Szkoła Podstawowa w Chruślinie PROGRAM SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE,,PO ZDROWIE NA WŁASNYCH NOGACH (szkolny program profilaktyki) Uzyskał pozytywną akceptację Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Chruślinie i jest włączony do zestawu szkolnych programów nauczania. Opracował: Mieczysław Muszkiewicz Chruślina 2003/2004 Modyfikacja 09-2010 1
1. CHARAKTERYSTYKA I ZAŁOŻENIA PROGRAMU,,Szkoła promująca zdrowie jest to siedlisko, w którym członkowie społeczności szkolnej, pracownicy i uczniowie podejmują starania, aby poprawić swoje samopoczucie i zdrowie, uczą się jak zdrowiej żyć i jak tworzyć zdrowe środowisko, zachęcają ludzi w swoim otoczeniu, zwłaszcza rodziców, do podjęcia podobnych starań Program ten adresowany jest do uczniów klas szkoły podstawowej i skierowany jest do uczniów szkoły, personelu, rodziców i środowiska lokalnego. Podczas jego realizacji przewidziana jest współpraca z władzami i instytucjami lokalnymi tj. Urzędem Gminy w Józefowie n/ W, Ośrodkiem Zdrowia, Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska w Lublinie. W opracowanym programie promocji zdrowia uwzględniane są również zagadnienia natury ekologicznej w myśl założenia, że człowiek jest tylko cząstką przyrody, a właściwie gospodarowanie nią warunkuje zdrowie i prawidłowy rozwój człowieka. Wdrażanie założeń programu następuje po wcześniejszym dokonaniu badań i ustaleniu celów priorytetowych. Na początku roku szkolnego ustalany jest cel główny do realizacji którego opracowany jest szczegółowy harmonogram działań, ewolucja programu następuje po zakończeniu realizacji zadania priorytetowego (koniec roku szkolnego), cały program podlega ewaluacji po całym cyklu, który trwa cztery lata. Program ten został opracowany zgodnie z podstawą programową MEN i zawiera wszystkie niezbędne elementy. 2
2. CELE KSZTAŁCENIA Cel ogólny programu: Nadrzędnym celem szkoły promującej zdrowie jest propagowanie zdrowego stylu życia wśród całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. a) zapewnienie optymalnych warunków do pracy i wypoczynku w czystym środowisku szkolnym bez nałogów, b) tworzenie warunków do harmonijnego rozwoju psychoruchowego ucznia naszej szkoły oraz warunków do rozwijania jego zainteresowań sportowych i uzdolnień. c) stwarzanie okazji do gromadzenia różnych doświadczeń i wiedzy powodujących wzrost zdolności do radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, d) podejmowanie działań eliminujących przemoc i zachowania agresywne. Cele szczegółowe: rozwijać świadomość prozdrowotną uczniów, zachęcać ich do prowadzenia zdrowego stylu życia, zachęcać do aktywnego spędzania czasu wolnego oraz rozwijania własnych zainteresowań sportowych, uatrakcyjnić tereny przyszkolne (miasteczko ruchu drogowego, tereny sportowe, tereny do wypoczynku -deptaki), upowszechnić gimnastykę śródlekcyjną, stworzyć przyjazny klimat w szkole poprzez dobrą komunikację, emocjonalne wsparcie dziecka, osobowe relacje nauczyciel uczeń, stwarzać warunki do wszechstronnego rozwoju osobowego poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych rozwijających uzdolnienia, organizować wszechstronną pomoc pedagogiczną, logopedyczną i psychologiczną uczniom z trudnościami w nauce, wdrażać i tworzyć programy pomocowe na terenie szkoły(dożywianie, pomoc materialna, wyprawka szkolna itp.) wdrażać do podejmowania samodzielnych przemyślanych decyzji dotyczących swojego środowiska, a tym samym zdrowia w myśl zasady Jestem cząstką środowiska naturalnego w którym żyję, 3
wdrażać procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia, podnosić kompetencje uczniów i nauczycieli w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, wyrabiać postawy asertywne, wzmacniać poczucie własnej wartości, kształtować w uczniach poczucie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, szerzyć wiedzę z zakresu ekologii, ochrony zdrowia w szkole i środowisku lokalnym, planować i prowadzić wszechstronną edukację prozdrowotną, włączać do działalności zespołu zarówno uczniów szkoły jak i rodziców; aktywizować społeczność lokalną na rzecz poprawy stanu środowiska, przyrodniczego, organizować różne form wymiany doświadczeń pomiędzy organizacjami i instytucjami zajmującymi się ekologią, sozologią i ochroną zdrowia, pozyskiwać sojuszów działań SzPZ. 3. TREŚCI EDUKACYJNE PROGRAMU W naszym programie uwzględniamy następujące cele i bloki tematyczne: 1. Edukacja zdrowotna 1.1 Profilaktyka prozdrowotna a) opracowanie i wdrażanie zasad zachowania zdrowia, b) poznanie cywilizacyjnych i społecznych zagrożeń zdrowia, c) profilaktyka chorób (epidemie i pandemie) we współczesnym świecie, d) przegląd patologii XXI wieku i sposobów zapobiegania im. 1.2 Aktywność fizyczna i jej wpływ na harmonijny rozwój człowieka. a) propagowanie ruchu jako warunku zachowania zdrowia, b) wdrażanie do codziennej gimnastyki, c) promocja różnych dyscyplin sportu, d) planowanie i budowa ścieżki zdrowia, e) aktywny wypoczynek. f) propagowanie turystyki jako sposobu aktywnego wypoczynku. 4
2. Edukacja środowiskowo-ekologiczna: - poznanie i promocja lokalnego środowiska przyrodniczego, - realizacja programów szkolnych organizacji zajmujących się ekologią, badanie stanu środowiska lokalnego, - organizowanie działalności o charakterze ekologicznym, - dbanie o czystość otoczenia szkoły i posesji uczniowskich, - zadrzewianie okolicy, - podnoszenie estetyki naszych miejscowości, - włączenie społeczności lokalnej do działań na rzecz przyrody. 3. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym zapewnienie pomocy w nauce (zajęcia wyrównawcze, redukacyjne, rewalidacyjne) stworzenie uczniom możliwości uczestniczenia w zajęciach kół zainteresowań. informowanie rodziców o rodzajach i formach pomocy proponowanej przez instytucje wspierające szkołę. objęcie uczniów dysfunkcyjnych opieką pedagoga i logopedy, organizowanie pomocy koleżeńskiej, pogadanki na temat stylów uczenia się, technik zapamiętywania. 4. Przeciwdziałanie agresji i przemocy zajęcia integrujące zespół klasowy, przeprowadzanie zajęć pomagających zdobywaniu umiejętności komunikowania się, diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy test socjometryczny. podejmowanie stosownych działań, uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów podczas zajęć warsztatowych, uczenie postaw asertywnych, kształtowanie umiejętności dzielenia się pozytywnymi i negatywnymi odczuciami z innymi, kształtowanie postaw odpowiedzialności za swoje czyny i podejmowane decyzje. kształtowanie kultury osobistej, przestrzeganie zapisów regulaminu szkoły oraz procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia. pogadanki z udziałem przedstawicieli Policji. pogadanki i prelekcje nt. przemocy w szkole. 5
zaznajomienie uczniów z konwencją praw dziecka. 5. Bezpieczeństwo i higiena na co dzień. 5.1 Higieniczny tryb życia. a) planowanie czasu pracy i wypoczynku, rozkład dnia. b) edukacja żywieniowa - poznanie zasad zdrowego odżywiania i sposobów produkcji żywności dobrej jakości w naszej okolicy, - propagowanie i racjonalizacja odżywiania ( posiłki w ciągu dnia, drugie śniadanie w szkole, przerwa z jabłkiem itp ), - utrwalanie zasad higieny przyrządzania i spożywania posiłków. c) higiena osobista pogadanki nt. roli i zasad postrzegania higieny osobistej, profilaktyka zdrowych zębów, uczenie planowania dnia oraz zachowania właściwych proporcji między czynnym i biernym wypoczynkiem, higiena stroju i otoczenia, 5.2 Bezpieczeństwo-wdrażanie do zachowania ostrożności w czasie: - gier i zabaw - w drodze do szkoły, w autobusie szkolnym, - w gospodarstwie domowym, - zetknięciu z trującymi środkami w gospodarstwie domowym, - czasie pożaru, - kontaktach z obcymi, - pracy z komputerem, problem uzależnia od komputera. 5.3 Pierwsza pomoc w nagłych zdarzeniach. - zasady udzielania pierwszej pomocy, zachowanie w miejscu zdarzenia, - pierwsza pomoc w przypadku krwotoków i oparzeń, - pierwsza pomoc w przypadku zwichnięć i złamań, - realizacja programu koła PCK 6
4. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA Uczeń biorący udział w realizacji programu SzPZ - potrafi podjąć decyzję zgodnie z własnymi potrzebami zdrowotnymi, - rozumie, że każda decyzja pociąga za sobą jakieś konsekwencje, - rozumie wpływ działalności pozytywnej i negatywnej człowieka na środowisko. - podejmuje działania na rzecz ochrony zdrowia i czystości środowiska. - przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią, - przestrzega zasad higieny osobistej, - racjonalnie postępuje w przypadku zagrożeń zdrowia, stosuje się do zaleceń epidemiologów, - potrafi zawiadomić o zaistniałym wypadku, - umie udzielić pomocy przed lekarskiej, - rozumie potrzebę ruchu dla zdrowia, - korzysta z różnych rodzajów aktywności ruchowej, - rozumie pojęcie zdrowie - umie odróżnić czynniki wpływające negatywnie i pozytywnie na jego zdrowie, - rozumie szkodliwy wpływ papierosów, alkoholu i narkotyków na zdrowie oraz prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, - umie powiedzieć - dziękuję, nie biorę, - czuje się odpowiedzialny za własne zdrowie - pogłębia wiedzę na kołach zainteresowań, - usprawnia funkcje na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, rewalidacyjnych, logopedycznych, - uczy się społecznego funkcjonowania, - systematycznie realizuje obowiązek szkolny. - osiąga sukcesy na miarę swoich możliwości, - uczeń jest kulturalny, nie używa słów obraźliwych, wulgarnych, - przejawia szacunek do kolegów i dorosłych. - jest świadomy konsekwencji swoich czynów, - nie ulega presji rówieśników. 7
5. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA Osiąganie założonych celów powinno przebiegać w harmonijnej współpracy wszystkich uczestników programu. Tylko wówczas możemy liczyć na zadawalające efekty tej pracy. Ważnym elementem osiągnięcia zakładanych celów kształcenia i wychowania jest umiejętność stworzenia warunków sprzyjających powstawaniu korzystnej atmosfery uczenia się i nauczania poprzez dobór odpowiednich metod i form pracy. Podczas realizacji programu stosować można różne metody wydaje się jednak, ze odpowiednią do tego celu będzie metoda projektu edukacyjnego, która wzbogacana może być innymi formami tj konkursy, wycieczki, zawody sportowe, spotkania z przedstawicielami np. policji, ochrony zdrowia, przedstawicielami samorządu gminnego i powiatowego, przedstawienia, występy, pokazy, artykuły w gazecie szkolnej oraz stronie internetowej pt Promocja zdrowia. Z uwagi na nadprogramowy charakter cele tego programu realizowane będą na wszystkich zajęciach edukacyjnych w szkole. 6. EWALUACJA PROGRAMU: Realizując ten projekt należy położyć nacisk na wszechstronny rozwój osobowości ucznia, oddziaływanie na jego sferę emocjonalną poprzez obcowanie z problemami najbliższego środowiska, tak aby wiedza, którą młodzież przyswaja, służyła wyrobieniu nawyków dbania o własne zdrowie i zdrowie swojej rodziny. Ewaluacja programu ma charakter cząstkowy obejmujący rok szkolny, w którym podsumowywana jest realizacja zadania priorytetowego. Ocena całego programu podlega ewaluacji po całym cyklu, który trwa cztery lata. Ewaluacja osiąganych celów odbywać się będzie poprzez analizę wyników projektów edukacyjnych, a w szczególności: wyników zawodów, konkursów, obserwacji zachowań, statystyk prowadzonych przez instytucje. Pozwoli to na analizę jakości realizowanego programu, wydanie opinii oraz podjęcie decyzji o jego zmianie lub kontynuacji w następnych latach. Podsumowaniem rocznej pracy będzie doroczny Festyn rodzinny 8
7. UWAGI O REALIZACJI: Do prawidłowej realizacji zamierzonych celów wymagane jest by w jego realizację włączyli się wszyscy klienci szkoły. Należy powołać zespół ds. promocji zdrowia wraz z jego koordynatorem, którzy programowaliby działania oraz dokonywali ich ewaluacji i modyfikacji. Należy również zabiegać o sponsorów by w ten sposób możliwe było przygotowywanie różnych przedsięwzięć czy akcji. 9