SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNO-WYCHOWAWCZY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W NIEDORADZU NA LATA 2010-2013 WSTĘP Szkolny Program Profilaktyczno- Wychowawczy uwzględnia aktualną sytuację w szkole oraz wytyczne zawarte w nowej podstawie kształcenia ogólnego. Potrzeby i zasady szkoły z zakresu wychowania i profilaktyki diagnozowane są corocznie na podstawie : Bieżących obserwacji zachowań uczniów na lekcjach, podczas przerw, zajęć świetlicowych i pozalekcyjnych, a także na wycieczkach oraz imprezach pozaszkolnych. Rozmów indywidualnych prowadzonych z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami. Analizy niepowodzeń szkolnych dokonywanej systematycznie, nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. Ankiet kierowanych do uczniów, ich rodziców i nauczycieli. Analizy dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczej, którą stanowią dzienniki lekcyjne, zeszyty uwag, protokoły posiedzeń zespołu wychowawczego, dokumentacja pedagoga, notatki służbowe. Analiza posiadanych informacji pozwoliła wyłonić podstawowe problemy występujące w szkole, którymi są : Naruszenia dyscypliny szkolnej Agresja i przemoc rówieśnicza Niska motywacja do nauki Zachowania ryzykowne szczególnie palenie papierosów Analizując zagrożenia wśród uczniów i ich rodziców uwzględniono również problemy istniejące w środowisku lokalnym. W gminie Otyń wysoki jest poziom bezrobocia. Rodzice naszych uczniów podejmują pracę zarobkową na terenie państw Zjednoczonej Europy. Niesie to za sobą szereg negatywnych konsekwencji związanych z realizacją podstawowych funkcji rodziny. W związku z tym wyróżniliśmy następujące obszary problemowe : Bezrobocie i zubożenie rodzin 1
Niska samoocena dzieci ( szczególnie po utracie pracy przez rodziców ) Demoralizacja Zaburzone więzi rodzinne ZAŁOŻENIA OGÓLNE I CELE PROGRAMU Celem oddziaływań naszej szkoły jest dążenie do wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia poprzez rozbudzanie zainteresowania światem, kształcenie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów, wspieranie w przygotowaniu do uczestnictwa w życiu rodzinnym, zawodowym, kulturalnym. Pragniemy to osiągnąć przestrzegając następujących zasad : 1. Uważamy, że człowiek jest najwyższą wartością. 2. Każdy członek szkolnej społeczności ma takie same prawa i obowiązki. 3. Szanujemy odmienność poglądów, opinii i religii. 4. Dbamy o rozwój intelektualny, psychiczny, społeczny, zdrowotny i etyczny. 5. Popieramy wszelkie działania oparte na zasadach partnerskich. 6. Stopniowo przygotowujemy się do samokształcenia i samowychowania, kultywujemy tradycje regionu i kraju. 7. Dbamy o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów i pracowników. FILARAMI SZKOLNYCH ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNO- WYCHOWAWCZYCH SĄ : INFORMACJA dostarczenie informacji na temat celów i treści kształcenia oraz efektów pracy, jasne kryteria oceniania, wskazywania mocnych i słabych stron ucznia. KOMUNIKOWANIE SIĘ - wyrażanie emocji, inicjowanie dyskusji umożliwiającej wyrażanie własnych poglądów, szczerość i otwartość w dyskusji, podejmowanie tematów trudnych dotyczących jednostki i grupy. WSPÓŁDZIAŁANIE - podejmowanie współpracy z uczniem i jego rodzicami, wspólne rozwiązywanie problemów i konfliktów, inspirowanie współpracy między uczniami. MODELOWANIE bycie wzorem, autorytetem dla ucznia, wskazywanie reguł i norm postępowania na lekcji, w szkole, w otoczeniu innych ludzi. 2
DOŚWIADCZENIE stworzenie różnorodnych sytuacji wychowawczych, aktywne i refleksyjne pełnienie ról w klasie i szkole, dzielenie się efektami własnej pracy z innymi. MOŻLIWOŚĆ WYBORU stwarzanie warunków do wyboru różnej aktywności przez ucznia oraz różnych strategii umożliwiających mu uzyskiwanie wyników adekwatnych do możliwości rozwojowych. ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNYCH DZIAŁANIA ADRESOWANE DO WSZYSTKICH UCZNIÓW ZADANIA Zapoznanie uczniów z obowiązującymi regulaminami, w tym prawami i obowiązkami ucznia Tworzenie bezpiecznego, wolnego od agresji, przemocy i uzależnień środowiska wychowawczego szkoły FORMY REALIZACJI Omówienie na lekcjach wychowawczych organizacji roku szkolnego, podstawowych zapisów statutu, WSO i Szkolnego Programu Profilaktyczno- Wychowawczego Zapoznanie uczniów z działalnością Samorządu Szkolnego Zapoznanie uczniów z punktami statutu dotyczącymi zakazu używania środków uzależniających, opuszczania szkoły podczas zajęć lekcyjnych oraz procedurami interwencji szkoły w sytuacji ryzykownych zachowań uczniów. Systematyczna kontrola boiska, toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów pełnionych przez nauczycieli. Przestrzeganie zakazu stosowania agresji oraz zażywania środków uzależniających podczas wszystkich 3
Propagowanie szacunku dla kultury i tradycji oraz zdrowego stylu życia. imprez szkolnych. Stosowanie procedur przewidzianych odpowiednio do ryzykownych zachowań uczniów. Kultywowanie tradycji i obrzędowości narodowej, lokalnej i szkolnej Omawianie tematyki z tego zakresu na lekcjach wychowawczych Zachęcanie młodzieży do udziału w akcjach profilaktycznych ( Dzieci bez Papierosa, Światowy Dzień Walki z AIDS itp. ) Organizowanie spotkań ze specjalistami z zakresu profilaktyki uzależnień. Organizowanie szkolnych kampanii, festynów, debat i konkursów. Opracowywanie gazetek tematycznych, plakatów, ulotek itp. DZIAŁANIA ALTERNATYWNE ADRESOWANE DO WSZYSTKICH UCZNIÓW Zajęcia pozalekcyjne przeznaczone są dla uczniów, którzy chcą wspólnie z nauczycielem poszerzać swoje wiadomości i umiejętności w zakresie jednego przedmiotu lub innej dziedziny aktywności. Celem zajęć jest : Rozbudzanie i kształtowanie zainteresowań uczniów Poszerzanie wiedzy uczniów poza zakres przewidziany w programie nauczania Rozwijanie uzdolnień uczniów Udzielanie pomocy edukacyjnej uczniom napotykającym na trudności w uczeniu się Zagospodarowanie wolnego czasu ucznia 4
ZADANIA FORMY REALIZACJI Praca w organizacjach działających w szkole Samorząd Uczniowski Wolontariat PCK Zajęcia pozalekcyjne Koła przedmiotowe Teatrzyk szkolny Zespół wokalno-taneczny Koło dziennikarskie Koło gier planszowych Koło szachowe i inne Organizacja imprez masowych Wyjazdy na spektakle filmowe i teatralne Warsztaty artystyczne Wycieczki klasowe i międzyklasowe Dyskoteki szkolne Organizacja świąt szkolnych, państwowych, środowiskowych, kiermaszy Organizacja i propagowanie konkursów i Udział w konkursach wiedzy i zawodów umiejętności Udział w zawodach sportowych Udział w olimpiadach przedmiotowych DZIAŁANIA SKIEROWANE DO UCZNIÓW KLAS PIERWSZYCH Główne zadania do realizacji w klasie pierwszej to : Określenie potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów Udzielanie wsparcia i pomocy w rozwiązywaniu pojawiających się trudności w nauce, komunikacji interpersonalnej. Integracja zespołu klasowego oraz zespołu rodziców Rozwijanie form współpracy z rodzicami 5
ZADANIA FORMY REALIZACJI Kształtowanie oraz wzmacnianie poczucia Organizowanie imprez klasowych w własnej wartości, budowanie postaw celu bliższego poznania się sympatii i zaufania. ( wycieczki, opieka, dyskoteki, andrzejki, mikołajki i inne) Rozwijanie u uczniów umiejętności radzenia Godziny wychowawcze dotyczące sobie z presją rówieśniczą asertywności, radzenia sobie w sytuacjach trudnych Integrowanie zespołu klasowego Ustalenie z klasa kontraktu, który uwzględnia zasady obowiązujące obie strony uczeń nauczyciel Godziny wychowawcze poświęcone tematem związanym z zainteresowaniami uczniów Kształtowanie umiejętności pracy w grupie Zajęcia z zakresu : Komunikacji interpersonalnej Budowania zaufania do innych Poszanowania odmienności DZIAŁANIA SKIEROWANE DO UCZNIÓW KLAS DRUGICH Istotnymi tematami do realizacji w klasie drugiej są : Umiejętna współpraca z innymi Profilaktyka zachowań agresywnych Profilaktyka uzależnień Wzrost motywacji do nauki ZADANIA FORMY REALIZACJI Kształtowanie postaw asertywnych poprzez : Psychoedukacyjne zajęcia z Sztukę odmawiania asertywności Wzajemne wspieranie Realizacja na lekcjach Werbalizację potrzeb wychowawczych tematów o systemie wartości, kształtowaniu charakteru 6
Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie poprzez : Poznawanie swoich mocnych stron Docenianie własnych sukcesów Uświadomienie młodzieży zagrożeń związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych, promocja zdrowia. Wzmocnienie wśród uczniów motywacji do nauki Zajęcia z pedagogiem Konkursy, projekcje filmowe i ich omawianie Organizowanie kół zainteresowań umożliwiających uczniom rozwijanie talentów, umiejętności, uzdolnień. Promowanie sukcesów młodzieży Działalność w organizacjach szkolnych i kołach zainteresowań Omawianie tematyki dbałości o zdrowie na wszystkich zajęciach i przedmiotach Udział w ogólnopolskich programach np. Trzymaj Formę Projekcja filmów o tematyce profilaktycznej Przygotowywanie gazetek tematycznych dotyczących akcji Dzień bez Papierosa Agresji Stop itp. Na wszystkich zajęciach i przedmiotach przywoływanie sylwetek osób, których wysiłek w zdobywaniu wiedzy przyczynił się do odniesienia sukcesu, w tym spotkania z absolwentami Na lekcjach wychowawczych podkreślenie cech ( wytrwałość, wewnętrzna dyscyplina, dążenie do wyznaczonego celu i inne, które sprzyjają osiąganiu dobrych wyników w nauce Zajęcia w bibliotece szkolnej służące 7
doskonaleniu umiejętności w poszukiwaniu wiedzy Organizowanie pomocy koleżeńskiej w odrabianiu zadań domowych Promowanie uczniów osiągających bardzo dobre wyniki w nauce ( na apelach, na stronie internetowej, w gazetce szkolnej i kronice ). DZIAŁANIA SKIEROWANE DO UCZNIÓW KLAS TRZECICH Istotnymi elementami działań do realizacji w klasie trzeciej są : Podejmowanie przez młodzież decyzji o wyborze kierunku swojego kształcenia, czyli pierwszej decyzji zawodowej. Egzamin gimnazjalny ZADANIA Kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych, za podejmowane decyzje i zachowanie Szerzenie wśród młodzieży prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go. Kształtowanie właściwych postaw wobec uzależnień Przygotowanie uczniów do wyboru szkoły FORMY REALIZACJI Godziny wychowawcze dotyczące właściwych wyborów Działalność w organizacjach szkolnych i kołach zainteresowań Spotkania z policją, kuratorem sądowym Godziny wychowawcze dotyczące obowiązków człowieka oraz odpowiedzialności za ich lekceważenie Informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień, zwalczanie mitów na temat zachowań ryzykownych, w tym uzależnień Filmy o uzależnieniach i dyskusje na godzinach wychowawczych Warsztaty zawodoznawcze 8
ponadgimnazjalnej Udział w Dniu Otwartej Szkoły, Targach Edukacyjnych Udostępnianie informacji o szkolnictwie ponadgimnazjalnym ( gazetki tematyczne, informatory, oraz pomoc w kompletowaniu dokumentacji ) Organizowanie różnego rodzaju próbnych egzaminów gimnazjalnych DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW ZADANIA Monitorowanie potrzeb i oczekiwań rodziców wobec systemu wychowawczoprofilaktycznego szkoły Zapoznanie rodziców ze Statutem Szkoły, podstawowymi regulaminami oraz Szkolnym Programem Profilaktyczno- Wychowawczym Psychoedukacja FORMY REALIZACJI Rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas wywiadówek klasowych Anonimowe sondaże ankietowe Bieżąca współpraca z Radą Rodziców Udostępnienie tekstów oraz omówienie najważniejszych ich zapisów podczas wywiadówek klasowych Udostępnienie statutu i regulaminów przez szkolną bibliotekę Wykłady i prelekcje o tematyce wychowawczej z udziałem pedagoga, psychologa. Warsztaty umiejętności wychowawczych Udostępnienie literatury z zakresu problematyki okresu dorastania 9
Umożliwienie rodzicom aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły Zaproszenie rodziców do współorganizowania imprez i uroczystości klasowych oraz ogólnoszkolnych, a także zajęć pozalekcyjnych Organizowanie spotkań o charakterze medialnym uczeń nauczyciel rodzic Podziękowania w formie: listów, dyplomów, podziękowań na forum klasy, szkoły, zapis w kronice szkoły DZIAŁANIA SKIEROWANE DO NAUCZYCIELI ZADANIA Bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego Monitorowanie potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych i rozwijania kompetencji psychopedagogicznych Psychoedukacja FORMY REALIZACJI Udostępnienie tekstów oraz omówienie najważniejszych ich zapisów Rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej Anonimowe sondaże ankietowe Bieżąca współpraca z zespołem wychowawczym Umożliwienie udziału w różnych zewnętrznych formach szkoleniowych Organizowanie warsztatów umiejętności wychowawczych w ramach WDN Udostępnianie literatury z zakresu problematyki okresu dorastania 10
Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych Organizowanie spotkań mediacyjnych z rodzicami i uczniami Pomoc w konstruowaniu kontraktów wychowawczych z klasą lub z uczniem i jego rodzicem. Przygotowały : Hanna Bąk- Juchniewicz Małgorzata Gabriel Daria Królik 11