PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ PODSTAWOWO-GIMNAZJALNYCH W PIOTROWICACH na rok szkolny 2016/2017 I. Cele Programu Profilaktyki. 1. Ograniczenie przemocy i agresji wśród młodzieży. 2. Podniesienie poziomu kultury osobistej uczniów. 3. Przestrzeganie uczniów przed zagrożeniami związanymi z zachowaniami ryzykownymi (alkohol, narkotyki, tytoń, zagrożenia związane z Internetem, dopalacze, anoreksja). 4. Propagowanie wśród wychowanków zdrowego stylu życia. 5. Zagwarantowanie uczniom poczucia bezpieczeństwa. 6. Kształtowanie u uczniów poczucia własnej wartości. II. Działy programowe. 1. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. 2. Propagowanie zdrowego stylu życia. 3. Zapobieganie różnym formom uzależnień wśród młodzieży. 4. Eliminowanie wagarów unikania obowiązku szkolnego. III. Diagnoza środowiska szkolnego. Wyłonienie wstępnych obszarów zagrożeń: a) problemy przemocy i agresji, zwłaszcza agresji słownej, b) brak dyscypliny i niska kultura uczniów, c) palenie papierosów i spożywanie alkoholu, d) problem wandalizmu i niszczenia mienia publicznego, e) uzależnienie od Internetu, portali społecznościowych, smartfonów. IV. Kierunek działań interwencyjnych i profilaktycznych. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy: 1. Doskonalenie umiejętności nauczycieli, rozszerzenie wiedzy nauczycieli o takich zagadnieniach jak: - uzależnienia, - agresja i przemoc (sposoby przeciwdziałania), - zasady postępowania w przypadkach stwierdzenia łamania regulaminu obowiązującego na terenie szkoły, - regulacje prawne 2. Wyposażenie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki. 3. Włączenie przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego do konkretnych działań. 4. Organizowanie profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych lub spotkań dodatkowych. 5. Stała współpraca z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagrożeń, zapoznanie rodziców z działaniami szkoły wynikającymi z planu profilaktyki. 6. Starania w celu zapewnienia uczniom alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 7. Ścisła współpraca z rodzicami uczniów sprawiających problemy wychowawcze. 1
DZIAŁ I Przeciwdziałanie agresji i przemocy Treści : 1. Kształtowanie postaw otwartości i tolerancji. 2. Agresja w wieku dorastania i przeciwdziałanie jej. 3. Jak radzić sobie ze stresem? 4. Prawidłowe relacje między nauczycielem i uczniem, rodzicami i dziećmi. 5. Respektowanie norm społecznych w szkole kultura zachowania i kultura słowa. 6. Mediacje rówieśnicze jako metoda rozwiązywania konfliktów. 1. Ścisła współpraca wychowawców, nauczycieli, pedagoga szkolnego z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Oświęcimiu, Policją i GOPS. 2. Reagowanie pracowników szkoły na przejawy agresji, rozmowy z uczniami i ich rodzicami. Przeciwdziałanie agresywnym zachowaniom wśród uczniów. 3. Systematyczny kontakt wychowawców i pedagoga z opiekunami prawnymi i rodzicami uczniów. Monitorowanie sytuacji rodzinnej uczniów, zwłaszcza z rodzin patologicznych, niepełnych oraz takich, w których jeden z rodziców lub oboje wyjechali za granicę. 4. Scenki rodzajowe, przedstawienia klasowe, warsztaty lub przygotowanie przez kółko teatralne spektaklu profilaktycznego poświęconego agresji słownej. 5. Wzmocnienie dyżurów nauczycielskich w czasie przerw, zwracanie szczególnej uwagi na miejsca podwyższonego ryzyka, tj. toalety, szatnie. 6. Informowanie wychowawców o niewłaściwym zachowaniu wychowanków. 7. Przygotowanie uczniów do podejmowania mediacji rówieśniczych. Wprowadzenie na lekcjach wychowawczych elementów mediacji rówieśniczych wprawki, scenki dramowe. 1. Systematyczne spotkania z wychowawcami. 2. Współpraca rodziców z nauczycielami podczas organizowania zawodów sportowych, wycieczek i festynów, imprez szkolnych i środowiskowych. 3. Umożliwienie współpracy z pedagogami i psychologami z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Oświęcimiu oraz z pedagogiem szkolnym. 4. Pogadanki dla rodziców na zebraniach klasowych. Uświadamianie rodzicom problemów wychowawczych okresu dojrzewania. 5. Organizacja warsztatów na temat komunikacji i budowania więzi w rodzinie. Skierowane do uczniów 1. Treningi empatii oraz treningi kulturalnych zachowań w różnych sytuacjach powszechność używania zwrotów grzecznościowych. 2
2. Przeprowadzenie na lekcjach wychowawczych analizy emocji sprawcy i jego ofiary. 3. Tworzenie klasowych kodeksów : Stop przemocy. Zebranie i wyeksponowanie na szkolnym korytarzu najważniejszych zapisów kodeksu. 4. Zorganizowanie spotkań informacyjnych dotyczących konsekwencji prawnych wobec osób nieletnich dopuszczających się przestępstw i wykroczeń - spotkanie z policjantem. 5. Kształtowanie na lekcjach umiejętności rozwiązywania problemów i radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 6. Wdrożenie programu Golden 5 7. Sporządzenie plakatów, gazetek ściennych dotyczących agresji. 8. Stworzenie Szkolnej Skrzynki Zaufania. Opracowanie zasad jej funkcjonowania. 9. Zagospodarowanie części przerw na wspólne gry i zabawy. Realizacja zapisów Kodeksu zachowania na szkolnych korytarzach. 10. Gry i zabawy integracyjne w klasie oraz w szkole podczas różnych imprez. 11. Organizacja pomocy koleżeńskiej w szkole. 12. Udział w zajęciach dodatkowych istotnych w zaspokajaniu potrzeb ucznia i osiąganiu satysfakcji życiowej zajęcia sportowe, artystyczne, wolontariat, turystyka. 13. Wprowadzanie relaksacyjnych ćwiczeń śródlekcyjnych. 14. Organizacja Marzycielskiej Poczty. 15. Nawiązanie współpracy z podopiecznymi Fundacji Brata Alberta (zaproszenie na spektakl kółka teatralnego). 16. Wprawki i scenki dramowe wprowadzające umiejętności mediacji rówieśniczych. Zajęcia warsztatowe z wychowawcą oraz pedagogiem szkolnym. DZIAŁ II Propagowanie zdrowego stylu życia. Treści: 1. Racjonalne gospodarowanie wolnym czasem. 2. Troska o zdrowie fizyczne i psychiczne. 3. Problemy związane ze zdrowiem psychicznym. 4. Zwiększanie wśród uczniów świadomości na temat szkodliwości palenia papierosów oraz picia alkoholu, przyjmowania używek i środków odurzających. 1. Zapewnienie uczniom właściwych form spędzania wolnego czasu ( zajęcia rekreacyjno-sportowe dla uczniów, zespół Perfectum kółka przedmiotowe, organizacja czasu wolnego w czasie ferii), wyjazdy, wycieczki, rajdy, koła zainteresowań. 2. Prowadzenie gimnastyki korekcyjnej. 3. Prowadzenie zajęć wychowania fizycznego w sekcjach z wyboru uczniów. 4. Prowadzenie zajęć z zakresu udzielania pierwszej pomocy. 3
5. Propagowanie zasad zdrowego odżywiania. Realizowanie programów prozdrowotnych: - Trzymaj formę, - Mleko z klasą - Owoce w szkole - Ratujemy i uczymy ratować - Piękny Uśmiech - Zdrowy Styl Życia - Zapobieganie wadom postawy - Profilaktyka próchnicy zębów - Październik Miesiącem Profilaktyki Raka Piersi - Dni Honorowego Dawcy Krwi - Program Profilaktyki Grypy - Pomóż swojemu sercu - Odblaskowa szkoła 1. Zapoznanie rodziców z przyczynami problemów wynikających z okresu dojrzewania: - problem nerwic - popadanie w kompleksy i myśli samobójcze, - fobie szkolne. 2. Promowanie przez rodziców mody na zdrowy tryb życia. Rodzinne, zdrowe spędzanie czasu wolnego. 3. Prowadzenie akcji uświadamiającej szkodliwość czynnego i biernego palenia oraz skutki okazjonalnego przyzwolenia na picie przez dzieci piwa, wina, szampana. 4. Rozmowy indywidualne z pedagogiem szkolnym. Skierowane do uczniów 1. Jak racjonalnie gospodarować wolnym czasem wolnym? - higiena psychiczna ucznia: pogadanki i zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych. 2. Nawiązywanie więzi rodzinnej, zdrowe spędzanie czasu wolnego. Uczestnictwo w zajęciach rekreacyjno - sportowych: - rozgrywki sportowe, rajdy rowerowe, - zajęcia na basenie, - festyny rodzinne. 3. Propagowanie mody na niepalenie oraz unikanie alkoholu: - zajęcia warsztatowe, - konkursy plastyczne, 4. Przeciwdziałanie wadom postawy. Uczestnictwo w gimnastyce korekcyjnej. 5. Udział w zajęciach z zakresu pierwszej pomocy. 6. Wspólne śniadania w klasach II-III. 7. Propagowanie idei udzielania pierwszej pomocy. 8. Prawidłowe i bezpieczne formy zachowania się w szkole i poza nią. 9. Udział w programie Odblaskowa szkoła 4
Dział III Zapobieganie różnym formom uzależnień wśród dzieci i młodzieży Treści: 1. Główne powody stosowania używek przez młodzież. 2. Prawne skutki posiadania środków odurzających. 3. Negatywne oddziaływanie papierosów, alkoholu, dopalaczy i narkotyków. 4. Asertywność w sytuacjach zagrożenia. 5. Zapobieganie uzależnieniu od Internetu i portali społecznościowych. 1. Szkolenie nauczycieli w zakresie rozpoznawania i efektów działania alkoholu i substancji odurzających. Konsekwencje prawne w stosunku do nieletnich. 2. Przeprowadzenie ankiet dla uczniów służących rozpoznaniu skali zagrożenia alkoholizmem i narkomanią oraz dostępności w otoczeniu szkoły środków odurzających. 3. Fachowa lektura dla nauczycieli na temat różnego rodzaju używek. 4. Realizacja programów: - Rzuć palenie razem z nami - Znajdź właściwe rozwiązanie - Nie pal przy mnie, proszę - Ogólnopolska Kampania Antynikotynowa. - Światowy Dzień Walki z AIDS - Owce w sieci 1. Szkolenie rodziców na temat rozpoznawania i efektów działania substancji odurzających. Konsekwencje prawne w stosunku do nieletnich. 2. Powielenie materiałów dotyczących środków odurzających i przedstawienie ich rodzicom na spotkaniu z wychowawcami. Zwrócenie uwagi na profilaktykę domową. 3. Przedstawianie rodzicom instytucji prowadzących działalność profilaktyczną i udzielających pomocy osobom uzależnionym lub zagrożonym uzależnieniu. 4. Zwrócenie rodzicom uwagi na problem uzależnienia dzieci od portali społecznościowych i telefonów komórkowych podjęcie wspólnych ustaleń i działań. 5
Skierowane do uczniów 1. Przygotowanie prac plastycznych na temat uzależnień na godzinach wychowawczych. Prezentacja w klasach i na korytarzu. 2. Przygotowanie i prezentowanie przez uczniów scenek na godzinach wychowawczych na temat asertywnego zachowania w sytuacji zagrożeń. 3. Zorganizowanie dla uczniów zajęć warsztatowych z pedagogiem szkolnym lub psychologiem, terapeutą spoza szkoły: zasady asertywności, odpowiedzialność za swoje działania, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia? 4. Filmy dla najmłodszych uczniów na temat zagrożeń związanych z Internetem Owce w sieci. 5. Dyskusja po projekcji filmu Sala samobójców kl. III gimn. 6. Zajęcia warsztatowe lub przedstawienia profilaktyczne dla klas V-VI szk. podst. oraz I-II gimn. o tematyce uzależnienia od portali społecznościowych oraz telefonów nowej generacji. 7. Wprowadzenie raz w miesiącu Dnia bez Telefonu - opracowanie zasad przez SRU DZIAŁ IV Eliminowanie wagarów unikania obowiązku szkolnego. Treści: 1. Główne powody opuszczania zajęć lekcyjnych przez uczniów. 2. Skutki prawne zaniedbywania obowiązku szkolnego. 3. Zagrożenia wynikające z wagarów wpływ na wyniki w nauce oraz dalsze losy ucznia. 1. Systematyczne sprawdzanie obecności na każdej lekcji. 2. Poznanie przyczyn absencji ucznia w szkole. 3. Rygorystyczne egzekwowanie usprawiedliwień nieobecności, natychmiastowe, zgodne z procedurami reagowanie na przypadki wagarów. 4. Kontakt z rodzicami uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne. Indywidualne rozmowy z rodzicami, osobiste oraz telefoniczne. 5. Informowanie instytucji powołanych do egzekwowania obowiązku szkolnego. Kontakt z GOPS, Policją i Sądem Rodzinnym. 1. Uświadomienie rodzicom zagrożeń wynikających z samowolnego opuszczania przez uczniów lekcji oraz prawnych konsekwencji niewłaściwego realizowania obowiązku 6
szkolnego. 2. Utrzymywanie stałego kontaktu ze szkołą przez rodziców uczniów opuszczających zajęcia, przyjęcie wspólnej drogi postepowania, konsekwencja w postępowaniu. Skierowane do uczniów 1. Zapoznanie się ze statutem szkoły i szkolnymi regulaminami przestrzeganie zasad. 2. Pogadanki wśród uczniów na temat niebezpieczeństw i skutków wagarowania - znajomość konsekwencji prawnych wagarów oraz wynikających z nich zagrożeń. 3. Przeprowadzenie ankiet związanych z przyczynami wagarowania. Dyskusje na godzinach wychowawczych. 4. Pomoc uczniowi w osiąganiu sukcesów w szkole na miarę własnych możliwości. 5. Udział w zajęciach mogących pomóc w nadrabianiu zaległości w nauce. Organizowanie zajęć wyrównawczych i pozalekcyjnych. 6. Indywidualny kontakt z uczniem. 7. Indywidualne rozmowy, spotkania i zajęcia z pedagogiem szkolnym. Program został zatwierdzony do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 15 września 2016 roku. 7