PRt -k. IG PREZES RADY MINISTROW TEKA nr "Sprawa pomooy Finlandii" = = = = SS ======9; sa=mas ========= XI I I.

Transkrypt

1 PRM Archives Reference No: PRM.16 ZMIKROFILMOWANE. DNIA ROLKA NR. U. 17- kak: reka4tą owvo oo5 PiRti

2 PRt -k. IG PREZES RADY MINISTROW TEKA nr "Sprawa pomooy Finlandii" = = = = SS ======9; sa=mas ========= XI I I I II II II Tł II II II List b.min,x.dranoffa do gen.sikorskiego w sprawie stworzenia unii narodów demokraty~ nyoh Europy Srodkowej.(zał.odpowiedZ gen.sikorskiego z X1.59.). Pismo b.min.n.ivanoffa do gen.sikorskiego w sprawie pomooy dla Finlandii. List b.minj.łvanoffa do gen.sikorskiego zawiadamiajęoe o internowaniu przez Francuzów i z prośbę o interwencję. Wniosek Prezesa Rady Ministrów uchwalony na posiedzeniu Rady Min w sprawie utworzenia polskiej brygady ochotniczej dla pomocy Finlandii. Informacja (podsłuch z Moskwy) "Gzy armia polaka pójdzie do Finlandii?". Notatka do rozmowy z p/k.gubbinsem w sprawie oddziałów polskich dla pomocy Finlandii. Odpis pisma gen.sikorskiego do gen.gramełin w sprawie udziału Polski w walkach w Finlandii. Szef Sztabu G/Ównegt: Notatka w sprawie pomocy dla Finlandii. Odpis pisma gen.sikorskiego do Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie podjęcia akcji dyplomatycznej dla wyjaśnienia udziału Polski w walkach w Finlandii. Ppłk.T.Rudnioki: Notatka w sprawie rokowań z Finlandię. Odpis pisma gen.sikorskiego do prem.daladier w sprawie pomocy dla Finlandii. ======~ 21======================= ==== G.RL,_,L3 22.xt. Q TQ23,

3 WhXr.effico /13/2/ 'on iai~r ie ginł otre, Je veuo remarełe peur la trel intćresoante iettre oua vouo mienvoyez et lont je retiens an 1)artieulier votre conception diuna demeertio russe,"ligne polenaioa. t&tioln de,:m oeno róalito alropeanneo QUIOn ai2ler! -lit. h voir.23.rtger une wu boichvi-me. Ii :pot c1 ir oue oi tputao leo natieno europeanao eoableo do oa clotituer en v(.ritbleo -d(5cr łieo,le pre-lleme inendne Je oertj.o tria- heureux da vouo veir,ausoit3t yuo meo occdpationo m'en iaio-eront lu loioir ot je vouo prie,en attew:ant,jonoieur le :fl.nłoł re,de eroire ma eenoideratin trep diołinf2:uóa et devoue. ::ronoieur lo N.IV 4IXOPY I,Cite d'lntin

4 4t4-7 itintea<jiv. 34-k~ te 92-e;Lf-k«./L- 2(~1 kę4,.1c-at P A"itti-P7,0 W(41 ło-keik;?e Ił;,-4 ht_a_uż4 Itelcd7 ifeictą 'Kko Ałe./C./ f.74 el* głs,/i.e,4,- c hini~ -Ge,e5c eł k ;15t.,7>totilei k",sk i t J, d atti4.41/1.41 deatil\' (1>IĄ,że<Aż/ » f fet~,~ p ~dł Y0i5 ea e" cut 4/ 'ed ć" cof kov ef~«-f~ 4 c "moi,m41 łuń ;tut-j 9/, ŁAAef-Złe # ż a--veli-2 U-1f i(»leż/4?/ IĆ/414 MAVIA, ble4 i-e i 4Jukt(ot.,\e,tt,AĄ. (Dc /PA.$4 eż ( )e-44.9k ci-# 7 444c-e?e t 'A.1.1)-e7/9410.mee 9 4 wie/ e49( k Ć Su-4-4, Ate ~bziest/ 44..".;14, ał. 4 d-eisur/tot,1-ei ).t44-k4 1())11 )44.7i(e' j),i4 ;e.t.d> 2.62A i mcui-jotsee i rł-4-q ł L pią, ; &14( e ż h ł Ai ct hlcit r >ż- e ke rk,e,i1c(4 it"he ea, k &ul?-e5)w ctie e)44, «)«.1(4 14,k,e e.e. cą.,z4 jus 49.-kr4 - vilyltąćdyyte. 0(A k egui p 441 mi/ fi-e 1

5 ,0?/ d44 G 1)P? dr..ę i'd\ld,#-)1! (ipve w-~f ^pn(,#9-74,-~(y -0 / e cw, -kp.410 efiy ("V GWrr)1,11~ cpy r ni ~-4-4 c o y-~»,y e.p0.7-f ' -?? Gwtril ełkni )? Archives Reference No: PRM.16 /k-vp%3 47? balv ~5( a-# ppp, lay4rinv #4 }." t iwt4la. 7-~ n lv 43??/-ałcą17/ 111,14114d, J ),-# 01. órb Cin-itł k ł f -();f % il.4-0~1h4t-c KA014? ),igrarr 4«"II'd/r"ż 4?-"1/1-4-4 c, pi.cibklir al? '16)11- K P1 )1 p 14;1' Yi< i ł )7 ~4).0 ««I <P3 `)*4«1 b;v,?,p kisiv iv-~p 4f,1 4.t-ikrw-rD "e,g-~0 rai'?" ~7, i?2 p )F 1J-Y (?iitto- T `roi4 /p "(61 ""( "i-"7 " 41 1 łry~,2-t r, ~Y,Xey 1)- --np-a 4o-c, kivyy#w -pa-~0,1414a-rvw ~i/./j-p.<1/ e-a-wf ay-os.f

6 rsa Archives Reference No: PRM.16 /1 11.4: ' 4t i44t.4 4," c<4 AIDE URGEI4TE A LA FINLANDE A i,,,54a ROUVE PAR J i Ot t#' 0";.ClĄfl 41k. kir " P, d E DES NATIONS OUR CONSTITUER LB hłotłio., Auvco wirell.~aus.e.par.k EN COLLABORATION AVEC D y il4strów LES ORGANISATIONS ALLIEES kgande ET D'AIDE AUX VOLONTAIRES WPŁYNEŁO d. ZAŁATW. d. 4 Zanvier PARIS, le 1940 Monsieur le Prsident, Nous mobilisons touteo los forces vivantes de la France.Nous vous convoquons tous pour ropousser l'agression contre la FINLANDE, co,ltre ła civilisation et centro la religion. L'appui donnó la. FINLANDE serait ithonneur et aux intórets de la France. Los Soviets menent dójb, la guerre contre la Franco et l'angleterre. Le sort de ileurone se dócide sur la ligne Mannerhein aussi bien que sur la Ligne Maginot. L'issue de la campagne inógale dópend de l'aide efficace dans los semaines qui want suivre. Les munitions s'ópuisent de jour en jour. Pour encourager les dófenseurs de la FINLANDE dano bur lutte hóroque, nous nous permettons d'inscrire votre nom sur la listo d'honneur des amis de la FINLANDE. Nous serions trs heureux d'avoir votre adhósion h notre groupement en raison des nócessitós de l'heure prósente, et de vous sałuer dano nos salons, 211 rue Saint Hcnoró, o nous nous tiendrons h votre disposition tous los jours de 4 heures h 6 heures.nous serons ógałement heureux d'accueilłir ceux de vos amis,qui voudront biec vous y accompagner En Janvier nous organisons "Les Jo.;rs de ła"finlande".nous espórons que los organisations, los journeaux, los banques, los maisons de commerce, fes thóatres, cinómas etc., ainsi que tous nos amio viendront notre aide pour róaliser ce projet. Nous reeherchons des collaboratrices et des collaborateurs actifs pour mener h bien l'oeuvre d'aide la FINLANDE. En espoir de róponse favorable de votre part, veuillez agróer, M.le Prósident;'expression de nos sentiments los plus distinguós. COMiTE PRO BUREAUX 211, RUE S7-HONOR, HOTELS ST-JAMES et D'ALBANY, PARIS, ter - Tólóphone : OPERA 02-30ó02-37 INTER : h. 12h. et. 2h. 6h.

7 ',P.t'--k- ((o / (9 I; 9714*9 ie A-teihe JIŁ,0iś t. i, clitie-kią it,u)44v-4.."-24 wycie 7:-. --;7 V i 9 e I I,,i.t. c?.,?14ą 1 4-: (7 -Ork('' (' it, je ('.2--P-1Lt:) V e,ii I A Ii l'(:( '' 'rffir (S.-~ -IUń 15-4"2-1 *,ii > it( 2,1<//`-- haf.~-i-e) -t.--1 J I / :n? ) 41-1;k-ł/ '214,E r k-,0 i's?«(3p*4ń1141 it Y be:6r 4 / 41(4 c., e.--k4 c,k,,,ą~ i t i lt r e - -4, I - 40(44 p ł e 14 P? ' (Ąf51.-,-,4..,./ 1-ąż$44-e i Itm P-( e k,it 7L:A r- -'1, / 01 tł-? (. ł 7 ićł-; t';t i i sr~ #44.A<, -,,5- -"; *.i,,r,a, 43,2Aix Alod:z,70 i.4,7 ełk' gir.,y....,4c,ti- //-0-ził e_(< N --.~, a (,,_, I. 4,0 c. -Y. ] O 9,a; J11 ' - yi h al:5ii)-(1'.1 4A-C, ii ` i-eid.2-~j ) e~ i,e, 1 r),,,,,---- -f.,. Al,/i I h#-(4mi-de), 114 ~74,ti "4-e-,-,k( 1-e-i-4 444, ita, t/ Je ja,4<a)p /4u,14-..7e4 444 g-9-42~ ,i P4444, M4,62/,ittAi ż 4 LO-4 (-1hi-J-4/ f, łtr ia-i J tzłiv -e-44,101.4i)--e 7 c4:1 a4 A, Pkt< k 7 44>i ki 2..-~ŁĄ, z<44.:./44,44u-ł, 5

8 IłA 9t5łĄt4 57D4 )ta',lot-/-/y ol- u3/1 im udp h e to v r.t.@ i1ąa4t4--pelt 4.e 2-t1, ut,o-je e 2.t.(44-Ł; Md a V.t./-.et / J duvo"?-ł4 łam ćlf i, -12.e " /ue_ Id4471-'01,,u ;-75 Ł9-ei 4/1tAłk.~ tz. (.4-1,1;.64,44 AJ,24,11.;44 27 p-e 41-'1-6t,p a fct/ )5) tą N-9 k %9/ a. Ożli~ 1-044i y?cti -e hp244 4,-eiłcza,44.ej pg_ę 4-e m Pi~t-2 f e_pa,r/914 e ai?9t jemy..t-<.&--yął 4~ i.i.ikk.4-1,e.e.47,,yk i,44 4,d c4 )ti -?--AĆ (e / t4a e--q A/t441 ~-1-f4 k,łałą. je ł t - e ffli-4-1 o4,p144~ Agł I 4 4»1444 s P cl; / ea,e,i4 eize (7/e Vółk.epo- Aew &), że,i4 -P &I4 h7 'clą4e,i4 Pkuo a i P4 a )1*:15-e Cd>4 11~ WAŻLi9-4.to taivti4»ta ę. płu a h 41 L ;- ) 71?2,-/ iłkofe k )4-14

9 ii#n1 d--6.1 a, u )17'Ł ((y t.01, 7 47 k 451c-?-v./t 5) (4, a:, c k")-;7 4(4 2/. w - (2--vv-tv e,,") cki ^ siw i77~c 01(V-0 ')174".9 tł3:3-1, rk;9-wp a 6? 1~'Z 47.,-(77'tr 1)141 oforn "(411 +sław f.-d?( 1./ "Py"7 4,-o.40,10raci -3/v -ra- "4141"k7.4 ' WP'`Tf ---~ P7-,Lf,3-67 F'471,191 (-47) " 17( )1,441-4; iv pikksp?' t,k7,,żi k14-.» TY-34,,,,17:,73( vir pił ell rk-b.ę?-74 -e ) y e?-61 wd Pry "yd 2(óri.lif k-r)11 ckv-lv ci/c,' ~i ' as Prnł P8,071171,fiy 01. ni 37 Y`4 ~,:? 04-k i.,( ł'd/,~1( rrn 4 t...r> , ~? itł ;514->vr dy? )s '7-6-9tAtt 45k>v (4-144, -;d111174' *91 )2(~ ; 77» Ud 41:<:"1 1~-,1 f.

10 SEKRETARIAT PREZESA RADY WiiNISTRÓW WPŁYN Et.0 d.... ZAŁATW. d..q..,(1,e2r.

11 s 7.!( 9i AT n r; '\ inistrów WPŁYN Ł J d. U, li N 1 ZAŁATW VM10 SIW. PR:ZWA RADY MINI Sr ROW uchwalony na posiedzeniu R.M., w dniu 5-ym etycznie Doceniaj c doniosie znaczenie polityczne wspólnej akcji Francji, Wielkiej Brytanii i Polski, przeciw Z.B.R.R. obrnie Finlandii, Rada Ministrów uchwala ; 1. Zgodnie z propozyajtj, Sprzymierzeń dw uformowa6 brygadę ochotniczę, która uda się na pomoc Finlandii wraz z ochotniczymi brygadami Francji i Kanady. 2, Polaka Brygada Ochotnicza będzie wyekwipowana przez itztid Francuski w sposób taki, jak brygada francuska.,iyekwipowanie powinno byk dokonane ostatecznie szybko, by brygada była w ~doi wyezkolonn w chwili wymarszu. Polska Brygada Ochotnicza znalezd się winna na terenie Finlandii jednoczednie z innymi brygadami ochotniczymi Sprzymierzonych, Tworzenie P.B.O. nie powinno w niczym ani utrudniaó, ani opftnid formowania Armii Polskiej na terenie Francji UPowaAnia sig Pana Ministra Spraw Zagranicznych verte

12 2 do porozumienia się z ezędani Pastw Sprzymierzonych w 'tej sprawie, która zdaniem Rzędu nadaje się do rozpatrzenia przez Najwyższą, Radę -ojennę przy udziale przedstawiciela Polski. 8

13 WNIOSEKPR: 3A RADY ::1NI mino w uchwalony na posiedzeniu R.M., w dniu 25-go stycznia Rada Ministrów uchwala ; I. Zgodnie z propozycją Sprzymierzeńców uformować brygadę ochotniczą, która uda cię na pomoc Finlandii, wraz z ochotniczymi brygadami Francji i Kanady. 2. Polska Brygada Ochotnicza będzie wyekwipowana przez Rząd Francuski w sposób taki, jak brygada fransuokeg '!yekwipowanie powinno być dokonane ostatecznie szybko, by brygada była w całości wyszkolona w chwili wymarszu. Polska Brygada Ochotnicza znalez6 się powinna na terenie Finlandii jednocześnie z innymi brygadadami ochotniczymi Sprzymierzonych. Tworzenie P.B.O. nie powinno w niczym ani utrudniać, ani opóznić formowania Armii Polskiej na terenie Francji. 3, Upoważnia się Pana I:inistra Spraw Zagranicznych do porozumienia się z rządami Państw Sprzymierzonych w tej sprawie, która zdaniem Rządu nadaje się da rozpatrzenia przez Najwyższą Radę,lojenną przy udziale przedstawiciela Polski. 9

14 P 12Y-k --- CENTRE D'ECOUTES 4/ Mosoou / en franęais C'. W L'arm6e polonaise ira-t-elle en Finlande? zataiw. d..4 u Le Times de Londrcsa r6v616 reeerde les intentions des gvnts. dc Londres et de Paris d'envoyer en Finlande 1'arm6e polonaise form6e en France sous le commandement du g6n6ral Sikorski. Ce dernier igno. rait tout de ce projet qu'il apprit des journaux anglais. Cette nouw velle ne parut pas l'enchanter particularement. Cependant, ses mat' rej, les &fits anglais et franęais eurent wite fait de lui fournir les explications et de le persuader. Les Anglais et les Fran9ais n'iront pas se battre en Finlande; pour cette besogne, i1 faut des mercenaires. D'ailleurs, sur le front occidental, des troupes blanches seront 6galement remplacóes par les noirs venus des colonies anglaises et francaises... Le g6n6ral Sikorski fut forc6 de se rend re: ił comprit bien qu'il lui fallait payer le prix du logement qui lui avait 6t6 fourni en France.- Yous ates log6s,- lui dit-on- allez donc payer notre hospitalit6. A nous, i1 nous faut dc la chairx% canon... C'est vous qui allez tirer les marrons du feu w j ii łeq0 10

15 4(918 _.112,33))44d WPłYNE1.0 NOTATKA DO ROZZO7Y Z PULLOATNIKI GUBBINSEM, dn_ l7 4JI Gen.I. nie chce oddziałów polskich na pól wyszkolonych do Finlandji. 2. Gen. I. uwaa, 5 e potrzeb... do 4 miesięcy by te Oddziały były gotowe. 3. Z punktu widzenia.. polskiego uważa on dezorg' nizow. nie naszych sił w tej chwili z.. szkodliwe, uważa, powinniśmy jaknaj- silniejsz i :,,rmjy utworzyć N całości przy pomocy Aliantów n 7,achodntm froncie. 4. Gen,I. uw a, e bez jego zgody 9,.en.Słkorski nie mo' e wysł- ć oddzi,.łów do Finlr_nclji, e jest to kwestja porozumiennia na mi ę4zyso jls znicze j Radzie )ojenne j. 5. Sprawa udzid,łu 11

16 %airmes. X, 14 *r len Pał *to, eona* acz t tlgt Partłw** d. a44 inłorvontl,n Płdiand*. eonw4quzfute,,l,w4401 4~4 Vor4ro 44-4 t4a.tr p4te k partir pour Crunobło 4 24 )004* poiodał** i tro4* b014/ ,larr ).441. d4, ~ a bri,044 fr*4941 **gto44r44r p**4**t 0,141 a~t d* partii poar ł* front tłairiadalw. J'.r4 aałistoaaat ą tea 1.0e. bita tifoo poi nal,~ p4r404, "b,, V:roctkt d1eas**44,14 "4,4114ar e8łał 441, ra,valt.t11. 14* *A ockm1114l. 441,41,*at w* r prit*0 -mt.5. bar444r lo *41.4. To Cha!' d 1a 1i diałtodrs rryiacoffis dn o: u fix4r gar 144r 414,,,tłaatło* ****I*. I4at ao Pl** t -U 143 ca/ ***1144% ;Ur* dirł,440 ficir e. _44 prd..44** d* **ow %Ue aolvoaux,j'at *f e 21)1044* * II ID 440 Poro.«torro..r. J4. 12

17 (2) 1%w~ d'attiror votre bienvoillant* attontion 02r 3.0=, pobite?ilivant. : V./ J"appróoie ule emont la nó~itó d'ggir wite. letard44 liałdo *lxvi ag00 poarratt :Itr* inopdrante. r.,e 1,nomon łr! do Norvós, 0**biont devoir favori0ar 1.1aotion projet80. 2o/ L'enthoue. a0m oidat- polonałe pour l'exeódition *A Yłałand* e t au oomble. o/ Copondant do nombroux faite, me pa roi. nt d* natur* k ~dra prójudioiabieila formatioa rigaliair* d* 3.'rmó* polonai.* ł* pralóvemant d'unitó0 renfor***0 pour la nniando o leurtout 0a o* qui c»noern,) łat- 0póciaiiest** *t lic. ereou0-offioier0. D'autre partsł* rógroup.mont rapida da l'arm4* polonai0e,indópendamont do 1100 ob elle esera T * *004 oortainement dane. i'intórat błon oomprie, nie la Połogam et da Alłiós Or o l'ared* poło nai** t ayant ŁtÓ oomplótomint dó0organi0d* et ay,nt- oubi d* ti oe0 perto«pour avoir 0upport4,par wurpri-e ót ia premior 1* oho* d* 1'armó0 aliemanda, doit die.po^lar d'un odrtain temp. reprendre. 4 / La dou t3mo 8. b ł n' ótó r et aquipae qu* ~iq quelouce»urn ilo n' ert donn point av** ko h. 4. Dan«000 o ndit n* wemble kdb+..., pa«po00łbło,hóla«, d#ntlliqer 440 maintenant ooe homolog 1-op 1* front. 110 ae.pirent Ae. toar' 13

18 t PQM ł 1.1.: 14V1011 nt k *. #x lour l QtM 4914 ~tło* VOG* ls ^wrn, er r n4,rr4ł, mloax qaw moi.o* pon i:rnproyioor oct oso t1401# an rooratomoał do mało on n'improvioo poo 443,, cuitig wp ti aa oombat. J. mo ~mot^ do niu Im plaw^mato 010 /*g raorus. 94,1, formant lo Aosoa 44, os-i ormotion ont»go łouł ou ia.tratotiof dig gron~ 4o 0 t. i41 oon«io,!aoaolk As liira$92*v. qa* itenvoi diroot aa tron tontrionoi d'unłii4 ia git ing łralto., pornami% q montror primata O 04n#3'34 do vou,,ł6ua1or a* io ar 1a..optontl.t000ł ont roq 4og łhłor k roif- Q o. W t 3.h una rwo di Oto ot i nepouvient pe. s,oz oondl d ła zaorz*.,w)derna. Log 21:1 antl-oharg -Ont az sllsnto. ZA Mono» *g mortł or- da t. r tadtu gont trup amiw p t#r Sto atłłomon fror t. «Itd. polonni.ao nao pour tł lando rałont ia r000voi 48* a,queg F do. gaci, (połiso-whaboo *t poiłoo-piooho ). Dan. Voltoomlao fatl point do Ino wrm-.$ 4, 4. anito poionaloo^ npad n tołnlaeont ł* fijirrior, do ver do. oatłłis, ObovwaX,AO karnaohomostoi do voita~o do vol aro, altom,:)błłe. ot 4o motooyolotto.. c;aa%ont 12~011r spri0 VexPdrlance gm e, ót4 toito h prd*ont.pondwint onołre tioag *oo 4 14

19 1.1 (4) Yd. zdaque,, aogebliw dera^ ata joos.? Za reamoa de ~t etat deo falt,j'ai Vhoanaar de y*4 ort«, 'eon Generał, 440 ~łotr bleo rac:040144rata e*ttd gad loa. 474 MO oin-tmt,,,h. etoa«lon, 41, porter k V174t, oonnei- unoa r7 Ie 0-01varaameat poloaało dna- 1a oom%tiołolił oia*ia a fai,l4,14$ 1 Jnn/lier,Z94, atu gasi 4,")reay, ał.łrałt VattlentAza 41 GoUvarda4* frandig rfar la fdłt gad id luomtlea fbaaadator.o pl4teł t tot partkoallardtodał aax dt14- b4rattoaw da Cati-el, "xprza, arom ia parttoipe ti a 4, lei d2o$a*. lra łtuox agróar,,von obar 44odrai, Ie *dr a--areaoa. d* tri haate coa,1444ratime. 15

20 RZECZPOSPOLITA POLSKA Pary:,, dn r. SZEF SZTABU GŁÓWNEGO RPUBLIQUE DE POLOGNE CHEF D'TAT-MAJOR GENERAI WPŁYNEŁO DNIA9---Ę YĆ ), N ~. //6:9 NOTATKA W SPRAWIE POMOCY DLA FDLANDJł Sprawę pomocy dla Finlandji rozpatrywać musimy z punktu widzenia politycznego i wojskowego. Zgóry należy zastrzec, że momenty polityczne maj tu niewątpliwą przewagę nad momentami wojskowymi i s dla mnie czynnikiem decydującym w tej sprawie. Udział Polski w wspólnej akcji pomocy wojskowej Finlandji ma podwójne znaczenie polityczne: 1.0ddziały polskie na terenie Finlandji będę żywym dowodem, że Polska istnieje i walczy w ramach frontu Sprzymierzonych, 2.Fakt udziału Polski we wspólnej akcji Sprzymierzonych pozwala nam postawi ć na wenn trz i nazewn trz wyraźnie spra4ę stosunku Polski do dwóch pozostałych sojuszników. Obydwa te momenty s tak ważne, że tylko dla ich wygrania zdecydować się możemy na pewne ofiary, jakich wymaga w dzisiejszych warunkach wydzielenie części sik wojokowych naszych na nieintersuj cy nas bezpośrednio teatr wojenny. Ale właśnie dlatego cała akcja z naszej strony musi być jaknajdokładniej przygotowana politycznie. Niestety - do ty ch czas ni e zostało to zrobione, a pewne fakty zarówno na terenie Francji, jak i - co gorsza - po za nią wskazuję, na to, że w tych watunkach partii te: wygrać nie będziemy mogli, o ile nie zdołamy całej sprawy przynajmnie; teraz postawić wyraźnie politycznie. D-lam tu na myli pewne ogólnie znane n posunięcia Misji francuskiej w tej sprawie oraz akcję płk. GANW,iłA w Sztokholmie, przedstawiaj e udział nasz w akcji pomocy dla Finlandji, jako inicjowany i wykonywany przez Francuzów. Finowie 16

21 z uchylali się dotychczas od rokowań bezpośrednich z nami w tej sprawie powołując ttę na swe rozmowy z Francuzami. Jest to już efekt postawie nia kwestji przez Francję. Zaznaczam, że w moim rozumieniu nie chodzi tu o żadne kwest je prestiżowe, a o bardzo istotne i zasadnicze dla o Polski założenie polityczne. Akcję na rzecz Finlankji rozumiem jawo soliclarnb podjętą interwenwojskowq wszystkich trzech aliantów - t.j. "[Jełkiej BI2tanji_L_Francji i Polski. I tylko na tak pomyślaną. akcję Rząd R.P. m4g1 wyeazió swoją zgodę. Praktyczne konsekwencje takiego postawienia sprawy muszą znaleźć swój wyraz w udziale naszym w naradach międzysojaszniezch na temat ekspedycji fillskiej oraz w uregulowaniu sprawy dowództwa polskich oddziałów i stosunku jego do Naczelnego Dowództwa ekspedycji. Dotychczas w naradach miądzysojuszniczych (S,W,C.) na ten temat Polską udział u nie brała, Ten stan rzeczy powinien ulec zmianie. husimy wykoxwstać sprawę fińską, jako pierwszy konkretny powód wzięcia udział u w naradach S.W.C. J sprawie dowództwa już mamy pewne konkretne sugestje ze strony ambasadora `opla, robione narazie w formie zapytania, których celem jest poprostu włączenie oddziałów polskich do korpusu ekspedycyjnego francuskiego. Polityczne następstwa t.kie o załatwienia sprawy byłyby dla nas jaknajgorsze - zarówno na terenie międzynarodowym, jak i na terenie naszego kraju. Byłoby to bowiem równoznaczne z przekreśleniem samodzielności naszych denyzji politycznych i z degradacją, naszych oddziałów do roli sui generis w Legji Cudzoziemskiej Sprawa dowództwa w tym wypadku jest więc zagadnieniem nie tyle wolskowyeilig, ile politycznym i dlategp musimy przeforsować zasadę, że w ramach ogólnej ekkpedycji alianckiej jesteśmy równouprawnionym jej członem. Rozumiem oczywiście, że operacyjnie i taktycznie oddziały polskie podlegać muszą decyzjom i rozkazom Naczslnego Dowódz twa, ktore może tworzyć w akcji wojennej dowolną zwi4zki operacyjne, 17

22 Przechodzę z kolai do wojskowej strony zagadnienia, podkreślam raz jeszcze, że wydzielenia jakichkolwiek sił w obecnych naszych warunkach organizacyjnych na rzecz Finlandji jest wielką ofiarę z naszej strony, którę to ofiarę rekompensuję, nam korzyści polityczne. Po najskrupulatniejszej analizie naszych możliwości maximum naszego wysiłku w tej mierze określam na: 1/2 Brygady piechoty w składzie 3 baonów piechoty wraz z niezbędnymi oddziałami towarzyszęcymi. Oddział ten może wyruszyć na plac boju dopiero w 6 tygodni po całkowitym skompletox-=niu swego ekwipunku i uzbrojenia. Dalsze uzupełnienie tego oddziału lub jego dalszy rozrost możliwy jest tylko kosztem tych sił naszych, które znajduję się obec nie w obozach internowanych na Łotwie i Litwie, Druga i najwłaściwsza Soma naszej pomocy wojskowej dotyczy obsady od 2 do 5 eskadr lotniczych - tej. 25 do 50 płatowców. Rei alizacja tej formy pomocy możliwa jest odrazu, o ile tylko lotnicy nnsi otrzyma niezbędny ekwipunek i sprzęt. Przeszkolenie na nowym sprzęcie jest kwestją maosimalnie 2 tygodni. Ponadto możemy oddać do dyspozycji Finlandji kilka dział nadbrzeżnych, zamówionych i zadatkowanych przez nas u Boforsa za zwie tem wyło onego zadatku. k Te trzy punkty wyczerpuje całkowicie techniczne możliwoś- ci Polski. okazania pomocy wojskowej Finlandji. Naruszenie tej zasady przekreślałoby wszelkie nasze plany co do organizacji wojska polskiego#we Francji i eo ipso miałoby doniosłe w całym słowa tego znaczenia konsekwencje polityczne i wojskowe zarówno dla Polski, jak i dla Spr4 mierzonych, 18

23 PREZES RADY MINISTRÓW Paryż dnia 440 3m4o r. 102o Prez.7,e.r.499. natyotziła ollpewiodniej akcji ir Poryku ł Londynie, celem oststoczo ago wyjadnienta opmwy ~ego ~akta w idespwayejl rizłandzkłe3. Ponikaj podajv Fonu inistrowl trodd Ja kl zdenien noin sawlo~ powinny obydwie noty. nz d Polski pojmują akcję na rzeloz ~land jako solidarni. podjvt4 intorwan44»jakowi, trzeoh aiiantdw, t.j. "rancji, "leikisj DrytaniA oraz Połukl.orloo udzheions zo strony polskiej posiad. polityczna i ojakowe ~manio PolltyoZnio wyj-dniony by 0 musi przede wwayall* kim otoeunek Anlandli do Polski,?Iniandia dotąd nie p X. eu e emico ropmentanta do ~es, ktdry to bm0 powinien by6 natychmiast nsunivty. - wewntuaine zad unowy z Finlandii nunz4 w peai umowa,' suwowenno40 Wata* oraz serii polskiej. ttdsiax do4niaczy polskich w wojnie tinlandnkiej prwsolw Rosji. Ich stanowisko prawne bqd, tokio 0411~, jak stanowisko kołnierzy anffimiskleb rroulmokloh. Uprawnienia palekiego Naezeinogo owddztwa 19

24 [(3 identyczne z uprawnieni czelnego nowddztwa armil sprzymierzonych. Ił. ; stosunku do aliantów l'olaka powinna bycz traktowana na równi z innyul. Umowy /eozece nas z firana j; i `1.014 Brytanie znajdę w tyrs wypadku praktyczne affistonowamis. T ł. iojakowo Folake moka wzi4 udział w przygotowuhcaj 91.r ekspedycji przez; o) zorganizowanie 3 5 eskadr letnimayób, ktoire po dwutygodniowym wyszkoleniu i mumajomi miu olg z nowym nprintom wyruszą na front. Jest to pas«najpilniejsza. alloty ona wyłecznie od dostarczenia prz,,z sprzymierzone armie canolotdw. b) wz4ołe udział u w korpusie ekspedycyjnym. usal, Polake reprezentawad budzie w tym korpusie je: na brygada»soboty złoto» s trzech baonów pic«choty wraz z nietzb9dnymi oddział ami towarzyczeoymi. lrygada te jest for.oznna w Cobtquidnn. A>ecnie otrzymuje one ekwipunek i uzbrojenie. Do odnarezu bidzie ona gotowa w azed#: tygodni od daty zako~e ni" zaopatrzenia technicznego. L>rota lutego b.r" jako data odmarszu do nnlandli o jest najzupełniej. z powodu brak iw mmteriluowyoh i braków wyszkołemie niereeln4. Dalsze uzupeł nianie tej brygady i jej ewentualny rozrost zapewnid moge jedynie oddział y 20

25 3 znajduj... al, na Lotwie cm* Litwie, których oz96- (drwo ~dc przedstawi* e1 realnie, a) ~mnie do dyspozycji nniendił kilku asebrile*nych zenówlonych przez fla0 u Wora*, su «rotom wp,aconego przez PoXisky ~latku, :404*sony odri0 łigatalo Jaki w %1111 sprewle przeołajen do Con,f:enelin zorientuje Pow^ tl.nietre w ~zych trudne4- etneh i nejair4o40łach. ',:decydowene ł szybka akcja ject w tej oprewin konieczne. prw ARATST 21

26 \.) 2J\--1 WPŁYNFLT O DNIA...QUji N.!129. Vu.01111ew olish Institute and Sikorski Muse 22 opyright: (London)

27 fia44 AAt,41mt,,g 1)Q^ 47 /7/0u_ u (at, '&A,t, 4 4- i'dćtatu:e po r""tyvtk!,kes5 cute e.t.4_,l2,d, (a,ti- m,wei Archives Reference No: PRM.16 'oaddi4, 41/74. Ivtict Lye,/,! t-ne41,6. xke inay Tt- r-lit4łał4<cti-4 a cł,41 Put/U/ JaĄPA 704d,,ic łłktc U LecjiTiau"7,,,,,,,,,,,! (<ia?/- ujbt c/ ir-,. li.hu, - i 4 raid;71-4 itica., - r t'. f 4,<., 1414,~ /2 IYui t&2--ir T mi, A e( 4 - AAA a 2- e4- ( 'a) ( ' 4,. ni («Ttt Y ;$7 olish Institute and Sikorski Museu ( kua.se: r4u,04) ilifą1 e 14: p ) e di &/-7 Cł.'1) 4 fóee094"644 t e (?-d-{ e.u.lia s 4.a.A:c ouci / euti kitlao ft. /lazł ri, r v.(4, opyright: (London)

28 Q olish Institute and Sikorski Museu g'ć< ~ ' 62-P-Ł^ 4-rt)Uti; -4 4^449 d24, (O c i 11, (--Q "eti--- I-o tx,..u.a.. v-e,7 (iw' dc a - k y-auir;, 4/' ł ;Lv-t,, II* 4 1" w ir k tute_ Ó4) &el' ej. - - f (kalli, 1,( - 2' 4, Mdi 4016-,1.; ' 4I-1'( <-4J14/e1-- skx: rit3 -P1 141'', ( rnuor 44.,<Ji: V 64SkL<A4.4~04:44e «.4),. --i-ixo.f 74,, il,. l' 4c,44,1(, 4,1~. ktti.4,4 i d A, i < i 4 eft44. 44,(;, Ł k I k I L0141 e - i i i, i'xi--pe~e: i ya..«..ić. 9-clett; ejli Luiv,id<0-f`q7c, 4.4 (44_ l,,44, 144.t. o iła.x 4'f'44't i 4 4 P) ią 51=0 (4,e.'., A4-6--We- 4l,4 p u ta.44,/,',' 0..,Y,04. (4; kr cce,at4),,i4 'Id. c h--/a 45' 4'-'"P 141, 24 opyright: (London)

29 25 bk-b a,f'sćete. cryli,l)0 et4 41.dt. :2,0 et,c/ 41-(L 417H 11.(-4 eti_. '1116 iy) Gx-0-; 41(417.-6, e- olish Institute and Sikorski Muse it4m b-4414:1440) t4 (I'ŁK:e i a; 4 Ił,Lt&Z-e /1k4-(CL_ 441 'te-i ł 7-nrie; ~1 4,Lt (-.t #4.1 i 444'4 4' ż e,a44.k, c4; opyright: (London)

30 7., Archives Reference No: PRM.16 9Z q.ue 'matomm lautgeism 3z prpm TTpuwruTj etuezeq. 'fauszu zez.id ',11r::monuf4uox Ruzo4TIod 4.-Examow ruimclw 7id rlo-pludmn 11q -4,3401,4009au -omo wp,34! ulg4ztc TIeTz.pn ptoe-roz wom(»toj -clowluto -'ell m. *J...a z OTUT9d T3T.T.20 -g0:112z c T.LmmouuRq.uwf 22. p o2autezoug matuaoetod. z -plotupua *x. ydc1. xeutsigh op. -cloaem 'ettzpoqopuu a-fu A!TI0,19OZ,paTmod'po z,t3motuoj *mmuuxem rforzeu I?wTok Tm000d,-.3TuT3mo3ITu -umoy_z;z aturjoj, m osatx2mollu13.12 *utm zajj. q J 13Tuzoq_o -w.)tup -tro zom, TmEd m eurno*q_bzooct-ez e-uo TTpw9TuTg. wetood T /1?,,,r(3a m S.TT2,,T.j1?;p 9WJUTIO W.26'81,1 R2 SIM mgr zoj ato -zozom eu'ezuxuu /00MOd m9y,un,xm T:Tuain flf em9~,ol: otoo az=a[! olettup1,1 J zotic i u m m9q.lairi, mpituq,ci e atm -Torploq.zg m 4/1-pUZ 191,(oGc10 MM14o. Tzpn-E 00 otoxo To UVJJ one MI0.431(422 Z:.,r.d ot-gqogazjd oti I qi op po o - etwezo m /3V3w OTU 2T:p9J..7; Z 00MOd nmoto - 5o1T -cum,lplaje au,o-u u atozo i': To am 000d.w - unxem cikpf.) inotu4oi 2.10 dzv3-pprq QU'EMOZTULTOW - epz atu bg etmq.ow u [. ou..laq.ut bo aa94.x r_f 1S maptq.egzom 0130;?Jc 7ERZO'eUfZEd -"E0 'a14 (yi/6-c i-łł -uq m9t,?o.j. T2Trl R~o-d/o T,zauooĄ,-d 3,L:Ed TTpuTuTg 13q.xxa-p2 -GJJ Mrpa-a-2TSM o -aautoads p2at.t.-iojo:t -4,ua2 u 4.S:zTu /q 0.0eT3f otuto3toion3tutstag, m icqqod ()E3zu M~UpG,7.0a 'CZ 4Z;Zp0A OGUTGZO2N[ Op?011u:_40.1"pt'U UWT,: qjou-kł a.z2j1m A:CIVO,XCI /U 3 2.u.:11o2u plo/o:r. phwg łbtmod TTpurreuTj ą=oomod -uto9uzad A:mT3 ID54g 79.6Tp- TUTJ Z, 99

31 IV. 2 'W Helsinkach strona polska nabotk ła na duże ti'unoci.było widoczne, że Firmowie nie chcą w Helsinkach i,egoejoó. Min.Spraw Zagr,Inicznych Tainer oświadczył Posłowi. Sokoinickiemu, że rozmowy prowadzą 84 w e rozmawi2,1 z iosłem flolmq L'ini - ster Ze:Leki i że wyraził on m.in. po,,iatpiewania co do możliwoci ewakuacyjnych z Lotwy. Z innej strony dowledzielimy się, że w Paryżu bawi gen. Enckei, który kontynuuje rozmowy rozpoczęte w Pin landii rerziwouzvt.ew przez płk. fr=c. Ganevala. V. Jako novum, jedyne i realne były doręczone nem przez Min. Tannera w Odpisie kontr-propozycje fińskie, przesłane Posłowi Holmie dn. 30.i.r.b. jako podstawa do dalszych rokowań z nami.,lj.k zbadałem to obeenie, kontr-propozycje te nie były nikomu na terenie - a:.r.yża przedstwione 1 a }'osek Holma po otrzymaniu takowych, rokow z =Ii -nie wszczynał. Vł.: Pniewar, z depeszy. Vaczoinego Wodza, z dn wnikało że zasady pomocy zostały zmienione i s przeznaczone na ten ceł jakie - ouziały z Francji 0 prosiłem dn. lł o odpowiednie dane. Ln wiadomoó o 50 samolotach i półbrygadzie górskl.ej. VII. Dnia /10 zost łumprzty przez pełnomocnika gen.mannerheima w Rządzie Fińskim Waiena i w blisko półtoraodzinnej rozmowie zostało w:ja-.3nione, że a/ kontr-propozycje pizesłalle Posłowi Holmie zostały postawione zgodnie z postulatami władz wojskowych, b/ te ustępy propozycyj, które zakwestionowałem mogą byó zmienione, c/ Finom zależy przede wszystkim na szybkiej pomocy lotnict- d/ najwięcej interesuje ich możnoó wydostania od. Szwedów zamówionej przez nas u Bofforsa artylerii, e/ szereg technicznych szczegółów odnołjnie moulwoci transportu bojowych jednostek przez Skandynawię. 27

32 3 ponadto zorientowałom się, Że : 1/ Władze w Helsinkach nie mogą powziąć żadnej decyzji be, Varsz. lannerhcima, 2/ Nie mają one żadnych meldunków z Paryża ani od Posła Holmy, ani od der. Enckla, 3/ Nic są one pewne czy i w jakiej pł aszczyźnie są prowadzone z nami pertrnktacje / gren.'.1,3,2,den zapytywał mnie, czy gen.en - ckel zoato/ przjęty przez gen. ;,ikorskie[:,o i czy decyzje co do naszej pomoc:: są w,riklery, tej audiencji. Go Walder oświadczył mi ponadto, że rtyc'-,mitowej reiaci od (en-g- Enckla,mnie zaś prosi o nadesłsnie z 1.ariża wiadomości z naszej strony za porednictwe:a att o js' c vvego ppłk. VIII. Pa zakończenie rozmowy podkreśliłem specjalni(), że zależy nam na ustaleniu pewnych podstaw prawnych naszej pomocy, a za - warcie w tym celu układu powinno nastąpió Szbko, już chociażby ze względu na konieczność w,tychmiastowej decyzji co do ludzi, gromad żonch- w Sztokholmie. Gen. Walden obiecał, że sprawę tę wyjaśni u IVIsz. Mannerheima w najbliższych dniach. Ciimo Wnioski 1/ Finnoie, że inicjatywa wyszł,, od nich, nie przejawiają pośpiechu w rokowaniu z nmi o nasza pomoc wojskową. 2/ Jednakże na pomoc taka oczekują i nie negują, że pomoc ta jest in potrzebna. 3/ Zahamovgmle rozmów z nami nastąpiło w Paryżu, gdyż nie zostały nam przez Posła Boimę przedstawione przesłane dla nas kontr-propozycje. Przcz y._.??.y Ifoczatkov,e przypuszczenia, że wstrzemięż'liwośó Finów spo - wodowana jest obawą narażenia się Niemcom nic znajduje uzasadnienia., licząc sig przeto z w,nurzeniami na terenie 3ztokholmu płk. Ganevaia w jego drodze powrotnej z Finlandii /że na pomoc Finlandii powinm pójść cała Armia Polska 7, można dom;561nć się, że Fi - 28

33 - 4 4:2 nowie otrzymali jakieś orzyrzeczenia ze strony Francji w imieniu wszystkich sojusznikó, n więc i w liszym, i- diateo uważają rokowania z nami za zbędne. Wskazywałoby na to nie kontynuowanie przez Posła Holmg rozmó;:, z nami. Najmniej wydaje sig prawdopodobnym, aby i oseł Holma wctrzymał się od =mów, uznając za nierealną pomoc siłami z łotwy, a to naskutek opinii win. Zaleskiego, wrażonej w rozmowie z nim w clri r. Uzasadnienie dalsze Mimo zaangażowania się w pomoc sbrójną Finalndii również i naszych aliantów,uwaam za konieczne oparcie naszego udziału w tel pomocy na odrębnym układzie z ntępujących poodów : 10 Udzielając pomocy zbrojnej Finlandii, stajemy do walki z naszym wsoólnym wroiam, wówczas gdy. Anlia i Francja nie ma podstaw do uznania za, sojeo =oga i tylko przychodzi z pomocą ofiwrze gwałtu, 2. v w:padku zwarcia przez Finlandie? pokoju, autom Mycz - nie ustaje udział Anglii i Francji w wojnie przeciw Rosji. Nie może to byó natomiast róvimoznaczre z zaprzestanie= walki przez nas, 3. Pomoc nasza. prócz wysłania. gotow ch. oddziałów na równi z aliantami, obejmie jeszcze tworzenie nowych jednostek z ludzi ewakuowanych z - łastw Baktyckich. Wymaga to całego szeregu usta - leń wykonawczych, które będ odmienne ca zasad, przyjętych dla ekspedycji sił alianckich. Nie Poruszam ta rac i prestiżowych, propagandowych i t. p konanie 1. Ustalenie z -liontami wsrólnyc i. zasad na jakich zosta nie oddam; Finlandii ioalicyjny Korpus Ekspedycyjny w składzie 3-ch samodzielnych jednostek - polskiej, angielskiej i francu - sklej. 2. Zakomunikowanie Aliantom racji dla których żądamy spec - jalnej umowy posko-fińskiej. 3. Wyjaśnienie z Posłom Holmq dlaozego kontr-propozycje Rzą- 29

34 du Fińskiego nie znane. Zakomunikol.;.,..,anie mu, że dla szybszeo zakończenia n.,goej,':;cji, uzależnianych przez stronę fińską od Marsz. T,innnerheima, rokowania chceiy przenieść do Helsinek. Prośbp, ażeby o powyższym zawiadomił swój R:ząd.. 4. Wysłanie dyrektyv,. Równoc za śnie z tym Poseł Sokolnic -ki musi być szczegbłowo poinformowany o decyzjack powziętych' wspólnie z Aliantami, o- zadecydowanych rozmiarach porno - cy terminie gotoei naszych oddziałów i t.d.. Pobrzeby było aby został on zł znajomiony z przebiej.em akcji na ter=ie Paryża oraz jej domniemanymi kulisami, / ULI SZ ppłk. dypl..

35 Pdvrier 1940 ł S5c1, WAL /119. WPłYNEŁO DNIA 5`4O7 ą ite LE GENER8L SIKORSKI PRE:WENT Dir="2"11r"*"* LIIIUSTRE DE I.a GUERRE A IdOlkałErJR EDOUARD D e L e. D I E R PREQWEET DL' CCIAS'r2~«""""A"'"`' MIXESTRE DE LA GUERRE ht DE LA DET7ENSE NAUCE LB R I S. Dśs le ddbut dea dvdnements en lłniande, Pal pleinement ererdcid i'imprtenne de ce oonflit et j'ai considdrd ddsirable que la Pologne puisse paxticiper l'aide fourni per ies eilids A ce peys. Cleet dane oe but que j'ai obtenir la (^dcieion du Goeveenrenent T'olonais 3 oe sujet. Cette ddcision z, dtd canmuniqude Pi Mons 'sur Chempetier ds Ribes au Quai d'orsey, mał e jusqu'a ee jour, sile est reetde sanie rdponse. En attendant, la Keseioe Eiliteire Franco?olcnA.se a issue un certein nombre d'ordres au sujet de l'organisetion de l'aide poloneise h la Pinlende. Je eorsiu4re que ces questiom re'lvent de rlee compdtence et non de celle du Chef do cette Mission, dont le role est uniquement : "d'assurer 1 nelson entre las Raut Commandement Frengais et Polonais;:(protocole annexe s l'.eccore du 4 jenvier 1940). Vu le role de 3.aiiesł on, ił me eembłe que si ees ves avaient dt4 iseues par le eomaandant en Chof de i'armde de terre, aurait du mgettre commnniqud, de fagon h oe que je puisse en assurer l'abcdcution. 11 est (vident, que l'aide que nous pourrons fournir h ła inlande est en proportione directes avec nos eoseibilitds du moment pr6-. sent. Les troupes polondaele erganiades on rrnee ennt iotn Cetre pr8tes, uniquem=t A causa du manque de matdriel d'dquipement et de oentennement. Nous avons aes cedrem et les bom«ndcessaires, laał a nono n'avons pu appeler qu'environ 3.1% des recruea dont nous disposona en Franse, a eause dn manque de matdriel.

36 , L? 2. Nous svons aussi,00mme vous le oavez, un nombre important de personnel d'aviation, parfaiterient entraind et pyant oombattu. Ce personnel est inoocupd i cnuee dn mgn,ne dą matdrielktil no nous ast pas sncore parvenu malgrd que ie Ministre de nous alt!woali de le fournir en quantitd ndoessaire. Dano oet dtat de ohoses le prdlyoment su. nos g.randes unitds, en formation. d'didments pour former une unitd emvoyer on Piniende, oon. duirałł A i'łnaidgution de nos plis at ealz-4er:7ił un grnd gaspiliage des adres prdoieux dont la reconstitution eerait fort Ołfficile. 11 nous serait beaucoup plus pos:11bl de fory er u3s asodtines d'aviation polowiise destin4es la Ylnlande, et ii me sambie, que c'est justement d'avlation que la nał oi:1de a le plus besojn. La proosi«dwu-ode par le Chef de la Uission Militaire Franco- Poionaise y<siit pour but d'augwenter Vacheile de l'aaołatance polonaise la Finlande,sembie 4d pas tenir compte de la rd'(iitd deo chowa et da notre reison il me»albie que ła ouggetion du Chef ds la Missł on :fili i.uire Franco -?(...łowase, que ła pos3ibint4 de comiwttre dana lea ranga,ja allido pour Adder sarait un honneur pour Pologne, est bawde sur un malentendu.sra Pologne a oompldtement rempii son dur davoir (wers les z:j.114o. Elle a lubi et elle continua N sublr des pel.tes immensss dont l'ótendue ne pourra ótre -_pprdcide que dis 1' ivanir. Je ne fale que mentionner eette opiniou, car je wis łou ł fait oertain, que lesró-lo jouj par ia?ologne d-las cette guerre est apprdoid a sa jugte vaieur par la majeur wirtie dis dirigants et de i'opiniou pubilque en France et en 4ngietarre. 3 iicorski ekindral. 32