GEODEZJA INŻYNIERYJNA SEMESTR 6 STUDIA NIESTACJONARNE

Transkrypt

1 GEODEZJ INŻNIERJN SEMESTR 6 STUDI NIESTCJONRNE

2 CZNNIKI WPŁWJĄCE N GEOMETRIĘ UDNKU/OIEKTU Zmaę geometr budyku mogą powodować m.: czyk atmosferycze, erówomere osadae płyty fudametowej mogące skutkować wychyleem sę całej kostrukcj, deformacja płyty fudametowej z powodu coraz wększego obcążea powstającego w trakce budowy obektu, będze oa ulegać cągłym deformacjom, które oddzałują a położee kostrukcj budyku, praca własa kostrukcj powodująca odchylee środka masy budyku od os poowej, pełzae kurczee sę betou mogące powodować ewelke przesuęca środka cężkośc budyku (welkość wychylea będze zależała od pozomu, a którym zachodz kurczee), rezoas budyku według op ekspertów każdy budyek przechodz aturale okresy rezoasu w terwale około 1 sekud (czyk te potęguje zatem całoścową dyamkę realzowaej kostrukcj, zwększając tym samym epewość pomaru zmejszając ogólą dokładość).

3 PROFILKTCZNE I DIGNOSTCZNE POMIR KONTROLNE Pomary obektu budowlaego dla potrzeb dagostyczych proflaktyczych. Cel - dostarczee (pozyskae) daych o geometr obektu ezbędych do ocey jego stau techczego. Trzy podstawowe zadaa pomarowe mające a celu: 1) oceę zgodośc wykoaa elemetów kostrukcyjych z projektem w zakrese zachowaa toleracj wymarów kształtu, 2) oceę poprawośc wykoaa czyośc budowlao-motażowych w zakrese eprzekroczea odchyłek dopuszczalych oraz rejestracja wyjścowego stau geometryczego kostrukcj budowlaych, 3) oceę zma cech geometryczych kostrukcj budowlaych w fukcj czasu waruków ch eksploatacj.

4 PROFILKTCZNE I DIGNOSTCZNE POMIR KONTROLNE Pomary kotrole obejmują z jedej stroy wyzaczee odchyłek usytuowaa zamotowaych fragmetów lub całego obektu służą ocee jakośc robót budowlao-motażowych, a z drugej stroy, z chwlą pojawea sę symptomów wskazujących a zmejszee wytrzymałośc lub utratę stateczośc obektu, obejmują oe róweż pomary, których celem jest określee zma geometryczych kostrukcj. Perwszy typ pomarów kotrolych, o cechach pomarów proflaktyczych, ujawa błędy wykoawstwa w dzedze ezgodośc ch cech geometryczych z projektem. Drug typ pomarów kotrolych ma charakter dagostyczy pozwala kostruktorom opracowującym ekspertyzę budowlaą a zalezee przyczy awar oraz wszczęce prac zwązaych ze wzmoceem kostrukcj.

5 PROFILKTK OIEKTU UDOWLNEGO Procedury pomarowe dla potrzeb proflaktyczych obektu budowlaego powy obejmować: poszczególe elemety kostrukcyje dla ustalea czy ch wymary kształt zgode są z projektem, poszczególe elemety kostrukcyje po zakończeu motażu dla ustalea czy ch położee odpowada osom kostrukcyjym wytyczoym przez zespół pomarowy, wybrae cechy geometrycze obektu budowlaego w momece zakończea prac budowlao-motażowych dla ustalea wyjścowej (zerowej) geometr tego obektu, wybrae cechy geometrycze w przyjętych przedzałach czasowych dla rejestracj ch zma w fukcj czasu waruków użytkowaa obektu budowlaego.

6 DIGNOSTK OIEKTU UDOWLNEGO Dagostyka obektu budowlaego, wykoywaa przez kostruktorów, to określee jego stau techczego w sytuacj wystąpea symptomów wskazujących a ekorzyste zmay w geometr /lub ewłaścwą pracę, a także w staach przedawaryjych dla rozpozaa przyczy takej sytuacj podjęca dzałań zapobegawczych Dagostyka obektu budowlaego to określee stau techczego obektu budowlaego w sytuacj: zastea ekorzystych zma obserwowaych cech geometryczych (p. admere ugęce dźwgarów lub stropów lub erówomere osadae obektu), wystąpee objawów wskazujących a ewłaścwą pracę kostrukcj ośej (p. zarysowaa, pękęca) lub utrudający użytkowae obektu (p. odpadające tyk bądź płyty osłoowe), uzaej jako awaryja dla rozpozaa przyczy takch sytuacj podjęca dzałań zmerzających do wyelmowaa bądź ograczea skutków ch występowaa.

7 DIGNOSTK OIEKTU UDOWLNEGO Schemat pozyskwaa formacj o strukturze geometryczej obektu budowlaego a potrzeby dagostycze proflaktycze

8 PROFILKTCZNE I DIGNOSTCZNE POMIR KONTROLNE Elemetam struktury geometryczej obektu są odpowedo wybrae pukty, le powerzche ch relacje to tzw. cechy geometrycze. Cechy geometrycze obektu. Wymary, kształt położee elemetów kostrukcyjych obektów budowlaych mogą być wyzaczae w wyku realzacj procedur pomarowych z wykorzystaem techk geodezyjych lub fotogrametryczych.

9 PRZKŁDOWE CECH GEOMETRCZNE, KTÓRE POWINN PODLEGĆ POMIROM wychylee z pou mmośrody słupów budyku o kostrukcj słupowopłytowej bądź hal produkcyjej, ugęca wyboczea dźwgarów przekryca dachowego hal przemysłowej bądź sportowej, przestrzee położee os geometryczej wysokego koma żelbetowego, przestrzee położee wybraych puktów a powerzch powłokowych (p. chłode komowe), różce wysokośc mędzy reperam odesea reperam kotrolowaym budyku posadowoego a grutach słabych dla ewetualego rejestrowaa przemeszczeń poowych.

10 NLIZ POMIRÓW KONTROLNCH Wyk kotrol uzaje sę za pozytywy, jeżel różca pomędzy wykem pomaru kotrolego L, a wartoścą omalą N wymaru (z projektu) jest mejsza od dopuszczalej odchyłk dla kotrolowaego wymaru elemetów budowl. Odchyłka stwerdzoa: Δ N = L N < dl dl dopuszczala odchyłka wymaru (z ormy). PN-ISO Toleracje w budowctwe. Kotrola wymarowa robót budowlaych. PN-62/-2356 Toleracje wymarów w budowctwe. Toleracje wymarów elemetów budowlaych z betou.

11 POMIR POWKONWCZ (INWENTRZCJN) Pomary powykoawcze (wetaryzacja powykoawcza) wykouje sę w celu dostarczea daych do aktualzacj baz systemu formacj o teree mapy zasadczej. Wyróża sę dwa rodzaje pomarów: beżące pomary powykoawcze dotyczą uzbrojea podzemego (budowle podzeme przewody) które muszą być wetaryzowae przed zasypaem, końcowe pomary powykoawcze to pomary położea owych obektów budowlaych oraz pomary zmay ukształtowaa tereu.

12 METOD POMIRÓW KONTROLNCH Najczęścej stosowae metody pomarów kotrolych: beguowa, wcęć kątowo-lowych, bezpośredego rzutowaa, stałej prostej, welacja geometrycza.

13 WRNE METOD DŃ GEOMETRII OIEKTÓW INŻNIERSKICH Pomary prostolowośc Pomary płaszczyzowośc Pomary poowośc Pomary ugęć dźwgarów Pomary geometr szybów wdowych

14 DNIE PROSTOLINIOWOŚCI metoda stałej prostej

15 y odchyłka od prostolowośc (wyzaczaa) Z twerdzea Talesa wylczamy x. DNIE PROSTOLINIOWOŚCI metoda stałej prostej R jest wartoścą stałą dla daej kostrukcj j j x O O y x O y O ) ( j k k k k k k O O d d x x d d x d x d x k j k j k j k j d O O R gdze R d O O y d O O d O O y : ) (

16 DNIE PROSTOLINIOWOŚCI metoda stałej prostej Jeżel w teree podczas pomaru ustawmy oś celową tak aby O j =O k, to wówczas oś celowa będze rówoległa do prostej JK. Wtedy: y O O j Szukaa welkość O x, Ok O D O x Naprowadzamy oś celową a odczyt O x a łace przyłożoej w pukce K, a astępe bez zmay położea os celowej dokoujemy odczyt z łaty w pukce J. Różca odczytów powa spełać erówość Ok Oj 1 2 mm k x O D j D k k O j D k D O j O D j x j

17 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU metoda stałej prostej (płaszczyzy)

18 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU metoda wcęć przestrzeych - pomar 1. Wybór staowsk pomarowych. 2. Wyzaczee współrzędych x,y,z puktów w układze lokalym. 3. Pomar puktów kotrolowaych metodą wcęca przestrzeego w przód.

19 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU metoda wcęć przestrzeych - opracowae daych L L m m s s ) s( L L m m cos cos ) s( ) s( s d L ) s( s d L P P P P L y y L x x s cos P P P P L y y L x x s cos P P tg L z z tg L z z 1. Wyzaczee współrzędych puktów kotrolowaych w układze bazy. 2. Ocea dokładośc

20 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU metoda wcęć przestrzeych - opracowae daych 3. Dokoae trasformacj współrzędych, puktów kotrolowaych z układu osowy do układu obektu.,, układ perwoty współrzęda Z bez zma trasformacja układ wtóry Współrzęde puktów dostosowaa 1 2 w układze obektu określamy p.: x 1 =, y 1 =1, x 2 =, y 2 =1,+d 1-2 Gdze: d 1-2 odległość mędzy puktam 1 2 wyzaczaa ze współrzędych w układze bazy.

21 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU metoda wcęć przestrzeych - opracowae daych 4. Grafcza prezetacja wyków - wykoae wykresu w rzuce aksometryczym, gdze współrzęda w układze obektu formuje o wychyleu obektu od płaszczyzy poowej w pukce kotrolowaym.

22 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przy wykorzystau poowków optyczych

23 DNIE PIONOWOŚCI KRWĘDZI UDNKU metoda rzutowaa

24 DNIE PIONOWOŚCI KRWĘDZI UDNKU metoda rzutowaa prezetacja wyków 1 Wykres wychyleń krawędz budyku Skala 1 : 1

25 DNIE PIONOWOŚCI KRWĘDZI UDNKU prezetacja wyków

26 OKREŚLENIE WSOKOŚCI UDNKU wyzaczee odległośc w sposób pośred h d (ctg z ctg z ) l d ( ctg z ctg z ) d ctg z C C l ctg z h l ctg ctg z z C ctg ctg z z

27 OKREŚLENIE WSOKOŚCI UDNKU wyzaczee odległośc w sposób pośred H H P P H H RP RP w w d (d P P ctg d z ) ctg z d P w w ctg z d ctg ctg z z

28 DNIE PIONOWOŚCI SŁUPÓW metoda pomaru kąta kg k D y d g

29 DNIE GEOMETRII UDNKU PRZ ZSTOSOWNIU NZIEMNEGO SKNINGU LSEROWEGO Skaer laserowy HDS Leca ScaStato2 Zrobotyzoway tachmetr elektroczy Leca TCRP121R3

30 DNIE GEOMETRII UDNKU PRZ ZSTOSOWNIU NZIEMNEGO SKNINGU LSEROWEGO defcja płaszczyzy odesea Schemat skaowaa tachmetrem ser TPS 12

31 PRZKŁD SKNOWNI

32 PRZKŁD SKNOWNI

33 PRZKŁD SKNOWNI

34 PRZKŁD SKNOWNI

35 PRZKŁD SKNOWNI I FRGMENT OPRCOWNI

36 PRZKŁD SKNOWNI I FRGMENT OPRCOWNI

37 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

38 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

39 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

40 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

41 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

42 DNIE PŁSZCZZNOWOŚCI ŚCIN UDNKU przykład

43 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW Kostrukcje poddawae cągłym zmeym obcążeom take jak: belk dźwgary mostowe, dźwgary przekryć dachowych hal sportowych oraz przemysłowych, suwce, ustroje zespoloe powy podlegać okresowym pomarom w celu wyzaczea strzałk ugęca f. Metody pomaru ugęć dźwgarów: metoda welacj geometryczej: przy wykorzystau welatora optyczego (lub cyfrowego) łaty, przy wykorzystau welatora laserowego, odpowedej łaty z przymocowaym detektorem dalmerzem typu DISTO, metoda wcęca przestrzeego.

44 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW

45 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW

46 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda welacj geometryczej Metoda welacj geometryczej jest tzw. metodą dotykową w której łata pomarowa przystawaa jest do dolego pasa dźwgarów z tego powodu może być w praktyce stosowaa do pomaru ugęć dźwgarów usytuowaych a wysokośc do około 5m. H H Rp O Rp O

47 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda welacj geometryczej W sytuacj gdy wysokość usytuowaa dźwgarów uemożlwa bezpośrede przyłożee łaty pomarowej w puktach kotrolowaych do dolego pasa poszczególych dźwgarów, moża zastosować procedurę pomarową welator laserowy + detektor urządzea laserowego a stałe połączoy z dalmerzem DISTO. H H Rp O Rp O

48 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda wcęć przestrzeych Do pomaru dźwgarów wysoko usytuowaych zastosowae zajduje metoda wcęć przestrzeych. Wyzaczoe tą metodą współrzęde,, Z puktów obserwowaych dolego pasa dźwgara staową podstawę do oblczea wartośc strzałk ugęca.

49 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda wcęć przestrzeych Przebeg prac pomarowych obejmuje: 1. Założee dwupuktowej bazy pomarowej usytuowaej w przyblżeu rówolegle do dźwgara pomar jej odległośc. 2. Wykoae pomarów kątów pozomych poowych do puktów obserwowaych dźwgara z puktów bazy pomarowej. 3. Określee wysokośc strumetu poprzez awązae do reperu roboczego. Sygalzacja puktów obserwowaych może być wykoaa w postac: plamk amalowaej a dolym pase dźwgara podczas jego motażu, remotu czy okresowego przeglądu stau techczego, specjalej alepk, plamk promea laserowego.

50 1. Współrzęde puktów obserwowaych w układze lokalym moża wyzaczyć a podstawe wzoru dla =, =, =, =d 2. Odległość puktów obserwowaych dźwgara od puktów bazy pomarowe POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda wcęć przestrzeych ), ( ctg ctg ), ( ctg ctg d ctg ctg ctg d ) ( ) ( d ) ( ) ( d

51 3. Wysokośc puktów obserwowaych określamy za pomocą welacj trygoometryczej w awązau do reperu roboczego. 4. Strzałkę ugęca badaego elemetu w dowolym jego pukce wyzacza sę ze wzoru: gdze: q - parametr wyrażający stosuek odległośc puktu -tego względem puktu 1 5 POMIR UGIĘĆ DŹWIGRÓW metoda wcęć przestrzeych 2 Rp Rp Rp Rp Z Z Z tg d O H Z tg d O H Z H H q) ( H q f d d q

52 POMIR KONTROLNE SZÓW DŹWIGOWCH W budowctwe uprzemysłowoym szyby wdowe zazwyczaj są budowae z prefabrykatów lub metodą ślzgową. Pomary kotrole szybów wdowych zmerzają główe do wyzaczea geometr daego szybu w celu wpasowaa prowadc wdy. Do zakresu prac geodety wchodz: pomar poowośc rozstawu śca szybu, pomar skrętu szybu, wpasowae os prowadc dźwgowych, wyzaczee w szybe mejsc wpasowaych prowadc.

53 POMIR KONTROLNE SZÓW DŹWIGOWCH

54 POMIR PIONOWOŚCI I ROZSTWU ŚCIN SZU Założee osowy pomarowej

55 POMIR PIONOWOŚCI I ROZSTWU ŚCIN SZU Założee osowy pomarowej

56 POMIR PIONOWOŚCI I ROZSTWU ŚCIN SZU Wyk pomaru prezetuje sę w postac przekroju

57 POMIR SKRĘTU SZU Pomar skrętu szybu polega a wykreśleu a zborczym rysuku w odpowedej dużej skal wszystkch przekro szybu a poszczególych pozomach. Wówczas steje możlwość określea grafcze welkośc skrętu szybu.

58 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda grafcza Wpasowae os prowadc dźwgowych polega a zalezeu maksymalego prostopadłoścau, który da sę wpasować w przestrzeń ograczoą ścaam szybu.

59 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza Metoda aaltycza polega a określeu optymalych płaszczyz, w których zamotowae zostaą prowadce. Oblczea wykouje sę w układze współrzędych, gdze osam są krawędze śca szybu w pwcy budyku. W stosuku do tych os odos sę krawędze śca dla każdej kodygacj.

60 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza Należy wyzaczyć współrzęde puktów obserwowaych dla każdej kodygacj, wyrażoe w układze. I II III IV a 1 a 1 a a x d I d I II III IV x 3 IV x II x b 4 b 3 b b III d d 2 y y y y III IV I II

61 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza Ułożee rówań poprawek Gdze: koleja (-ta) kodygacja j- dae staowsko (j-te) I, II, III, IV - są welkoścam wyrówaym, traktowaym jako bezbłęde j j, j j j j j j j j j j j j V V V V

62 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza Nałożee a ewadome waruku rówoległośc prostopadłośc g g h h I III II I III IV IV II Waruek rówoległośc I I II III II IV III IV Waruek prostokątośc

63 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza III II IV I IV III II I IV IV IV IV IV IV II III III II III III II II II II II II I I I I I I g g V V V V V V V V Waruek rówoległośc Waruek prostokątośc

64 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza II I IV III III II IV I IV IV IV IV IV IV II III III II III III II II II II II II I I I I I I h h V V V V V V V V Waruek rówoległośc Waruek prostokątośc

65 WPSOWNIE OSI PROWDNIC DŹWIGOWCH metoda aaltycza Układ rówań ależy rozwązać korzystając z metody ajmejszych kwadratów. Układy rówań dla dla moża rozwązać oddzele L V V L V T T T x V 1 2 ) ( m ) ( m

66 LITERTUR Geodezja żyeryja, tom II, praca zborowa, Warszawa 198 Geodezja żyeryja - dzały wybrae, M. Grala, G. Kopejewsk,. Waslewsk, Olszty 1986 Geodezja żyeryja - dzały wybrae, M. Grala, G. Kopejewsk, Olszty 23 Obsługa geodezyja budowl kostrukcj, Wojcech Jausz, Warszawa 1975 Praca żyerska, Wyzaczee odchyleń ścay budyku od płaszczyzy poowej, U. Kowalska, I. Osńska, 211. Damęcka M. Jagoda M. Suchock Cz., Determato of the buldg wall devatos from the vertcal plae. The 7 th Iteratoal Coferece Evrometal Egeerg. Volume 3. May Vlus Lthua 28 Pomary żyerske. Jasak., Wydawctwo Poltechk Pozańskej 1999 Procedury pomaru obektów budowlaych w aspekce potrzeb dagostyczych stadaryzacj mędzyarodowej. Pawłowsk W. Łódź 1998 Pomary żyerske metodam geodezyjym, Pawłowsk W., Przewłock S., Łódź 1997 Geodezja mejska, ramowsk K. Gomolszewsk M. Lpńsk M., Warszawa 1973 Deska K., Pawłowsk W., adaa dośwadczale w zakrese wykorzystaa skaera laserowego w pomarach wetaryzacyjych przekryca budowlaego, ZN PŁ, Sera udowctwo, Nr 58, Łódź 28 Iteret: ~kocerz