WSTP W ostatnich latach nasilaj si negatywne procesy społeczne, bdce wynikiem rozkładu wizi, tradycyjnych autorytetów, zachwiania równowagi w funkcjonowaniu niektórych instytucji, braku przestrzegania niektórych norm moralnych i społecznych. W konsekwencji kształtuje si niekorzystne zjawisko nieprzystosowania społecznego dzieci i młodziey. Problem ten z rónym nasileniem wystpuje równie wród wychowanków naszego domu. W zwizku z tym konieczne stało si opracowanie programu, którego celem jest zapobieganie wszelkim przejawom patologii, które niestety wystpuj w naszej społecznoci. Przeciwdziałanie niedostosowaniu społecznemu jest spraw priorytetow, przedstawionego poniej programu profilaktycznego, jednak majc na wzgldzie wieloletnie dowiadczenia w pracy opiekuczo - wychowawczej w niniejszym programie ujlimy równie zagadnienia dotyczce tematyki prozdrowotnej, profilaktyki uzalenie, niepowodze szkolnych oraz bezpieczestwa dzieci i młodziey. Z pewnoci ów program docelowo bdzie ulegał rónym modyfikacjom, bowiem charakterystyczn cech młodych ludzi jest nastawienie na rozwój i zmiany, denie do coraz pełniejszego zaspakajania potrzeb. Ich liczba natomiast ronie wraz z przemianami społeczno - kulturowymi i technologiczno - cywilizacyjnymi. Tak wic mog pojawi si nowe formy niedostosowania społecznego bd inne nieprawidłowoci w rónych sferach ycia jednostki, których nawet wzorcowy program profilaktyczny nie zweryfikuje. Wyraamy nadziej, e ten zredagowany przez nas, pozwoli na skuteczne przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, wystpujcym w codziennym yciu naszego domu, poniewa ujte w nim problemy s dobrze rozpoznane i zdiagnozowane. Warunkiem powodzenia opracowanego programu profilaktycznego placówki bdzie jego spójno z programem wychowawczym,
regulaminem wychowanków i planem pracy domu dziecka, a przede wszystkim cisła współpraca i jednolito oddziaływa opiekuczo-wychowawczych zespołu pedagogów, pracujcych z dziemi i młodzie. CELE PROGRAMU: Tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w naszym domu Ograniczenie zachowa agresywnych i przemocy Wyeliminowanie aktów wandalizmu (niszczenia mienia placówki) Wzmacnianie poczucia własnej wartoci Nauka i wiczenie zachowa asertywnych Wzbudzanie w wychowankach poczucia odpowiedzialnoci za własne zdrowie Rozpoznawanie oznak stresu oraz sposobów radzenia sobie z nim Rozwijanie umiejtnoci radzenia sobie z napiciem pojawiajcym si w trudnych sytuacjach Przyblienie znaczenia pozytywnego mylenia Wskazywanie na szkodliwo uywek oraz ukazywanie zagroe, jakie nios ze sob uzalenienia Propagowanie zdrowego stylu ycia Wskazywanie podanych wzorców zachowa Budowanie wizi z domem dziecka Zapoznanie ze sposobami bezpiecznego poruszania si w ruchu ulicznym oraz podczas rónego rodzaju zabaw, gier i innych form aktywnoci fizycznej Wskazywanie wartociowych form spdzania czasu wolnego Samokształcenie wychowawców pod ktem profilaktyki uzalenie
FORMY PRACY: praca indywidualna oraz zajcia w grupach. METODY I TECHNIKI PRACY: 1. Rozmowy indywidualne. 2. Pogadanki. 3. Zajcia praktyczne. 4. Inscenizacje, gry dydaktyczne. 5. Pokazy. 6. Wyjcia. 7. Spotkania z przedstawicielami rónego rodzaju instytucji. SPODZIEWANE EFEKTY: - zmniejszenie zjawiska przemocy w placówce, - ograniczenie takich przejawów niedostosowania społecznego jak: palenie tytoniu, spoywanie alkoholu, rodków odurzajcych, wagarów, ucieczek z placówki, kradziey, aktów wandalizmu, - wzrost wiedzy wychowanków na temat przemocy, uzalenie oraz przeciwdziałanie im, - umiejtne radzenie sobie w sytuacjach zetknicia z przemoc i uzalenieniami, - wychowankowie naucz si pozytywnych zachowa oraz właciwego postrzegania i rozumienia ludzi, - wychowankowie bd umieli dokonywa wartociowych i sensownych wyborów, - wychowankowie naucz si mówi o tym, o czym myl, bd wyraa swoje uczucia oraz szanowa i identyfikowa si z uczuciami innych.
Zadanie I: Zapobieganie przejawom niedostosowania społecznego i zjawiskom patologicznym Tre: Spoywanie alkoholu i zaywanie narkotyków jako czynnik przestpczy. - zorganizowanie spotkania z inspektorem ds. nieletnich Komendy Powiatowej Policji i sdzi Sdu Rejonowego pod hasłem Alkohol i narkotyki, a przestpczo nieletnich, - projekcja filmów, ukazujcych negatywne skutki picia alkoholu i zaywania rodków odurzajcych w kontekcie wchodzenia w konflikty z prawem, - przeprowadzanie rozmów wychowawczych, dyskusji na dany temat, z wykorzystaniem dostpnej literatury i artykułów prasowych. Tre: Subkultury młodzieowe o pejoratywnym charakterze. - zajcia w grupach, zdiagnozowanie wiedzy i pogldów wychowanków na temat subkultur młodzieowych (ankieta) - spotkanie z grup młodziey, przedstawienie negatywnych skutków, jakie pociga za sob uczestnictwo w subkulturach młodzieowych, których ideologia raco narusza normy i zasady współycia społecznego (na podstawie zebranych materiałów w prasie, internecie oraz oraz z wykorzystaniem dostpnych filmów, nagra itp.)
Tre: Wagary i ucieczki z placówki. - rozpoznanie przyczyn opuszczania zaj lekcyjnych - sonda diagnostyczny, - ustalenie konkretnych form przekazu informacji midzy szkoł a domem dziecka oraz systematyczna kontrola obecnoci w szkole, - współpraca ze szkołami pod ktem eliminowania niewłaciwych stosunków interpersonalnych midzy uczniami (zastraszanie, wymuszenia, ponianie, namiewanie si), które równie mog by przyczyn wagarowania, - zapewnienie powodzenia szkolnego jako jeden z czynników zapobiegania wagarom, - okrelenie przyczyn ucieczek z domu dziecka (rozmowy indywidualne, ankieta), - otoczenie szczególn opiek wychowanków w pocztkowej fazie ich pobytu w domu dziecka, - stworzenie rodzinnej, serdecznej, ciepłej atmosfery we wzajemnych kontaktach oraz zapewnienie poczucia bezpieczestwa i przynalenoci do grupy, - urozmaicone formy spdzania czasu wolnego, - umoliwienie wychowankom kontaktów rówieniczych z osobami spoza placówki (odwiedziny w naszym domu jak i poza nim oraz korzystanie z proponowanych rozrywek i zaj przez rodowisko lokalne).
Tre: Kradziee, wymuszanie dóbr osobistych, niszczenie mienia, akty wandalizmu. - wyrobienie w wychowankach poczucia własnoci i odpowiedzialnoci za powierzone mienie własne, grupy i domu poprzez cigłe uwiadamianie im, e s gospodarzami swojego domu i dbało o posiadane dobra zapewnia im warunki do wszechstronnego rozwoju i dobrego samopoczucia, - odpowiedzialno wychowawców poszczególnych grup za powierzony majtek grupy i domu. Szeroko rozumiana identyfikacja wychowawcy z placówk nie tylko w kontekcie miejsca pracy, z uwagi na jej specyfik, - kadorazowe podejmowanie i rozwizywanie problematyki kradziey, aktów wandalizmu na terenie domu przez Rad Wychowanków. Tre: Przedwczesne ycie seksualne. - pogadanki w grupach i rozmowy indywidualne, majce na celu ukazanie skutków podejmowania wczesnego ycia seksualnego na póniejsze ycie (niepodana cia, choroby przenoszone drog płciow, zagroenie AIDS), - kontrola ogldanych filmów telewizyjnych i kaset wideo, - rozpowszechnianie wród młodziey informacji na temat istniejcych rodków antykoncepcyjnych (prelekcje, filmy, ulotki, literatura fachowa).
Tre: Agresja, autoagresja i przemoc wród wychowanków, zjawisko tzw. fali. - ograniczenie dostpnoci ogldania programów telewizyjnych, filmów oraz gier komputerowych, kultywujcych agresj i stosowanie przemocy, - konsekwentne reagowanie wychowawców na wszelkiego rodzaju przejawy agresji i przemocy wród dzieci i młodziey, - uwiadamianie wychowankom, e wikszo problemów mona i trzeba rozwizywa na drodze konstruktywnego dialogu, - udział wychowanków w zajciach socjoterapeutycznych, - organizowanie zaj, majcych na celu rozładowanie napicia emocjonalnego (zabawy ruchowe, uprawianie sportu, turystyka), - zajcia relaksacyjno-terapeutyczne prowadzone przez psychologa z zastosowaniem technik relaksacyjnych, wizualizacji, pracy z ciałem i elementami metod Denisona, - nie dopuszczanie do wykorzystywania młodszych dzieci przez starszych wychowanków (natychmiastowa reakcja wychowawcy oraz wyciganie stosownych konsekwencji), - pitnowanie negatywnych wzorców zachowa, a promowanie osób, które przestrzegaj norm i zasad współycia społecznego (odpowiednio stosowany system nagród i kar). Tre: Wulgaryzmy w słowniku potocznym. - uwiadamianie wychowankom, na przykładzie codziennych sytuacji yciowych, e poprzez uywanie wulgarnego słownictwa s negatywnie postrzegani w rodowisku,
- propagowanie kulturalnego zachowania, szczególnie w miejscach publicznych. Zadanie II: Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym i drugorocznoci - wyodrbnienie wychowanków, majcych szczególne trudnoci w nauce, - zdiagnozowanie rodzaju trudnoci (współpraca z Poradni Psychologiczno- Pedagogiczn), - udzielanie pomocy indywidualnej dziecku przez wychowawc i pedagoga placówki, zgodnie z planem pracy korekcyjnowyrównawczej, - systematyczna kontrola wyników nauczania i stała współpraca z nauczycielami i pedagogiem szkolnym, - dodatkowa praca dydaktyczna nad wyrównywaniem braków w wiadomociach prowadzona w dni wolne od nauki szkolnej. Zadanie III: Propagowanie zdrowego stylu ycia i profilaktyka uzalenie Treci Uwiadomienie wychowankom koniecznoci dbania o higien osobist i zdrowie Kształtowanie i utrwalanie wród dzieci nawyków higienicznych - higiena całego ciała - utrwalanie nawyków dbania o higien jamy ustnej
- dbanie o właciw postaw i wzrok podczas pracy w szkole i domu Przekazywanie wiedzy na temat racjonalnego odywiania si i promowanie zdrowego stylu ycia Uzmysłowienie wychowankom szkodliwoci palenia tytoniu, picia alkoholu i zaywania narkotyków dla zdrowia człowieka - przegldy czystoci wychowanków, - pogadanki, prelekcje, rozmowy indywidualne, - projekcja filmów edukacyjnych o powyszej tematyce, umoliwienie dostpu do internetu, czasopism i literatury fachowej, - spotkania z lekarzami, specjalistami oraz terapeutami profilaktyki uzalenie, - konkursy o tematyce uzalenie, - trening asertywnoci, - zajcia kulinarne - uprawianie rónego rodzaju sportów. Zadanie IV: Kształtowanie zachowa sprzyjajcych bezpiecznemu funkcjonowaniu wychowanków w domu i poza jego terenem Treci Zapoznanie ze sposobami bezpiecznego poruszania si w ruchu ulicznym Uwiadomienie zasad zachowania podczas zabaw, gier wietlicowych i sportowych, uprawiania sportów zimowych, wycieczek, korzystania z kpielisk etc.
Kształtowanie przyjaznego stosunku dziecka do otoczenia z jednoczesnym zachowaniem pewnej ostronoci Ukazanie niebezpieczestwa płyncego z zabawy lub korzystania z urzdze elektrycznych, gazowych, niekontrolowane rozpalenie ognia, bawienie si zapałkami. - nauka bezpiecznego poruszania si po jezdni (wiczenia z dziemi przedszkolnymi i pierwszoklasistami), - zorganizowanie spotkania z policjantem drogówki, - zapoznanie z Kodeksem Ruchu Drogowego (poznanie znaków drogowych, przepisów zwizanych z zachowaniem si w ruchu drogowym pieszych i rowerzystów), - zorganizowanie konkursu z zakresu znajomoci ruchu drogowego, - cigłe informowanie i przypominanie wychowankom o sposobach bezpiecznego zachowania si podczas gier i zabaw oraz korzystania z urzdze sportowych, - spotkanie z przedstawicielem stray poarnej, - wykonanie prac plastycznych dotyczcych przyczyn powstawania poarów, - rozmowy i pogadanki, majce na celu uwraliwienie dzieci na konflikty z osobami obcymi na podwórku i ulicy oraz unikanie kontaktów z przygodnie spotkanymi osobami.!