Program profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Legionowie

Transkrypt

1 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr VIII/2010 Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Legionowie z dnia r. Program profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Legionowie Czy nie lepiej byłoby, zamiast tępić zło, szerzyć dobro? Antoine de Saint Exupery

2 Cele i zadania szkolnego programu profilaktyki są skorelowane z załoŝeniami szkolnego programu wychowawczego Szkoły Podstawowej nr 1. Uwzględniono równieŝ działania zintegrowane z programem nauczania. Głównym załoŝeniem programu jest promocja zdrowego stylu Ŝycia oraz ochrona dziecka przed podejmowaniem działań ryzykownych, mogących wpływać demoralizująco na otoczenie społeczne i wyniszczająco na jego osobowość oraz ogólnie rozumiane zdrowie fizyczne i psychiczne. Chcemy równieŝ wyposaŝyć dzieci w umiejętności, które zapobiegną zachowaniom agresywnym i stosowaniu przemocy. Przyjmujmy załoŝenie, Ŝe najlepszą drogą do uniknięcia zachowań ryzykownych jest rozwój umiejętności interpersonalnych dziecka. Naszym celem jest eliminacja sytuacji i okoliczności sprzyjających rodzeniu się czynników zagraŝających zdrowiu uczniów. Realizacja programu pozwoli kształtować u dzieci postawy prozdrowotne i prospołeczne. Nauczy podejmować świadome decyzje, oparte na wiedzy i zrozumieniu problemu, pomoŝe wzmocnić wiarę w siebie i poczucie własnej wartości, nauczy poszanowania potrzeb drugiego człowieka z jednoczesnym poszanowaniem własnych praw. Szczególny nacisk połoŝono na kształtowanie tych umiejętności psychologicznych, których deficyt moŝe owocować większą podatnością na uzaleŝnienia (np. umiejętność odmawiania, dokonywania racjonalnych wyborów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach). Adresaci programu: Uczniowie klas I VI CELE PROGRAMU 1. Cele ogólne: Propagowanie zdrowego stylu Ŝycia; Kształtowanie waŝnych umiejętności Ŝyciowych; 2

3 Poszerzanie wiedzy i podnoszenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców. 2. Cele szczegółowe: WyposaŜenie uczniów w wiedzę dotyczącą skutków palenia tytoniu, spo- Ŝywania alkoholu oraz zaŝywania innych substancji odurzających; Ukształtowanie przekonań uczniów o potrzebie Ŝycia bez nałogów; WyposaŜenie uczniów w umiejętności społeczne: - radzenie sobie ze stresem, - rozwiązywanie konfliktów, - opieranie się presji grupy rówieśniczej i wpływu reklamy, - ponoszenie poraŝek, - asertywności; pobudzanie motywacji uczniów do nauki i rozwijanie zainteresowań; aktywizowanie rodziców do właściwej pomocy dziecku; udzielanie rodzicom pomocy w sprawach wychowawczych i społecznych. METODY PRACY I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU W realizacji zadań profilaktycznych zostaną wykorzystane następujące sposoby i metody pracy: - zajęcia w ramach godzin wychowawczych i edukacyjnych; - zajęcia pozalekcyjne; - zajęcia warsztatowe dla uczniów, nauczycieli i rodziców; - zajęcia integrujące środowisko szkolne (wycieczki, dyskoteki, wyjścia do teatru i kina, itp.); - udział w róŝnych akcjach ogólnokrajowych; - udział w akcjach szkolnych, apelach i konkursach; - pogadanki w ramach zajęć szkolnych i pozalekcyjnych; - gazetki profilaktyczne; - projekcje filmowe; - spektakle profilaktyczne; 3

4 - indywidualne rozmowy profilaktyczne z uczniami i rodzicami; - spotkania z osobami reprezentującymi instytucje pozaszkolne w ramach edukacji prozdrowotnej i bezpieczeństwa. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Diagnozy problemów wychowawczych występujących w środowisku szkolnym dokonano na podstawie: - ewaluacji dotychczasowego programu profilaktyki, - prowadzonych obserwacji zachowań uczniów, - ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli dotyczących oceny poziomu bezpieczeństwa w szkole oraz badań klimatu społecznego szkoły. PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH I ETAP EDUKACYJNY NAUCZANIE POCZĄTKOWE Blok tematyczny śyjmy zdrowo 1. Nawyki higieniczne: - dbanie o higienę, estetykę własnego ciała; Spotkanie z pielęgniarką szkolną, rozmowy pielęgniarka szkolna Uczeń dba o higienę i estetykę ciała - utrwalanie nawyków dbania o higienę i zdrowie zębów; - dbanie o higienę pracy ucznia (właściwa postawa przy biurku, komputerze); Fluoryzacja zębów, pogadanki nt. higieny zębów Rozmowy na zajęciach Pielęgniarka szkolna Uczeń dba o higienę jamy ustnej, uczestniczy kaŝdorazowo w planowanej fluoryzacji zębów Uczeń przyjmuje prawidłową postawę przy biurku i komputerze 4

5 - właściwe planowanie dnia (praca i wypoczynek ucznia); Gazetki klasowe, konkurs plastyczny, pogadanka Uczeń potrafi zaplanować pracę i wypoczynek - dbanie o czystość środowiska, w którym Ŝyjemy (dom, szkoła, środowisko przyrodnicze) 2. Zdrowe odŝywianie: - poznawanie zdrowych produktów Ŝywnościowych; Całoroczne dyŝury w klasach, akcja Dzień Ziemi Gazetka Dzień dla zdrowia, akcja Pij mleko, akcja Jedz warzywa i owoce Kl. I - III wychowawca Uczeń dba o czystość środowiska, w którym Ŝyje Uczeń zna zdrowe produkty Ŝywnościowe - zmienianie swoich nawyków Ŝywieniowych walka z fast foodami; - kulturalne i higieniczne spoŝywanie posiłków Twórczość dziecięca wierszyki, piosenki, rysunki, itp. Pogadanki, wspólne przygotowywanie posiłków, np.: Dzień dla zdrowia, Dzień owoców Uczeń podejmuje próbę zmiany złych nawyków Ŝywieniowych Uczeń w sposób kulturalny i higieniczny spoŝywa posiłki -udział w Programie Zdrowego OdŜywiania Owoce i warzywa są na 5 opracowanego i prowadzonego przez Instytut Zdrowia i śywienia w Warszawie oraz firmę Tymbark Kampania Profilaktyczna Kl. I- VI Szkolny koordynator programu, wychowawcy Uczeń zna wartości odŝywcze owoców i warzyw, zmienia nawyki Ŝywieniowe 5

6 1. Bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły oraz podczas zabaw: - zapewnienie bezpiecznego poruszania się po drogach; - zapewnienie bezpieczeństwa podczas zabaw 2. Bezpieczeństwo w szkole Blok tematyczny śyjmy bezpiecznie Udział w programie gminnym Razem bezpieczniej Gazetki, konkursy plastyczne, spotkania z przedstawicielami ruchu drogowego Kl. I - III wychowawca Uczeń potrafi bezpiecznie poruszać się po drogach. Uczeń wie jak się bezpiecznie bawić - współtworzenie regulaminu bezpiecznego zachowania się podczas przerw; Burza mózgów w klasach i opracowanie wspólnego regulaminu Uczeń współuczestniczy w tworzeniu regulaminu i przestrzega go - zapoznanie się z rodzajami alarmów i droga ewakuacji w szkole; Rozmowa z dziećmi, przeprowadzenie ćwiczeń ewakuacyjnych Dyrektor szkoły, wychowawca Uczeń zna rodzaje alarmów i sposób ewakuacji - zapoznanie się z numerami telefonów policji, pogotowia ratunkowego, straŝy poŝarnej, straŝy miejskiej; Wykonanie plakatu informacyjnego Uczeń zna numery telefonów alarmowych - udzielanie pomocy w nagłych wypadkach (omdlenia, krwotoki, oparzenia, opatrywanie ran) Spotkanie z pielęgniarką szkolną Kl. I - III pielęgniarka szkolna Uczeń wie do kogo zwrócić się w przypadku konieczności udzielenia pierwszej pomocy 6

7 1. Wypoczynek czynny: Blok tematyczny Ruch i wypoczynek - poznanie róŝnych form czynnego wypoczynku; Dyskusje, rozmowy Uczeń zna formy aktywnego wypoczynku - aktywne uczestniczenie w przerwach śródlekcyjnych - uczestniczenie w innych zajęciach ruchowych ćwiczenia śródlekcyjne zajęcia ruchowe, gimnastyka korekcyjna (uczestnicy gimnastyki korekcyjnej) nauczyciel prowadzący gimnastykę Uczeń aktywnie uczestniczy w przerwach śródlekcyjnych Uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach motorycznych, gimnastyce korekcyjnej 2. Udział w zabawach na świeŝym powietrzu: - organizacja wycieczek krajoznawczo turystycznych; Wycieczki klasowe Uczeń uczestniczy w organizowanych wycieczkach - udział w konkursach sprawnościowo - ruchowych Rozgrywki, konkurs sportowy z okazji np. Dnia Wiosny, Dnia Dziecka, Dnia Sportu Kl. I - III SU Uczeń bierze udział w zawodach, konkursach sprawnościowych Blok tematyczny Ja w grupie i rodzinie 1. Integracja zespołu klasowego Zabawy integrujące zespół klasowy Kl. I - III psycholog Uczeń ma poczucie przynaleŝności do 7

8 2. Poznanie zasad komunikowania się: - formułowanie komunikatów uwaŝne słuchanie siebie nawzajem; - kultura języka, uŝywanie zwrotów grzecznościowych Ustalanie zasad wzajemnego porozumiewania się, pogadanki, odgrywanie scenek Kl. I - III psycholog pedagog zespołu klasowego Uczeń zna i stosuje zasady wzajemnego komunikowania się Uczeń zwraca uwagę na kulturę języka, uŝywa zwrotów grzecznościowych 3. Moje miejsce w rodzinie i w szkole: - prawa i obowiązki dziecka w rodzinie i w szkole Rysunek projekcyjny, rozmowa Kl. I - III pedagog Uczeń zna prawa i obowiązki dziecka w rodzinie i w szkole 1. Szkodliwość picia alkoholu i palenia tytoniu Blok tematyczny Ja przeciw uŝywkom Dyskusja, gazetka Kl. I - III pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna Uczeń wie o szkodliwym wpływie na organizm picia alkoholu i tytoniu 1. Rozpoznawanie, nazywanie i wyraŝanie uczuć (uczucia pozytywne i negatywne) 2. Pedagogizacja rodziców podczas zebrań klasowych Blok tematyczny Zdrowie psychiczne Ćwiczenia grupowe Kl. I - III psycholog Pogadanki, prelekcje, warsztaty rodzice pedagog, psycholog Uczeń rozpoznaje, nazywa i potrafi wyraŝać uczucia Rodzice doskonalą swoje umiejętności wychowawcze 8

9 II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV - VI Blok tematyczny śyjmy zdrowo 1. Dbanie o higienę, odŝywianie, choroby cywilizacyjne Wykonywanie plakatów na godzinach wychowawczych konkursy, lekcje przyrody Spotkanie informacyjne z pielęgniarką szkolną Kl.IV VI pielęgniarka szkolna, nauczyciel przyrody Uczniowie dbają o higienę osobistą; wiedzą jak prawidłowo się odŝywiać, mają wiedzę nt. chorób cywilizacyjnych -udział w Programie Zdrowego OdŜywiania Owoce i warzywa są na 5 opracowanego i prowadzonego przez Instytut Zdrowia i śywienia w Warszawie oraz firmę Tymbark Kl.IV VI Szkolny koordynator programu, wychowawcy Uczeń zna wartości odŝywcze owoców i warzyw, zmienia nawyki Ŝywieniowe Blok tematyczny śyjmy bezpiecznie 1. ZagroŜenia związane z Ŝyciem ucznia. 2. Zapewnienie bezpieczeństwa sobie i innym (zasady zachowania się na wycieczkach szkolnych, lekcjach i przerwach) Pogadanki na godzinach wychowawczych, zajęciach edukacyjnych (ćwiczenia ewakuacyjne), konkursy: Namaluj bezpieczny świat, spotkania z Policją, StraŜą Miejską, realizacja gminnego programu Razem bezpieczniej Kl. IV - VI pedagog, psycholog, nauczyciel plastyki Uczniowie zdają sobie sprawę z groŝących im niebezpieczeństw, uczniowie znają zasady bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią 9

10 3. ZagroŜenia związane z korzystaniem z Internetu Pogadanka, gazetka nt. Bezpieczni w sieci, spotkanie informacyjne z rodzicami nt. Media przyjaciel czy wróg Kl. IV VI rodzice pedagog, nauczyciele informatyki Uczniowie i rodzice rozumieją zagroŝenia wynikające z korzystania z Internetu i innych mediów 4. Zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom Ćwiczenia związane z udzielaniem pierwszej pomocy w nagłych wypadkach Kl. IV - VI Pielęgniarka szkolna, wychowawca, nauczyciele w f, nauczyciele przyrody Uczniowie znają sposoby udzielania pierwszej pomocy 1. Gospodarowanie wolnym czasem 2. Uczestniczenie w róŝnych aktywnych formach organizowanych przez szkołę Blok tematyczny Ruch i wypoczynek Dyskusja, planowanie swojego dnia, tygodnia Kl. IV - VI nauczyciele w-f, SU, opiekunowie kół zainteresowań Uczeń potrafi efektywnie gospodarować swoim wolnym czasem, uczeń ma moŝliwość uczestniczenia w róŝnych aktywnych formach organizowanych przez szkołę Blok tematyczny Ja w grupie 1. Nauka porozumiewania się w róŝnych sytuacjach, prezentacja własnego punktu widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi Scenki rodzajowe, pogadanki i dyskusje, wykorzystywanie na zajęciach metod pracy grupowej, klasowe uroczystości (Andrzejki, Mikołajki, klasowa Wigilia, Uczniowie, nauczyciele nauczyciele, pedagog, psycholog, SU Uczeń potrafi komunikować się z innymi, uczeń potrafi efektywnie pracować w grupie, umie podejmować decyzje, uczeń podejmuje pracę na rzecz klasy, zna zasady koleŝeń- 10

11 2. Budowanie więzi międzyludzkich, podejmowanie indywidualnych i grupowych decyzji zabawa karnawałowa, Dzień Matki), pomoc koleŝeńska uczniom słabszym i chorym stwa 1. Informowanie o szkodliwości środków odurzających, które prowadzą do uzaleŝnień 2. Udostępnianie informacji i adresów instytucji odpowiedzialnych za pomoc osobom uzaleŝnionym Blok tematyczny Ja przeciw uŝywkom - pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych i zajęciach psychoedukacyjnych, - konkurs profilaktyczny; gazetki tematyczne, materiały edukacyjne, - projekcja filmów edukacyjnych, - pedagogizacja rodziców na zebraniach, Kl. IV VI pedagog, psycholog, pielęgniarka szkolna Uczeń zna skutki uzaleŝnień, nie ulega nałogom, uczeń wie, gdzie moŝna uzyskać pomoc i informacje dotyczące uzaleŝnień 3. Uświadamianie rodziców o szkodliwości i skutkach uzaleŝnień - spektakle profilaktyczne, - pedagogizacja rodziców rodzice pedagog, psycholog Rodzice znają i zdają sobie sprawę ze szkodliwości środków uzaleŝniających; rozpoznają symptomy uzaleŝnienia u swojego dziecka Blok tematyczny Zdrowie psychiczne 11

12 1. Umiejętne radzenie sobie ze stresem, opanowywanie emocji 2. Dbanie o zdrowie psychiczne i higienę pracy umysłowej 3. Stosowanie nowoczesnych metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach (negocjowanie, asertywność) Burza mózgów, pogadanki i scenki dramowe na godzinach wychowawczych, prowadzenie ćwiczeń relaksacyjnych zmniejszających napięcie emocjonalne, rozmowy i spotkania z wychowawcą oraz psychologiem Kl. IV VI psycholog, Uczeń radzi sobie w trudnych sytuacjach, uczeń zna techniki relaksacyjne, uczeń potrafi zadbać o swoje zdrowie psychiczne i higienę pracy umysłowej Blok tematyczny Reagujemy na otaczające nas zło Sposób realizacji Adresaci Odpowiedzialni 1. Umiejętne radzenie sobie z gniewem, hamowaniem agresji słownej i fizycznej 2. RozróŜnianie dobrych i złych uczynków zgodnie z obowiązującym systemem wartości. Przeciwstawianie się wulgaryzmom. Akceptowanie róŝnic między ludźmi i dostrzeganie dobrych stron Odgrywanie scenek, warsztaty Pogadanki na godzinach wychowawczych, gazetki tematyczne Kl. IV VI psycholog, pedagog Uczeń nie wykazuje agresji, rozumie, Ŝe zachowania agresywne są groźne i niebezpieczne, uczeń potrafi w sposób kulturalny odnosić się do osób w swoim otoczeniu, uczeń akceptuje inność, jest tolerancyjny 12

13 3. Podnoszenie umiejętności radzenia sobie z uczniami zachowującymi się agresywnie Sposób realizacji Trening umiejętności prospołecznych i wychowawczych Adresaci Odpowiedzialni nauczyciele Dyrektor szkoły, przewodniczący zespołów międzyprzedmiotowych Nauczyciele znają metody pracy z dziećmi agresywnymi i wykorzystują je w praktyce Blok tematyczny Zapobieganie niedostatkom ekonomicznym 1. Wspieranie rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej DoŜywianie dzięki wsparciu OPS-u, wypoŝyczanie podręczników, stypendia, współpraca z OPS Uczniowie, rodzice Dyrektor szkoły, wychowawca, pedagog Wszystkie rodziny w trudnej sytuacji materialnej mogą liczyć na pomoc szkoły Blok tematyczny Zaspokajamy indywidualne zainteresowania i potrzeby 1. Rozwijanie zainteresowań zgodnie z potrzebami uczniów Zajęcia pozalekcyjne (koła zainteresowań, SKS), Udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych oraz zawodach sportowych uczniowie Kl. I - VI Dyrektor szkoły wychowawca, psycholog, nauczyciele, opiekunowie kół zainteresowań Uczeń potrafi efektywnie spędzać czas wolny zgodnie z zainteresowaniami, uczeń rozwija się poprzez udział w zajęciach pozaszkolnych, aktywnie uczestniczy w konkursach szkolnych i międzyszkolnych 13

14 2. Zapewnienie uczniom opieki przed lekcjami i po skończonych zajęciach Prowadzenie zajęć w świetlicy szkolnej, odrabianie zadań domowych pod kierunkiem wychowawcy świetlicy uczniowie Kl. I VI Nauczyciele świetlicy Wszyscy uczniowie mają zapewnioną opiekę przed i po skończonych lekcjach 3. AngaŜowanie uczniów do organizacji i uczestnictwa w imprezach i uroczystościach szkolnych Imprezy i uroczystości szkolne (Dzień Edukacji Narodowej, Jasełka, Dzień Wiosny, Dzień Dziecka) uczniowie Kl. I - VI nauczyciele, Katecheta, SU Uczniowie współtworzą Ŝycie szkoły, jej zwyczaje i tradycje Współpraca z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną Ścisła współpraca z rodzicami ucznia zagroŝonego Współpraca z Ośrodkiem Pomocy Społecznej Kontakty z Komendą Policji i Sądem Rodzinnym PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA Sposób realizacji Odpowiedzialni Współpraca w Pedagog szkolny, psycholog, miarę potrzeb wychowawca Rozmowy indywidualne Współpraca w miarę potrzeb Współpraca w miarę potrzeb Pedagog szkolny, psycholog, wychowawca Pedagog szkolny, wychowawca Pedagog szkolny, psycholog, wychowawca Poprawa zachowania ucznia o najwyŝszym ryzyku dysfunkcjonalności Monitoring i ewaluacja programu profilaktyki Monitoring będzie dokonywany na bieŝąco podczas rozmów z nauczycielami nt. realizacji poszczególnych zadań i zebranych informacji zwrotnych od uczniów. Ewaluacja programu będzie odbywać się na koniec roku szkolnego i opierać się będzie w głównej mierze na analizie ankiet skierowanych do rodziców, uczniów i nauczycieli nt. skuteczności działań profilaktycznych zawartych w programie oraz w oparciu o informacje zwrotne nauczycieli realizujących poszczególne działania. 14

15 Program został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu r., przez Samorząd Uczniowski w dniu r. oraz uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu r. 15