Troska o dziecko, jeszcze przed jego narodzeniem, od pierwszej chwili poczęcia, a potem w latach dziecięcych i młodzieńczych, jest pierwszym i podstawowym sprawdzianem stosunku człowieka do człowieka." Watykan, 25 XII 1979 r. Jan Paweł II SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej nr 2 im. Papieża Jana Pawła II w Zespole Szkół nr 2 w Kamieńcu Ząbkowickim 2016/2017 Przyjęty do realizacji na podstawie uchwały Rady Pedagogicznej w porozumieniu z Radą Rodziców w dniu 30.09.2016 r.
Podstawy prawne: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( tekst jednolity Dz.U. 2015 poz. 2156 ze zmianami). 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. 2001 nr 61 poz. 624 ze zmianami). 3. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (DZ.U.2015 poz. 1249). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012 poz. 977). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. 2015 poz. 1113). 6. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532). 7. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz.U. 2012 poz. 1356). 8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 2015r. w sprawie realizacji Rządowego programu wspomagania w latach 2015-2018 organów prowadzących szkoły w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach (DZ.U.2015 poz. 972). 9. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz.U. z 2015 poz. 355). 10. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz.U z 2016 poz. 930). 11. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 2005 Nr 180, poz. 1493). 12. Statut Szkoły.
Szkolny program profilaktyki obejmuje wielostronne oddziaływania na ucznia tak, by mógł on wszechstronnie się rozwijać, świadomie dbać o swoje zdrowie, umieć się zachować w obliczu zagrożeń współczesnego świata, korzystać z doświadczenia i wsparcia dorosłych. Szkolny program profilaktyki wspiera budowę poczucia bezpieczeństwa poprzez kształtowanie postaw obywatelskich. Obejmuje doskonalenie umiejętności współpracy i kształtowanie umiejętności brania odpowiedzialności za siebie i innych. Uzasadnienie realizacji programu Opracowany program profilaktyki uwzględnia przede wszystkim realizację profilaktyki pierwszorzędowej kierowanej do uczniów, którzy nie przejawiają jeszcze żadnej dysfunkcji, aby mogli oni zwiększyć swoją odporność na czynniki ryzyka oraz nabyć umiejętności konstruktywnego wspierania rówieśników potrzebujących pomocy, a także profilaktykę drugorzędową kierowaną do osób przejawiających zachowania problemowe / tzw. grupy wysokiego ryzyka / umożliwiającą zrozumienie swojej dysfunkcji, poznanie konstruktywnych alternatyw wobec tych zachowań, podjęcie wysiłku w celu zmiany swojego zachowania. Celem działań profilaktycznych jest kształtowanie właściwych zachowań społecznych, dbania o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i innych, właściwego stosunku do szeroko pojętego otoczenia. Program wskazuje alternatywne formy spędzania czasu wolnego. Uczeń o prawidłowo ukształtowanej osobowości będzie w przyszłości bardziej odporny na różnorodne zagrożenia współczesnej cywilizacji.
Kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych uwzględniające priorytety MEN na rok szkolny 2016/17 1. Opracowanie Programu Profilaktyki Szkoły na rok szkolny 2016/2017 z uwzględnieniem wniosków z realizacji programu w roku szkolnym 2015/2016. 2. Realizowanie opracowanych przez wychowawców programów wychowawczo profilaktycznych klas, imprez, wycieczek i uroczystości. 3. Zapoznanie rodziców z działaniami Szkoły wynikającymi z programu wychowawczego i programu profilaktyki. 4. Zapewnienie sprzyjającego wszechstronnemu rozwojowi, bezpiecznego dla uczniów otoczenia, w tym wykorzystanie monitoringu wizyjnego. 5. Realizowanie działań Szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. Promowanie zdrowego stylu życia. Profilaktyka uzależnień. 6. Zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzania czasu poprzez zajęcia poza lekcyjne. 7. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci poprzez działania w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej. Ewaluacja działań. 8. Wspieranie wszechstronnego rozwoju uczniów ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów sześcioletnich i młodszych. 9. Minimalizowanie trudności edukacyjnych uczniów, w tym stała współpraca z rodzicami uczniów objętych programem pomocy psychologiczno pedagogicznej na terenie szkoły. 10. Realizowanie działań profilaktycznych i interwencyjnych przez pedagoga szkolnego oraz innych pracowników szkoły. 11. Zapobieganie zachowaniom agresywnym i przemocy. Profilaktyka agresji. 12. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych. 13. Indywidualna praca z uczniem sprawiającym problemy wychowawcze. 14. Podnoszenie świadomości pedagogicznej rodziców w zakresie istotnych zagadnień dotyczących zagrożeń współczesnego świata. 15. Pozyskiwanie rodziców do współpracy ze szkołą. 16. Organizowanie w szkole imprez tematycznych, konkursów, przedstawień, spotkań oraz dni otwartych szkoły. 17. Rozwijanie kompetencji czytelniczych. Promowanie czytelnictwa wśród dzieci. 18. Współpraca z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły oraz środowiskiem lokalnym. 19. Realizowanie programów prozdrowotnych i profilaktycznych.
CELE GŁÓWNE PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Eliminowanie zachowań problemowych. Kształtowanie prawidłowych zachowań. Profilaktyka agresji i uzależnień. 2. Organizowanie przedsięwzięć wspierających uczniów w rozwoju psychospołecznym. 3. Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów w kontekście praw dziecka i praw człowieka. 4. Promowanie sukcesów na forum klasy, szkoły i w środowisku lokalnym. 5. Promocja zdrowego i bezpiecznego stylu życia. Inicjowanie i wzmacnianie czynników wspierających rozwój dziecka. W celu realizowania w/w należy: - Zapoznawać uczniów z zapisami dokumentów szkoły oraz dokumentami dot. praw dziecka i człowieka, kryteriami oceniania i nauczania. - Zapoznawać uczniów z uznanymi wartościami ogólnoludzkimi, społecznymi. - Wzmacniać poczucie własnej wartości dziecka, ucznia jako jednostki w szkole. - Rozwijać umiejętności bezpiecznego i zdrowego funkcjonowania we współczesnym świecie, w tym bezpiecznego korzystania z technologii komunikacyjnej. - Stosować wybrane zasady komunikacji asertywnej. Ponadto: - Na bieżąco monitorować zachowanie uczniów, obserwować uczniów pod kątem ewentualnego używania substancji psychoaktywnych, monitorować realizację szkolnych programów wychowawczego i profilaktyki oraz ilość godzin nieobecnych na zajęciach lekcyjnych. - Informować i konsultować zadania z nauczycielami i rodzicami / opiekunami prawnymi / uczniów. - Obserwować uczniów pod kątem ewentualnej przemocy w rodzinie, potrzeb materialnych i wsparcia pomocy psychologiczno pedagogicznej. - Kontynuować doskonalenie nauczycieli w zakresie profilaktyki wychowawczej.
Realizacja Programu wymaga od nauczycieli i wychowawców przeprowadzenia wielu rozmów z uczniami, rodzicami, pedagogiem i innymi pracownikami Szkoły, aktywnego uczestnictwa w Zespołach Wychowawczych, obserwacji, analiz dokumentów oraz prowadzenia zajęć profilaktyczno wychowawczych. Działania nauczycieli będą wspierane przez Dyrektora Szkoły, pedagoga, pracowników PPP i SPPP, innych instytucji wspomagających pracę szkoły oraz Rzecznika Praw Ucznia. CELE SZCZEGÓŁOWE Cel 1: Eliminowanie zachowań problemowych. Kształtowanie prawidłowych zachowań. Zapobieganie zachowaniom agresywnym, przemocy i uzależnieniom. Organizowanie przedsięwzięć wspierających uczniów w rozwoju psychospołecznym. Cele operacyjne - przewidywane efekty: Uczeń: - zna przyczyny konfliktów i zachowań agresywnych, - rozumie ich wpływ na relacje międzyludzkie, - potrafi rozpoznawać stany emocjonalne własne i innych, - podejmuje próby rozwiązywania problemów i konfliktów drogą kompromisów i mediacji, - zna skutki i konsekwencje zachowań agresywnych, - zna skutki i konsekwencje zachowań związanych z używaniem środków odurzających, dopalaczy, narkotyków i alkoholu, - wie jak powinien zachowywać się wobec rówieśników i dorosłych, - zna normy dobrego zachowania w różnych sytuacjach, - zna zasady zdrowej rywalizacji sportowej i mądrego kibicowania, - wie, co to jest tolerancja i jak być tolerancyjnym.
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin Cel 1 - integrowanie zespołów klasowych oraz społeczności szkolnej - rozwijanie umiejętności interpersonalnych - doskonalenie umiejętności pracy w zespole - zajęcia na godzinach wychowawczych, zajęcia świetlicowe, gry i zabawy integrujące /wg potrzeb/, dramy itp. - spektakle profilaktyczne - udział w zajęciach integracyjnych, świetlicowych, wyjściach, wycieczkach i uroczystościach - gry i zabawy integrujące świetlicy - opiekun Samorządu Uczniowskiego 01.09.2016-23.06.2017 - kształtowanie postaw prospołecznych - wprowadzanie zasad sportowej rywalizacji i mądrego kibicowania - Światowy Dzień Tolerancji - udział w akcjach charytatywnych WOŚP, Szlachetna Paczka, Zbieranie zakrętek, Zbieranie zniczy - uczestnictwo w zawodach i imprezach sportowych tj. Europejski tydzień sportu, programy profilaktyczne Bieg po zdrowie, Trzymaj Formę - nauczyciele w-f - dbałość o kulturę słowa, eliminowanie wulgaryzmów - konkursy językowe, uczestnictwo w imprezach kulturalnych - promowanie poprawnej polszczyzny - nauczyciele języków - przeciwdziałanie aktom agresji, przemocy rówieśniczej - kształtowanie świadomości - spotkania z przedstawicielami instytucji wspomagających pracę szkoły, zajęcia profilaktyczne - zajęcia w ramach realizacji programów - policjant
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin skutków i konsekwencji własnego zachowania - kształtowanie świadomości skutków używania środków psychotropowych, dopalaczy, narkotyków i alkoholu. profilaktycznych. Cel 2: Wyrównywania szans edukacyjnych uczniów w kontekście praw dziecka i praw człowieka. Praca z uczniem sprawiającym problemy wychowawcze między innym takich jak zagrożonych niedostosowaniem społecznym oraz mającym problemy edukacyjno - dydaktyczne. Praca z uczniem zdolnym. Promowanie sukcesów na forum klasy, szkoły i w środowisku lokalnym. Cele operacyjne przewidywane efekty: Uczeń: - potrafi rozwiązywać konflikty bez używania przemocy - nawiązuje prawidłowe relacje w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi - wie, do kogo udać się w szkole w sytuacjach trudnych - zna swoje prawa i obowiązki - regularnie uczęszcza do szkoły - stara się osiągać jak najlepsze wyniki w nauce - rozwija swoje pasje i zainteresowania także poprzez udział w zajęciach organizowanych przez szkołę - stara się pracować nad swoim zachowaniem - ma poczucie własnej godności i szanuje godność innych
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin Cel 2 - uczenie konstruktywnych metod rozwiązywania konfliktów - pogadanki, rozmowy, dramy itp. w ramach godzin wychowawczych - nauczyciele przedmiotów rok szkolny 2016/2017 izacja rodziców dot. radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych i trudnych - zebrania z rodzicami, konsultacje, rozmowy - wskazywanie miejsc i instytucji świadczących pomoc na rzecz dziecka i rodziny - organizowanie pomocy psychologiczno pedagogicznej na terenie szkoły - udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej na terenie szkoły - dostosowywanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb uczniów - zapewnienie możliwości uczestnictwa w zajęciach wyrównujących szanse edukacyjne - nauczyciele - przedstawiciele instytucji współpracujących ze szkołą ( PPP i PPPP) - wg potrzeb - wskazywanie sposobów nawiązywania dobrych relacji z rówieśnikami i dorosłymi - lekcje wychowawcze, rozmowy wychowawcze z pedagogiem, zespoły wychowawcze - poradnictwo dla rodziców - współpraca z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły (Policja, Sąd, GOPD, PPP itp.) - psycholog PPP - wskazywanie właściwych, pożądanych postaw - wdrażanie do odpowiedzialnego korzystania z własnych praw - realizacja klasowych programów wychowawczo profilaktycznych - realizacja programów profilaktycznych - warsztaty doskonalące umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych klas
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin i obowiązków - premiowanie uczniów za bardzo wysoką frekwencję - kształtowanie poczucia godności ludzkiej w kontekście zapisów prawa - monitorowanie uczęszczania na zajęcia lekcyjne - monitoring realizacji obowiązku szkolnego - zajęcia wychowawcze, apele i imprezy okolicznościowe Cel 3: Promocja bezpiecznego i zdrowego stylu życia. Promocja zdrowego odżywiania. Inicjowanie i wzmacnianie czynników wspierających rozwój dziecka. Cele operacyjne przewidywane efekty: Uczeń: - unika zachowań będących zagrożeniem dla niego i innych - potrafi powiedzieć nie - aktywnie spędza czas wolny - zna zasady ruchu drogowego - wie jak zachować się w czasie alarmu - zna zagrożenia związane z Internetem - posiada wiedzę nt. prawidłowego żywienia - dba o higienę osobistą i otoczenia
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin Cel 3 - uczeń jest bezpieczny w szkole i w środowisku - uczenie bezpiecznych zachowań w kontaktach z nieznajomymi - uczenie asertywności - wpajanie zasad bezpieczeństwa w szkole i w środowisku: pogadanki, rozmowy, warsztaty, realizacja programów profilaktycznych -wychowawcy - nauczyciele świetlicy - realizatorzy programów profilaktycznych - Samorząd szkolny rok szkolny 2016/2017 - promowanie zdrowego stylu życia - wdrażanie zasad higieny umysłowej - realizacja programów prozdrowotnych, zasady zdrowego odżywiania, profilaktyka zdrowotna - doskonalenie umiejętności organizowania warsztatu pracy i dbałości o estetykę otoczenia - pielęgniarka szkolna - wg. potrzeb - wskazywanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego zajęcia biblioteczne i świetlicowe - nauczyciel biblioteki klas i świetlicy - wg. potrzeb - wdrażanie do korzystania z rożnych form aktywności fizycznej - Dni Sportu, pływackie i szachowe - Zawody Sportowe Rodzice kontra Nauczyciele, inne zawody sportowe, wycieczki itp. - Dyrektor Szkoły - nauczyciele w-f, wychowawcy, rodzice maj / czerwiec 2017 - uczenie zasad ruchu drogowego - egzamin na Kartę Rowerową - spotkanie z policjantem - nauczyciele techniki i w-f -Komenda Policji -wg. potrzeb - popularyzacja wiedzy z zakresu ochrony przyrody - Dzień Ziemi, sprzątanie świata, zajęcia o tematyce ekologicznej - sprzątanie grobów w ramach akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia - nauczyciel przyrody -wg. potrzeb
Cele Zadania Formy realizacji Realizatorzy Termin - uświadamianie zagrożeń związanych z używaniem substancji uzależniających, w tym dopalaczy - uświadamianie zagrożeń wynikających z wybuchu pożaru lub ładunków wybuchowych - realizacja programu Bezpieczna Szkoła - rozmowy, pogadanki, programy Owoce w szkole, Szklanka mleka, profilaktyka próchnicy zębów - pogadanki w ramach GZW, lekcje przyrody, ścieżki, konkursy plastyczne - Policja, nauczyciele informatyki, pedagog rok szkolny 2016/17 - wdrażanie do bezpiecznego korzystania z Internetu - promowanie zasad zdrowego odżywiania - dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele przyrody, higienistka - wdrażanie zasad higieny osobistej i higieny otoczenia Odpowiedzialni za realizację zadań: Dyrektor Szkoły, wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog oraz inne osoby ujęte w programie. Termin realizacji: rok szkolny 2016/2017 Ewaluacja: Badanie efektywności działań za pomocą dostępnych narzędzi badawczych, analiza dokumentacji wychowawców, pedagoga, analiza pracy i wniosków Zespołu ds. Ewaluacji, ocena realizacji programów profilaktycznych i prozdrowotnych Dowody realizacji: Zapisy w dokumentach, dokumentacja z prowadzonych analiz, sprawozdania z realizacji programów Opracowanie Raportu z roku 2016/17: wychowawcy (raporty klasowe) i pedagog szkolny ( raport zbiorczy) - czerwiec 2017 r.