SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCACYCH NR 2 W BIAŁEJ PODLASKIEJ

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCACYCH NR 2 W BIAŁEJ PODLASKIEJ

2 WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki poddano niewielkiej modyfikacji, którą uzasadnia aktualna sytuacja wychowawcza w szkole oraz wytyczne zawarte w nowej podstawie kształcenia ogólnego. Potrzeby i zasoby szkoły - z zakresu wychowania i profilaktyki - diagnozowane są corocznie na podstawie: Ankiety zapoznawczo-rozpoznawczej w klasach pierwszych. Rozmów i indywidualnych wywiadów prowadzonych z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami. Bieżących obserwacji zachowań uczniów na lekcjach, podczas przerw, zajęć świetlicowych i pozalekcyjnych, a także na wycieczkach oraz imprez pozaszkolnych. Analizy niepowodzeń szkolnych dokonywanej systematycznie, nie rzadziej niż po zakończeniu każdego semestru. Analizy dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczej, którą stanowią e-dziennik, protokoły posiedzeń zespołu wychowawczego, dokumentacja pedagoga szkolnego, notatki służbowe, indywidualnie zawierane kontrakty. Wnikliwa analiza posiadanych informacji pozwoliła wyłonić podstawowe problemy występujące w szkole, którymi są: naruszanie dyscypliny szkolnej, agresja i przemoc rówieśnicza, wagary, zachowania ryzykowne Analizując zagrożenia wśród uczniów i ich rodziców uwzględniono również problemy istniejące w środowisku lokalnym. W gminie Biała Podlaska występuje zagrożenie bezrobociem. Dorośli - rodzice naszych uczniów podejmują pracę zarobkową na terenie państw Unii Europejskiej. Niesie to za sobą szereg negatywnych konsekwencji związanych z realizacją podstawowych funkcji rodziny.

3 W związku z tym wyróżniliśmy następujące obszary problemowe: bezrobocie i zubożenie rodzin, niska samoocena dzieci i ich rodziców (szczególnie po utracie pracy przez rodziców, zarobkowy wyjazd za granicę), deprywacja kulturowa, zubożone więzi rodzinne, a tym samym wpływy wychowawcze środowiska rodzinnego. ZAŁOŻENIA OGÓLNE I CELE PROGRAMU Celem oddziaływań naszej szkoły jest dążenie do wszechstronnego rozwoju osobistego ucznia poprzez rozbudzanie zainteresowania światem, kształcenie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów, wspieranie w przygotowaniu do uczestnictwa w życiu rodzinnym, zawodowym, kulturalnym. Zgodnie z przyjętymi przez nas zasadami: 1. Uważamy, że człowiek jest najwyższą wartością. 2. Każdy członek szkolnej społeczności ma takie same prawa i obowiązki. 3. Dbamy o rozwój fizyczny, psychiczny, społeczny i aksjologiczny. 4. Popieramy wszelkie działania na zasadach partnerskich. 5. Stopniowo przygotowujemy do samokształcenia i samowychowania, kultywujemy tradycje regionu i kraju. 6. Dbamy o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów i pracowników. FILARAMI SZKOLNYCH ODZDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH SĄ: INFORMACJA dostarczenie informacji na temat celów i treści kształcenia oraz efektów pracy, jasne kryteria oceniania, wskazywanie mocnych i słabych stron ucznia. KOMUNIKOWANIE SIĘ wyrażanie emocji, inicjowanie dyskusji umożliwiającej wyrażanie własnych poglądów, szczerość i otwartość w dyskusji, podejmowanie tematów trudnych dotyczących jednostki i grupy. WSPÓŁDZIAŁANIE podejmowanie współpracy z uczniem i jego rodzicami, wspólne rozwiązywanie problemów i konfliktów, inspirowanie współpracy między uczniami.

4 MODELOWANIE bycie wzorem, autorytetem dla ucznia, wskazywanie reguł i norm postępowania na lekcji, w szkole, w otoczeniu innych ludzi. DOŚWIADCZENIE stwarzanie różnorodnych sytuacji wychowawczych, aktywne i refleksyjne pełnienie ról w klasie i w szkole, dzielenie się efektami własnej pracy z innymi. MOŻLIWOŚĆ WYBORU stwarzanie warunków do wyboru różnej aktywności przez ucznia oraz różnych strategii umożliwiających mu uzyskiwanie wyników adekwatnych do możliwości rozwojowych. ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNYCH Działania adresowane do wszystkich uczniów Zadania Zapoznanie uczniów z obowiązującymi regulaminami, w tym prawami i obowiązkami ucznia Omówienie na lekcjach wychowawczych organizacji roku szkolnego, podstawowych zapisów Statutu, WSO i Szkolnego Programu Wychowawczego i Profilaktyki. Zapoznanie uczniów z działalnością Samorządu Szkolnego i rzecznika praw dziecka. Tworzenie bezpiecznego, wolnego od agresji, przemocy i uzależnień środowiska wychowawczego szkoły. Zapoznanie z punktami Statutu dotyczącymi zakazu używania środków uzależniających, opuszczania szkoły podczas zajęć lekcyjnych oraz procedurami interwencji szkoły w sytuacjach ryzykownych zachowań uczniów. Systematyczna kontrola boiska, toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów pełnionych przez nauczycieli. Przestrzeganie zakazu stosowania agresji oraz zażywania środków uzależniających podczas wszystkich imprez szkolnych. Stosowanie procedur

5 przewidzianych odpowiednio do ryzykownych zachowań. Propagowanie szacunku dla kultury i tradycji oraz zdrowego stylu życia Kultywowanie tradycji i obrzędowości narodowej, lokalnej i szkolnej. Omawianie tematyki z tego zakresu na lekcjach wychowawczych. Zachęcanie uczniów do udziału w akcjach profilaktycznych. Organizowanie spotkań ze specjalistami z zakresu profilaktyki uzależnień. Organizowanie szkolnych kampanii, festynów, debat i konkursów. Opracowywanie gazetek tematycznych, plakatów, ulotek itp. Działania alternatywne adresowane do wszystkich uczniów Zajęcia pozalekcyjne przeznaczone są dla uczniów pragnących wspólnie z nauczycielem poszerzać swoje widomości w zakresie jednego przedmiotu lub innej dziedziny aktywności. Celem zajęć jest: rozbudzanie i kształtowanie zainteresowań uczniów, poszerzanie wiedzy uczniów poza zakres przewidziany w programie nauczania, rozwijanie uzdolnień uczniów, udzielanie pomocy edukacyjnej uczniom napotykającym na trudności w uczeniu się, zagospodarowanie wolnego czasu ucznia. W zajęciach pozalekcyjnych typu: kółka zainteresowań, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia socjoterapeutyczne i korekcyjno-kompensacyjne biorą udział, za zgodą rodziców, uczniowie zainteresowani przedmiotem lub zakwalifikowani przez nauczyciela do odpowiedniej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

6 W pozalekcyjnych zajęciach sportowych uczestniczą uczniowie z predyspozycjami do uprawiania określonej dyscypliny sportowej, wyznaczeni przez nauczycieli wychowania fizycznego. W zajęciach rekreacyjno-sportowych biorą udział wszyscy chętni uczniowie, w tym niemający predyspozycji do udziału w sekcjach specjalistycznych. Zadania Praca w organizacjach działających w szkole Samorząd Uczniowski Wolontariat Zajęcia pozalekcyjne koła przedmiotowe, SKS Organizacja imprez masowych wyjścia na spektakle filmowe, teatralne, spotkania z ciekawymi ludźmi, plenery i warsztaty artystyczne, wycieczki klasowe i międzyklasowe, dyskoteki szkolne, w tym z udziałem rodziców, organizacja świąt szkolnych, państwowych, środowiskowych, kiermaszy i festynów Działania skierowane do uczniów klas 0-III Główne zadania do realizacji w klasach 0-III to: poznanie uczniów, ich potrzeb i możliwości rozwojowych, udzielanie wsparcia i pomocy w rozwiązywaniu pojawiających się trudności w nauce, komunikacji interpersonalnej, integracja zespołu klasowego oraz zespołu rodziców, wypracowanie form współpracy z rodzicami.

7 Zadania Przeciwdziałanie sytuacjom stresowym zapoznanie się ze szkołą, jej najbliższym otoczeniem, klasowe zajęcia adaptacyjne, uroczyste pasowanie na ucznia Kształtowanie oraz wzmacnianie poczucia własnej wartości, budowanie postaw empatii i zaufania organizowanie imprez klasowych w celu bliższego poznania się (wycieczki, ogniska, dyskoteki, andrzejki, mikołajki, walentynki, dzień chłopaka, dzień kobiet) Zintegrowanie zespołu klasowego ustalenie z klasą kontraktu, który uwzględnia zasady obowiązujące obie strony uczeń - nauczyciel, lekcje poświęcone tematom związanym z zainteresowaniami uczniów Szczegółowe zadania z podziałem na poszczególne poziomy znajdują się w ZAŁACZNIKU NR 1 Działania skierowane do uczniów klas IV-VI Istotnymi tematami do realizowania w klasach IV-VI są: umiejętna współpraca z innymi, profilaktyka uzależnień, profilaktyka zachowań agresywnych. Zadania Kształtowanie postaw asertywnych poprzez: sztukę odmawiania, wzajemne wspieranie, werbalizację potrzeb realizacja na lekcjach wychowawczych tematów o systemie wartości, kształtowaniu charakteru, spotkania z pedagogiem lub psychologiem, konkursy, projekcje filmowe i ich omawianie Kształtowanie pozytywnego obrazu zorganizowanie kół zainteresowań

8 siebie poprzez: poznawanie swoich mocnych stron, docenianie własnych sukcesów umożliwiających uczniom rozwijanie talentów, umiejętności, uzdolnień, promowanie sukcesów, uczniów (artystycznych, naukowych, sportowych) poprzez nagrody, dyplomy, pochwały, działalność w organizacjach szkolnych i kołach zainteresowań Uświadomienie uczniom zagrożeń związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych, promocja zdrowia omawianie tematyki dbałości o zdrowie na wszystkich zajęciach i przedmiotach, projekcje filmów o tematyce profilaktycznej, przygotowywanie gazetek tematycznych promujących zdrowy styl życia Szerzenie wśród uczniów znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go spotkania z policją, kuratorem sądowym, godziny wychowawcze dotyczące obowiązków człowieka i odpowiedzialności za ich lekceważenie Propozycje szczegółowych zadań dla poszczególnych poziomów znajdują się w ZAŁĄCZNIKU NR 2 Działania skierowane do uczniów gimnazjum i liceum Zadania Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym i niewłaściwym zachowaniom diagnozowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych dostosowywanie wymagań do możliwości edukacyjnych ucznia obejmowaniem indywidualną pomocą uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych poznawanie czynników wpływających na niską frekwencję ucznia konsekwentne postępowanie w stosunku do uczniów spóźniających się i wagarujących nagradzanie uczniów uczęszczających

9 systematycznie do szkoły upowszechnianie aktywizujących form pracy na zajęciach indywidualna terapia uczniów eliminująca napięcia wynikające z niepowodzeń szkolnych organizacja i zachęcanie do udziału w pozalekcyjnych zajęciach wyrównujących wiedzę organizowanie pomocy koleżeńskiej w klasach Poznawanie siebie, budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, właściwej komunikacji, rozwiązywania problemów, nauczania zachowań asertywnych jako przeciwdziałanie agresji. Wdrażanie do akceptacji dla przekonań i inności drugiego człowieka Budowanie postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia Edukacja prawna w zakresie problematyki patologii społecznej warsztaty integracyjne zajęcia socjoterapeutyczne rozmowy indywidualne zachęcanie do udziału w imprezach klasowych i ogólnoszkolnych konsultacje indywidualne w Środowiskowym Punkcie Konsultacyjnym promowanie aktywności fizycznej przypominanie zasad racjonalnego żywienia zajęcia z psychologiem dotyczące metod radzenia sobie ze stresem spotkania z przedstawicielem Zespołu ds. Nieletnich i Patologii Sekcji Prewencji Komendy Miejskiej Policji i kuratorami sądowymi Przeciwdziałanie uzależnieniom wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania substancji psychoaktywnych, lub występowania innych zachowań ryzykownych terapia indywidualna pogadanki warsztaty psychoedukacyjne udzielanie porad indywidualnych uczniom w

10 rozwiązywaniu napotykanych problemów wywiady środowiskowe kierowanie uczniów i ich rodziców do placówek specjalistycznych: Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Poradni Uzależnień. Poradni Zdrowia Psychicznego, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Sądu dla Nieletnich, Policji, Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego, placówek i ośrodków leczniczych na terenie całego kraju dyżury specjalistów w Środowiskowym Punkcie Konsultacyjnym Dokonywanie świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia prezentowanie uczniom oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych i wyższch współpraca z Centrum Edukacji i Pracy OHP współpraca z bialskimi uczelniami warsztaty zawodoznawcze indywidualne poradnictwo w zakresie wyboru szkoły ponadgimnazjalnej i wyższej zgodnie z możliwościami i zainteresowaniami ucznia Szczegółowe zadania z podziałem na poszczególne poziomy znajdują się w ZAŁACZNIKACH 3-5 dla gimnazjum oraz ZAŁĄCZNIKU 6 dla liceum Działania skierowane do rodziców Zadania Monitorowanie potrzeb i oczekiwań rodziców wobec systemu wychowawczego i profilaktycznego szkoły rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas wywiadówek klasowych, anonimowe sondaże ankietowe, bieżąca współpraca z Radą Rodziców Zapoznanie rodziców ze Statutem Szkoły, podstawowymi regulaminami oraz Szkolnym Programem Wychowawczym i Profilaktyki udostępnianie tekstów oraz omówienie najważniejszych ich zapisów podczas wywiadówek klasowych, udostępnianie Statutu i regulaminów przez szkolną bibliotekę

11 Psychoedukacja wykłady, prelekcje o tematyce wychowawczej z udziałem pedagoga lub psychologa, warsztaty umiejętności wychowawczych, udostępnianie literatury z zakresu problematyki rozwoju dziecka, poszerzanie wiedzy rodzica na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji psychoaktywnych Umożliwianie rodzicom aktywnej działalności i współdecydowania o życiu szkoły zapraszanie rodziców do współorganizowania: imprez i uroczystości klasowych, ogólnoszkolnych oraz zajęć pozalekcyjnych, organizowanie spotkań o charakterze mediacyjnym uczeń nauczyciel rodzic, podziękowanie w formie: listów, dyplomów, podziękowań na forum klasy, szkoły, zapis w Kronice Szkoły Działania skierowane do nauczycieli Zadania Bieżąca aktualizacja wiedzy z zakresu prawa oświatowego udostępnianie tekstów oraz omówienie najważniejszych ich zapisów Monitorowanie potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych rozmowy i konsultacje indywidualne, dyskusje podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej, anonimowe sondaże ankietowe, bieżąca współpraca z zespołem wychowawczym

12 Psychoedukacja udział w różnych formach szkoleniowych w zakresie budowania podmiotowych relacji z uczniami oraz ich rodzicami, organizowanie warsztatów umiejętności wychowawczych w ramach ODN, udostępnianie literatury z zakresu problematyki rozwoju dziecka udział w różnorodnych formach szkoleniowych na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używaniu środków i substancji psychoaktywnych Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych organizowanie spotkań mediacyjnych z rodzicami i uczniami, pomoc w konstruowaniu kontraktów wychowawczych z klasą lub z uczniem i jego rodzicem