2. GAZY DOSKONAŁE I PÓŁDOSKONAŁE

Transkrypt

1 Gazy doskoałe ółdoskoałe /. GZY DOSKONŁE I PÓŁDOSKONŁE Gazy wystęujące w zyodze składają sę z ooej lośc cząsteczek, któe zajdują sę w cąły uchu. ząsteczk wykoują uchy taslacyje (zeeszczea ostolowe), otacyje (obotowe) oscylacyje (daa atoów w cząsteczce). ząsteczk ają ewą objętość własą oddzałują a sebe sła wzajeeo zycąaa. ząsteczk zdezają sę ędzy sobą, tak że ch ędkośc zeają sę cąle co do welkośc keuku. Do wyowadzea właścwośc azów w oacu o teoę ketyczą zyjęto odel koskoowy azu oleający a okeśleu dzałań ędzy cząsteczka. W ajostszy zyadku tzw. azu doskoałeo zyjuje sę, że cząsteczk oża taktować jako ukty ateale odleające awo zdezea kul doskoale sężystych, zay z echak, a sły dzałające ędzy cząsteczka a odlełość oża oąć. Wystęowae objętośc własej cząsteczek sł wzajeeo oddzaływaa sawa, że właścwośc teodyacze azów zeczywstych są badzo złożoe. Poste ówaa tecze (okeślające wzajee zależośc oędzy teczy aaeta stau azu, któy są: cśee, teeatua, objętość właścwa) kaocze (okeślające zależość ee wewętzej, etal, eto od teczych aaetów stau) uzyskuje sę dla wydealzowaeo azu doskoałeo ółdoskoałeo. Gaz doskoały jest to hotetyczy az, któeo cząstk e zycąają sę wzajee. Są eskończee ałe sztywe (e wystęują daa wewątz cząsteczek). Gaz ółdoskoały óż sę od doskoałeo ty, że w jeo cząsteczkach wystęują daa. toy wchodzące w skład cząsteczek są węc owązae ze sobą sężyśce. Gaz zeczywsty zachowuje sę jak ółdoskoały od dostatecze sk cśee, w aę bowe ozzedzaa azu zejszają sę sły wzajeeo zycąaa zejsza sę wływ własej objętośc cząsteczek. Jeżel teeatua azu e jest zbyt wysoka, to daa atoów w cząsteczkach są ewelke az oże być taktoway jak doskoały. Wływ dań ośe w aę kolkowaa sę budowy cząsteczek w aę odwyższaa sę teeatuy. W cząsteczkach jedoatoowych (., Ne, He) daa e wystęują. W azach dwuatoowych (. H, O, N, O) wływ dań ujawa sę w teeatuach wyoszących klkaset sto Kelwa. Jeżel cząsteczk azu zaweają tzy lub węcej atoów (. O, NH3, H4), to zazwyczaj w teeatuze 0º wływ dań jest duży. Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

2 Gazy doskoałe ółdoskoałe / Neal wszystke azy wystęujące w techce celej oża taktować jako doskoałe ółdoskoałe. Wyjątek staową azy od wysok cśee ay,. aa woda. Na właścwośc wyeoych czyków wyaźe wływa objętość własa cząstek ch wzajee zycąae. Dlateo te czyk ależy taktować jako az zeczywsty. Pawa azów doskoałych ółdoskoałych ustaloo ajew ekseyetale. Późej te awa wyowadzoo za oocą teo ketyczo-olekulaej... echy chaakteystycze azów doskoałych Gaz doskoały oża zdefować jako az sełający astęujące awa zależośc: - ówae stau laeyoa sta fzyczy daeo azu daje sę całkowce okeślć za oocą tylko tzech aaetów: objętośc właścwej υ [ 3 /k], cśea [Pa], teeatuy [K], - awo voada, - stałość ceła właścweo (ojeośc celej). = cost. v v Z uktu wdzea ketyczo-olekulaej teo budowy ate az oża taktować jako zboowsko jedakowych cząsteczek ouszających sę ucha bezłady w óżych keukach zdezających sę ze sobą oaz ze ścaka aczya, w któy zakęty jest az. Jeżel zeaalzować zachowae sę azu z uwzlędee jeo budowy cząsteczkowej, to wyeoe awa zależośc będą sełoe jeśl: - objętość wszystkch cząsteczek jest ała w oówau z całkowtą objętoścą zajowaą zez az, - ędzy cząsteczka e zachodz wzajee oddzaływae, tz, e a sł ędzycząsteczkowych - az doskoały jest zate elek, - obowązuje zasada ekwatycj ee, czyl eea ozkłada sę ówoee a wszystke ożlwe uchy cząsteczk (uch ostęowy, uch obotowy, uch dający). Z tej chaakteystyk azu doskoałeo wyka, że stote każdy az zeczywsty będze zblżał sę swy zachowae do zachowaa azu doskoałeo zy skch cśeach oaz ezbyt wysokch teeatuach. Jak wykazuje dośwadczee, dla takch badzo ważych w zastosowaach techczych azów jak owetze, dwutleek węla, azy salowe, zakes cśea do 3 Pa oaz teeatuy do klkuset sto staow obsza, w któy z doby zyblżee oą być stosowae zależośc słusze dla azów doskoałych. Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

3 Gazy doskoałe ółdoskoałe 3/.. Pawa azów doskoałych Pawo Gay-Lussaca: Pzy stały cśeu objętość właścwa zea sę waz z teeatuą wedłu zależośc: ( ) (..) 0 t dze: vo [ 3 /k] objętość właścwa azu w teeatuze 0 o, 73 K - wsółczyk ścślwośc azu (ustaloy ekseyetale), t teeatua azu wyażoa w o. Dla dwóch staów, w któych cśea azu są jedakowe, czyl =, owyższa zależość jest astęująca: - sta : ), ( 0 t - sta : ). ( 0 t Po odzeleu obu ówań stoa otzyuje sę: v = v 0( + β t ) v v 0 ( + β t ) = + 73 t + 73 t = 73 + t 73 + t Welkośc t + 73 = oaz t + 73 = są teeatua bezwzlędy wyażoy w kelwach. Ostatecze węc, jeśl = : υ (..) υ Pawo halesa: Pzy stałej objętośc właścwej cśee azu zea sę waz z teeatuą wedłu zależośc: dze: o cśee azu w teeatuze 0 o, 73 K 0 ( t) (..3) - wsółczyk ścślwośc azu (ustaloy ekseyetale), t teeatua azu wyażoa w o. Dla dwóch staów, w któych objętośc właścwe azu są jedakowe, czyl v = v, owyższa zależość jest astęująca: - sta : = 0 ( + β t ) - sta : = 0 ( + β t ) Po odzeleu obu ówań stoa otzyuje sę: Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

4 Gazy doskoałe ółdoskoałe 4/ = 0( + β t ) 0 ( + β t ) = + 73 t + 73 t = 73 + t 73 + t Welkośc t + 73 = oaz t + 73 = są teeatua bezwzlędy wyażoy w kelvach. Ostatecze węc, jeśl υ = υ: (..4) Pawo oyle a aotta: Pzy stałej teeatuze loczy cśea objętośc właścwej jest welkoścą stałą. υ cost. Dla dwóch staów, w któych teeatuy azu są jedakowe, czyl =, zależość jest astęująca: owyższa υ υ (..5) Pawo voada: Jeśl cśee teeatua azów są jedakowe, to w jedakowych objętoścach zajduje sę taka saa lość cząsteczek dowoleo azu doskoałeo. Gaz Gaz Jeśl: cśee =,,, P,, teeatua =, objętość =, to: lość cząsteczek N = N. Skoo lczby cząsteczek obu azów są sobe ówe N = N, to lczby klool też są sobe ówe =, a zate: Skąd = Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa = = = cost. = v μ (..6) dze: 3 - kloolowa objętość właścwa (objętość kloola azu) kol Kloolowa objętość właścwa dowoleo azu doskoałeo zależy jedye od teeatuy cśea, e zależy atoast od odzaju azu.

5 Gazy doskoałe ółdoskoałe 5/ Uwzlędając w ówau (..6) = v = μ v = μ v = μ v dze: [k] asa azu, v[ 3 /k] objętość właścwa, µ [k/kol]-asa kloolowa otzyuje sę: μ v = μ v = v μ Iloczy asy kloolowej (cząsteczkowej wzlędej) zez objętość właścwą jest dla dowoleo azu doskoałeo welkoścą stałą, zależą tylko od teeatuy cśea. 3 cost. kol dla daych watośc (..7) W oalych waukach fzyczych (N = 035 Pa, N = 73 K] ) kloolowa objętość właścwa dowoleo azu doskoałeo wyos: N,4 3 kol.3. ówae stau azów doskoałych (ówae laeyoa) Sta cely czyka teodyaczeo (azu) okeślają tecze aaety stau: cśee, teeatua objętość właścwa. Sośód teczych aaetów stau tylko dwa oą zeać sę ezależe od sebe, tzec jest jedozacze okeśloy zez dwa ozostałe. ówae okeślające elacje oędzy aaeta stau czyka teodyaczeo azywa sę teczy ówae stau. ówaa okeślające zależość ee wewętzej, etal, eto od teczych aaetów stau są azywae kaloyczy ówaa stau. Do wyowadzea ówaa laeyoa welkośc chaakteyzujących az doskoały wykozystuje sę ówaa osujące w teo ketyczo-olekulaej zależość cśea teeatuy od ędkośc lowej cząsteczk. śee jest astęstwe udezeń cząsteczek o ścay aczya. Pzy zastosowau do uchu cząsteczek aw echak oża otzyać zależość oędzy cśee azu doskoałeo (ółdoskoałeo) a ędkoścą lową cząsteczek: 3 3 N d w w w (.3.) dze: N stężee cząstek (lczba cząstek zawatych w jedostce objętośc azu), d asa cząsteczk, w śeda kwadatowa ędkość cząsteczk (kwadat tej ędkośc jest śedą Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa 3

6 Gazy doskoałe ółdoskoałe 6/ aytetyczą kwadatów ędkośc oszczeólych cząsteczek), ρ ęstość asy azu, υ objętość właścwa azu. eeatua jest aaete stau okeślający zdolość do zekazywaa ceła. eeatua t cała ewszeo jest wyższa od teeatuy t cała dueo, jeżel o ch zetkęcu cało ewsze zekazuje ceło do cała dueo. Jeżel oędzy dwoa stykający sę cała odzoloway od otoczea e wystęuje zeływ ceła, to cała te zajdują sę ędzy sobą w ówowadze teczej (ają tę saą teeatuę). Jeżel sośód tzech układów,, zajdujących sę w stae wewętzej ówowa teodyaczej każdy z układów jest w ówowadze teczej z układe, to układy są ze sobą w ówowadze teczej (ają tę saą teeatuę). Pzytoczoe awo zostało sfoułowae zez axwella jest azywae zeową zasadą teodyak. by zaleźć zwązek oędzy eeą ketyczą uchu ostęoweo cząstek a teeatuą zy stały cśeu, oża osłużyć sę awe Gay-Lussaca, któe ów, że zy stały cśeu objętość właścwa zea sę waz z teeatuą wedłu zależośc: t (.3.) 0 dze: υo objętość właścwa azu w teeatuze 0º, β teczy wsółczyk ozszezalośc teczej azu, t teeatua azu wyażoa w º. Watość wsółczyka β azów doskoałych ustaloo ekseyetale, ekstaolując do cśea = 0 wyk dośwadczeń zeowadzoych a ozzedzoych azach zeczywstych: β 0,00366 (.3.3) K 73,5 K Stąd: 73,5 t υ υ υ ,5 73,5 (.3.4) eeatua została azwaa teeatua bezwzlędą: Eea ketycza uchu ostęoweo cząsteczk wyos: Eea ketycza uchu ostęoweo cząstk wyos zate: Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa 73,5 t E kd w d Pędkość cząsteczk w oża wyzaczyć odstawając zależość (.3.4) do zekształcoeo ówaa (.3.): 3 υ0 w 3 υ 73,5

7 Gazy doskoałe ółdoskoałe 7/ E kd w d ,5 d 3 k (.3.5) Pzy stały cśeu eea ketycza uchu ostęoweo cząstek zea sę węc lowo z teeatuą. Wosek te oża uoólć za oocą teo olekulaej, z któej wyka, że zeływ ceła oędzy dwoa aza twa do chwl, dy śede eee ketycze uchu ostęoweo cząstek tych azów zówają sę: w d w d dy W tej saej teeatuze śeda eea ketycza uchu ostęoweo cząsteczk azu e zależy od cśea odzaju azu. Stąd dochodz sę do wosku, że śeda eea ketycza uchu ostęoweo cząsteczek azu jest wost oocjoala do teeatuy bezwzlędej że wsółczyk k w ówau (.3.5) jest stałą uwesalą - azywa sę ją stałą oltzaa: k =, kj/k. Z ówań (.3.) (.3.5) wyka: 3 w k d k (.3.6) d lub: υ (.3.7) dze: k cost. Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa d azywa sę dywdualą stałą azową. ówae (.3.7) zwae óweż ówae laeyoa wyaża tecze ówae stau azów doskoałych ółdoskoałych. Nos też azwę ówaa stau azu. Po oożeu obydwu sto ówaa (.3.6) zez asę kloolową μ otzyuje sę: k d k d

8 Gazy doskoałe ółdoskoałe 8/ W ty ówau: kloolowa objętośćwłaścwa [ 3 /kol], d lczba voada, zate (o uwzlędeu jedostek): czyl: k d, ,083 0, 7 6 J kol K 834,7 J kol K uwesala stała azowa υ μ (.3.8) (.3.9) Zasując ówae (.3.8) astęująco : k d k d uzyskuje sę y, ajczęścej wykozystyway, zas dywdualej stałej azowej: J k K, (.3.0) Ie ostac ówaa laeyoa Po oożeu zez asę obydwu sto ówaa laeyoa w ostac: otzyuje sę: czyl: (.3.) otzyuje sę: Po odstaweu do owyższeo ówaa: oaz, Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

9 Gazy doskoałe ółdoskoałe 9/, a zate: (.3.) Podstawając do ówaa laeyoa w ostac: astęującą zależość: dze: ρ [k/ 3 ] ęstość otzyuje sę:, ρ = [k 3] ρ (.3.3) Oblczee kloolowej objętośc właścwej w oalych waukach fzyczych: stąd: N N N J K kol K 035Pa 3,4 kol Pzykład: Dwutleek węla O w lośc 66 k zajduje sę od cśee bezwzlędy 0,5 Pa w teeatuze 57. Wyzaczyć objętość zajowaą zez az, lość klool oaz objętość właścwą ęstość o uzed oblczeu kloolowej objętośc właścwej. ozwązae: a. Objętość oża wyzaczyć z ówaa stau w ostac (.3.) = Idywduala stała azowa O, wyos (.3.0): Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

10 Gazy doskoałe ółdoskoałe 0/ dze: μ = + 3 = 44 b. Ilość klool = = = 835 J kol K = 89 μ k 44 kol k kol asa kloolowa O : = J k K J 66 k K k K 0,5 0 6 = 8,4 3 Pa = μ = c. Kloolowa objętość właścwa z ówaa (.3.9): υ μ d. Objętość właścwa z zależośc (..6): e. Gęstość 66 k 44 k =,5 kol kol v μ = = 835 J 330 K kol K 0,5 0 6 = 5,5 Pa 3 v = v μ = 5,5 kol μ 44 k kol ρ = v = 0,5 3 k = 0,5 3 k = 8 k 3 3 kol.4. eszay azów doskoałych W techce często sotyka sę eszay (oztwoy) azów, czeo zykłade jest owetze zaweające wele azów jedoodych. Iy, badzo tyowy odzaje eszay azów, są saly otzyae o saleu alwa. Gazy ają tę chaakteystyczą właścwość, że eszają sę zawsze ze sobą w dowolych oocjach wskutek dyfuzj, zy czy o dostatecze dłu czase ustala sę sta ówowa, w któy skład eszay jest jedoody w całej ase azu. oztwó azów doskoałych oża taktować jako jedoody az doskoały, jeśl do ówań stau wowadz sę zastęczą stałą azową oaz okeśl zastęczą asę olową μ zastęczą ojeość celą. Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

11 Gazy doskoałe ółdoskoałe /.4.. Skład eszay,, ys..4.. Pzykład eszay azów W zboku (ys..4.) zajduje sę eszaa (oztwó) klku azów doskoałych (.- atoowy az (czewoy) -, -atoowy az (ebesk), 3-atoowy az (zeloy). Objętość zboka wyos [ 3 ], cśee azu w zboku wyos [Pa], a teeatua [K]. asa eszay wyos [k]. asa eszay jest suą as twozących ją azów, a węc: Ilość cząstek azu w eszae jest suą cząstek twozących ją azów, a zate lczba klool eszay będze óweż suą lczb klool twozących ją azów: Skład eszay okeśla sę za oocą udzałów asowych (kloaowych, aowych), kloolowych (olowych) lub objętoścowych. Udzał asowy - jest to stosuek asy daeo składka eszay do asy eszay. (.4.) dze: asa daeo składka eszay ( =,,,...), asa eszay (oztwou). Udzał olowy z - jest to stosuek lczby klool daeo składka do lczby klool eszay. z z (.4.) dze: lczba klool daeo składka eszay, lczba klool eszay. Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

12 Gazy doskoałe ółdoskoałe / Udzał objętoścowy Wyobaźy sobe, że cząsteczk azów twozących oztwó (ys..4.a.), zostały w zboku ozdzeloe tak, że każdy az zajuje ewą objętość zboka, ale cśee teeatua każdeo azu są take sae jak cśee teeatua oztwou (ys..4.b). W zboku auje adal cśee teeatua, zbok adal a objętość. asa azów w zboku adal wyos. Każdy az twozący oztwó zajuje ewą część zboka o objętośc,w któej óweż auje cśee teeatua. a) b),,,,, ys..4.. eszaa azów a), azy ozdzeloe - b) oża zate asać:... Stosuek objętośc każdeo składka do objętośc oztwou jest azyway udzałe objętoścowy. (.4.3) Powyższa zależość tylko wtedy jest awdzwa, dy zaówo objętośc jak objętość są wyzaczoe zy ty say cśeu w tej saej teeatuze. Dla odkeślea ważośc teo wauku stosuje sę często astęujący zas udzału objętoścoweo: = ( ), Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

13 Gazy doskoałe ółdoskoałe 3/ Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa W zyadku azów doskoałych udzał objętoścowy jest detyczy z udzałe kloolowy (olowy): z (.4.4) - objętośc kloolowe azów doskoałych w tej saej teeatuze zy ty say cśeu są jedakowe (wyka z awa voada)..4.. Paaety eszay asa eszay:... Lczba klool eszay:... Objętość eszay:... - od wauke, że wszystke objętośc są wyzaczoe zy ty say cśeu zy tej saej teeatuze (ys..4.). Idywduala stała azowa eszay: Naszey ówaa stau azu dla każdeo azu zajująceo osobą objętość (ys..4..b): az : az : (.4.5) az : Dodajey ewszą duą koluę wszystkch ówań: ) ( Uwzlędając w owyższy ówau: oaz... otzyay: ) ( dze:

14 Gazy doskoałe ółdoskoałe 4/ Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa (.4.6) - dywduala stała azowa eszay (oża ją óweż wyzaczyć z zależośc (.4.3), ówae stau eszay oża zate zasać astęująco: (.4.7) Dodając ewszą tzecą koluę ówań (.4.5) otzyay: ) ( dze:... - objętość eszay,... - lczba klool eszay, a zate ówae stau eszay oża zasać óweż astęująco: (.4.8) lub (.4.9) Zas ówaa stau azu dla eszay w ostac (.4.7), (.4.8) (.4.9) czy e óż sę od zasu ówaa stau azu dla ojedyczeo azu. óż je sosób wyzaczaa dywdualej stałej azowej, asy, objętośc lczby klool. Objętość właścwa eszay: υ υ υ υ (.4.0) Gęstość eszay: ρ ρ ρ ρ (.4.)

15 Gazy doskoałe ółdoskoałe 5/ asa kloolowa eszay: μ μ μ (.4.) Zając asę kloolową eszay oża dywdualą stałą azową wyzaczyć óweż z zależośc: (.4.3) μ asę kloolową eszay oża óweż wyzaczyć zając lczbę cząsteczek oszczeólych azów ch asy (zykład a) albo lczby klool azów ch asy kloolowe (zykład b). μ Pzykład Skład eszay jest astęujący: 0 6 cząsteczek O, 0,5 0 6 cząsteczek O,,5 0 6 cząsteczek O. asa cząsteczk O wyos: do =, = 46, asa cząsteczk O wyos: do =, = 73, asa cząsteczk O wyos: do =, = 53, 0 4 zate : asa O wyos: O = 46, = 9,8 k asa O wyos: O = 7, ,5 0 6 = 3,65 k asa O wyos: O = 5,3 0 4,5 0 6 = 7,96 k asa eszay: = co + O + O = 0,89 k Ilość cząsteczek w eszae: , ,5 0 6 = Ilość klool eszay: = = 0,664 kol Jeśl asa 0,664 kola eszay wyos 0,89 k, to asa jedeo kloola tej eszay, czyl jej asa kloolowa wyos: μ = 0,89 k 0,664 kol = 3,46 k kol Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

16 Gazy doskoałe ółdoskoałe 6/ Pzykład a) Skład eszay jest astęujący: kol He, kol H, kol O. asy kloolowe tych azów wyoszą odowedo: μhe = 4 k/kol, μh = k/kol, μo = 44 k/kol, a ch asy wyoszą: He = 4 k, H = k, O = 44 k. Lczba klool eszay wyos zate = 3 kol, a asa eszay = 50 k. asa kloolowa eszay wyos: 50 k k 6, 66 3kol kol. e sae azy oą twozyć eszaę o zuełe ej ase kloolowej zależy to od lośc każdeo azu w eszae, czyl od składu eszay. b) Nech eszaę twozą te sae azy, tylko w ych loścach:, kol He,,3 kol H, 0,5 kol O. Ich asy wyoszą: He = 4,8 k, H =,6 k, O = k. Lczba klool eszay wyos zate = 3 kol, a asa eszay = 9,4 k. asa kloolowa eszay wyos: 9,4 k 3kol k kol 9, 8. zate, jak otwedza owyższy zykład: asa kloolowa eszay zależy od składu eszay, a węc od lośc każdeo z twozących ją azów, a e tylko od ch odzaju. Iy sosób wyzaczea asy kloolowej eszay: Kozystając z zależośc oędzy udzała, oża asę kloolową wyzaczyć astęująco: odstawając (.4.7): otzyuje sę: Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

17 Gazy doskoałe ółdoskoałe 7/ Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa μ μ μ μ μ (.4.5) Zależośc oędzy udzała Wystaczy okeślć tylko zależośc oędzy udzała asowy a kloolowy, jako że udzały kloolowe objętoścowe są sobe ówe (.4.4). Podstawając do owyższeo ówaa: otzyuje sę: `(.4.6) albo: (.4.7).4.3. Pawo Daltoa Każdy z azów twozących eszaę oża taktować tak, jakby sa zajował całą objętość eszay zy takej saej teeatuze jak teeatua eszay, a cśee jake wtedy wyweałby jest cśee udzałowy. Sua cśeń udzałowych jest ówa cśeu eszay.... (.4.8) Zależość a cśee udzałowe oża otzyać zeowadzając astęujące ozuowae: Nech eszaę twozą azy,. eszaa zajduje sę w zboku

18 Gazy doskoałe ółdoskoałe 8/ o objętośc. W zboku auje cśee teeatua (ys..4.a): ozważyy dwa zyadk: -zyadek I: Wyobaźy sobe, że każdy az zajuje w ty zboku osobą część, któą ozaczyy,, że w każdej częśc auje cśee teeatua (ys..4..b.).,,, Pzyadek I ys Układ zaweający klka azów zed zeszae - zyadek II: eaz wyobaźy sobe, że ze zboka został usuęty az. ałą objętość zboka zajuje teaz az, a zate az zajuje objętość, jeo teeatua wyos adal, jeo asa e uleła zae, a zate us ulec zae cśee, któe teaz wyos. śee jest azywae cśee udzałowy. Pzyadek II,, Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa ys Układ zaweający tylko az Naszey ówae stau azu dla obydwu zyadków: zyadek I: zyadek II: ówae dla zyadku II jest azywae udzałowy ówae stau azu. Po odzeleu obydwu ówań stoa, otzyay:

19 Gazy doskoałe ółdoskoałe 9/ Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa Wedząc, że: otzyay: skąd wyzaczyy cśee udzałowe azu : Powtazając te sa tok ostęowaa dla azów otzyay zależośc: Oóly zas cśea udzałoweo jest zate astęujący: (.4.9) Sua cśeń udzałowych wyos: zate: Zależość a cśee udzałowe azu oża óweż wyzaczyć bezośedo z ówaa udzałoweo stau azu, czyl z ówaa dla zyadku II, w astęującej ostac: - az : z z - az : z z - az : z z

20 Gazy doskoałe ółdoskoałe 0/ Sua cśeń udzałowych wyos: z z z z z z Pzykład eszaa azów owstała ze zeszaa 0 N 3 azotu N 0 k dwutleku węla O a aaety: cśee = 0, Pa, teeatua = 300 K. Wyzaczyć: a) udzały asowe, b) udzały objętoścowe, c) asę kloolowa, d) stałą azową, e) objętość eszay, f) cśea udzałowe składków. ozwązae a) Udzały asowe: N =, O = O N = N N N N = asę azotu oża też oblczyć astęująco : 035 Pa 0 3 =,5 k J 97 k K 73 K N = = 835 J kol K J = 97 μn k k K 8 kol jeśl kol azotu zajuje w oalych waukach fzyczych objętość,4 3 a jeo asa wyos 8 k, to asa azotu zawata w 0 N 3 wyos N = 8 k N = kol = + co =,5 k + 0 k =,5 k = b) Udzały objętoścowe (.4.7) 0 3 =, 5 k,4 3,5 k = 0,555,5 k O = O 0 k = = 0,445,5 k N = N μ = 0,555 33,4 k kol μn 8 k = 0,66 kol Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa

21 Gazy doskoałe ółdoskoałe / c) asa olowa eszay (.4.5) μ = d) Stała azowa (.4.4) μ O = O = 0,445 33,4 k kol μo 44 k = 0,338 kol N + = O μn μo 0,555 8 k + 0, k kol kol = = 835 J kol K J μ 33,4 k = 49 k K kol = 33,4 k kol e) Objętość eszay = f) śea udzałowe składków (.4.9) J,5 k 49 k K 300K = 0, 0 6 = 6,8 3 Pa N = N = 0, Pa 0,66 = 0,066 Pa O = 0 = 0, Pa 0,338 = 0,0338 Pa Oacowae: d ż. Ewa Fudalej-Kostzewa