Program promocji zdrowia Żyjmy aktywnie i bezpiecznie na lata 2012-2015 realizowany w ramach projektu Śląska Sieć Szkół Promujących Zdrowie Zespół Szkolno-Przedszkolny w Gminie Ornontowice ul. Zwycięstwa 7 43-178 Ornontowice tel. (032)2355016 fax.2354893 www.ornontowice.edu.pl zsp@ornontowice.edu.pl koordynator: Jolanta Spyra 1
I. Założenia ogólne Szkoła Podstawowa im. Karola Miarki w Gminie Ornontowice wchodzi w skład Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Gminie Ornontowice. Zespół w pełni dostosowany jest do pełnienia funkcji dydaktyczno - wychowawczo - opiekuńczych. Zajęcia w szkole odbywają się w godzinach od 8 00 do 15 10. Świetlica czynna jest od 7 00 do 16 00. Teren wokół zespołu jest ogrodzony i zagospodarowany. Obecnie w zespole jest 15 sal lekcyjnych, biblioteka, świetlica, gabinet pedagoga, logopedy, psychologa, gabinet higienistki, sklepik, 6 sal zabaw, salka zajęć pozalekcyjnych, 1 duża i 2 małe sale gimnastyczne, sala rehabilitacyjna. W roku szkolnym 2011/2012 uczęszcza do szkoły 325 uczniów w 15 oddziałach. W zespole szczególny nacisk kładziony jest na wszechstronny rozwój uczniów i wychowanków, poprzez zatrudnianie wykwalifikowanej kadry pedagogicznej w tym również pedagoga, psychologa i logopedy. Uczniowie i wychowankowie zespołu mają możliwość korzystania z szerokiej gamy zajęć dodatkowych, w tym kół przedmiotowych i kół zainteresowań, zajęć reedukacyjnych i wyrównawczych, konkursów, wycieczek terenowych oraz wyjazdowych, zajęć rekreacyjno sportowych. Bardzo dobrze układa się współpraca zespołu ze środowiskiem lokalnym oraz rodzicami, którzy poza kontaktami z nauczycielami mają możliwość skorzystania z porady pedagoga, psychologa czy logopedy. Informacje na temat funkcjonowania zespołu na bieżąco zamieszczane są na: stronie internetowej zespołu i na łamach prasy lokalnej. Podnoszenie poziomu świadomości w zakresie promowania zdrowia jest jednym z ważniejszych elementów kształcenia młodego pokolenia, dlatego społeczność naszej szkoły postanowiła przystąpić do projektu Śląska Sieć Szkół Promujących Zdrowie. Projekt ten ma na celu wspieranie edukacji zdrowotnej oraz wzmocnienie działań sprzyjających zdrowemu stylowi życia i dobremu samopoczuciu wszystkich członków społeczności szkolnej. Szkolny Zespół Promocji Zdrowia opracował program Żyjmy aktywnie i bezpiecznie, którego celem jest nie tylko przekazywanie wiedzy o tym co jest korzystne lub szkodliwe dla zdrowia, ale przede wszystkim rozwijanie właściwych umiejętności i nawyków prozdrowotnych. Diagnoza wstępna przeprowadzona wśród uczniów, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych i rodziców wykazała, że ważnym aspektem zdrowej szkoły jest przyjazna atmosfera w szkole i w klasie, promocja zdrowia poprzez aktywność fizyczną oraz dbanie o własna higienę i bezpieczeństwo, dlatego realizacja programu ma na celu wzmocnienie tych wartości, a w szczególności promowanie aktywnego i bezpiecznego trybu życia. Mamy nadzieję, że nasze działania poprawią społeczne zachowania sprzyjające zdrowiu, do których zaliczyć można odpowiednią aktywność ruchową, zachowanie bezpieczeństwa oraz utrzymanie właściwych relacji międzyludzkich. Program promocji zdrowia realizowany będzie przez wszystkich uczniów szkoły podstawowej, nauczycieli, psychologa, pedagoga oraz rodziców. 2
Program jest spójny z założeniami edukacji prozdrowotnej umieszczonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, programie Szkoła Promująca Zdrowie, szkolnym Programie Wychowawczym, klasowych planach działań wychowawczych, wybranych elementach ścieżek edukacyjnych, koncepcji pracy szkoły. II. Cele Cel główny: Poprawa jakości zdrowia poprzez: aktywność fizyczną, dbałość o bezpieczeństwo w szkole i poza nią, kształtowanie właściwych nawyków i zachowań. Cele szczegółowe: rozwijanie sprawności ruchowej, poznawanie różnych form aktywności ruchowych, promowanie aktywnych form wypoczynku i aktywnego spędzania czasu wolnego, korygowanie wad postawy, kształtowanie przekonania o przestrzeganiu zasad higieny pracy umysłowej, uświadamianie związku między aktywnością ruchową, a umiejętnością radzenia sobie ze stresem, wdrażanie do przestrzegania bezpieczeństwa, lepsze zrozumienie siebie i drugiego człowieka, 3
kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających życiu i zdrowiu, poznanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu wdrażanie do podejmowania odpowiedzialnych wyborów, nabywanie umiejętności udzielania I pomocy, dbałość o czystość i porządek. III. Treści kształcenia Treści/Zadania Metody Efekty 1. Zwiększenie aktywności ruchowej uczniów na lekcji -wprowadzenie gimnastyki śródlekcyjnej, -inicjowanie zabaw ruchowych na lekcji, -stosowanie metody dramy na lekcji. -uczeń potrafi wykonać proste ćwiczenia, zna zabawy rozciągającorelaksujące, -uczeń przez 3 minuty na lekcji podejmuje aktywność ruchową, -chętnie podejmuje aktywność fizyczną na lekcji w-f, uczestniczy w różnych jej formach, jest świadom potrzeby ruchu. 2. Zwiększenie aktywności ruchowej uczniów na przerwie -organizacja zabaw ruchowych na przerwach, -stworzenie warunków do dodatkowej aktywności ruchowej poprzez wykorzystanie terenu wokół szkoły. -uczeń zna zabawy ruchowe i bierze w nich aktywny udział, -uczeń zna i stosuje się do zasad bezpieczeństwa obowiązujących w czasie przerw, -potrafi bezpiecznie korzystać z obiektów sportowych, -potrafi wykorzystać czas przerwy do aktywnego wypoczynku. 4
3. Zwiększenie aktywności ruchowej uczniów poza lekcjami -organizacja szkolnych turniejów sportowych, -organizacja biegów przełajowych, -zajęcia pozalekcyjne w ramach SKS, - zorganizowanie wycieczek pieszych i rowerowych, -udział uczniów w międzyszkolnych zawodach sportowych na szczeblu gminy, powiatu, województwa, -angażowanie rodziców w zajęcia ruchowe, - wyjazd klas III na Zieloną Szkołę. -uczeń chętnie bierze udział w pozalekcyjnych zajęciach sportowych, -aktywnie spędza czas wolny, -rozwija sprawność ruchową, -odnosi sukcesy w zawodach sportowych, -wykazuje inicjatywę i chęć udziału w zajęciach sportowych, -dziecko włącza rodziców w sportowe życie szkoły. 4. Kształtowanie nawyków prozdrowotnych -prowadzenie zajęć edukacyjnych /pogadanek na gzw na temat zdrowia m.in. na temat wypoczynku czynnego i biernego, planowania czasu wolnego, prawidłowej postawy ciała, na temat zdrowego stylu życia, nałogów, higieny pracy i nauki, rozsądnego korzystania z telewizji i komputera, -udział w powiatowym konkursie promującym zdrowy styl życia Krokus, -konkurs wiedzy o higienie człowieka dla klas IV, -turniej wiedzy o zdrowiu, -gazetki ścienne, -konkursy na plakaty. -uczeń zna przykłady wypoczynku czynnego, -potrafi zaplanować swój czas uwzględniając aktywność fizyczną, -rozumie potrzebę aktywności fizycznej, -uczeń ma wiedzę na temat zdrowego stylu życia, - zna zasady sprzyjające nauce, -wie co to są nałogi, jakie mają skutki i jak się przed nimi bronić, -wie o szkodliwości szklanego ekranu, - potrafi dobierać wartościowe programy telewizyjne. 5
5. Kształtowanie umiejętności zachowania się w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu - zapoznanie z regulaminami i przepisami bhp obowiązującymi w pracowniach, sali gimnastycznej, podwórku i boisku szkolnym, - przeprowadzenie próbnej ewakuacji szkoły, - nauka udzielania pierwszej pomocy, -realizacja programu Bezpieczny świat ucznia program profilaktyczny dla uczniów klas młodszych Hektor Jestem bezpieczny i rozważny. - uczeń zna zasady bezpiecznego zachowania się na terenie szkoły, -uczeń potrafi odpowiednio zachować się w czasie ewakuacji szkoły, - zna drogę ewakuacyjną szkoły, -potrafi odpowiedzialnie zachować się w sytuacji zagrożenia życia, -potrafi udzielić pierwszej pomocy, -wie jak bezpiecznie korzystać z urządzeń elektrycznych i gazowych, -zna zasady bezpiecznych zabaw. 6. Poznawanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu wdrażanie do podejmowania odpowiedzialnych wyborów - zorganizowanie spotkania z policjantem dla uczniów klas pierwszych, - wykonanie przez uczniów klas I-III prac plastycznych Bezpieczna droga do szkoły, - odgrywanie scenek: Bezpiecznie przechodzę przez jezdnię, Właściwie zachowuję się w sytuacjach zagrożenia, - omówienie zasad i przepisów w drodze do i ze szkoły, na terenie szkoły, - przeprowadzenie konkursu dla klas II-III Bezpieczny uczestnik ruchu drogowego. -uczeń utrwala zasady bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym oraz właściwego zachowania się w środkach komunikacji. 6
7. Przeciwdziałanie nadużyciom powstałym w związku z rozwojem i użytkowaniem technologii informacyjnych - przeprowadzanie pogadanek na lekcjach informatyki, -przeprowadzenie pogadanek na lekcjach wychowawczych, - pedagogizacja rodziców, ulotki informacyjne, - aktualizacja na stronie internetowej szkoły informacji o zagrożeniach związanych z użytkowaniem technologii informacyjnych wraz z linkami do darmowych programów filtrujących. -uczeń zna zagrożenia wynikające z korzystania z technologii informacyjnej, - potrafi być rozważny w kontaktach z innymi, - potrafi bezpiecznie korzystać z Internetu. 8. Kształtowanie pozytywnych relacji z ludźmi - przeprowadzenie pogadanek na lekcjach wychowawczych na temat zasad dobrego wychowania, zasad kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych, na temat koleżeństwa, przyjaźni, tolerancji. - uczeń potrafi pokojowo rozwiązywać konflikty, - potrafi ponosić konsekwencje swoich czynów, - potrafi przeprosić za niestosowne zachowanie, - zna zasady kultury osobistej, kultury języka, stroju, zachowania się w grupie, -poznaje zasady koleżeństwa, przyjaźni, tolerancji, - wie o konieczności reagowania na przejawy złego zachowania uczniów, - uczniowie starają się być dobrym zespołem klasowym. 7
9. Zapobieganie przemocy - organizowanie akcji Dzień bez przemocy, - przeprowadzenie pogadanek na lekcjach wychowawczych na temat zagrożeń i patologii. -uczeń rozumie potrzebę opanowania złości i gniewu w sytuacjach konfliktowych, - ćwiczy nawyk wyjaśniania nieporozumień bez stosowania przemocy i agresji. IV. Ewaluacja obserwacja i analiza przeprowadzonych działań, przeprowadzenie i analiza ankiet, przeprowadzenie i analiza wywiadów, analiza wyników konkursów, sprawozdania z realizacji zadań wynikających z programu. V. Bibliografia Bondarowicz M., Staniszewski T. (2000), Podstawy teorii i metodyki zabaw i gier ruchowych. AWF, Warszawa. Maszczak T. (1997), Metodyka wychowania fizycznego. AWF, Warszawa. Nowotny J. (2003), Edukacja i reedukacja ruchowa. Wyd. KASPER, Kraków. Strzyżewski S. (1996), Proces kształcenia i wychowania fizycznego w kulturze fizycznej. WSiP, Warszawa. Bahrynowska - Fic J. (1987), Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa. (red.) J. Nowotny (2003), Edukacja i reedukacja ruchowa. Kasper. Kraków. Janikowska - Siatka M., Skrętowicz E., Szymańska E. (1999), Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego i festynach sportowo - rekreacyjnych. WSiP, Warszawa. 8
Bronikowski M, Muszkieta R. (2000), Zabawy i gry ruchowe w szkolnym wychowaniu fizycznym. AWF, Poznań. Grabowski H. (1997), Teoria fizycznej edukacji. WSiP, Warszawa. Jezierski R., Rybicka A. (2002), Gimnastyka. Teoria i metodyka. AWF, Wrocław. Karkosz K. (1997), Gimnastyka. Systematyka, technika i metodyka wybranych ćwiczeń. AWF, Katowice. Maszczak T. (red.) (2007), Edukacja fizyczna w nowej szkole. AWF, Warszawa. Osiński W. (2002), Zarys teorii wychowania fizycznego. AWF, Poznań. Trześniowski R. (1995), Zabawy i gry ruchowe. WSiP, Warszawa. E. Zeyland Malawka (1995), Ćwiczenia korekcyjne. Gdańsk. S. Owczarek, M. Bondarowicz (1997), Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. Warszawa. M. Bondarowicz, T. Staniszewski, Wielka księga zabaw i gier ruchowych (część I i II). Wyd. BK M. Bondarowicz (2003), Zabawy w grach sportowych. WSiP Warszawa. 9