Załącznik nr 1 Plan działań profilaktycznych PROFILAKTYKA UNIWERSALNA Profilaktyka uniwersalna kierowana do wszystkich uczniów w określonym wieku bez względu na stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych lub zaburzeń psychicznych i dotycząca zagrożeń znanych, rozpowszechnionych w znacznym stopniu np. przemocy czy używania substancji psychoaktywnych. Celem jest przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania zachowań ryzykownych. W dużej mierze działania profilaktyczne skupiają się na tworzeniu wspierającego, przyjaznego klimatu szkoły, który pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne i poczucie wartości, motywację do osiągnięć zarówno uczniów jak i nauczycieli. Działania te umożliwiają także czynny udział rodziców w życiu szkoły. Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin BEZPIECZEŃSTWO 1. Sytuacje trudne i ja -rozwijanie samodzielności w sytuacjach trudnych; -wzmocnienie poczucia kontroli nad otoczeniem i swoim życiem; -kształtowanie poczucia sprawstwa; -kształtowanie postaw interpersonalnych; 2. Ja też jestem kimś wyjątkowym! -podwyższanie poczucia własnej wartości; -trening pozytywnego myślenia i mówienia o sobie; -zapoznanie z Konwencją o Prawach Dziecka ; -wskazanie wzorców zachowań rekompensujących poczucie niższości; zajęcia lekcyjne, pogadanki, zajęcia lekcyjne
3. Przyjaźń nie przychodzi od razu -integracja grupy; -rozwój stosunków interpersonalnych; -rozwijanie wyobraźni; -zachowanie dystansu względem osób nieznajomych; -świat Internetu i zagrożenia z niego płynące; 4. Podajmy sobie ręce. -wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej oraz poczucia współpracy; -podniesienie poziomu samoakceptacji; -rozwijanie empatii; -nawiązywanie nie agresywnych kontaktów; zajęcia lekcyjne zajęcia lekcyjne 5. Pomóż innym, bo ty też możesz kiedyś ować pomocy 6. Pomóż dziecku walczyć ze stresem -otwarcie się na drugiego człowieka; -pokazanie uczniom, że pomoc innym też może sprawiać radość; -przedstawienie zjawiska stresu; -sytuacje stresogenne; -wskazanie jak ważna jest rodzicielska umiejętność postawienia się na miejscu dziecka i zrozumienia tego co przeżywa; 7. Zły dotyk -omówienie zjawiska molestowania seksualnego; -do kogo zwrócić się o pomoc; -konsekwencje prawne ww czynów; 8. Konsekwencje wagarów 9. Uświadomienie rodzicom ich pierwszorzędnej roli - ukazywanie skutków niezrealizowania obowiązku szkolnego; - ukazywanie prawnych konsekwencji wagarów; - rola rodziców w wychowaniu dzieci - pomoc w przezwyciężeniu trudności wychowawczych, zajęcia lekcyjne, akcje charytatywne spotkanie z rodzicami Rodzice spotkania ze specjalistami spotkania ze specjalistami pogadanki na zebraniach klasy II SP Rodzice
w wychowaniu dzieci oraz odpowiedzialności za nie 10. Program Amnesty. Program Klub Bezpiecznego Puchatka - zapoznanie z Konwencją o Prawach Dziecka konsultacje z rodzicami pogadanki, zajęcia lekcyjne, akcje, wolontariat zajęcia lekcyjne, pogadanki, film edukacyjny gimnazjum kl. I SP ALTERNATYWNA W ciągu roku szkolnego W ciągu roku szkolnego Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ 1. Asertywne mówienie nie 2. Nie sięgaj dna. Z nami zdobywaj góry. -wyjaśnienie znaczenia pojęcia asertywność ; -kształtowanie umiejętności poprawnej komunikacji interpersonalnej; -poznanie celów komunikacji interpersonalnej; -rozpoznawanie i rozwój zainteresowań uczniów; -uświadomienie uczniom, że można pomóc innym w rozwiązywaniu ich problemów; -wykształcenie postawy empatii i wrażliwości; 3. Podajmy sobie ręce. -wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej oraz poczucia współpracy; zajęcia lekcyjne, akcje charytatywne zajęcia lekcyjne ALTERNATYWNA
4. Co to jest nałóg? 5. Wpływ używek na organizm człowieka 6. Jak uchronić się przed nałogiem? 7. Aktywność nastolatka droga do życia bez nałogów 8. Narkotyki dziękuje nie biorę -podniesienie poziomu samoakceptacji; -rozwijanie empatii; -nawiązywanie nie agresywnych kontaktów; -objaśnienie wybranych społecznych mechanizmów uzależnienia od substancji szkodliwych; -poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; -propagowanie zdrowego stylu życia; -uświadomienie uczniom szkodliwości używek; -kreowanie mody na: niepalenie tytoniu niepicie alkoholu itp. -dlaczego młodzi ludzie sięgają po substancje zmieniające świadomość; -kształtowanie umiejętności skutecznego odmawiania; -rozwijanie samoświadomości; -skutki biernego palenia; -wdrażanie do autorefleksji; -sposoby zerwania z nałogiem; -uświadomienie rodzicom etapów ulegania nałogom i wskazanie symptomów uzależnień; -podkreślenie negatywnego wpływu nudy na sposób życia nastolatka; -prezentacja pozaszkolnych form aktywności dziecka i podkreślenie znaczenia terapeutycznej roli kontaktu z przyrodą; -wpływ środków odurzających na funkcjonowanie organizmu człowieka; -nabycie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów; konkursy plastyczne, gazetki szkolne, tablice informacyjne spotkanie z rodzicami Rodzice
9. Oddziaływanie środków psychoaktywnych na fizjologię człowiekaczynniki ryzyka i czynniki chroniące. Definicje dopalaczy 10. Rola wychowawców i szkoły w kształtowaniu świadomości o substancjach psychoaktywnych - wpływ środków odurzających na funkcjonowanie organizmu człowieka; - poznanie instytucji, które mogą pomóc, gdy dziecko ma problem z dopalaczami; - poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; - poznanie wybranych wiadomości o substancjach szkodliwych; spotkania z rodzicami, pogadanka na zebraniach, prezentacja multimedialna pogadanki, prezentacja multimedialna Rodzice Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY 1. Agresja w życiu dorosłych i dzieci -dostrzeganie i wyrażanie agresywnych odczuć; -rozpoznawanie elementów wywołujących w nas złość i agresję; -budowanie poczucia wartości samego siebie i silnej tożsamości; -zapoznanie z Konwencją o Prawach Dziecka ; -diagnoza poziomu zachowań agresywnych; 2. Cyberprzemoc - konsekwencje prawne stosowania przemocy, -ukazywanie skutków cyberprzemocy, - sposoby radzenia sobie z przemocą w sieci, zajęcia komputerowe, informatyka, film edukacyjny WWW. DZIECKO W SIECI 2. Wychowywanie bez -uświadomienie rodzicom związku spotkanie z rodzicami Rodzice
przemocy - wychowaniem ze zrozumieniem między stosowaniem kar cielesnych a zachowaniem agresywnym; -uwrażliwienie rodziców na niebezpieczeństwa związane z przemocą fizyczną; -wskazanie rodzicom przyczyn powstania tendencji do przemocy; -zapoznanie z Konwencją o Prawach Dziecka pogadanki Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin PROFILAKTYKA ZDROWOTNA 1. Higiena osobista - przestrzeganie zasad higienicznego trybu życia, - umiejętność radzenia sobie z problemami adolescencji 3. Profilaktyka zdrowego odżywiania 4. Promocja zdrowego trybu życia - zapobieganie współczesnym chorobom psychosomatycznym (anoreksja, bulimia), - kształtowanie nawyków zdrowego żywienia, - umiejętność przygotowania zdrowego posiłku, -uświadomienie korzyści płynących ze zdrowego trybu życia; -organizacja czasu wolnego; -propagowanie czynnego wypoczynku; -sport w życiu człowieka; - zapobieganie współczesnym WDŻWR, przyroda, biologia, film edukacyjny, konkursy, gazetki informacyjne, pogadanki, realizacje programów edukacyjnych, spotkanie z dietetykiem wychowanie fizyczne
chorobom cywilizacyjnym depresja, anoreksja, bulimia, bigoreksja nadmierna dbałość o tężyznę fizyczną 4. AIDS -wyjaśnienie pojęć AIDS i HIV; -zapoznanie z profilaktyką prowadzoną przez Służbę Zdrowia; 5. Profilaktyka stomatologiczna Zapobieganie próchnicy fluoryzacja szkoły podstawowej Alternatywna Doraźnie Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin NIEPOWODZENIA SZKOLNE 1. Rozpoznawanie trudności edukacyjnych wśród uczniów - zapobieganie trudnościom edukacyjnym wśród uczniów, - diagnozowanie uczniów w specjalistycznych placówkach - pomoc uczniom mającym trudności, wstępna obserwacja uczniów przez wychowawców, nauczycieli, pedagoga PROFILAKTYKA SELEKTYWNA Profilaktyka selektywna ukierunkowana na grupy zwiększonego ryzyka, wymagająca dobrego rozpoznania tych grup uczniów w społeczności szkolnej. Informacje o uczniach szkoła gromadzi w toku codziennego procesu edukacji. Szczególnie dotyczy to uczniów z deficytami poznawczymi, z rodzin dysfunkcyjnych itp. Dla dzieci i młodzieży znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka organizowane są indywidualne lub grupowe działania profilaktyczne (np. terapia pedagogiczna, treningi umiejętności społecznych, socjoterapia).
Lp. Tematyka Główne cele Sposoby realizacji Adresaci Strategia Termin ZABURZENIA ZACHOWANIA 1. Praca z dzieckiem przejawiającym zaburzenia zachowania - zapobieganie niewłaściwym zachowaniom, - kierowanie do specjalistów, - współpraca z instytucjami, - współpraca z rodzicami ucznia udział w zajęciach socjoterapeutycznych, rozmowy indywidualne, tworzenie kontraktów, stosowanie środków zaradczych, wspieranie rodziców (porady, konsultacje) przejawiający zaburzenia zachowania rodzice, PROBLEMY DYDAKTYCZNE 1. Praca z dzieckiem przejawiającym trudności w nauce - pomoc w przezwyciężeniu trudności, - zapobieganie wtórnym konsekwencjom niepowodzeń szkolnych - osiąganie sukcesów w nauce, - współpraca z rodzicami dydaktycznowyrównawczych, korekcyjnokompensacyjnych, logopedycznych, rewalidacyjnych, - tworzenie IPET-ów - wspieranie rodziców (porady, konsultacje) przejawiający trudności edukacyjne, rodzice
WADY POSTAWY 1. Praca z dzieckiem posiadającym zaburzoną postawę ciała - korekcja wady postawy, - zapobieganie pogłębianiu wady, - kształtowanie prawidłowych nawyków gimnastyki korekcyjnej, - współpraca z rodzicami z wadami postawy, rodzice PROFILAKTYKA WSKAZUJĄCA Profilaktyka wskazująca kierowana do osób wysokiego ryzyka to działania wymagające specjalistycznego przygotowania, polegające na terapii, interwencji, bądź leczeniu dzieci i młodzieży z symptomami zaburzeń. Na tym poziomie, w profilaktykę częściej angażują się różne instytucje zewnętrzne, przygotowane do prowadzenia pomocy psychologicznej lub medycznej. ZABURZENIA ZACHOWANIA TRUDNOŚCI SZKOLNE PROBLEMATYKA ZDROWOTNA PROBLEMATYKA UZALEŻNIEŃ