkoły. 6. Zapoznanie z instytucjami dającymi wsparcie w sytuacjach trudnych. 7. Uświadomienie uczniom konieczności reagowania, szukania pomocy w sytuacjach trudnych, w momencie gdy pojawia się agresja. 8. Zagospodarowanie czasu wolnego młodzieży poprzez zorganizowanie ciekawych zajęć pozalekcyjnych. 9. Niezwłoczna i zdecydowana interwencja pedagogów we wszystkie przejawy przemocy, wandalizmu, pojawiających się uzależnień. 10. Współdziałanie z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, Komendą Policji, Sądem Rejonowym, Zespołem Interdyscyplinarnym Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Zespołem do spraw Promocji i Ochrony Zdrowia Psychicznego. 11. Podjęcie szeroko rozumianej współpracy z rodzicami. 12. Przygotowywanie ściennych gazetek tematycznych. 13. Zorganizowanie w klasach dyskusji na temat nałogów i tego, co szkoła może zrobić, aby lepiej przed nimi chronić. 14. Wykorzystywanie przez nauczycieli scenariuszy lekcji ukierunkowanych na problemy istniejących zagrożeń i uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy, narkotyków, tytoniu i alkoholu. 15. Konkursy plastyczne promujące podejmowaną problematykę np:,,stop przemocy.
Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas I-III szkoły podstawowej: Główne zadania do realizacji to: poznanie uczniów integracja zespołu klasowego oraz zespołu rodziców, wypracowanie form współpracy z rodzicami. promocja zdrowego stylu życia, profilaktyka zachowań agresywnych, upowszechnianie czytelnictwa. Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni 1. Integracja zespołu klasowego - zajęcia integracyjnoadaptacyjne:,,poznajemy się poprzez zabawę,,,gry i zabawy ruchowe - gry i zabawy interakcyjne, - organizowanie uroczystości i imprez klasowych, wycieczek, ognisk, wspólnych spotkań w szkole oraz poza nią, 2. Poznajemy swoje uczucia - zajęcia interakcyjne, odgrywanie ról, scenki tematyczne, dramy, Wychowawca klasy I I III 3. Wdrażanie do życia w szkole i klasie. - ekspresja plastyczna, - zapoznanie z wybranymi treściami statutu szkoły, - poznanie norm zachowania, - uczenie właściwych zachowań wobec personelu szkoły, - zachęcanie do udzielania sobie pomocy, - zachęcanie do zwracania się o pomoc w sytuacjach trudnych, - integracja zespołu klasowego, - reagowanie na przejawy agresji, - włączenie rodziców w proces kształtowania I III Pedagog Rodzice
prospołecznych postaw dzieci, - zapoznawanie rodziców z problemami dzieci wynikającymi z realizacji programu nauczania oraz funkcjonowania w zespole klasowym i wśród innych uczniów szkoły, 4. Promowanie zdrowego stylu życia 5. Zagospodarowanie czasu wolnego uczniów - realizacja programów profilaktycznych: Szkoła Promująca Zdrowie, Pij mleko będziesz wielki, Owoce w szkole, - pogadanki na temat szkodliwości dymu nikotynowego, - pogadanki nt. roli i zasad przestrzegania higieny osobistej, filmy edukacyje, - przybliżenie uczniom i rodzicom zagadnień związanych z problematyką wad postawy, - dostosowanie wielkości krzeseł i stolików do wysokości uczniów, - organizacja Dni Sportu, - realizacja zajęć na temat zdrowego odżywiania się, promujących zdrowy styl życia, - prowadzenie różnych form pozalekcyjnych zajęć sportowych. - koła zainteresowań (zajęcia taneczne, teatrzyk szkolny itp.) - świetlica opiekuńczowychowawcza, - konkursy, wycieczki, imprezy szkolne, - konkursy czytelnicze, I III Pedagog I III Opiekun świetlicy Bibliotekarz Instruktor tańców
Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej Główne zadania do realizacji to: stworzenie przyjaznej atmosfery w szkole, upowszechnianie czytelnictwa, promocja zdrowego stylu życia, przeciwdziałanie ujemnym wpływom masowego przekazu audiowizualnego, profilaktyka zachowań agresywnych. działania informacyjne, zapobiegawcze używania środków psychoaktywnych, w szczególności dopalacze, narkotyki, alkohol. Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni 1.Kształtowanie umiejętności z zakresu komunikacji interpersonalnej. -zajęcia warsztatowe z zakresu: postrzegania siebie i innych, rozumienia uczuć, emocji; słabe i mocne strony, - akceptacja siebie i innych, umiejętność samooceny; Pedagog 2. Kształtowanie właściwych postaw społecznych. - kształtowanie postaw pożądanych społecznie, - zapoznanie uczniów z dokumentami określającymi pracę szkoły: statutem, szkolnymi zasadami oceniania, regulaminem szkoły, -godziny z wychowawcą o tematyce: praw i obowiązków ucznia, system kar i nagród stosowanego w szkole - konsekwentne stosowanie przez nauczycieli procedur w określonych sytuacjach niezgodnych z prawem wewnątrzszkolnym, zgodnie z wypracowanymi i przyjętymi w szkole procedurami. - organizacja apeli szkolnych, dotyczących wychowawczych spraw i działań szkoły w tym obszarze. Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły Dyrektor 3. Promocja zdrowia - akcja Światowy dzień bez papierosa - przygotowanie plakatów, informacji Wszyscy nauczyciele
o szkodliwości nikotyny, apel okolicznościowy - przeprowadzanie ankiet na temat uzależnień - realizacja programu profilaktycznego "Spójrz inaczej..." Dyrektor Policja Pielęgniarka 4. Wyrabianie u uczniów odpowiedniego doświadczenia audiowizualnego. Upowszechnianie czytelnictwa. 5. Stwarzanie możliwości budowania właściwych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie agresji, mobbingowi itp. - spotkania z policją na temat konsekwencji wynikających z dokonywania czynów karalnych w świetle ustawy o nieletnich, - plakaty, tablice informacyjne dla uczniów i rodziców na temat promocji zdrowia, - poradnictwo z zakresu pomocy i wsparcia w walce z nałogiem, - filmy edukacyjne, - prelekcje na temat środków psychoaktywnych, w szczególności dopalacze, nikotyna, narkotyki, - właściwe zagospodarowanie czasu wolnego ( zajęcia świetlicowe, zajęcia UKS, pozalekcyjne itp.) - popularyzacja filmów, programów telewizyjnych, przedstawień teatralnych prezentujących pozytywne wartości, - stosowanie na zajęciach lekcyjnych aktywizujących metod i form realizacji celów kształcenia rozwijających u uczniów twórcze postawy, - pogadanki na temat psychicznych i fizycznych konsekwencji uzależnienia od komputera, telewizora itp. - wyjścia do kina, teatru, - konkursy czytelnicze. - organizowanie zajęć z wychowawcą przy współpracy pedagoga szkolnego na temat: sposobów rozwiązywania konfliktów, asertywności, budowania poczucia własnej wartości, form mediacji, komunikacji interpersonalnych, - organizowanie imprez służących integracji środowiska szkolnego: wycieczki szkolne, zielone szkoły, ogniska, rajdy, biwaki, pikniki, festyny, zabawy szkolne, - aktywne i systematyczne pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw międzylekcyjnych. Poloniści Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły Dyrektor
- systematyczne i zgodne z procedurami reagowanie wszystkich pracowników szkoły na wszelkie formy i przejawy agresji w szkole. Działania profilaktyczne skierowane do uczniów klas I III gimnazjum: Główne zadania do realizacji to: profilaktyka uzależnień (m.in. dopalacze, narkotyki, alkohol, nikotyna), profilaktyka zachowań agresywnych, podejmowanie przez młodzież decyzji o wyborze kierunku swojego kształcenia, czyli pierwszej decyzji zawodowej, promocja zdrowia, egzamin gimnazjalny. Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni 1. Działania wychowawczo opiekuńcze związane z zapobieganiem zachowaniom agresywnym i aktom przemocy. 2. Narkomania, dopalacze, alkohol, choroby współczesnego wieku (HIV, AIDS). - pogadanki, dyskusje tematyczne, zajęcia warsztatowe dotyczące sposobów radzenia sobie ze stresem, przemocą i agresją; praca z uczniami sprawiającymi trudności wychowawcze prowadząca do poprawienia dyscypliny w szkole. - dostarczenie uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji brania, picia, palenia, - wzmacnianie w uczniach umiejętność odmawiania, - utrudnianie młodzieży dostępu do środków psychoaktywnych, - podniesienie poziomu uświadomienia skutków narkomanii, alkoholizmu, nikotyny i chorób XXI wieku, - gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień, Pedagog
3. Działania wychowawczo opiekuńcze związane z odpowiedzialnością młodzieży za własną przyszłość. 4. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. 5. Wyrabianie wśród młodzieży poczucia piękna języka ojczystego. 5. Przygotowanie młodzieży do egzaminu gimnazjalnego. - lekcje wychowawcze na temat uzależnień i asertywności, - gazetki informacyjne w klasach i holu szkoły, - dostarczenie wiedzy o możliwościach kształcenia ponadgimnazjalnego, - dostarczenie wiedzy o możliwościach lokalnego rynku pracy, - poznanie własnych zdolności, zainteresowań i ograniczeń zdrowotnych warunkujących dalszy kierunek kształcenia, - ukształtowanie umiejętności zaprezentowania własnej osoby - warsztaty zawodoznawcze, spotkania z reprezentantami szkół ponadgimnazjalnych, - pogadanki, dyskusje na lekcjach wychowawczych dotyczące planów osobistych: Moje udane życie, - promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania, - aktywny wypoczynek, - wycieczki krajoznawczoturystyczne, - zajęcia pozalekcyjne ( koła przedmiotowe, UKS), - konkursy czytelnicze, - analiza środków kultury języka ojczystego, - omawianie procedur egzaminu, - zajęcia uczące kontroli stresu przed egzaminem, - przeprowadzanie próbnych egzaminów, - omawianie trudności zadań Pedagog Doradca zawodowy Reprezentanci szkół ponadgimnazjalnych Koordynatorzy Szkoły Promującej Zdrowie Pedagog Bibliotekarz Poloniści Wychowawca klasy Nauczyciele uczący Dyrektor szkoły
egzaminacyjnych, PLANOWANE EFEKTY: 1. Wzrost świadomości zagrożeń spowodowanych przemocą. 2. Minimalizacja aktów przemocy i agresji wśród młodzieży. 3. Dostarczenie młodzieży propozycji alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 4. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa. 5. Umiejętność kulturalnego wyrażania własnych uczuć, sądów i opinii. 6. Zmniejszenie przypadków zachowań agresywnych, łamania kodeksu ucznia, uleganiu negatywnym wpływom rówieśników. 7. Uczestniczenie uczniów w promocji zdrowego stylu życia. 8. Korzystanie przez rodziców ze wsparcia instytucji profesjonalnej (Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, GOPS, Policja). 9. Wypracowanie prawidłowej komunikacji w grupie 10. Nabycie wiedzy o szkodliwości alkoholu i innych środków psychoaktywnych ( m.in.: dopalacze, narkotyki, nikotyna) 11. Nabycie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo. 12. Zdobycie wiedzy na temat skutków prawnych i społecznych używania środków psychoaktywnych. 13. Umiejętność radzenia sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. 14. Nauczenia się pozytywnych zachowań oraz właściwego postrzegania i rozumienia ludzi. 15. Zdobycie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w życiu 16. Nawiązanie ścisłej współpracy z rodzicami. 17. Nabycie wiedzy na temat zdrowego stylu życia. 18. Zainspirowanie czytelnictwem. EWALUACJA Ewaluacji programu profilaktycznego dokona zespół zadaniowy na podstawie:
- bezpośrednich rozmów z uczniami, rodzicami, nauczycielami i pozostałymi pracownikami szkoły, - wnikliwej obserwacji uczniów, - spotkań szkolnego zespołu profilaktycznego i wychowawczego, - analizy dokumentów szkolnych, - ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. Ewaluacja programu profilaktycznego będzie się odbywać raz w roku, zakończy się przedłożeniem Radzie Pedagogicznej raportu zawierającego: - wyniki realizacji programu profilaktycznego, - wnioski i zalecenia do dalszej pracy (słabe i mocne strony, możliwości i zagrożenia na przyszłość, propozycje do przyszłych działań dotyczące rodzaju i kierunku zmian z zakresu profilaktyki.